Peʼureeroʼu

Niʼitaainjeseʼe naaʼin Noé nünain Jeʼwaa sümaa «naaʼinrüin süpüshuaʼaya tü nuluwataakat anain». ¿Kasa niʼraka Noé sünainjee noonooin nümaa Jeʼwaa? Oʼttaashi nia otta nüpüshi suulia wüinsira süka suluʼujanain naya tü anuwakat. Akaʼaya nia, anasü nepijia na nüchonniikana nutuma süka naaʼinrüin tü nümakat Jeʼwaa. Nnojotpejeʼe anain neʼe nekirajia nutuma, anasü nukuwaʼipa napüleerua. Naaʼinrüin tia mayaapejeʼe mojulaain maʼin wayuu süpülapünaa tü Juya miyoʼukat maʼin (Gén. 6:5). Kachonle pia, oonooinjachi pia nümaa Jeʼwaa süpüla paaʼinrüin süpüshuaʼa tü nuluwataakalü anain pia. Puuʼulaa nükaaliinjain pia sükajee tü Nünüikikat jee sükajee tü pütchi aapünawaikat wamüin sutuma tü nupueulosekat. Eepejeʼe na akatalaakana nuulia Jeʼwaa mayaapejeʼe nekirajünüin maʼin nutuma nashi jee nei. Na achajaakana maʼin sukuwaʼipa süpüla sujutuuin tü shiimainkat suluʼumüin naaʼin nachonnii, nnojotsü nasirüin nakatalaale nachonnii mapa nuulia Jeʼwaa. Akaʼaya naya, eesü süpüla naʼatapajüin naleʼejüin nachonnii nachikuaʼa nünainmüin Jeʼwaa. w18.03 30 püt. 10, 11

¿Eeirü isain püchiki piiʼiyatüin pümanee sümüin wayuu? Eeshiijaʼa japüleʼere waya jee mmoluwaale waya suulia nakulajaain aaʼin na weʼiyoukana süka nnojoluin watüjain saaʼu kasainjatüin yootuin achiki waya namaa. Maʼletsere waya, eesüjaʼa jülüjale waaʼin nnojoluin anain maʼin tü kasa waaʼinrakat nayaaluʼu maʼaka naaʼinrüin shia na wane wawalayuukana. Nnojotsü choʼujaain maʼin anainjatüin tü wepiakat süpüla keʼiyouinjanain waya. Aneerü maʼin naaʼin na wayuu wounejaakana wulere wepia, nnojorüle walakatüin wanee kasa süpaʼapünaa otta kamaneere maʼin waya namüin. Nnojotsü anain shapaale waaʼin, shia anaka aluʼu weeʼiyatüle naalin na weʼiyoukana wapüla. Anasü maʼin kapürale waaʼin nakuwaʼipa na weʼiyoukana (Filip. 2:4, 5). Wainma maʼin na wayuu kamalainkana amüin yooto süchiki tü alatakat namüin. Walatirüle kaʼi namaa, waapajeerü tü naküjakat. Anuu nüshajala wanee laülaashi: «Sutuma tounejaain na wawalayuukana tepialuʼumüin, tayaawata aaʼu tü alatakat namüin, teʼraajüin maʼin naya jee müsia naküjain tamüin jamakuwaʼipalin süpüla neʼraajüin Jeʼwaa». Kapürale waaʼin na weʼiyoukana, talatajiraajeerü waaʼin namaa. w18.03 18, 19 püt. 15-17

Maaʼulu yaa, na wawalayuu kachonshiikana nakaaliinjain na nachonniikana süpüla anainjatüin tü kasa naneekakat. Eepejeʼe süpüla sumojujaain nanoula na nachonniikana kakaliale naya süpüla woutiisain sümaa kettaainain naya süpüla (Sant. 4:17). Süpülapünaa woutiisain wanee nachon, natüjaainjatü aaʼu müleka niyaawatüle saaʼu chi nachonkai tü nukuwaʼipainjatkat sünain anoujaa. Shapaasü maʼin naaʼin waneinnua wawalayuu alapalaakana waaʼu süka neʼrüin wainmain na jimaʼalii 20 ouyase nnojoyüliikana woutiisain, eereje nekirajünüin sünain tü shiimainkat tepichijaiwaʼaya naya. Noʼutku naya jimaʼaliikana eeshii nojuʼitüle sünain aküjaa pütchi, eeshii noʼunule sünain tü outkajawaakat otta eeshii «aküjalii waya pütchi nüchiki Jeʼwaa» namüle. Akanasaʼa nnojoyüliin naapüin naaʼin nümüin Jeʼwaa jee woutiisain naya. ¿Kasache nnojotka woutiisamaatüin atuma naya? Eeshiijaʼa nayale na wayuu kachonniikana naya müin namüin nnojoyüliin kettaain naya süpüla woutiisaa. w18.03 9 püt. 1, 2

Süpüla müinjatüin wakuwaʼipa maʼaka naaʼin Jesuu, watüjainjatü aaʼu tü jülüjakat naaʼin jee tü naaʼinrapuʼukat. Shiapuʼusü kojutuka maʼin nümüin Jesuu tü nukuwaʼipakat nümaa Jeʼwaa. Arütkaajeena maʼin waya nünainmüin Jeʼwaa müle wakuwaʼipa maʼaka naaʼin Jesuu. Müsüjeseʼe choʼujaain maʼin jülüjainjatüin waaʼin tü jülüjakat naaʼin Kürisüto. ¿Jamüinjatü sukuwaʼipa watuma süpüla wountuin waaʼinrüin tia? Na nikirajüinkana Jesuu neʼrüin nia sünain aainjaa kasa pülasü, sünain ekirajaa wayuu, neʼrüin tü nukuwaʼipakat sümüin wayuu süpüshuaʼa otta neʼrüin noonooin sümaa nünüiki Jeʼwaa. (Aluw. 10:39). Maaʼulu yaa, nnojoishi süpüla weʼrüin Jesuu. Eepejeʼe süpüla weʼraajüin nukuwaʼipa otta tü jülüjakat naaʼin Jesuu sükajee tü karaloʼutakat Mateo, Marcos, Lucas otta Juan. Müsüjeseʼe waashajeʼerüinjatüin shia sümaa wasakireʼerüin waaʼin sünain tü waashajeʼerakat suluʼujee. Waaʼinrüle tia, oushikajaajeena waya süchiirua nukuwaʼipa Jesuu (1 Ped. 2:21; 4:1). w18.02 21 püt. 15, 16

