ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΛΟΥΚΑ

1 Επειδή πολλοί επιχείρησαν να συντάξουν μια αφήγηση των γεγονότων που έχουν πιστοποιηθεί πλήρως μεταξύ μας,+ 2 όπως μας τα παρέδωσαν εκείνοι που ήταν από την αρχή αυτόπτες μάρτυρες+ και κήρυκες* του αγγέλματος,+ 3 αποφάσισα και εγώ, επειδή έχω ερευνήσει τα πάντα από την αρχή με ακρίβεια, να σου τα γράψω με λογική σειρά, εξοχότατε Θεόφιλε,+ 4 ώστε να γνωρίζεις πλήρως πόσο αξιόπιστα είναι αυτά τα οποία έχεις διδαχτεί προφορικά.+

5 Στις ημέρες του Ηρώδη,*+ βασιλιά της Ιουδαίας, υπήρχε κάποιος ιερέας που λεγόταν Ζαχαρίας, από την υποδιαίρεση του Αβιά.+ Η σύζυγός του ήταν από τις κόρες του Ααρών και λεγόταν Ελισάβετ. 6 Ήταν και οι δύο δίκαιοι ενώπιον του Θεού, περπατώντας άμεμπτα σύμφωνα με όλες τις εντολές και τις νομικές απαιτήσεις του Ιεχωβά.* 7 Αλλά δεν είχαν παιδί, επειδή η Ελισάβετ ήταν στείρα, και ήταν και οι δύο προχωρημένοι στα χρόνια.

8 Καθώς λοιπόν αυτός υπηρετούσε ενώπιον του Θεού ως ιερέας στον διορισμό της υποδιαίρεσής του,+ 9 ήρθε η σειρά του σύμφωνα με την καθιερωμένη συνήθεια* του ιερατείου να μπει στο αγιαστήριο του Ιεχωβά* και να προσφέρει θυμίαμα.+ 10 Και όλο το πλήθος του λαού προσευχόταν έξω την ώρα της προσφοράς του θυμιάματος. 11 Τότε εμφανίστηκε σε αυτόν άγγελος του Ιεχωβά* και στάθηκε στα δεξιά του θυσιαστηρίου του θυμιάματος. 12 Ο Ζαχαρίας ταράχτηκε με αυτό που είδε, και τον κυρίευσε φόβος. 13 Ωστόσο, ο άγγελος του είπε: «Μη φοβάσαι, Ζαχαρία, επειδή η δέησή σου εισακούστηκε, και η σύζυγός σου, η Ελισάβετ, θα σου γεννήσει γιο, και θα τον ονομάσεις Ιωάννη.+ 14 Θα έχεις χαρά και αγαλλίαση, και πολλοί θα χαρούν για τη γέννησή του,+ 15 διότι θα είναι μεγάλος ενώπιον του Ιεχωβά.*+ Αλλά δεν πρέπει να πιει καθόλου κρασί ή άλλο οινοπνευματώδες ποτό,+ και θα γεμίσει άγιο πνεύμα προτού ακόμη γεννηθεί,*+ 16 και θα επαναφέρει πολλούς γιους του Ισραήλ στον Ιεχωβά* τον Θεό τους.+ 17 Επίσης, θα προπορευτεί Εκείνου με το πνεύμα και τη δύναμη του Ηλία+ για να επαναφέρει την καρδιά των πατέρων στα παιδιά+ και τους ανυπάκουους στην πρακτική σοφία των δικαίων, ώστε να προετοιμάσει έναν λαό για τον Ιεχωβά».*+

18 Ο Ζαχαρίας είπε στον άγγελο: «Πώς μπορώ να είμαι βέβαιος για αυτό; Διότι εγώ είμαι ηλικιωμένος, και η σύζυγός μου είναι προχωρημένη στα χρόνια». 19 Ο άγγελος του απάντησε: «Εγώ είμαι ο Γαβριήλ,+ που στέκομαι κοντά στον Θεό,+ ενώπιόν του, και στάλθηκα για να σου μιλήσω και να σου αναγγείλω αυτά τα καλά νέα. 20 Αλλά επειδή δεν πίστεψες τα λόγια μου, τα οποία θα εκπληρωθούν στον προσδιορισμένο τους καιρό, θα είσαι σιωπηλός και δεν θα μπορείς να μιλήσεις μέχρι την ημέρα που θα γίνουν αυτά». 21 Στο μεταξύ, ο λαός περίμενε τον Ζαχαρία, και απορούσαν που καθυστερούσε τόσο πολύ στο αγιαστήριο. 22 Όταν βγήκε, δεν μπορούσε να τους μιλήσει, και αντιλήφθηκαν ότι μόλις είχε δει κάποιο υπερφυσικό θέαμα* στο αγιαστήριο. Αυτός τους έκανε νοήματα, αλλά παρέμενε βουβός. 23 Όταν συμπληρώθηκαν οι ημέρες της άγιας υπηρεσίας του,* έφυγε για το σπίτι του.

24 Μερικές ημέρες αργότερα, η Ελισάβετ η σύζυγός του έμεινε έγκυος, και δεν έβγαινε από το σπίτι πέντε μήνες, λέγοντας: 25 «Έτσι ενήργησε για εμένα ο Ιεχωβά* αυτές τις ημέρες. Έστρεψε την προσοχή του σε εμένα για να αφαιρέσει την ντροπή μου μεταξύ των ανθρώπων».+

26 Στον έκτο μήνα της, στάλθηκε ο άγγελος Γαβριήλ+ από τον Θεό σε κάποια πόλη της Γαλιλαίας που ονομαζόταν Ναζαρέτ, 27 σε μια παρθένα+ αρραβωνιασμένη με έναν άντρα ονόματι Ιωσήφ, από τον οίκο του Δαβίδ, το όνομα της οποίας ήταν Μαρία.+ 28 Και όταν ο άγγελος μπήκε μέσα, της είπε: «Χαίρε, εξαιρετικά ευνοημένη, ο Ιεχωβά* είναι μαζί σου». 29 Αλλά εκείνη αναστατώθηκε πολύ με τα λόγια του και προσπαθούσε να καταλάβει τι σήμαινε αυτός ο χαιρετισμός. 30 Ο άγγελος λοιπόν της είπε: «Μη φοβάσαι, Μαρία, γιατί βρήκες εύνοια από τον Θεό. 31 Ορίστε! Θα μείνεις έγκυος* και θα γεννήσεις γιο+ και θα τον ονομάσεις Ιησού.+ 32 Αυτός θα είναι μεγάλος+ και θα αποκληθεί Γιος του Υψίστου,+ και ο Ιεχωβά* Θεός θα του δώσει τον θρόνο του Δαβίδ του πατέρα του,+ 33 και θα βασιλεύει στον οίκο του Ιακώβ για πάντα, και η Βασιλεία του δεν θα έχει τέλος».+

34 Αλλά η Μαρία είπε στον άγγελο: «Πώς θα γίνει αυτό, αφού δεν έχω σεξουαλικές σχέσεις με άντρα;»+ 35 Ο άγγελος της απάντησε: «Άγιο πνεύμα θα έρθει πάνω σου,+ και δύναμη του Υψίστου θα σε επισκιάσει. Να γιατί το παιδί που θα γεννηθεί θα αποκληθεί άγιο,+ Γιος του Θεού.+ 36 Μάλιστα η Ελισάβετ η συγγενής σου επίσης συνέλαβε γιο στα γηρατειά της και είναι στον έκτο μήνα της, ενώ την έλεγαν στείρα· 37 επειδή τίποτα από όσα λέει ο Θεός δεν του είναι αδύνατον να το πραγματοποιήσει».+ 38 Κατόπιν η Μαρία είπε: «Ορίστε η δούλη του Ιεχωβά!* Ας γίνει σε εμένα σύμφωνα με τα λόγια σου». Τότε ο άγγελος έφυγε από αυτήν.

39 Η Μαρία λοιπόν ξεκίνησε εκείνες τις ημέρες και πήγε βιαστικά στην ορεινή περιοχή, σε μια πόλη του Ιούδα, 40 και μπήκε στο σπίτι του Ζαχαρία και χαιρέτησε την Ελισάβετ. 41 Όταν η Ελισάβετ άκουσε τον χαιρετισμό της Μαρίας, το βρέφος στην κοιλιά της σκίρτησε, και η Ελισάβετ γέμισε άγιο πνεύμα 42 και φώναξε δυνατά: «Ευλογημένη είσαι εσύ μεταξύ των γυναικών, και ευλογημένος είναι ο καρπός της κοιλιάς σου! 43 Πώς μου έγινε τέτοια τιμή, να έρθει σε εμένα η μητέρα του Κυρίου μου; 44 Διότι δες! Όταν άκουσα τον χαιρετισμό σου, το βρέφος στην κοιλιά μου σκίρτησε από χαρά. 45 Και ευτυχισμένη είναι αυτή που πίστεψε, επειδή θα εκπληρωθούν πλήρως τα όσα της είπε ο Ιεχωβά».*

46 Και η Μαρία είπε: «Η ψυχή μου* μεγαλύνει τον Ιεχωβά,*+ 47 και το πνεύμα μου νιώθει αγαλλίαση σχετικά με τον Θεό τον Σωτήρα μου,+ 48 επειδή πρόσεξε την ταπεινή θέση της δούλης του.+ Διότι από τώρα και στο εξής όλες οι γενιές θα με αποκαλούν ευτυχισμένη,+ 49 επειδή ο Δυνατός έκανε μεγαλειώδη έργα για εμένα, και άγιο είναι το όνομά του,+ 50 και από γενιά σε γενιά το έλεός του είναι πάνω σε εκείνους που τον φοβούνται.+ 51 Ενήργησε κραταιά με τον βραχίονά του· διασκόρπισε εκείνους που δείχνουν υπερηφάνεια με τις προθέσεις της καρδιάς τους.+ 52 Εκθρόνισε ισχυρούς+ και εξύψωσε ταπεινούς·+ 53 χόρτασε πεινασμένους με αγαθά+ και έδιωξε με άδεια χέρια εκείνους που είχαν πλούτη. 54 Πρόστρεξε σε βοήθεια του Ισραήλ του υπηρέτη του, επειδή θυμάται το έλεός του+ 55 για πάντα, όπως είπε στους προπάτορές μας, στον Αβραάμ και στους απογόνους* του».+ 56 Η Μαρία έμεινε μαζί της περίπου τρεις μήνες και έπειτα γύρισε στο σπίτι της.

57 Ήρθε λοιπόν ο καιρός να γεννήσει η Ελισάβετ, και γέννησε γιο. 58 Και οι γείτονες και οι συγγενείς της άκουσαν ότι ο Ιεχωβά* τής είχε δείξει άφθονο έλεος και χαίρονταν μαζί της.+ 59 Την όγδοη ημέρα ήρθαν να κάνουν περιτομή στο παιδάκι+ και σκόπευαν να του δώσουν το όνομα του πατέρα του, Ζαχαρίας. 60 Αλλά η μητέρα του αποκρίθηκε: «Όχι! Θα ονομαστεί Ιωάννης». 61 Τότε της είπαν: «Κανένας συγγενής σου δεν λέγεται έτσι». 62 Κατόπιν ρώτησαν τον πατέρα του με νοήματα πώς ήθελε να το ονομάσουν. 63 Εκείνος ζήτησε μια πλάκα και έγραψε: «Ιωάννης είναι το όνομά του».+ Τότε έμειναν όλοι έκπληκτοι. 64 Ευθύς αμέσως το στόμα του ανοίχτηκε και η γλώσσα του λύθηκε, και άρχισε να μιλάει+ και να αινεί τον Θεό. 65 Και φόβος έπεσε πάνω σε όλους όσους ζούσαν στη γειτονιά τους, και όλα αυτά άρχισαν να συζητιούνται παντού στην ορεινή περιοχή της Ιουδαίας. 66 Και όλοι όσοι τα άκουσαν αυτά τα έβαλαν στην καρδιά τους, λέγοντας: «Τι θα γίνει αυτό το παιδάκι;» Διότι το χέρι του Ιεχωβά* ήταν πράγματι μαζί του.

67 Τότε ο Ζαχαρίας ο πατέρας του γέμισε άγιο πνεύμα και προφήτευσε, λέγοντας: 68 «Δοξασμένος να είναι ο Ιεχωβά,* ο Θεός του Ισραήλ,+ επειδή έστρεψε την προσοχή του στον λαό του και τον απελευθέρωσε.+ 69 Και ήγειρε κέρας σωτηρίας*+ για εμάς στον οίκο του Δαβίδ του υπηρέτη του,+ 70 όπως είπε ο ίδιος μέσω του στόματος των αγίων του προφητών της αρχαιότητας,+ 71 για σωτηρία από τους εχθρούς μας και από το χέρι όλων εκείνων που μας μισούν·+ 72 ώστε να εκδηλώσει έλεος σε σχέση με τους προπάτορές μας και να θυμηθεί την άγια διαθήκη του,+ 73 τον όρκο που έδωσε στον Αβραάμ τον προπάτορά μας,+ 74 δηλαδή να μας χαρίσει, αφού σωθούμε από τα χέρια των εχθρών, το προνόμιο να του αποδίδουμε άφοβα ιερή υπηρεσία 75 με οσιότητα και δικαιοσύνη ενώπιόν του όλες τις ημέρες μας. 76 Όσο για εσένα, παιδάκι, θα αποκληθείς προφήτης του Υψίστου, γιατί θα προπορευτείς του Ιεχωβά* για να ετοιμάσεις τις οδούς του,+ 77 για να δώσεις γνώση σωτηρίας στον λαό του μέσω συγχώρησης των αμαρτιών τους,+ 78 λόγω της τρυφερής συμπόνιας του Θεού μας. Με αυτή τη συμπόνια θα μας επισκεφτεί χαραυγή από τα ύψη, 79 για να φωτίσει εκείνους που κάθονται σε σκοτάδι και σε σκιά θανάτου,+ και για να οδηγήσει τα πόδια μας στην οδό της ειρήνης».

80 Και το παιδάκι μεγάλωνε και δυνάμωνε στο πνεύμα, και παρέμενε στην έρημο μέχρι την ημέρα που εμφανίστηκε δημόσια στον Ισραήλ.

2 Εκείνες λοιπόν τις ημέρες ο Καίσαρας Αύγουστος έβγαλε διάταγμα να απογραφεί όλη η κατοικημένη γη.* 2 (Αυτή η πρώτη απογραφή έγινε όταν κυβερνήτης της Συρίας ήταν ο Κυρήνιος.) 3 Και όλοι πήγαιναν να απογραφούν, ο καθένας στη δική του πόλη. 4 Φυσικά, ανέβηκε και ο Ιωσήφ+ από την πόλη Ναζαρέτ της Γαλιλαίας στην πόλη του Δαβίδ, τη Βηθλεέμ της Ιουδαίας,+ επειδή ήταν μέλος του οίκου και της οικογένειας του Δαβίδ. 5 Πήγε να απογραφεί μαζί με τη Μαρία, η οποία είχε γίνει σύζυγός του*+ και ήταν τότε ετοιμόγεννη.+ 6 Ενώ βρίσκονταν εκεί, ήρθε η ώρα της να γεννήσει. 7 Και γέννησε τον γιο της τον πρωτότοκο+ και τον τύλιξε με σπάργανα και τον έβαλε σε μια φάτνη,+ επειδή δεν υπήρχε χώρος για αυτούς στο κατάλυμα.

8 Στην ίδια περιοχή υπήρχαν επίσης βοσκοί που έμεναν στο ύπαιθρο και φύλαγαν τα κοπάδια τους τη νύχτα. 9 Και ένας άγγελος του Ιεχωβά* στάθηκε μπροστά τους, και η δόξα του Ιεχωβά* έλαμψε γύρω τους, και αυτοί φοβήθηκαν πολύ. 10 Αλλά ο άγγελος τους είπε: «Μη φοβάστε, γιατί σας διακηρύττω καλά νέα για μια μεγάλη χαρά την οποία θα έχει όλος ο λαός. 11 Επειδή σήμερα γεννήθηκε σε εσάς στην πόλη του Δαβίδ+ ένας σωτήρας,+ ο οποίος είναι Χριστός ο Κύριος.+ 12 Και να ποιο θα είναι το σημείο για εσάς: Θα βρείτε ένα βρέφος τυλιγμένο με σπάργανα και ξαπλωμένο σε μια φάτνη». 13 Ξαφνικά εμφανίστηκε μαζί με τον άγγελο πλήθος ουράνιου στρατεύματος+ που αινούσαν τον Θεό και έλεγαν: 14 «Δόξα στον Θεό εκεί πάνω στα ύψη, και στη γη ειρήνη ανάμεσα σε ανθρώπους καλής θέλησης».*

15 Αφού λοιπόν οι άγγελοι έφυγαν για τον ουρανό, οι βοσκοί άρχισαν να λένε ο ένας στον άλλον: «Πάμε αμέσως στη Βηθλεέμ να δούμε τι έγινε εκεί, σύμφωνα με ό,τι μας είπε ο Ιεχωβά».* 16 Και πήγαν γρήγορα και βρήκαν τη Μαρία και τον Ιωσήφ, καθώς και το βρέφος ξαπλωμένο στη φάτνη. 17 Όταν το είδαν αυτό, ανέφεραν τι τους είχε ειπωθεί σχετικά με το παιδάκι. 18 Και όλοι όσοι άκουσαν τους βοσκούς έμειναν κατάπληκτοι με αυτά που τους είπαν, 19 αλλά η Μαρία φύλαγε όλα αυτά τα λόγια στην καρδιά της+ και στοχαζόταν τη σημασία τους. 20 Κατόπιν οι βοσκοί επέστρεψαν δοξάζοντας και αινώντας τον Θεό για όλα όσα είχαν ακούσει και είχαν δει, όπως τους είχε ειπωθεί.

21 Έπειτα από οχτώ ημέρες, όταν ήρθε η ώρα για την περιτομή του,+ του έδωσαν το όνομα Ιησούς, το όνομα που είχε ορίσει ο άγγελος πριν αυτός συλληφθεί στην κοιλιά της μητέρας του.+

22 Επίσης, όταν ήρθε ο καιρός για τον καθαρισμό τους σύμφωνα με τον Νόμο του Μωυσή,+ τον ανέβασαν στην Ιερουσαλήμ για να τον παρουσιάσουν στον Ιεχωβά,* 23 όπως είναι γραμμένο στον Νόμο του Ιεχωβά:* «Κάθε πρωτότοκο αρσενικό* πρέπει να είναι άγιο για τον Ιεχωβά».*+ 24 Και πρόσφεραν θυσία σύμφωνα με ό,τι λέει ο Νόμος του Ιεχωβά:* «Ένα ζευγάρι τρυγόνια ή δύο νεαρά περιστέρια».+

25 Υπήρχε δε ένας άνθρωπος στην Ιερουσαλήμ που λεγόταν Συμεών, ο οποίος ήταν δίκαιος και ευλαβής και περίμενε την παρηγοριά του Ισραήλ,+ και άγιο πνεύμα ήταν πάνω του. 26 Επιπλέον, ο Θεός τού είχε αποκαλύψει μέσω αγίου πνεύματος ότι δεν θα πέθαινε προτού δει τον Χριστό του Ιεχωβά.* 27 Υπό την κατεύθυνση του πνεύματος λοιπόν, αυτός ήρθε στον ναό, και όταν οι γονείς έφεραν μέσα το παιδάκι, τον Ιησού, προκειμένου να κάνουν για αυτό ό,τι συνηθιζόταν βάσει του Νόμου,+ 28 πήρε το παιδί στην αγκαλιά του και δόξασε τον Θεό και είπε: 29 «Τώρα, Υπέρτατε Κύριε, ας πεθάνει ο δούλος σου ειρηνικά+ σύμφωνα με τα λόγια σου, 30 επειδή τα μάτια μου είδαν το μέσο που παρέχεις για σωτηρία,+ 31 το οποίο ετοίμασες ενώπιον όλων των λαών,+ 32 φως+ για την αφαίρεση του καλύμματος από τα έθνη+ και δόξα του λαού σου του Ισραήλ». 33 Και ο πατέρας και η μητέρα του παιδιού απορούσαν με όσα λέγονταν για αυτό. 34 Επίσης, ο Συμεών τούς ευλόγησε και είπε στη Μαρία, τη μητέρα του παιδιού: «Αυτό το παιδί έχει οριστεί για την πτώση+ και την ανόρθωση πολλών στον Ισραήλ+ και για να είναι σημείο εναντίον του οποίου θα μιλούν+ 35 (ναι, μακρύ σπαθί θα σε διαπεράσει*),+ ώστε να αποκαλυφτούν οι συλλογισμοί πολλών καρδιών».

36 Και υπήρχε μια προφήτισσα, η Άννα, κόρη του Φανουήλ, από τη φυλή του Ασήρ. Αυτή ήταν προχωρημένη στα χρόνια και είχε ζήσει με τον σύζυγό της εφτά χρόνια αφότου παντρεύτηκαν,* 37 και ήταν χήρα, 84 χρονών τώρα. Δεν έλειπε ποτέ από τον ναό, αποδίδοντας ιερή υπηρεσία νύχτα και ημέρα με νηστείες και δεήσεις. 38 Εκείνη ακριβώς την ώρα, πλησίασε και άρχισε να ευχαριστεί τον Θεό και να μιλάει για το παιδί σε όλους όσους περίμεναν την απελευθέρωση της Ιερουσαλήμ.+

39 Αφού εκτέλεσαν τα πάντα σύμφωνα με τον Νόμο του Ιεχωβά,*+ γύρισαν στη Γαλιλαία, στην πόλη τους τη Ναζαρέτ.+ 40 Και το παιδάκι μεγάλωνε και δυνάμωνε, γεμίζοντας σοφία, και είχε διαρκώς την εύνοια του Θεού.+

41 Συνήθιζαν δε οι γονείς του να πηγαίνουν κάθε χρόνο στην Ιερουσαλήμ για τη γιορτή του Πάσχα.+ 42 Και όταν αυτός ήταν 12 χρονών, ανέβηκαν σύμφωνα με το έθιμο της γιορτής.+ 43 Αφού πέρασαν οι ημέρες της γιορτής και εκείνοι επέστρεφαν, το παιδί, ο Ιησούς, έμεινε πίσω στην Ιερουσαλήμ, και οι γονείς του δεν το αντιλήφθηκαν. 44 Υποθέτοντας ότι εκείνος ήταν ανάμεσα στους συνταξιδιώτες, διένυσαν απόσταση μιας ημέρας και κατόπιν άρχισαν να τον ψάχνουν ανάμεσα στους συγγενείς και στους γνωστούς. 45 Αλλά αφού δεν τον βρήκαν, επέστρεψαν στην Ιερουσαλήμ και τον αναζητούσαν. 46 Και ύστερα από τρεις ημέρες τον βρήκαν στον ναό να κάθεται ανάμεσα στους δασκάλους και να τους ακούει και να τους κάνει ερωτήσεις. 47 Όλοι όμως εκείνοι που τον άκουγαν θαύμαζαν την κατανόησή του και τις απαντήσεις του.+ 48 Όταν λοιπόν τον είδαν οι γονείς του, έμειναν έκπληκτοι, και η μητέρα του τού είπε: «Παιδί μου, γιατί μας το έκανες αυτό; Ο πατέρας σου και εγώ σε ψάχναμε γεμάτοι αγωνία». 49 Αλλά εκείνος τους είπε: «Γιατί με ψάχνατε; Δεν ξέρατε ότι πρέπει να είμαι στον οίκο του Πατέρα μου;»+ 50 Ωστόσο, εκείνοι δεν κατάλαβαν αυτό που τους είπε.

51 Έπειτα κατέβηκε μαζί τους και γύρισε στη Ναζαρέτ, και υποτασσόταν* σε αυτούς.+ Όσο για τη μητέρα του, εκείνη φύλαγε προσεκτικά όλα αυτά τα λόγια στην καρδιά της.+ 52 Και ο Ιησούς γινόταν ολοένα και πιο σοφός, αναπτυσσόταν σωματικά και έβρισκε όλο και περισσότερη εύνοια στα μάτια του Θεού και των ανθρώπων.

3 Το δέκατο πέμπτο έτος της διακυβέρνησης του Τιβέριου Καίσαρα, όταν ο Πόντιος Πιλάτος ήταν κυβερνήτης της Ιουδαίας, ο Ηρώδης*+ περιφερειακός διοικητής* της Γαλιλαίας, ο Φίλιππος ο αδελφός του περιφερειακός διοικητής της χώρας της Ιτουραίας και της Τραχωνίτιδας, και ο Λυσανίας περιφερειακός διοικητής της Αβιληνής, 2 στις ημέρες του πρωθιερέα Άννα και του Καϊάφα,+ ήρθε ο λόγος του Θεού στον Ιωάννη,+ τον γιο του Ζαχαρία, στην έρημο.+

3 Αυτός λοιπόν πήγε σε όλη την περιοχή του Ιορδάνη κηρύττοντας βάφτισμα που συμβόλιζε μετάνοια για συγχώρηση αμαρτιών,+ 4 όπως είναι γραμμένο στο βιβλίο των λόγων του Ησαΐα του προφήτη: «Φωνή κάποιου που βροντοφωνάζει στην έρημο: “Προετοιμάστε την οδό του Ιεχωβά!* Κάντε ευθείς τους δρόμους του.+ 5 Κάθε φαράγγι πρέπει να γεμίσει, και κάθε βουνό και λόφος να ισοπεδωθεί· οι δρόμοι με στροφές πρέπει να γίνουν ίσιοι και οι κακοτράχαλοι δρόμοι ομαλοί· 6 και κάθε σάρκα* θα δει τη σωτηρία του Θεού”».*+

7 Έλεγε λοιπόν στα πλήθη που πήγαιναν να βαφτιστούν από αυτόν: «Παιδιά οχιάς, ποιος σας είπε ότι μπορείτε να ξεφύγετε από την ερχόμενη οργή;+ 8 Πρέπει να κάνετε καρπούς που αρμόζουν στη μετάνοια. Μην αρχίσετε να λέτε μέσα σας: “Εμείς έχουμε πατέρα τον Αβραάμ”. Διότι σας λέω ότι ο Θεός είναι ικανός να βγάλει παιδιά για τον Αβραάμ από αυτές τις πέτρες. 9 Το τσεκούρι βρίσκεται ήδη στη ρίζα των δέντρων. Κάθε δέντρο λοιπόν που δεν κάνει καλό καρπό θα κοπεί και θα ριχτεί στη φωτιά».+

10 Και τα πλήθη τον ρωτούσαν: «Τι πρέπει να κάνουμε λοιπόν;» 11 Εκείνος τους απαντούσε: «Αυτός που έχει δύο χιτώνες* ας δώσει σε εκείνον που δεν έχει κανέναν, και αυτός που έχει τρόφιμα ας κάνει το ίδιο».+ 12 Ακόμη και εισπράκτορες φόρων ήρθαν να βαφτιστούν+ και του είπαν: «Δάσκαλε, τι πρέπει να κάνουμε;» 13 Εκείνος τους είπε: «Να μη ζητάτε* τίποτα περισσότερο από τον καθορισμένο φόρο».+ 14 Επίσης, εκείνοι που ήταν σε στρατιωτική υπηρεσία τον ρωτούσαν: «Εμείς τι πρέπει να κάνουμε;» Και αυτός τους έλεγε: «Να μην ταλαιπωρείτε* κανέναν ούτε να συκοφαντείτε κανέναν,+ αλλά να είστε ικανοποιημένοι με τις προμήθειές σας».*

15 Ο λαός λοιπόν βρισκόταν σε αναμονή και όλοι συλλογίζονταν μέσα στην καρδιά τους σχετικά με τον Ιωάννη: «Μήπως είναι αυτός ο Χριστός;»+ 16 Ο Ιωάννης έδωσε την απάντηση, λέγοντας σε όλους: «Εγώ σας βαφτίζω με νερό, αλλά έρχεται εκείνος που είναι ισχυρότερος από εμένα, και εγώ δεν είμαι άξιος ούτε να λύσω το λουρί των σανδαλιών του.+ Εκείνος θα σας βαφτίσει με άγιο πνεύμα και με φωτιά.+ 17 Έχει στο χέρι του το φτυάρι για το λίχνισμα για να καθαρίσει εντελώς το αλώνι του και να μαζέψει το σιτάρι στην αποθήκη του· αλλά το άχυρο θα το κατακάψει με φωτιά που δεν σβήνει».

18 Έδινε και πολλές άλλες προτροπές και διακήρυττε καλά νέα στον λαό. 19 Ο Ηρώδης όμως, ο περιφερειακός διοικητής, επειδή ο Ιωάννης τον επέπληττε σχετικά με την Ηρωδιάδα, τη σύζυγο του αδελφού του, και σχετικά με όλες τις πονηρές πράξεις του, 20 πρόσθεσε σε όλες εκείνες τις πράξεις και αυτό: Έκλεισε τον Ιωάννη στη φυλακή.+

21 Αφού λοιπόν βαφτίστηκε όλος ο λαός, βαφτίστηκε και ο Ιησούς.+ Καθώς προσευχόταν, άνοιξε ο ουρανός,+ 22 και κατέβηκε πάνω του το άγιο πνεύμα με σωματική μορφή σαν περιστέρι, και μια φωνή ήρθε από τον ουρανό: «Εσύ είσαι ο Γιος μου ο αγαπητός· σε έχω επιδοκιμάσει».+

23 Όταν ο Ιησούς+ άρχισε το έργο του, ήταν περίπου 30 χρονών,+ γιος, κατά τη γενική αντίληψη,

του Ιωσήφ,+

γιου του Ηλί,

24 γιου του Ματθάτ,

γιου του Λευί,

γιου του Μελχί,

γιου του Ιανναΐ,

γιου του Ιωσήφ,

25 γιου του Ματταθία,

γιου του Αμώς,

γιου του Ναούμ,

γιου του Εσλί,

γιου του Ναγγαΐ,

26 γιου του Μαάθ,

γιου του Ματταθία,

γιου του Σεμεείν,

γιου του Ιωσήχ,

γιου του Ιωδά,

27 γιου του Ιωανάν,

γιου του Ρησά,

γιου του Ζοροβάβελ,+

γιου του Σαλαθιήλ,+

γιου του Νηρί,

28 γιου του Μελχί,

γιου του Αδδί,

γιου του Κωσάμ,

γιου του Ελμαδάμ,

γιου του Ηρ,

29 γιου του Ιησού,

γιου του Ελιέζερ,

γιου του Ιωρείμ,

γιου του Ματθάτ,

γιου του Λευί,

30 γιου του Συμεών,

γιου του Ιούδα,

γιου του Ιωσήφ,

γιου του Ιωνάμ,

γιου του Ελιακείμ,

31 γιου του Μελεά,

γιου του Μεννά,

γιου του Ματταθά,

γιου του Νάθαν,+

γιου του Δαβίδ,+

32 γιου του Ιεσσαί,+

γιου του Ωβήδ,+

γιου του Βοόζ,+

γιου του Σαλμών,+

γιου του Ναασών,+

33 γιου του Αμμιναδάβ,

γιου του Αρνεί,

γιου του Εσρών,

γιου του Φαρές,+

γιου του Ιούδα,+

34 γιου του Ιακώβ,+

γιου του Ισαάκ,+

γιου του Αβραάμ,+

γιου του Θάρα,+

γιου του Ναχώρ,+

35 γιου του Σερούχ,+

γιου του Ραγαύ,+

γιου του Φάλεκ,+

γιου του Έβερ,+

γιου του Σηλά,+

36 γιου του Καϊνάν,

γιου του Αρφαξάδ,+

γιου του Σημ,+

γιου του Νώε,+

γιου του Λάμεχ,+

37 γιου του Μαθουσάλα,+

γιου του Ενώχ,

γιου του Ιάρεδ,+

γιου του Μααλαλεήλ,+

γιου του Καϊνάν,+

38 γιου του Ενώς,+

γιου του Σηθ,+

γιου του Αδάμ,+

γιου του Θεού.

