Tisienpüroʼu

Na wayuu saashajaakana achiki tü Wiwüliakat, ounejaapuʼushii wayuu sünain ekaa namaa süka aleeweein naya namaa otta anajiraweein naya namaa (Gén. 18:1-8; Juec. 13:15; Luc. 24:28-30). ¿Jaralii weeʼiyatüinjanaka maʼin amüin wamanee? Namüin na wawalayuukana. Choʼujaashaatasü maʼin anajiraain otta aleewajiraain waya namaa süpüla wakaaliinjiraain, süka jamüin, sumojujaain maʼin tü mmapaʼakat maaʼulu. Waaʼinrajatü tia nüpüleerua chi wawala alapalaakai waaʼu, na wawalayuu sünainkana wanee ekirajawaa jee nayale na akumajakana Piichi outkajaalee. Otta müshiʼiya na wawalayuu ajaʼttakana epia sutuma süsetüin wüin, sukutkujaain mma otta sutuma wawai, choʼujaasü namüin eeinjanale makatüin naya suʼunnaa sukumajünüin nepia. Nnojotsü jülüjainjatüin waaʼin nayain neʼe na wawalayuu miyoʼukana epia eekana süpüla makatüin amaʼana na wawalayuukana. Eesüjaʼa wainmatuairüle naaʼinrüin tia. Eeshii süpüla makatüin na wawalayuukana pipialuʼu jaʼitairü joʼuuchoin pipia. w18.03 16 püt. 6; 17 püt. 9

¿Jamüshii süpüla wountuin watamaain wachikuaʼa? Nnojotsü wountuin tia wamüiwaʼa, shia süka nükaaliinjain waya Maleiwa nükajee chi naaʼinkai (Filip. 4:13, TNM). Wanee akuwaʼipaa eeka nutuma chi naaʼinkai Maleiwa shia achecheraa aaʼin suulia aaʼinraa kasa mojusü otta sünainpünaasü shia achecherawaa süchiirua aaʼinraa kasa anasü. Oʼuraajüinjana waya, wekirajaainjatü anain tü Wiwüliakat otta wasakireʼerüinjatü waaʼin sünain tü waashajeʼerakat. ¿Kasaka paaʼinrüinjatüin kapüleere otta mamalainre pümüin ekirajawaa sünain tü Wiwüliakat? Ayataʼaya pikirajaain sünain. Puuʼulaale nükaaliinjain pia Jeʼwaa, keeʼireejeerü maʼin paaʼin ekirajawaa sünain tü Nünüikikat (1 Ped. 2:2). Puchunta nümüin Jeʼwaa nükaaliinjaiwa pia süpüla waneepiainjachin pia sünain ekirajawaa sünain tü Nünüikikat. Pansaainjatü pukuwaʼipa sümaa tü puchuntakat nümüin, eeshi süpüla pikirajaʼawalin motsoʼowai. Paaʼinrüle tia, mapüleejeerü pümüin shiʼipaʼaya tü ekirajawaakat otta aneerü maʼin püsakireʼerapa paaʼin sünain tü nümakat Jeʼwaa (1 Tim. 4:15). w18.03 28 püt. 5, 6

Süpülapünaa woutiisain wanee wayuu nütüjaainjatü aaʼu tü shiimainkat nüchiki Maleiwa, tü naaʼinrajatkat süpüleerua wayuu otta tü kasa naaʼinrakat süpüla nuʼuteerüin wayuu (1 Tim. 2:3-6). Sutuma niyaawatüitpain saaʼu tü shiimainkat nüchiki Jeʼwaa, niyouteerü tü kasa mojushiikat nümüin Jeʼwaa jee oonoweechi nia sümaa tü kasa nuluwataakalü anain (Aluw. 3:19). Nnojotpejeʼe anain nümüin Jeʼwaa naapüle naaʼin wanee wayuu nümüin sümaa ayatüin naaʼinrüin kasa mojusü (1 Cor. 6:9, 10). Nnojotsü shiain naaʼinrajatüin neʼe tia, choʼujaasü nuʼunüinjachin sünain tü outkajawaakat jee nujuʼituin sünain aküjaa pütchi otta choʼujaasü nikirajüin wayuu sünain tü Wiwüliakat (Aluw. 1:8). Naaʼinrapa süpüshuaʼa tia, eeshi süpüla naashajaain nümaa Jeʼwaa nümüiwaʼa süpüla naapüin naaʼin nümüin otta eeshi süpüla woutiisain nia. w18.03 6 püt. 12

Nüneeküin shia Maleiwa süpüla niinjatüin chi Nüchonkai süka jüüjüüin shia nümüin chi naaʼinkai Maleiwa. Watüjaa aaʼu tia sutuma tü sümakat nümüin Jeʼwaa soʼu suwaraijaain naaʼu Zacarías otta Elisabet (Luc. 1:46-55). Jaʼyasü saaʼu María kojutuin maʼin sümüin tü Nünüikikat Maleiwa otta sütüjain maʼin süpüleerua (Gén. 30:13; 1 Sam. 2:1-10; Mal. 3:12). Jee müsia kasaatpa shia nümaa José, nnojotsü shia nünainpünaain «waneʼereʼeya jemeyutpa shia nümaa chi süchonkai». Kojutuleesia nümüin José sümaa María tü keeʼireekat naaʼin Jeʼwaa suulialeʼeya tü keeʼireekat naaʼin nayakana (Mat. 1:25). Jülüjashaanasü saaʼin María waneepia süpüshuaʼa tü nümakat jee tü naaʼinrakat Jesuu shiʼipaʼaya najaʼpülaain. Keeʼireeshaatasü saaʼin María shikeraajüin tü nümakat Maleiwa nüchiki chi Mesíaskai. ¿Kasaka waaʼinrüinjatüin süpüla washatüin sukuwaʼipa María otta shiain palajanain watuma tü keeʼireekat naaʼin Maleiwa? w18.02 19 püt. 11