Soʼujee kachoin Adán sümaa Eva, eʼnnaajünüshi Jeʼwaa natuma na wayuu anoujakana nünain sükajee apünüinsü kasa: sükajee tü kasa nukumajakat Jeʼwaa, nakajee na aʼyataashiikana nümüin jee sükajee tü kasa anasü neʼrakat na wayuukana saaʼu noonooin nümaa Jeʼwaa (Isa. 48:18). Jamüshijaʼa Noé, jülüjasü naaʼin tü kasa nukumajakat Jeʼwaa. Sutuma tia, niyaawata aaʼu shiimain eein Jeʼwaa otta niyaawata aaʼu tü nukuwaʼipakat Jeʼwaa. Niyaawata aaʼu pülashaatain maʼin nia otta niain chi Maleiwa shiimainshikai (Roma 1:20). Nnojoishi anoujaʼalüin neʼe Noé nünain Jeʼwaa, icheshaatasü nunoula nünain. Eeshijaʼa naapüle Noé nüchiki Jeʼwaa sutuma tü sümakat nüpüshi nümüin. Jamüshijaʼa Lamec, chi nüshikai, wayuu kanoulashi nia otta eejachi süpülapünaa outuin Adán Otta müsia eeshijaʼa nikirajünüle Noé nutuma Matusalén, chi nutuushikai. Jee wanee eeka süpüla ekirajüin Noé nia Jared, chi nutuushikai Matusalén. Outushi Jared 366 juya süchikijee joʼuuin Noé (Luc. 3:36, 37). Kojutusü maʼin nümüin Noé tü ekirajünakalü anain nia, aʼyataashijeseʼe nia nümüin Jeʼwaa (Gén. 6:9, 10). w18.02 10 püt. 4, 5

Eekajasaʼa nayale müliain atuma waya na wawalayuukana jee na wapüshikana, aisü wamüin tia. ¿Jama nnojorüle motuin waaʼin tü naaʼinrakat wamüin? ¿Kojuyeenache juya jashichin waya namüin? ¿Shiataapa waaʼinramaateerüin tü sümakat tü Wiwüliakat süpüla wakumajüin sukuwaʼipa wanee mojujirawaa? Wooʼulaale sülatüin kojuya kaʼi süpüla wakumajüin sukuwaʼipa wanee mojujirawaa, kapüleʼereʼejeeria shia wamüin mapa. ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla pukumajüin sukuwaʼipa tia? Puchunta nümüin Jeʼwaa süpüla anakuwaʼipalüinjatüin paashajaala nümaa chi wawalakai. Soto paaʼin naʼaleewain Jeʼwaa chia wawalakai wanaa pümaa (Sal. 25:14). Chia wawalakai ashi nüpüla Jeʼwaa jee kamaneeshi nia nümüin. Akaataajaʼa piakai, kamaneeinjachi pia nümüin (Prov. 15:23; Mat. 7:12; Col. 4:6). Yaawa putuma tü pünüikinjatkat. Eeshijaʼa piale neʼe mojuin amüin tü alatakat jee piale kasirüin shia. w18.01 7 püt. 15, 16

Naata maʼin nakuwaʼipa na aʼyataakana nümüin Jeʼwaa noulia na manoujainsaliikana süka shiimain aijiraain naya. Kakaliairü müin nakuwaʼipa. Nüküjain Jesuu piamain neʼe tü pütchi alanaʼaleekat sünain anain saʼakajee tü Pütchi aapünakat nümüin Moisés, alinjachin wapüla Maleiwa süka süpüshuaʼa waaʼin otta alinjatüin wayuu süpüshuaʼa wapüla maʼaka alin waya wapülajiraa (Mat. 22:38, 39). Akaʼaya Jesuu, nüküjain nayaawatünüinjanain na anoujashii shiimainshiikana süka aijiraain naya (Juan 13:35). Jaʼitakajeʼe na naʼünüükana alinjana napüla (Mat. 5:43, 44). Niiʼiyatüin Jesuu shiimain alin wayuu nüpüla. Oʼunushi nia suluʼupünaa tü pueulokalüirua sünain aküjaa pütchi anasü süchiki Nuluwataaya Maleiwa. Anasü nutuma Jesuu wayuu eekai moʼuin, tü eekai masaʼain, tü eekai sajaʼttüin süta, tü eekai macheʼein otta nüsoʼireʼerüin saaʼin wayuu outusü (Luc. 7:22). Akaʼaya nia, naapüin nikii saaʼu wayuu. Nüshatüin maʼin Jesuu nukuwaʼipa chi Nüshikai, chi aipüraikai wayuu. Jee müshiʼiya na aküjaliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa sainküinpünaa mmaka süpüshuaʼa, oushikajaashii süchiirua nukuwaʼipa Jesuu sümaa alin wayuu napüla. w18.01 30 püt. 11, 12