4 Έπειτα ο Ιησούς, γεμάτος άγιο πνεύμα, έφυγε από τον Ιορδάνη και οδηγούνταν από το πνεύμα στην έρημο+ 2 40 ημέρες, ενώ ο Διάβολος τον υπέβαλλε σε πειρασμό.+ Και δεν έφαγε τίποτα εκείνες τις ημέρες και, όταν αυτές τελείωσαν, πείνασε. 3 Τότε ο Διάβολος του είπε: «Αν είσαι γιος του Θεού, πες σε αυτή την πέτρα να γίνει ψωμί». 4 Αλλά ο Ιησούς τού απάντησε: «Είναι γραμμένο: “Ο άνθρωπος δεν πρέπει να ζει μόνο με ψωμί”».+

5 Εκείνος λοιπόν τον ανέβασε κάπου ψηλά και του έδειξε όλα τα βασίλεια της κατοικημένης γης* μέσα σε μια στιγμή.+ 6 Τότε ο Διάβολος του είπε: «Θα σου δώσω όλη αυτή την εξουσία και τη δόξα τους, επειδή έχει παραδοθεί σε εμένα,+ και τη δίνω σε όποιον θέλω. 7 Αν εσύ λοιπόν με προσκυνήσεις,* θα γίνει όλη δική σου». 8 Ο Ιησούς τού απάντησε: «Είναι γραμμένο: “Τον Ιεχωβά* τον Θεό σου πρέπει να προσκυνάς και αυτόν μόνο πρέπει να λατρεύεις”».*+

9 Κατόπιν τον οδήγησε στην Ιερουσαλήμ και τον έβαλε πάνω στην έπαλξη* του ναού και του είπε: «Αν είσαι γιος του Θεού, πέσε από εδώ,+ 10 διότι είναι γραμμένο: “Θα δώσει στους αγγέλους του εντολή σχετικά με εσένα για να σε διαφυλάξουν” 11 και “Θα σε σηκώσουν στα χέρια τους για να μη σκοντάψει το πόδι σου σε πέτρα”».+ 12 Ο Ιησούς τού απάντησε: «Έχει ειπωθεί: “Δεν πρέπει να υποβάλεις τον Ιεχωβά* τον Θεό σου σε δοκιμή”».+ 13 Αφού λοιπόν ο Διάβολος τελείωσε τον πειρασμό, έφυγε από αυτόν μέχρι κάποιον άλλον κατάλληλο καιρό.+

14 Τότε ο Ιησούς επέστρεψε στη Γαλιλαία+ γεμάτος με τη δύναμη του πνεύματος. Και ακούστηκαν καλά λόγια σχετικά με αυτόν σε όλη τη γύρω περιοχή. 15 Επίσης, άρχισε να διδάσκει στις συναγωγές τους, και όλοι τον τιμούσαν.

16 Κατόπιν πήγε στη Ναζαρέτ,+ όπου είχε ανατραφεί, και όπως συνήθιζε την ημέρα του Σαββάτου, μπήκε στη συναγωγή+ και σηκώθηκε να διαβάσει. 17 Του δόθηκε λοιπόν ο ρόλος του προφήτη Ησαΐα, και εκείνος τον άνοιξε και βρήκε το μέρος όπου ήταν γραμμένο: 18 «Πνεύμα του Ιεχωβά* είναι πάνω μου, επειδή αυτός με έχρισε για να διακηρύξω καλά νέα στους φτωχούς. Με έστειλε να εξαγγείλω ελευθερία στους αιχμαλώτους και ανάκτηση της όρασης στους τυφλούς, να απελευθερώσω τους συντετριμμένους,+ 19 να κηρύξω το ευπρόσδεκτο έτος του Ιεχωβά».*+ 20 Τότε τύλιξε τον ρόλο, τον έδωσε πίσω στον υπηρέτη και κάθισε· και τα μάτια όλων στη συναγωγή ήταν προσηλωμένα πάνω του. 21 Κατόπιν άρχισε να τους λέει: «Σήμερα εκπληρώνονται τα λόγια της Γραφής που μόλις ακούσατε».+

22 Και όλοι άρχισαν να εκφράζονται θετικά για αυτόν και να εκπλήσσονται με τα ελκυστικά λόγια που έβγαιναν από το στόμα του,+ και έλεγαν: «Γιος του Ιωσήφ δεν είναι αυτός;»+ 23 Τότε τους είπε: «Ασφαλώς θα εφαρμόσετε σε εμένα την παροιμία: “Γιατρέ, θεράπευσε τον εαυτό σου. Κάνε και εδώ στον τόπο σου όσα ακούσαμε ότι έγιναν στην Καπερναούμ”».+ 24 Και πρόσθεσε: «Αληθινά σας λέω ότι κανένας προφήτης δεν είναι δεκτός στον τόπο του.+ 25 Για παράδειγμα, σας διαβεβαιώνω ότι υπήρχαν πολλές χήρες στον Ισραήλ στις ημέρες του Ηλία όταν ο ουρανός έκλεισε επί τρία χρόνια και έξι μήνες, και έπεσε μεγάλη πείνα σε όλο τον τόπο.+ 26 Εντούτοις, ο Ηλίας δεν στάλθηκε σε καμιά από εκείνες, παρά μόνο σε μια χήρα στα Σαρεπτά, στη χώρα της Σιδώνας.+ 27 Επίσης, υπήρχαν πολλοί λεπροί στον Ισραήλ τον καιρό του Ελισαιέ του προφήτη· εντούτοις κανείς τους δεν καθαρίστηκε* παρά μόνο ο Νεεμάν ο Σύριος».+ 28 Τότε όλοι εκείνοι που τα άκουγαν αυτά στη συναγωγή γέμισαν θυμό,+ 29 και σηκώθηκαν και τον έβγαλαν βιαστικά έξω από την πόλη και τον οδήγησαν στην άκρη του βουνού πάνω στο οποίο ήταν χτισμένη, για να τον ρίξουν στον γκρεμό. 30 Αυτός όμως πέρασε ανάμεσά τους και συνέχισε τον δρόμο του.+

31 Έπειτα κατέβηκε στην Καπερναούμ, μια πόλη της Γαλιλαίας. Και τους δίδασκε στη διάρκεια του Σαββάτου,+ 32 και αυτοί έμεναν έκπληκτοι με τον τρόπο της διδασκαλίας του,+ επειδή μιλούσε με εξουσία. 33 Στη συναγωγή ήταν κάποιος άνθρωπος που είχε ένα πνεύμα, έναν ακάθαρτο δαίμονα, και αυτός φώναξε δυνατά:+ 34 «Τι σχέση έχουμε εμείς με εσένα, Ιησού Ναζωραίε;+ Ήρθες να μας καταστρέψεις; Ξέρω πολύ καλά ποιος είσαι: ο Άγιος του Θεού!»+ 35 Αλλά ο Ιησούς τον επέπληξε, λέγοντας: «Σώπα και βγες από αυτόν!» Εκείνη τη στιγμή ο δαίμονας έριξε κάτω τον άνθρωπο ανάμεσά τους και βγήκε από αυτόν χωρίς να τον βλάψει. 36 Τότε έμειναν όλοι κατάπληκτοι και άρχισαν να λένε μεταξύ τους: «Τι είδους λόγος είναι αυτός; Προστάζει με εξουσία και δύναμη τα ακάθαρτα πνεύματα, και εκείνα βγαίνουν!» 37 Και τα νέα για αυτόν διαδίδονταν σε κάθε γωνιά της γύρω περιοχής.

38 Αφού έφυγε από τη συναγωγή, μπήκε στο σπίτι του Σίμωνα. Η δε πεθερά του Σίμωνα βασανιζόταν από υψηλό πυρετό, και τον παρακάλεσαν να τη βοηθήσει.+ 39 Εκείνος στάθηκε από πάνω της, επέπληξε τον πυρετό και αυτός την άφησε. Ευθύς αμέσως εκείνη σηκώθηκε και άρχισε να τους υπηρετεί.

40 Καθώς έδυε ο ήλιος, όλοι όσοι είχαν αρρώστους με διάφορες ασθένειες τους έφεραν σε αυτόν. Εκείνος έθετε τα χέρια του πάνω στον καθέναν και τους θεράπευε.+ 41 Έβγαιναν επίσης δαίμονες από πολλούς, κραυγάζοντας και λέγοντας: «Εσύ είσαι ο Γιος του Θεού».+ Αλλά εκείνος τους επέπληττε και δεν τους επέτρεπε να μιλούν,+ επειδή ήξεραν ότι είναι ο Χριστός.*+

42 Όταν ξημέρωσε, έφυγε και πήγε σε κάποιον ερημικό τόπο.+ Αλλά τα πλήθη άρχισαν να τον ψάχνουν και πήγαν εκεί όπου βρισκόταν και δεν τον άφηναν να φύγει. 43 Αυτός όμως τους είπε: «Πρέπει να διακηρύξω τα καλά νέα της Βασιλείας του Θεού και σε άλλες πόλεις, επειδή για αυτό στάλθηκα».+ 44 Και συνέχισε να κηρύττει στις συναγωγές της Ιουδαίας.

5 Σε μια περίπτωση που το πλήθος στριμωχνόταν πάνω του και άκουγε τον λόγο του Θεού, αυτός στεκόταν δίπλα στη λίμνη της Γεννησαρέτ.*+ 2 Και είδε δύο πλοιάρια αραγμένα στην άκρη της λίμνης, ενώ οι ψαράδες είχαν βγει από αυτά και έπλεναν τα δίχτυα τους.+ 3 Αφού επιβιβάστηκε στο ένα πλοιάριο, το οποίο ήταν του Σίμωνα, του ζήτησε να απομακρυνθεί λίγο από τη στεριά. Κατόπιν κάθισε και άρχισε να διδάσκει τα πλήθη από το πλοιάριο. 4 Όταν σταμάτησε να μιλάει, είπε στον Σίμωνα: «Ανοίξου στα βαθιά και ρίξτε τα δίχτυα σας για να πιάσετε ψάρια». 5 Αλλά ο Σίμων απάντησε: «Δάσκαλε, όλη τη νύχτα παιδευόμασταν και δεν πιάσαμε τίποτα,+ αλλά αφού το λες εσύ θα ρίξω τα δίχτυα». 6 Όταν το έκαναν αυτό, έπιασαν* πάρα πολλά ψάρια. Μάλιστα τα δίχτυα τους άρχισαν να σκίζονται.+ 7 Έκαναν λοιπόν νόημα στους συντρόφους τους στο άλλο πλοιάριο να έρθουν να τους βοηθήσουν· και εκείνοι ήρθαν και γέμισαν και τα δύο πλοιάρια σε σημείο που αυτά άρχισαν να βουλιάζουν. 8 Βλέποντας τι έγινε, ο Σίμων Πέτρος έπεσε στα γόνατα του Ιησού και είπε: «Φύγε από εμένα, Κύριε, επειδή εγώ είμαι αμαρτωλός άνθρωπος». 9 Διότι τόσο αυτός όσο και εκείνοι που ήταν μαζί του κυριεύτηκαν από έκπληξη με την ψαριά που είχαν πιάσει, 10 και το ίδιο συνέβη με τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, τους γιους του Ζεβεδαίου,+ οι οποίοι ήταν συνέταιροι με τον Σίμωνα. Αλλά ο Ιησούς είπε στον Σίμωνα: «Μη φοβάσαι. Από τώρα και στο εξής θα πιάνεις ζωντανούς ανθρώπους».+ 11 Έβγαλαν λοιπόν τα πλοιάρια στη στεριά, εγκατέλειψαν τα πάντα και τον ακολούθησαν.+

12 Σε κάποια άλλη περίπτωση, ενώ ήταν σε μια από τις πόλεις, αντίκρισαν έναν άντρα γεμάτο λέπρα. Όταν είδε τον Ιησού, έπεσε με το πρόσωπο κάτω και τον παρακάλεσε: «Κύριε, αν εσύ θέλεις, μπορείς να με καθαρίσεις από τη λέπρα».+ 13 Εκείνος λοιπόν, απλώνοντας το χέρι του, τον άγγιξε και του είπε: «Θέλω! Καθαρίσου». Αμέσως η λέπρα του εξαφανίστηκε.+ 14 Τότε του έδωσε εντολή να μην το πει σε κανέναν. Και πρόσθεσε: «Αλλά πήγαινε να σε εξετάσει ο ιερέας και κάνε προσφορά για τον καθαρισμό σου, όπως όρισε ο Μωυσής,+ για μαρτυρία σε αυτούς».+ 15 Τα νέα όμως για αυτόν διαδίδονταν όλο και περισσότερο, και μεγάλα πλήθη συγκεντρώνονταν για να ακούσουν και να θεραπευτούν από τις αρρώστιες τους.+ 16 Αυτός, ωστόσο, πήγαινε συχνά σε ερημικές τοποθεσίες για να προσευχηθεί.

17 Κάποια από εκείνες τις ημέρες, ενόσω δίδασκε, κάθονταν εκεί Φαρισαίοι και δάσκαλοι του Νόμου που είχαν έρθει από κάθε χωριό της Γαλιλαίας και της Ιουδαίας και από την Ιερουσαλήμ· και είχε από τον Ιεχωβά* τη δύναμη να γιατρεύει.+ 18 Και κάποιοι μετέφεραν έναν παράλυτο πάνω σε φορείο και προσπαθούσαν να τον φέρουν μέσα και να τον βάλουν μπροστά στον Ιησού.+ 19 Επειδή λοιπόν δεν έβρισκαν τρόπο να τον φέρουν μέσα εξαιτίας του πλήθους, σκαρφάλωσαν στη στέγη και τον κατέβασαν με το φορείο μέσα από τα κεραμίδια, ανάμεσα σε εκείνους που ήταν μπροστά στον Ιησού. 20 Όταν αυτός είδε την πίστη τους, είπε: «Άνθρωπε, σου συγχωρούνται οι αμαρτίες».+ 21 Τότε οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι άρχισαν να συλλογίζονται και να συζητούν: «Ποιος είναι αυτός που λέει βλασφημίες; Ποιος μπορεί να συγχωρεί αμαρτίες εκτός από τον Θεό;»+ 22 Αλλά ο Ιησούς, διακρίνοντας τι συλλογίζονταν και συζητούσαν, τους απάντησε: «Τι συλλογίζεστε μέσα στην καρδιά σας; 23 Τι είναι ευκολότερο να κάνω; Να πω: “Σου συγχωρούνται οι αμαρτίες” ή να πω: “Σήκω και περπάτα”; 24 Αλλά για να μάθετε ότι ο Γιος του ανθρώπου έχει εξουσία στη γη να συγχωρεί αμαρτίες—» είπε στον παράλυτο: «Σου λέω: Σήκω, πάρε το φορείο σου και πήγαινε στο σπίτι σου».+ 25 Τότε εκείνος σηκώθηκε μπροστά τους, πήρε αυτό πάνω στο οποίο ήταν ξαπλωμένος και πήγε στο σπίτι του δοξάζοντας τον Θεό. 26 Όλοι λοιπόν έμειναν κατάπληκτοι και άρχισαν να δοξάζουν τον Θεό και γέμισαν δέος και έλεγαν: «Είδαμε θαυμαστά πράγματα σήμερα!»

27 Έπειτα βγήκε έξω και είδε έναν εισπράκτορα φόρων που ονομαζόταν Λευί να κάθεται στο γραφείο όπου εισπράττονταν οι φόροι, και του είπε: «Γίνε ακόλουθός μου».+ 28 Και εκείνος, αφήνοντας πίσω τα πάντα, σηκώθηκε και άρχισε να τον ακολουθεί. 29 Κατόπιν ο Λευί παρέθεσε ένα μεγάλο συμπόσιο για αυτόν στο σπίτι του, και πάρα πολλοί εισπράκτορες φόρων και άλλοι γευμάτιζαν* με εκείνους.+ 30 Τότε οι Φαρισαίοι και οι γραμματείς τους άρχισαν να γογγύζουν, λέγοντας στους μαθητές του: «Γιατί τρώτε και πίνετε με εισπράκτορες φόρων και αμαρτωλούς;»+ 31 Ο Ιησούς τούς απάντησε: «Δεν χρειάζονται γιατρό οι υγιείς, αλλά οι άρρωστοι.+ 32 Εγώ δεν έχω έρθει να καλέσω δίκαιους ανθρώπους, αλλά αμαρτωλούς σε μετάνοια».+

33 Αυτοί του είπαν: «Οι μαθητές του Ιωάννη νηστεύουν συχνά και κάνουν δεήσεις, όπως και οι μαθητές των Φαρισαίων, αλλά οι δικοί σου τρώνε και πίνουν».+ 34 Ο Ιησούς τούς είπε: «Μήπως μπορείτε να κάνετε τους φίλους του γαμπρού να νηστεύουν ενόσω ο γαμπρός είναι μαζί τους; 35 Αλλά θα έρθουν ημέρες κατά τις οποίες πράγματι θα πάρουν από κοντά τους τον γαμπρό·+ εκείνες τις ημέρες θα νηστέψουν».+

36 Τους είπε επίσης μια παραβολή: «Κανείς δεν κόβει μπάλωμα από καινούριο εξωτερικό ρούχο για να το ράψει σε παλιό. Ειδάλλως το καινούριο μπάλωμα αποσπάται και το μπάλωμα από το καινούριο ρούχο δεν ταιριάζει με το παλιό.+ 37 Επίσης, κανείς δεν βάζει καινούριο κρασί σε παλιά ασκιά. Ειδάλλως το καινούριο κρασί θα σκίσει τα ασκιά, και αυτό θα χυθεί και τα ασκιά θα καταστραφούν. 38 Αλλά το καινούριο κρασί πρέπει να το βάζουν σε καινούρια ασκιά. 39 Κανείς δεν θέλει καινούριο κρασί αφού πιει παλιό, διότι λέει: “Το παλιό είναι ωραίο”».

6 Ένα σάββατο, περνούσε μέσα από χωράφια με σιτηρά, και οι μαθητές του έκοβαν στάχυα, τα έτριβαν με τα χέρια τους+ και έτρωγαν τους σπόρους.+ 2 Τότε μερικοί Φαρισαίοι είπαν: «Γιατί κάνετε κάτι που δεν είναι νόμιμο να γίνεται το Σάββατο;»+ 3 Αλλά ο Ιησούς τούς απάντησε: «Δεν έχετε διαβάσει ποτέ τι έκανε ο Δαβίδ όταν αυτός και οι άντρες του πείνασαν;+ 4 Ότι μπήκε στον οίκο του Θεού και έλαβε τα ψωμιά της παρουσίασης* και έφαγε και έδωσε στους άντρες που ήταν μαζί του, ψωμιά τα οποία δεν είναι νόμιμο να φάει κανείς παρά μόνο οι ιερείς;»+ 5 Στη συνέχεια τους είπε: «Ο Γιος του ανθρώπου είναι Κύριος του Σαββάτου».+

6 Κάποιο άλλο σάββατο+ μπήκε στη συναγωγή και άρχισε να διδάσκει. Και εκεί βρισκόταν ένας άνθρωπος του οποίου το δεξί χέρι ήταν ξεραμένο.*+ 7 Οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι λοιπόν παρατηρούσαν τον Ιησού για να δουν αν θα θεράπευε στη διάρκεια του Σαββάτου, ώστε να βρουν αφορμή να τον κατηγορήσουν. 8 Αυτός όμως, ξέροντας τους συλλογισμούς τους,+ είπε στον άντρα με το ξεραμένο* χέρι: «Σήκω και στάσου στη μέση». Και αυτός σηκώθηκε και στάθηκε εκεί. 9 Κατόπιν ο Ιησούς τούς είπε: «Σας ρωτώ: Το Σάββατο, είναι νόμιμο να κάνει κάποιος καλό ή να κάνει κακό, να σώσει μια ζωή* ή να την καταστρέψει;»+ 10 Αφού τους κοίταξε όλους γύρω, είπε στον άνθρωπο: «Τέντωσε το χέρι σου». Εκείνος το έκανε αυτό, και το χέρι του έγινε καλά. 11 Αλλά αυτοί έγιναν έξω φρενών και άρχισαν να συζητούν μεταξύ τους τι να κάνουν στον Ιησού.

12 Κάποια από εκείνες τις ημέρες βγήκε στο βουνό να προσευχηθεί,+ και πέρασε όλη τη νύχτα προσευχόμενος στον Θεό.+ 13 Και όταν ξημέρωσε, φώναξε τους μαθητές του και επέλεξε από αυτούς 12, τους οποίους και ονόμασε αποστόλους:+ 14 τον Σίμωνα, τον οποίο ονόμασε επίσης Πέτρο, τον Ανδρέα τον αδελφό του, τον Ιάκωβο, τον Ιωάννη, τον Φίλιππο,+ τον Βαρθολομαίο, 15 τον Ματθαίο, τον Θωμά,+ τον Ιάκωβο τον γιο του Αλφαίου, τον Σίμωνα ο οποίος αποκαλείται «ο ζηλωτής», 16 τον Ιούδα τον γιο του Ιακώβου και τον Ιούδα τον Ισκαριώτη, ο οποίος έγινε προδότης.

17 Και κατέβηκε μαζί τους και στάθηκε σε ένα ίσιωμα, και ήταν εκεί μεγάλος αριθμός μαθητών του και πολύς κόσμος από όλη την Ιουδαία και την Ιερουσαλήμ και την παράκτια περιοχή της Τύρου και της Σιδώνας, οι οποίοι ήρθαν να τον ακούσουν και να γιατρευτούν από τις αρρώστιες τους. 18 Ακόμη και εκείνοι που ταλαιπωρούνταν από ακάθαρτα πνεύματα θεραπεύονταν. 19 Και όλο το πλήθος προσπαθούσε να τον αγγίξει, επειδή έβγαινε δύναμη από αυτόν+ και τους γιάτρευε όλους.

20 Και αυτός κοίταξε τους μαθητές του και άρχισε να λέει:

«Ευτυχισμένοι είστε εσείς οι φτωχοί, επειδή δική σας είναι η Βασιλεία του Θεού.+

21 »Ευτυχισμένοι είστε εσείς που πεινάτε τώρα, επειδή θα χορτάσετε.+

»Ευτυχισμένοι είστε εσείς που κλαίτε τώρα, επειδή θα γελάσετε.+

22 »Ευτυχισμένοι είστε όταν οι άνθρωποι σας μισήσουν+ και όταν σας αποκλείσουν από τη συναναστροφή τους+ και σας χλευάσουν και δυσφημήσουν το όνομά σας* εξαιτίας του Γιου του ανθρώπου. 23 Χαρείτε εκείνη την ημέρα και σκιρτήστε από χαρά, γιατί η ανταμοιβή σας είναι μεγάλη στον ουρανό, επειδή τα ίδια έκαναν οι προπάτορές τους στους προφήτες.+

24 »Αλλά αλίμονο σε εσάς που είστε πλούσιοι,+ επειδή έχετε λάβει πλήρως την παρηγοριά σας.+

25 »Αλίμονο σε εσάς που είστε χορτάτοι τώρα, επειδή θα πεινάσετε.

»Αλίμονο σε εσάς που γελάτε τώρα, επειδή θα πενθήσετε και θα κλάψετε.+

26 »Αλίμονο όποτε όλοι οι άνθρωποι μιλήσουν καλά για εσάς,+ γιατί αυτό έκαναν οι προπάτορές τους στους ψευδοπροφήτες.

27 »Αλλά λέω σε εσάς που με ακούτε: Να αγαπάτε τους εχθρούς σας, να κάνετε καλό σε εκείνους που σας μισούν,+ 28 να ευλογείτε εκείνους που σας καταριούνται, να προσεύχεστε για εκείνους που σας προσβάλλουν.+ 29 Σε εκείνον που σε χτυπάει στο ένα μάγουλο πρόσφερε και το άλλο· και σε εκείνον που παίρνει το εξωτερικό σου ρούχο μην αρνηθείς να δώσεις και το εσωτερικό.+ 30 Δίνε σε όποιον σου ζητάει,+ και από αυτόν που παίρνει τα δικά σου πράγματα μην τα ζητάς πίσω.

31 »Και όπως θέλετε να κάνουν οι άλλοι σε εσάς, έτσι να κάνετε και εσείς σε αυτούς.+

32 »Αν αγαπάτε εκείνους που σας αγαπούν, τι το ιδιαίτερο κάνετε; Διότι και οι αμαρτωλοί αγαπούν εκείνους που τους αγαπούν.+ 33 Και αν κάνετε καλό σε εκείνους που σας κάνουν καλό, τι το ιδιαίτερο κάνετε; Και οι αμαρτωλοί ενεργούν έτσι. 34 Επίσης, αν δανείζετε* σε εκείνους από τους οποίους περιμένετε να τα πάρετε πίσω, τι το ιδιαίτερο κάνετε;+ Και οι αμαρτωλοί δανείζουν σε αμαρτωλούς για να πάρουν πίσω τα ίσα. 35 Αντίθετα, να αγαπάτε τους εχθρούς σας και να κάνετε καλό και να δανείζετε μη ελπίζοντας να πάρετε πίσω τίποτα·+ και η ανταμοιβή σας θα είναι μεγάλη, και θα είστε γιοι του Υψίστου, επειδή αυτός δείχνει καλοσύνη προς τους αχάριστους και πονηρούς.+ 36 Να είστε ελεήμονες, όπως ο Πατέρας σας είναι ελεήμων.+

37 »Επιπλέον, μην κρίνετε, και δεν πρόκειται να κριθείτε·+ και μην καταδικάζετε, και δεν πρόκειται να καταδικαστείτε. Να συγχωρείτε,* και θα συγχωρηθείτε.*+ 38 Να δίνετε και οι άνθρωποι θα σας δώσουν.+ Θα ρίξουν στον κόρφο σας μέτρο καλό, συμπιεσμένο, κουνημένο καλά, που θα ξεχειλίζει. Διότι με όποιο μέτρο μετράτε θα μετρήσουν σε εσάς, σε ανταπόδοση».

39 Κατόπιν τους είπε και μια παραβολή: «Μήπως μπορεί τυφλός να οδηγεί τυφλό; Δεν θα πέσουν και οι δύο μέσα σε λάκκο;+ 40 Ο μαθητής δεν είναι υπεράνω του δασκάλου του, αλλά όποιος είναι τέλεια διδαγμένος θα είναι όπως ο δάσκαλός του. 41 Γιατί λοιπόν κοιτάζεις το άχυρο στο μάτι του αδελφού σου, αλλά δεν βλέπεις το δοκάρι στο δικό σου μάτι;+ 42 Πώς μπορείς να λες στον αδελφό σου: “Αδελφέ, άφησέ με να βγάλω το άχυρο που είναι στο μάτι σου”, ενώ εσύ δεν κοιτάζεις το δοκάρι στο δικό σου μάτι; Υποκριτή! Πρώτα βγάλε το δοκάρι από το δικό σου μάτι και τότε θα δεις καθαρά ώστε να βγάλεις το άχυρο που είναι στο μάτι του αδελφού σου.

43 »Διότι κανένα καλό δέντρο δεν παράγει σάπιο καρπό, και κανένα σάπιο δέντρο δεν παράγει καλό καρπό.+ 44 Διότι κάθε δέντρο φαίνεται από τον καρπό του.+ Παραδείγματος χάρη, δεν μαζεύουν σύκα από αγκάθια ούτε τρυγούν σταφύλια από βάτο. 45 Ο αγαθός άνθρωπος βγάζει το αγαθό από τον αγαθό θησαυρό της καρδιάς του, αλλά ο πονηρός άνθρωπος βγάζει το πονηρό από τον πονηρό θησαυρό του· διότι από την αφθονία της καρδιάς μιλάει το στόμα του.+

46 »Γιατί λοιπόν με αποκαλείτε “Κύριε! Κύριε!” αλλά δεν κάνετε αυτά που λέω;+ 47 Όποιος έρχεται σε εμένα και ακούει τα λόγια μου και τα εκτελεί, θα σας δείξω με ποιον μοιάζει:+ 48 Μοιάζει με άνθρωπο που, όταν έχτιζε σπίτι, έσκαψε και εισχώρησε σε βάθος και έβαλε τα θεμέλια πάνω στον βράχο. Και όταν έγινε πλημμύρα, ο ποταμός χτύπησε ορμητικά εκείνο το σπίτι, αλλά δεν ήταν αρκετά ισχυρός για να το κουνήσει, επειδή ήταν χτισμένο καλά.+ 49 Απεναντίας, όποιος ακούει και δεν κάνει τίποτα+ μοιάζει με άνθρωπο που έχτισε σπίτι στο έδαφος χωρίς θεμέλια. Ο ποταμός το χτύπησε ορμητικά και αυτό κατέρρευσε αμέσως, και η καταστροφή του ήταν μεγάλη».