¿Kasa waaʼinrajatka süpüla washatüin sukuwaʼipa nunoula Job otta woonooin waneepia nümaa Jeʼwaa? Jaʼitairü jamüin maʼin wakuwaʼipa, niainjachi kojutuka maʼin wamüin Jeʼwaa. Weʼitaainjatü waaʼin nünain otta oonooinjana waya nümaa süka süpüshuaʼa waaʼin. Ichaʼasaʼa naaʼinrüin tia Job eerejeʼe nnojoluin nütüjaain maʼin saaʼu tü naaʼinrakat Satanaa süpüla nükayaleʼerüin wayuu nuulia Maleiwa (2 Cor. 2:11). Sutuma tü sümakat tü karaloʼutakat Job, wayaawata aaʼu jamüin nuuʼulaaka Maleiwa müliain wayuu. Sutuma tü nüshajakat Daniel, wayaawata aaʼu shiimain eein tü Nuluwataayakat Maleiwa otta niain Jesuu shikiipüʼüjanain (Dan. 7:13, 14). Jee watüjaa aaʼu sülüʼülüin sükalia süpüla sajaʼttajatüin sutuma Nuluwataaya Maleiwa tü kasa müliakalü atuma wayuu. Wanee kasa watüjaka sünainjee tü alatakat nümüin Job shia sümülialaainjatüin waaʼin naalin na wawalayuu eʼrakana namüliala. Eesüjaʼa nnojorüle nayaawatüin saaʼu nanüiki maʼaka naaʼin Job (Ecl. 7:7). Nnojotpejeʼe mojuinjatüin wanüiki nachiki otta nnojotsü jülüjainjatüin waaʼin mojulaain naya. Shia anaka aluʼu wayaawatüle saaʼu jamüin maka nanüiki otta wamüliaja naya. Waaʼinrüle tia, washateerü nukuwaʼipa chi Washikai Jeʼwaa, aipürai nia wayuu otta amüliajüi nia (Sal. 103:8). w18.02 7 püt. 16; 8 püt. 19, 20

Eeshii na wayuu yaletakana aaʼin sutuma anashichoin naya naashin, sutuma neʼnnaajünüin maʼin, sutuma natüjain eeʼirajaa, sutuma katsüin naya otta sutuma naʼwaajünüin natuma na waneinnua. Eepejeʼe na nnojoliikana yaletüin aaʼin sutuma tia, majatü nukuwaʼipa David. Jamüsüjaʼa süchikijee nuʼutunüin aaʼin Goliat nutuma David, naapeein chi aluwataaikai Saúl tü nüchonkat süpüla nuʼwayuuseinjatüin shia David. «Wayuu neʼe taya süpüla müinjatüin taʼwayuusein nüchon chi aluwataaikai», müshi David nümüin (1 Sam. 18:18, TNM). Na aʼyataakana nümüin Jeʼwaa maaʼulu müshii aʼaka naaʼin David, nnojotsü yaletayaain naaʼin. Ponusü maʼin waaʼin nnojoluin pülayaain naaʼin Jeʼwaa woulia, eerejeʼe niain Chi Miyoʼushikai saaʼu kasaka süpüshuaʼa. Weʼitaain sünain wakuwaʼipa pütchikat tüü: «Anakaja müleka kachiiruale jaaʼin tü nüchekakat jüpüleerua, maa aka kamaneein jia sümüin wayuu süpüshua, maa aka jümüliajüin eekai müliain, maa aka nnojolüin pülayaain jaaʼin suulia wayuu je maa aka nnojolüin juuʼulaain suulia akaaliijaa shia mayaashiije nnojolüin jaaʼa müin jümüin» (Col. 3:12). Watüjaa aaʼulu nnojoluin pülayaain saaʼin wanee wayuu eekai aipüralüin (1 Cor. 13:4). Neʼrüle na wayuukana nnojoluin yaletüin waaʼin, keeʼireejeerü naaʼin neʼraajüin Jeʼwaa. w18.01 28, 29 püt. 6, 7

Wayakana maaʼulu yaa, eesü tü kasa wasülajakalü apüla süpüshi wanneetse (Aluw. 4:34, 35; 1 Cor. 16:2). Eesüjaʼa nakumajüinjanale wanee Piichi Outkajaalee na wawalayuu puutkajaakana amaa jee. Eesü süpüla wasülajüin süpüshi wanneetse süpüla tü outkajawaakat miyoʼu. Eeshii na wawalayuu müliakana sutuma sukutkujaain mma jee sutuma wawai jee choʼujaakana amüin nakaaliinjünüin. Süka tü nneerü wasülajakat wakaaliinjain na misioneerokana, na pürekutsoot pesiaatkana, na wawalayuu alapalaakana waaʼu, na wawalayuu aʼyataakana chaa Warwick otta na aʼyataakana suluʼu Weteet sainküinpünaa mmaka. Wapüshuaʼa wayakana eeshii süpüla wasülajüin süpüla tü aʼyatawaa saaʼinrakat nupueulose Jeʼwaa maaʼulu, sümaʼinruʼu sülüʼülüin süpüla sajaʼttüin kasa süpüshuaʼa. Nnojotsü atüjaanüin saaʼu nanülia na wawalayuu asülajakana süpüshi nanneetse. Wejitapa süpüshi wanneetse suluʼu tü kojonchon eekat suluʼu tü outkajaaleekat jee waluwataale shia suluʼupünaa jw.org, nnojotsü natüjaain saaʼu na waneinnua jeʼrain maʼin tü wasülajakat. ¿Jama palitchonle saaʼin wamüin tü nneerü wasülajakat? Jülüjaa waaʼin nnojoluin wayain neʼe wamüiwaʼa asülajüin tü nneerü eekat sümaʼana nupueulose Jeʼwaa, wainma maʼin na wawalayuu asülajakana süpüshi nanneetse jaʼitairü palitchon nasülajüin. w18.01 17, 18 püt. 10, 11

Na aʼyataweekana nümüin Jeʼwaa woutiisainjana süpüla nountuin oʼtteʼennaa süpüla katüin noʼu waneepia (Mat. 28:19, 20). Püpansaajüin pünüiki nümüin Jeʼwaa sünain alinjachin nia püpüla jee piʼyataainjachin nümüin sooʼopünaa kasa süpüshuaʼa. Nnojo mojuin paaʼin saaʼu niain Jeʼwaa oʼunirüin pukuwaʼipa. Jamüshiijaʼa na nnojoliikana aʼyataain nümüin Jeʼwaa, nia aluwataaka Satanaa naaʼu. Akaataajaʼa piakai, nnojoleechi pia kachipünaain naaʼin chi Yolujaakai niale poonooin amaa, jama niʼreein mojuin maʼin pukuwaʼipa. Shia talateetka atuma naaʼin pükayalaale nuulia Jeʼwaa jee amülouilin pia. Soto paaʼin tü kasa anasü piʼrakat soʼujee paapüin paaʼin nümüin Jeʼwaa jee woutiisain pia. Saaʼu paapüitpain paaʼin nümüin Jeʼwaa, eesü süpüla müin pünüiki: «Eeshi Jeʼwaa tamaa, nnojoleechi taya mmoluin. ¿Kasaka maʼin saaʼinreerüin wayuu tamüin?» (Sal. 118:6, TNM). Anataʼaleeshijaʼa maʼin pia süka eein Jeʼwaa pümaa jee talatüin nia putuma. w17.12 21, 22 püt. 1-3