Eeshijaʼa woutiisale pia joʼuuiwaʼaya pia, nnojotpejeʼe süpüla pütüjaain saaʼu tü kasa eejiraweechikalü amaa pia. Süpüla waneepiain pia nümaa Jeʼwaa, jülüjeesü maʼin paaʼin püpansaajüitchipain pünüiki nümüin sünain piʼyataainjachin nümüin waneepia. Püpansaajüin pünüiki sünain piʼyataainjachin nümüin Chi Aluwataakai saaʼu kasaka süpüshuaʼa jaʼitairü kasain alatüin pümüin, jaʼitaichi nüpütüin pia püshi, püi jee paʼaleewainyuu (Sal. 27:10). Jaʼitairü kasain alatüin pümüin, eeshi süpüla puchuntüin nümüin Jeʼwaa nükaaliinjai pia süpüla pikeraajüin tü püpansaajakat paala nümüin (Filip. 4:11, 12). Nücheküin maʼin Jeʼwaa aleewain pia nümaa. Eepejeʼe tü kasa paaʼinrajatka süpüla ayatüin aleewain pia nümaa otta süpüla puuntüin oʼtteʼennaa. Müsü Filipos 2:12: «Anakaja jooluʼu ayatüle jia sünain jaaʼinrüin süpüshua tü kasa nüchekakat Maleiwa jüpüleerua sümaa kojutüinjachin nia jütüma süpüla sütüjaainjatüin wayuu jaaʼu sünain shiimüin sünain juʼtteʼennüin». Jülüjainjatü maʼin paaʼin tü paaʼinrajatka süpüla aleewain pia nümaa Jeʼwaa jee waneepiain pia nümaa. «Waneepieechi taya nümaa Jeʼwaa», nnojoishi neʼe müinjachin pia. Soto paaʼin eein wayuu akatalaakana nuulia Jeʼwaa süchikijee kakaliain naʼyataain nümüin. w17.12 22 püt. 4, 6, 7

Kojutushii maʼin waya nümüin Jeʼwaa müsüjeseʼe nuuʼulaain wasülajüin süpüshi wanneetse süpüla tü aʼyatawaa aainjünakat süpüleerua Nuluwataaya. Nüküjain wamüin Jeʼwaa naapeerüin wamüin naʼanasiain wasülajüliire (Mal. 3:10). Nüküjain wamüin Jeʼwaa aneerüin wakuwaʼipa nutuma wasülajüliire (Prov. 11:24, 25). Akaʼaya shia, nüküjain wamüin talateenain maʼin waya wasülajüliire süka anakuwaʼipalin «chi wayuu aapakai nuulia chi aapünakai amüin» (Aluw. 20:35). Eeshii süpüla wekirajüin sükajee wanüiki otta wakuwaʼipa na wachonniikana otta na jekenakana sünain anoujaa süpüla nasülajüliinjanain. Süpüshuaʼa tü kasa eekat wamaʼana naapajala shia Jeʼwaa wamüin. Shiasaʼa wasülajapa nümüin, weeʼiyatüin alin nia wapüla otta kojutuin wamüin süpüshuaʼa tü kasa naainjakat wapüleerua. Talatüsü maʼin naaʼin na israeliitakana wanaa sümaa nasülajüin süpüshi nanneetse süpüla sukumajünüin tü aʼwaajüleekat Maleiwa. Müsü sünüiki tü Wiwüliakat: «Talatakalaka maʼin naaʼin na wayuukana sutuma tü naapakat nümüin Jeʼwaa süka naaʼin» (1 Crón. 29:9). Akaʼaya neʼe wayakana maaʼulu yaa, talatüshii maʼin waya sükajee wasülajüin nümüin Jeʼwaa süpüshi tü kasa naapakat wamüin. w18.01 20 püt. 18, 19

Na asoʼiraainjanakana aaʼin palajana, eeshiijaʼa nasoʼireʼennüle aaʼin süchikijee suʼttüin nükalia Kürisüto. Nayasaʼa na anoujashii chainjanaka iipünaa kateenakana oʼu wanaa sümaa tü mülia miyoʼusükat ‹oʼuninneena naya sirumatuʼumüin› (1 Tes. 4:13-17, TNM; Mat. 24:31). Jamüshiijaʼa outule naya, ‹eeʼiranajaweerü nakuwaʼipa› naapapa «shiʼira wane jontoroyoi chajee iipünaajee» (1 Cor. 15:51, 52). Maaʼulu yaa, wainma na anoujashii nnojoliinjanakana oʼunüin chaa iipünaamüin jee nnojoluinjana aluwataain nümaa Kürisüto sirumatuʼujee. Shia naʼatapajaka maʼin tü nükaliakat Jeʼwaa, eere sajaʼlajeʼenneerüin süpüshuaʼa tü kasa mojusü eekat saaʼu tü mmakat. Nnojotsü natüjaain saaʼin joujeerüin tia, natüjaapejeʼe saaʼu sülüʼülüin maʼin tia kaʼikat (1 Tes. 5:1-3, TNM). Jeketpa sukuwaʼipa tü mmakat nutuma Maleiwa, naateerü nakuwaʼipa na asoʼiraainjanakana aaʼin. Soʼu kaʼikat tia, asoʼiraainjatü saaʼin wayuu saaʼu tü mmakat jee loteerü maʼin nakuwaʼipa otta nnojoleena outuin naya nachikuaʼa. w17.12 13 püt. 15; 13, 14 püt. 18, 19

