RAIBURARI N TE INTANETE ibukin Te Taua-n-Tantani
Taua-n-Tantani
RAIBURARI N TE INTANETE
Kiribati
  • BAIBARA
  • BOOKI
  • MEETINGS
  • mwbr18 Tebetembwa i. 1-6
  • Bwaai n Ibuobuoki Ibukin Te Boki n Reirei ae Maiura ao Ara Mwakuri ni Minita

No video available for this selection.

Sorry, there was an error loading the video.

  • Bwaai n Ibuobuoki Ibukin Te Boki n Reirei ae Maiura ao Ara Mwakuri ni Minita
  • Bwaai n Ibuobuoki Ibukin te Boki n Reirei ae Maiura ao Ara Mwakuri ni Minita (2018)
  • Atu n Reirei
  • TEBETEMBWA 3-9
  • TEBETEMBWA 10-16
  • TEBETEMBWA 17-23
  • TEBETEMBWA 24-30
Bwaai n Ibuobuoki Ibukin te Boki n Reirei ae Maiura ao Ara Mwakuri ni Minita (2018)
mwbr18 Tebetembwa i. 1-6

Bwaai n Ibuobuoki Ibukin Te Boki n Reirei ae Maiura ao Ara Mwakuri ni Minita

TEBETEMBWA 3-9

Ukerani Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki

nwtsty study notes—Io 1:1

te Taeka: Ke “te Rokou.” Kuriiti, ho loʹgos. E kabonganaaki ikai bwa te nakoa, ao n Io 1:14 naba ma Kao 19:13. E kaota Ioane teuare ana bwai te nakoa aei, ae Iesu. E kaineti te nakoa aei nakon Iesu imwain rikina n aomata ngke e mena i karawa bwa te taamnei, ngke e karaoa ana mwakuri ni minita i aon te aba bwa te aomata ae kororaoi, ao imwini karietataana i karawa. Iesu bon te tia karokoa Ana Taeka te Atua, ke te tia Taetae, ae karokoi rongorongo ma kaetieti nakoia natin te tia Karikiriki ake tabeman riki aika anera ao aomata. Ngaia are e bon riai iangoan ae imwain rokon Iesu i aon te aba, e bon taetae Iehova ma aomata rinanon te Taeka ae Ana anera aei.—KB 16:7-11; 22:11; 31:11; TO 3:2-5; TMT 2:1-4; 6:11, 12; 13:3.

memena . . . iroun: Kuriiti, “nakon.” N te kibu aei, te tia koto n te taetae ni Kuriiti ae pros e kaotaki iai te maeka n uakaan ao te reitaki ae kaan. E kaotaki naba iai ae tiaki tii temanna te aomata, ao ni kaineti ma te kibu aei, bon taekan te Taeka ao te Atua ae koaua ae tii temanna.

