Ongeaba Iroun Te Atua Ao Karekei Kakabwaiaam N Ana Taetae N Tuea Ibukin Ana Berita
“E taetae n tuea [te Atua] i bon irouna kioina ngkai e aki kona n taetae n tuea rinanon temanna ae kakannato riki.”—I-EBERA 6:13.
NORIA BWA TERA AM KAEKA:
Ti na kanga ni koaua raoi bwa a na koro bukin ana kantaninga te Atua?
Tera te berita are e karaoia te Atua imwini karaoan te bure irouia Atam ma Ewa?
Ti kanga ni kakabwaiaaki man ana taetae n tuea te Atua ibukin ana berita nakon Aberaam?
1. E kanga ni kaokoro ana taeka Iehova ma aia taeka aomata aika taani bure?
BON “Atuan te koaua” Iehova. (Taian Areru 31:5, NW) A aki kona n onimakinaki n taai nako aomata aika taani bure, ma “e aki kona ni kewe . . . te Atua.” (I-Ebera 6:18; wareka Warekaia Iteraera 23:19.) A kokoro bukin ana kantaninga ibukini kakabwaiaaia botannaomata n taai nako. N te katoto, bwaai ni kabane ake e taekin te Atua bwa e na karaoi ni moan ana karikibwai ni kabane, ‘ao ai ngaia anne ae riki.’ Ngaia are n tokin te kaonoua ni bong ni karikibwai, ao “te Atua E nori bwaai ni kabane aika E karaoi, ao noria, moan te raoiroi.”—Karikani Bwaai 1:6, 7, 30, 31, BG.
2. Tera ana bong ni motirawa te Atua, ao bukin tera bwa e “tabuia”?
2 Ngke e a tia n nora mwin ana karikibwai Iehova ae te Atua, e a kaota ngkanne moanakin te kaitiua ni bong ae tiaki 24 te aoa maanna, ma bon abwakin ana tai ni motirawa mani karaoani mwakuri riki tabeua ibukini karikan te aonnaba. (Karikani Bwaai 2:2) E tuai n roko n tokina ana bongi ni motirawa te Atua. (I-Ebera 4:9, 10) E aki kaotaki n te Baibara te tai raoi are e moanaki iai. Ma ti ataia bwa e moanaki tabeua te tai imwini karikani buun Atam are Ewa, tao 6,000 te ririki n nako. E na moana ana Tautaeka Iesu Kristo ae Manna Tenga te Ririki n te tai ae imwaira, are e na kakoroa iai bukin ana kantaninga te Atua ibukini karikan te aonnaba bwa te bwaretaiti n aki toki, ao ni kaonaki irouia botannaomata aika kororaoi. (Karikani Bwaai 1:27, 28; Te Kaotioti 20:6) Ko kona ni kakoauaa raoi bwa e na reke iroum te maiu ae kakukurei aei n taai aika imwaim? Ni koauana, ko boni konaa! Bwa “te Atua E karaoiroa te kaitiua ni bong, ao E tabuia.” Bon aio te berita are e na kakoroa bukin ana kantaninga te Atua, n aki ongei kangaanga aika aki kantaningaaki ake a kona n riki n tokin ana bong ni motirawa.—Karikani Bwaai 2:3, BG.
3. (a) Tera te karitei are e riki imwini moanakin ana bong ni motirawa te Atua? (b) E kanga Iehova n taekina ana babaire ibukini kamaunaaia taani karitei?
3 Ma e ngae n anne, imwini moanakin ana bong ni motirawa te Atua, e a riki te kabuanibwai. Tatan bon te anera i karawa are e kairiia aomata bwa a na taromauria. E taekina te moani kewe ao ni mwamwanaa Ewa bwa e na aki ongeaba iroun Iehova. (1 Timoteo 2:14) E a manga kairaraanga buuna Ewa bwa e na raonna ni karitei. (Karikani Bwaai 3:1-6) Ngaia are e aki nora riaina Iehova bwa e na kamatoaa ana berita ibukin ana kantaninga are e na koro bukina, ibukini mwakuri aika rangi ni bubuaka aika riki n te aonnaba ike e a kananououaaki iai koauan raoi ana taeka te Atua. N oneani mwin anne, e taekina ana berita te Atua are e na ota te aba iai n ana tai are e a tia ni baireia. E bon taekina ae kangai ibukini kamaunaaia taani karitei: ‘N na kaaki te kakaiwi i marenam ngkoe ae Tatan ma te aine aei, ao i marenan am kariki ma ana kariki: e na kaikoakaki atum iroun te Kariki are e beritanaki, ao ane ko na kaikoaka bukini waena ngkoe.’—Karikani Bwaai 3:15, BG; Te Kaotioti 12:9.
