E Aera Ngkai E Rangi ni Bati te Rawawata?

MWIN AIA MWAKURI TAUTAEKA AIKA BUAKAKA

“Ngkana e tau-taeka te aomata ae buakaka, ao a ikenrawa aomata,” anne ae taekinaki n te Baibara.​—Taeka N Rabakau 29:​2, BG.

A mwaitikurikuri n rongorongon rimoa taekaia taani kairiri n te tautaeka aika tuamatoa ao n ribuaka, ake a karikii rawawata aika rangi ni bati nakoia aia aomata. Ni koauana, e aki riki anne irouia taan tautaeka ni kabane. Iai tabeman ake a karaoi aia kabanea n tamaroa ibukia aia aomata. Ma e ngae n anne, n te tai are e reke naba iai mwaakaia, a a boni bwara nanoia n angiin te tai n aia kakorakora ibukini kauntaeka ao te kaiangatoa ni mwaakaia. Ke a kona ni kabonganai mwaakaia n te aro ae riao ibukini kakabwaiaaia ao karawawataia aomata. E taku te U.S. Secretary of State ngkoa are Henry Kissinger: “Rongorongon rimoa bon te karaki ni kaineti ma aaro ni kakorakora aika akea uaaia, ao baika a kani karaoaki aika aki koaua.”

E katereaki naba te reirei aei n te Baibara: “Tiaki ana bwai te aomata ae nakonako te kaeti eueutakina.” (Ieremia 10:​23, BG) Akea irouia aomata aika aki kororaoi te wanawana ae kainnanoaki ibukini kaman iangoan aia waaki ni kabane bwa e na nakoraoi. Ngkana a aki kona taan tautaeka ni kaetii eueutakia, a na kanga ngkanne ni kona ni kaetii eueutakia natannaomata? Ko a ataia ngkanne bwa bukin tera ngkai a aki kona nakanne ni kamauna te rawawata? Ni koauana, e kuri n ae n angiin te tai bon te tautaeka ke te tia kairiri ae buakaka ae karikii rawawata!

AIA KARIRI AARO AIKA KEWE

E taku Iesu: “Ane a na ataingkami aomata ni kabane bwa bon taan rimwiu ngkami, n aei: ngkana kam itangitangiri.”​—Ioane 13:35.

A rereirei taekan te tangira ao te katiteuanaaki mataniwi n Aaro ni kabane ao botaki n Aro tabeua. Ni koauana, a a tia ni kabwaka ni karina i nanoia taan rimwia te tangira ae korakora ae tau ibukini kamaunaani mwakuri n inanonano. N oneani mwin are a na ibuobuoki ibukini karikirakean te tangira, a aki toki Aaro ni karika te iraraure, te inanonano, ao te buaka i marenaia aomata ma aaba tabeua aika kakaokoro. E korea ae kangai n ana boki ae te Christianity and the World Religions, te tia rabakau i aon te Baibara ae Hans Küng: “Tautaeka aika a tauaninne ao n rangi n iowawa, bon naake a kaririaki, a kaungaaki ao a kariaiakaki man te Aro.”

Irarikin anne, a noraki mitinare man Aaro aika bati n tarariaoa buren te wene n taanga imwain te mare, te wene ni kimoa ao te wene ni bure i marenan te mwaane ma te mwaane ao te aine ma te aine. E reke man aei butin aoraki aika kakaiaki, kabwakaaia ataei, te bikoukou ae aki kantaningaaki ao ai uruakini maare ma utu aika karikii maraki ma karawawata aika rangi ni bati.

AIA AKI KORORAOI AOMATA AO KARAOAN OIN NANOIA

“A kataaki aomata n tatabemania nako ngkana a katikakinako n oin aia kaibwabwaru ao ni mwamwanaaki iai. Ao ngkana e bikoukou te kaibwabwaru ao e bungia te bure.”​—Iakobo 1:​14, 15.

Ti bane ni bubure ao ni kairua ibukin te aki kororaoi ae rikiara, ma ti riai ni buakana nanora ae kani “karaoi baike e tangiri te rabwata.” (I-Ebeto 2:3) Ma ngkana e reke tangiran te bwai ae kairua n te tai are e reke iai mwiokoam, e kona n rangi ni kangaanga buakanakin anne. Ti kona ni karawawataaki imwini kariaiakan irakin nanora n te bwai ae ti tangiria ae na kammarakira.