Shiale jülüjain waaʼin alin wapüla na wawalayuukana otta waaʼinrüin kasa anasü napüleerua, nnojoleena waya kachumüraliin. Anuu sünüiki tü Wiwüliakat: «Shiimüinre sünain alin tapüla wayuu, nnojoleerü akulajaain taaʼin sünain kamanewaa namüin, je nnojoleerü achunjain taaʼin» (1 Cor. 13:4). Süpüla nnojoluinjanain kachumüraliin waya, jülüjeesü waaʼin tü jülüjakat naaʼin Jeʼwaa nachiki na wawalayuukana. Jülüjeesü waaʼin wayajiraain neʼe namaa na wawalayuukana. Anuujeseʼe sünüiki tü Wiwüliaka: «Akaajaa müleka eere eekai kojutüin sütüma wayuu waʼaka, talateerü waaʼin wapüshua nümaa» (1 Cor. 12:16-18, 26). Anale nukuwaʼipa wanee wawala, talatüshii waya sutuma tia, nnojoishii waya achunjüin. Jülüjataa waaʼin nukuwaʼipa Jonatán, chi nüchonkai chi aluwataaikai Saúl. Nnojotsü achunjüin naaʼin Jonatán sutuma niain aneekünüin David nutuma Jeʼwaa süpüla aluwatawaa nüchikumüin Saúl. Aishi maʼin David nüpüla Jonatán, aainjüshi nia kasa anasü nüpüleerua, nütütüleʼerüin naaʼin otta nükaaliinjain nia (1 Sam. 23:16-18). Eeshii süpüla washatüin nukuwaʼipa Jonatán. w17.11 29, 30 püt. 10, 11

Niʼitaain Jeʼwaa tü Nünüikikat suluʼu tü Wiwüliakat. Süpülajatü waaʼinrüin «tü kasa alanaʼaleekat sünain anain», tü shikirajakalü anain waya. Jamüsüjaʼa tü pueulo ounjulaaya eejatkat chaa Israel, eesü tü kasa shikirajakalü anain waya (Mat. 23:23). Sutuma tü Pütchi aapünakat nümüin Moisés «watüjaa aaʼut kasa süpüshua süpüla wekirajüinjatüin wayuu sünain tü shiimüinkat». Shikirajüin waya nüchiki Jeʼwaa otta süchiki tü nuchuntakat wamüin (Roma 2:20). Jamüsüjaʼa tü pueulo ounjulaaya aküjünakat achiki sünain tü Pütchi aapünakat nümüin Moisés, shikirajüin na laülaashiikana sünain lotuinjatüin sukuwaʼipa süsalainjachipa naainjala wanee wawala natuma. Shikirajüin waya wapüshuaʼa sünain aijiraainjanain waya otta wamüliajiraainjanain waaʼin (Zac. 7:9). Mayaainjeʼe nnojoluitpain choʼujaain waaʼinrüin tü sümakat tü Pütchi aapünakat nümüin Moisés, nnojotsü eeʼiratüin nukuwaʼipa chi Maleiwakai. Ayatsia nücheküin lotuinjatüin sukuwaʼipa wanee kasa watuma sümaa wamüliajiraain waaʼin. Anashaatasü maʼin aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa. Niainjachi washataka akuwaʼipa otta niainjachi wounjulaayaka. w17.11 16 püt. 3; 20 püt. 18, 19

Shiainjatü pikirajaka maʼin aka tü Wiwüliakat eejee tü aashajaaleekat (Juan 7:16). Pikirajapa na wawalayuukana, püchajaweein sukuwaʼipa süpüla shiainjatüin pikirajüin aka tü Wiwüliakat, süpüla nnojoluin motuin naaʼin tü pütchi paashajeʼerakat sutuma wainmain maʼin shiyaawase putuma. Soteesü paaʼin naatain sümüin aashajeʼeraa wanee wetsiikulo suulia ekirajaa shia. Wainmale wetsiikulo paashajeʼeraka, moteerü shia naaʼin na wawalayuukana. Shia anaka aluʼu püneeküle tü wetsiikulo anaka süpüla paashajeʼerüin, püküja jamaluʼuluin shia, piʼitaa wanee shiyaawase otta püküja jümüin aneetka wakuwaʼipa sutuma (Neh. 8:8). Shiapejeʼe anaʼleein puchuntüle kaaliinwaa nümüin Jeʼwaa süpüla pikirajüin sünain tü Nünüikikat (Esd. 7:10). w17.09 24 püt. 11,12

Soʼu juyaka 537 süpülapünaa wakalia, talatüsü maʼin nupueulose Jeʼwaa, süka jamüin, taashin naya suulia nachepchieein na babiloniokana soʼu 70 juya. Talatüshii nayaʼaya süka naleʼejüinjanain Jerusalénmüin süpüla nakumajüin tü aʼwaajüleekat Jeʼwaa otta naʼwaajüin nia chayaa. Waneemüin juya süchikijee tia, nakumajüin süikkalaaya tü aʼwaajüleekat. Alatüsü 16 juya sümaa shaʼwatüin tü aʼyatawaakat, nnojotsü jaralüin akumajüin tü aʼwaajüleekat. Nüküjaka Jeʼwaa namüin na israeliitakana nooʼulaainjanain suulia jülüja aaʼin nakuwaʼipa neʼe namüiwaʼa otta naʼwaajüinjachin nia nüchikuaʼa süka süpüshuaʼa naaʼin jee sümaa yalayalain naaʼin. Soʼu juyaka 520, aluwataanüshi Zacarías nutuma Jeʼwaa süpüla nüsoʼijirüin naaʼin na israeliitakana sünain tü taashikalü apüla naya Babiloniajee. Tü anülieekat Zacarías, «Sotusü naaʼin Jeʼwaa» maluʼulu. Sutuma tia, eesüjaʼa nayaawatüle aaʼu na israeliitakana motuin naaʼin tü naaʼinrakat Jeʼwaa napüleerua. Aluʼujasaʼa nayakana, nnojoishii motuin naya naaʼin (Zac. 1:3, 4). Nüküjain Maleiwa namüin nakaaliinjainjanain naya süpüla naʼwaajüinjachin nia nüchikuaʼa. Nüküjaleepajaʼa namüin naʼwaajüinjachin nia süka süpüshuaʼa naaʼin süpüla anashiin nümüin naʼwaajüin nia. w17.10 15, 16 püt. 2, 3