TE TAETAE N TUEA—TE BERITA IBUKINI KOAUAN TE BAERE TAEKINAKI
4, 5. Tera te berita are e taekinna Aberaam n tabetai ibukini koauan ana taeka?
4 Ni moani karikan te botannaomata ao bon akea riaia aomata n taetae n tuea ibukini koauan te bwai teuana. A aki riai n taetae n tuea aomata aika kororaoi ake a tangira te Atua ao ni kakairi irouna, ngkai a aki toki n taekina te koaua ao n onimakinia i marenaia. Ma a a bitaki bwaai ni moan rikin te bure ao te aki kororaoi irouia aomata. Imwina riki, a nora riaia n taetae n tuea ibukini koauani baika kakawaki riki, ngkai e a taabangaki bwainan te kewe ao te uarao irouia aomata.
5 Taian taetae n tuea boni berita ibukini koauani baike e taekin te baatua are Aberaam n te aro ae uaana n taai aika tenua. (Karikani Bwaai 21:22-24; 24:2-4, 9) N te katoto, e riki aei ngke e oki Aberaam imwin taenikain uean Eram ma raona irouna. A oti nako uean Tarem ao Totom ni butimwaeia. E riki naba Merekitereka are uean Tarem bwa “ana ibonga te Atua ae Moan te Rietata.” Ao ibukin anne, e kakabwaiaa Aberaam ao ni karaoiroa te Atua ibukin anganakin Aberaam te tokanikai i aoia ana kairiribai. (Karikani Bwaai 14:17-20, BG) Ma ngke e kan angan Aberaam kaniwangana uean Totom ibukini kamaiuaia ana aomata mairouia taan ekinakoia, e a taetae n tuea Aberaam nakoina ni kangai: “I a tia ni katea baiu nakon Iehova, ae te Atua ae Moan te Rietata, ae ana bwai karawa ma aonaba, ba N na aki bwaina te karai teaina ma kabaean te kau teuana ma te bwai teuana i buakon am bwai ni bane, ba ko na aki kangai, E riki ni kaubwai Aberam i rou.”—Karikani Bwaai 14:21-23, BG.
E TAETAE N TUEA IEHOVA IBUKIN ANA BERITA NAKON ABERAAM
6. (a) Tera ana katoto Aberaam ibukira? (b) Ti na kanga ni kakabwaiaaki n ongeaban Aberaam?
6 E a tia Iehova ae te Atua ni berita ibukini kakabwaiaaia te botannaomata aika taani bure, ni kabonganaani kibuntaeka aikai: “Ngkai iai Ngai, bon ana taeka te Uea ae Iehova.” (Etekiera 17:16, BG) E kabwarabwaraaki n te Baibara taai aika kakaokoro aika e raka i aon 40 ake e taetae n tuea iai Iehova ae te Atua. Tao te katoto ae rangi n ataaki, bon ana taetae n tuea te Atua nakon Aberaam. Inanon ririki aika bati, e karaoi berita Iehova aika kakaokoro nakon Aberaam, ike e a kaotaki iai te Kariki ae beritanaki are e na roko mairouna rinanon natina are Itaaka. (Karikani Bwaai 12:1-3, 7; 13:14-17; 15:5, 18; 21:12) Imwina, e a kataaki Aberaam n te aro ae kakaiaki iroun Iehova, ao n tuangaki bwa e na kareana natina te mwaane ae tangiraki irouna. E aki baenikai Aberaam bwa e ongeaba ao ngke e nang kareana Itaaka, e a tii katokaki naba iroun ana anera te Atua. Imwin anne, e a berita te Atua ni kangai: “I taetae n tuea i bon i Rou . . . ngkai ko a tia ni karaoa te baei n aki taua natim ae am rikitemanna; ao N na boni kabatia kabaiam, ao N na boni kabatiaia am kariki n ai aron itoini karawa, ao n ai aron tanon aon te bike; ao e na bain aia mataroa ana kairiribai am kariki; ao a na bane botanaomatan aonaba ni kabaia iroun am kariki; ba kioina ngkai ko kan ongo bwanau.”—Karikani Bwaai 22:1-3, 9-12, 15-18, BG.