Eeshii jashichire waya sutuma tü namakat otta tü naaʼinrakat wamüin na waneinnua. Akaʼaya nayakana, eeshii jashichire naya sutuma tü wamakat otta tü waaʼinrakat namüin. Sünainjee tia, eesü tü mojujirawaakat. Wanaa sümaa tia, eesü süpüla weeʼiyatüin nümüin Jeʼwaa waneepiain waya nümaa. Süka jamüin, eeshii süpüla paaʼinwain waya sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa namaa na wawalayuukana. Aishii nüpüla Jeʼwaa na wawalayuukana eerejeʼe nnojoluin lotuin nakuwaʼipa. Akaʼaya wayakana, alinjana wapüla na wawalayuukanaya. Nnojoishii waya naaʼinmajüin Jeʼwaa suulia müliaa. Watüjaa aaʼulu tia sutuma tü alatakat nümüin José. Jimaʼaliiwaʼaya nia, naʼürülashi nia na nuwalayuukana. Noiküinjeseʼe nia süpüla achepchieein chaa Egipto (Gén. 37:28). Niʼrüin Jeʼwaa süpüshuaʼa tü aainjünakat nüka José jee aisü nümüin süka naʼaleewain chi makai atumawaa. Ayatapajaʼa nuuʼulaain sülatüin tia nümüin. Akaʼaya wanaa sümaa shiʼitaanüin naaʼu José nütaüjaweein nuʼwayuuse Potifar jee püreesain nia saaliijee tia, nuuʼulaain Jeʼwaa sülatüin tia nümüin. ¿Niyüülajüinche Jeʼwaa José? Nnojo. «Niʼitaain Jehová sümaa anain sükuaippa süpüshua tü kasa naainjakat José, süka eein nia nümaa waneepia», müsü tü Wiwüliakat (Gén. 39:21-23). w18.01 6, 7 püt. 12-14

Püsakinnüle sünain tü punoujakalü anain, ¿jameerü pünüiki? Eesüjaʼa püküjale punoujain niain Jeʼwaa chi Kakumalakai kasaka süpüshuaʼa jee niain katüin atuma woʼu. Eesüjaʼa püküjale punoujain nünain Jesuu, chi outakai waaʼu. Eesüjaʼa paashajaale süchiki paʼaraiisüinjatüin tü mmakat, eere kateerüin soʼu waneepia na wayuu nupueulosekana Maleiwa. Jama süsoʼiraainjatüin saaʼin wayuu outusü, ¿püküjeerü punoujain maʼin sünain tia? Wainma tü kasa kojutukalü anainjee wamüin süsoʼiraainjatüin mapeena saaʼin wayuu outusü. Jaʼitairü waʼatapajüin woʼttaain süchiki tü mülia miyoʼusükat süpüla katüin woʼu waneepia saaʼu tü mmakat. Choʼujaasü maʼin wanoujain sünain süsoʼiraainjatüin saaʼin wayuu mapeena. Nnojoirejeʼe nüsoʼiraain aaʼin Jesuu suulia outaa, nnojoishijaʼa mmata aluwataain nia chaa iipünaa otta nnojotsü kasain anain apüla tü aküjaakat pütchi (1 Cor. 15:12-19). Watüjaapejeʼe saaʼu nüsoʼireʼenüin aaʼin Jesuu otta eesü süpüla katsüin watuma wanoula sünain nuuntuin Maleiwa nüsoʼirüin saaʼin wayuu outusü (Mar. 12:18; Aluw. 4:2, 3; 17:32; 23:6-8). w17.12 9 püt. 1, 2

Nnojotsü amülialaain naaʼin na fariseokana saalin wayuu. Shia neʼe jülüjaka naaʼin naainjala wanee israeliita, nnojotsü jülüjain naaʼin nukuwaʼipa chi kaainjalashikai. Anuujeseʼe nanüiki namüin na nikirajüinkana Jesuu wanaa sümaa neʼrüin nia nipialuʼu Mateo: «¿Jamüshi cheje eera nikaakaʼa chi ekirajüikai jia namaa na eekana kaainjaraliin maa aka na okotchajüliikana neerü?». Nümakat Jesuu namüin: «Wane wayuu eekai nnojolüin ayuulin, nnojotsü cheʼojaain tottoolu sümüin. Shia cheʼojaaka amüin eekai ayuulin [...], antüshi taya saʼakamüin wayuu süpüla achajawaa süchiki eekai kaainjaralüin shiiʼiree sükatalaain suulia saainjala. Nnojoishi taya antüshin süpüla achajawaa süchiki eekai maainjalain saaʼin namüin. Jülüja jaaʼin tü nünüiki Maleiwa ashajünakat paala sümaiwa suluʼu tü nüchikimaajatkat Maleiwa sünain maa: ‹Tacheküin süpüleerua kamaneein jia sümüin wayuu. Nnojotsü tacheküin mürüt oʼutünajatkat aaʼin tamüin›» (Mat. 9:9-13). Wanaa sümaa nüküjain pütchi Jesuu niiʼiyatüin keeʼireein naaʼin shiyaawajaain wayuu suulia saainjala (Mat. 4:17). Nütüja aaʼulu Jesuu eein noʼutku na okotchajüliikana nneerü aʼwanajaweekana nakuwaʼipa. Nütüja aaʼulu nnojoluin noʼunuin neʼe nipialuʼumüin Mateo shiiʼiree ekaa. Yalajana naya süka noushikajaain süchiirua nukuwaʼipa Jesuu (Mar. 2:15). Eekajasaʼa na fariseokana nnojotsü nanoujain nawanajaweein nakuwaʼipa na israeliitakana, mepisalii naya naashin. w17.11 15 püt. 2; 19 püt. 15