Naashin na psicologokana, nnojoishi jooin süpüla ayuulii chi eekai amüliajülin wayuu otta aleewajiraashi nia sümaa wayuu. Wakaaliinjale na müliakana aaʼin, talatüsü waaʼin, kaʼatapalashii waya, nnojotsü mojuin waaʼin otta jülüjeerü waaʼin waneepia kasa anasü. Aire wapüla wayuu otta wakaaliinjale naya, jimateerü waaʼin sutuma waaʼinrüin tü nüchekakat Jeʼwaa. Waaʼinrüle tia, aneerü wakuwaʼipa namaa wachonnii, sümaa waʼwayuuse otta namaa waʼaleewainyuu. Otta kaaliinjeena waya sutuma wayuu choʼujaapa wamüin wanee kasa jee sülatüle kasa mojusü wamüin (Mat. 5:7; Luc. 6:38). Amülialaasü waaʼin saalin wayuu süka washateein nukuwaʼipa Jeʼwaa otta süka waʼwaajeein nia, nnojotsü shiain saaʼujee aneein wakuwaʼipa sünainjee tia. Aipürai maʼin wayuu Jeʼwaa otta amüliajüi maʼin nia wayuu (Prov. 14:31). w17.09 14 püt. 16, 17

Nnojoishi aneekünüin neʼe Jesuu süpüla nuluwataain jee süpüla sacerdootein nia, aluwataanüshi nia süpüla nukumajüin tü aʼwaajüleekat Jeʼwaa. Oʼttüshi Jesuu sünain aaʼinraa tia soʼu 1919 wanaa sümaa taashin nutuma tü nupueulosekat Maleiwa suulia Babilonia tü Miyoʼusükat. Soʼu tia, nüikaleʼerüin Jesuu süchikuaʼa sukuwaʼipa tü anoujaa shiimainsükat otta nüneeküin chi achepchiee oonookai otta kekiikai maʼin. Aʼyataashi maʼin chi achepchieekai sünain oʼuniraa sukuwaʼipa tü shiʼyataainkat nupueulose Maleiwa (Mat. 24:45, TNM). Aʼyataashi maʼin Jesuu sünain anoutaa sukuwaʼipa nupueulose Maleiwa jee süpüla nuʼwaajünüin Maleiwa maʼaka nücheküin shia (Mal. 3:1-3). Aluwataainjachi Jesuu soʼu miit juya namaa na 144.000 wayuu aneekünaka nutuma Maleiwa süpüla naluwataain jee sacerdootein naya. Soʼutpünaa tia, nakaaliinjeena na waneepiakana nümaa Maleiwa süpüla lotuinjatüin nakuwaʼipa. Kettaapa tia natuma, nnojoleerü eein wayuu eekai nnojoluin suʼwaajüin Maleiwa yaa Mmapaʼa. Shieerü neʼe eeka tü aʼwaajaa shiimainsükat. w17.10 25, 26 püt. 15, 16

Süpüla nümüliajünüin wanee israeliita eekai nuʼutuin saaʼin wayuu sümaa nnojoluin naaʼinjeein shia, awataainjachi suluʼumüin tü pueulo ounjulaayakat (Jos. 20:4). Nnojoipuʼushi oʼutunüin aaʼin chi eekai nüntamaatüin suluʼumüin tia pueulokot otta makatüle nia yala outaleepa chi laülaakai napüleerua na sacerdootekana. Wainma kasa nüpütaka chi uwomuyuukai süpüleerua kepiaa suluʼu tia pueulokot. Nüpütüin niʼyataain, nipia otta nnojoishi süpüla nujuʼituin suluʼujee tia pueulokot. Eʼrapajaʼa kasa anasü chi uwomuyuukai sutuma naaʼinrüin tia. Maaʼulu yaa, eesü tü naaʼinrajatkat chi wawala eekai kaainjalain süpüla nülatirüin Jeʼwaa sooʼopünaa naaʼin tü naainjalakat. Ooʼulaainjachi suulia naainjala otta nnojoishi sünainpünaainjachin wanee kasa eeka süpüla kaainjalain atuma nia. Akaataajaʼa neʼe wayakana, wachajaainjatü maʼin sukuwaʼipa süpüla wooʼulaain suulia kaainjalaa. Weeʼiyateetka nümüin Jeʼwaa sünain mojuin waaʼin saaliijee tia sümaa keeʼireein waaʼin sümülialaain naaʼin waalin (2 Cor. 7:10, 11, TNM). w17.11 12 püt. 10, 11

Nuluwataain waya Jeʼwaa sünain wasülajüinjanain namüin na wawalayuu weiyoʼukana (1 Juan 3:17). Nnojoliipejeʼe kamaneeyaainjanain neʼe waya namüin na wawalayuukana shiiʼiree weʼrüin kasa anasü sünainjee. Wasakireʼera waaʼin sünain tüü: «¿Nayache neʼe kamaneeka amüin taya na taʼaleewainkana jee na wawalayuu kapülainkana? ¿Kamaneetaapa taya namüin na wawalayuu nnojoliikana teʼraajüin maʼin jee na nnojoliikana süpüla keeʼirakain natuma tü taaʼinrakat napüleerua?» (Luc. 14:12-14). Eere wanee wawala eekai niʼrüin nümüliala saaliijee nnojoluin anain tü kasa nüneekakat süpüla naaʼinrüin jee niale wanee wawala matüjainka aapaa analuʼut pümüin saaʼu wanee kasa, ayatüinjachi pia kamaneein nümüin naashin Jeʼwaa. Nnojotsü mojushiinjatüin pümüin tia maʼaka süküjünüin sünain tü wetsiikulo waashajeʼerüitpakat (1 Ped. 4:9). Müle shia putuma, talateechi pia süka shiain paaʼinrüin tü nümakat Jeʼwaa (Aluw. 20:35). w17.10 6 püt. 12