ai aron te atua te Taeka: Ke “e arona aron te atua.” Ana taeka Ioane aei e kabwarabwaraa aroaron ke anuan “te Taeka” (Kuriiti, ho loʹgos; nora study note—te Taeka n te kibu aei), ae taekan Iesu Kristo. Nakoan te Taeka ae rietata ngkai Natin te Atua ngaia ae te moanibung ae a karikaki bwaai ni kabane rinanona, e a riki n taekinaki iai bwa “te atua temanna; e arona aron te atua; iai irouna te aro n atua.” A bati taan rairai ake a nano riki n te rairai ae “bon te Atua te Taeka,” ni kaboraoia ma te Atua ae Moan te Mwaaka. Ma iai bukina aika riai ae kona n taekinaki iai bwa Ioane e aki nanonna bwa “te Taeka” bon titeboo ma te Atua ae Moan te Mwaaka. Te moan, te taeka are imwaina ao are imwina a uaia ni kamataataa bwa “te Taeka” e boni “memena iroun te Atua.” E kabonganaaki naba te taeka ni Kuriiti ae the·osʹ tenua te tai n te kibu 1 ao 2. N te moantai ao n te katenua n tai are e kamanenaaki iai te taeka ae the·osʹ ao iai te taetae ni Kuriiti ae kanimwaki i moana ae kaota te bwai ae kaokoro; ma n are te kauoua n tai e aki kanimwaki te taeka aei i moana. A kakoauaa taan rabakau aika bati bwa aki kanimwan te taeka aei i moan the·osʹ are te kauoua, bon iai bukina ae kakawaki. Kabonganaakin te taeka aei n te kibu aei, e kaineti ngkanne the·osʹ nakon te Atua ae Moan te Mwaaka. Ma aki kaniman te taeka aei n tein te kuramwa n te kibu aei e a karika te taeka ae the·osʹ bwa e na nanonaki iai te aroaro ae kabwarabwaraa aron “te Taeka.” Ngaia are iai Baibara n te taetae n Ingiriti, Buranti, ao Tiaman aika titeboo aia rairai ma are n te Rairai ae te Aonnaba ae Boou, ae a kabwarabwaraa “te Taeka” bwa “ai aron te atua; te atua temanna; e arona aron te atua; iai irouna te aro n atua.” E boutokaaki te iango aei n taian rairai rimoa ibukin ana Euangkerio Ioane n te taetae n Sahidic ao ni Bohairic man te taetae ni Coptic, ae tao e katauraoaki n te katenua ao n te kaaua n tienture C.E. A raira te moan the·osʹ n Io 1:1 n te aro ae kaokoro ma are te kauoua n the·osʹ. Rairai aikai a kamataataa aroaron “te Taeka,” ae ai aron te Atua, ma a aki kaboraoia ma Tamana, ae te Atua ae moan te mwaaka. E inanoi te kibu aei ma kabwarabwaraani Kristo n Kor 2:9 bwa iai irouna “kororaoin aroaron te Atua ae tabwanin raoi.” Ao ni kaineti ma 2Be 1:4, a na riki naba taani bwaibwai ma Kristo “bwa taan ibuokanibwai n aroaron te Atua.” Irarikin anne, n te rairai ae te Septuagint ao te taeka ni Kuriiti ae the·osʹ e kakabonganaaki ibukin taeka n Ebera aika ʼel ao ʼelo·himʹ, aika rairaki bwa “te Atua,” aika iangoaki nanoia bwa “Teuare Mwaaka; Teuare Korakora.” Taetae n Ebera aikai a kabonganaaki ibukin te Atua ae moan te mwaaka, atua riki tabeman, ao aomata. (Nora study note—Io 10:34.) N taekinan te Taeka bwa “te atua,” ke “teuare mwaaka,” e bon inanoi ma te taetae ni burabeti n It 9:6, are e a kaman taekina te Mesia bwa e na aranaki bwa “Te Atua ae Mwaaka” (tiaki “te Atua ae Moan te Mwaaka”) ao e na riki bwa “Te Tama ae Akea Tokina” nakoia naake a kakabwaiaaki bwa a na maiu i aan ana kairiri. E na kakororaoa aei ingaingan nanon Tamana, ae “Iehova ae Atuaia taanga ni buaka.”—It 9:7.

nwtsty study note—Io 1:29

ana Tiibutetei te Atua: Ngke e tia ni bwabetitoaki Iesu ao ngke e a oki imwini kaririana iroun te Riaboro, ao e a aranna Ioane te tia Bwabetito bwa “ana Tiibutetei te Atua.” E tii kaoti te taeka aei n te kibu aei ao n Io 1:36. (Nora Buk. A7.) E tonuraoi kabotauan Iesu ma te tiibutetei. N te Baibara, a kabonganaaki tiibu bwa taiani karea ibukini buure ao ni kona iai ni kawara te Atua. E kaotaki n aei bannan te angakarea are e na karaoia Iesu ngke e anga maiuna n aomata ae kororaoi ibukin te botannaomata. Te taeka ae “ana Tiibutetei te Atua” e kona ni kaira te iango nakoni kiibu aika bati n te Koroboki ae Tabu ae kairaki koreana n te taamnei. N aron Ioane te tia Bwabetito are e taneiai ma kanoan te Koroboki ae Tabu n te Taetae n Ebera, e bae n taekina teuana mai buakon aikai ke e bati riki: te tiibu mwaane are e anga Aberaam n oneani mwin natina are Itaaka (KB 22:13), te tiibutetei ae te karea ibukin te Toa ae te Riao are e kamateaki i Aikubita ibukini kainaomataaia tibun Iteraera ake a tautoronaki (TO 12:1-13), ke te tiibu mwaane are e kareanaki n ana baonikarea te Atua i Ierutarem ni katoaa te ingabong ao te tairiki (TO 29:38-42). Tao e iangoa naba Ioane ana taetae ni burabeti Itaia, are e taekinaki iai bwa e na “kairaki n ai aron te tiibutetei nakon te kamateaki” teuare e taekinna Iehova bwa “au toro.” (It 52:13; 53:5, 7, 11) Ngke e korea ana moan reta te abotoro Bauro nakoia I-Korinto, e arana Iesu bwa “te Tiibutetei ae ara karea ibukin te Toa ae te Riao.” (1Ko 5:7) E taekina te abotoro Betero raraani Kristo bwa “te raraa ae rangi ni kakawaki, ae ai aron raraan te tiibutetei ae akea baarekana ma buakakana.” (1Be 1:19) Ao e raka i aon 25 te tai n te boki ae Te Kaotioti taekinan Iesu ae mimitong n te aro ni kaikonaki bwa “te Tiibutetei.”—Katoto tabeua: Kao 5:8; 6:1; 7:9; 12:11; 13:8; 14:1; 15:3; 17:14; 19:7; 21:9; 22:1.

