KAONGORA IBUKIN TE REIREI 6
Te Bae Kaotaki n te Baibara Ibukin te Tia Koreia
“Korei n te boki taeka ni kabane aika I taekin nakoim.”—IER. 30:2.
ANENE 96 Moan te Kakawaki—Ana Boki te Atua
KANOANAa
1. E aera ngkai ko kakaitau ibukin te Baibara?
TI RANGI ni kakaitau nakon Iehova ae te Atua ibukin te Baibara! E katauraoi iai Iehova reirei ni kairiri aika a na buokira n tokanikai i aoni kangaanga aika ti rinanoi ni katoabong. E anganira naba te kantaninga ae tamaroa Iehova ibukin taai aika imwaira. Ae e kakawaki riki, e a tia Iehova ni kabongana te Baibara ni kaotii iai aroarona aika bati. Ngkana ti kananoa ara iango i aon aroarona aika raraoi, a a ringaki nanora ao ti kairaki iai bwa ti na kaania riki Atuara, n arora ni karikirakea ara iraorao ae kaan ma ngaia.—TaiAre. 25:14.
2. N aanga raa aika e a tia iai Iehova ni kaotia bwa antai ngaia nakoia aomata?
2 E tangiriia aomata Iehova bwa a na kinaa. N taai ake rimoa, e kaotia bwa antai ngaia rinanon te mii, te miitara, ao rinanoia naba anera. (WarIte. 12:6; Mwa. 10:3, 4) Ma ti na aki kona n neneri mii aikai, miitara, ke rongorongo mairouia anera, ngke arona bwa a aki koreaki. Anne bukina ae e kairiia mwaane Iehova bwa a na “korei n te boki” baike e tangiri bwa ti na atai. (Ier. 30:2) Kioina ngkai “e kororaoi kawain te Atua ae koaua” ti kona ni kakoauaa bwa ana anga n reitaki ma ngaira aei, bon te kabanea n raoiroi ao ti na buokaki iai.—TaiAre. 18:30.
3. E kangaa Iehova n taraia raoi bwa e na kawakinaki te Baibara ni karokoa ngkai? (Itaia 40:8)
3 Wareka Itaia 40:8. E a tia te Baibara ni kakatauraoi kaetieti aika raraoi i nanon ririki aika bati, ibukia aomata aika kakaonimaki. E kangaa n riki anne? E koreaki te Baibara n taai ake rimoa i aoni bwaai aika kai mauna, ngaia are ai akea ngkai taiani moani koroboki nikawai. Ma e taraia raoi Iehova bwa e na kaeweweaki te koroboki ae tabu. E ngae ngke a aki kororaoi taani kaewewe, ma a rangi n taratara raoi. N te katoto e kangai te tia rabakau temanna ni kaineti ma te Koroboki ae Tabu n te Taetae n Ebera: “E boni kona n taekinaki bwa akea te koroboki rimoa ae eti riki aroni kaeweweana nakon aei.” Ngaia are n aki ongea maanin te tai, baika kai mauna aika kabonganaaki, ao aki kororaoia taani kaewewe, ti boni kona ni kakoauaa ae taeka aika ti wareki n ara Baibara n te bong aei, bon ana iango te tia Koreia ae Iehova.
4. Tera ae ti na maroroakinna n te kaongora aei?
4 “A bane bwaai n tituaraoi aika raraoi ma bwaintangira aika kororaoi n roko” mairoun Iehova. (Iak. 1:17) Te Baibara bon teuana mai buakon ana bwaintituaraoi Iehova ae te kabanea n tamaroa nakoira. Ngkana iai ae e bwaintangiraira, ti kona n ataia man ana bwaintangira bwa e kinaira raoi ao e atai kainnanora ke e aki. Anne naba te koaua ni kaineti ma te tia Anganira te Baibara. Ngkana ti nenera raoi ana bwaintituaraoi aei, ti na atai naba iai baika bati ibukin Iehova. Ti ataia iai bwa e kinaira raoi ao e atai kainnanora. N te kaongora aei, ti na maroroakina aron te Baibara ni kaotii aroaron Iehova aika tenua: wanawanana, ana kaetitaeka ae riai, ao ana tangira. Ti na nora moa ngkai aron te Baibara ni kaota wanawanan te Atua.