7 Αφού ολοκλήρωσε ό,τι είχε να πει στον λαό, μπήκε στην Καπερναούμ. 2 Εκεί, κάποιος εκατόνταρχος* είχε έναν δούλο που του ήταν αγαπητός, ο οποίος είχε αρρωστήσει βαριά και κόντευε να πεθάνει.+ 3 Όταν ο εκατόνταρχος άκουσε για τον Ιησού, έστειλε μερικούς πρεσβυτέρους των Ιουδαίων να του ζητήσουν να έρθει και να κάνει τον δούλο του καλά. 4 Εκείνοι ήρθαν στον Ιησού και άρχισαν να τον θερμοπαρακαλούν, λέγοντας: «Αξίζει να του κάνεις αυτή τη χάρη, 5 γιατί αγαπάει το έθνος μας και αυτός μας έχτισε τη συναγωγή». 6 Ο Ιησούς λοιπόν πήγε μαζί τους. Αλλά ενώ δεν ήταν μακριά από το σπίτι, ο εκατόνταρχος είχε ήδη στείλει φίλους να του πουν: «Μην μπαίνεις στον κόπο, κύριε, γιατί δεν είμαι άξιος να σε δεχτώ στο σπίτι μου.*+ 7 Γι’ αυτό και δεν θεώρησα τον εαυτό μου άξιο να έρθω σε εσένα. Αλλά πες έναν λόγο, και ας γιατρευτεί ο υπηρέτης μου. 8 Διότι και εγώ βρίσκομαι υπό την εξουσία άλλων και έχω στρατιώτες στις διαταγές μου, και λέω στον έναν: “Πήγαινε!” και πηγαίνει, και στον άλλον: “Έλα!” και έρχεται, και στον δούλο μου: “Κάνε αυτό!” και το κάνει». 9 Όταν ο Ιησούς τα άκουσε αυτά, έμεινε έκπληκτος με εκείνον και στράφηκε στο πλήθος που τον ακολουθούσε και είπε: «Σας λέω πως ούτε στον Ισραήλ δεν βρήκα τόσο μεγάλη πίστη».+ 10 Και όταν εκείνοι που είχαν σταλεί γύρισαν στο σπίτι, βρήκαν τον δούλο υγιή.+

11 Λίγο αργότερα, ο Ιησούς ταξίδεψε σε μια πόλη που ονομαζόταν Ναΐν, και μαζί του ταξίδευαν οι μαθητές του και πολύς κόσμος. 12 Καθώς πλησίαζε στην πύλη της πόλης, είδε να μεταφέρεται έξω ένας νεκρός, ο μοναχογιός* της μητέρας του.+ Μάλιστα, αυτή ήταν χήρα. Και τη συνόδευε αρκετός κόσμος από την πόλη. 13 Όταν ο Κύριος την είδε, τη σπλαχνίστηκε+ και της είπε: «Μην κλαις».+ 14 Τότε πλησίασε και άγγιξε το νεκροκρέβατο, και εκείνοι που το βάσταζαν στάθηκαν. Μετά είπε: «Νεαρέ, σου λέω, σήκω!»+ 15 Και ο νεκρός ανακάθισε και άρχισε να μιλάει, και ο Ιησούς τον έδωσε στη μητέρα του.+ 16 Τότε κυριεύτηκαν όλοι από φόβο και άρχισαν να δοξάζουν τον Θεό, λέγοντας: «Μεγάλος προφήτης εγέρθηκε ανάμεσά μας»+ και «Ο Θεός έστρεψε την προσοχή του στον λαό του».+ 17 Και αυτά τα νέα σχετικά με τον Ιησού διαδόθηκαν σε όλη την Ιουδαία και σε όλη τη γύρω περιοχή.

18 Οι μαθητές του Ιωάννη τού ανέφεραν όλα αυτά τα πράγματα.+ 19 Και ο Ιωάννης κάλεσε δύο μαθητές του και τους έστειλε στον Κύριο να τον ρωτήσουν: «Εσύ είσαι ο Ερχόμενος+ ή να περιμένουμε άλλον;» 20 Όταν ήρθαν σε αυτόν, οι άντρες είπαν: «Ο Ιωάννης ο Βαφτιστής μάς έστειλε να σε ρωτήσουμε: “Εσύ είσαι ο Ερχόμενος ή να περιμένουμε άλλον;”» 21 Εκείνη την ώρα αυτός θεράπευσε πολλούς από αρρώστιες,+ σοβαρές ασθένειες και πονηρά πνεύματα, και χάρισε σε πολλούς τυφλούς το φως τους. 22 Κατόπιν τους απάντησε: «Πηγαίνετε και αναφέρετε στον Ιωάννη αυτά που είδατε και ακούσατε: Οι τυφλοί τώρα βλέπουν,+ οι κουτσοί περπατούν, οι λεπροί καθαρίζονται, οι κουφοί ακούν,+ οι νεκροί ανασταίνονται και στους φτωχούς κηρύττονται τα καλά νέα.+ 23 Ευτυχισμένος είναι όποιος δεν σκανδαλίζεται με εμένα».+

24 Αφού έφυγαν οι αγγελιοφόροι του Ιωάννη, ο Ιησούς άρχισε να λέει στα πλήθη σχετικά με αυτόν: «Τι βγήκατε να δείτε στην έρημο; Καλάμι που το κουνάει πέρα δώθε ο άνεμος;+ 25 Τι βγήκατε λοιπόν να δείτε; Άνθρωπο ντυμένο με μαλακά* ρούχα;+ Εκείνοι που φορούν φανταχτερά ρούχα και ζουν στην πολυτέλεια είναι σε βασιλικές κατοικίες. 26 Τότε λοιπόν, τι βγήκατε να δείτε; Προφήτη; Ναι, σας λέω, και μάλιστα κάποιον πολύ ανώτερο από προφήτη.+ 27 Αυτός είναι εκείνος για τον οποίο είναι γραμμένο: “Δες! Εγώ στέλνω τον αγγελιοφόρο μου πριν από εσένα,* ο οποίος θα ετοιμάσει την οδό σου πριν από εσένα”.+ 28 Σας λέω: Μεταξύ αυτών που γεννήθηκαν από γυναίκες δεν υπάρχει κανείς μεγαλύτερος από τον Ιωάννη, αλλά ένας από τους μικρότερους στη Βασιλεία του Θεού είναι μεγαλύτερος από αυτόν».+ 29 (Όταν όλος ο λαός και οι εισπράκτορες φόρων το άκουσαν αυτό, διακήρυξαν ότι ο Θεός είναι δίκαιος, επειδή είχαν βαφτιστεί με το βάφτισμα του Ιωάννη.+ 30 Αλλά οι Φαρισαίοι και οι ειδήμονες στον Νόμο αψήφησαν τη βουλή* του Θεού για αυτούς,+ εφόσον δεν είχαν βαφτιστεί από τον Ιωάννη.)

31 «Με ποιον να παρομοιάσω λοιπόν τους ανθρώπους αυτής της γενιάς, και με ποιον μοιάζουν;+ 32 Μοιάζουν με μικρά παιδιά που κάθονται στην αγορά και φωνάζουν το ένα στο άλλο: “Σας παίξαμε αυλό, αλλά δεν χορέψατε· θρηνήσαμε, αλλά δεν κλάψατε”. 33 Παρόμοια, ο Ιωάννης ο Βαφτιστής ήρθε χωρίς να τρώει ψωμί και να πίνει κρασί,+ και λέτε: “Έχει δαίμονα”. 34 Ο Γιος του ανθρώπου ήρθε τρώγοντας και πίνοντας, και λέτε: “Ορίστε! Άνθρωπος λαίμαργος και οινοπότης, φίλος με εισπράκτορες φόρων και με αμαρτωλούς!”+ 35 Ωστόσο, η σοφία αποδεικνύεται δίκαιη* από όλα τα παιδιά της».*+

36 Κάποιος Φαρισαίος τού ζητούσε να φάει μαζί του. Εκείνος λοιπόν μπήκε στο σπίτι του Φαρισαίου και κάθισε να γευματίσει.* 37 Και μια γυναίκα που ήταν γνωστή στην πόλη ως αμαρτωλή έμαθε ότι αυτός γευμάτιζε* στο σπίτι του Φαρισαίου και έφερε ένα αλαβάστρινο δοχείο με αρωματικό λάδι.+ 38 Η γυναίκα στάθηκε πίσω του, κοντά στα πόδια του και, κλαίγοντας, έβρεχε τα πόδια του με τα δάκρυά της και τα σκούπιζε με τα μαλλιά της. Επίσης, φιλούσε τρυφερά τα πόδια του και έχυνε πάνω τους το αρωματικό λάδι. 39 Όταν ο Φαρισαίος που τον είχε προσκαλέσει το είδε αυτό, είπε μέσα του: «Αν αυτός ο άνθρωπος ήταν όντως προφήτης, θα ήξερε ποια τον αγγίζει και τι είδους γυναίκα είναι—ότι είναι αμαρτωλή».+ 40 Αλλά ο Ιησούς αποκρίθηκε: «Σίμων, έχω κάτι να σου πω». Εκείνος είπε: «Πες μου, Δάσκαλε!»

41 «Δύο άνθρωποι χρωστούσαν σε κάποιον δανειστή· ο ένας 500 δηνάρια,* ενώ ο άλλος 50. 42 Επειδή δεν είχαν τη δυνατότητα να ξεπληρώσουν το χρέος, αυτός το χάρισε και στους δύο. Επομένως, ποιος από τους δύο θα τον αγαπάει περισσότερο;» 43 Ο Σίμων απάντησε: «Υποθέτω, αυτός στον οποίο χάρισε τα περισσότερα». Εκείνος του είπε: «Σωστά έκρινες». 44 Τότε στράφηκε στη γυναίκα και είπε στον Σίμωνα: «Βλέπεις αυτή τη γυναίκα; Μπήκα στο σπίτι σου· εσύ δεν μου έδωσες νερό για τα πόδια μου. Αλλά αυτή έβρεξε τα πόδια μου με τα δάκρυά της και τα σκούπισε με τα μαλλιά της. 45 Εσύ δεν με φίλησες, αλλά αυτή, από την ώρα που μπήκα μέσα, δεν έπαψε να φιλάει τρυφερά τα πόδια μου. 46 Εσύ δεν έχυσες λάδι στο κεφάλι μου, αλλά αυτή έχυσε αρωματικό λάδι στα πόδια μου. 47 Χάρη σε αυτό, σου λέω, της συγχωρούνται οι αμαρτίες,+ αν και είναι πολλές,* επειδή αγάπησε πολύ. Αλλά αυτός στον οποίο συγχωρούνται λίγα αγαπάει λίγο». 48 Κατόπιν είπε σε αυτήν: «Σου συγχωρούνται οι αμαρτίες».+ 49 Εκείνοι που γευμάτιζαν* μαζί του άρχισαν να λένε μεταξύ τους: «Ποιος είναι αυτός που και αμαρτίες ακόμη συγχωρεί;»+ 50 Αλλά εκείνος είπε στη γυναίκα: «Η πίστη σου σε έσωσε·+ πήγαινε με ειρήνη».

8 Ύστερα από λίγο άρχισε να ταξιδεύει από πόλη σε πόλη και από χωριό σε χωριό, κηρύττοντας και αναγγέλλοντας τα καλά νέα της Βασιλείας του Θεού.+ Και ήταν μαζί του οι Δώδεκα, 2 καθώς και ορισμένες γυναίκες που είχαν θεραπευτεί από πονηρά πνεύματα και αρρώστιες: η Μαρία η λεγόμενη Μαγδαληνή, από την οποία είχαν βγει εφτά δαίμονες, 3 η Ιωάννα+ η σύζυγος του Χουζά, του οικονόμου του Ηρώδη, η Σουσάννα και πολλές άλλες, οι οποίες τους υπηρετούσαν από τα υπάρχοντά τους.+

4 Αφού λοιπόν μαζεύτηκε πολύς κόσμος μαζί με όσους έρχονταν σε αυτόν από διάφορες πόλεις, είπε μια παραβολή:+ 5 «Ο σπορέας βγήκε να σπείρει τον σπόρο του. Καθώς έσπερνε, μερικοί σπόροι έπεσαν δίπλα στον δρόμο και πατήθηκαν, και τα πουλιά του ουρανού τούς έφαγαν.+ 6 Μερικοί έπεσαν στον βράχο και βλάστησαν, αλλά μετά ξεράθηκαν επειδή δεν είχαν υγρασία.+ 7 Άλλοι έπεσαν ανάμεσα στα αγκάθια, και τα αγκάθια που μεγάλωσαν μαζί τους τούς έπνιξαν.+ 8 Άλλοι όμως έπεσαν στο καλό χώμα και, αφού βλάστησαν, παρήγαγαν 100 φορές περισσότερο καρπό».+ Καθώς τα έλεγε αυτά, φώναξε: «Όποιος έχει αφτιά για να ακούει, ας ακούει».+

9 Αλλά οι μαθητές του τον ρωτούσαν τι σήμαινε αυτή η παραβολή.+ 10 Εκείνος είπε: «Σε εσάς έχει επιτραπεί να καταλάβετε τα ιερά μυστικά της Βασιλείας του Θεού, αλλά στους υπόλοιπους παρουσιάζονται με παραβολές+ ώστε, μολονότι κοιτάζουν, να κοιτάζουν μάταια και, μολονότι ακούν, να μην καταλαβαίνουν το νόημα.+ 11 Να λοιπόν τι σημαίνει η παραβολή: Ο σπόρος είναι ο λόγος του Θεού.+ 12 Εκείνοι που έπεσαν δίπλα στον δρόμο είναι αυτοί που έχουν ακούσει, και μετά έρχεται ο Διάβολος και αφαιρεί τον λόγο από την καρδιά τους ώστε να μην πιστέψουν και σωθούν.+ 13 Εκείνοι που έπεσαν στον βράχο είναι αυτοί που, όταν ακούν τον λόγο, τον δέχονται με χαρά, αλλά δεν έχουν ρίζα. Πιστεύουν για κάποιο διάστημα, αλλά σε καιρό δοκιμής απομακρύνονται.+ 14 Όσο για εκείνο που έπεσε ανάμεσα στα αγκάθια, αυτοί είναι που έχουν ακούσει αλλά, επειδή παρασύρονται από τις ανησυχίες, τον πλούτο+ και τις απολαύσεις αυτής της ζωής,+ πνίγονται εντελώς και ο καρπός τους δεν ωριμάζει.+ 15 Όσο για εκείνο που έπεσε στο καλό χώμα, αυτοί είναι εκείνοι που, αφού ακούσουν τον λόγο με καλή και αγαθή καρδιά,+ τον κρατούν και καρποφορούν με υπομονή.+

16 »Κανείς όταν ανάβει λυχνάρι δεν το καλύπτει με κάποιο σκεύος ούτε το βάζει κάτω από το κρεβάτι, αλλά το βάζει πάνω στον λυχνοστάτη ώστε εκείνοι που μπαίνουν να βλέπουν το φως.+ 17 Διότι δεν υπάρχει τίποτα κρυφό που δεν θα φανερωθεί ούτε κάτι προσεκτικά κρυμμένο που δεν θα γίνει γνωστό και δεν θα έρθει στην επιφάνεια.+ 18 Συνεπώς, να δίνετε προσοχή στο πώς ακούτε, διότι όποιος έχει, θα του δοθεί περισσότερο,+ αλλά όποιος δεν έχει, ακόμη και αυτό που νομίζει ότι έχει θα του αφαιρεθεί».+

19 Και ήρθαν προς αυτόν η μητέρα του και οι αδελφοί του,+ αλλά δεν μπορούσαν να τον πλησιάσουν εξαιτίας του πλήθους.+ 20 Του αναφέρθηκε λοιπόν: «Η μητέρα σου και οι αδελφοί σου στέκονται έξω και θέλουν να σε δουν». 21 Εκείνος τους απάντησε: «Μητέρα μου και αδελφοί μου είναι αυτοί που ακούν τον λόγο του Θεού και τον εκτελούν».+

22 Κάποια ημέρα μπήκε σε ένα πλοιάριο με τους μαθητές του και τους είπε: «Ας περάσουμε στην απέναντι πλευρά της λίμνης». Και απέπλευσαν.+ 23 Καθώς έπλεαν, αυτός αποκοιμήθηκε. Και ξέσπασε στη λίμνη βίαιη ανεμοθύελλα, και το πλοιάριό τους άρχισε να γεμίζει νερό και βρέθηκαν σε κίνδυνο.+ 24 Πήγαν λοιπόν σε αυτόν και τον ξύπνησαν, λέγοντας: «Δάσκαλε, Δάσκαλε, χανόμαστε!» Εκείνος τότε σηκώθηκε και επέπληξε τον άνεμο και τα μανιασμένα νερά, και αυτά κόπασαν και επικράτησε γαλήνη.+ 25 Τότε τους είπε: «Πού είναι η πίστη σας;» Αλλά αυτοί κυριεύτηκαν από φόβο και έμειναν έκπληκτοι, και έλεγαν ο ένας στον άλλον: «Ποιος είναι άραγε αυτός που προστάζει ακόμη και τους ανέμους και το νερό, και εκείνα τον υπακούν;»+

26 Και κατέπλευσαν στην περιοχή των Γερασηνών,+ η οποία είναι απέναντι από τη Γαλιλαία. 27 Καθώς ο Ιησούς βγήκε στη στεριά, τον συνάντησε ένας δαιμονισμένος άντρας από την πόλη. Αυτός επί αρκετό καιρό δεν φορούσε ρούχα και δεν έμενε σε σπίτι, αλλά στα μνήματα.+ 28 Μόλις είδε τον Ιησού, κραύγασε και έπεσε κάτω μπροστά του και με δυνατή φωνή είπε: «Τι σχέση έχω εγώ με εσένα, Ιησού, Γιε του Υψίστου Θεού; Σε ικετεύω, μη με βασανίσεις».+ 29 (Επειδή ο Ιησούς πρόσταζε το ακάθαρτο πνεύμα να βγει από τον άνθρωπο. Αυτό τον είχε κυριεύσει πολλές φορές,*+ και τον έδεναν επανειλημμένα με αλυσίδες και δεσμά για τα πόδια και τον φρουρούσαν, αλλά αυτός έσπαζε τα δεσμά και οδηγούνταν από τον δαίμονα στους ερημικούς τόπους.) 30 Ο Ιησούς τον ρώτησε: «Ποιο είναι το όνομά σου;» Αυτός είπε: «Λεγεώνα», επειδή πολλοί δαίμονες είχαν μπει μέσα του. 31 Και τον παρακαλούσαν να μην τους προστάξει να πάνε στην άβυσσο.+ 32 Στο μεταξύ, εκεί πάνω στο βουνό έβοσκε ένα μεγάλο κοπάδι γουρούνια·+ τον παρακάλεσαν λοιπόν να τους επιτρέψει να μπουν στα γουρούνια, και τους το επέτρεψε.+ 33 Τότε οι δαίμονες βγήκαν από τον άνθρωπο και μπήκαν στα γουρούνια, και το κοπάδι όρμησε από τον γκρεμό* στη λίμνη και πνίγηκε. 34 Όταν οι βοσκοί είδαν τι είχε συμβεί, έφυγαν και το ανέφεραν στην πόλη και στην ύπαιθρο.

35 Τότε οι κάτοικοι βγήκαν να δουν τι είχε συμβεί. Ήρθαν στον Ιησού και βρήκαν τον άνθρωπο από τον οποίο είχαν βγει οι δαίμονες να κάθεται, ντυμένος και στα λογικά του, δίπλα στα πόδια του Ιησού, και τους έπιασε φόβος. 36 Εκείνοι που είχαν δει το γεγονός τούς ανέφεραν πώς είχε γίνει καλά ο δαιμονισμένος. 37 Και πολύς κόσμος από τη γύρω περιοχή των Γερασηνών ζήτησε από τον Ιησού να φύγει από εκεί, επειδή τους είχε κυριεύσει μεγάλος φόβος. Τότε αυτός επιβιβάστηκε στο πλοιάριο για να αναχωρήσει. 38 Ωστόσο, ο άνθρωπος από τον οποίο είχαν βγει οι δαίμονες τον παρακαλούσε να τον πάρει μαζί του, αλλά αυτός του είπε να φύγει, με τα εξής λόγια:+ 39 «Γύρισε στο σπίτι σου, και να αφηγείσαι όσα έκανε ο Θεός για εσένα». Και εκείνος έφυγε, διαλαλώντας σε ολόκληρη την πόλη όσα είχε κάνει ο Ιησούς για αυτόν.

40 Όταν ο Ιησούς επέστρεψε, το πλήθος τον καλοδέχτηκε, γιατί όλοι τον περίμεναν.+ 41 Αλλά τότε ήρθε κάποιος που ονομαζόταν Ιάειρος, ο οποίος ήταν αρχισυνάγωγος. Και έπεσε στα πόδια του Ιησού και άρχισε να τον παρακαλεί να έρθει στο σπίτι του,+ 42 επειδή η μοναχοκόρη* του, η οποία ήταν περίπου 12 χρονών, πέθαινε.

Καθώς ο Ιησούς πήγαινε, τα πλήθη στριμώχνονταν πάνω του. 43 Ήταν και μια γυναίκα που έπασχε από αιμορραγία+ 12 χρόνια, και κανείς δεν είχε καταφέρει να τη θεραπεύσει.+ 44 Αυτή πλησίασε από πίσω και άγγιξε τα κρόσσια του εξωτερικού του ρούχου,+ και αμέσως η αιμορραγία της σταμάτησε. 45 Τότε ο Ιησούς ρώτησε: «Ποιος με άγγιξε;» Καθώς όλοι το αρνούνταν, ο Πέτρος είπε: «Δάσκαλε, τα πλήθη σε έχουν περικυκλωμένο και στριμώχνονται πάνω σου».+ 46 Εντούτοις ο Ιησούς είπε: «Κάποιος με άγγιξε, γιατί κατάλαβα ότι βγήκε δύναμη+ από εμένα». 47 Όταν η γυναίκα είδε ότι δεν είχε περάσει απαρατήρητη, ήρθε τρέμοντας και έπεσε στα πόδια του και είπε μπροστά σε όλο τον κόσμο γιατί τον άγγιξε και ότι γιατρεύτηκε αμέσως. 48 Αλλά εκείνος της είπε: «Κόρη μου, η πίστη σου σε έκανε καλά. Πήγαινε με ειρήνη».+

49 Ενώ μιλούσε ακόμη, ήρθε κάποιος από το σπίτι του αρχισυνάγωγου και του είπε: «Η κόρη σου πέθανε· μην ενοχλείς πια τον Δάσκαλο».+ 50 Μόλις ο Ιησούς το άκουσε αυτό, του αποκρίθηκε: «Μη φοβάσαι, μόνο πίστεψε, και θα σωθεί».+ 51 Όταν έφτασε στο σπίτι, δεν άφησε κανέναν να μπει μέσα μαζί του παρά μόνο τον Πέτρο, τον Ιωάννη, τον Ιάκωβο και τον πατέρα και τη μητέρα του κοριτσιού. 52 Όλοι έκλαιγαν και χτυπούσαν το στήθος τους από λύπη για αυτήν. Εκείνος λοιπόν είπε: «Μην κλαίτε,+ γιατί δεν πέθανε αλλά κοιμάται».+ 53 Τότε άρχισαν να τον περιγελούν, επειδή ήξεραν ότι είχε πεθάνει. 54 Αλλά εκείνος την έπιασε από το χέρι και φώναξε: «Κορίτσι, σήκω!»+ 55 Και το πνεύμα* της+ επέστρεψε, και σηκώθηκε αμέσως,+ και εκείνος πρόσταξε να της δώσουν να φάει. 56 Και οι γονείς της ένιωσαν απερίγραπτη χαρά, αλλά εκείνος τους έδωσε εντολή να μην πουν σε κανέναν τι είχε συμβεί.+

9 Κατόπιν κάλεσε τους Δώδεκα και τους έδωσε δύναμη και εξουσία να εκβάλλουν όλους τους δαίμονες+ και να θεραπεύουν αρρώστιες.+ 2 Και τους έστειλε να κηρύττουν τη Βασιλεία του Θεού και να γιατρεύουν, 3 και τους είπε: «Μην πάρετε τίποτα για το ταξίδι, ούτε μπαστούνι ούτε σακίδιο τροφίμων ούτε ψωμί ούτε χρήματα·* ούτε να έχετε δύο χιτώνες.*+ 4 Αλλά σε όποιο σπίτι μπείτε, εκεί να μένετε και από εκεί να φεύγετε.+ 5 Και οπουδήποτε δεν σας δεχτούν, βγαίνοντας από εκείνη την πόλη, τινάξτε τη σκόνη από τα πόδια σας για μαρτυρία εναντίον τους».+ 6 Τότε ξεκίνησαν και πήγαιναν από χωριό σε χωριό, διακηρύττοντας τα καλά νέα και κάνοντας θεραπείες παντού.+

7 Ο δε Ηρώδης,* ο περιφερειακός διοικητής,* άκουσε όλα όσα συνέβαιναν και προβληματιζόταν πολύ, επειδή μερικοί έλεγαν ότι ο Ιωάννης είχε αναστηθεί από τους νεκρούς,+ 8 άλλοι ότι είχε εμφανιστεί ο Ηλίας και κάποιοι άλλοι ότι είχε αναστηθεί ένας από τους αρχαίους προφήτες.+ 9 Ο Ηρώδης είπε: «Τον Ιωάννη τον αποκεφάλισα.+ Ποιος είναι λοιπόν αυτός για τον οποίο ακούω τέτοια πράγματα;» Γι’ αυτό, επιδίωκε να τον δει.+

10 Όταν επέστρεψαν οι απόστολοι, ανέφεραν στον Ιησού όλα όσα είχαν κάνει.+ Τότε τους πήρε και αποσύρθηκε ιδιαιτέρως σε μια πόλη που ονομαζόταν Βηθσαϊδά.+ 11 Αλλά τα πλήθη το έμαθαν και τον ακολούθησαν. Και αυτός τους καλοδέχτηκε και άρχισε να τους μιλάει για τη Βασιλεία του Θεού και γιάτρεψε εκείνους που είχαν ανάγκη θεραπείας.+ 12 Κατόπιν ο ήλιος άρχισε να γέρνει. Πλησίασαν λοιπόν οι Δώδεκα και του είπαν: «Πες στον κόσμο να φύγει για να πάνε στα γύρω χωριά και στην ύπαιθρο ώστε να βρουν κατάλυμα και τρόφιμα, επειδή εδώ έξω είμαστε σε ερημικό τόπο».+ 13 Αλλά αυτός τους είπε: «Δώστε τους εσείς να φάνε».+ Εκείνοι είπαν: «Το μόνο που έχουμε είναι πέντε ψωμιά και δύο ψάρια, εκτός αν πάμε εμείς οι ίδιοι και αγοράσουμε τρόφιμα για όλο αυτόν τον κόσμο». 14 Διότι υπήρχαν περίπου 5.000 άντρες. Αλλά αυτός είπε στους μαθητές του: «Βάλτε τους να καθίσουν σε ομάδες των 50 περίπου ατόμων». 15 Και το έκαναν αυτό, και τους έβαλαν όλους να καθίσουν. 16 Κατόπιν πήρε τα πέντε ψωμιά και τα δύο ψάρια, σήκωσε τα μάτια του στον ουρανό και τα ευλόγησε. Έπειτα τα έσπασε σε κομμάτια και άρχισε να τα δίνει στους μαθητές ώστε να τα προσφέρουν στο πλήθος. 17 Έφαγαν λοιπόν όλοι και χόρτασαν, και μάζεψαν ό,τι περίσσεψε, 12 καλάθια με κομμάτια.+

18 Αργότερα, ενώ προσευχόταν μόνος, πήγαν κοντά του οι μαθητές, και αυτός τους ρώτησε: «Ποιος λένε τα πλήθη ότι είμαι;»+ 19 Εκείνοι απάντησαν: «Ο Ιωάννης ο Βαφτιστής, άλλοι όμως λένε ο Ηλίας, ενώ κάποιοι άλλοι ότι έχει αναστηθεί ένας από τους αρχαίους προφήτες».+ 20 Και αυτός τους είπε: «Εσείς όμως ποιος λέτε ότι είμαι;» Ο Πέτρος απάντησε: «Ο Χριστός του Θεού».+ 21 Τότε τους έδωσε αυστηρή εντολή να μην το λένε αυτό σε κανέναν,+ 22 αλλά είπε: «Ο Γιος του ανθρώπου πρέπει να υποστεί πολλά παθήματα και να απορριφθεί από τους πρεσβυτέρους και τους πρωθιερείς και τους γραμματείς και να θανατωθεί+ και την τρίτη ημέρα να αναστηθεί».+

23 Κατόπιν άρχισε να λέει σε όλους: «Αν κάποιος θέλει να έρθει πίσω μου, ας απαρνηθεί τον εαυτό του+ και ας σηκώνει το ξύλο του βασανισμού* του κάθε ημέρα και ας με ακολουθεί συνεχώς.+ 24 Διότι όποιος θέλει να σώσει τη ζωή* του θα τη χάσει, αλλά όποιος χάσει τη ζωή* του για χάρη μου, αυτός θα τη σώσει.+ 25 Άλλωστε, τι θα ωφελήσει τον άνθρωπο αν κερδίσει όλο τον κόσμο αλλά χάσει τον εαυτό του ή βλάψει τη ζωή του;+ 26 Διότι όποιος ντραπεί για εμένα και για τα λόγια μου, ο Γιος του ανθρώπου θα ντραπεί για αυτόν όταν έρθει με τη δόξα του και με τη δόξα του Πατέρα και των αγίων αγγέλων.+ 27 Αλλά σας λέω αληθινά ότι μερικοί που στέκονται εδώ δεν πρόκειται να γευτούν θάνατο, μέχρι να δουν πρώτα τη Βασιλεία του Θεού».+

28 Και όντως, οχτώ περίπου ημέρες αφότου είπε αυτά τα λόγια, πήρε μαζί του τον Πέτρο, τον Ιωάννη και τον Ιάκωβο και ανέβηκε στο βουνό να προσευχηθεί.+ 29 Και καθώς προσευχόταν, η όψη του προσώπου του άλλαξε και τα ρούχα του έγιναν λευκά και αστραφτερά. 30 Και δύο άντρες συνομιλούσαν μαζί του, ο Μωυσής και ο Ηλίας. 31 Αυτοί εμφανίστηκαν με δόξα και άρχισαν να μιλούν για την αναχώρησή του, η οποία επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στην Ιερουσαλήμ.+ 32 Ο δε Πέτρος και εκείνοι που βρίσκονταν μαζί του μισοκοιμούνταν, αλλά όταν ξύπνησαν εντελώς, είδαν τη δόξα του+ και τους δύο άντρες που στέκονταν μαζί του. 33 Και καθώς εκείνοι έφευγαν από αυτόν, ο Πέτρος είπε στον Ιησού: «Δάσκαλε, καλά είμαστε εδώ. Γι’ αυτό, ας στήσουμε τρεις σκηνές, μία για εσένα, μία για τον Μωυσή και μία για τον Ηλία». Δεν συνειδητοποιούσε όμως τι έλεγε. 34 Αλλά καθώς μιλούσε ακόμη, σχηματίστηκε ένα σύννεφο και άρχισε να τους επισκιάζει. Μόλις μπήκαν στο σύννεφο, φοβήθηκαν. 35 Τότε μια φωνή+ ήρθε από το σύννεφο, η οποία έλεγε: «Αυτός είναι ο Γιος μου, τον οποίο έχω εκλέξει.+ Να τον ακούτε».+ 36 Αφού ακούστηκε η φωνή, ο Ιησούς βρέθηκε μόνος. Και αυτοί έμειναν σιωπηλοί και δεν ανέφεραν σε κανέναν εκείνες τις ημέρες τίποτα από όσα είδαν.+

37 Την επόμενη ημέρα, όταν κατέβηκαν από το βουνό, τον συνάντησε πολύς κόσμος.+ 38 Και ένας άντρας φώναξε μέσα από τον κόσμο: «Δάσκαλε, σε παρακαλώ να κοιτάξεις τον γιο μου, επειδή είναι το μοναχοπαίδι μου.+ 39 Τον πιάνει ένα πνεύμα, και ξαφνικά αυτός κραυγάζει. Επίσης του προκαλεί σπασμούς και τον κάνει να βγάζει αφρούς από το στόμα, και μόλις και μετά βίας τον αφήνει αφού τον γεμίσει μώλωπες. 40 Παρακάλεσα τους μαθητές σου να το εκβάλουν, αλλά δεν μπόρεσαν». 41 Ο Ιησούς απάντησε: «Άπιστη και διεστραμμένη γενιά,+ ως πότε θα είμαι μαζί σας και θα σας ανέχομαι; Φέρε τον γιο σου εδώ».+ 42 Αλλά ενώ αυτός πλησίαζε, ο δαίμονας τον έριξε στο έδαφος και του προκάλεσε βίαιους σπασμούς. Ωστόσο, ο Ιησούς επέπληξε το ακάθαρτο πνεύμα και γιάτρεψε το αγόρι και το έδωσε στον πατέρα του. 43 Και όλοι έμειναν έκπληκτοι με τη μεγαλειώδη δύναμη του Θεού.