TEBETEMBWA 10-16

BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | IOANE 3-4

nwtsty study note—Io 4:6

E a kua: Tii te kibu aei n te Koroboki ae Tabu ae taekinaki iai Iesu bwa “e a kua.” Tao bon 12:00 n te tawanou te tai aei, ao n te ingabong anne e boni bae Iesu ni karaoa mwanangana man te Mwarua ae Ioretan nako Tukara i Tamaria, ae te katati ae rietana 900 te mita (3,000 te buti) ke e raka riki.—Io 4:3-5; nora Buk. A7.

Ukerani Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki

nwtsty study note—Io 3:29

raoraon te tia mare te mwaane: N taai ake a karakinaki n te Baibara e riki raoraon te tia mare te mwaane ae rangi ni kinaaki irouna bwa te tia tei ibukina i aan te tua ao e mwiokoaki bwa e na karaoi babaire ibukin te mare. E iangoaki naba bwa ngaia are e na kaira te tia mare te aine nakon te tia mare te mwaane. Ni bongin te mare, a na riai n roko taani mare aikai n ana auti te tia mare te mwaane ke n ana auti taman teuaei, are e na boo iai te baka ni mare. N tain te baka n amwarake aei, e na boni kukurei raoraon te tia mare te mwaane ngkana e ongo bwanaan te tia mare te mwaane n taetae nakoni buuna ngkai e namakinna raoraon te tia mare te mwaane aei bwa e a tia ni karaoa raoi tabena. E kabotaua i bon irouna Ioane te tia Bwabetito bwa “raoraon te tia mare te mwaane.” Ni kaineti ma aei, Iesu bon te tia mare te mwaane, ao taan rimwina bon te koraki ake a a riki bwa buuna n te aro ni kaikonaki. E katauraoa te kawai ibukin te Mesia Ioane te tia Bwabetito ngke e kairiia nakon Iesu Kristo te moani koraki ake a na riki bwa raon “te tia mare te aine.” (Io 1:29, 35; 2Ko 11:2; Ebt 5:22-27; Kao 21:2, 9) E kakororaoa raoi mwiokoana “raoraon te tia mare te mwaane” n noran nakoraoin ana mwakuri ao e a toki naba ikanne kainnanoana. N aron naba anne, e taekina ae kangai Ioane i bon ibukina ni kabotauana ma Iesu: “E riai n ririkirake riki teuaei, ma I riai ni kekerikaaki ngai.”—Io 3:30.

nwtsty study note—Io 4:10

te ran ni kamaiu: Te taeka ni Kuriiti aei e kabonganaaki ni kaineti ma taekan te bwaro n ran, te koburake n ran, ke te ran ae mam man te mwanibwa ae nako man te koburake n ran. E kaokoro aei ma te ran ae aki itiaki are man te tangke n ran. N te boki ae NI 14:5, te taeka n Ebera ae “te ran man te koburake n ran” bon “te ran ni kamaiu.” N Ier 2:13 ao 17:13, e kabwarabwaraaki Iehova bwa ngaia “nibwan [ke, “koburake”] te ran ni kamaiu,” ae nanonaki iai, te ran ni kaikonaki ae karekea te maiu. Ngke e taetae Iesu ma ainen Tamaria, e kabongana te taeka ae “te ran ni kamaiu” n te aro ni kaikonaki, ma tao neiei e iangoa te ran ni koaua ae bon te ran.—Io 4:11; nora study note—Io 4:14.