Talatüshii maʼin waya süka suluʼuin waya tü nupueulosekat Jeʼwaa. Wekirajaa anainrü Nünüiki Jeʼwaa sünain tü outkajawaakat otta akaaliinjiraashii waya namaa na wawalayuukana. Sutuma tia, ayatüsü jülüjain waaʼin tü kasa anasü waʼatapajakat. Eepejeʼe mojujiraale waya namaa na wawalayuukana saaʼujee wanee kasa. Nnojorüle wakumajüin sukuwaʼipa tia mojujirawaakat, üttajiraajeerü neʼe waaʼin (1 Pedro 3:8, 9). Amülouijeerü watuma tü kasa anasü naapüinjatkat Jeʼwaa wamüin müleka üttajiraale waaʼin. Süpüla nnojoluin sülatüin tia wamüin, waaʼinrüinjatü tü nümakat Pablo, müshi nia: «Saaʼu nüchooin jia Maleiwa, jia aishiikana nüpüla, sümaa aneekuushin nütüma süpüla jükatannüinjanain suulia jaainjala, anakaja müleka kachiiruale jaaʼin tü nüchekakat jüpüleerua, maa aka kamaneein jia sümüin wayuu süpüshua, maa aka jümüliajüin eekai müliain, maa aka nnojolüin pülayaain jaaʼin suulia wayuu je maa aka nnojolüin juuʼulaain suulia akaaliijaa shia mayaashiije nnojolüin jaaʼa müin jümüin. Jaaʼinra tü anasükat shiʼipajee eekai shiʼrülüin wayumüin jümüin, sümaa motüin jaaʼin saainjala maa aka naaʼin chi Senyotkai motüin naaʼin jaainjala» (Col. 3:12-13). w17.11 29 püt. 7, 8

Chi israeliita oʼutakai saaʼin wayuu sümaa nnojoluin naaʼinjeein shia, awataainjachi suluʼumüin tü pueulo ounjulaayakat otta nüntapa soʼuluʼu tü pueulokot, nüküjainjatü namüin na laülaashiikana tü alatakat. Mapa, aluwataanüshi chi uwomuyuukai suluʼumüin tü pueulo eejachire uwomuyuuin nia süpüla nayainjanain akumajüin sukuwaʼipa tü alatakat na laülaashii chejeʼewaliikana (Núm. 35:24, 25). «Nnojotsü nüsirüin» namüle na laülaashiikana, aluwataanüshi chi wayuukai nüchikuaʼaya suluʼumüin tü pueulo ounjulaayakat. ¿Jamüsü nüküjapuʼuka chi uwomuyuukai namüin na laülaashiikana tü alatakat? Shia süka nayain aʼyataain süpüleerua wulein nakuwaʼipa na israeliitakana otta süpüla nakaaliinjain nia süpüla naaʼinrüin tü nümakat Jeʼwaa suulia nuʼutunüin aaʼin. Naashin wanee ekirajaai süchiirua tü sümakat tü Wiwüliakat, nnojoire naashajaain chi uwomuyuukai namaa na laülaashiikana eeshi süpüla nuʼutunüin aaʼin. Nümaka süchikijee: «Nia neʼe kasitka nümüiwaʼa nuʼutunüle aaʼin süka nnojoluin naaʼinrüin tü nümakat Maleiwa suulia jamajüin nia». Nnojoire nuʼunuin suluʼumüin tü pueulo ounjulaayakat, eeshi süpüla nuʼutunüin aaʼin nutuma wanee nüpüshi chi nuʼutakai aaʼin. w17.11 11 püt. 6, 7

Ayatüshii nuluwataain Jeʼwaa maaʼulu na aapieekana süpüla naaʼinmajüin otta nütütüleʼerüin naaʼin na wayuu aʼyataakana nümüin (Mal. 3:6; Heb. 1:7). Soʼujee 1919, ojuʼitüsü nupueulose Maleiwa suulia süchepchia Babilonia tü Miyoʼusükat. Jee ayatüsü shia akooʼomüinraain soʼujeʼereʼeya tia mayaapejeʼe müliain maʼin atumawaa na wawalayuukana (Alat. Map. 18:4). Nnojoishii waya mmoluin seema Babilonia, süka jamüin, nnojoleenain waya süchepchiain wachikuaʼa, naaʼinmajüin waya Jeʼwaa nakajee na aapieekana (Sal. 34:7). Ayateerü talatüin waaʼin sünain aʼwaajaa Jeʼwaa. Eejeena na nusurulaatsekana Jeʼwaa wamaa. Suʼunnaa tü müliaa miyoʼusükat, aaʼinmajüneena waya natuma na aapiee nümaʼanajeejanakana Maleiwa. Otta müsia, ajaʼtteena natuma na aapieekana na ayoutakana nuluwataaya Jeʼwaa (2 Tes. 1:7, 8). Anashaateerü maʼin tia. w17.10 23, 24 püt. 10, 11

Aishaatasü maʼin wamüin nujuʼitinnüle wanee wapüshi jee nuuʼulaale suulia aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa. Müsü süsotünakai waaʼin süka chajaruuta. ¿Kasaka waaʼinrüinjatüin süpüla wachecherüin waaʼin?Jülüjeesü waaʼin waneepia tü waʼyataainkat nümüin Jeʼwaa. Ayatüinjatü wakatsüinjüin wanoula sükajee waashajeʼerüin tü Wiwüliakat, wekirajaain sünain tü pütchi ekirajünakalü sünain tü outkajawaakat, waneepiain waya sünain tü outkajawaakat, waküjain pütchi otta wachuntuin nümüin Jeʼwaa süpüla katsüinjatüin waaʼin nutuma (Jud. 21). ¿Kasaka waaʼinrüinjatüin ayatüle mojuin waaʼin? Ayataʼaya jülüjain waaʼin tü waʼyataainkat nümüin Jeʼwaa, wachechera sünain tia. Sükajee tia, nnojoleerü jülüjain waaʼin kasa mojusü jee nnojoleerü mojuin waaʼin. Soto waaʼin tü alatakat nümüin chi ashajakai Salmo 73. Shapaasü maʼin naaʼin sutuma nnojoluin anain tü jülüjakat naaʼin. Shiasaʼa jülüjapa naaʼin tü niʼyataainkat nümüin Jeʼwaa nunoutuin nukuwaʼipa, anasü tü jülüjakat naaʼin (Sal. 73:16, 17). Akaʼaya neʼe wayakana, aneerü waaʼin waaʼinrüle tia. w17.10 13, 14 püt. 17, 18

