ATUN TE MAEKATIN | E KAMAIUIRA IESU—MAN TERA?
Maten ao Mangautin Iesu—Manenana Ibukim
“Kakoauaa te Uea ae Iesu ao ko na kamaiuaki.”—Mwakuri 16:31.
A taekini taeka aika ururingaki akanne te abotoro Bauro ao Tira nakon te tia tararuaia buure i Maketonia ni kaawana ae Biribi. Tera ae a nanonna iai? Ngkana ti kan ota bwa e kangaa onimakinan Iesu n irekereke ma kamaiuara man te mate, ti riai moa n reiakinna bwa e aera ngkai ti mate. Iangoi baika a reiakinaki n te Baibara.
A aki karikaki aomata bwa a na manga mate
“Ao Iehova ae te Atua E kaira te aomata arei, ao E kamaeka n te ne n aroka are Eten ba e na ribanaia ma ni kawakinna. Ao E tuanga te aomata arei Iehova ae te Atua, ao E kangai, Ko kona n amamarake raoi mani kaai ni kabane aika kain te ne n aroka aei: ma ko na tai amarake man te kai n ata te raoiroi ma te buakaka: ba n te bong are ko amarake mai iai ao ko na boni mate.”—Karikani Bwaai 2:15-17, BG.
E kamaekaa Atam are te moan aomata te Atua n te onnaroka are Eten n te aonnaba ae bwaretaiti, ike a a mwaitikurikuri iai maan ao aroka aika kantara. Bon iai kaai aika karikiuaa ike e a inaomata n amwarake mai iai. E ngae n anne, e kamataataa Iehova ae te Atua nakon Atam bwa e na aki kana uaan te kai teuana ae okoro bwa ngkana e kanna ao e na boni mate.
E ota Atam n te tua anne? E ota raoi bwa tera te mate, bwa e a tia n noriia maan ni mate. Ngke arona bwa e karikaki Atam bwa e na manga mate, bon akea uaan ana kauring te Atua. Ma e ataia bwa ngke arona bwa e ongeaba iroun te Atua ao n aki kana uaan te kai arei, e na bon teimatoa ni maiu ao n aki mate.
A kakoauaa tabeman bwa e tei te kai arei ibukin te wene n taanga, ma bon tiaki ngaia anne. Ni koauana, a tangiraki Atam ao Ewa iroun Iehova bwa a “na bati ni kariki,” ao a ‘na kabatiaia, a na kaona aonnaba ao a na kataea ana kai.’ (Karikani Bwaai 1:28, BG) E kaineti te tua anne nakon te kai ni koaua. E aranna Iehova bwa “te kai n ata te raoiroi ma te buakaka” ibukina bwa e tei ibukin riaina n rinea ae raoiroi ke ae buakaka ibukia aomata. Man aron Atam n aki kana uaan te kai arei, e bon aki tii kaota iai ongeabana ma e kaota naba ana kakaitau ibukin Teuare e karikia ao ni kabatiaa kakabwaiaana.
E mate Atam ibukina bwa e aki ongeaba iroun te Atua
“E taku [te Atua] nakon Atam, Ngkai ko . . . kana uaan te kai, are I tuangko . . . ko na amarake n te amarake ma maononi moam, ni karokoa okim nakon te tano; ba ko anaki mai nanona: ba bon te tano ngkoe, ao ko na manga okira te tano.”—Karikani Bwaai 3:17, 19, BG.
E boni kana uaan te kai are katabuaki Atam. E rangi ni kakaiaki te mwakuri n aki ongeaba anne. Bon te karitei ao aki mutiakinani bwaai ni kabane ake E a tia ni karaoi Iehova ibukina. Ni kanakin te uaanikai arei, e a rawa iai Atam nakon Iehova ao n rinea te kan inaomata are e a karekea iai mwina ae rangi ni kakaiaki.
E boni mate Atam n aron are e a kaman taekinna Iehova. E karikaki Atam iroun te Atua mani “bubun aontano” ao e a manga tuangnga bwa e na ‘okira te tano.’ E bon aki manga maiu Atam n te aeka ni maiu riki teuana ke n te tabo teuana. Ai bon akea te maiu irouna ngke e mate, n aron te tano are e karikaki mai iai.—Karikani Bwaai 2:7, BG; Te Minita 9:5, 10.
Ti mate ibukina bwa ti riki mairoun Atam
“Aron rokon te bure irouia kaain te aonnaba mairoun te mwaane ae tii temanna ao rokon te mate n te bure, ao e a ituia aomata ni kabane te mate ibukina bwa a bane ni bure.”—I-Rom 5:12.
E karekea mwina ae rangi ni kakaiaki ana aki ongeaba ke ana bure Atam. Ibukin anne, e a kabuaa iai maiuna ae tiaki tii ibukin 70 ke 80 te ririki ma te kantaninga naba ibukin te maiu are aki toki. Irarikin anne, e boni kabuaa te kororaoi ngke e bure ao a a ituaki kanoana iai.
Boni kanoan Atam ngaira ni kabane. Bon akea ara anga bwa ti nako mairouna, ti a bungiaki ma rabwatara ae aki kororaoi ae iriana te bure ao te mate. E kabwarabwaraa te aro anne Bauro bwa rawawatara. E korea ae kangai: “I aki kororaoi ngai bwa I kabooaki nako bwa ana toro te bure. Ai kananoangara ngai! Antai ae na kamaiuai man te rabwata ae kairai nakon te mate aei?” E kaekaa ana titiraki anne imwina ni kangai: “I kaitaua te Atua rinanon Iesu Kristo ae ara Uea!”—I-Rom 7:14, 24, 25.