Καθώς όλοι θαύμαζαν για όλα όσα έκανε, είπε στους μαθητές του: 44 «Ακούστε προσεκτικά αυτά τα λόγια και να τα θυμάστε, γιατί ο Γιος του ανθρώπου θα παραδοθεί με προδοσία σε χέρια ανθρώπων».+ 45 Εκείνοι όμως δεν καταλάβαιναν τι έλεγε. Στην πραγματικότητα, αυτά τα λόγια ήταν αποκρυμμένα από εκείνους για να μη συλλάβουν το νόημά τους, και φοβούνταν να τον ρωτήσουν σχετικά με αυτά.

46 Κατόπιν άρχισαν να λογομαχούν για το ποιος από αυτούς ήταν ο μεγαλύτερος.+ 47 Ο Ιησούς, γνωρίζοντας τον συλλογισμό της καρδιάς τους, πήρε ένα παιδάκι, το έβαλε δίπλα του 48 και τους είπε: «Όποιος δεχτεί αυτό το παιδάκι με βάση το όνομά μου δέχεται και εμένα· και όποιος δεχτεί εμένα δέχεται και Αυτόν που με έστειλε.+ Διότι εκείνος που συμπεριφέρεται ως μικρότερος μεταξύ όλων σας, εκείνος είναι μεγάλος».+

49 Ο Ιωάννης αποκρίθηκε: «Δάσκαλε, είδαμε κάποιον να εκβάλλει δαίμονες στο όνομά σου και προσπαθήσαμε να τον εμποδίσουμε, επειδή δεν μας ακολουθεί».+ 50 Αλλά ο Ιησούς τού είπε: «Μην προσπαθείτε να τον εμποδίσετε, διότι όποιος δεν είναι εναντίον σας είναι με το μέρος σας».

51 Καθώς πλησίαζαν* οι ημέρες για να αναληφθεί,+ αποφάσισε οριστικά* να πάει στην Ιερουσαλήμ. 52 Και έστειλε αγγελιοφόρους πριν από αυτόν. Και εκείνοι πήγαν και μπήκαν σε ένα χωριό Σαμαρειτών για να κάνουν ετοιμασίες για αυτόν. 53 Αλλά οι Σαμαρείτες δεν τον δέχτηκαν,+ επειδή ήταν αποφασισμένος* να πάει στην Ιερουσαλήμ. 54 Όταν οι μαθητές Ιάκωβος και Ιωάννης+ το είδαν αυτό, είπαν: «Κύριε, θέλεις να πούμε να πέσει φωτιά από τον ουρανό και να τους αφανίσει;»+ 55 Αλλά αυτός γύρισε και τους επέπληξε. 56 Πήγαν λοιπόν σε άλλο χωριό.

57 Καθ’ οδόν, κάποιος του είπε: «Θα σε ακολουθήσω όπου και αν πας». 58 Αλλά ο Ιησούς τού απάντησε: «Οι αλεπούδες έχουν κρυψώνες και τα πουλιά του ουρανού έχουν φωλιές, αλλά ο Γιος του ανθρώπου δεν έχει πουθενά να γείρει το κεφάλι του».+ 59 Κατόπιν είπε σε έναν άλλον: «Γίνε ακόλουθός μου». Αυτός είπε: «Κύριε, επίτρεψέ μου πρώτα να πάω να θάψω τον πατέρα μου».+ 60 Αλλά εκείνος του απάντησε: «Άφησε τους νεκρούς+ να θάψουν τους νεκρούς τους, αλλά εσύ πήγαινε και διακήρυττε τη Βασιλεία του Θεού».+ 61 Και κάποιος άλλος είπε: «Θα σε ακολουθήσω, Κύριε, αλλά πρώτα επίτρεψέ μου να αποχαιρετήσω τους δικούς μου». 62 Ο Ιησούς τού απάντησε: «Όποιος έχει βάλει το χέρι του στο αλέτρι και κοιτάζει τα πράγματα που βρίσκονται πίσω+ δεν είναι κατάλληλος για τη Βασιλεία του Θεού».+

10 Έπειτα από αυτά, ο Κύριος όρισε 70 άλλους και τους έστειλε δύο δύο+ πριν από αυτόν σε κάθε πόλη και τόπο όπου επρόκειτο να πάει ο ίδιος. 2 Τότε τους είπε: «Ο θερισμός είναι πολύς, αλλά οι εργάτες λίγοι. Γι’ αυτό, παρακαλέστε τον Κύριο του θερισμού να στείλει εργάτες στον θερισμό του.+ 3 Πηγαίνετε! Σας στέλνω σαν αρνιά ανάμεσα σε λύκους.+ 4 Μην πάρετε μαζί σας πουγκί ούτε σακίδιο τροφίμων ούτε σανδάλια,+ και μη χαιρετήσετε κανέναν* στον δρόμο. 5 Σε οποιοδήποτε σπίτι μπείτε, να λέτε πρώτα: “Ειρήνη σε αυτό το σπίτι!”+ 6 Και αν υπάρχει εκεί κάποιος φίλος της ειρήνης, η ειρήνη σας θα αναπαυτεί πάνω του. Αλλά αν δεν υπάρχει, θα επιστρέψει σε εσάς. 7 Να μένετε λοιπόν σε εκείνο το σπίτι,+ τρώγοντας και πίνοντας ό,τι σας προμηθεύουν,+ γιατί ο εργάτης είναι άξιος του μισθού του.+ Μη μετακινείστε από σπίτι σε σπίτι.

8 »Επίσης, σε οποιαδήποτε πόλη μπαίνετε και σας δέχονται, να τρώτε ό,τι σας προσφέρουν 9 και να θεραπεύετε τους αρρώστους σε αυτήν και να τους λέτε: “Η Βασιλεία του Θεού έχει πλησιάσει σε εσάς”.+ 10 Αλλά σε οποιαδήποτε πόλη μπείτε και δεν σας δεχτούν, βγείτε στους κεντρικούς δρόμους της και πείτε: 11 “Τινάζουμε εναντίον σας ακόμη και τη σκόνη που κόλλησε στα πόδια μας από την πόλη σας.+ Ωστόσο, να ξέρετε ότι η Βασιλεία του Θεού έχει πλησιάσει”. 12 Σας λέω ότι εκείνη την ημέρα θα δειχτεί περισσότερη επιείκεια στα Σόδομα παρά σε εκείνη την πόλη.+

13 »Αλίμονο σε εσένα, Χοραζίν! Αλίμονο σε εσένα, Βηθσαϊδά! Επειδή, αν είχαν γίνει στην Τύρο και στη Σιδώνα τα δυναμικά έργα που έχουν γίνει σε εσάς, αυτές θα είχαν προ πολλού μετανοήσει και θα κάθονταν με σάκο και στάχτη.+ 14 Γι’ αυτό, θα δειχτεί περισσότερη επιείκεια στην Τύρο και στη Σιδώνα κατά την κρίση παρά σε εσάς. 15 Και εσύ, Καπερναούμ, μήπως θα εξυψωθείς ως τον ουρανό; Στον Τάφο* θα κατεβείς!

16 »Όποιος ακούει εσάς ακούει και εμένα.+ Και όποιος αδιαφορεί για εσάς αδιαφορεί και για εμένα. Επίσης, όποιος αδιαφορεί για εμένα αδιαφορεί και για Αυτόν που με έστειλε».+

17 Κατόπιν οι 70 επέστρεψαν με χαρά, λέγοντας: «Κύριε, ακόμη και οι δαίμονες υποτάσσονται σε εμάς όταν τους προστάζουμε στο όνομά σου».+ 18 Τότε εκείνος τους είπε: «Βλέπω τον Σατανά ήδη πεσμένο+ σαν αστραπή από τον ουρανό. 19 Σας έχω δώσει την εξουσία να πατάτε πάνω σε φίδια και σκορπιούς, και εξουσία πάνω σε όλη τη δύναμη του εχθρού,+ και τίποτα απολύτως δεν θα σας βλάψει. 20 Παρ’ όλα αυτά, μη χαίρεστε επειδή τα πνεύματα υποτάσσονται σε εσάς, αλλά να χαίρεστε επειδή τα ονόματά σας έχουν γραφτεί στους ουρανούς».+ 21 Εκείνη ακριβώς την ώρα ένιωσε αγαλλίαση μέσω του αγίου πνεύματος και είπε: «Σε αινώ δημόσια, Πατέρα, Κύριε του ουρανού και της γης, επειδή έκρυψες προσεκτικά αυτά τα πράγματα από σοφούς και διανοουμένους+ και τα αποκάλυψες σε μικρά παιδιά. Ναι, Πατέρα, επειδή έτσι θέλησες εσύ να γίνει.+ 22 Όλα έχουν παραδοθεί σε εμένα από τον Πατέρα μου, και κανείς δεν γνωρίζει ποιος είναι ο Γιος εκτός από τον Πατέρα, και κανείς δεν γνωρίζει ποιος είναι ο Πατέρας εκτός από τον Γιο+ και εκείνον στον οποίο ο Γιος θέλει να τον αποκαλύψει».+

23 Τότε στράφηκε στους μαθητές και τους είπε κατ’ ιδίαν: «Ευτυχισμένα τα μάτια που βλέπουν αυτά που βλέπετε εσείς.+ 24 Διότι σας λέω: Πολλοί προφήτες και βασιλιάδες θέλησαν να δουν αυτά που βλέπετε εσείς αλλά δεν τα είδαν,+ και να ακούσουν αυτά που ακούτε εσείς αλλά δεν τα άκουσαν».

25 Τότε κάποιος ειδήμονας στον Νόμο σηκώθηκε να τον δοκιμάσει και είπε: «Δάσκαλε, τι χρειάζεται να κάνω για να κληρονομήσω αιώνια ζωή;»+ 26 Αυτός τον ρώτησε: «Τι είναι γραμμένο στον Νόμο; Τι διαβάζεις;» 27 Εκείνος απάντησε: «“Πρέπει να αγαπάς τον Ιεχωβά* τον Θεό σου με όλη σου την καρδιά και με όλη σου την ψυχή* και με όλη σου τη δύναμη και με όλη σου τη διάνοια”+ και “τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου”».+ 28 Αυτός του είπε: «Σωστά απάντησες· εξακολούθησε να το κάνεις αυτό και θα αποκτήσεις ζωή».+

29 Αλλά εκείνος, επειδή ήθελε να αποδειχτεί δίκαιος,+ είπε στον Ιησού: «Και ποιος είναι ο πλησίον μου;» 30 Ο Ιησούς απάντησε: «Κάποιος άνθρωπος κατέβαινε από την Ιερουσαλήμ στην Ιεριχώ και έπεσε θύμα ληστών οι οποίοι τον γύμνωσαν, τον χτύπησαν και έφυγαν αφήνοντάς τον μισοπεθαμένο. 31 Κατά σύμπτωση, κάποιος ιερέας κατέβαινε από εκείνον τον δρόμο, αλλά όταν τον είδε προσπέρασε από την απέναντι πλευρά. 32 Παρόμοια, ένας Λευίτης, όταν έφτασε εκεί και τον είδε, προσπέρασε από την απέναντι πλευρά. 33 Αλλά κάποιος Σαμαρείτης+ που ταξίδευε από αυτόν τον δρόμο ήρθε προς το μέρος του και όταν τον είδε τον σπλαχνίστηκε. 34 Τον πλησίασε λοιπόν και έδεσε τα τραύματά του, βάζοντας πάνω τους λάδι και κρασί. Κατόπιν τον ανέβασε στο ζώο του και τον έφερε σε κάποιο πανδοχείο και τον φρόντισε. 35 Την επόμενη ημέρα έβγαλε δύο δηνάρια,* τα έδωσε στον πανδοχέα και είπε: “Φρόντισέ τον, και ό,τι παραπάνω ξοδέψεις θα σου το ξεπληρώσω εγώ όταν ξαναέρθω”. 36 Ποιος από τους τρεις πιστεύεις ότι έκανε τον εαυτό του πλησίον+ στον άνθρωπο που έπεσε θύμα των ληστών;» 37 Αυτός είπε: «Εκείνος που ενήργησε με έλεος προς αυτόν».+ Ο Ιησούς τότε του είπε: «Πήγαινε και κάνε και εσύ το ίδιο».+

38 Καθώς προχωρούσαν, μπήκε σε κάποιο χωριό. Και μια γυναίκα που λεγόταν Μάρθα+ τον δέχτηκε ως φιλοξενούμενο στο σπίτι της. 39 Αυτή είχε και μια αδελφή που λεγόταν Μαρία, η οποία κάθισε κοντά στα πόδια του Κυρίου και άκουγε αυτά που έλεγε.* 40 Η Μάρθα, απεναντίας, ήταν απασχολημένη με πολλές δουλειές. Τον πλησίασε λοιπόν και είπε: «Κύριε, δεν σε νοιάζει που η αδελφή μου με άφησε μόνη να φροντίζω για τις δουλειές; Πες της να έρθει να με βοηθήσει». 41 Ο Κύριος της απάντησε: «Μάρθα, Μάρθα, ανησυχείς και αναστατώνεσαι για πολλά. 42 Λίγα όμως χρειάζονται ή μόνο ένα. Όσο για τη Μαρία, αυτή διάλεξε την καλή μερίδα,*+ και δεν θα της αφαιρεθεί».

11 Κάποτε ήταν σε κάποιον τόπο και προσευχόταν και, όταν σταμάτησε, ένας μαθητής του τού είπε: «Κύριε, δίδαξέ μας πώς να προσευχόμαστε, όπως και ο Ιωάννης δίδαξε τους μαθητές του».

2 Εκείνος λοιπόν τους είπε: «Όποτε προσεύχεστε, να λέτε: “Πατέρα, ας αγιαστεί* το όνομά σου.+ Ας έρθει η Βασιλεία σου.+ 3 Δίνε μας κάθε ημέρα το ψωμί μας σύμφωνα με τις καθημερινές μας ανάγκες.+ 4 Και συγχώρησέ μας τις αμαρτίες μας,+ γιατί και εμείς συγχωρούμε όλους τους χρεώστες μας·+ και μη μας φέρεις σε πειρασμό”».+

5 Κατόπιν τους είπε: «Ας υποθέσουμε ότι κάποιος από εσάς έχει έναν φίλο και πηγαίνει σε αυτόν τα μεσάνυχτα και του λέει: “Φίλε, δάνεισέ μου τρία ψωμιά, 6 επειδή μόλις ήρθε ένας φίλος μου από ταξίδι και δεν έχω τίποτα να του προσφέρω”. 7 Αλλά αυτός απαντάει από μέσα: “Μη με ενοχλείς. Η πόρτα είναι ήδη κλειδωμένη και τα παιδάκια μου είναι μαζί μου στο κρεβάτι. Δεν μπορώ να σηκωθώ και να σου δώσω τίποτα”. 8 Σας λέω ότι, ακόμη και αν δεν σηκωθεί για να του δώσει κάτι λόγω του ότι είναι φίλος του, σίγουρα λόγω της ανυποχώρητης επιμονής του+ θα σηκωθεί και θα του δώσει ό,τι χρειάζεται. 9 Σας λέω λοιπόν: Εξακολουθήστε να ζητάτε+ και θα σας δοθεί· εξακολουθήστε να ψάχνετε και θα βρείτε· εξακολουθήστε να χτυπάτε και θα σας ανοιχτεί.+ 10 Διότι όποιος ζητάει λαβαίνει,+ και όποιος ψάχνει βρίσκει, και σε εκείνον που χτυπάει θα ανοιχτεί. 11 Πράγματι, ποιος πατέρας ανάμεσά σας, αν ο γιος του ζητήσει ψάρι, θα του δώσει φίδι αντί για ψάρι;+ 12 Ή, επίσης, αν ζητήσει αβγό, θα του δώσει σκορπιό; 13 Άρα λοιπόν, αν εσείς, μολονότι είστε πονηροί, ξέρετε να δίνετε καλά δώρα στα παιδιά σας, πόσο μάλλον θα δώσει ο Πατέρας που είναι στον ουρανό άγιο πνεύμα σε όσους του το ζητούν!»+

14 Αργότερα εξέβαλε έναν βουβό δαίμονα.+ Αφού βγήκε ο δαίμονας, ο βουβός άνθρωπος μίλησε, και τα πλήθη έμειναν έκπληκτα.+ 15 Αλλά κάποιοι είπαν: «Εκβάλλει τους δαίμονες μέσω του Βεελζεβούλ,* του άρχοντα των δαιμόνων».+ 16 Και άλλοι, για να τον δοκιμάσουν, άρχισαν να απαιτούν από αυτόν σημείο+ από τον ουρανό. 17 Επειδή αυτός γνώριζε τι σκέφτονταν,+ τους είπε: «Κάθε βασίλειο που διχάζεται οδηγείται στην καταστροφή, και το σπίτι που διχάζεται πέφτει. 18 Με τον ίδιο τρόπο, αν ο Σατανάς διχαστεί, πώς θα σταθεί το βασίλειό του; Επειδή λέτε ότι εκβάλλω τους δαίμονες μέσω του Βεελζεβούλ. 19 Αν εγώ εκβάλλω τους δαίμονες μέσω του Βεελζεβούλ, τότε οι γιοι σας μέσω τίνος τους εκβάλλουν; Να γιατί αυτοί θα είναι κριτές σας. 20 Αν όμως εγώ εκβάλλω τους δαίμονες με το δάχτυλο του Θεού,+ η Βασιλεία του Θεού σάς έχει πράγματι καταφθάσει.+ 21 Όταν ένας δυνατός, καλά οπλισμένος άντρας, φυλάει το σπίτι του, τα υπάρχοντά του είναι ασφαλή. 22 Αλλά όταν κάποιος δυνατότερός του έρχεται εναντίον του και τον νικάει, παίρνει όλα τα όπλα του στα οποία εμπιστευόταν εκείνος και διαμοιράζει τα πράγματα που του πήρε. 23 Όποιος δεν είναι στο πλευρό μου είναι εναντίον μου και όποιος δεν μαζεύει μαζί μου σκορπίζει.+

24 »Όταν ένα ακάθαρτο πνεύμα βγει από κάποιον, περνάει μέσα από ξερότοπους ψάχνοντας ένα μέρος για να αναπαυτεί και, αφού δεν βρει, λέει: “Θα επιστρέψω στο σπίτι μου από το οποίο βγήκα”.+ 25 Και όταν φτάνει, το βρίσκει σκουπισμένο και στολισμένο. 26 Τότε πηγαίνει και παίρνει μαζί του άλλα εφτά πνεύματα πιο πονηρά από το ίδιο και, αφού μπουν μέσα, κατοικούν εκεί. Έτσι λοιπόν, η τελική κατάσταση εκείνου του ανθρώπου γίνεται χειρότερη από την πρώτη».

27 Καθώς τα έλεγε αυτά, κάποια γυναίκα από το πλήθος φώναξε: «Ευτυχισμένη η κοιλιά που σε βάσταξε και τα στήθη που θήλασες!»+ 28 Αλλά αυτός είπε: «Όχι· ευτυχισμένοι είναι εκείνοι που ακούν τον λόγο του Θεού και τον τηρούν!»+

29 Καθώς τα πλήθη συγκεντρώνονταν, άρχισε να τους λέει: «Η γενιά αυτή είναι πονηρή· αναζητάει σημείο, αλλά σημείο δεν θα της δοθεί εκτός από το σημείο του Ιωνά.+ 30 Διότι όπως ο Ιωνάς+ έγινε σημείο για τους Νινευίτες, έτσι θα είναι και ο Γιος του ανθρώπου για αυτή τη γενιά. 31 Η βασίλισσα του νότου+ θα αναστηθεί στην κρίση μαζί με τους ανθρώπους αυτής της γενιάς και θα τους καταδικάσει, διότι εκείνη ήρθε από τα πέρατα της γης για να ακούσει τη σοφία του Σολομώντα. Αλλά εδώ βρίσκεται κάποιος μεγαλύτερος από τον Σολομώντα.+ 32 Οι Νινευίτες θα αναστηθούν στην κρίση μαζί με αυτή τη γενιά και θα την καταδικάσουν, επειδή εκείνοι μετανόησαν όταν άκουσαν το κήρυγμα του Ιωνά.+ Αλλά εδώ βρίσκεται κάποιος μεγαλύτερος από τον Ιωνά. 33 Όταν κάποιος ανάβει λυχνάρι, δεν το βάζει σε κρυφό μέρος ούτε κάτω από το καλάθι,* αλλά πάνω στον λυχνοστάτη,+ ώστε εκείνοι που μπαίνουν να βλέπουν το φως. 34 Το λυχνάρι του σώματος είναι το μάτι σου. Όταν το μάτι σου είναι εστιασμένο σε ένα μόνο πράγμα,* τότε και όλο το σώμα σου είναι φωτεινό· αλλά όταν κοιτάζει τριγύρω φθονερά,* τότε και το σώμα σου είναι σκοτεινό.+ 35 Να είσαι λοιπόν άγρυπνος ώστε το φως μέσα σου να μην είναι σκοτάδι. 36 Συνεπώς, αν όλο το σώμα σου είναι φωτεινό, χωρίς κανένα σκοτεινό μέρος, θα είναι όλο τόσο φωτεινό όσο ένα λυχνάρι που σε φωτίζει με τη λάμψη του».

37 Αφού τα είπε αυτά, κάποιος Φαρισαίος τού ζήτησε να γευματίσει μαζί του. Μπήκε λοιπόν μέσα και πλάγιασε μπροστά στο τραπέζι. 38 Ωστόσο, ο Φαρισαίος ξαφνιάστηκε όταν είδε ότι αυτός δεν πλύθηκε* πριν από το γεύμα.+ 39 Αλλά ο Κύριος του είπε: «Εσείς οι Φαρισαίοι καθαρίζετε το εξωτερικό του ποτηριού και του πιάτου, αλλά εσωτερικά είστε γεμάτοι απληστία* και πονηρία.+ 40 Παράλογοι! Αυτός που έκανε το εξωτερικό δεν έκανε και το εσωτερικό; 41 Δώστε όμως ως δώρα ελέους* αυτά που πηγάζουν από μέσα σας, και τότε θα είστε καθαροί από όλες τις απόψεις. 42 Αλλά αλίμονο σε εσάς, Φαρισαίοι, επειδή δίνετε το δέκατο από τον δυόσμο και από το πήγανο και από κάθε άλλο βότανο,*+ αλλά αδιαφορείτε για τη δικαιοσύνη και την αγάπη του Θεού! Βέβαια, αυτά είχατε την υποχρέωση να τα κάνετε, χωρίς όμως να αδιαφορείτε για τα άλλα.+ 43 Αλίμονο σε εσάς, Φαρισαίοι, επειδή σας αρέσουν τα μπροστινά καθίσματα* στις συναγωγές και οι χαιρετισμοί στις αγορές!+ 44 Αλίμονο σε εσάς, επειδή είστε σαν τους τάφους* που δεν φαίνονται*+ και οι άνθρωποι περπατούν πάνω τους χωρίς να το ξέρουν!»

45 Κάποιος ειδήμονας στον Νόμο τού απάντησε: «Δάσκαλε, λέγοντας αυτά τα πράγματα προσβάλλεις και εμάς». 46 Τότε αυτός είπε: «Αλίμονο και σε εσάς, ειδήμονες στον Νόμο, επειδή φορτώνετε τους ανθρώπους με φορτία δυσβάσταχτα, αλλά εσείς δεν τα αγγίζετε ούτε με ένα σας δάχτυλο!+

47 »Αλίμονο σε εσάς, επειδή χτίζετε τα μνήματα των προφητών, αλλά οι προπάτορές σας τους σκότωσαν!+ 48 Ασφαλώς είστε μάρτυρες των έργων των προπατόρων σας, και όμως τα επιδοκιμάζετε, επειδή αυτοί σκότωσαν τους προφήτες+ αλλά εσείς χτίζετε τα μνήματά τους. 49 Γι’ αυτό και η σοφία του Θεού είπε: “Θα τους στείλω προφήτες και αποστόλους, και θα σκοτώσουν και θα επιφέρουν διωγμό σε μερικούς από αυτούς, 50 ώστε να καταλογιστεί σε* αυτή τη γενιά το αίμα όλων των προφητών που χύθηκε από τη θεμελίωση του κόσμου,+ 51 από το αίμα του Άβελ+ ως το αίμα του Ζαχαρία, ο οποίος θανατώθηκε ανάμεσα στο θυσιαστήριο και στον οίκο”.*+ Ναι, σας λέω, θα καταλογιστεί σε* αυτή τη γενιά.

52 »Αλίμονο σε εσάς, ειδήμονες στον Νόμο, επειδή αφαιρέσατε το κλειδί της γνώσης. Εσείς οι ίδιοι δεν μπήκατε, και εμποδίζετε αυτούς που μπαίνουν!»+

53 Και όταν βγήκε από εκεί, οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι άρχισαν να τον πιέζουν αφόρητα και να τον κατακλύζουν με πολύ περισσότερες ερωτήσεις, 54 προσπαθώντας να τον παγιδέψουν με κάτι που θα έλεγε.+

12 Στο μεταξύ, αφού συγκεντρώθηκαν τόσες χιλιάδες άνθρωποι ώστε πατούσαν ο ένας τον άλλον, άρχισε να λέει πρώτα στους μαθητές του: «Να φυλάγεστε από το προζύμι των Φαρισαίων, το οποίο είναι η υποκρισία.+ 2 Αλλά δεν υπάρχει τίποτα προσεκτικά κρυμμένο που δεν θα αποκαλυφτεί, και κανένα μυστικό που δεν θα γίνει γνωστό.+ 3 Γι’ αυτό, ό,τι πείτε στο σκοτάδι θα ακουστεί στο φως, και ό,τι ψιθυρίσετε στα ιδιαίτερα δωμάτια θα κηρυχτεί από τις ταράτσες. 4 Επιπλέον, λέω σε εσάς, τους φίλους μου:+ Μη φοβηθείτε εκείνους που θανατώνουν το σώμα και έπειτα δεν μπορούν να κάνουν τίποτα περισσότερο.+ 5 Αλλά θα σας πω ποιον να φοβηθείτε: Φοβηθείτε Αυτόν που, αφού θανατώσει, έχει εξουσία να ρίξει στη Γέεννα.*+ Ναι, σας λέω, Αυτόν φοβηθείτε.+ 6 Δεν πουλιούνται πέντε σπουργίτια αντί δύο νομισμάτων μικρής αξίας;* Και όμως, ο Θεός δεν ξεχνάει* ούτε ένα από αυτά.+ 7 Αλλά όσο για εσάς, ακόμη και οι τρίχες του κεφαλιού σας είναι όλες αριθμημένες.+ Μη φοβάστε. Εσείς αξίζετε περισσότερο από πολλά σπουργίτια.+

8 »Σας λέω: Όποιος αναγνωρίσει ενώπιον των ανθρώπων+ ότι πιστεύει σε εμένα, θα τον αναγνωρίσει και ο Γιος του ανθρώπου ενώπιον των αγγέλων του Θεού.+ 9 Αλλά όποιον με απαρνηθεί ενώπιον των ανθρώπων, θα τον απαρνηθώ ενώπιον των αγγέλων του Θεού.+ 10 Και όποιος πει κάτι εναντίον του Γιου του ανθρώπου, θα του συγχωρηθεί· αλλά όποιος βλασφημήσει εναντίον του αγίου πνεύματος δεν θα συγχωρηθεί.+ 11 Όταν σας φέρουν μπροστά σε δημόσιες συνάξεις,* κυβερνητικούς αξιωματούχους και εξουσίες, μην ανησυχήσετε για το πώς ή σχετικά με τι θα μιλήσετε υπερασπιζόμενοι τον εαυτό σας ή τι θα πείτε,+ 12 διότι το άγιο πνεύμα θα σας διδάξει εκείνη την ώρα αυτά που πρέπει να πείτε».+

13 Κατόπιν κάποιος από το πλήθος τού είπε: «Δάσκαλε, πες στον αδελφό μου να μοιραστεί την κληρονομιά μαζί μου». 14 Αυτός του απάντησε: «Άνθρωπε, ποιος με διόρισε κριτή ή μεσολαβητή μεταξύ σας;» 15 Κατόπιν τους είπε: «Να έχετε τα μάτια σας ανοιχτά και να φυλάγεστε από κάθε είδος απληστίας*+ επειδή, ακόμη και όταν έχει κανείς αφθονία, η ζωή του δεν είναι αποτέλεσμα των υπαρχόντων του».+ 16 Τότε τους αφηγήθηκε μια παραβολή: «Η γη κάποιου πλούσιου είχε καλή καρποφορία. 17 Αυτός λοιπόν άρχισε να συλλογίζεται: “Τι να κάνω τώρα που δεν έχω μέρος να μαζέψω τις σοδειές μου;” 18 Τότε είπε: “Να τι θα κάνω:+ Θα γκρεμίσω τις αποθήκες μου και θα χτίσω μεγαλύτερες, και θα μαζέψω εκεί όλα τα σιτηρά μου και όλα τα αγαθά μου 19 και θα πω στον εαυτό* μου: «Έχεις* πολλά αγαθά συσσωρευμένα για πολλά χρόνια· ξεκουράσου, φάε, πιες, διασκέδασε»”. 20 Αλλά ο Θεός τού είπε: “Παράλογε, αυτή τη νύχτα σού ζητούν τη ζωή* σου. Τίνος λοιπόν θα γίνουν αυτά που συσσώρευσες;”+ 21 Έτσι συμβαίνει με όποιον συσσωρεύει θησαυρούς για τον εαυτό του αλλά δεν είναι πλούσιος ως προς τον Θεό».+

22 Κατόπιν είπε στους μαθητές του: «Γι’ αυτό σας λέω: Μην ανησυχείτε για τη ζωή* σας σχετικά με το τι θα φάτε ούτε για το σώμα σας σχετικά με το τι θα φορέσετε.+ 23 Διότι η ζωή* αξίζει περισσότερο από την τροφή, και το σώμα από τα ρούχα. 24 Σκεφτείτε τα κοράκια: Δεν σπέρνουν ούτε θερίζουν· δεν έχουν κελάρι ούτε αποθήκη· και όμως ο Θεός τα τρέφει.+ Δεν αξίζετε εσείς πολύ περισσότερο από τα πουλιά;+ 25 Ποιος από εσάς μπορεί ανησυχώντας να προσθέσει έναν πήχη* στο μήκος της ζωής του; 26 Αν λοιπόν δεν μπορείτε να κάνετε κάτι τόσο μικρό, γιατί να ανησυχείτε για τα υπόλοιπα;+ 27 Σκεφτείτε πώς μεγαλώνουν τα κρίνα: Δεν μοχθούν ούτε κλώθουν· αλλά σας λέω ότι ούτε ο Σολομών σε όλη του τη δόξα δεν ήταν στολισμένος όπως ένα από αυτά.+ 28 Αν λοιπόν ο Θεός ντύνει έτσι τη βλάστηση στον αγρό, η οποία σήμερα υπάρχει και αύριο τη ρίχνουν στη φωτιά, πόσο μάλλον θα ντύσει εσάς, ολιγόπιστοι! 29 Γι’ αυτό, μην προβληματίζεστε για το τι θα φάτε και τι θα πιείτε, και μην αγωνιάτε·+ 30 διότι όλα αυτά τα επιδιώκουν επίμονα τα έθνη του κόσμου, αλλά ο Πατέρας σας γνωρίζει ότι τα χρειάζεστε αυτά.+ 31 Αντίθετα, εξακολουθήστε να επιζητείτε τη Βασιλεία του, και αυτά τα πράγματα θα σας προστεθούν.+

32 »Μη φοβάσαι, μικρό ποίμνιο,+ επειδή ο Πατέρας σας ευαρεστήθηκε να σας δώσει τη Βασιλεία.+ 33 Πουλήστε τα υπάρχοντά σας και δώστε δώρα ελέους.*+ Φτιάξτε πουγκιά που δεν παλιώνουν, θησαυρό στους ουρανούς+ που ποτέ δεν χάνεται, όπου κλέφτης δεν πλησιάζει ούτε σκόρος καταστρέφει. 34 Διότι όπου είναι ο θησαυρός σας, εκεί θα είναι και η καρδιά σας.