Wanaa sümaa naashajaain Satanaa sümaa Eva suluʼu tü apainkat Edén, kamaneeyaashi neʼe sümüin. Shiapejeʼe neʼe jülüjain naaʼin nukuwaʼipa neʼe nümüiwaʼa, nnojotsü shia kasajatüin nümüin (Gén. 3:4, 5). Wanee wayuu makai akuwaʼipa nia Ahitofel, aleewayaashi neʼe nümaa David. Shiasaʼa mapa oonooshi nikiira, jülüjasü naaʼin tü nukuwaʼipakat neʼe nümüiwaʼa (2 Sam. 15:31). Maaʼulu yaa, kemeʼeriasü nanüiki na ekirajüliikana sünain alawaa otta waneinnua wayuu amojujeʼereeka nakuwaʼipa na wawalayuukana (Roma 16:17, 18). Aiyaashii neʼe napüla na wawalayuukana, shiapajaʼa jülüjain naaʼin nakuwaʼipa neʼe namüiwaʼa. Mojushaatasü maʼin aiyaale neʼe wayuu wapüla shiiʼiree wemeejüin naya. Nnojoipejeʼe süpüla nimeejünüin Jeʼwaa. Naashin Jesuu, süsaleena nutuma Maleiwa na aiyaakana apüla wayuu (Mat. 24:51, TNM). Nnojotsü meein wakuwaʼipa mayaa, müsüjeseʼe anain wasakireʼerüle waaʼin sünain tüü: «¿Shiimainche alin wayuu tapüla? ¿Aiyaashiiche neʼe naya tapüla shiiʼiree anain takuwaʼipa neʼe tamüiwaʼa?». w17.10 4, 5 püt. 6-8

¿Jamaluʼutche nünüiki chia wawalakai? Wanaa sümaa waashajeʼerüin tü Wiwüliakat nümüin wanee wayuu, müshi niakai wooʼulaain yootuin Jeʼwaa nümaa. Anaʼleesia sümüin wayuu waashajeʼerüle wanee wetsiikulo suluʼujee tü Wiwüliakat suulialeʼeya wayain aashajaain (1 Tes. 2:13). ¿Eesia paashajeʼerüin tü Wiwüliakat sümüin wayuu püküjapa pütchi? Waküjapa pütchi, nnojotsü waashajeʼerüinjatüin neʼe tü Wiwüliakat sümüin wayuu. Soteesü waaʼin wainmain wayuu nnojotka ayaawatüin saaʼu tü shikirajakalü anain tü Wiwüliakat. Müshii naya maʼaka na wayuu eejanakana nakalioʼu na nikirajüinkana Jesuu. Nnojotsü niyaawatamaatüin wanee wayuu tü pütchi waashajeʼerakat nümüin. Müsüjeseʼe waashajeʼerüinjatüin piantua tü pütchi wekirajeekalü anain nia sümaa waküjain nümüin jamaluʼuluin shia. Waaʼinrüle tia, nnojoleerü motuin naaʼin otta anteerü suluʼumüin naaʼin tü Nünüikikat Maleiwa (Luc. 24:32). w17.09 23 püt. 7, 8

Keeʼireesü naaʼin Maleiwa wamüliajüinjanain na wawalayuukana otta na waneinnua (Juan 13:34, 35). Chi eekai amüliajülin, mojusü naaʼin saalin niʼrüin müliain saaʼin wayuu otta nükaaliinjeein na alatakana amüin kasa mojusü. Wachajaa sukuwaʼipa süpüla wakaaliinjain wayuu. Wainma na wawalayuu amülialaakana aaʼin naalin na eʼrakana müliaa sutuma wawai, sutuma sukutkujaain mma otta sutuma süsetüin wüin. Eʼnnaajünüshii maʼin na wawalayuukana sutuma nakaaliinjiraain sülatapa tia (1 Ped. 2:17). Jülüja waaʼin tü alatakat sümüin wanee wawala chaa Japón wanaa sümaa sukutkujaain tü mmakat soʼu 2011 otta eejaain wanee tsunami. Talatüsü maʼin saaʼin sutuma shiʼrüin wainmain wawalayuu akaaliinjakana sünain akumajaa tü piichirua ojuttakat otta sünain akumajaa Piichi Outkajaalee. Saashin tia wawalakat, wainma na wawalayuu suluʼujeejanakana wanee mma naatajatü antakana sünain akaaliinjaa. Müsü shia: «Tayaawata aaʼu sünain shiimain alin waya nüpüla Jeʼwaa. Otta shiimain wakaaliinjiraain wapüshuaʼa wayakana Aküjaliikana Pütchi. Otta wainma maʼin na wawalayuu achuntakana waaʼu sainküin mma». w17.09 12, 13 püt. 12, 13

¿Jamüsü choʼujaaka wachecherüinjatüin waaʼin? Eesü piamasü kasa waaʼinrajatka aaʼujee tia. Palajana, shia süka nnojoleenain waya aainjain kasa mojusü, nnojoleena waya mojujiraain sümaa wayuu, nnojoleena waya aashichijaamaatüin, nnojoleerü shapaain maʼin waaʼin otta nnojoleerü mojuin waaʼin. Tü wane wachecherüinjatkalü aaʼujee waaʼin, shia süpüla anainjatüin wakuwaʼipa noʼuluʼu Jeʼwaa otta suulia waaʼinrüin tü kasa mojusü suchuntaakat waaʼin. Ichaʼasa kaainjalain Adán sümaa Eva sutuma nnojoluin nachecherüin naaʼin (Gén. 3:6). Wainma wayuu mojukana akuwaʼipa maaʼulu sutuma matüjain achechera naaʼin. Kapüleesü wamüin wachecherüin waaʼin sutuma waleʼeruʼuin tü kaainjalaakat. Nütüjaapejeʼe saaʼu Jeʼwaa eejiraain waya sümaa tü kasa mojusü suchuntaakat waaʼin otta nükaaliinjeein waya süpüla ayatüin eejiraain waya sümaa tia (1 Rey. 8:46-50). w17.09 4 püt. 3, 4