E anga maiuna Iesu bwa ti aonga ni maiu n aki toki
“E kanakomaia Natina te Tama bwa te tia Kamaiuia kaain te aonnaba.”—1 Ioane 4:14.
E bairea te anga teuana Iehova ae te Atua ibukini kamaunaan mwin te bure ao kainaomataara man te tuuaa ae te mate. N te aro raa? E kanakoa Natina ae tangiraki irouna bwa e na bungiaki bwa te aomata ae kororaoi n aron Atam. Ma e kaokoro Iesu ma Atam bwa “e aki karaoa ae bure.” (1 Betero 2:22) Ibukina bwa e kororaoi, e bon aki mena i aan te tuuaa ae te mate ao e kona ni maiu n aki toki bwa te aomata ae kororaoi.
Ma e ngae n anne, e kariaia Iehova bwa e na tiringaki Iesu irouia taan riribaia. Tenibong imwina, e kautia Iehova nakon te maiu n taamnei ike e na kona ni manga okira iai karawa. Ikanne, are e a anga iai nakon te Atua kakawakini maiuna n aomata ae kororaoi ibukini kaokan te bwai are e kabuaa Atam ibukina ao kanoana. E butimwaea te karea anne Iehova bwa a aonga ni karekea te maiu are aki toki te koraki ake a kaotiota onimakinan Iesu.—I-Rom 3:23, 24; 1 Ioane 2:2.
E kaokaki te bwai are e a tia ni kabuaa Atam iroun Iesu. E kammarakaki n te mate ibukira bwa ti aonga ni maiu n aki toki. E taekinaki ae kangai n te Baibara: “E kammarakaki [Iesu] n te mate, bwa e aonga ni katoonga te mate ibukia aomata nako, rinanon ana akoi te Atua ae rianako.”—Ebera 2:9.
E kaotaki aroaron raoi Iehova n te bwai n tituaraoi aei. Ibukin ana kaetieti ae kakawaki ni kaineti ma te kaetitaeka ae riai, a aikoa kona aomata aika aki kororaoi ni kamaiuia i bon irouia. Ma e kairaki n ana tangira ao ana nanoanga ni karaoan ae boraoi ma are e tangiria ae te bwai ae aki bebete karaoana. Nanon anne boni kanakoan Natina bwa e na katauraoa te kaboomwi ibukini kamaiuaia aomata.—I-Rom 5:6-8.
E kautaki Iesu man te mate ao e na riki naba anne nakoia aomata
“E a bon tia . . . ni kautaki Kristo mai buakoia maate, ae te moan uaa i buakoia te koraki ake a matunako n te mate. Bwa ngkai e mate te aba iroun te mwaane ae tii temanna, ao a na mangauti naba maate iroun te mwaane ae tii temanna. Bwa n aron ae a bane ni mate aomata i nanon Atam, ao ai arona naba bwa a na bane ni kamaiuaki i nanon te Kristo.”—1 I-Korinto 15:20-22.
Akea te nanououa bwa e boni maiu ao ni mate Iesu, ma tera te bwai ni kakoaua bwa e boni kautaki man te mate? Teuana mai buakoni kakoaua aika rangi n onimakinaki bon taekan Iesu ngke e kaoti nakoia aomata aika bati n taai ao taabo aika kakaokoro. N te taina, e kaoti nakoia aomata aika 500 tabuni mwaitiia. E korea taekan anne te abotoro Bauro n ana reta nakoia kaaini Korinto n taekinna bwa a boni maiu tabeman taani kakoaua ao ni kaotia bwa a kona n taekina te baere a noria ma n ongo.—1 I-Korinto 15:3-8.
Ni koauana, ngke e korea taekani Kristo Bauro bwa “te moan uaa” i buakoia te koraki ake a kautaki, e a kaotia iai bwa a na kautaki naba tabemwaang imwina riki. E bon taekinna Iesu bwa e na bon roko te tai are “a na otinako” iai “aomata ake a mena i nanon taian ruanimate.”—Ioane 5:28, 29.
Ti riai n onimakina Iesu ibukini karekean te maiu are aki toki
“E rangi n tangiriia kaain te aonnaba te Atua, n te aro are e a anga Natina ae te rikitemanna, bwa e aonga n aki kamaunaaki ane onimakinna, ma e na reke irouna te maiu are aki toki.”—Ioane 3:16.
Ni moan iteran te Baibara ao e taekinaki iai moan reken te mate ao buan te bwaretaiti. Ni kabanean iterana ao e taekinaki bwa e na kamaunaaki te mate ao e na manga kaoka te Bwaretaiti n te aonnaba te Atua. A nang kona ngkanne aomata ni karekea te maiu ae kakukurei n aki toki. E taekinaki ae kangai n Te Kaotioti 21:4: “E nang akea riki te mate.” Ibukini kamataataani koauan te berita anne, e taekinaki ae kangai ni kibuna 5: “A kona n onimakinaki taeka aikai ao a koaua.” E boni kona ni kakororaoa te baere e beritanna Iehova.
Ko kakoauaa bwa “a kona n onimakinaki taeka aikai ao a koaua”? Reiakina riki taekan Iesu Kristo ao kaotiota onimakinana. Ngkana ko karaoa anne, ko a karekea iai akoam iroun Iehova. Ko na aki tii karekei kakabwaia aika bati ngkai ma ko na karekea naba te kantaninga ibukin te maiu are aki toki n te aonnaba ae te Bwaretaiti ike “e nang akea riki te mate, ke te nanokawaki ke te tang ke te maraki.”