LESSON 03
Pé Dẽ Bablo Bɔ Wɔle Bé Pélɛ Hãtẽ?
Pé dɔo hoba ɛkõ tɔ hẽ nẽnẽ Bablo wlo. Mõ baẽ é yelɛ bé yi dẽ Bablo tõ, baẽ wolo hɛ mó ku bé pé lɛ hãte. Pé yilemẽ ylé ɛ nu tɛɛ tɔ nẽnẽ sekee la kyẽnẽdɛ té wlo ɛkõ pé dɔo bá kũẽ wolo yɛɛ? Bablo bɔ kõnõ a wõnõ yólóɛ a te ta tĩnĩté ɛkõ yélé nyã, tɛɛ pé pélɛ hãté? Nyũwé hoba pélɛ hãté. Bà yélɛ bae wɛ bé pélɛ hãté yé.
1. Pé Ná Wolo Mãã Tɛla Gyulubó nẽnẽ Bablo wlo?
Bablo yé ɔ kõ yɛ “sĩĩ nwĩ e bɔ tɛɛ.” (Ecclesiastes 12:10) Ɛ bɔ hã sĩã a nyũwé a té, nẽ hã sĩã dɔo kpa tũõ. (Hélé Luke 1:3; 3:1, 2.) Nyũwé o kyẽ ne o kyẽnẽ gyulubo o pé dẽ Bablo bɔ hãté. Nyenowɔ dɛ kpao tũõ, tã dɛ kpao tũõ, ɛkõ dɔo mlẽ Bablo bɔ, o pélɛ hãté kẽ.
2. Hãté Bablo té ɔ ti kyẽnẽdɛ ka, dɛ té à mãẽ ɔ nũẽ tɛɛ yélé à ti wlo?
Bablo bɔ dɔo hoba hẽ nyũwé héélé yló tì yélé ɔ kyẽnẽ. Ɛ yló dɛ, ɛ bɔ dɔo hoba kẽ hẽ dũĩ mẽnẽ hĩẽ nyũwé kõ kɛ té. Ta ɛ bɔ dɔo hoba té, nyũwé hoba hélɛ hãté pé. Kɛ ɛ tõ nẽ dẽ nỹuwé hoba kyẽ nẽ mõ dẽ Bablo bɔ ɛ mõ hãté. Kɛɛ à wɔle bà “pélɛ hãté ta tĩnĩté ɛkõ ti a pɛpɛ.”—Psalm 111:8.
3. Da kulɛ tanẽ à wɔlé bà péɛ hãté dɛ Bablo bɔ ɛ mi tũõ kpaa yélé Kõnõ a nyã?
Bablo kõ tubósea “hoba e nẽleɔ wlo e héɛ tũõ kpɛ.” (Isaiah 46:10) Ɔ bɔe dɔo hoba a te ɛ hĩ ti pé e kpae tũõ. Hãne Bablo nũĩ wɛ e bɔa hadó té e nu tũã kpaa. Ɛkõ yé ɔ na dɔo hoba mẽnẽ hẽ kpɛ tũõ yélé à tii. Yélé kyẽ dɛ té wlo, à mĩ tubóse mlẽ kyẽẽ yélé Bablo wlo. Hãne Bablo nũɛ wɛ dɔo a bɔa nẽ e nĩ tũõ a kpaa, ɛ nu wõnõnẽ mãnã!
KYẼ DƆO HOOBA
Kyẽ hã sãẽse nu Bablo a kẽ wõã. Kyẽ Bablo a tubóse mlẽ hẽ mĩ ná wlole toa.
4. Sãẽse wõ dɛ Bablo bɔ kẽ
Ti béé dlé, nyũwé hoba péé lɛ hãté nẽmo kõnõ té ɔ téɔ dɛ kẽ kló. Yé SHÓ té.
Yé dẽ Bablo té ɔ bɔ nẽmõ yele a 3,500 hẽ béé dlé. Hélé Job 26:7, nẽ yé à tu téle yéla dɔo ŋã:
Yele a 3,500 hẽ béé dlé, Bablo bɔe nẽ nẽmõ, kõnõ té ɔ héó dɛ lé kẽnẽ. Dɛ te ɛ dẽ ɛ mãmo wõnõnẽ?
Wẽ ɛ mõẽ nẽ ɛ bélé yóló mẽ ɛ hyẽ mẽ ɛ ni fulu, fulu ɔ mĩ yakẽ. Bɔ nyĩné yakẽ dólo, yé ɔ hyẽ me ɛ ni nẽ. Yé nẽ ɛ dile bìlélé hõ à dɛɛ nu hlɔ yélɛ blo mẽ. Ta nyũwé kõã nãã gbɛ té ɛ télé yólówɛ tɛtɛ, yele a hõdlowe sõ hẽ bé dlé. Kɛ, yé dẽ Bablo bɔ pé yele hoba mũĩ béé délé. Hélé Job 36:27, 28, yé à tu télé yela dɔo té ŋã:
Dɛ nõẽã wɛ yilé hã Bablo nu nẽ a gbɛ té ɛ kẽ gblaa?
