Arora n Rotii Nanoia Ara Koraki Aika Tiaki Kaain te Onimaki

E TAKU Iesu Kristo: “Okira mwengam ao kaongoraeia am koraki baike e karaoi Iehova ibukim ao nanoangaam irouna.” E taetae n te tai anne nakon te mwaane are e kan riki bwa te tia rimwina ni menana i Katara, ae tao i maiaki mainikun Namani Kariraia. E kaotaki n ana taeka Iesu bwa e ota n aroaroia aomata ae a kani kakaraoia ae taekinan te bwai are a ongo ao ni kakawaki nakoia aia koraki.​—Mareko 5:19.

Ti aki toki naba n nora te aroaro anne ni boong aikai ma e nonoraki riki n aaba tabeua nakon ake tabeua. Mangaia are ngkana e riki temanna bwa te tia taromauria te Atua ae koaua ae Iehova, n angiin te tai e kan tibwaa ana onimaki ae boou nakoia ana koraki. Ma e na kanga ni karaoa anne? E na kanga n rotii nanoia ana koraki aika kaokoro aia Aaro ke bon akea aia onimaki? A katauraoaki reirei ni kairiri aika raraoi ma n eti n te Baibara.

“E A REKE IROURA TE MESIA”

Anterea boni ngaia temanna mai buakoia aomata ake a moani kinaa Iesu bwa te Mesia, n te moan tienture. Ao antai are e kaongoa ngkekei naba taekan teuare e a ataia? “E kaitiboo moa teuaei [Anterea] ma tarina are Timon, ao e taku nakoina: ‘E a reke iroura te Mesia’ (ae nanona, Kristo).” E kairaki Betero nakon Iesu iroun Anterea ike e a reke iai ana tai n riki bwa te tia rimwin Iesu.​—Ioane 1:35-42.

Tao onoua te ririki imwina ni menani Betero i Iobe ao e a tuangaki bwa e na nakoiang nako Kaitareia nakon ana auti Korenerio ae te mataniwi n tautia. Antai aika a ikotaki n te auti ake e noria Betero? “E a kamani kariariaa rokoia [Betero ao te koraki ake e airi ma ngaiia] Korenerio, ao e ikotiia ana buu ma raoraona ni kaan.” Ikanne are a a reke iai aia tai ana koraki Korenerio n ongora irouni Betero ao ni karaoi aia motinnano aika boto i aoni baike a ongoraei.​—Mwakuri 10:22-33.

Tera reireiara n aroia Anterea ao Korenerio nakoia aia koraki?

A bon aki katikuia aia utu Anterea ao Korenerio bwa a na manennanti n ongora te rongorongo. E boni kabwarabwaraaki Betero nakon Iesu iroun Anterea ao e karaoi babaire Korenerio ibukia ana koraki, bwa a aonga n ongora n te baere e na taekinna Betero. Ma a aki karawawataia ke ni kataia ni mwamwanaiia n anai nanoia bwa a aonga n riki bwa taan rimwini Kristo. Kam nora te reirei n anne? Ti riai ni karaoa naba anne. Tao ti kona n tibwai iango tabeua ma ara koraki ao ni karekei aia tai bwa a na butimwaai koaua man te Baibara ao ni kaitiboo ma raora n te onimaki. E ngae n anne, ti boni karinei inaomataia ni kaineti ma aia motinnano ao ti na aki rangi ni karawawataia. Ibukini kabwarabwaraan arora ni kona ni buokiia ara koraki, iangoa aia katoto Jürgen ao Petra aika taanga ni mare mai Tiaman.

E reirei n te Baibara Petra ma Ana Tia Kakoaua Iehova ao imwin tabeua te tai e a bwabetitoaki. Bon te mataniwi n tautia buuna are Jürgen. E bon aki kukurei Jürgen n te moantai n ana motinnano neiere buuna. Ma imwin tabeua te tai, e a ataia bwa a bon tataekina te koaua man te Baibara taani Kakoaua. E katabua naba maiuna teuaei nakon Iehova ao e a riki bwa te unimwaane n ana ekaretia ni boong aikai. Tera ngkai ana taeka n reirei teuaei ibukin arora n rota nanon ara koraki ae kaokoro ara onimaki ma ngaia?