7, 8. (a) Tera bukin ana taetae n tuea te Atua nakon Aberaam? (b) A na kanga ni kakabwaiaaki ana “tiibu tabemwaang” Iesu n ana taetae n tuea te Atua ibukin ana berita?
7 Bukin tera ngke e taetae n tuea te Atua nakon Aberaam bwa a na koro bukin Ana berita? Bon ibukini karauan nanoia te koraki ake a nang bwaibwai ma Kristo ake a na riki bwa te kauoua n uaa n te “kariki” are e beritanaki ao ni kakorakoraaki iai aia onimaki. (Wareka I-Ebera 6:13-18; I-Karatia 3:29) N aron are e kabwarabwaraa te abotoro Bauro, e “kamatoaa ana taeka n te taetae n tuea [Iehova], bwa ti aonga ni karekea . . . kaungaakira ae korakora rinanoni baika uoua aikai [ae ana berita ao ana taetae n tuea] aika aki kona ni bitaki ao e aki kona ni kewe iai te Atua, bwa ti na taua te kantaninga ae kamenaaki imwaira.”
8 Tiaki tii Kristian aika kabiraki aika a na kakabwaiaaki man ana taetae n tuea te Atua nakon Aberaam. E taetae n tuea Iehova bwa “a na boni bane ni kakabwaiaaki natannaomata nako n te aonnaba,” rinanon ana “kariki” Aberaam. (Karikani Bwaai 22:18, BG) A na mena naba i buakoia akana a na kakabwaiaaki akanne ana “tiibu tabemwaang” Kristo aika ongeaba, ake iai irouia kantaningaan te maiu n aki toki i aon te aba ae bwaretaiti. (Ioane 10:16) E ngae ngke ko kantaningaa te nako karawa ke te maeka i aon te aba, ma “taua” te kantaninga anne rinanon teimatoam n ongeaba iroun te Atua.—Wareka I-Ebera 6:11, 12.
ANA TAETAE N TUEA TABEUA RIKI TE ATUA IBUKIN ABERAAM
9. Tera ana taetae n tuea te Atua nakoia kanoan Aberaam ake a tautoronaki irouia I-Aikubita?
9 N tienture ake imwina riki, e a manga taetae n tuea Iehova ma te karinerine ni kaineti ma ana berita akana mwaneweaki mai moa, ngke e kanakoa Mote bwa e na taetae nakoia kanoan Aberaam ake a tautoronaki irouia I-Aikubita. (Te Otinako 6:6-8) E taku te Atua ni kaineti ma te tai anne: “N te bong are I rineiia Iteraera iai, . . . I katea baiu [ni berita] nako ia, ba N na kaotinakoia man te aba are Aikubita nakon te aba are I kaaea n rineia ba abaia, ae e raanga iai te rannimamma ma aia karewe maniberu.”—Etekiera 20:5, 6, BG.
10. Tera te berita are e karaoia te Atua nakoia tibun Iteraera imwini kaotinakoaia mai Aikubita?
10 Imwini kaotinakoaia tibun Iteraera mai Aikubita, e a manga taetae n tuea Iehova ibukin ana berita riki teuana nakoia ni kangai: “Ngkana tao kam boni kan ongo bwanau, ma ni kawakina au berita, ao kam na riki iai ba bon au aomata mai buakoia botanaomata ni kabaneia: ba bon au bwai aonaba ni bane: ao kam na riki ba au koraki n ibonga, ma te botanaomata ae tabu.” (Te Otinako 19:5, 6, BG) Ai kakawakira mwiokoaia tibun Iteraera are e angania te Atua! E nanonaki iai bwa ngkana a ongeaba aomata man te natannaomata anne, a a kona ni kantaningaa rikia bwa te koraki n ibonga ake e rineia te Atua ibukini kakabwaiaaia nikiraia te botannaomata. Imwina riki, e taku Iehova ni kabwarabwaraan te bwai are e karaoia ibukia tibun Iteraera n te bong anne: “I taetae n tuea nako im, ao I rin n te berita ma ngkoe.”—Etekiera 16:8, BG.