¿Kasa watüjaka sünainjee tü naaʼinrakat José? Eejiraainjana maʼin waya sümaa tü ooʼulakünakalü aka waaʼin. Jee akaaʼinraainjana waya suulia (Prov. 1:10). Eeshii wawalayuu eekai naaʼinrapuʼuin kasa mojusü süpülapünaa neʼraajüin Jeʼwaa otta woutiisain naya. Eeshi eekai koʼutunapuʼuin maʼin, eekai nüsüipuʼuin maʼin, eekai nükaijapuʼuin sikariia otta yüi jee chi eekai jieyuuipuʼuin. Shiasaʼa süchikijee woutiisain naya, eeshii nojutuweere nachikuaʼa sünain aaʼinraa tü kasa mojusü naaʼinrapuʼukat. Suchuntaale waaʼin aaʼinraa tü kasa mojusü waaʼinrapuʼukat, jülüjeesü waaʼin sumojujaajeerüin wakuwaʼipa nümaa Jeʼwaa nnojorüle wachecherüin waaʼin. Anasü pukumajüle sukuwaʼipa tü paaʼinrajatkat süpüla nnojoluinjachin pujutuuin püchikuaʼa saʼaka tü kasa mojusü paaʼinrapuʼukat. Jülüjeesü paaʼin kasain wayu tü eekat süpüla paaʼinrüin atuma kasa mojusü (Sal. 26:4, 5; Prov. 22:3). Jee müsia suuʼulakünüle paaʼin süka kasa mojusü, achunteeshi pia nümüin Jeʼwaa süpüla kekiinjachin maʼin pia nutuma jee süpüla püchecherüin paaʼin suulia paaʼinrüin kasa mojusü. w17.09 5 püt. 8, 9

Wanee kasa waaʼinrajatka süpüla aleewainjanain waya nümaa Jeʼwaa shia nnojoluin waya sünainpünaain maʼin tü sukuwaʼipakat oikawaa jee ayaʼlaajaa kasa. Shia waaʼinmaainjatka tü washirüü «shiimainsükat». Shiaʼaya naaʼinraka Abraham tia. Süka aleeweein nia nümaa Jeʼwaa, oonooshi nümaa, oʼunushi suluʼujee tü pueulokot Ur otta «kepiayaashii kuluulu» (Heb. 11:8-10). Nütüjaa aaʼu nümaʼanajeejatüin Jeʼwaa tü washirüü shiimainsükat. Nnojoishijeseʼe nia achajaain süchiki suwainmalaain nuwashirüin süka niain wanee wayuu kanoulashi (Gén. 14:22, 23). Kakalia mapa, nümüshi Jesuu wanee jimaʼai süpüla müinjatüin nunoula mayaa. Müshi nia: «Müleka pikeraajeere süpüshua tü nüchekakat püpüleerua Maleiwa, anashi müleka puikküle tü pukorolokot süpüshua süpüla püsülajüinjatüin tü süliakat sümüin wayuu eekai mojuin. Keeʼirakeerü pümüin shia iipunaamüin chaʼaya eere Maleiwakai. Je paaʼinrapa tia, aleʼejeechi pia püchikua tanainmüin süpüla tamaain pia» (Mat. 19:21). Nnojotsü müin nunoula chia jimaʼaikai maʼaka saaʼin nunoula Abraham. Eepejeʼe waneinnua wayuu namaiwajannuu eʼitaakana naaʼin nünain Jeʼwaa. w17.07 6 püt. 12

Watta maʼin naalii na nuuʼuliwoʼukana Abraham 400 juya süchikijee nülatüin tü süchikat Éufrates, na kamüinjanakana tü mma nüküjakat achiki paala Maleiwa nümüin (Éx. 12:40-42; Gal. 3:17). Mayaainjeʼe nnojoluin niʼrüin Abraham shikeraajüin tia pütchikat, nnojotsü ashapalaain naaʼin sutuma kanoulain maʼin nia sünain tü nüküjakat Maleiwa nümüin (Heb. 11:8-12). Talateetkajasaʼa naaʼin Abraham suluʼupa nia tü Paʼaraiisükat jee nütüjaapa saaʼu süshajünüin suluʼu tü Wiwüliakat tü nüchikimaajatkat otta tü süchikimaajatkat nuuʼuliwoʼu. Talateerü naaʼinya nütüjaapa saaʼu niweetüin chi Mesíaskai sünainjee nuuʼuliwoʼu. «Nnojotsü amülain neʼe taʼatapajüin tü naaʼinrajatkat Maleiwa», meechi Abraham. w17.08 6 püt. 10, 11