TEBETEMBWA 17-23

BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | IOANE 5-6

nwtsty study note—Io 6:10

a a tekateka aomata iai, tao 5,000 mwaitiia mwaane: Tii te boki ae Mataio ae karina te kibuntaeka ae “n ikotaki naba ma aine ao ataei” ngke e ribootina te kakai aei. (Mt 14:21) E bae n ae botaia aomata ake a kaamwarakeaki rinanon te kakai e raka i aon 15,000.

nwtsty study note—Io 6:14

te Burabeti: A bati I-Iutaia n te moan tienture C.E. ake a kantaningaia bwa te burabeti n aroni Mote, are taekinaki n TTK 18:15, 18, bon te Mesia. N te kibu aei, te taeka ae roko i buakoia kaain te aonnaba e taraa ni kaineti ma kaotin te Mesia are kantaningaaki. Tii Ioane ae korei baika riki aika taekinaki n te kibu aei.

nwtsty study notes—Io 6:27, 54

te amwarake ae kai buakaka . . . te amwarake ae teimatoa, ae kairiri nakon te maiu are aki toki: E ataia Iesu bwa a kan iriria ma taan rimwina tabeman aomata tii ibukini kanuaakia n te amwarake. E ngae ngke a kakorakoraaki aomata n te amwarake ni katoabong, ma “te amwarake” are man Ana Taeka te Atua e kona ni kateimatoai maiuia aomata n aki toki. E kaumakiia aomata aika bati Iesu bwa a na mwakuri . . . ibukin “te amwarake ae teimatoa, ae kairiri nakon te maiu are aki toki,” ae nanona bwa a na kakorakoraia ni kanuaia ni kaineti ma te onimaki ao n onimakini baike a reiakin.—Mt 4:4; 5:3; Io 6:28-39.

kana irikou ma n nima raraau: E kaotaki n te kibu aei bwa naake a kanna ao n nimma a karaoia n te aro ni kaikonaki n aroia n onimakina Iesu Kristo. (Io 6:35, 40) E taekina aei Iesu n 32 C.E., ngaia are e bon aki maroroakina Ana Katairiki te Uea, are e na karaoia teuana te ririki imwina. E taekina aei imwain raoi “te Toa ae te Riao are aia toa I-Iutaia” (Io 6:4), ngaia are a bae naake a ongora ni kauringaki taekan te toa ane e a uakaan anne ao kakawakin raraan te tiibutetei are a kamaiuaki iai tibun Iteraera n te tairiki are a kitana iai Aikubita (TO 12:24-27). E kamataataa Iesu bwa n aron naba anne, e kakawaki raraana ibukini karekean te maiu are aki toki irouia taan rimwina.

Ukerani Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki

nwtsty study note—Io 6:44

katikia: E ngae ngke te weabe ni Kuriiti ibukin te taeka ae “katikia” e kabonganaaki ni kaineti ma atikan te karaun ae kakanoa n te ika (Io 21:6, 11), ma e aki nanonaki iai bwa te Atua e katikiia aomata ma te matoa. Te weabe aei e kona n nanonaki naba iai “anai nanoia,” ao e bae Iesu ni mwanewea Ier 31:3, ike e kangai iai Iehova nakoia ana aomata rimoa: “I katikiko nakoiu n te tangira ae koaua.” (Te Septuagint e kabongana naba ikai te weabe ni Kuriiti aei.) E kaotaki n Io 12:32 aron Iesu ni katikiia aomata n aekaia nako nakoina, n aron naba anne. E kaotaki n te Koroboki ae Tabu bwa Iehova e angania aomata te inaomata n rinea ae a na karaoia. E a bon nakoia aomata nako aia motinnano ni kaineti ma te beku Ibukina. (TTK 30:19, 20) E katikiia ma te akoi te Atua aomata ake a tauraoi nanoia ni butimwaea te koaua. (TA 11:5; TNR 21:2; Mwa 13:48) E karaoa anne Iehova rinanon te rongorongo man te Baibara ao taamneina ae raoiroi. Te taetae ni burabeti are n It 54:13, are e mwaneweaki n Io 6:45, e kaineti nakoia naake a katikaki iroun te Tama.—Kabotaua ma Io 6:65.

nwtsty study notes—Io 6:64

e a kaman [ataa] Iesu . . . teuare e na kamwanea: E nanona Iesu Iuta Itekariota. E kangainaa n tataro Iesu nakon Tamana imwain rineaia abotoro ake 12. (Rk 6:12-16) N te moantai, e kakaonimaki Iuta nakon te Atua. Ma e ataia Iesu man taian taetae ni burabeti n te Koroboki ae Tabu n te Taetae n Ebera bwa e na kamwaneaki iroun raoraona ni kaan temanna. (TA 41:9; 109:8; Io 13:18, 19) Ngke e a moanna Iuta ni karaoa ae buakaka, ao Iesu are e kona nori naano ao iango e a nora te bitaki aei irouna. (Mt 9:4) Ibukina bwa e a kaman atai baika a na riki te Atua, e bon ataia ae e na riki raoraon Iesu temanna ae onimakinna bwa te tia kamwane. Ma e aki boraoi ma aroaron te Atua ao arona rimoa iangoan ae bon Iuta are e riai ni bwaka, kaanga aron ae e a kamani baireaki bwa e na bwaka.