35 »Να είστε ντυμένοι και έτοιμοι,*+ με τα λυχνάρια σας αναμμένα.+ 36 Επίσης, πρέπει να είστε σαν άνθρωποι που περιμένουν τον κύριό τους να επιστρέψει+ από τον γάμο+ ώστε, όταν έρθει και χτυπήσει, να του ανοίξουν αμέσως. 37 Ευτυχισμένοι είναι οι δούλοι τους οποίους ο κύριος θα βρει σε εγρήγορση όταν έρθει! Αληθινά σας λέω: Θα φορέσει ρούχα υπηρεσίας* και θα τους βάλει να πλαγιάσουν μπροστά στο τραπέζι και θα έρθει δίπλα τους και θα τους υπηρετήσει. 38 Και αν έρθει στη διάρκεια της δεύτερης σκοπιάς,* ή ακόμη και της τρίτης,* και τους βρει έτοιμους, θα είναι ευτυχισμένοι. 39 Αλλά να ξέρετε ότι, αν ο οικοδεσπότης γνώριζε τι ώρα θα ερχόταν ο κλέφτης, δεν θα άφηνε να γίνει διάρρηξη στο σπίτι του.+ 40 Και εσείς να είστε συνεχώς έτοιμοι, επειδή ο Γιος του ανθρώπου έρχεται κάποια ώρα που δεν τη θεωρείτε πιθανή».+

41 Τότε ο Πέτρος ρώτησε: «Κύριε, μόνο σε εμάς λες αυτή την παραβολή ή και σε όλους;» 42 Και ο Κύριος είπε: «Ποιος άραγε είναι ο πιστός οικονόμος,* ο φρόνιμος,* τον οποίο ο κύριός του θα διορίσει υπεύθυνο στο υπηρετικό του προσωπικό* για να τους δίνει τη μερίδα της τροφής τους στον κατάλληλο καιρό;+ 43 Ευτυχισμένος είναι εκείνος ο δούλος αν ο κύριός του, όταν έρθει, τον βρει να ενεργεί έτσι! 44 Σας λέω αληθινά: Θα τον διορίσει υπεύθυνο σε όλα τα υπάρχοντά του. 45 Αλλά αν εκείνος ο δούλος πει μέσα του: “Ο κύριός μου καθυστερεί να έρθει”, και αρχίσει να χτυπάει τους υπηρέτες και τις υπηρέτριες, και να τρώει και να πίνει και να μεθάει,+ 46 ο κύριος εκείνου του δούλου θα έρθει μια ημέρα που αυτός δεν περιμένει και μια ώρα που αυτός δεν γνωρίζει και θα τον τιμωρήσει με τη μεγαλύτερη αυστηρότητα και θα τον κατατάξει στους απίστους. 47 Τότε, τον δούλο που κατάλαβε το θέλημα του κυρίου του αλλά δεν ετοιμάστηκε ούτε έκανε αυτό που του ζήτησε εκείνος,* θα τον δείρουν πολύ.+ 48 Αλλά εκείνον που δεν κατάλαβε και έκανε πράγματα που αξίζουν χτυπήματα, θα τον δείρουν λίγο. Πράγματι, από τον καθέναν στον οποίο δόθηκε πολύ, πολύ θα απαιτηθεί, και από αυτόν στον οποίο ανέθεσαν πολύ, θα απαιτήσουν περισσότερο από το συνηθισμένο.+

49 »Ήρθα να βάλω φωτιά στη γη, και τι άλλο να θέλω αν έχει ήδη ανάψει; 50 Έχω δε ένα βάφτισμα με το οποίο πρέπει να βαφτιστώ, και σε πόση οδύνη βρίσκομαι ώσπου να τελειώσει!+ 51 Νομίζετε ότι ήρθα να φέρω ειρήνη στη γη; Όχι, σας λέω, αλλά διαίρεση.+ 52 Διότι στο εξής θα υπάρχουν πέντε σε ένα σπίτι διαιρεμένοι, τρεις εναντίον δύο και δύο εναντίον τριών. 53 Θα διαιρεθούν ώστε θα είναι πατέρας εναντίον γιου και γιος εναντίον πατέρα, μητέρα εναντίον κόρης και κόρη εναντίον μητέρας, πεθερά εναντίον νύφης και νύφη εναντίον πεθεράς».+

54 Κατόπιν είπε επίσης στα πλήθη: «Όταν δείτε ένα σύννεφο στα δυτικά, αμέσως λέτε: “Έρχεται καταιγίδα”, και έτσι γίνεται. 55 Και όταν δείτε ότι φυσάει νοτιάς, λέτε: “Θα έχουμε καύσωνα”, και έτσι γίνεται. 56 Υποκριτές, την όψη της γης και του ουρανού ξέρετε να την αναλύετε, αλλά γιατί δεν ξέρετε να αναλύετε τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο;+ 57 Γιατί δεν κρίνετε μόνοι σας τι είναι δίκαιο; 58 Παραδείγματος χάρη, όταν πηγαίνεις με τον αντίδικό σου σε κάποιον άρχοντα, ενώ βρίσκεσαι καθ’ οδόν, προσπάθησε να τακτοποιήσεις την αντιδικία μαζί του για να μη σε σύρει μπροστά στον δικαστή, και ο δικαστής σε παραδώσει στον υπηρέτη του δικαστηρίου, και ο υπηρέτης του δικαστηρίου σε ρίξει στη φυλακή.+ 59 Σου λέω: Δεν πρόκειται να βγεις από εκεί αν δεν ξεπληρώσεις μέχρι και το τελευταίο μικρό νόμισμα».*

13 Τότε κάποιοι που ήταν εκεί του μίλησαν για τους Γαλιλαίους, το αίμα των οποίων ο Πιλάτος είχε αναμείξει με τις θυσίες τους. 2 Αυτός αποκρίθηκε: «Νομίζετε ότι εκείνοι οι Γαλιλαίοι που τα έπαθαν αυτά ήταν χειρότεροι αμαρτωλοί από όλους τους άλλους Γαλιλαίους; 3 Όχι, σας λέω· αλλά αν δεν μετανοήσετε, όλοι θα καταστραφείτε παρόμοια.+ 4 Ή εκείνοι οι 18 πάνω στους οποίους έπεσε ο πύργος στον Σιλωάμ και τους σκότωσε—νομίζετε ότι ήταν πιο ένοχοι από όλους τους άλλους κατοίκους της Ιερουσαλήμ; 5 Όχι, σας λέω· αλλά αν δεν μετανοήσετε, όλοι θα καταστραφείτε όπως εκείνοι».

6 Κατόπιν είπε την εξής παραβολή: «Κάποιος είχε φυτεμένη μια συκιά στο αμπέλι του, και ήρθε να βρει καρπό σε αυτήν αλλά δεν βρήκε.+ 7 Τότε είπε στον αμπελουργό: “Τρία χρόνια τώρα έρχομαι να βρω καρπό σε αυτή τη συκιά, αλλά δεν βρίσκω. Κόψε την! Γιατί να αχρηστεύει το έδαφος;” 8 Αυτός του απάντησε: “Κύριε, άφησέ την άλλον έναν χρόνο ώσπου να σκάψω γύρω της και να βάλω κοπριά. 9 Αν κάνει καρπό στο μέλλον, έχει καλώς· ειδάλλως, κόψε την”».+

10 Ο Ιησούς δίδασκε σε κάποια συναγωγή το Σάββατο. 11 Και εκεί ήταν μια γυναίκα που είχε πνεύμα αδυναμίας* επί 18 χρόνια· και ήταν διπλωμένη στα δύο και δεν μπορούσε να ορθώσει το σώμα της καθόλου. 12 Όταν ο Ιησούς την είδε, απευθύνθηκε σε αυτήν και της είπε: «Γυναίκα, απαλλάσσεσαι από την αδυναμία σου».+ 13 Και έθεσε τα χέρια του πάνω της, και αμέσως αυτή όρθωσε το σώμα της και άρχισε να δοξάζει τον Θεό. 14 Αλλά ο αρχισυνάγωγος, αγανακτισμένος επειδή ο Ιησούς έκανε τη θεραπεία στη διάρκεια του Σαββάτου, είπε στο πλήθος: «Έξι είναι οι ημέρες στις οποίες πρέπει να γίνεται εργασία·+ να έρχεστε λοιπόν και να θεραπεύεστε εκείνες τις ημέρες και όχι την ημέρα του Σαββάτου».+ 15 Ωστόσο, ο Κύριος του απάντησε: «Υποκριτές,+ δεν λύνει ο καθένας σας κατά τη διάρκεια του Σαββάτου τον ταύρο του ή το γαϊδούρι του από το παχνί και πηγαίνει να το ποτίσει;+ 16 Αυτή η γυναίκα, που είναι κόρη του Αβραάμ και την οποία ο Σατανάς κρατούσε δέσμια 18 χρόνια, δεν έπρεπε να απαλλαχτεί από αυτά τα δεσμά την ημέρα του Σαββάτου;» 17 Όταν τα είπε αυτά, όλοι οι εναντιούμενοί του άρχισαν να ντρέπονται, αλλά ολόκληρο το πλήθος άρχισε να χαίρεται για όλα τα ένδοξα πράγματα που έκανε αυτός.+

18 Κατόπιν είπε: «Με τι μοιάζει η Βασιλεία του Θεού και με τι να την παρομοιάσω; 19 Μοιάζει με κόκκο σιναπιού τον οποίο πήρε κάποιος και φύτεψε στον κήπο του, και αυτός μεγάλωσε και έγινε δέντρο, και τα πουλιά του ουρανού φώλιασαν στα κλαδιά του».+

20 Και πάλι είπε: «Με τι να παρομοιάσω τη Βασιλεία του Θεού; 21 Είναι σαν προζύμι το οποίο πήρε μια γυναίκα και το ανέμειξε με μια μεγάλη ποσότητα αλεύρι* μέχρι που προκλήθηκε ζύμωση σε όλο το ζυμάρι».+

22 Και περνούσε από πόλη σε πόλη και από χωριό σε χωριό, διδάσκοντας και συνεχίζοντας το ταξίδι του προς την Ιερουσαλήμ. 23 Κάποιος λοιπόν τον ρώτησε: «Κύριε, είναι λίγοι αυτοί που σώζονται;» Εκείνος τους είπε: 24 «Να αγωνίζεστε σθεναρά για να μπείτε από τη στενή πόρτα,+ επειδή πολλοί, σας λέω, θα επιζητήσουν να μπουν αλλά δεν θα μπορέσουν. 25 Όταν ο οικοδεσπότης σηκωθεί και κλειδώσει την πόρτα, εσείς θα στέκεστε έξω και θα χτυπάτε την πόρτα, λέγοντας: “Κύριε, άνοιξέ μας”.+ Αλλά εκείνος θα σας απαντήσει: “Δεν ξέρω από πού είστε”. 26 Τότε θα αρχίσετε να λέτε: “Φάγαμε και ήπιαμε μπροστά σου, και εσύ δίδαξες στους κεντρικούς μας δρόμους”.+ 27 Αλλά εκείνος θα σας πει: “Δεν ξέρω από πού είστε. Φύγετε από εμένα, όλοι εσείς οι εργάτες της αδικίας!” 28 Εκεί θα κλαίτε και θα τρίζετε τα δόντια σας, όταν δείτε τον Αβραάμ, τον Ισαάκ, τον Ιακώβ και όλους τους προφήτες στη Βασιλεία του Θεού και εσάς να σας πετούν έξω.+ 29 Μάλιστα θα έρθουν άνθρωποι από την ανατολή και τη δύση και από τον βορρά και τον νότο και θα πλαγιάσουν μπροστά στο τραπέζι στη Βασιλεία του Θεού. 30 Και υπάρχουν τελευταίοι που θα είναι πρώτοι, και πρώτοι που θα είναι τελευταίοι».+

31 Εκείνη την ώρα πλησίασαν κάποιοι Φαρισαίοι και του είπαν: «Βγες και φύγε από εδώ, επειδή ο Ηρώδης θέλει να σε σκοτώσει». 32 Και αυτός τους είπε: «Πηγαίνετε και πείτε σε αυτή την αλεπού: “Εκβάλλω δαίμονες και θεραπεύω ανθρώπους σήμερα και αύριο, και την τρίτη ημέρα θα τελειώσω”. 33 Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να συνεχίσω την πορεία μου σήμερα, αύριο και μεθαύριο, επειδή δεν γίνεται* να θανατωθεί προφήτης έξω από την Ιερουσαλήμ.+ 34 Ιερουσαλήμ, Ιερουσαλήμ, αυτή που σκοτώνει τους προφήτες και λιθοβολεί τους απεσταλμένους σε αυτήν+—πόσες φορές θέλησα να συγκεντρώσω τα παιδιά σου, όπως συγκεντρώνει η κότα τα κλωσόπουλά της κάτω από τις φτερούγες της! Αλλά εσείς δεν το θελήσατε.+ 35 Δείτε! Ο οίκος σας εγκαταλείπεται σε εσάς.+ Σας λέω, δεν πρόκειται να με δείτε μέχρι να πείτε: “Ευλογημένος αυτός που έρχεται στο όνομα του Ιεχωβά!”»*+

14 Σε μια άλλη περίπτωση πήγε να γευματίσει στο σπίτι κάποιου άρχοντα των Φαρισαίων το Σάββατο, και αυτοί τον παρατηρούσαν με προσοχή. 2 Και μπροστά του ήταν ένας άνθρωπος που είχε υδρωπικία.* 3 Ο Ιησούς λοιπόν ρώτησε τους ειδήμονες στον Νόμο και τους Φαρισαίους: «Είναι νόμιμο να θεραπεύει κανείς στη διάρκεια του Σαββάτου ή όχι;»+ 4 Αλλά αυτοί έμειναν σιωπηλοί. Τότε έπιασε τον άνθρωπο, τον γιάτρεψε και του είπε να φύγει. 5 Έπειτα τους ρώτησε: «Ποιος από εσάς, αν ο γιος του ή ο ταύρος του πέσει σε πηγάδι,+ δεν θα τον τραβήξει αμέσως έξω την ημέρα του Σαββάτου;»+ 6 Και δεν μπόρεσαν να του απαντήσουν.

7 Κατόπιν, όταν πρόσεξε ότι οι καλεσμένοι διάλεγαν τις πιο εξέχουσες θέσεις,+ τους είπε μια παραβολή: 8 «Όταν κάποιος σε προσκαλέσει σε γαμήλιο συμπόσιο, μην πλαγιάσεις στην πιο εξέχουσα θέση.+ Ίσως να έχει προσκαλέσει και κάποιον πιο διακεκριμένο από εσένα. 9 Τότε αυτός που προσκάλεσε και τους δυο σας θα έρθει να σου πει: “Δώσε τη θέση σου σε αυτόν”. Θα πας λοιπόν ντροπιασμένος στην κατώτερη θέση. 10 Αλλά όταν κάποιος σε προσκαλέσει, πήγαινε και πλάγιασε στην κατώτερη θέση ώστε, όταν αυτός έρθει, να σου πει: “Φίλε, πήγαινε σε ανώτερη θέση”. Τότε θα τιμηθείς μπροστά σε όλους τους άλλους φιλοξενουμένους.+ 11 Διότι όποιος εξυψώνει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί και όποιος ταπεινώνει τον εαυτό του θα εξυψωθεί».+

12 Στη συνέχεια είπε και σε αυτόν που τον είχε προσκαλέσει: «Όταν παραθέτεις γεύμα ή δείπνο, μη φωνάζεις τους φίλους σου ή τους αδελφούς σου ή τους συγγενείς σου ή τους πλούσιους γείτονές σου. Διαφορετικά, ίσως σε καλέσουν και αυτοί και σου γίνει ανταπόδοση. 13 Αλλά όταν παραθέτεις συμπόσιο, να προσκαλείς τους φτωχούς, τους αναπήρους, τους κουτσούς, τους τυφλούς·+ 14 και θα είσαι ευτυχισμένος, επειδή αυτοί δεν έχουν τη δυνατότητα να σου το ανταποδώσουν. Διότι θα σου γίνει ανταπόδοση στην ανάσταση+ των δικαίων».

15 Ακούγοντάς τα αυτά, κάποιος άλλος φιλοξενούμενος του είπε: «Ευτυχισμένος είναι όποιος γευματίσει* στη Βασιλεία του Θεού».

16 Ο Ιησούς τού είπε: «Κάποιος παρέθεσε ένα μεγάλο δείπνο+ και προσκάλεσε πολλούς. 17 Και έστειλε τον δούλο του την ώρα του δείπνου να πει στους καλεσμένους: “Ελάτε, επειδή τα πάντα είναι έτοιμα”. 18 Όλοι όμως άρχισαν να βρίσκουν δικαιολογίες.+ Ο πρώτος τού είπε: “Αγόρασα αγρό και χρειάζεται να βγω και να τον δω· σε παρακαλώ, θεώρησέ με δικαιολογημένο”. 19 Άλλος είπε: “Αγόρασα πέντε ζευγάρια βόδια και πηγαίνω να τα εξετάσω· σε παρακαλώ, θεώρησέ με δικαιολογημένο”.+ 20 Άλλος πάλι είπε: “Μόλις παντρεύτηκα και δεν μπορώ να έρθω”. 21 Ο δούλος λοιπόν ήρθε και τα ανέφερε αυτά στον κύριό του. Τότε ο οικοδεσπότης θύμωσε και του είπε: “Βγες γρήγορα στους κεντρικούς δρόμους και στα στενά της πόλης και φέρε εδώ τους φτωχούς και αναπήρους και τυφλούς και κουτσούς”. 22 Αργότερα ο δούλος είπε: “Κύριε, έγινε αυτό που πρόσταξες, και υπάρχει ακόμη χώρος”. 23 Ο κύριος λοιπόν είπε στον δούλο: “Βγες στους δρόμους και στις παρόδους και ανάγκασέ τους να μπουν για να γεμίσει το σπίτι μου.+ 24 Διότι σας λέω: Κανείς από εκείνους που είχαν προσκληθεί δεν θα γευτεί το δείπνο μου”».+

25 Ταξίδευε δε μαζί του πολύς κόσμος, και αυτός στράφηκε προς το μέρος τους και τους είπε: 26 «Αν κανείς έρχεται σε εμένα και δεν μισεί* τον πατέρα και τη μητέρα και τη γυναίκα και τα παιδιά και τους αδελφούς και τις αδελφές του, ναι, ακόμη και την ίδια του τη ζωή,*+ δεν μπορεί να είναι μαθητής μου.+ 27 Όποιος δεν βαστάζει το ξύλο του βασανισμού* του και δεν έρχεται πίσω μου δεν μπορεί να είναι μαθητής μου.+ 28 Για παράδειγμα, ποιος από εσάς που θέλει να χτίσει πύργο δεν κάθεται πρώτα να υπολογίσει τη δαπάνη ώστε να δει αν έχει αρκετά για να τον αποπερατώσει; 29 Αλλιώς, ίσως βάλει τα θεμέλιά του αλλά δεν μπορέσει να τον τελειώσει, και όλοι όσοι τον βλέπουν θα αρχίσουν να τον περιγελούν, 30 λέγοντας: “Αυτός ο άνθρωπος άρχισε να χτίζει αλλά δεν μπόρεσε να τελειώσει”. 31 Ή ποιος βασιλιάς που πηγαίνει να πολεμήσει έναν άλλον βασιλιά δεν κάθεται πρώτα να κάνει συμβούλιο ώστε να διαπιστώσει αν μπορεί με 10.000 στρατιώτες να αντιμετωπίσει αυτόν που έρχεται εναντίον του με 20.000; 32 Αν δεν μπορεί, τότε ενώ ο άλλος είναι ακόμη μακριά, στέλνει πρεσβευτές και ζητάει ειρήνη. 33 Παρόμοια, να είστε σίγουροι ότι όποιος από εσάς δεν αποχαιρετάει* όλα τα υπάρχοντά του δεν μπορεί να είναι μαθητής μου.+

34 »Το αλάτι ασφαλώς είναι καλό. Αλλά αν το αλάτι χάσει την αλμύρα του, με τι θα καρυκευτεί;+ 35 Δεν είναι κατάλληλο ούτε για το χώμα ούτε για την κοπριά. Το πετούν έξω. Όποιος έχει αφτιά για να ακούει, ας ακούει».+

15 Όλοι δε οι εισπράκτορες φόρων και οι αμαρτωλοί μαζεύονταν γύρω του για να τον ακούν.+ 2 Και τόσο οι Φαρισαίοι όσο και οι γραμματείς μουρμούριζαν: «Αυτός καλοδέχεται αμαρτωλούς και τρώει μαζί τους». 3 Τότε εκείνος τους είπε την εξής παραβολή: 4 «Ποιος από εσάς, αν έχει 100 πρόβατα και χάσει ένα από αυτά, δεν θα αφήσει τα 99 πίσω στην ερημιά για να πάει να αναζητήσει το χαμένο μέχρι να το βρει;+ 5 Και όταν το βρει, το βάζει στους ώμους του και χαίρεται. 6 Και όταν φτάνει στο σπίτι, καλεί τους φίλους του και τους γείτονές του, λέγοντάς τους: “Χαρείτε μαζί μου, επειδή βρήκα το χαμένο μου πρόβατο”.+ 7 Σας λέω ότι, με τον ίδιο τρόπο, θα γίνει περισσότερη χαρά στον ουρανό για έναν αμαρτωλό που μετανοεί+ παρά για 99 δικαίους που δεν έχουν ανάγκη μετάνοιας.

8 »Ή ποια γυναίκα που έχει 10 δραχμές,* αν χάσει τη μία, δεν ανάβει λυχνάρι και σκουπίζει το σπίτι της και ψάχνει προσεκτικά μέχρι να τη βρει; 9 Και όταν τη βρει, καλεί τις φίλες της και τις γειτόνισσές της, λέγοντας: “Χαρείτε μαζί μου, επειδή βρήκα τη δραχμή* που είχα χάσει”. 10 Με τον ίδιο τρόπο, σας λέω, γίνεται χαρά μεταξύ των αγγέλων του Θεού για έναν αμαρτωλό που μετανοεί».+

11 Κατόπιν είπε: «Κάποιος άνθρωπος είχε δύο γιους. 12 Και ο νεότερος είπε στον πατέρα του: “Πατέρα, δώσε μου το μερίδιο της περιουσίας που μου αναλογεί”. Εκείνος λοιπόν τους μοίρασε το βιος του. 13 Λίγες ημέρες αργότερα, ο νεότερος γιος μάζεψε όλα τα πράγματά του και ταξίδεψε σε μια μακρινή χώρα, και εκεί κατασπατάλησε την περιουσία του ζώντας άσωτη* ζωή. 14 Αφού ξόδεψε τα πάντα, έγινε μεγάλη πείνα σε όλη εκείνη τη χώρα, και αυτός άρχισε να στερείται. 15 Πήγε μάλιστα και προσκολλήθηκε σε έναν από τους πολίτες εκείνης της χώρας, ο οποίος τον έστειλε στους αγρούς του να βόσκει γουρούνια.+ 16 Και λαχταρούσε να χορτάσει με τα χαρούπια που έτρωγαν τα γουρούνια, αλλά κανείς δεν του έδινε τίποτα.

17 »Όταν συνήλθε, είπε: “Τόσοι μισθωτοί του πατέρα μου έχουν υπεραρκετό ψωμί, ενώ εγώ πεθαίνω εδώ από την πείνα! 18 Θα σηκωθώ και θα πάω στον πατέρα μου και θα του πω: «Πατέρα, αμάρτησα εναντίον του ουρανού και εναντίον σου. 19 Δεν είμαι πια άξιος να αποκαλούμαι γιος σου. Κάνε με όπως έναν από τους μισθωτούς σου»”. 20 Σηκώθηκε λοιπόν και πήγε στον πατέρα του. Ενώ ήταν ακόμη μακριά, ο πατέρας του τον είδε και τον σπλαχνίστηκε, και έτρεξε και τον αγκάλιασε* και τον φίλησε τρυφερά. 21 Τότε ο γιος τού είπε: “Πατέρα, αμάρτησα εναντίον του ουρανού και εναντίον σου.+ Δεν είμαι πια άξιος να αποκαλούμαι γιος σου”. 22 Αλλά ο πατέρας είπε στους δούλους του: “Γρήγορα! Βγάλτε μια στολή, την καλύτερη, και ντύστε τον με αυτήν, και βάλτε δαχτυλίδι στο χέρι του και σανδάλια στα πόδια του. 23 Φέρτε και το καλοθρεμμένο μοσχάρι, σφάξτε το, και ας φάμε και ας γιορτάσουμε, 24 επειδή αυτός ο γιος μου ήταν νεκρός αλλά επανήλθε στη ζωή·+ ήταν χαμένος και βρέθηκε”. Και άρχισαν να διασκεδάζουν.

25 »Ο μεγαλύτερος γιος του όμως ήταν στον αγρό· στην επιστροφή, όταν πλησίασε στο σπίτι, άκουσε μουσική και χορό. 26 Φώναξε λοιπόν έναν από τους υπηρέτες και ρώτησε τι συνέβαινε. 27 Εκείνος του είπε: “Ήρθε ο αδελφός σου, και ο πατέρας σου έσφαξε το καλοθρεμμένο μοσχάρι, επειδή του ήρθε πίσω υγιής”.* 28 Αλλά αυτός θύμωσε και αρνήθηκε να μπει μέσα. Τότε βγήκε ο πατέρας του και άρχισε να τον παρακαλεί. 29 Εκείνος απάντησε στον πατέρα του: “Τόσα χρόνια σε υπηρετώ σαν δούλος και ούτε μία φορά δεν παραβίασα τις εντολές σου, και όμως σε εμένα δεν έδωσες ούτε μία φορά ένα κατσικάκι για να διασκεδάσω με τους φίλους μου. 30 Μόλις όμως έφτασε αυτός ο γιος σου, που κατασπατάλησε* το βιος σου με πόρνες, έσφαξες για αυτόν το καλοθρεμμένο μοσχάρι”. 31 Τότε εκείνος του είπε: “Γιε μου, εσύ είσαι πάντοτε μαζί μου, και όλα όσα έχω είναι δικά σου. 32 Έπρεπε όμως να γιορτάσουμε και να χαρούμε, επειδή ο αδελφός σου ήταν νεκρός αλλά ήρθε στη ζωή· ήταν χαμένος και βρέθηκε”».