E OTI WANAWANAN TE ATUA N TE BAIBARA
5. Tera te anga teuana ae oti iai wanawanan te Atua n te Baibara?
5 E ataia Iehova ae ti kainnanoa ana reirei ni kairiri. Ao ana bwaintangira ae te Baibara e onrake ni wanawanana. A rangi ni buokaki aomata n ana reirei ni kairiri te Baibara. E bitii maiuia aomata te Baibara. Ngke a moani koreaki bokin te Baibara, ao e kangai Mote nakoia ana aomata te Atua ake I-Iteraera: “Tiaki n ae akea uaan te taeka aei nakoimi, bwa boni maiumi.” (TuaKau. 32:47) A kona n nakoraoi ao ni kakukurei maiuia naake a ongeaba ni kanoan te Baibara. (TaiAre. 1:2, 3) E ngae ngke e koreaki Ana Taeka te Atua n taai aika bwakanako, ma bon iai naba mwaakana ni kanakoraoi maiuia aomata. N te katoto, n te kaongora ae rereitaki n te jw.org ae “The Bible Changes Lives,” ko kona n nori iai rongorongoni maiuia aomata aika raka i aon 50, aika kaota aroni mwaakan te Baibara ni ‘mwamwakuri i nanoia taan onimakinna’ ni boong aikai.—1Tet. 2:13.
6. Bukin tera bwa ti kona n taekinna ae akea te boki ae ai aron te Baibara?
6 Akea te boki ae ai aron Ana Taeka te Atua. Bukin tera? Ibukina bwa te tia Koreia ae Iehova ae te Atua, boni moan te mwaaka, akea tokina, ao akea ae e rota wanawanana. A bati booki aika a a tia ni mate taani koreiia, ma a aki teimatoa ni manena taeka n reirei ake n aia boki. Ma booto n reirei aika n te Baibara a boni manena n aki toki. E noraki bwa a buokaki iai aomata aika maiu n taai aika kakaokoro. Ngkana ti wareka te boki ane tabu anne ao ni kananoi ara iango iai, e na kabongana taamneina ae raoiroi te tia Koreia ni buokira n ataia bwa ti na kangaa ni maiuakina ana reirei ni kairiri te Baibara. (TaiAre. 119:27; Maraki 3:16; Ebera 4:12) Eng, e rangi n ingainga te tia Korea te Baibara ni kani buokiko. Ai riaira ngkanne bwa ti na katoatai ni wareka te Baibara!
E kangaa te Baibara ni katiteuanaia ana aomata Iehova n taai ake rimoa ao n ara bong aikai? (Nora barakirabe 7-8)