E taku Jürgen: “Ti aki riai ni kataia ni kairoroia ara koraki nakon te koaua ao ni karawawataia ni baika irekereke ma te onimaki. Karaoan anne, e kona ni kakorakoraa riki rawaia iai. Inanon te tai ae maan, tao e na tamaroa ngkana ti okioki ni maroro ma ngaiia teutana imwin teutana. E rangi n uaana naba ngkana ti kaira ara koraki bwa e na kaitiboo ma taari aika titeboo rorona ma ngaiia ao te bwai ae a tatangiri. Karaoan anne, e na reke iai te reitaki i marenaia.”

A waekoa n rotaki n te rongorongo man te Baibara te abotoro Betero ao ana koraki Korenerio. A kainnanoa te tai ae bati riki ibukini karaoan aia motinnano tabemwaang ake a butimwaea te koaua n te moan tienture.

TERA AROIA TARIN IESU?

A kaotiota onimakinan Iesu ni karaoan ana mwakuri ni minita tabeman mai buakoia ana koraki. N te katoto, e taraa n ae ai tarin Iesu te abotoro Iakobo ma Ioane ao tinaia are Tarome bon ai tinana. E boni bae ni mena naba neiei i buakoia “aine aika bati riki, ake a akoa Iesu ma ana abotoro n aia bwai.”​—Ruka 8:1-3.

Ma e ngae n anne, a bon aki waekoa ni kaotiota aia onimaki tabeman kaain ana utu Iesu. N te katoto, tao teuana te ririki tabun imwini bwabetitoan Iesu ao a a ikotaki te koraki ae bati n te auti n te tai teuana bwa a na ongora irouna. “Ma ngke a ongo taekan te bwai ae riki kaain ana utu, ao a nako bwa a na taua ni kairianako ao a taku: ‘E a mino.’” Tabeua te tai imwina, ngke a kan ataa ana babaire Iesu tarina mairoun tinana ibukini mwamwanangana, e bon aki tuangia ngkekei naba. Bukin tera? Ibukina bwa “a bon aki onimakinna tarina.”​—Mareko 3:21; Ioane 7:5.

Tera reireiara n aron Iesu nakoia ana koraki? E bon aki un ngke a taekinna ana koraki tabeman bwa e mino. Imwin tiringan ao mangautin Iesu, e a bon anga ana taeka ni kaungaunga riki nakoia ana koraki rinanoni kaotina nakon tarina are titeboo tinana ma ngaia ae Iakobo. Tiaki tii Iakobo ni buokaki bwa e na kakoauaa ae Iesu bon te Mesia ni kaotina ma bon tarina naba tabeman mairoun tinana. Ngaia are e kateretereaki bwa a kaonaki n te taamnei ae raoiroi ma abotoro ao tabeman riki n te ruu i eta i Ierutarem. Imwin tabeua te tai, a a karekei mwiokoaia aika kakukurei tabeman mai buakoia tarin Iesu mairoun tinana aika Iakobo ma Iuta.​—Mwakuri 1:12-14; 2:1-4; 1 I-Korinto 15:7.

A KAINNANOA TE TAI AE BATI TABEMAN

N aron are e riki n te moan tienture, a kainnanoa naba te tai ae bati ara koraki tabeman ni boong aikai imwain are a na toua te kawai nakon te maiu. Iangoa te katoto ni kaineti ma Roswitha ae te aine ae rangi ni matoatoa n te Aro ni Katorika, ngke e bwabetitoaki buuna bwa Ana Tia Kakoaua Iehova n 1978. E boni kakaitaraa buuna neiei n te moantai ibukini korakoran nanona n ana koaua. Ma imwin ririki aika bati, e a kekerikaaki ana kakaaitara ao e a ataia bwa a reiakina te koaua taani Kakoaua. N 2003 ao e a bwabetitoaki neiei. Tera ae karekea bitakina? N oneani mwin are e na uni buun Roswitha nakoina n ana kakaaitara n te moantai, e a reke iai angana ni bita ana iango. Tera ana taeka n reirei neiei? “E rangi ni bati te ibuobuoki ni bwainan te taotaonakinnano, te taotaonakinnano ao te taotaonakinnano.”