man te moantai: E aki nanonaki n te taeka aei te tai are e bungiaki iai Iuta ke rineana bwa te abotoro. Bwa e rineaki imwin te tairiki are e tataro iai Iesu ni kangainaa. (Rk 6:12-16) Ma e nanonaki iai moanakin ana mwakuri ni babakanikawai Iuta, are e waekoa n ataia Iesu. (Io 2:24, 25; Kao 1:1; 2:23; nora study notes—Io 6:70; 13:11.) E kaotaki naba n aei bwa e a kaman iaiangoi ao ni bairei raoi ana mwakuri Iuta, ao e aki riki mani bitakin nanona n te tai ae waekoa. Te taeka ae “moantai” (Kuriiti, ar·kheʹ) n te Koroboki ni Kristian ae Tabu n te Taetae ni Kuriiti e onoti aroni kabonganaana ni kaineti ma te rongorongo teuana ma teuana. N te katoto, n 2Be 3:4, e kaineti “moantai” nakon te tai are e moanaki iai te karikibwai. Ma n angiin te tai, e kabonganaaki n te aro ae onoti riki. N te katoto, e taekinna Betero bwa a ruonaki n te taamnei ae raoiroi Tientaire “n aron are e [ruonia] naba n te moantai.” (Mwa 11:15) E aki nanona Betero te tai are e bungiaki iai ke te tai are e aranaki iai bwa te abotoro. Ma e nanona iai te bong ae Bentekota 33 C.E., are “te moantai” are e kabwaroaki iai te taamnei ae raoiroi n te aro ae okoro. (Mwa 2:1-4) Katoto riki tabeua ni kaineti ma rongorongo aika kakaokoro ae kona ni kaokoro iai nanon te taeka ae “moantai,” a kona n reke n Rk 1:2; Io 15:27; ao 1Io 2:7.

TEBETEMBWA 24-30

Ukerani Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki

nwtsty study note—Io 8:58

bon iai ngai: A tangiria taani kakaaitara aika Iutaia ni karebanaa Iesu ngke e taekinna bwa e a tia n “nora Aberaam,” e ngae ngke a taekinna bwa Iesu “e tuai ni koro 50 [ana] ririki.” (Io 8:57) N ana kaeka Iesu, e tuangia bwa imwain rikina bwa te aomata ao bon te anera ngaia ae kakannato i karawa i mwaini bungiakin Aberaam. A taku tabeman bwa te kibu aei e kaotia bwa titeboo ma te Atua Iesu. A kauntaekaia bwa te taeka ni Kuriiti ae kabonganaaki aei ae e·goʹ ei·miʹ (rairana “Boni ngai” ni Baibara tabeua), e kaineti ma rairan TO 3:14 n te Septuagint ao kiibu aika uoua aikai a riai n titeboo taekaia. (Nora study note—Io 4:26.) Ma n te kibu aei ao te mwakuri ae kaotaki n te weabe ni Kuriiti ae ei·miʹ e moanaki “imwain rikin Aberaam” ao e teimatoa ni waakinako. Ngaia are rairana raoi “bon iai ngai” ao tiaki “boni ngai,” ao a bati rairai rimoa ao n taai aikai aika kabongana te taeka ae titeboo ma “bon iai ngai.” Ni koauana, n Io 14:9, te weabe naba ni Kuriiti ae ei·miʹ e kabonganaaki n rairaki iai ana taeka Iesu aikai: “Biribo, ko tuai man ataai e ngae ngke I a rangi ni maan i rarikimi?” A kabonganaaki n angin rairai te aeka n taeka anne, ae oti iai bwa e bon aki bure n te kuramwa rairan ei·miʹ bwa “bon iai ngai.” (Tabeua katoto ae raira te weabe ni Kuriiti ae kaota te bwai ae riki n taai aikai ni kabonganaan te weabe ae kaota te mwakuri ae e a tia ni karaoaki ngkai, a kona n noraki n Rk 2:48; 13:7; 15:29; Io 1:9; 5:6; 15:27; Mwa 15:21; 2Ko 12:19; 1Io 3:8.) E oti naba n ana taeka Iesu n Io 8:54, 55 bwa tiaki titeboo ngaia ma Tamana.

    Kiribati Publications (2000-2026)
    Log Out
    Log In
    • Kiribati
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Te Boraraoi
    • Te Boraraoi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share