Nnojoliipuʼushii ooʼulaanüin noutkajaain na wawalayuu yuuikana ata namaa na wulekana ata chaa Sudáfrica, apülajünüsü noulia natuma na sülaülashiikana mma. Shiasaʼa soʼu juyaka 2011, tisienpüroʼu 18, outkajaashii 78.000 wawalayuu suluʼu wanee estadio miyoʼu chaa Johannesburgo. Eejana wawalayuu Sudáfricajee otta suluʼujee waneirua mma naatajatü. Naatawaisü neʼiruku na wawalayuu eejanakana sünain tia outkajawaakat. Anuu nünüiki wanee wayuu süpüʼüya tü estadiokot: «Eiwaʼalia teʼra anamiain napüshuaʼa na wayuu antakana suluʼu tü estadiokot. Anasü maʼin nayolojo napüshuaʼa. Akaʼaya naya, napütüin wulein maʼin tü estadiokot. Shiapejeʼe ponuin maʼin taaʼin paaʼinwajiraain naya sümaa naatawalin neʼiruku», müshi nia. Watüjaa aaʼu naatain maʼin nakuwaʼipa na wawalayuukana sainküin mmaka suulia sukuwaʼipa wayuu süpüshuaʼa, ichaʼasaʼa sünüiki wayuu manoujainsat nachiki (1 Ped. 5:9). ¿Jamüsü naataka wakuwaʼipa suulia sukuwaʼipa wayuu süpüshuaʼa? Shia süka waaʼinrüin tü sümakat tü Wiwüliakat otta wakaaliinjünüin nutuma chi naaʼinkai Maleiwa süpüla weeʼiratüin wakuwaʼipa. Shiaitpa waaʼinraka tü keeʼireekat naaʼin Maleiwa (Col. 3:9). w17.08 15, 16 püt. 2, 3

Saashin tü Wiwüliakat, atüjashii waya aʼatapajaa nutuma chi naaʼinkai Maleiwa. Nnojoliire nükaaliinjain waya Maleiwa, kapüleesüjeʼe wamüin aʼatapajaa. Watüjale aʼatapajaa, weeʼiyatüin alin Jeʼwaa wapüla otta alin wayuu wapüla. Shiasaʼa matüjainre waya kaʼatapalaa, nnojoleena waya aijiraain waneʼewai wakua (1 Cor. 13:4; Gal. 5:22). Jamüshijaʼa chi anoujashi atüjakai aʼatapajaa, nüchecherüin naaʼin otta eejiraashi nia sümaa tü alatakat nümüin sümaa anain tü jülüjakat naaʼin (Col. 1:11; Sant. 1:3, 4). Watüjale aʼatapajaa, waneepieena waya nümaa Maleiwa, jaʼitairü kasain alatüin wamüin. Jee nnojoleena waya pasalaweein saainjünüle kasa mojusü wamüin. Saashin tü Wiwüliakat, watüjaainjatü aaʼu choʼujaain wamüin watüjain aʼatapajaa. Tia shia tü watüjakat sünainjee tü sümakat Santiago 5:7, 8. w17.08 4 püt. 4

Piakai jimaʼaikai, eesüjaʼa anale pümüin pukumajüle pukuwaʼipa süpülapünaa puʼunajaain. Tü wakuwaʼipakat müsü aka saaʼin oʼunaa suluʼumüin wanee mma wattasü, müsüjeseʼe anain pukumajüle sukuwaʼipa tü paaʼinrajatkat maiwaʼaya pia jimaʼalin. Kapüleepejeʼe aaʼinraa tia. Keeʼireesü naaʼin Jeʼwaa anainjatüin süneekia putuma tü paaʼinrajatkat watta kaʼi (Ecl. 12:1; Mat. 6:20). Keeʼireesü naaʼin Jeʼwaa talatüinjatüin paaʼin. Piyaawateerü aaʼu tia sutuma tü kasairua nukumajakat, eesü eekai anain shiyolojo, anain shiʼira otta eekai jemetüin. Akaʼaya nia, naaʼinmajüin waya otta nikirajüin waya sünain tü wakuwaʼipainjatkat. Jülüjataa paaʼin jooluʼu tü nümakat Jeʼwaa namüin na moonooinkana nümaa: «Shia jüneekaka tü kasa tayoutakat [...]. Jülüja jaaʼin, talateena maʼin na aʼyataashiikana tamüin, eekajasaʼa jiakana, eʼreena japülii. Jülüja jaaʼin, aʼwaateena sümaa talatüin naaʼin na aʼyataashiikana tamüin» (Isa. 65:12-14, TNM). Anale tü waneekakat süpüla waaʼinrüin, kojuteechi Jeʼwaa watuma (Prov. 27:11). w17.07 21 püt. 1, 2

Maʼaka nütüjaain saaʼu Maleiwa jalain tü shüliwaikalüirua waneʼewai sukua, nütüjaa aaʼu tü pukuwaʼipakat. Nütüjaa aaʼu Jeʼwaa jalain pia, jamüin paaʼin otta kasain choʼujaain pümüin. Nütüjaa aaʼu Jeʼwaa tü kasa eejiraakalü amaa waya otta nnojotsü kapüleein nümüin nükaaliinjain waya süka pülashin nia (Sal. 147:5). Eesü kapüleere maʼin tü alatakat wamüin otta müshii matsüinkai waaʼin süpüla eejirawaa sümaa tia. Nütüjaapejeʼe aaʼu Jeʼwaa tü kapüleekat wamüin otta nütüjaa aaʼu sümamülain neʼe waya mma (Sal. 103:14). Sutuma waleʼeruʼuin tü kaainjalaakat, eesü waaʼinrawaire wanee kasa mojusü kojuyatua. Ayaawajaʼawaishii waya waaʼin saaʼu wanüiki, saaʼu suchuntawalin waaʼin wanee kasa mojusü jee saaʼu suchunjawalin waaʼin. Mayaapejeʼe nnojoluin sülatüin tia nümüin Jeʼwaa, nütüjaa aaʼu tü wakuwaʼipakat (Isa. 40:28). Eesüjaʼa piʼrüirüle sükajee pukuwaʼipa nükaaliijain pia Jeʼwaa sülatüle kasa mojusü pümüin (Isa. 41:10, 13). w17.07 16, 17 püt. 6-8