E bwabetitoaki Monika n 1974 ao a riki bwa taani Kakoaua natina mwaane aika uoman tao tebwina te ririki imwina. E ngae ngke e tuai mani kaitaraa aia onimaki buuna are Hans, ma e a bon tibwa bwabetitoaki n 2006. Tera aia taeka n reirei te utu anne ibukin te kakabwaia are a karekea mani matakuakinaia? “Teimatoa ni kakaonimaki ni koaua nakon Iehova ao tai nanououa n ami onimaki.” Ni koauana, te bwai ae rangi ni kakawaki ae e kakoauaa Hans irouia ana utu bon teimatoaia n tangiria. Ao a aki bwara nanoia irouna bwa n tokina e na boni butimwaea aia onimaki.

TE KAUNGAUNGA RINANON RANIN TE KOAUA

E kabwarabwaraa te rongorongo ibukin te koaua Iesu n te tai teuana bwa ai aron te ran ae karekea te maiu are aki toki. (Ioane 4:13, 14) Ti tangiriia ara koraki bwa a na kaungaaki n nimakin ranin te koaua ae mwaitoro ma n itiaki. Ni koauana, ti aki tangiria bwa a na bono ikeia ibukina bwa e a rangi ni bati te ran are e a boni kataweaki naba ni kabwaroaki nakoia. Ngaia are e boto karauan nanoia ke bonon ikeia i aon arora ni kabwarabwaraa ara onimaki. E taekinaki n te Baibara bwa “e iangoa arona ni kaeka te aba nanon te aomata ae raoiroi” ao ibukin anne “e reireia wina nanon te aomata ae rabakau, Ao e karaka aia atatai mata­nriana.” Ti na kanga ni maiuakina te reirei ni kairiri aei?​—Taeka N Rabakau 15:28; 16:23, BG.

E kona te buu te aine n tangiria ni kabwarabwaraa ana onimaki nakoni buuna. Ngkana “e iangoa arona ni kaeka” neienne, e na rinei raoi ana taeka ao n aki waekoa n taetae. E aki riai ni kaotiota namakinan ae e raoiroi ke e rangi n atatai riki. E kona ni kaunganano ao ni karikirakea te rau ana taetaenikawai ae iaiangoaki raoi. N ningai are e na kukurei n ongora ao ni kai kawaraki iai buun neienne? Baikara reirei ake e na kukurei buuna ni maroroakini ke ni wareki? E kan ongoraea taekan te rabakau n aonnaba, tautaeka ke kaboo n taian takaakaro? E na kanga neienne ni kauekea kan ongorani buuna taekan te Baibara ma ni karinea naba ana namakin ao ana iango n te tai anne? Iaiangoani waaki akanne irouna, e na buokia n taetae ao ni mwakuri ma te ataibwai.

Rotakin nanoia kaain ara utu aika tuai n riki bwa taani Kakoaua bon tiaki tii kabwarabwaraan ara onimaki nakoia teutana imwin teutana. E riai ni boutokaaki te bwai ae ti taekinna n noran aroaroni maiura aika raoiroi.

TE AROARO AE MOANIBAAN TE RAOIROI

E kabwarabwaraa ni kangai Jürgen are e taekinaki mai moa: “Kateimatoa maiuakinani booto n reirei man te Baibara ni katoabong. Anne te anga teuana ae rangi n anaaki iai nanon am koraki bwa e na ongora ao ni butimwaeia, e ngae naba ngke e aki kakoauaa.” E boraoi n iango ma anne Hans are e bwabetitoaki e kaania 30 te ririki imwini buuna ngke e kangai: “E kakawaki te aroaro ni Kristian ae moani baan te raoiroi bwa a kona iai ara koraki n nora mwin te koaua ae uaana ni maiura.” A riai ara koraki n noria bwa ti kaokoro ma tabemwaang n ara onimaki n te aro ae raoiroi ao tiaki n ae buakaka ke ni kamatauninga.