7. E kangaa te Baibara ni katiteuanaia ana aomata te Atua ake rimoa?
7 Te anga riki teuana ae rianako ae oti iai wanawanan te Atua n te Baibara, bon man aroia ana aomata ni katiteuanaaki man ana ibuobuoki te Baibara. Ngke a rin n te Aba ni Berita I-Iteraera, ao a uamaenako ni kateitei n taabo aika kakaokoro. Iai aika riki bwa taan akawa, iai aika taani kawakinia maan, ao iai aika taan ununiki. A kona I-Iteraera ake a maeka n te aono teuana ni mwaninga taekaia raoia n I-Iteraera ake a maeka n raroa ma ngaiia. Ma e baireiia I-Iteraera Iehova bwa a na ikotaki n taai aika kakaokoro n ongoraea warekan ao kabwarabwaraan ana Taeka. (TuaKau. 31:10-13; Neem. 8:2, 8, 18) Iangoa kukurein te I-Iteraera ae kakaonimaki, n rokona i Ierutarem ao n noriia mirion ma mirion raona n taromauri ake a roko man aono aika kakaokoro! N te aro aei e a buokiia iai ana aomata Iehova n teimatoa ni katiteuanaaki. Imwina riki, ngke e a tei te ekaretia ni Kristian, ao e a kaainaki irouia mwaane ao aine aika kakaokoro aia taetae. Iai i buakoia aika kakannato ao aika mangori, iai naba aika kaubwai ao aika maiu ni kainnano. Ma ibukin tangiran te Koroboki ae Tabu irouia, a a katiteuanaaki n taromaurian te Atua ae koaua. A kona naake a riki bwa taani kakoaua n ota n Ana Taeka te Atua, tii man aia ibuobuoki raoia n te onimaki ao man ikoikotakia ma ngaiia.—Mwa. 2:42; 8:30, 31.
8. E kangaa te Baibara ni katiteuanaia ana aomata Iehova ni boong aikai?
8 E teimatoa Atuara ae wanawana n reireinia ao ni katiteuanaia ana aomata rinanon te Baibara. Te Baibara bon nibwan amwarake n taamnei aika ti karerekei. Ti katoatai n ikotaki n ara botaki n ara ekaretia, n taian runga, ao ni bwabwaro, n ongoraei kiibu aika warekaki, a kabwarabwaraaki, ao ni maroroakinaki. Ngaia are te Baibara bon ana bwai ni mwakuri ae kakawaki Iehova, ae e buokiia iai ana aomata n “taromauria ma te katiteuanaaki.”—Teb. 3:9.
9. Tera te aroaro ae ti kainnanoia bwa ti aonga n ota n te rongorongo ae n te Baibara? (Ruka 10:21)
9 Iangoa te bwai riki teuana ae kaota wanawanan Iehova. E kaira koreani mwakoron te Koroboki ae Tabu aika bati, n te aro ae a na tii ota iai taani warekia aika nanorinano. (Wareka Ruka 10:21.) A wareka te Baibara aomata n taabo nako. E taku temanna te tia rabakau bwa a bati riki aomata aika wawareka te Baibara ao n neneria riki, nakoni booki nako. Ma bon tii aika nanorinano aika a na ota raoi iai ao ni maiuakinna.—2Kor. 3:15, 16.
10. Tera te anga riki teuana ae e oti iai wanawanan Iehova n te Baibara?
10 Ti reiakina riki wanawanan Iehova man te Baibara. E kabongana te Baibara Iehova tiaki tii ibukin reiakinaia ana aomata ngkana a ikotaki, ma ibukin naba reiakinara n tatabemanira nako ao kabebeteara. Ti bane n namakina tabeakinara iroun Iehova ngkana ti wareka ana Taeka. (Ita. 30:21) Ngkana iai am kangaanga, mwaitira am tai n okiokira te Baibara ao ni wareka te kibu ae taraa ni koreaki tii ibukim? Ma e ngae n anne, mirion ma mirion aomata aika anaaki nanoia n te Baibara. E kangaa n riki ae a aki babane tain rongorongo ake iai ao a kaineti raoi nakon te bwai ae ko kainnanoia? E riki anne ibukina bwa te tia Korea te Baibara bon te kabanea ni wanawana n te iuniweeti aei.—2Tim. 3:16, 17.