Eeshi wanee wawala chejeʼewai Sri Lanka. Süka eein nümaʼana wanee piichi jee shiʼipa Mma, naʼanapirüin na wawalayuukana tü nipiakat süpüla saainjünüin outkajawaa jee outkajawaa miyoʼu suluʼu otta süpüla makatüin yala na wawalayuu aʼyataakana waneepia nümüin Maleiwa. Mayaapejeʼe eein tü nneerü nükataajakat sünain tia, nükaaliinjain mayaa na wawalayuu maʼletsekana. Suluʼu waneirua mma eere süpülajünüin tü aküjaakat pütchi naainjain na wawalayuukana tü outkajawaakat suluʼu nepia. Sutuma tia, wainma wawalayuu outkajaakana suluʼu wanee piichi sümaa nnojoluin nawalaajüin saaʼu. Eesü wanee wawala eʼraka wainma kasa anasü sutuma süsülajawalüin waneepia süpüshi sünneetse süpüla süküjünüin pütchi sainküin mma, anuu sünüiki: «Mapüleesat tamüin motuin taaʼin naainjala na waneinnua, nnojotsü taya kaashichijaaralüin, nnojotsü taapüin taaʼin sünain tü mojaakalü aaʼin sülatüle wanee kasa tamüin otta alin tamüin tachiaanüle». w17.07 5 püt. 9, 10

Eesüjaʼa sotule naaʼin Job waneepia tü müliaa niʼrakat. Jaʼitakajeʼe nütüjaale saaʼu Job jamüin müliaka maʼin nia, eeshijaʼa nüsakirawaire naaʼin jamüin sülataka tia nümüin. Sotopejeʼe naaʼin Job tü nünüikikat Jeʼwaa. Anasü naaʼin sutuma tia otta wanaawasü naaʼin nümaa Jeʼwaa (Sal. 94:19). Jülüjale waaʼin tü alatakat nümüin Job, sükaaliinjeena waya süpüla anainjatüin tü jülüjakat waaʼin otta sütütüleʼereerü waaʼin. Tü karaloʼutakat Job süpüshi tü nüshajirakat Jeʼwaa «süpüla wekirajaajiraain sünain. Müleka weʼrüle müliaa, akaaliijünüshii waya sütüma tü pütchikat süpüla süchecherüinjatüin waaʼin suʼutpünaa tü müliaakat. Je müleka süshapajaale waaʼin sünain waʼatapajüin tü naaʼinrüinjateetkat chi Maleiwakai wamüin, katsüinsü waaʼin sütüma tü pütchikat sümaʼinruʼu waʼatapajüin» (Roma 15:4). Tü watüjakat sünainjee tü alatakat nümüin Job shia nnojoluinjatüin jülüjain waaʼin waneepia tü alatakat wamüin otta motuin waaʼin niain Jeʼwaa anaka süpüla aluwatawaa. Anasü washatüle nukuwaʼipa Job, weeʼiyata sümaain waya Nuluwataaya Jeʼwaa. Waneepia waya nümaa Jeʼwaa suʼunnaa tü müliaa weʼrakat. w17.06 17 püt. 9; 18 püt. 13, 14

Nütüjaa aaʼu Jesuu choʼujaain namüin na nikirajüinkana neemeraainjanain. Jamüsüjaʼa soʼu wanee kaʼi, aʼyataashaanashii maʼin naya sünain aküjaa pütchi, nümaka Jesuu namüintü wetsiikulo waashajeʼerüitpakat. Eemeraashii waya otta jutatüsü waaʼin washaittüle. Eejüinjatpejeʼe waaʼin suulia shiain jülüjain waaʼin waneepia tü ashaittaakat. Shiapuʼusü jülüjaka naaʼin wainma wayuu tia nükalioʼu Pablo, mapuʼushii naya: «Anashii wemiʼijaale neʼe, süka sülüʼülüin wakalia süpüla ouktaa» (1 Cor. 15:32). Ayatüsia eein wayuu maaʼulu eekai jülüjain saaʼin tia. ¿Kasaka waaʼinrüinjatüin süpüla nnojoliinjanain waneepiain waya sünain ashaittaa? Washajeein jeʼrain oora walatitka soʼu wanee semaana sünain tü outkajawaakat, sünain aküjaa pütchi jee sünain ekirajawaa sünain tü Wiwüliakat. Süchikijee, washajeetka jeʼrain oora walatitka sünain anajaa telewisoot, ashaittaa videojuegos jee sünain ashaittaa waneeirua kasa. Shiasaʼa waʼwanaajireʼerapa jeʼrain oora walatitka sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa otta jeʼrain walatitka sünain ashaittaa, weʼreerü müleka choʼujaale wanoukteʼerüin wakuwaʼipa (Éf. 5:15, 16, TNM). w17.05 24 püt. 11-13

Akuentajüshi Jesuu nüchiki wanee wayuu achajaakai süchiki kaaʼürülairua eekai anasüin. Süpüla niyaʼlajüin shia nuiküin süpüshuaʼa tü kasa eejatkat nümaʼana. Nüchekakajasaʼa maʼin shia chi wayuukai süpüla müinjatüin shia niyaʼlajüin. Tü shiimainkat süchiki Nuluwataaya Maleiwa müsü aka saaʼin tia kaaʼürülai anakat maʼin. Müleka kojutule maʼin wamüin tü Nuluwataayakat Maleiwa maʼaka kojutuin nümüin chia wayuukai tü kaaʼürülai anakat maʼin, wapüteerü kasa süpüshuaʼa süpüleerua waʼyataain sümüin Nuluwataaya Maleiwa (Mar. 10:28-30). Jamüshijaʼa Zaqueo okotchojüipuʼu nneerü nümüin chi sülaülashikai mma, washitshaana nia süka nimeejüin wayuu saaʼu sünneetse (Luc. 19:1-9). Naapapa nünüiki Jesuu süchiki tü Nuluwataayakat Maleiwa jee niʼrapa shiain wanee kasa kojutushaatainjatka nümüin, nümaka: «Tasülajeerü jooluʼu shiatapünaa tü tawashirüinkat sümüin wayuu eekai müliain. Je müleka teʼikeʼerüle paala wane wayuu süka taʼalain saaʼu sükorolo, tawalaajeerü sümüin süchikua pienchitua». Nüleʼejirüin süpüshuaʼa tü kasa nuʼluwajakat jee nnojotsü kachiiruain naaʼin mapa tü washirüükat. w17.06 10 püt. 3-5