Saashin tü Wiwüliakat, wainma tü kasa yarüttakalü atuma wakuwaʼipa, nnojotsü shiain neʼe tü aʼluwajirawaakalü akuwaʼipa sümaa wayuu nnojotka waʼwayuusein. Yarüttüsüya nukuwaʼipa wayuu sutuma tü akamüjaakat jee sutuma nimeeʼerajaain süchiki aainjirawaa akuwaʼipaa sümaa jieyuu (2 Cor. 7:1; Éf. 5:3, 4). Jee müsia yarüttüsü nukuwaʼipa wayuu sutuma tü kasa mojusü naaʼinrakat ojuunaa maʼaka saaʼin aashajeʼeraa karaloʼuta süchikimaajatka aainjirawaa akuwaʼipa sümaa jieyuu otta eere jaʼyain shiyaakua wayuu maichesat amaʼüjiraaka sukuwaʼipa. Naaʼinrüle wayuu tia, kiʼreechi sünain amülejaa nukorolo, kashüülasü maʼin tia. Na kiʼrakana sünain anajaa shiyaakua wayuu maichesat amaʼüjiraaka sukuwaʼipa, suchuntaashaateerü naaʼin nashatüin tia neʼrakat. Naashin na ekirajaakana süchiirua nakuwaʼipa na wayuu makana aainjala, müsü nakuwaʼipa maʼaka naaʼin na akamüjüliikana yüi otta na asüliikana maʼin. Müsüjeseʼe mojuin maʼin anajaa shiyaakua wayuu maichesat amaʼüjiraaka sukuwaʼipa. Na wayuu anajakana shiyaakua wayuu maichesat, eʼrüshii japülii sutuma, shokulashii naya, nnojoishii talatüin naya sümaa napüshi, ooʼulaajiraashii naya suulia naʼwayuuse otta eeshii süpüla noʼunajiraain naaʼin. w17.08 17 püt. 8, 9

Wanaa sümaa naleʼejüin na israeliitakana Jerusalénmüin, jülüjasü naaʼin chi salmistakai jameerüin nakaaliinjia nutuma Jeʼwaa. Atütülaasü naaʼin chi salmistakai sutuma nütüjaain saaʼu ichein maʼin supuettoʼuse Jerusalén nutuma Jeʼwaa süpüla naaʼinmajüin na aʼyataashiikana nümüin. Eesüjaʼa shapaale maʼin waaʼin sutuma wanee kasa alataka wamüin. Eepejeʼe süpüla kekiin maʼin waya nutuma Jeʼwaa. Naashin chi salmistakai, nuluwataain Jeʼwaa «nünüiki saaʼu tü mmakat jee antamaatüsü tü nünüikikat». Naashin niakai, eesü nieve nutuma Jeʼwaa maʼaka saaʼin laana, «kaitüsü escarcha nutuma maʼaka kaitüin paliʼi» otta «ojunuwaasü yeelo nutuma». Nümaka süchikijee: «¿Jaraleeiche eejiraaka sümaa tü jemiai eekat sutuma tia?». Mapa nüküjaka chi salmistakai, wüinjaain sutuma nünüiki Jeʼwaa süpüshuaʼa tia yeelokot (Sal. 147:15-18). Sutuma nütüjaain aaʼu Jeʼwaa kasakat süpüshuaʼa otta pülain maʼin nia, eesü süpüla eein nieve otta yeelo nutuma jee müsia eesü süpüla nüshaʼleerüin shia. Nnojotsü kapüleein nümüin nükaaliinjain waya sülatüle wanee kasa wamüin. w17.07 19 püt. 14, 15

Pansaainjatü suluʼu waaʼin niain neʼe Jeʼwaa anaka süpüla aluwatawaa, anain sukuwaʼipa nuluwataaya otta weeʼiyatüinjatü kojutuin shia wamüin. Süka niain Jeʼwaa kakumalain kasa süpüshuaʼa, nia neʼe niakai nümüiwaʼa aluwataainjachika naaʼu na wayuukana otta naaʼu na aapieekana. Aluʼujasaʼa Satanaa, nnojotsü kasainjatüin nuluwataain aaʼu süka nnojoluin kasain nukumajüin. Yaletüsü maʼin naaʼin Satanaa nümaa Adán otta Eva wanaa sümaa neʼrüliijaain wayumüin nümüin Jeʼwaa otta nayoutuin niainjachin aluwataain naaʼu (Jer. 10:23). Shiimainya eein süpüla naneeküin tü keeʼireekat naaʼin namüiwaʼa jee naneeküin nakatalaainjanale nuulia Jeʼwaa. ¿Anasüche nayoutule Jeʼwaa sutuma laülaain naya saaʼu nakuwaʼipa namüiwaʼa? Nnojottaa. Mayaapejeʼe wainmain kasa anasü waneekaka waneepia süka eein süpüla waneeküin süka waaʼin wamüiwaʼa tü keeʼireekat waaʼin, nnojotsü anain weʼrüliijaale wayumüin nümüin chi Kakumalakai waya. Waaʼinrüle tia, nnojotsü anain mmata tü waneekakat süka waaʼin wamüiwaʼa. Choʼujaashaatasü wamüin wayakana wapüshuaʼa niain Jeʼwaa laülaain waaʼu. w17.06 21, 22 püt. 2-4

Kojutule wamüin tü aküjaakat pütchi, ayateena waya aküjain pütchi nüchiki Maleiwa mayaapejeʼe müliain waya atumawaa maʼaka naaʼin Pablo (Aluw. 14:19-22). Suʼunnaa tü juyakat 1930 otta 1944, müliashii atumawaa na wawalayuukana chaa Estados Unidos. Mayaapejeʼe müin na wawalayuukana, ayatüshii naya aküjain pütchi maʼaka naaʼin Pablo. Süpüla ayatüin naya sünain tia, oʼunüshii naya laülaapialuʼu kojuyatua süpüla neeʼiyatüin eein süpüla naküjain pütchi. Soʼu 1943 müshi chi wawalakai Nathan Knorr süchiki nakanajüin na wawalayuukana suluʼu Tribunal Supremo chakat Estados Unidos: «Makaʼa wakanajüin, shia jutuma jiakana tawalayuu. Makaʼa wakanajüin shia süka süchecheraain tü nupueulosekat chi Senyotkai sünain aküjaa pütchi». Ayatüle kojutuin wamüin tü aküjaakat pütchi, akanajuujeena watuma na weʼipolokana. Shiimainkalajaʼa tia.Müleka kojutule maʼin wamüin tü aküjaakat pütchi, nnojoleena waya aküjain pütchi süpüla neʼe wasaʼwatüin tü oora eʼitaanakat wapüleerua. Tü waaʼinrüinjatkat shia waküjain pütchi anasü nüchiki Maleiwa (2 Tim. 4:5). w17.06 12 püt. 11, 12