E OTI ANA KAETITAEKA AE RIAI TE ATUA N TE BAIBARA
11. E kangaa te Atua ni kaota te aki inanonano ni korean te Baibara?
11 Teuana naba aroaron Iehova bon te kaetitaeka ae riai. (TuaKau. 32:4) E rangi n irekereke te kaetitaeka ae riai ma te aki inanonano, ao e bon aki inanonano Iehova. (Mwa. 10:34, 35; IRom 2:11) E oti bwa e aki inanonano n taetae aika e koreaki iai te Baibara. A koreaki angiini moani bokin te Baibara ake 39 n te taetae n Ebera, kioina ngke a kai ota riki ana aomata te Atua iai n taai akekei. Ma n te moan tienture C.E. ao e a taabangaki kabonganaan riki te taetae ni Kuriiti, ngaia are a a koreaki angiini kabaneani bokin te Baibara ake 27 n te taetae anne. E aki baireia Iehova bwa e na koreaki ana Taeka n te taetae ae tii teuana. Ni boong aikai ao e kaania wanua te birion aomata aika kakaokoro nako aia taetae. A kangaa aomata aika rangi ni bati n reiakina taekan Iehova?
12. Tera te anga teuana ae kakororaoaki iai nanon Taniera 12:4 ni kabaneani boong aikai?
12 E berita Iehova rinanon te burabeti are Taniera bwa “e na rangi ni bati” n tain te toki “te atatai ae koaua” man te Baibara. A bati aika a na ota iai. (Wareka Taniera 12:4.) Te anga teuana ae e a rangi ni bati iai te atatai anne, bon rinanon rairan te Baibara ma booki aika aanaki mai iai, boreetiakia, ao tibwatibwaakia. E riki te Baibara bwa te boki ae te kabanea n tiraua rairana ao tibwatibwaakina. N tabetai a rangi ni bobuaka Baibara ake a katauraoaki irouia bitineti. A a tia ana aomata Iehova n raira ana Taeka te Atua, ae bwanin ke mwakorona, n taetae aika raka i aon 240, ao e kona temanna ma temanna ni karekea ana Baibara n aki kabooaki. Ibukin anne a a butimwaea “te rongorongo ae raoiroi . . . ae taekan te Tautaeka n Uea” aomata man natannaomata nako. (Mat. 24:14) E tangiria Atuara ae te tia kaetitaeka ae riai, bwa a na kinaa aomata aika bati mani warekan ana Taeka, ibukina bwa e rangi n tangirira ni kabane.
E OTI ANA TANGIRA TE ATUA N TE BAIBARA
13. Bukin tera ngkai ti kona n taekinna bwa e oti ana tangira Iehova n te Baibara? (Ioane 21:25)
13 E buokira te Baibara bwa ti na ataa aroaron te tia Koreia, ae rianako riki ae te tangira. (1Ioa. 4:8) Iangoi baika e karin Iehova n te Baibara ao baika e aki. E korei baika ti kainnanoi bwa ti aonga ni karekea ara iraorao ma ngaia, te maiu ae kakukurei, ao ai te maiu n aki toki. Ma ibukin tangirara iroun Iehova e aki anganira rongorongo aika riaon ara konabwai n ota iai.—Wareka Ioane 21:25.
14. E kangaa riki n oti tangirara iroun te Atua ni kanoan te Baibara?
14 E kaotiota naba te tangira Iehova n arona n reitaki ma ngaira n te aro ae oti iai karineara. E aki korei tuua aika bati n te Baibara, ni bwaotina iai aroni maiura. Ma e kabonganai karakinaia aomata, taetae ni burabeti aika kaingaingaa te nano, ao ai kaetieti aika manena ni buokira iai ni karaoi ara motinnano aika raraoi. N te aro aei, ti a kairaki n Ana Taeka te Atua bwa ti na tangiria ao n ongeaba irouna ma nanora.