11. Tera aia kaeka tibun Iteraera nakon ana kakao te Atua nakon ana berita n iraorao ngkai a a riki bwa ana aomata ake e rineia?
11 E aki kairoroia tibun Iteraera Iehova n te tai anne bwa a na taetae n tuea bwa a na ongeaba, ke ni butimwaea te iraorao ae okoro aei. Ma a bon taekinna n oin nanoia ni kangai: “Ti na tou mwin ana taeka Iehova ni kabane.” (Te Otinako 19:8, BG) Tenibong imwina ao e tuangia tibun Iteraera Iehova ae te Atua te bwai ae tangiria mairoun te natannaomata are e rineia. Te moan, a ongoraei Tua Ake Tebwina ao imwina e tuangia Mote tuua riki tabeua ake a koreaki n Te Otinako 20:22 nakon 23:33. Tera aia kaeka tibun Iteraera? “A bane aomata ni kaeka n te bwana ae ti teuana, ao a kangai, Ti na tou mwin taeka ake E atong Iehova ni kabane.” (Te Otinako 24:3, BG) Imwina riki, e korei tuua Mote n “te boki ni berita” ao ni wareki ni kabaibati bwa a na manga ongoraei riki te natannaomata ni kabane. Ao imwin anne, a a taetae ni bau aomata n aia katenua n tai ni kangai: “Ti na toua mwin ane E atongnga Iehova ni kabanea, ma n ira nanona.”—Te Otinako 24:4, 7, 8, BG.
12. Tera aron Iehova ma ana aomata ake e rineia nakon te berita are a a tia ni karaoia i marenaia?
12 E moana kakororaoan are e taekinna Iehova ibukin te berita n Tua ngkekei naba, n arona ni bairea te umwanrianna ibukin te taromauri ao te koraki n ibonga are E kona ni kawaraki iai irouia aomata aika taani bure. N te itera are teuana, a waekoa ni mwaninga aia katabu nakon te Atua tibun Iteraera ao a a “karawawata Teuare e tabu ae Atuaia Iteraera.” (Taian Areru 78:41, BK) N te katoto, ngke e tabe Mote ni karekei kaetieti riki tabeua n te Maunga are Tinai, a aikoa kona n tataninga tibun Iteraera, e a moanna ni kerikaaki onimakinan te Atua irouia ao a a iangoia bwa e a kaaki taekaia Mote. Ngaia are a karaoa antia ae katotongan te kao te tei ae te koora ao a kangai nakoia aomata: “Aikai antimi, Iteraera, aika kairingkami rake man te aba are Aikubita.” (Te Otinako 32:1, 4, BG) Imwina, a karaoa te botaki ae a aranna bwa “te toa n taromauria Iehova” ao a bobaraaki ao n angakarea nakon te boua are a karaoia aomata. E taku Iehova nakoni Mote ngke e nora arei: “A kai rairaki mai nanon te kawai are I tuangia.” (Te Otinako 32:5, 6, 8, BG.) E kananokawaki bwa n ririki ake imwina, a a kakaraoi aia berita nakon te Atua tibun Iteraera ao a a manga urui.—Warekaia Iteraera 30:2.
BERITA AIKA UOUA RIKI
13. Tera ana taetae n tuea te Atua ibukin ana berita nakon te Uea are Tawita ao tera irekerekena ma te Kariki are beritanaki?
13 N ana tai n tautaeka te Uea are Tawita ao e taetae n tuea Iehova ibukin ana berita aika uoua riki, bwa a aonga ni kakabwaiaaki ake a ongeaba irouna ni kabane. Te moan, e taetae n tuea nakon Tawita bwa e na teimatoa n aki toki ana kaintokanuea. (Taian Areru 89:35, 36; 132:11, 12) Are nanona bwa e na aranaki te Kariki are e beritanaki bwa “Natin Tawita.” (Mataio 1:1; 21:9) E nanorinano Tawita n arana te Kariki are beritanaki bwa ana “Uea” ibukina bwa boni Kristo are e na taua te nakoa ane e kakannato anne.—Mataio 22:42-44.
14. Tera ana taetae n tuea Iehova ibukin ana berita ni kaineti ma te Kariki are beritanaki, ao ti na kanga ni kakabwaiaaki mai iai?