E anga te reirei ni kairiri ae kakawaki te abotoro Betero nakoia buuaine aika kaokoro aia koaua ma buuia ni kangai: “Kam na aantaeka nakoia oini buumi, bwa ngkana a aki ongeaba buumi nakon te taeka, ao a na anaaki nanoia n aroaromi, e ngae ngke kam aki taetae, ibukina bwa a nori aroaromi aika itiaki ae raonaki n te karinerine ae bati. Ao katamaroaami ae riai, tiaki katamaroaan tinanikumi n aroni biran irannatumi, katokaani bwaai ni katamaroa i aomi aika koora, ke bwainani kunnikai aika raraoi, ma katamaroaami ae riai bon te aomata ae raba are n te nano ae karina katamaroaana ae aki kona ni mka, ae te nano ae nimamannei ma n rau, ae moan te kakawaki i matan te Atua.”​—1 Betero 3:1-4.

E koreaki taekan te buu te mwaane irouni Betero are e kona n anaaki nanona n aroaroni buuna ae moanibaan te raoiroi. Ibukina bwa e ururinga te reirei man te Baibara anne, e kataia te tari te aine ae Christa n rota nanoni buuna man aroarona ni moa mani bwabetitoana n 1972. E ngae ngke e reirei buuna ma taani Kakoaua n te tai teuana, ma e bon tuai mani butimwaea te koaua. E a tia ni kakaaei bobotaki ni Kristian tabeua ao e a rena ma kaain te ekaretia. A bon teimatoa ni karinea inaomatana n rinea ae tangiria. E kanga Christa ni kataia n rota nanoni buuna?

“I motinnanoia bwa N na toua te kawai are E tangiria Iehova. N te tai naba anne, I kataia n rota nanoni buu n ‘akea au taetaenikawai’ ma bon rinanon aroarou aika raoiroi. I kabanea au kona n aantaeka ni baike e tangiri ngkana a aki urui booto n reirei man te Baibara. Ao ni koauana, I karinea inaomatana n rinea ae tangiria ao ni katukui bwaai ni kabane nakon Iehova.”

E kamatataaki kakawakin te kai bibitaki ni maiun Christa. E kateimatoa ana kaetieti ibukini marurungina n te onimaki, n ikotaki naba ma rokona ni katoatai ni bobotaki ao uataboan te mwakuri ni minita ni Kristian ae kakawaki. Ma e kaotiota te wanawana n ataakin ae e riai n tangira buuna, ni karekea ana tai ma ngaia ao n tabeakinna. Ti karaoa ae riai ngkana ti kai bibitaki ao ni wanawana n reitakira ma ara koraki aika tiaki kaain te onimaki. E kabwarabwaraaki n te Baibara ni kangai: “Bon iai bongini bwaai ni bane.” E nanonaki naba iai kabatiaan ara tai ma kaain ara utu, ai moarara riki buura aika kaokoro ara koaua ma ngaiia. E karikirakeaki te itoman ni kabatiaan te tai ni bobotaki. E kaotaki n te rongorongo bwa e kakerikaakaki karuanikain te maroaa, te katinanikuaki ke te koko n te reitaki ae raoiroi.​​—⁠Te Minita 3:1, BG.

TAI BWARANNANO

E taku Holger are e bwabetitoaki tamana 20 te ririki imwia kaain ana utu tabeman: “E rangi ni kakawaki kaotiotan tangiran temanna kaain ara utu ao ara tataro ibukina.” E reitia Christa bwa e ‘na bon aki kabwaraa nanona irouni buuna bwa n tokina e na bon tei ibukin Iehova ao ni butimwaea te koaua.’ E riai n raoiroi n taai nako aroarora nakoia ara koraki aika kaokoro ara koaua ma ngaiia bwa e katereaki iai te kantaninga.

Tiara bwa ti na kateimatoa reitakira, karekean aia tai ara koraki n ataa te koaua ao n rotii nanoia n te rongorongo man te Baibara. Ao ti riai ni karaoi bwaai ni kabane “ma te nimamannei ao te karinerine ae bati.”​—1 Betero 3:15.