Na wawalayuu akaaliinjakana na kachonshiikana, sotuinjatü naaʼin sünain natütüleʼerüinjatüin naaʼin na tepichikana süpüla kojutüin nashi jee nei namüin. Müsüjeseʼe anainjatüin nanüiki nüchiki nashi jee nei na tepichikana otta kojutüinjatü namüin nayain niʼitaain Jeʼwaa süpüla nekirajüin nachonnii. Akaʼaya naya wawalayuukana, nnojotsü naaʼinrüinjatüin wanee kasa eeka süpüla mojushiin namüin na wawalayuukana jee namüin na nnojoliikana anoujain (1 Ped. 2:12). Jaʼitainna achuntüin kaaliinwaa na kachonshiikana, sotuinjatü naaʼin nayain eʼitaanüin ajapuluʼu nekirajüinjanain nachonnii sünain tü shiimainkat. Jülüjeesü naaʼin jamüin nakaaliinjia nachonnii natuma na wawalayuu akaaliinjakana naya. Jiakana kachonshiikana, juchunta kaaliinwaa nümüin Jeʼwaa otta ayata jia masütaajüin süchiirua akaaliinjaa na jüchonniikana (2 Crón. 15:7). Kapüla jaaʼin tü jalouijeetkat namüin na jüchonniikana suulia shiain jülüjain neʼe jaaʼin jukuwaʼipa jümüiwaʼa. Jüchajaa sukuwaʼipa süpüla sütanalüin naaʼin na jüchonniikana tü Nünüikikat Maleiwa. Jiʼitaa jaaʼin sünain naʼyataajeenain nümüin Jeʼwaa. w17.05 14 püt. 19, 20

Eetaashinka wanee wayuu oʼutünakai aaʼin namaʼaleʼeya piamashii nüchonnii. Makaʼa naya shia süka süküjünüin alawaa nüchiki chia wayuukai natuma piamashii wayuu mojulaashii, naashin naya wayuukana, airuʼutsü nünüiki nüchiki Maleiwa jee nüchiki chi aluwataaikai. Eeshii wayuu atüjaakana saaʼu nnojoluin shiimain tia makat, üttakajasaʼa maʼin naaʼin neʼrapa noʼunaʼannüin aaʼin naya wayuukana. Tia makat yaa, alatüsü sümaiwa, nnojotsü alawaain. Alatüsü tia nümüin wanee wayuu aʼyataapuʼukai nümüin Jeʼwaa, Nabot nünülia. Soʼu tia, nia aluwataaka Acab saaʼu tü mmakat Israel (1 Rey. 21:11-13; 2 Rey. 9:26). Nükoroleesü Acab tü naʼapainsekat Nabot. Nüküjaka niyaʼlajeein tia naʼapainsekat nuulia, nnojorüle nücheküin tia, naapüinjatü wanee apain shiiʼiraka anaʼleeka maʼin. Niyouktajüin Nabot tia. Nnojotsü naapeein Nabot tü naʼapainsekat nümüin Acab süka nnojoluinjatüin naaʼinrüin tia saashin tü pütchi naapakat Jeʼwaa namüin na israeliitakana, neʼipünaala shia nümüin na kooʼuliwoʼukana nia (Lev. 25:23; Núm. 36:7). Ayatshia oonooin Nabot nümüin Jeʼwaa. w17.04 21 püt. 1; 22 püt. 4

¿Jaraliijeena kataka oʼu najaʼttinnapa na mojulaashiikana? Müsü nünüiki Jeʼwaa: «Na anamiakana namüinjeerü tü mmakat otta shiimain talateenain naya süka jimateerüin naaʼin». Nümaka süchikijee: «Na lotokana akuwaʼipa, nayeena kepiaka saaʼu tü mmakat süpüla kaʼika süpüshuaʼa» (Sal. 37:11, 29, TNM). ¿Jaralii «na anamiakana» otta «na lotokana akuwaʼipa»? Na anamiakana naya na wayuu nnojoliikana yaletüin aaʼin, ekirajaashii naya nünain Jeʼwaa jee oonooshii naya nümaa. Na lotokana akuwaʼipa münüshii nayayaa süka naaʼinrüin tü anakat naashin Jeʼwaa. Maaʼulu yaa, wainmaleeshiʼiya na mojulaashiikana noulia na lotokana akuwaʼipa. Paʼaraiisüpa tü Mmakat, nayeena eeka neʼe na wayuu anamiakana jee na lotokana akuwaʼipa. Nayeena Paʼaraiisüka atuma tü Mmakat. w17.04 11 püt. 5, 6

Alinjana wapüla na wawalayuukana süka alin wapüla Jeʼwaa, shialeekajaʼa nalatirüle müliaa (1 Juan 3:17, 18, TNM). Jamüshiijaʼa na anoujashii namaiwajannuukana, natüjaapa saaʼu alin maʼin jamü chaa Judea, nakaaliinjamaatüin na anoujashii chajanakana kepiain suluʼu tia mmakat (Aluw. 11:28, 29). Atütüleʼennüsü naaʼin na anoujashiikana nutuma Pablo nümaa Pedro süpüla kamaneeinjanain namüin na nawalayuu neʼiyoukana (Roma 12:13; 1 Ped. 4:9). Kamaneeinjana waya namüin na wawalayuu weʼiyoukana, nayaleekajaʼa nayale na wawalayuu oʼunakana noumainpaʼajee sutuma eein kasachiki chayaa jee nayale na wawalayuu müliakana atumawaa saaliijee nanoujain. Watta naalii na wawalayuu apütakana nepia jekenainka chaa Ucrania, oʼunüshii naya süpüleerua tü atkawaa eejatkat chaa wüinpümüin sünain tia mmakat jee müliajüshii naya atumawaa. Wainma na wawalayuu oʼutünakana aaʼin. Nayasaʼa na wawalayuu chejeʼewaliikana Ucrania otta Rusia, namaashii nepialuʼumüin na wawalayuu antapaatakana chamüin süpüleerua tia atkawaakat. Suluʼu tia piamasükat mma, nnojoishii sünainpünaain poliitika na wawalayuukana, süka jamüin, nnojoluin wanaawain naaʼin namaa na manoujainsaliikana otta ayatüsü naküjüin tü pütchi anasükat (Juan 15:19; Aluw. 8:4). w17.05 4, 5 püt. 6, 7