E korea ae kangai te tia kororongorongo ae P. D. Mehta: “A reke rawawata aika rangi ni bati man oin ara kaibwabwaru, arora n aki taubaang ma kaaean te kakukurei ibukin te nanonrang ao te kani kakannato.” Bwaruan ao kamanenaani bwaai ni kabane n te aro ae riao n aron te arekooro, taian drug, takaakaro ma te mwane, te wene ni bure ao a a bati riki, a a bon tia n urui maiuia “kaain te aba aika onimakinaki” aika bati ao a a karekea naba te rawawata nakoia aia utu, raoraoia ao tabeman riki. Ngkana ti iaiangoi aki kororaoia aomata, ti boni kakoauaa ae taekinaki n te Baibara ni kangai: “E mataata nakoia aomata ni kabane bwa a kona n noria n taai aikai bwa a uaia ni ngirangira baika karikaki ni kabane n te kabokorakora ae taabangaki.”​—I-Rom 8:​22, The New Testament in Modern English are rairaki iroun J. B. Phillips.

MWAAKAIA TAAMNEI AIKA BUAKAKA

E kaotaki n te Baibara bwa Tatan bon “atuan te waaki ae ngkai i aon te aba,” ao e raonaki irouia taanga n taamnei aika bubuaka aika mwaaka aika aranaki bwa taimonio. ​—2 I-Korinto 4:4; Te Kaotioti 12:9.

Bon tii te arona taimonio ma Tatan, bwa a rangi ni kakorakoraia n tautaekania aomata ma ni mwamwanaiia. E kakoauaa aei te abotoro Bauro ngke e kangai: “Ti aki kaunrabwata ma te iriko ao te raraa ma ti kaunrabwata ma taian tautaeka, mwaaka n tautaeka, taan tautaekana te aonnaba ae rotongitong aei ao taanga n taamnei aika buakaka i karawa.”​—I-Ebeto 6:12.

E ngae ngkai a kukurei taimonio ni karawawataia aomata, ma bon tiaki tiaia anne ae kakawaki. A kani katannakoia aomata mairoun te Atua ae Moan te Rietata ae Iehova. (Taian Areru 83:18) Aikai mwakuri tabeua ake a kakamanenai taimonio ni burebureiia ao n tautaekania iai aomata: te tarai naang, te tabunea ao taekinani bwaai aika a na riki nakon taai aika a na roko. Anne bukina ngkai e kauringira Iehova taekani kangaanga akanne ao e kamanoia aomata ni kabane ake a kaitaraa Tatan ao taimonio.​—Iakobo 4:7.

TI A MENA NGKAI NI “KABANEANI BOONG”

Tao uoua te nga te ririki n nako, e taetae ni burabetinaki n te Baibara ae kangai: “Ko na ataia bwa a na roko taai aika okoro aika karuanikai, ni kabaneani boong.”

Ni katereterean te bwai ae kariki taai aika okoro, e reitaki riki ni kangai: “Bwa ane a nang riki aomata bwa taan tangiriia i bon irouia, taani bakimwane, taani kamoamoa, taan nanorieta . . . taan aki tatangira, taani kakanneti, taan uarao, taan aki taubaang, taan iowawa, taan riribaa te raoiroi, taani kamwamwane, taan aki kani bwerengaki, taani kainikatonga, taan tangira riki kakukurein te rabwata nakon tangiran te Atua.” Ni koauana, bukin raoi rikin rawawata ni kabane aika ti nori ni boong aikai, bwa ti a mena ngkai ni “kabaneani boong.”​—2 Timoteo 3:​1-4.

Ngkana ti iaiangoi koaua aika ti a tia n rinanoi, e aki ngkanne mataata bwa e aera ngkai a aki kona aomata ni kamauna te rawawata, n aki ongei aia iango aika raraoi? Ma ti na nakon antai ibukini buokara? Ti bon riai n onimakina ara tia Karikiriki are e a tia ni berita, bwa e na “urui ana mwakuri te Riaboro” ma ana aomata. (1 Ioane 3:8) N te kaongora ae imwina, ti na maroroakina iai te bwai ae na karaoia te Atua ni kamaunai baika karikii rawawata ni kabane.