E aera bwa ti riai ni kananoa ara iango i aon aron Iehova n reitaki ma ana aomata n taai ake rimoa? (Nora barakirabe 15)
15. (a) E kangaa Iehova ni kaota tabeakinaia naake a wareka ana Taeka? (b) N aron ae oti n te taamnei, antai aika karakinaki n te Baibara ae e kananoa ana iango iai te teei anne, te tari te mwaane ae te roro n rikirake, ao te tari te aine ae e a kara? (KBwaai 39:1, 10-12; 2Uea 5:1-3; Ruka 2:25-38)
15 E kaotaki n te Baibara bwa e rangi n tabeakinira Iehova. N te aro raa? Iai i nanona rongorongo aika e oti iai aia namakin aomata. Ti kona n ota n aia namakin naaka a karakinaki n te Baibara aikai, ibukina bwa bon “aomata naba n ai arora.” (Iak. 5:17) Ae kakawaki riki, man noran aron Iehova n reitaki ma aomata aika ai arora, ti a ataia iai ae “e rangi n tatangira Iehova ao n nanoanga.”—Iak. 5:11.
16. Tera reireiara ibukin Iehova ngkana ti wareka taekaia naake a karakinaki n te Baibara ake a karaoa ae bure? (Itaia 55:7)
16 E oti naba n te Baibara te anga riki teuana ae kaota iai tangirara Iehova. A kabebeteaki nanora n te Baibara bwa e na bon aki kitanira Atuara ngkana ti karaoi kairua. A okioki I-Iteraera ni bure nakon Iehova, ma ngke a raira nanoia ni koaua ao e kabwarai aia bure te Atua. (Wareka Itaia 55:7.) A ataia naba Kristian ake n te moan tienture ae e rangi n tangiriia te Atua. Ni kairani Bauro n te taamnei, e kaumakiia raona n te onimaki bwa a na ‘kabwaraa ana bure ao ni kabebetea’ te mwaane are e karaoa te bure ae kakaiaki ao e a manga raira raoi nanona. (2Kor. 2:6, 7; 1Kor. 5:1-5) Ai rianakora aron Iehova, ngke e aki ribaiia taan taromauria tii ibukina bwa a a tia ni bure! Ma e buokiia ma te tangira, e kaetiia, ao e kaoia, bwa a na okiria ao n riki bwa raoraona. E berita bwa e na karaoa naba anne nakoia taani bure aika raira raoi nanoia ni boong aikai.—Iak. 4:8-10.
KAMANENA RAOI TE ‘BWAINTITUARAOI AE RAOIROI’ AE ANA TAEKA TE ATUA
17. E aera ngkai te Baibara bon te bwaintituaraoi ae rianako?
17 E a tia Iehova n anganira te bwaintituaraoi ae raoiroi. E aera ngkai e rangi n rianako ana Taeka? N aron ae ti reiakinna, e oti n te Baibara wanawanan te Atua, ana kaetitaeka ae riai, ao ana tangira. E oti raoi n te boki aei bwa e tangiria Iehova bwa ti na kinaa. E tangiria bwa ti na riki bwa raoraona.
18. Ti na kangaa ni kaotia bwa ti kakaitau n ana ‘bwaintituaraoi ae raoiroi’ Iehova ae te Baibara?
18 Ti aki kani kakeaa bongan te ‘bwaintituaraoi ae raoiroi’ ae Ana Taeka te Atua. (Iak. 1:17) Ti bia teimatoa ni kaotiota ara kakaitau ibukina. Ti kona ni karaoa anne ngkana ti tataro imwaini warekan kanoana aika tabu ao ni kananoi ara iango i aoia. Ngkana ti karaoa anne, ti kona ni kakoauaa bwa te tia Koreia ae kakannato e na boni kakabwaiaa ara kakorakora ao “e na reke [iroura] ataakin te Atua.”—TaeRab. 2:5.
ANENE 98 E Kaira Korean te Baibara te Atua
a E buokira te Baibara bwa ti na kaan ma Iehova. Tera reireiara man te boki ae tabu aei ni kaineti ma wanawanan te Atua, ana kaetitaeka ae riai, ao ana tangira? Reireiara ae reke mai iai, e kona ni buokira ni kabatiaa riki ara kakaitau ibukin Ana Taeka te Atua, ao n taraa te Baibara bwa bon te bwaintituaraoi mairoun Tamara are i karawa.