Bablo dũĩ wɔ hélé mẽ té, pe e nũ né pé Bablo hãté tɛɛ?
5. Bablo bɔɛ hãã dɔo hoba á té pé e yi tũõ kpa
Hélé Isaiah 44:27–45:2, yé tu télé yela dɔo té ŋã:
Dẽ Bablo bɔe yéó Babélõ mẽ yele a 200 hĩ pe wlɔ ɔ wlɛe?
Gyulubo bɔ yélẽ ɛ ti Cyrus hõti Pɛrsìa nyũwé a kĩ ɔ kõ ɔ sõyé o wlae Babélõ yélé yolo o dɛ 539 B.C.E.b O mãẽ nẽ gbaẽ te ɔ glalé wlɔ nẽ nyũwé nẽnẽ Babélõ o gae wlɔ a gétea wlõ. Ɛ té ɛ nyẽã sõyé fɔ o pae wlɔɔ. Nyũwé nẽnẽ Babélõ o helé hõã wɔ. Ta o wlae Babélõ ɛ hĩẽ yele a 2,500, wulé tì yélé bé yɛ tì té tónyũ té yéa le nẽ. Bá yé dẽ Bablo bɔ yeo Babélõ a dɛ kẽ séké-séké pé ɛ yɛ ɔ wlɛɛ ti.
Hélé Isaiah 13:19, 20, yé à tu télé yela dɛ té ŋã:
Dɛɛ kpaa tũõ yèò Babélõ mẽ, hã e nũẽ ɛ tõ na ẽ ti dẽ Bablo bɔ té ɛ kpa tũõ?
Hã do Babélõ nẽ kɛ te yélé Iraq
6. Séké-séké Bablo bɔe dɔo hoba te hẽ kpɛ tuĩ lé tatinẽ té
Bablo yé à nẽnẽ “tele bɔɔ nyõnõwi wlo.” (2 Timothy 3:1) Yé dɛ Bablo bɔ yéo télé bɔɔ nyõnõwi mẽ.
Hélé Matthew 24:6, 7, à mĩ télé yela dɔo téŋã tu:
Dẽ Bablo mãã ɛ mĩẽ tũõ kpa yélé tele bɔɔ nyõnõwi té wlo?
Hélé 2 Timothy 3:1-5, yé à tu télé yela dɔo te ŋã:
Hãne Bablo mãẽ nyũwé a kpẽnẽ mẽã nẽã yélé tele bɔɔ nyõnõwi té wlo?
Kpẽnẽ a kulɛ nyũwé niẽ é yiɛ?
NYŨWÉ MLÕ YÉ: “Bablo mõ dle kyẽnẽdɛ.”
Dɛ nũẽ né pé Bablo hãté?
KYẼ DƐ TÉ Ɛ MÃ
Gyulubó kyẽnẽ dɔo, sãté nyũwé, ɛkõ dɛ a pɛpɛBablo bɔ é mĩ dló mẽ ɛ tõ nẽ nẽmõ à wɛ bá pé Bablo a te hãté.
Tãẽ Dlólé
Nà wolo mãẽ hãté nẽnẽ Bablo wlo?
Dɔo à kulɛ Bablo bɔe e kyẽã sãté nyũwé wõ kẽ kɛ té?
Nà wolo mãẽ Bablo Bɔ dẽ hẽ mĩ tũõ kpaa yélé nyã? Dɛ mõ bɔ a ma?
TELE PÓ DƆO MLẼ
Pe kãã dɛ té nẽnẽ Bablo wlo?
Dɛ a kulé Bablo boa yélé “tele bɔɔ nyõnõwi mẽ”?
“Yé Tubose Kpilé 6 E Té Bablo Bɔ E Mĩ Dló Mẽnẽ” (The Watchtower, May 1, 2011)
Kyẽ Bablo a tubóse hẽ ɔ péé Grìki nyũwé á Gomlã, ha é nuii tũõ a kpaa.
Kyẽ tubose Bablo pé hãne ɛ nũĩ nyũmẽyu te a dũĩ mẽnẽ hĩɛ a mẽ heã hẽ ɔ kõẽ yeo Bablo mẽ.
“E Hĩẽ Ne Mãẽ Mẽnẽ Ɛ Ti Nyũ Te He Ta Lo Nẽ Bo Ti Nyẽsoa” (The Watchtower No. 5 2017)
a Tubóse nwĩ e mo dẽ hẽ wulé Nyesoa mẽ yeo dɛɛ mĩ tũõ kpaa yélé nyã.
b B.C.E ɛ mõ “Tĩ hĩ pe yusu di,” nẽ C.E. ɛ mõ “Ta yusu wolɛ ti blɛo.”