16 Κατόπιν είπε και στους μαθητές: «Κάποιος πλούσιος είχε έναν οικονόμο,* ο οποίος κατηγορήθηκε ότι διαχειριζόταν τα αγαθά του με σπάταλο τρόπο. 2 Τον φώναξε λοιπόν και του είπε: “Τι είναι αυτό που ακούω για εσένα; Δώσε λογαριασμό για όσα έκανες ως οικονόμος, γιατί δεν θα έχεις πια τη διαχείριση του σπιτιού”. 3 Τότε ο οικονόμος είπε μέσα του: “Τι να κάνω, αφού ο κύριός μου θα με απομακρύνει από την υπηρεσία του οικονόμου; Να σκάβω δεν είμαι αρκετά δυνατός, να ζητιανεύω ντρέπομαι. 4 Α! Ξέρω τι θα κάνω ώστε να με δεχτούν οι άνθρωποι στα σπίτια τους όταν χάσω την υπηρεσία του οικονόμου”. 5 Και αφού φώναξε τον καθέναν από τους χρεώστες του κυρίου του, είπε στον πρώτο: “Πόσα χρωστάς στον κύριό μου;” 6 Εκείνος απάντησε: “Εκατό βαθ* ελαιόλαδο”. Αυτός του είπε: “Πάρε πίσω το συμφωνητικό σου και κάθισε και γράψε γρήγορα 50”. 7 Μετά είπε σε έναν άλλον: “Εσύ πόσα χρωστάς;” Εκείνος απάντησε: “Εκατό κορ* σιτάρι”. Αυτός του είπε: “Πάρε πίσω το συμφωνητικό σου και γράψε 80”. 8 Και ο κύριός του επαίνεσε τον οικονόμο, αν και ήταν άδικος, επειδή ενήργησε με πρακτική σοφία·* διότι οι γιοι αυτού του συστήματος πραγμάτων* δείχνουν μεγαλύτερη πρακτική σοφία προς τη γενιά τους από ό,τι οι γιοι του φωτός.+

9 »Και εγώ σας λέω: Κάντε φίλους μέσω του άδικου πλούτου+ ώστε, όταν αυτός χαθεί, να σας δεχτούν στις αιώνιες κατοικίες.+ 10 Ο πιστός στο ελάχιστο είναι πιστός και στο πολύ, και ο άδικος στο ελάχιστο είναι άδικος και στο πολύ. 11 Συνεπώς, αν δεν έχετε αποδειχτεί πιστοί σε σχέση με τον άδικο πλούτο, ποιος θα σας εμπιστευτεί ό,τι είναι αληθινό; 12 Και αν δεν έχετε αποδειχτεί πιστοί σε σχέση με αυτό που ανήκει σε κάποιον άλλον, ποιος θα σας δώσει κάτι για εσάς;+ 13 Κανένας υπηρέτης δεν μπορεί να είναι δούλος δύο κυρίων, διότι ή θα μισήσει τον έναν και θα αγαπήσει τον άλλον ή θα προσκολληθεί στον έναν και θα καταφρονήσει τον άλλον. Δεν μπορείτε να είστε δούλοι και του Θεού και του Πλούτου».+

14 Οι Φαρισαίοι όμως, που ήταν φιλάργυροι, τα άκουγαν όλα αυτά και άρχισαν να τον περιγελούν.+ 15 Γι’ αυτό, τους είπε: «Εσείς ανακηρύσσετε τον εαυτό σας δίκαιο ενώπιον των ανθρώπων,+ αλλά ο Θεός γνωρίζει την καρδιά+ σας. Επειδή ό,τι θεωρούν οι άνθρωποι εξυψωμένο είναι αηδιαστικό ενώπιον του Θεού.+

16 »Ο Νόμος και οι Προφήτες ήταν μέχρι τον Ιωάννη. Από τότε η Βασιλεία του Θεού διακηρύττεται ως καλά νέα, και κάθε είδους άνθρωποι πασχίζουν να μπουν σε αυτήν.+ 17 Πράγματι, είναι ευκολότερο να αφανιστεί ο ουρανός και η γη παρά να μείνει ανεκπλήρωτη μια γραμμούλα από κάποιο γράμμα του Νόμου.+

18 »Όποιος πάρει διαζύγιο από τη σύζυγό του και παντρευτεί άλλη μοιχεύει, και όποιος παντρευτεί διαζευγμένη γυναίκα μοιχεύει.+

19 »Ήταν ένας πλούσιος που ντυνόταν με πορφύρα και λινό, και καλοπερνούσε κάθε μέρα μέσα στη χλιδή. 20 Στην πύλη του όμως έβαζαν κάποιον ζητιάνο που λεγόταν Λάζαρος, ο οποίος ήταν γεμάτος πληγές 21 και επιθυμούσε να χορτάσει με αυτά που έπεφταν από το τραπέζι του πλούσιου. Μάλιστα, έρχονταν και οι σκύλοι και έγλειφαν τις πληγές του. 22 Κάποτε λοιπόν πέθανε ο ζητιάνος και μεταφέρθηκε από τους αγγέλους στο πλευρό του Αβραάμ.*

»Πέθανε και ο πλούσιος και τον έθαψαν. 23 Και στον Τάφο* σήκωσε τα μάτια του, ενώ βασανιζόταν, και είδε από μακριά τον Αβραάμ και τον Λάζαρο στο πλευρό* του. 24 Φώναξε λοιπόν και είπε: “Πατέρα Αβραάμ, ελέησέ με και στείλε τον Λάζαρο να βουτήξει την άκρη του δαχτύλου του στο νερό και να δροσίσει τη γλώσσα μου, επειδή υποφέρω μέσα σε αυτή την τρομερή φωτιά”. 25 Αλλά ο Αβραάμ είπε: “Παιδί μου, θυμήσου ότι εσύ χόρτασες από καλά πράγματα όταν ζούσες, αλλά τον Λάζαρο τον βρήκαν κακά πράγματα. Τώρα όμως, εκείνος βρίσκει παρηγοριά εδώ, αλλά εσύ υποφέρεις. 26 Και εκτός από όλα αυτά, ανάμεσα σε εμάς και σε εσάς έχει εδραιωθεί ένα μεγάλο χάσμα, ώστε εκείνοι που θέλουν να περάσουν από εδώ σε εσάς δεν μπορούν, ούτε μπορούν κάποιοι να διαβούν από εκεί σε εμάς”. 27 Τότε αυτός είπε: “Αφού είναι έτσι, σε παρακαλώ, πατέρα, να τον στείλεις στο σπίτι του πατέρα μου, 28 γιατί έχω πέντε αδέλφια, ώστε να τους προειδοποιήσει για να μην έρθουν και εκείνοι σε αυτόν τον τόπο των βασάνων”. 29 Αλλά ο Αβραάμ είπε: “Έχουν τον Μωυσή και τους Προφήτες· ας ακούσουν αυτούς”.+ 30 Τότε αυτός είπε: “Όχι, πατέρα Αβραάμ· αλλά αν πάει σε αυτούς κάποιος από τους νεκρούς, θα μετανοήσουν”. 31 Εκείνος όμως του είπε: “Αν δεν ακούν τον Μωυσή+ και τους Προφήτες, δεν θα πειστούν ούτε και αν αναστηθεί κάποιος από τους νεκρούς”».

17 Κατόπιν είπε στους μαθητές του: «Είναι αναπόφευκτο ότι θα υπάρξουν αφορμές για να σκανδαλίζονται κάποιοι. Ωστόσο, αλίμονο σε εκείνον μέσω του οποίου έρχονται! 2 Θα ήταν καλύτερο για αυτόν να του κρεμάσουν στον λαιμό μια μυλόπετρα και να τον ρίξουν στη θάλασσα παρά να σκανδαλίσει έναν από αυτούς τους μικρούς.+ 3 Προσέχετε τον εαυτό σας. Αν ο αδελφός σου διαπράξει αμαρτία, επίπληξέ τον,+ και αν μετανοήσει, συγχώρησέ τον.+ 4 Ακόμη και αν αμαρτήσει εναντίον σου εφτά φορές την ίδια ημέρα και γυρίσει σε εσένα εφτά φορές, λέγοντας: “Μετανοώ”, πρέπει να τον συγχωρήσεις».+

5 Και οι απόστολοι είπαν στον Κύριο: «Δώσε μας περισσότερη πίστη».+ 6 Τότε ο Κύριος είπε: «Αν είχατε πίστη στο μέγεθος ενός κόκκου σιναπιού, θα λέγατε σε αυτή τη μαύρη μουριά: “Ξεριζώσου και φυτέψου στη θάλασσα!” και αυτή θα σας υπάκουε.+

7 »Ποιος από εσάς που έχει έναν δούλο ο οποίος οργώνει ή βόσκει τα ζώα θα του πει όταν αυτός γυρίσει από τον αγρό: “Έλα αμέσως στο τραπέζι να φας”; 8 Απεναντίας, δεν θα του πει: “Ετοίμασέ μου κάτι για να δειπνήσω, και βάλε μια ποδιά και υπηρέτησέ με ώσπου να φάω και να πιω, και κατόπιν μπορείς να φας και να πιεις εσύ”; 9 Μήπως θα αισθανθεί ευγνωμοσύνη για τον δούλο επειδή έκανε ό,τι του είχε ανατεθεί; 10 Έτσι και εσείς, αφού κάνετε όλα όσα σας έχουν ανατεθεί, να λέτε: “Άχρηστοι δούλοι είμαστε. Κάναμε αυτό που οφείλαμε να κάνουμε”».+

11 Και ενώ πήγαινε προς την Ιερουσαλήμ, περνούσε ανάμεσα από τη Σαμάρεια και τη Γαλιλαία. 12 Καθώς έμπαινε σε κάποιο χωριό, τον συνάντησαν 10 λεπροί άντρες οι οποίοι στάθηκαν σε απόσταση.+ 13 Και ύψωσαν τη φωνή τους και είπαν: «Ιησού, Δάσκαλε, ελέησέ μας!» 14 Όταν εκείνος τους είδε, τους είπε: «Πηγαίνετε και δείξτε τον εαυτό σας στους ιερείς».+ Κατόπιν, καθώς πήγαιναν, καθαρίστηκαν από τη λέπρα.+ 15 Ένας από αυτούς, όταν είδε ότι γιατρεύτηκε, επέστρεψε δοξάζοντας τον Θεό με δυνατή φωνή. 16 Και έπεσε με το πρόσωπο κάτω, στα πόδια του Ιησού, ευχαριστώντας τον. Μάλιστα αυτός ήταν Σαμαρείτης.+ 17 Ο Ιησούς αποκρίθηκε: «Δεν καθαρίστηκαν και οι 10; Πού είναι λοιπόν οι άλλοι 9; 18 Κανένας άλλος δεν επέστρεψε για να δώσει δόξα στον Θεό, παρά μόνο αυτός ο αλλοεθνής;» 19 Τότε του είπε: «Σήκω και πήγαινε· η πίστη σου σε έκανε καλά».+

20 Όταν τον ρώτησαν οι Φαρισαίοι πότε έρχεται η Βασιλεία του Θεού,+ τους απάντησε: «Η Βασιλεία του Θεού δεν έρχεται με εξαιρετικά εμφανή τρόπο· 21 ούτε θα πουν: “Δείτε, εδώ!” ή “Εκεί!” Διότι να! η Βασιλεία του Θεού είναι ανάμεσά σας».*+

22 Τότε είπε στους μαθητές: «Θα έρθει καιρός που θα θελήσετε να δείτε μία από τις ημέρες του Γιου του ανθρώπου, αλλά δεν θα τη δείτε. 23 Και θα σας πουν: “Δείτε, εκεί!” ή “Δείτε, εδώ!” Να μην πάτε ούτε να τρέξετε πίσω τους.+ 24 Διότι όπως η αστραπή λάμπει από τη μία άκρη του ουρανού ως την άλλη, έτσι θα είναι ο Γιος του ανθρώπου+ στην ημέρα του.+ 25 Πρώτα όμως, πρέπει να υποστεί πολλά παθήματα και να απορριφθεί από αυτή τη γενιά.+ 26 Και όπως συνέβη στις ημέρες του Νώε,+ έτσι θα είναι και στις ημέρες του Γιου του ανθρώπου:+ 27 έτρωγαν, έπιναν, οι άντρες παντρεύονταν, οι γυναίκες δίνονταν σε γάμο, μέχρι την ημέρα που ο Νώε μπήκε στην κιβωτό,+ και ήρθε ο Κατακλυσμός και τους κατέστρεψε όλους.+ 28 Κάτι παρόμοιο συνέβη και στις ημέρες του Λωτ:+ έτρωγαν, έπιναν, αγόραζαν, πουλούσαν, φύτευαν, έχτιζαν. 29 Αλλά την ημέρα που βγήκε ο Λωτ από τα Σόδομα, έβρεξε φωτιά και θειάφι από τον ουρανό και τους κατέστρεψε όλους.+ 30 Έτσι θα είναι τα πράγματα και την ημέρα που θα αποκαλυφτεί ο Γιος του ανθρώπου.+

31 »Εκείνη την ημέρα, αυτός που είναι στην ταράτσα, αλλά έχει τα υπάρχοντά του στο σπίτι, ας μην κατεβεί να τα πάρει, και παρόμοια, αυτός που είναι έξω στον αγρό ας μην επιστρέψει στα πράγματα που βρίσκονται πίσω. 32 Να θυμάστε τη γυναίκα του Λωτ.+ 33 Όποιος επιδιώξει να διατηρήσει τη ζωή* του ασφαλή θα τη χάσει, αλλά όποιος τη χάσει θα τη διατηρήσει ζωντανή.+ 34 Σας λέω: Εκείνη τη νύχτα δύο θα είναι σε ένα κρεβάτι· ο ένας θα παρθεί, αλλά ο άλλος θα εγκαταλειφθεί.+ 35 Δύο γυναίκες θα αλέθουν στον ίδιο μύλο· η μία θα παρθεί, αλλά η άλλη θα εγκαταλειφθεί». 36* —— 37 Εκείνοι λοιπόν αποκρίθηκαν: «Πού, Κύριε;» Αυτός τους είπε: «Όπου είναι το σώμα, εκεί θα μαζευτούν και οι αετοί».+

18 Κατόπιν τους είπε μια παραβολή για την ανάγκη να προσεύχονται πάντοτε και να μην παραιτούνται:+ 2 «Σε κάποια πόλη ήταν ένας δικαστής που δεν είχε φόβο Θεού και δεν σεβόταν άνθρωπο. 3 Υπήρχε επίσης μια χήρα σε εκείνη την πόλη που πήγαινε συνεχώς σε αυτόν και του έλεγε: “Φρόντισε να βρω το δίκιο μου από τον αντίδικό μου”. 4 Για κάποιο διάστημα αυτός δεν ήθελε, αλλά ύστερα είπε μέσα του: “Αν και δεν φοβάμαι τον Θεό ούτε σέβομαι άνθρωπο, 5 επειδή αυτή η χήρα δεν σταματάει να μου δημιουργεί προβλήματα, θα φροντίσω να βρει το δίκιο της για να μην έρχεται συνέχεια και με ταλαιπωρεί με το αίτημά της”».*+ 6 Τότε ο Κύριος είπε: «Ακούσατε τι είπε ο δικαστής, αν και άδικος; 7 Επομένως, δεν θα κάνει οπωσδήποτε ο Θεός να αποδοθεί δικαιοσύνη για τους εκλεγμένους του που κραυγάζουν σε εκείνον ημέρα και νύχτα,+ αν και είναι μακρόθυμος προς αυτούς;+ 8 Σας λέω ότι θα κάνει να αποδοθεί δικαιοσύνη σε αυτούς γρήγορα. Αλλά όταν έρθει ο Γιος του ανθρώπου, θα βρει άραγε τέτοια πίστη* στη γη;»

9 Σε μερικούς που ήταν βέβαιοι για τη δική τους δικαιοσύνη και θεωρούσαν τους άλλους μηδαμινούς είπε αυτή την παραβολή: 10 «Δύο άνθρωποι ανέβηκαν στον ναό να προσευχηθούν, ο ένας Φαρισαίος και ο άλλος εισπράκτορας φόρων. 11 Ο Φαρισαίος στάθηκε και άρχισε να προσεύχεται από μέσα του λέγοντας: “Θεέ μου, σε ευχαριστώ που δεν είμαι όπως όλοι οι άλλοι—άρπαγες, άδικοι, μοιχοί—ή ακόμη και όπως αυτός ο εισπράκτορας φόρων. 12 Νηστεύω δύο φορές την εβδομάδα· δίνω το δέκατο από όλα όσα αποκτώ”.+ 13 Αλλά ο εισπράκτορας φόρων, που στεκόταν σε απόσταση, δεν ήθελε καν να σηκώσει τα μάτια του προς τον ουρανό, αλλά χτυπούσε το στήθος του, λέγοντας: “Θεέ μου, σπλαχνίσου με,* τον αμαρτωλό”.+ 14 Σας λέω ότι αυτός κατέβηκε στο σπίτι του έχοντας αποδειχτεί δικαιότερος από εκείνον τον Φαρισαίο.+ Επειδή όποιος εξυψώνει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί, αλλά όποιος ταπεινώνει τον εαυτό του θα εξυψωθεί».+

15 Και κάποιοι του έφερναν τα βρέφη τους για να τα αγγίξει, αλλά όταν οι μαθητές το είδαν αυτό άρχισαν να τους επιπλήττουν.+ 16 Ο Ιησούς όμως τα φώναξε κοντά του, λέγοντας: «Αφήστε τα παιδάκια να έρχονται σε εμένα και μην τα εμποδίζετε, γιατί σε τέτοιου είδους άτομα ανήκει η Βασιλεία του Θεού.+ 17 Αληθινά σας λέω: Όποιος δεν δεχτεί τη Βασιλεία του Θεού σαν παιδάκι δεν πρόκειται να μπει σε αυτήν».+

18 Και κάποιος άρχοντας τον ρώτησε: «Δάσκαλε Αγαθέ, τι πρέπει να κάνω για να κληρονομήσω αιώνια ζωή;»+ 19 Ο Ιησούς τού είπε: «Γιατί με αποκαλείς αγαθό; Κανείς δεν είναι αγαθός παρά μόνο ένας, ο Θεός.+ 20 Γνωρίζεις τις εντολές: “Μη μοιχεύσεις,+ μη διαπράξεις φόνο,+ μην κλέψεις,+ μην ψευδομαρτυρήσεις,+ τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου”».+ 21 Τότε αυτός είπε: «Όλα αυτά τα τηρώ από παιδί». 22 Όταν το άκουσε αυτό, ο Ιησούς τού είπε: «Ένα σου λείπει ακόμη: Πούλησε όλα όσα έχεις και μοίρασε τα χρήματα στους φτωχούς, και θα έχεις θησαυρό στους ουρανούς· και έλα να γίνεις ακόλουθός μου».+ 23 Όταν εκείνος το άκουσε αυτό, λυπήθηκε βαθιά, γιατί ήταν πολύ πλούσιος.+

24 Ο Ιησούς τον κοίταξε και είπε: «Πόσο δύσκολο θα είναι να μπουν στη Βασιλεία του Θεού εκείνοι που έχουν χρήματα!+ 25 Ευκολότερο μάλιστα είναι να περάσει καμήλα μέσα από τρύπα βελόνας παρά να μπει πλούσιος στη Βασιλεία του Θεού».+ 26 Εκείνοι που το άκουσαν αυτό είπαν: «Τελικά, ποιος είναι δυνατόν να σωθεί;»+ 27 Αυτός αποκρίθηκε: «Τα πράγματα που είναι αδύνατα για τους ανθρώπους είναι δυνατά για τον Θεό».+ 28 Τότε ο Πέτρος είπε: «Δες! Εμείς αφήσαμε τα δικά μας πράγματα και σε ακολουθήσαμε».+ 29 Αυτός τους είπε: «Αληθινά σας λέω: Δεν υπάρχει κανείς που να άφησε σπίτι ή γυναίκα ή αδελφούς ή γονείς ή παιδιά για χάρη της Βασιλείας του Θεού,+ 30 ο οποίος δεν θα πάρει πολλές φορές περισσότερα σε αυτή τη χρονική περίοδο, και στο ερχόμενο σύστημα πραγμάτων* αιώνια ζωή».+

31 Κατόπιν πήρε τους Δώδεκα παράμερα και τους είπε: «Όπως βλέπετε, ανεβαίνουμε στην Ιερουσαλήμ, και θα εκπληρωθούν* όλα τα γραμμένα μέσω των προφητών σχετικά με τον Γιο του ανθρώπου.+ 32 Για παράδειγμα, θα τον παραδώσουν σε εθνικούς+ και θα τον περιπαίξουν+ και θα του συμπεριφερθούν εξευτελιστικά και θα τον φτύσουν.+ 33 Και αφού τον μαστιγώσουν, θα τον σκοτώσουν,+ αλλά την τρίτη ημέρα θα αναστηθεί».+ 34 Ωστόσο, δεν κατάλαβαν τίποτα, διότι αυτά τα λόγια ήταν κρυμμένα από εκείνους, και δεν κατανοούσαν τα λεγόμενα.

35 Καθώς ο Ιησούς πλησίαζε στην Ιεριχώ, κάποιος τυφλός καθόταν δίπλα στον δρόμο και ζητιάνευε.+ 36 Αυτός, επειδή άκουσε να περνάει κόσμος, άρχισε να ρωτάει τι συνέβαινε. 37 Του είπαν: «Ο Ιησούς ο Ναζωραίος περνάει!» 38 Τότε αυτός φώναξε: «Ιησού, Γιε του Δαβίδ, ελέησέ με!» 39 Και εκείνοι που προπορεύονταν άρχισαν να τον επιπλήττουν, λέγοντάς του να σωπάσει, αλλά αυτός φώναζε όλο και περισσότερο: «Γιε του Δαβίδ, ελέησέ με!» 40 Τότε ο Ιησούς στάθηκε και έδωσε εντολή να φέρουν τον άνθρωπο κοντά του. Όταν εκείνος πλησίασε, ο Ιησούς τον ρώτησε: 41 «Τι θέλεις να κάνω για εσένα;» Εκείνος είπε: «Κύριε, να ξαναβρώ την όρασή μου». 42 Ο Ιησούς λοιπόν του είπε: «Ξαναβρές την όρασή σου· η πίστη σου σε έκανε καλά».+ 43 Και αμέσως ξαναβρήκε την όρασή του και άρχισε να τον ακολουθεί+ δοξάζοντας τον Θεό. Και όλος ο λαός, βλέποντάς το αυτό, έδωσε αίνο στον Θεό.+

19 Κατόπιν μπήκε στην Ιεριχώ και τη διέσχιζε. 2 Εκεί υπήρχε κάποιος που λεγόταν Ζακχαίος· αυτός ήταν επικεφαλής εισπράκτορας φόρων και πλούσιος. 3 Προσπαθούσε λοιπόν να δει ποιος ήταν αυτός ο Ιησούς, αλλά δεν μπορούσε εξαιτίας του πλήθους, επειδή ήταν κοντός. 4 Γι’ αυτό, έτρεξε μπροστά και σκαρφάλωσε σε μια συκομουριά για να τον δει, επειδή θα περνούσε από εκεί. 5 Όταν ο Ιησούς έφτασε σε εκείνο το σημείο, σήκωσε τα μάτια του και του είπε: «Ζακχαίε, κατέβα γρήγορα, γιατί σήμερα πρέπει να μείνω στο σπίτι σου». 6 Τότε αυτός κατέβηκε γρήγορα και τον φιλοξένησε με χαρά. 7 Όταν το είδαν αυτό, άρχισαν όλοι να μουρμουρίζουν: «Πήγε να μείνει στο σπίτι ενός αμαρτωλού».+ 8 Αλλά ο Ζακχαίος σηκώθηκε και είπε στον Κύριο: «Ορίστε! Τα μισά μου υπάρχοντα, Κύριε, τα δίνω στους φτωχούς, και ό,τι άρπαξα* από οποιονδήποτε το επιστρέφω τετραπλό».+ 9 Τότε ο Ιησούς τού είπε: «Σήμερα ήρθε σωτηρία σε αυτό το σπίτι, επειδή και αυτός είναι γιος του Αβραάμ. 10 Διότι ο Γιος του ανθρώπου ήρθε να αναζητήσει και να σώσει αυτό που ήταν χαμένο».+

11 Ενώ τα άκουγαν αυτά, είπε άλλη μια παραβολή, επειδή βρισκόταν κοντά στην Ιερουσαλήμ και αυτοί νόμιζαν ότι η Βασιλεία του Θεού επρόκειτο να φανερωθεί ευθύς αμέσως.+ 12 Είπε λοιπόν: «Κάποιος άνθρωπος ευγενούς καταγωγής ταξίδεψε σε μακρινή χώρα+ για να εξασφαλίσει για τον εαυτό του βασιλική εξουσία και να επιστρέψει. 13 Αφού φώναξε 10 δούλους του, τους έδωσε 10 μνες* και τους είπε: “Κάντε εμπόριο με αυτές μέχρι να έρθω”.+ 14 Αλλά οι συμπολίτες του τον μισούσαν και έστειλαν πίσω του ένα σώμα πρεσβευτών να πουν: “Δεν θέλουμε να γίνει αυτός βασιλιάς μας”.

15 »Όταν τελικά επέστρεψε, αφού είχε εξασφαλίσει τη βασιλική εξουσία,* κάλεσε τους δούλους στους οποίους είχε δώσει τα χρήματα* για να εξακριβώσει τι είχαν κερδίσει από το εμπόριο που έκαναν.+ 16 Παρουσιάστηκε λοιπόν ο πρώτος και είπε: “Κύριε, η μνα σου απέφερε 10 μνες”.+ 17 Αυτός του είπε: “Πολύ καλά, άξιε δούλε! Επειδή αποδείχτηκες πιστός σε ένα πολύ μικρό ζήτημα, έχε εξουσία πάνω σε 10 πόλεις”.+ 18 Ήρθε κατόπιν ο δεύτερος, λέγοντας: “Η μνα σου, Κύριε, απέφερε πέντε μνες”.+ 19 Είπε και σε αυτόν: “Έχε και εσύ πέντε πόλεις υπό την επίβλεψή σου”. 20 Ήρθε όμως και κάποιος άλλος, λέγοντας: “Κύριε, να η μνα σου· την κρατούσα κρυμμένη σε ένα πανί. 21 Βλέπεις, σε φοβόμουν, επειδή είσαι σκληρός άνθρωπος· παίρνεις αυτό που δεν κατέθεσες και θερίζεις αυτό που δεν έσπειρες”.+ 22 Αυτός του είπε: “Από τα ίδια σου τα λόγια σε κρίνω, πονηρέ δούλε. Ώστε ήξερες ότι είμαι σκληρός άνθρωπος και παίρνω αυτό που δεν κατέθεσα και θερίζω αυτό που δεν έσπειρα;+ 23 Γιατί λοιπόν δεν έβαλες τα χρήματά μου* σε μια τράπεζα ώστε, όταν θα ερχόμουν, να τα έπαιρνα με τόκο;”

24 »Και είπε σε εκείνους που στέκονταν εκεί: “Πάρτε του τη μνα και δώστε την σε αυτόν που έχει τις 10 μνες”.+ 25 Αλλά εκείνοι του είπαν: “Κύριε, αυτός έχει 10 μνες!” 26 —“Σας λέω: Στον καθέναν που έχει θα δοθεί περισσότερο, αλλά από εκείνον που δεν έχει θα αφαιρέσουν ακόμη και αυτό που έχει.+ 27 Και όσο για τους εχθρούς μου, οι οποίοι δεν ήθελαν να γίνω βασιλιάς τους, φέρτε τους εδώ και εκτελέστε τους μπροστά μου”».

28 Αφού τα είπε αυτά, συνέχισε τον δρόμο του ανεβαίνοντας στην Ιερουσαλήμ. 29 Και όταν πλησίασε στη Βηθφαγή και στη Βηθανία, στο βουνό που ονομαζόταν Όρος των Ελαιών,+ έστειλε δύο μαθητές του+ 30 και τους είπε: «Πηγαίνετε στο χωριό που βλέπετε και, όταν μπείτε σε αυτό, θα βρείτε δεμένο ένα πουλάρι πάνω στο οποίο δεν έχει καθίσει ποτέ κανείς. Λύστε το και φέρτε το εδώ. 31 Αλλά αν σας ρωτήσει κανείς: “Γιατί το λύνετε;” να του πείτε: “Ο Κύριος το χρειάζεται”». 32 Εκείνοι λοιπόν πήγαν και το βρήκαν όπως τους είπε.+ 33 Αλλά, καθώς έλυναν το πουλάρι, οι ιδιοκτήτες του τους είπαν: «Γιατί λύνετε το πουλάρι;» 34 Εκείνοι είπαν: «Ο Κύριος το χρειάζεται». 35 Και το έφεραν στον Ιησού και έριξαν τα εξωτερικά τους ρούχα πάνω στο πουλάρι και ανέβασαν τον Ιησού σε αυτό.+

36 Καθώς αυτός προχωρούσε, έστρωναν τα εξωτερικά τους ρούχα στον δρόμο.+ 37 Μόλις πλησίασε στον δρόμο που κατέβαινε από το Όρος των Ελαιών, όλο το πλήθος των μαθητών άρχισαν να χαίρονται και να αινούν τον Θεό με δυνατή φωνή για όλα τα δυναμικά έργα που είχαν δει, 38 λέγοντας: «Ευλογημένος αυτός που έρχεται ως ο βασιλιάς στο όνομα του Ιεχωβά!* Ειρήνη στον ουρανό, και δόξα σε εκείνον που κατοικεί στα ύψη!»+ 39 Ωστόσο, μερικοί Φαρισαίοι από το πλήθος τού είπαν: «Δάσκαλε, επίπληξε τους μαθητές σου».+ 40 Αλλά αυτός τους απάντησε: «Σας λέω: Αν αυτοί σωπάσουν, θα φωνάξουν οι πέτρες».

41 Και όταν έφτασε κοντά, είδε την πόλη και έκλαψε για αυτήν,+ 42 λέγοντας: «Μακάρι να είχες διακρίνει και εσύ αυτή την ημέρα όσα συντελούν στην ειρήνη—αλλά τώρα έχουν κρυφτεί από τα μάτια σου.+ 43 Επειδή θα σε βρουν ημέρες κατά τις οποίες οι εχθροί σου θα στήσουν γύρω σου οχύρωμα με αιχμηρούς πασσάλους και θα σε περικυκλώσουν και θα σε πολιορκήσουν* από παντού.+ 44 Θα σε κατεδαφίσουν και θα αφανίσουν τα παιδιά σου μέσα σε εσένα,+ και δεν θα σου αφήσουν πέτρα πάνω σε πέτρα,+ επειδή δεν διέκρινες τον καιρό της επιθεώρησής σου».