14 Te kauoua, e kairaki Tawita iroun Iehova bwa e na taetae ni burabetina te Uea ae okoro aei, are e na riki naba bwa aia Ibonga ae Rietata botannaomata. E rangi ni kaokoro te nakoa n uea ma te nakoa n ibonga i aon Iteraera. A rineaki ibonga man te baronga are Rewi ao ueea man te baronga are Iuta. Ma ni kaineti ma kinaakin teuare e na bwaibwai n taai aika a na roko, e taetae ni burabeti Tawita ni kangai: “E taku Iehova nakon au Uea, Ko na tekateka i angaataiu, Ni katiaai moa ba N na karaoiia taan ribaiko ba neni katokani waem.” “E taetae n tuea Iehova, ao E na aki bita nanona, Bon te ibonga Ngkoe n aki toki N ai aroni Merekitereka.” (Taian Areru 110:1, 4, BG) Ni kakoroani bukin te taetae ni burabeti anne, e a tautaeka ngkai Iesu Kristo are te Kariki are beritanaki mai karawa. E beku naba bwa aia Ibonga ae Rietata botannaomata n arona ni buokiia te koraki ake a rairi nanoia bwa a na karekea aia iraorao ae kaan ma te Atua.— Wareka I-Ebera 7:21, 25, 26.
ANA ITERAERA AE BOOU TE ATUA
15, 16. (a) Iteraera raa aika uoua ake a taekinaki n te Baibara, ao e nga iai are e kakabwaiaaki iroun te Atua ni boong aikai? (b) Tera te tua are e angania taan rimwina Iesu ibukini karaoan taian taetae n tuea?
15 Ibukin rawaia te natannaomata ae Iteraera ni butimwaea Iesu Kristo, a a kabuaa mwiokoaia iroun te Atua, n ikotaki ma kantaningaan rikia bwa te “koraki n ibonga.” E taku Iesu nakoia mataniwia I-Iutaia: “E na anaaki mairoumi ana tautaeka n uea te Atua, ao e na anganaki te natannaomata are e karikii uaana.” (Mataio 21:43) E tei te natannaomata ae boou anne ni Bentekota 33 C.E. ngke e kabwaroaki taamnein te Atua i aoia taan rimwini Kristo aika tao 120 ake a ikotaki i Ierutarem. A a kinaaki ngkai bwa “ana Iteraera te Atua” ao a waekoa n roko n te mwaiti ae tabeua tenga, mai buakon te natannaomata nako man aaba ake a ataaki n taai akekei.—I-Karatia 6:16.
16 E kaokoro te botannaomata ae Iteraera ake a aki ongeaba ma ana botannaomata n taamnei ae boou te Atua ake a kaotiotii uaa aika raraoi man teimatoaia n ongeaba nakon te Atua. Teuana mai buakon tuua ake a anganaki ana Iteraera te Atua, boni karaoakin taian taetae n tuea. E aki kabonganaaki raoi te taetae n tuea ni menan Iesu i aon te aba, n aroia aomata n taetae n tuea ni kewe ke n taetae n tuea ibukini baika aki kakawaki. (Mataio 23:16-22) E reireinia taan rimwina Iesu ni kangai: “Tai tuea naba teutana . . . Ma ngkana kam atonga Eng ao nanona Eng, ao ami Tiaki nanona Tiaki, bwa a riki mairoun teuare buakaka taeka aika raka riki nakon aikai.”—Mataio 5:34, 37.
17. Baikara titiraki ake a na rinanoaki n te kaongora ae imwina?
17 E nanonaki n aei bwa e kairua n taai nako karaoan te taetae n tuea? Ma ae kakawaki riki, tera irekerekeni kakororaoan atongan Eng ao nanona Eng iroura? A na rinanoaki titiraki aikai n te kaongora ae imwina. Ti bia kaungaaki bwa ti na ongeaba iroun Iehova n taai nako, ngkai ti teimatoa ni kananoi ara iango i aon Ana Taeka te Atua. Ao ngkanne, e na boni kukurei ni kakabwaiaira n aki toki n aron ana taetae n tuea ibukin ana berita aika kakawaki.
[Te reirei ae kakawaki n iteraniba 27]
A kokoro bukin ana berita Iehova
[Taamnei n iteraniba 25]
E na waekoa Aberaam n nori kakoroani bukin ana berita Iehova