Aire wapüla Jeʼwaa, oonoojeena waya sümaa tü nuluwataakalü anain waya, achechereena waya waaʼin suʼunnaa weʼrüin müliaa otta walerajeerü tü kasa mojusükat (Sal. 97:10). Nüchajaapejeʼe sukuwaʼipa Satanaa otta tü kasa nuluwataakalü aaʼu süpüla wooʼulaainjanain suulia alin Maleiwa wapüla. Waneejatshaana tü jülüjakat naaʼin na wayuukana süchiki tü aijirawaakat. Nnojoishi alin Maleiwa napüla, shia neʼe kapülaka naaʼin «nakuaippa neʼe namüiwa» (2 Tim. 3:2). Suchuntüin naaʼin tü neirakaakat amüin jee «aʼwaatawaa suluʼu nawashirüin ooʼulaka suluʼu tü naaʼinrakat» (1 Juan 2:16). Naapirüin waya Pablo süchiki tü eekat süpüla sülatüin wamüin shiale neʼe kapülain waaʼin wakuwaʼipa wamüiwaʼa. Müshi nia: «Shiale jülüjain waaʼin tü suchuntaakat saaʼin weʼiruku, oukteena waya saaliijee tia». ¿Jamüshii oukteenaka waya saaliijee tia? Shia süka nüʼünüüin Maleiwa na kapülakana aaʼin nakuwaʼipa neʼe namüiwaʼa (Roma 8:6, 7, TNM). Na wayuu kachiiruakana aaʼin washirüü ooʼulaka na amaʼüjiraakana nakuwaʼipa, eʼreena namüliala (1 Cor. 6:18; 1 Tim. 6:9, 10). w17.05 16 püt. 5, 6

Na wawalayuu ojuʼitaka suluʼujee noumain, talatüinjatü naaʼin sümaa tü kasa asülajünakat namüin jee nnojotsü namüʼlajüinjatüin shia. Naaʼinrüle tia, talatashaateerü naaʼin na wawalayuu asülajüshiikana. Nachajaainjatpejeʼe sukuwaʼipa naya wawalayuukana süpüla naʼyataainjanain süpüleerua tü kasa choʼujaakat namüin. Naaʼinrüle tia, kojutüjiraajeena naya otta aleeweena namaa na wawalayuukana (2 Tes. 3:7-9). Sotüinjatpejeʼe waaʼin choʼujaain wakaaliinjain naya wawalayuukana. Nnojotsü choʼujaain wainmainjatüin nneerü wamaʼana süpüla wakaaliinjain wanee wawala antakai suluʼujee wanee mma naatajatü, tü choʼujaakat shia kapülain naya waaʼin jee wakatalüin kaʼi napüla. Eeshii süpüla wekirajüin naya sünain jaralinjatüin tü kemion naapaainjatkat noʼunajaapa jalapünaa yaa, nayaʼlajüin eküülü anasü jee jayaka; eeshii süpüla wakaaliinjain naya süpüla eeinjatüin namaʼana wanee maakina aʼyapüjia kuluulu jee shiale wanee maakina oʼyonoojutka alama, waaʼinrüinjatü tia süpüla naʼyataainjanain süpüla nakanajüin nneerü. Shiapejeʼe wakaaliinjaleeinjanain anain naya anainjatüin naaʼin naʼaka na wawalayuukana. Eeshii süpüla wasaapünaain naya süpüla oʼunaa sünain tü outkajawaakat müleka wountüle tia. Waküja pütchi namaa jee wekiraja naya sünain jamüin sukuwaʼipa aküjaa pütchi suluʼu woumain. w17.05 5, 6 püt. 11, 12

Watta naalii wayuu naaʼinmaaka maaʼin tü suchuntaakat naaʼin, müsüjeseʼe shiain alanaʼaleein ojutü namüin kamaʼanaa wainma korolo (1 Cor. 2:14). Sutuma tia, isasü nachiki nayaawatüin saaʼu tü anasükat süpüla naaʼinrüinjatüin shia jee sünain tü mojusükat süpüla nayouktüinjatüin shia (Heb. 5:11-14). Eesüjaʼa suchuntaale maʼin naaʼin kamaʼanaa wainma korolo, jaʼitairü wainmain shia namaʼana, suchuntaain naaʼin sooʼomüin (Ecl. 5:10). Nnojoleerü jülüjain waaʼin kamaʼanaa wainma korolo waashajeʼerüle tü Wiwüliakat waneepia. Katsüinjeena waya sutuma süpüla eejiraain waya sümaa tia suchuntaakat waaʼin. Jülüjasü naaʼin Jesuu waneepia tü nünüikikat Jeʼwaa, müshijeseʼe nüchecherüin naaʼin soʼu nuuʼulakünüin aaʼin nutuma chi Yolujaakai (Mat. 4:8-10). Süpüla nnojoluinjatüin kachiiruain waaʼin tü washirüükat, waaʼinrüinjatü tü nümakat Jeʼwaa wamüin. Waaʼinrüle tia, weeʼiyateerü nümüin Jesuu sünain alin maʼin nia wapüla suulialeʼeya kamaʼanaa wainma korolo. w17.05 26 püt. 17