45 Κατόπιν μπήκε στον ναό και άρχισε να διώχνει εκείνους που πουλούσαν,+ 46 λέγοντάς τους: «Είναι γραμμένο: “Ο οίκος μου θα είναι οίκος προσευχής”,+ αλλά εσείς τον έχετε κάνει σπηλιά ληστών».+

47 Και συνέχισε να διδάσκει καθημερινά στον ναό. Αλλά οι πρωθιερείς και οι γραμματείς και οι προύχοντες του λαού επιδίωκαν να τον σκοτώσουν·+ 48 δεν έβρισκαν όμως κανέναν τρόπο για να το κάνουν αυτό, γιατί ολόκληρος ο λαός παρέμενε κοντά του και κρεμόταν από τα χείλη του.+

20 Κάποια μέρα που δίδασκε τον λαό στον ναό και διακήρυττε τα καλά νέα, ήρθαν οι πρωθιερείς και οι γραμματείς μαζί με τους πρεσβυτέρους 2 και του είπαν: «Πες μας, με ποια εξουσία κάνεις αυτά τα πράγματα; Ή ποιος σου έδωσε αυτή την εξουσία;»+ 3 Εκείνος τους απάντησε: «Θα σας κάνω και εγώ μια ερώτηση και πείτε μου: 4 Το βάφτισμα του Ιωάννη ήταν από τον ουρανό ή από ανθρώπους;» 5 Τότε αυτοί άρχισαν να λένε μεταξύ τους: «Αν πούμε: “Από τον ουρανό”, θα πει: “Γιατί δεν τον πιστέψατε;” 6 Αν πάλι πούμε: “Από ανθρώπους”, όλος ο λαός θα μας λιθοβολήσει, γιατί είναι πεπεισμένοι ότι ο Ιωάννης ήταν προφήτης».+ 7 Απάντησαν λοιπόν ότι δεν ήξεραν την προέλευσή του. 8 Ο Ιησούς τούς είπε: «Ούτε εγώ σας λέω με ποια εξουσία κάνω αυτά τα πράγματα».

9 Κατόπιν άρχισε να λέει στον λαό αυτή την παραβολή: «Κάποιος άνθρωπος φύτεψε ένα αμπέλι+ και το νοίκιασε σε καλλιεργητές και ταξίδεψε σε ξένη χώρα για αρκετό καιρό.+ 10 Στην κατάλληλη εποχή έστειλε έναν δούλο στους καλλιεργητές για να του δώσουν από τον καρπό του αμπελιού. Οι καλλιεργητές όμως τον έδειραν και τον έδιωξαν με άδεια χέρια.+ 11 Αλλά αυτός έστειλε πάλι κάποιον άλλον δούλο. Και αυτόν τον έδειραν και τον ταπείνωσαν* και τον έδιωξαν με άδεια χέρια. 12 Πάλι όμως έστειλε έναν τρίτο· και αυτόν τον τραυμάτισαν και τον πέταξαν έξω. 13 Τότε ο ιδιοκτήτης του αμπελιού είπε: “Τι να κάνω; Θα στείλω τον γιο μου τον αγαπητό.+ Αυτόν ίσως να τον σεβαστούν”. 14 Όταν οι καλλιεργητές τον είδαν, είπαν μεταξύ τους: “Αυτός είναι ο κληρονόμος. Ας τον σκοτώσουμε, για να γίνει δική μας η κληρονομιά”. 15 Τον πέταξαν λοιπόν έξω από το αμπέλι και τον σκότωσαν.+ Επομένως, τι θα τους κάνει ο ιδιοκτήτης του αμπελιού; 16 Θα έρθει και θα σκοτώσει αυτούς τους καλλιεργητές και θα δώσει το αμπέλι σε άλλους».

Όταν το άκουσαν αυτό, είπαν: «Ας μη γίνει ποτέ τέτοιο πράγμα!» 17 Αυτός όμως τους κοίταξε κατάματα και είπε: «Τι σημαίνει λοιπόν αυτό που είναι γραμμένο: “Η πέτρα την οποία απέρριψαν οι οικοδόμοι, αυτή έχει γίνει η κορυφαία ακρογωνιαία πέτρα”;*+ 18 Όποιος πέσει πάνω σε εκείνη την πέτρα θα συντριφτεί.+ Και σε όποιον πέσει η πέτρα, θα τον συνθλίψει».

19 Τότε οι γραμματείς και οι πρωθιερείς θέλησαν να τον πιάσουν την ίδια εκείνη ώρα, αλλά φοβήθηκαν τον λαό, διότι αντιλήφθηκαν ότι είπε την παραβολή έχοντας τους ίδιους κατά νου.+ 20 Και αφού τον παρακολούθησαν προσεκτικά, έστειλαν ανθρώπους, που τους είχαν πληρώσει κρυφά, να προσποιηθούν ότι είναι δίκαιοι για να τον παγιδέψουν με τα ίδια του τα λόγια,+ ώστε να τον παραδώσουν στις αρχές και στον κυβερνήτη. 21 Και εκείνοι τον ρώτησαν: «Δάσκαλε, ξέρουμε ότι μιλάς και διδάσκεις ορθά και δεν δείχνεις προσωποληψία, αλλά διδάσκεις την οδό του Θεού σύμφωνα με την αλήθεια: 22 Είναι νόμιμο* να πληρώνουμε φόρο στον Καίσαρα ή όχι;» 23 Εκείνος όμως αντιλήφθηκε την πανουργία τους και τους είπε: 24 «Δείξτε μου ένα δηνάριο.* Τίνος την εικόνα και την επιγραφή έχει;» Αυτοί είπαν: «Του Καίσαρα». 25 Εκείνος τους είπε: «Τότε λοιπόν, αποδώστε αυτά που είναι του Καίσαρα στον Καίσαρα,+ αλλά αυτά που είναι του Θεού στον Θεό».+ 26 Και δεν μπόρεσαν να τον παγιδέψουν με τα λόγια του μπροστά στον λαό αλλά, έχοντας μείνει κατάπληκτοι με την απάντησή του, σώπασαν.

27 Ωστόσο, ορισμένοι από τους Σαδδουκαίους, οι οποίοι λένε ότι δεν υπάρχει ανάσταση,+ ήρθαν και τον ρώτησαν:+ 28 «Δάσκαλε, ο Μωυσής μάς έγραψε: “Αν ο αδελφός κάποιου πεθάνει άτεκνος και αφήσει πίσω σύζυγο, ο αδελφός του πρέπει να πάρει τη σύζυγο και να φέρει σε ύπαρξη απόγονο για τον αδελφό του”.+ 29 Ήταν κάποτε εφτά αδέλφια. Ο πρώτος πήρε μια σύζυγο αλλά πέθανε άτεκνος. 30 Έτσι λοιπόν και ο δεύτερος 31 και ο τρίτος την παντρεύτηκαν. Παρόμοια και οι εφτά· πέθαναν και δεν άφησαν παιδιά. 32 Τελικά πέθανε και η γυναίκα. 33 Στην ανάσταση, λοιπόν, ποιος θα την έχει σύζυγο; Διότι και οι εφτά την είχαν παντρευτεί».

34 Ο Ιησούς τούς είπε: «Τα παιδιά αυτού του συστήματος πραγμάτων* παντρεύονται και δίνονται σε γάμο, 35 αλλά όσοι έχουν υπολογιστεί άξιοι να ζήσουν σε εκείνο το σύστημα πραγμάτων και να αναστηθούν από τους νεκρούς ούτε παντρεύονται ούτε δίνονται σε γάμο.+ 36 Μάλιστα, δεν μπορούν πια ούτε να πεθάνουν, γιατί είναι σαν τους αγγέλους, και είναι παιδιά του Θεού όντας παιδιά της ανάστασης. 37 Αλλά το ότι οι νεκροί ανασταίνονται, και ο Μωυσής το έκανε γνωστό στην αφήγηση για τη βάτο, όταν αποκαλεί τον Ιεχωβά* “Θεό του Αβραάμ και Θεό του Ισαάκ και Θεό του Ιακώβ”.+ 38 Αυτός δεν είναι Θεός των νεκρών, αλλά των ζωντανών, επειδή για αυτόν όλοι είναι ζωντανοί».+ 39 Μερικοί από τους γραμματείς αποκρίθηκαν: «Δάσκαλε, σωστά μίλησες». 40 Διότι δεν τολμούσαν πια να του κάνουν ούτε μία ερώτηση.

41 Κατόπιν τους ρώτησε: «Πώς γίνεται να λένε ότι ο Χριστός είναι γιος του Δαβίδ;+ 42 Διότι ο ίδιος ο Δαβίδ λέει στο βιβλίο των Ψαλμών: “Ο Ιεχωβά* είπε στον Κύριό μου: «Κάθισε στα δεξιά μου 43 ώσπου να θέσω τους εχθρούς σου υποπόδιο για τα πόδια σου»”.+ 44 Άρα, ο Δαβίδ τον αποκαλεί Κύριο· πώς είναι λοιπόν αυτός γιος του;»

45 Και ενώ άκουγε όλος ο λαός, είπε στους μαθητές του: 46 «Να φυλάγεστε από τους γραμματείς οι οποίοι θέλουν να περπατούν φορώντας στολές και τους αρέσουν οι χαιρετισμοί στις αγορές και τα μπροστινά καθίσματα* στις συναγωγές και οι πιο εξέχουσες θέσεις στα δείπνα,+ 47 και οι οποίοι καταβροχθίζουν τα σπίτια* των χηρών και κάνουν μεγάλες προσευχές για επίδειξη.* Αυτοί θα λάβουν αυστηρότερη* κρίση».

21 Καθώς σήκωσε τα μάτια του, είδε τους πλούσιους να ρίχνουν τα δώρα τους στα χρηματοφυλάκια.*+ 2 Κατόπιν είδε μια άπορη χήρα να ρίχνει δύο μικρά νομίσματα ελάχιστης αξίας,*+ 3 και είπε: «Σας λέω αληθινά ότι αυτή η φτωχή χήρα έριξε περισσότερα από όσα έριξαν όλοι.+ 4 Διότι όλοι αυτοί έριξαν δώρα από το περίσσευμά τους, αλλά αυτή έριξε από το υστέρημά της όλο το βιος της».+

5 Αργότερα, καθώς ορισμένοι μιλούσαν για τον ναό, λέγοντας ότι ήταν στολισμένος με ωραίες πέτρες και αφιερώματα,+ 6 εκείνος είπε: «Όσο για αυτά που βλέπετε, θα έρθουν ημέρες κατά τις οποίες δεν θα αφεθεί πέτρα πάνω σε πέτρα που να μην γκρεμιστεί».+ 7 Τότε τον ρώτησαν: «Δάσκαλε, πότε θα γίνουν αυτά, και ποιο θα είναι το σημείο ότι αυτά πρόκειται να συμβούν;»+ 8 Αυτός είπε: «Προσέχετε μην παροδηγηθείτε,+ διότι πολλοί θα έρθουν χρησιμοποιώντας το όνομά μου και θα λένε: “Εγώ είμαι αυτός” και “Ο ορισμένος καιρός είναι κοντά”. Μην τους ακολουθήσετε.+ 9 Επιπλέον, όταν ακούσετε για πολέμους και ταραχές,* μην τρομοκρατηθείτε. Διότι πρώτα πρέπει να γίνουν αυτά, αλλά το τέλος δεν θα έρθει αμέσως».+

10 Τότε τους είπε: «Θα επιτεθεί έθνος σε έθνος+ και βασίλειο σε βασίλειο.+ 11 Θα γίνουν μεγάλοι σεισμοί, και στον έναν τόπο μετά τον άλλον θα υπάρξουν πείνες και επιδημίες·+ και θα υπάρξουν τρομακτικά φαινόμενα, και από τον ουρανό μεγάλα σημεία.

12 »Αλλά προτού συμβούν όλα αυτά, θα σας συλλάβουν και θα σας επιφέρουν διωγμό,+ παραδίδοντάς σας στις συναγωγές και στις φυλακές. Θα σας φέρουν μπροστά σε βασιλιάδες και κυβερνήτες εξαιτίας του ονόματός μου.+ 13 Αυτό θα αποτελέσει ευκαιρία για να δώσετε μαρτυρία. 14 Άρα λοιπόν, βάλτε το καλά στην καρδιά σας ότι δεν χρειάζεται να προετοιμάσετε την υπεράσπισή σας,+ 15 γιατί εγώ θα σας δώσω λόγια και σοφία που όλοι μαζί οι εναντιούμενοί σας δεν θα μπορούν να της αντισταθούν ούτε να την αντικρούσουν.+ 16 Επιπλέον, θα σας παραδώσουν* ακόμη και γονείς και αδέλφια και συγγενείς και φίλοι. Μάλιστα, μερικοί από εσάς θα θανατωθούν,+ 17 και όλοι θα σας μισούν εξαιτίας του ονόματός μου.+ 18 Αλλά ούτε μία τρίχα του κεφαλιού σας δεν θα χαθεί.+ 19 Μέσω της υπομονής σας θα διατηρήσετε τη ζωή σας.*+

20 »Ωστόσο, όταν δείτε την Ιερουσαλήμ περικυκλωμένη από στρατεύματα,+ τότε να ξέρετε ότι έχει πλησιάσει η ερήμωσή της.+ 21 Τότε όσοι είναι στην Ιουδαία ας αρχίσουν να φεύγουν στα βουνά+ και όσοι είναι στο μέσο της ας αποχωρήσουν και όσοι είναι στην ύπαιθρο ας μην μπουν σε αυτήν, 22 επειδή αυτές είναι ημέρες απονομής δικαιοσύνης,* ώστε να εκπληρωθούν όλα τα γραμμένα. 23 Αλίμονο στις έγκυες και σε αυτές που θηλάζουν εκείνες τις ημέρες!+ Διότι θα υπάρξει μεγάλη δυστυχία στη χώρα και οργή εναντίον αυτού του λαού. 24 Και θα πέσουν από την κόψη του σπαθιού και θα οδηγηθούν αιχμάλωτοι σε όλα τα έθνη·+ και η Ιερουσαλήμ θα καταπατείται από τα έθνη μέχρι να συμπληρωθούν οι προσδιορισμένοι καιροί των εθνών.+

25 »Επίσης, θα υπάρξουν σημεία στον ήλιο, στη σελήνη και στα άστρα,+ και πάνω στη γη οδύνη εθνών που θα βρίσκονται σε αδιέξοδο εξαιτίας του βουητού και της ταραχής της θάλασσας. 26 Οι άνθρωποι θα λιποθυμούν από τον φόβο τους και την αναμονή για αυτά που πρόκειται να συμβούν στην κατοικημένη γη·* διότι οι δυνάμεις των ουρανών θα κλονιστούν. 27 Και τότε θα δουν τον Γιο του ανθρώπου+ να έρχεται μέσα σε σύννεφο με δύναμη και μεγάλη δόξα.+ 28 Αλλά καθώς αυτά θα αρχίσουν να γίνονται, ανορθωθείτε και σηκώστε το κεφάλι σας, επειδή πλησιάζει η απελευθέρωσή σας».

29 Τότε τους είπε μια παραβολή: «Προσέξτε τη συκιά και όλα τα άλλα δέντρα.+ 30 Όταν βλαστάνουν, το βλέπετε από μόνοι σας και ξέρετε ότι πλησιάζει το καλοκαίρι. 31 Παρόμοια και εσείς, όταν τα δείτε αυτά να συμβαίνουν, να ξέρετε ότι πλησιάζει η Βασιλεία του Θεού. 32 Αληθινά σας λέω ότι αυτή η γενιά δεν πρόκειται να παρέλθει μέχρι να γίνουν όλα αυτά.+ 33 Ο ουρανός και η γη θα παρέλθουν, αλλά τα λόγια μου δεν πρόκειται να παρέλθουν.+

34 »Αλλά να προσέχετε τον εαυτό σας ώστε να μην καταβαρυνθεί ποτέ η καρδιά σας από υπερβολικό φαγητό και υπερβολικό ποτό+ και ανησυχίες της ζωής,+ και η ημέρα εκείνη σας αιφνιδιάσει 35 σαν παγίδα.+ Διότι θα έρθει πάνω σε όλους εκείνους που κατοικούν στο πρόσωπο όλης της γης. 36 Γι’ αυτό, να είστε άγρυπνοι+ κάνοντας πάντοτε δέηση+ για να καταφέρετε να γλιτώσετε από όλα όσα πρέπει να συμβούν και να σταθείτε ενώπιον του Γιου του ανθρώπου».+

37 Την ημέρα λοιπόν δίδασκε στον ναό, αλλά τη νύχτα έβγαινε και έμενε στο βουνό που ονομαζόταν Όρος των Ελαιών. 38 Και όλος ο λαός ερχόταν σε αυτόν νωρίς το πρωί για να τον ακούσει στον ναό.

22 Πλησίαζε δε η Γιορτή των Άζυμων Άρτων, που λέγεται Πάσχα.+ 2 Και οι πρωθιερείς και οι γραμματείς, επειδή φοβούνταν τον λαό,+ έψαχναν κάποιον αποτελεσματικό τρόπο για να απαλλαχτούν από αυτόν.+ 3 Τότε ο Σατανάς μπήκε στον Ιούδα, τον αποκαλούμενο Ισκαριώτη, ο οποίος περιλαμβανόταν στους Δώδεκα,+ 4 και αυτός πήγε και μίλησε με τους πρωθιερείς και τους διοικητές του ναού σχετικά με το πώς θα μπορούσε να τους τον προδώσει.+ 5 Εκείνοι χάρηκαν και υποσχέθηκαν να του δώσουν ασημένια νομίσματα.+ 6 Αυτός συμφώνησε και άρχισε να ψάχνει μια καλή ευκαιρία για να τους τον προδώσει όταν δεν θα υπήρχε τριγύρω πλήθος.

7 Έφτασε λοιπόν η ημέρα των Άζυμων Άρτων, κατά την οποία πρέπει να προσφέρεται η θυσία του Πάσχα·+ 8 και ο Ιησούς έστειλε τον Πέτρο και τον Ιωάννη, λέγοντας: «Πηγαίνετε και ετοιμάστε μας το Πάσχα για να φάμε».+ 9 Εκείνοι τον ρώτησαν: «Πού θέλεις να το ετοιμάσουμε;» 10 Αυτός τους απάντησε: «Όταν μπείτε στην πόλη, θα σας συναντήσει κάποιος που θα κρατάει μια στάμνα για νερό. Ακολουθήστε τον στο σπίτι στο οποίο θα μπει.+ 11 Και πείτε στον ιδιοκτήτη του σπιτιού: “Ο Δάσκαλος σου λέει: «Πού είναι ο ξενώνας όπου θα φάω το Πάσχα με τους μαθητές μου;»” 12 Και εκείνος θα σας δείξει ένα μεγάλο επιπλωμένο ανώγειο. Ετοιμάστε το εκεί». 13 Αυτοί λοιπόν έφυγαν και τα βρήκαν όλα όπως τους είχε πει, και έκαναν τις ετοιμασίες για το Πάσχα.

14 Όταν ήρθε η ώρα, πλάγιασε μπροστά στο τραπέζι μαζί με τους αποστόλους.+ 15 Και τους είπε: «Πολύ επιθύμησα να φάω αυτό το Πάσχα μαζί σας προτού υποφέρω· 16 διότι σας λέω: Δεν θα το ξαναφάω μέχρι να εκπληρωθεί στη Βασιλεία του Θεού». 17 Και αφού του έδωσαν ένα ποτήρι, έκανε μια ευχαριστήρια προσευχή και είπε: «Πάρτε το και δώστε το ο ένας στον άλλον, 18 διότι σας λέω: Από τώρα και στο εξής δεν θα ξαναπιώ από το γέννημα του κλήματος ώσπου να έρθει η Βασιλεία του Θεού».

19 Επίσης, πήρε ένα ψωμί,+ έκανε μια ευχαριστήρια προσευχή, το έσπασε και τους το έδωσε λέγοντας: «Αυτό σημαίνει το σώμα μου,+ το οποίο θα δοθεί για χάρη σας.+ Εξακολουθήστε να το κάνετε αυτό σε ανάμνησή μου».+ 20 Το ίδιο έκανε και με το ποτήρι, αφού δείπνησαν, λέγοντας: «Αυτό το ποτήρι σημαίνει τη νέα διαθήκη+ που έχει ως βάση το αίμα μου,+ το οποίο θα χυθεί για χάρη σας.+

21 »Αλλά να! Το χέρι του προδότη μου είναι μαζί μου στο τραπέζι.+ 22 Και ο μεν Γιος του ανθρώπου πορεύεται σύμφωνα με αυτό που έχει οριστεί·+ αλλά αλίμονο στον άνθρωπο μέσω του οποίου προδίδεται!»+ 23 Άρχισαν λοιπόν να συζητούν ποιος άραγε από ανάμεσά τους επρόκειτο να το κάνει αυτό.+

24 Έγινε δε μεταξύ τους και έντονη λογομαχία για το ποιος από αυτούς θεωρούνταν ο μεγαλύτερος.+ 25 Αλλά εκείνος τους είπε: «Οι βασιλιάδες των εθνών τα καταδυναστεύουν, και εκείνοι που έχουν εξουσία πάνω τους αποκαλούνται ευεργέτες.+ 26 Εσείς όμως δεν πρέπει να είστε έτσι.+ Αλλά ο μεγαλύτερος ανάμεσά σας ας γίνει όπως ο νεότερος,+ και αυτός που ηγείται όπως αυτός που υπηρετεί.* 27 Διότι ποιος είναι μεγαλύτερος, αυτός που γευματίζει* ή αυτός που υπηρετεί;* Δεν είναι αυτός που γευματίζει;* Εγώ όμως είμαι ανάμεσά σας όπως αυτός που υπηρετεί.*+

28 »Εσείς είστε που έχετε παραμείνει προσκολλημένοι σε εμένα+ κατά τις δοκιμασίες μου·+ 29 και εγώ κάνω διαθήκη με εσάς, όπως ο Πατέρας μου έχει κάνει διαθήκη με εμένα, για μια βασιλεία,+ 30 ώστε να τρώτε και να πίνετε στο τραπέζι μου στη Βασιλεία μου+ και να καθίσετε σε θρόνους+ για να κρίνετε τις 12 φυλές του Ισραήλ.+

31 »Σίμων, Σίμων, δες! Ο Σατανάς ζήτησε να σας κοσκινίσει όπως το σιτάρι.+ 32 Αλλά εγώ έκανα δέηση για εσένα να μην εξαντληθεί η πίστη σου·+ και εσύ, όταν επιστρέψεις, ενίσχυσε τους αδελφούς σου».+ 33 Τότε εκείνος του είπε: «Κύριε, είμαι έτοιμος να πάω μαζί σου και στη φυλακή και στον θάνατο».+ 34 Αλλά αυτός είπε: «Σου λέω, Πέτρο: Δεν θα λαλήσει σήμερα πετεινός ώσπου να αρνηθείς τρεις φορές ότι με γνωρίζεις».+

35 Επίσης τους ρώτησε: «Όταν σας απέστειλα χωρίς πουγκί και σακίδιο τροφίμων και σανδάλια,+ μήπως στερηθήκατε τίποτα;» Αυτοί απάντησαν: «Όχι!» 36 Κατόπιν τους είπε: «Αλλά τώρα όποιος έχει πουγκί ας το πάρει, το ίδιο και όποιος έχει σακίδιο τροφίμων· και όποιος δεν έχει σπαθί ας πουλήσει το εξωτερικό του ρούχο και ας αγοράσει. 37 Διότι σας λέω ότι πρέπει να εκπληρωθεί σε εμένα αυτό που είναι γραμμένο, δηλαδή: “Συγκαταλέχθηκε ανάμεσα σε ανόμους”.+ Διότι αυτό εκπληρώνεται σε σχέση με εμένα».+ 38 Τότε αυτοί είπαν: «Κύριε, να! Εδώ έχουμε δύο σπαθιά». Εκείνος τους είπε: «Αρκεί».

39 Όταν βγήκε έξω, πήγε όπως συνήθιζε στο Όρος των Ελαιών, και τον ακολούθησαν και οι μαθητές.+ 40 Φτάνοντας εκεί, τους είπε: «Να προσεύχεστε για να μην μπείτε σε πειρασμό».+ 41 Και αποτραβήχτηκε από αυτούς περίπου όσο μακριά ρίχνεται μια πέτρα, γονάτισε και άρχισε να προσεύχεται, 42 λέγοντας: «Πατέρα, αν θέλεις, απομάκρυνε αυτό το ποτήρι από εμένα. Ωστόσο, ας γίνει, όχι το δικό μου θέλημα, αλλά το δικό σου».+ 43 Τότε εμφανίστηκε σε αυτόν άγγελος από τον ουρανό και άρχισε να τον ενισχύει.+ 44 Αλλά ένιωθε τόση αγωνία, ώστε συνέχισε να προσεύχεται πιο ένθερμα·+ και ο ιδρώτας του έγινε σαν σταγόνες αίματος που έπεφταν στο έδαφος. 45 Όταν σηκώθηκε από την προσευχή και πήγε στους μαθητές, τους βρήκε να κοιμούνται εξαντλημένοι από τη λύπη.+ 46 Και τους είπε: «Γιατί κοιμάστε; Σηκωθείτε και να προσεύχεστε, για να μην μπείτε σε πειρασμό».+

47 Ενώ μιλούσε ακόμη, εμφανίστηκε ένα πλήθος, και τους οδηγούσε αυτός που ονομαζόταν Ιούδας, ένας από τους Δώδεκα, ο οποίος πλησίασε τον Ιησού για να τον φιλήσει.+ 48 Αλλά ο Ιησούς τού είπε: «Ιούδα, με φιλί προδίδεις τον Γιο του ανθρώπου;» 49 Όταν οι γύρω του κατάλαβαν τι επρόκειτο να γίνει, είπαν: «Κύριε, να χτυπήσουμε με το σπαθί;» 50 Μάλιστα κάποιος από αυτούς χτύπησε τον δούλο του αρχιερέα και του έκοψε το δεξί αφτί.+ 51 Αλλά ο Ιησούς αποκρίθηκε: «Φτάνει, ως εδώ». Και άγγιξε το αφτί και τον γιάτρεψε. 52 Κατόπιν ο Ιησούς είπε στους πρωθιερείς και στους διοικητές του ναού και στους πρεσβυτέρους που είχαν πάει εκεί για αυτόν: «Βγήκατε εναντίον μου με σπαθιά και ρόπαλα σαν να ήμουν ληστής;+ 53 Ενώ ήμουν μαζί σας στον ναό κάθε ημέρα,+ δεν απλώσατε τα χέρια σας πάνω μου.+ Αλλά αυτή είναι η ώρα σας και η εξουσία του σκοταδιού».+

54 Τότε τον συνέλαβαν και τον πήραν από εκεί+ και τον έφεραν στο σπίτι του αρχιερέα· ο δε Πέτρος ακολουθούσε από απόσταση.+ 55 Όταν άναψαν φωτιά στη μέση της αυλής και κάθισαν μαζί, κάθισε ανάμεσά τους και ο Πέτρος.+ 56 Αλλά κάποια νεαρή υπηρέτρια, όταν τον είδε στο φως που έριχνε η φωτιά, τον κοίταξε προσεκτικά και είπε: «Και αυτός μαζί του ήταν». 57 Εκείνος όμως το αρνήθηκε, λέγοντας: «Δεν τον γνωρίζω, γυναίκα». 58 Έπειτα από λίγο, κάποιος άλλος τον είδε και είπε: «Και εσύ από αυτούς είσαι». Αλλά ο Πέτρος είπε: «Άνθρωπέ μου, δεν είμαι».+ 59 Και αφού είχε περάσει περίπου μία ώρα, κάποιος άλλος άρχισε να επιμένει: «Σίγουρα και αυτός ήταν μαζί του, γιατί είναι και Γαλιλαίος!» 60 Αλλά ο Πέτρος είπε: «Άνθρωπέ μου, δεν ξέρω τι λες». Και αμέσως, ενώ μιλούσε ακόμη, λάλησε ένας πετεινός. 61 Εκείνη τη στιγμή, ο Κύριος στράφηκε και κοίταξε κατάματα τον Πέτρο, και ο Πέτρος θυμήθηκε τα λόγια του Κυρίου, όταν του είχε πει: «Προτού λαλήσει πετεινός σήμερα, θα με απαρνηθείς τρεις φορές».+ 62 Τότε βγήκε έξω και έκλαψε πικρά.

63 Οι δε άντρες που είχαν τον Ιησού υπό κράτηση άρχισαν να τον περιπαίζουν+ χτυπώντας τον·+ 64 και, αφού του σκέπασαν το πρόσωπο, τον ρωτούσαν: «Προφήτευσε. Ποιος σε χτύπησε;» 65 Και έλεγαν πολλά άλλα βλάσφημα πράγματα σε βάρος του.

66 Και όταν ξημέρωσε, συγκεντρώθηκαν οι πρεσβύτεροι του λαού, τόσο οι πρωθιερείς όσο και οι γραμματείς,+ τον οδήγησαν στην αίθουσα που είχαν για το Σάνχεδριν και είπαν: 67 «Αν είσαι εσύ ο Χριστός, πες το μας».+ Αλλά εκείνος τους είπε: «Ακόμη και αν σας το πω, δεν πρόκειται να το πιστέψετε. 68 Και αν σας ρωτήσω, δεν πρόκειται να απαντήσετε. 69 Ωστόσο, από τώρα και στο εξής ο Γιος του ανθρώπου+ θα κάθεται δίπλα στο δυνατό δεξί χέρι του Θεού».+ 70 Τότε όλοι είπαν: «Εσύ είσαι λοιπόν ο Γιος του Θεού;» Εκείνος τους απάντησε: «Εσείς οι ίδιοι λέτε ότι είμαι». 71 Αυτοί είπαν: «Τι μας χρειάζεται άλλη μαρτυρία; Διότι το ακούσαμε εμείς οι ίδιοι από το στόμα του».+

23 Σηκώθηκαν λοιπόν όλοι μαζί και τον οδήγησαν στον Πιλάτο.+ 2 Τότε άρχισαν να τον κατηγορούν,+ λέγοντας: «Διαπιστώσαμε ότι αυτός ο άνθρωπος υπονομεύει το έθνος μας, απαγορεύει την πληρωμή φόρων στον Καίσαρα+ και λέει ότι αυτός είναι ο Χριστός ο βασιλιάς».+ 3 Ο Πιλάτος λοιπόν τον ρώτησε: «Εσύ είσαι ο βασιλιάς των Ιουδαίων;» Εκείνος απάντησε: «Εσύ ο ίδιος το λες».+ 4 Τότε ο Πιλάτος είπε στους πρωθιερείς και στα πλήθη: «Δεν βρίσκω κανένα έγκλημα σε αυτόν τον άνθρωπο».+ 5 Αλλά αυτοί επέμεναν, λέγοντας: «Ξεσηκώνει τον λαό διδάσκοντας σε ολόκληρη την Ιουδαία, αρχίζοντας από τη Γαλιλαία και φτάνοντας ως εδώ». 6 Όταν ο Πιλάτος το άκουσε αυτό, ρώτησε αν ο άνθρωπος ήταν Γαλιλαίος. 7 Αφού εξακρίβωσε ότι υπαγόταν στη δικαιοδοσία του Ηρώδη,+ τον έστειλε στον Ηρώδη, που ήταν και αυτός στην Ιερουσαλήμ εκείνες τις ημέρες.

8 Όταν ο Ηρώδης είδε τον Ιησού, χάρηκε πολύ. Διότι επί αρκετό καιρό ήθελε να τον δει, επειδή είχε ακούσει πολλά για αυτόν,+ και έλπιζε να τον δει να εκτελεί κάποιο σημείο. 9 Άρχισε λοιπόν να τον ρωτάει πολλά, αλλά αυτός δεν του έδωσε καμιά απάντηση.+ 10 Οι δε πρωθιερείς και οι γραμματείς σηκώνονταν και τον κατηγορούσαν με σφοδρότητα. 11 Τότε ο Ηρώδης μαζί με τους στρατιώτες του τού συμπεριφέρθηκε εξευτελιστικά+ και τον περιέπαιξε,+ ντύνοντάς τον με λαμπρή ενδυμασία, και μετά τον έστειλε πίσω στον Πιλάτο. 12 Ο Ηρώδης και ο Πιλάτος έγιναν φίλοι εκείνη την ημέρα· προηγουμένως είχαν έχθρα μεταξύ τους.

13 Τότε ο Πιλάτος συγκάλεσε τους πρωθιερείς, τους άρχοντες και τον λαό 14 και τους είπε: «Μου φέρατε αυτόν τον άνθρωπο ως κάποιον που υποκινεί τον λαό σε ανταρσία. Εγώ λοιπόν τον ανέκρινα μπροστά σας, αλλά δεν βρήκα σε αυτόν καμιά βάση για όσα τον κατηγορείτε.+ 15 Μάλιστα ούτε ο Ηρώδης βρήκε, γιατί μας τον έστειλε πίσω. Είναι φανερό ότι δεν έχει διαπράξει τίποτα άξιο θανάτου. 16 Γι’ αυτό, θα τον τιμωρήσω+ και θα τον απελευθερώσω». 17* —— 18 Αλλά όλο το πλήθος φώναξε: «Θανάτωσέ τον αυτόν* και απελευθέρωσέ μας τον Βαραββά!»+ 19 (Αυτός είχε φυλακιστεί για στασιασμό που είχε συμβεί στην πόλη και για φόνο.) 20 Πάλι τους μίλησε ο Πιλάτος, επειδή ήθελε να απελευθερώσει τον Ιησού.+ 21 Τότε αυτοί άρχισαν να κραυγάζουν, λέγοντας: «Κρέμασέ τον στο ξύλο! Κρέμασέ τον στο ξύλο!»+ 22 Τρίτη φορά τούς είπε: «Γιατί; Τι κακό έκανε; Δεν βρήκα σε αυτόν τίποτα άξιο θανάτου· γι’ αυτό, θα τον τιμωρήσω και θα τον απελευθερώσω». 23 Τότε αυτοί άρχισαν να επιμένουν, απαιτώντας με δυνατές φωνές να κρεμαστεί στο ξύλο, και οι φωνές τους υπερίσχυσαν.+ 24 Ο Πιλάτος λοιπόν αποφάσισε να ικανοποιήσει το αίτημά τους. 25 Απελευθέρωσε εκείνον που ζητούσαν, ο οποίος είχε φυλακιστεί για στασιασμό και φόνο, αλλά παρέδωσε τον Ιησού για εκτέλεση όπως ήθελαν.

26 Αφού λοιπόν τον πήραν, έπιασαν κάποιον Σίμωνα από την Κυρήνη, ο οποίος ερχόταν από την ύπαιθρο, και του φόρτωσαν το ξύλο του βασανισμού* για να το μεταφέρει πίσω από τον Ιησού.+ 27 Τον ακολουθούσε δε πολύς κόσμος, ανάμεσά τους και γυναίκες που χτυπούσαν το στήθος τους από λύπη και θρηνούσαν για αυτόν. 28 Ο Ιησούς στράφηκε σε αυτές και είπε: «Κόρες της Ιερουσαλήμ, μην κλαίτε για εμένα. Κλάψτε για τον εαυτό σας και για τα παιδιά σας·+ 29 διότι έρχονται ημέρες κατά τις οποίες οι άνθρωποι θα πουν: “Ευτυχισμένες είναι οι στείρες, οι κοιλιές που δεν γέννησαν και τα στήθη που δεν θήλασαν!”+ 30 Τότε θα αρχίσουν να λένε στα βουνά: “Πέστε πάνω μας!” και στους λόφους: “Καλύψτε μας!”+ 31 Αν αυτά τα κάνουν όταν το δέντρο είναι χλωρό, τι θα γίνει όταν θα έχει ξεραθεί;»

32 Και άλλοι δύο άντρες, εγκληματίες, οδηγούνταν για να εκτελεστούν μαζί του.+ 33 Όταν έφτασαν στον τόπο που ονομαζόταν Κρανίο,+ τον κάρφωσαν εκεί στο ξύλο μαζί με τους εγκληματίες, έναν στα δεξιά του και έναν στα αριστερά του.+ 34 Αλλά ο Ιησούς έλεγε: «Πατέρα, συγχώρησέ τους, γιατί δεν ξέρουν τι κάνουν». Επίσης, έριξαν κλήρο για να μοιράσουν τα ρούχα του.+ 35 Και ο λαός στεκόταν και κοίταζε. Οι δε άρχοντες τον περιγελούσαν και έλεγαν: «Άλλους έσωσε· ας σώσει και τον εαυτό του αν είναι ο Χριστός του Θεού, ο Εκλεγμένος».+ 36 Ακόμη και οι στρατιώτες τον περιέπαιζαν, πλησιάζοντας και προσφέροντάς του ξινό κρασί+ 37 και λέγοντας: «Αν είσαι ο βασιλιάς των Ιουδαίων, σώσε τον εαυτό σου». 38 Υπήρχε και μια επιγραφή από πάνω του: «Αυτός είναι ο βασιλιάς των Ιουδαίων».+

39 Τότε ένας από τους εγκληματίες που ήταν κρεμασμένοι εκεί άρχισε να του μιλάει υβριστικά,+ λέγοντας: «Εσύ δεν είσαι ο Χριστός; Σώσε και τον εαυτό σου και εμάς!» 40 Ο άλλος τον επέπληξε, απαντώντας του: «Δεν φοβάσαι καθόλου τον Θεό, τώρα που έλαβες την ίδια κρίση με αυτόν τον άνθρωπο; 41 Και εμείς βέβαια δίκαια, γιατί παθαίνουμε ό,τι μας αξίζει για όσα κάναμε· αλλά αυτός δεν έκανε τίποτα κακό». 42 Τότε είπε: «Ιησού, θυμήσου με όταν έρθεις στη Βασιλεία σου».+ 43 Και αυτός του αποκρίθηκε: «Αληθινά σου λέω σήμερα, θα είσαι μαζί μου στον Παράδεισο».+

44 Τώρα ήταν η έκτη περίπου ώρα,* και εντούτοις έπεσε σκοτάδι πάνω σε όλη τη γη μέχρι την ένατη ώρα,*+ 45 επειδή το φως του ήλιου χάθηκε· τότε η κουρτίνα του αγιαστηρίου+ σκίστηκε στη μέση.+ 46 Και ο Ιησούς φώναξε με δυνατή φωνή και είπε: «Πατέρα, στα χέρια σου εμπιστεύομαι το πνεύμα μου».+ Αφού το είπε αυτό, εξέπνευσε.+ 47 Όταν ο εκατόνταρχος* είδε τι συνέβη, άρχισε να δοξάζει τον Θεό, λέγοντας: «Πράγματι, αυτός ο άνθρωπος ήταν δίκαιος».+ 48 Και όταν όλα τα πλήθη που είχαν συγκεντρωθεί εκεί για αυτό το θέαμα είδαν όσα συνέβησαν, επέστρεψαν στο σπίτι τους, χτυπώντας τα στήθη τους. 49 Και όλοι οι γνωστοί του στέκονταν σε απόσταση. Επίσης, ήταν εκεί ορισμένες γυναίκες οι οποίες τον είχαν συνοδεύσει από τη Γαλιλαία και τα έβλεπαν αυτά.+

50 Υπήρχε δε κάποιος άντρας που ονομαζόταν Ιωσήφ, μέλος του Συμβουλίου, ο οποίος ήταν ενάρετος και δίκαιος.+ 51 (Αυτός δεν είχε ψηφίσει υπέρ του σχεδίου και της ενέργειάς τους.) Καταγόταν από την Αριμαθαία, μια πόλη των Ιουδαίων, και περίμενε τη Βασιλεία του Θεού. 52 Αυτός παρουσιάστηκε στον Πιλάτο και ζήτησε το σώμα του Ιησού. 53 Και το κατέβασε+ και το τύλιξε σε εκλεκτό λινό ύφασμα, και το έβαλε σε μνήμα λαξευμένο στον βράχο,+ όπου δεν είχε τοποθετηθεί ακόμη κανείς. 54 Ήταν η ημέρα της Προετοιμασίας,*+ και σε λίγο θα άρχιζε το Σάββατο.+ 55 Ακολούθησαν δε και οι γυναίκες που είχαν έρθει με τον Ιησού από τη Γαλιλαία, οι οποίες έριξαν μια ματιά στο μνήμα και είδαν πώς είχε τεθεί το σώμα του.+ 56 Έπειτα γύρισαν πίσω να ετοιμάσουν μυρωδικά και αρωματικά λάδια. Αλλά, φυσικά, το Σάββατο+ αναπαύτηκαν σύμφωνα με την εντολή.

24 Αλλά την πρώτη ημέρα της εβδομάδας, ήρθαν πολύ νωρίς στο μνήμα, φέρνοντας τα μυρωδικά που είχαν ετοιμάσει.+ 2 Βρήκαν όμως την πέτρα κυλισμένη από το μνήμα+ 3 και, όταν μπήκαν, δεν βρήκαν το σώμα του Κυρίου Ιησού.+ 4 Ενώ απορούσαν σχετικά με αυτό, δύο άντρες με αστραφτερά ρούχα στάθηκαν δίπλα τους. 5 Αυτές φοβήθηκαν και είχαν το πρόσωπό τους στραμμένο στο έδαφος, γι’ αυτό εκείνοι τους είπαν: «Γιατί αναζητάτε τον ζωντανό ανάμεσα στους νεκρούς;+ 6 Δεν είναι εδώ, αναστήθηκε. Θυμηθείτε πως, ενώ ήταν ακόμη στη Γαλιλαία, 7 σας είπε ότι ο Γιος του ανθρώπου πρέπει να παραδοθεί σε αμαρτωλούς ανθρώπους και να κρεμαστεί στο ξύλο και την τρίτη ημέρα να αναστηθεί».+ 8 Τότε θυμήθηκαν τα λόγια του+ 9 και επέστρεψαν από το μνήμα και τα ανέφεραν όλα αυτά στους Έντεκα και σε όλους τους υπόλοιπους.+ 10 Αυτές ήταν η Μαρία η Μαγδαληνή, η Ιωάννα και η Μαρία η μητέρα του Ιακώβου. Και οι υπόλοιπες γυναίκες που ήταν μαζί τους έλεγαν τα ίδια στους αποστόλους. 11 Ωστόσο, αυτά τα λόγια τούς φάνηκαν ανοησίες και δεν τις πίστευαν.

12 Ο Πέτρος όμως σηκώθηκε και έτρεξε στο μνήμα και, σκύβοντας μέσα, είδε μόνο τα λινά πανιά. Έφυγε λοιπόν και αναρωτιόταν τι είχε γίνει.

13 Την ίδια ημέρα, δύο από αυτούς ταξίδευαν προς ένα χωριό που ονομαζόταν Εμμαούς, περίπου 11 χιλιόμετρα* από την Ιερουσαλήμ, 14 και συνομιλούσαν για όλα αυτά που είχαν συμβεί.

15 Καθώς λοιπόν συνομιλούσαν και συζητούσαν για αυτά, ο ίδιος ο Ιησούς πλησίασε και άρχισε να περπατάει μαζί τους, 16 αλλά τα μάτια τους δεν τον αναγνώριζαν.+ 17 Εκείνος τους είπε: «Για ποια ζητήματα συζητάτε καθώς περπατάτε;» Εκείνοι στάθηκαν και τον κοίταξαν σκυθρωποί. 18 Αυτός που ονομαζόταν Κλεόπας τού απάντησε: «Ξένος είσαι, μόνος σου μένεις στην Ιερουσαλήμ και δεν ξέρεις* όσα συνέβησαν εκεί αυτές τις ημέρες;» 19 Εκείνος τους ρώτησε: «Ποια;» Αυτοί του είπαν: «Τα σχετικά με τον Ιησού τον Ναζωραίο,+ ο οποίος αποδείχτηκε προφήτης δυνατός σε έργα και λόγια ενώπιον του Θεού και όλου του λαού·+ 20 και πώς οι πρωθιερείς και οι άρχοντές μας τον παρέδωσαν για να καταδικαστεί σε θάνατο+ και τον κάρφωσαν στο ξύλο. 21 Εμείς όμως ελπίζαμε ότι αυτός ήταν που επρόκειτο να απελευθερώσει τον Ισραήλ.+ Και εκτός από όλα αυτά, σήμερα είναι η τρίτη ημέρα αφότου συνέβησαν αυτά τα πράγματα. 22 Αλλά και ορισμένες γυναίκες από ανάμεσά μας μάς άφησαν κατάπληκτους, επειδή πήγαν νωρίς στο μνήμα+ 23 και, όταν δεν βρήκαν το σώμα του, ήρθαν λέγοντας ότι είχαν δει και ένα υπερφυσικό θέαμα: αγγέλους οι οποίοι είπαν ότι αυτός είναι ζωντανός. 24 Έπειτα μερικοί από τους δικούς μας πήγαν στο μνήμα+ και το βρήκαν ακριβώς όπως είχαν πει οι γυναίκες, αλλά αυτόν δεν τον είδαν».

25 Εκείνος λοιπόν τους είπε: «Ω! άνθρωποι ασύνετοι, με καρδιά που αργεί να πιστέψει όλα όσα είπαν οι προφήτες! 26 Δεν ήταν απαραίτητο να τα πάθει αυτά+ ο Χριστός και να εισέλθει στη δόξα του;»+ 27 Και αρχίζοντας από τον Μωυσή και όλους τους Προφήτες,+ τους ερμήνευσε αυτά που αφορούσαν τον ίδιο σε όλες τις Γραφές.

28 Τελικά πλησίασαν στο χωριό προς το οποίο ταξίδευαν, και αυτός προσποιήθηκε ότι ταξίδευε μακρύτερα. 29 Αλλά εκείνοι του ζητούσαν επίμονα να μείνει, λέγοντας: «Μείνε μαζί μας, επειδή πλησιάζει το βράδυ και η ημέρα κοντεύει να τελειώσει». Τότε μπήκε μέσα για να μείνει μαζί τους. 30 Και καθώς γευμάτιζε* μαζί τους, πήρε το ψωμί, το ευλόγησε, το έσπασε και άρχισε να τους το δίνει.+ 31 Τότε ανοίχτηκαν τα μάτια τους πλήρως και τον αναγνώρισαν· αλλά εκείνος εξαφανίστηκε από μπροστά τους.+ 32 Και είπαν ο ένας στον άλλον: «Δεν καιγόταν η καρδιά μας μέσα μας καθώς μας μιλούσε στον δρόμο και μας άνοιγε πλήρως* τις Γραφές;» 33 Και σηκώθηκαν εκείνη ακριβώς την ώρα και επέστρεψαν στην Ιερουσαλήμ, και βρήκαν τους Έντεκα και εκείνους που ήταν συναγμένοι μαζί τους, 34 οι οποίοι έλεγαν: «Πράγματι, ο Κύριος αναστήθηκε και εμφανίστηκε στον Σίμωνα!»+ 35 Τότε αυτοί αφηγήθηκαν τα όσα συνέβησαν στον δρόμο και πώς τον αναγνώρισαν από το σπάσιμο του ψωμιού.+

36 Ενώ μιλούσαν για αυτά, εκείνος στάθηκε ανάμεσά τους και τους είπε: «Ειρήνη σε εσάς».+ 37 Αλλά επειδή ήταν τρομοκρατημένοι και καταφοβισμένοι, νόμιζαν ότι έβλεπαν πνεύμα. 38 Εκείνος λοιπόν τους είπε: «Γιατί είστε ταραγμένοι, και γιατί γεννιούνται αμφιβολίες στην καρδιά σας; 39 Δείτε τα χέρια μου και τα πόδια μου, ότι είμαι εγώ ο ίδιος· αγγίξτε με και δείτε, επειδή ένα πνεύμα δεν έχει σάρκα και κόκαλα, όπως βλέπετε ότι έχω εγώ». 40 Και καθώς το είπε αυτό, τους έδειξε τα χέρια του και τα πόδια του. 41 Αλλά ενώ εκείνοι ακόμη δεν πίστευαν από τη χαρά και την έκπληξή τους, τους ρώτησε: «Έχετε κάτι φαγώσιμο εδώ;» 42 Του έδωσαν λοιπόν ένα κομμάτι ψητό ψάρι, 43 και εκείνος το πήρε και το έφαγε μπροστά στα μάτια τους.

44 Έπειτα τους είπε: «Αυτά είναι τα λόγια που σας είπα ενώ ήμουν ακόμη μαζί σας,+ ότι όλα όσα γράφτηκαν σχετικά με εμένα στον Νόμο του Μωυσή και στους Προφήτες και στους Ψαλμούς πρέπει να εκπληρωθούν».+ 45 Τότε άνοιξε τη διάνοιά τους πλήρως για να συλλάβουν το νόημα των Γραφών+ 46 και τους είπε: «Είναι γραμμένο ότι ο Χριστός θα υπέφερε και θα ανασταινόταν από τους νεκρούς την τρίτη ημέρα,+ 47 και με βάση το όνομά του επρόκειτο να κηρυχτεί σε όλα τα έθνη+ μετάνοια για συγχώρηση αμαρτιών+—αρχίζοντας από την Ιερουσαλήμ.+ 48 Εσείς θα είστε μάρτυρες αυτών των πραγμάτων.+ 49 Και να! Εγώ σας στέλνω αυτό που υποσχέθηκε ο Πατέρας μου. Εσείς, όμως, μείνετε στην πόλη μέχρι να λάβετε* δύναμη από τα ύψη».+

50 Έπειτα τους οδήγησε έξω, μέχρι τη Βηθανία, και σήκωσε τα χέρια του και τους ευλόγησε. 51 Καθώς τους ευλογούσε, χωρίστηκε από αυτούς και αναλήφθηκε στον ουρανό.+ 52 Και αυτοί τον προσκύνησαν και επέστρεψαν στην Ιερουσαλήμ με μεγάλη χαρά.+ 53 Και ήταν συνεχώς στον ναό δοξάζοντας τον Θεό.+

ὑπηρέται, Κείμενο.

Βλέπε Γλωσσάριο.

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Ή αλλιώς «έθιμο».

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Ή αλλιώς «από την κοιλιά της μητέρας του».

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Ή αλλιώς «κάποιο όραμα».

Ή αλλιώς «δημόσιας υπηρεσίας του».

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Ή αλλιώς «Θα συλλάβεις στην κοιλιά σου».

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Ή αλλιώς «Όλο μου το είναι». Βλέπε Γλωσσάριο.

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Κυριολεκτικά «στο σπέρμα».

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Ή αλλιώς «ισχυρό σωτήρα». Βλέπε Γλωσσάριο «Κέρας· Κέρατο».

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Στο πρωτότυπο κείμενο χρησιμοποιείται η λέξη οἰκουμένη.

Ή αλλιώς «η οποία, σύμφωνα με τον αρραβώνα τους, του είχε δοθεί σε γάμο».

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Ή αλλιώς «ανθρώπους τους οποίους επιδοκιμάζει».

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Κυριολεκτικά «Κάθε αρσενικό που ανοίγει μήτρα».

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Ή αλλιώς «θα διαπεράσει τη δική σου ψυχή».

Κυριολεκτικά «μετά την παρθενία της».

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Ή αλλιώς «παρέμενε υπάκουος».

Δηλαδή ο Ηρώδης Αντίπας. Βλέπε Γλωσσάριο.

Κυριολεκτικά «τετράρχης».

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Ή αλλιώς «όλοι οι άνθρωποι».

Ή αλλιώς «το μέσο που παρέχει ο Θεός για διάσωση».

Ή αλλιώς «έναν επιπλέον χιτώνα».

Ή αλλιώς «Να μην εισπράττετε».

Ή αλλιώς «Να μην αποσπάτε χρήματα εκβιαστικά από».

Ή αλλιώς «τον μισθό σας».

Στο πρωτότυπο κείμενο χρησιμοποιείται η λέξη οἰκουμένη.

Ή αλλιώς «κάνεις μια πράξη λατρείας μπροστά μου».

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Ή αλλιώς «σε αυτόν μόνο πρέπει να αποδίδεις ιερή υπηρεσία».

Ή αλλιώς «στο στηθαίο· στο ψηλότερο σημείο».

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Ή αλλιώς «δεν θεραπεύτηκε».

Ή πιθανώς «ήξεραν ποιος είναι».

Δηλαδή στη Θάλασσα της Γαλιλαίας.

Κυριολεκτικά «συγκέντρωσαν».

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Ή αλλιώς «πλάγιαζαν μπροστά στο τραπέζι».

τοὺς ἄρτους τῆς προθέσεως, Κείμενο.

Ή αλλιώς «παράλυτο».

Ή αλλιώς «ψυχή».

Ή αλλιώς «απορρίψουν το όνομά σας ως πονηρό».

Δηλαδή χωρίς τόκο.

Ή αλλιώς «Να απελευθερώνετε».

Ή αλλιώς «θα απελευθερωθείτε».

Βλέπε Γλωσσάριο.

Κυριολεκτικά «κάτω από τη στέγη μου».

Κυριολεκτικά «μονογενής γιος».

Ή αλλιώς «ωραία».

Κυριολεκτικά «πριν από το πρόσωπό σου».

Ή αλλιώς «την κατεύθυνση».

Ή αλλιώς «δικαιώνεται».

Ή αλλιώς «τα αποτελέσματά της».

Ή αλλιώς «πλάγιασε μπροστά στο τραπέζι».

Ή αλλιώς «πλάγιαζε μπροστά στο τραπέζι».

Βλέπε Παράρτημα Β14.

Ή αλλιώς «μεγάλες».

Ή αλλιώς «πλάγιαζαν μπροστά στο τραπέζι».

Ή πιθανώς «Επί πολύ καιρό αυτό τον είχε κρατήσει γερά».

Ή αλλιώς «την απόκρημνη όχθη».

Κυριολεκτικά «μονογενής κόρη».

Ή αλλιώς «η δύναμη της ζωής».

Κυριολεκτικά «ασήμι»· ἀργύριον, Κείμενο.

Ή αλλιώς «έναν επιπλέον χιτώνα».

Δηλαδή ο Ηρώδης Αντίπας. Βλέπε Γλωσσάριο.

Κυριολεκτικά «ο τετράρχης».

Βλέπε Γλωσσάριο.

Ή αλλιώς «την ψυχή».

Κυριολεκτικά «συμπληρώνονταν».

Κυριολεκτικά «προσήλωσε σταθερά το πρόσωπό του».

Κυριολεκτικά «είχε το πρόσωπο προσηλωμένο».

Ή αλλιώς «μην αγκαλιάσετε κανέναν για να τον χαιρετήσετε».

Ή αλλιώς «Άδη». Πρόκειται για τον κοινό τάφο του ανθρωπίνου γένους. Βλέπε Γλωσσάριο.

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Βλέπε Γλωσσάριο.

Βλέπε Παράρτημα Β14.

Κυριολεκτικά «τον λόγο του».

Ή αλλιώς «καλύτερη μερίδα».

Ή αλλιώς «ας θεωρείται ιερό».

Χαρακτηρισμός του Σατανά.

Ή αλλιώς «καλάθι μέτρησης».

Ή αλλιώς «είναι καθαρό». Κυριολεκτικά «είναι απλό».

Κυριολεκτικά «είναι πονηρό».

Δηλαδή δεν καθαρίστηκε τελετουργικά.

Κυριολεκτικά «αρπαγή».

Ή αλλιώς «δώρα στους φτωχούς». Βλέπε Γλωσσάριο.

Ή αλλιώς «άλλο λαχανικό».

Ή αλλιώς «τα καλύτερα καθίσματα»· τὴν πρωτοκαθεδρίαν, Κείμενο.

Ή αλλιώς «τα μνήματα».

Ή αλλιώς «που δεν έχουν διακριτικό σημάδι».

Ή αλλιώς «να ζητηθεί από».

Ή αλλιώς «ναό».

Ή αλλιώς «θα ζητηθεί από».

Βλέπε Γλωσσάριο.

Κυριολεκτικά «για δύο ασσάρια». Βλέπε Παράρτημα Β14.

Ή αλλιώς «δεν παραβλέπει».

Ή πιθανώς «μπροστά σε συναγωγές».

Στο πρωτότυπο κείμενο χρησιμοποιείται η λέξη πλεονεξία.

Ή αλλιώς «στην ψυχή».

Ή αλλιώς «Ψυχή, έχεις».

Ή αλλιώς «την ψυχή».

Ή αλλιώς «ψυχή».

Βλέπε Παράρτημα Β14.

Ή αλλιώς «δώρα στους φτωχούς». Βλέπε Γλωσσάριο.

Κυριολεκτικά «Η οσφύς σας να είναι περιζωσμένη».

Ή αλλιώς «Θα περιζωστεί για υπηρεσία».

Περίπου από τις 9:00 μ.μ. μέχρι τα μεσάνυχτα.

Από τα μεσάνυχτα μέχρι περίπου τις 3:00 π.μ.

Ή αλλιώς «διαχειριστής οίκου».

Ή αλλιώς «σοφός· συνετός».

Ή αλλιώς «στους υπηρέτες του σπιτικού του».

Ή αλλιώς «ούτε ενήργησε σύμφωνα με το θέλημά του».

Κυριολεκτικά «το τελευταίο λεπτό». Βλέπε Παράρτημα Β14.

Ή αλλιώς «αναπηρίας».

Κυριολεκτικά «τρία σεάχ». Το σεάχ ισοδυναμούσε με 7,33 λίτρα. Βλέπε Παράρτημα Β14.

Ή αλλιώς «είναι αδιανόητο».

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Ή αλλιώς «οίδημα», συσσώρευση υγρού στο σώμα.

Κυριολεκτικά «φάει ψωμί».

Ή αλλιώς «δεν αγαπάει λιγότερο».

Ή αλλιώς «την ψυχή».

Βλέπε Γλωσσάριο.

Ή αλλιώς «δεν απαρνείται».

Βλέπε Παράρτημα Β14.

Ή αλλιώς «σπάταλη· αχαλίνωτη».

Κυριολεκτικά «έπεσε στον λαιμό του».

Ή αλλιώς «σώος».

Κυριολεκτικά «καταβρόχθισε».

Ή αλλιώς «διαχειριστή οίκου».

Το βαθ ισοδυναμούσε με 22 λίτρα. Βλέπε Παράρτημα Β14.

Το κορ ισοδυναμούσε με 220 λίτρα. Βλέπε Παράρτημα Β14.

Ή αλλιώς «με οξυδέρκεια· με φρόνηση».

Βλέπε Γλωσσάριο.

Κυριολεκτικά «στον κόλπο του Αβραάμ».

Ή αλλιώς «Άδη». Πρόκειται για τον κοινό τάφο του ανθρωπίνου γένους. Βλέπε Γλωσσάριο.

Κυριολεκτικά «στον κόλπο».

Ή αλλιώς «βρίσκεται μεταξύ σας».

Ή αλλιώς «την ψυχή».

Βλέπε Παράρτημα Α3.

Ή αλλιώς «και με γρονθοκοπάει μέχρι να με αποτελειώσει».

Ή αλλιώς «τέτοιου είδους πίστη»· τὴν πίστιν, Κείμενο.

Ή αλλιώς «ελέησέ με».

Βλέπε Γλωσσάριο.

Ή αλλιώς «ολοκληρωθούν».

Ή αλλιώς «άρπαξα με ψεύτικη κατηγορία».

Η ελληνική μνα ζύγιζε 340 γρ. και υπολογίζεται ότι ισοδυναμούσε με 100 δραχμές. Βλέπε Παράρτημα Β14.

Ή αλλιώς «τη βασιλεία».

Κυριολεκτικά «το ασήμι»· τὸ ἀργύριον, Κείμενο.

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Ή αλλιώς «θα σου προκαλέσουν οδύνη».

Ή αλλιώς «του φέρθηκαν προσβλητικά».

εἰς κεφαλὴν γωνίας, Κείμενο.

Ή αλλιώς «σωστό».

Βλέπε Παράρτημα Β14.

Βλέπε Γλωσσάριο.

Βλέπε Παράρτημα Α5.

Ή αλλιώς «τα καλύτερα καθίσματα»· πρωτοκαθεδρίας, Κείμενο.

Ή αλλιώς «τις περιουσίες».

Ή αλλιώς «ως πρόσχημα».

Ή αλλιώς «βαρύτερη».

Ή αλλιώς «δοχεία».

Κυριολεκτικά «δύο λεπτά». Βλέπε Παράρτημα Β14.

Ή αλλιώς «εξεγέρσεις»· ἀκαταστασίας, Κείμενο.

Ή αλλιώς «προδώσουν».

Ή αλλιώς «θα αποκτήσετε την ψυχή σας».

ἡμέραι ἐκδικήσεως, Κείμενο.

Στο πρωτότυπο κείμενο χρησιμοποιείται η λέξη οἰκουμένη.

Ή αλλιώς «διακονεί».

Ή αλλιώς «πλαγιάζει μπροστά στο τραπέζι».

Ή αλλιώς «διακονεί».

Ή αλλιώς «πλαγιάζει μπροστά στο τραπέζι».

Ή αλλιώς «διακονεί».

Βλέπε Παράρτημα Α3.

Κυριολεκτικά «Πάρε αυτόν από εδώ».

Βλέπε Γλωσσάριο.

Δηλαδή περίπου 12:00 το μεσημέρι.

Δηλαδή περίπου μέχρι τις 3:00 μ.μ.

Βλέπε Γλωσσάριο.

παρασκευῆς, Κείμενο.

Κυριολεκτικά «60 στάδια». Το στάδιο ισοδυναμούσε με 185 μ. Βλέπε Παράρτημα Β14.

Ή πιθανώς «Είσαι ο μόνος επισκέπτης στην Ιερουσαλήμ που δεν ξέρει;»

Ή αλλιώς «πλάγιαζε μπροστά στο τραπέζι».

Ή αλλιώς «εξηγούσε ξεκάθαρα».

Κυριολεκτικά «να ντυθείτε με».