Maayoʼu

Maaʼutpünaa yaa, watta naalii na wayuu oʼunakana noumainpaʼajee süpüla kepiaa suluʼu wanee mma naatajatü. Eesü süpüla wekirajain sünain asakaa naya suluʼu nanüiki. Süchikijee tia, eesü süpüla waküjain namüin süchiki tü paajinakat jw.org sümaa weeʼiyatüin namüin video jee karaloʼutairua eeka suluʼu nanüiki. Nikirajüin waya Jeʼwaa sükajee tü outkajawaakat Wakuwaʼipa otta Waʼyataain nümüin Maleiwa süpüla watüjainjanain aküjaa pütchi. Sutuma tü kasa ekirajünakalü anain waya sünain outkajawaakat tia, nnojoishii mmoluwaain waya waküjapa pütchi jee wouyantapa wachikuaʼa eemüin na wayuukana. Eeshii süpüla pikirajüin na püchonniikana süpüla nasoutuin sükajee nanüiki shiʼipajee tü asakinnakalü anain. Eeshii na wayuu ekirajaweekana sünain tü Wiwüliakat sutuma naapüin nanüiki na tepichikana sünain tü outkajawaakat (1 Cor. 14:24, 25). w18.06 22, 23 püt. 7-9

Anasü sotule waaʼin nnojolin weʼraajapuʼuin Maleiwa wamaiwa (Éf. 2:12). Arütkaapejeʼe waya nünainmüin Jeʼwaa süka alin waya nüpüla (Os. 11:4; Juan 6:44). Otta müshia Jesuu, talatüshi wamaʼaya. Nükaalinjain waya süpüla naʼakainjanain waya na nüpüshikana Maleiwa. Mayaapejeʼe nnojoluin lotuin maʼin wakuwaʼipa, aishii waya nüpüla Jesuu ¿jamaka wayainjanaka ayoutuin wayuu eekai süntüin suluʼumüin nupueulose Maleiwa? Shiʼipaʼaya sülüʼülüin maʼin sükalia süpüla sajaʼttajatüin kasakat süpüshuaʼa, kooʼomüinjeena maʼin na nnojoliikana paaʼinwain, na alerajakana wayuu otta na paʼürülaawajiraakana (Gal. 5:19-21; 2 Tim. 3:13). Akanasaʼa wayakana aʼyataakana nümüin Jeʼwaa, shia kachiiruaka waaʼin tü kekiiwaa naapakat Jeʼwaa, tü nnojotkat kachekalaʼataliin atuma waya wayuu otta anajiraaka atuma waya sümaa wayuu (Sant. 3:17, 18). Talatüshii maʼin waya aleewajiraale waya namaa na wawalayuu naatakana oumain jee naatakana akuwaʼipa woulia. Otta eesüjaʼa wekirajaale sünain nanüiki. Müle shia watuma, jimateerü waaʼin maʼaka saaʼin wanee süchi otta loteerü wakuwaʼipa maʼaka saaʼin sümüna tü palaakat (Is. 48:17, 18). w18.06 14 püt. 18, 19

Nnojoishi yapain wanee surulaat romaano süpüla atkawaa nnojorüle naʼatüin nünain tü nüsapaatse atkaayakat. Tia sapaatakat aainjuushi süka paaʼata ejittaaushi otta apünüintuasü shia. Kettaashaanasü nanain na surulaatkana sümaa ichein shia. Na surulaat chajanakana Roma naʼatapuʼuin nanain tü nasapaatsekat süpüla yapainjanain naya süpüla atkawaa, maaʼulu yaa müshii waʼatakai wanain wanee sapaata maʼaka saaʼin tia süpüla waküjainjanain tü pütchi anasükat (Is. 52:7; Roma 10:14, 15). Ayatapajaʼa choʼujaain maʼin wamüin meimmoluinjanain waya süpüla aküjaa pütchi. Anuu nünüiki wanee jimaʼai Bo nünülia, 20 nuuyase: «Mmotpuʼushi taya tamaiwa seema aküjaa pütchi namüin na takonpainyeetsekana suluʼu koleejiaka. Eesü shiale sutuma japülin taya. Nnojotpejeʼe tayaawatüin aaʼu jamüin japüika taya. Aluʼujasaʼa jooluʼu, kamalainshaatasü tamüin aküjaa pütchi namüin na wanaawakana ouyase tama». Watta naalii jimaʼalii otta majayünnüü ayaawatakana saaʼu anain naaʼin sünain aküjaa pütchi yapatüjürüle natuma tü nanüikinjatkat. w18.05 23 püt. 9-11

Müshi Jesuu namüin na aluwataaushiikana: «Aapüneerü jooluʼu wane anaa jümüin» (Juan 14:27). ¿Kasa ayateetka waaʼinrüin sutuma tü anaa naapakat wamüin Jesuu? Wanaa sümaa wachecheraain süchiirua aküjaa pütchi, watüjaa aaʼu talatüin wamaa Jeʼwaa otta Jesuu. Shiasaʼa sutuma tia, anasü waaʼin waneepia (Sal. 149:4; Roma 5:3, 4; Col. 3:15). Süchikijee nüküjain Jesuu namüin na nikirajüinkana keeʼireein naaʼin talatüinjatüin naaʼin, nüküjain namüin choʼujaain aijiraainjanain maʼin naya (Juan 15:11-13). Nümaka süchikijee. «‹Tatünajut› tamüshi jia». Anashaatasü maʼin tü aleewaakat nümaa Jesuu. ¿Kasaka naaʼinrüinjatüin na aluwataaushiikana süpüla ayatüinjanain aleewain naya nümaa Jesuu? Achecheraainjana süchiirua aküjaa pütchi (Juan 15:14-16). Maʼaka piama juya süpülapünaa tia müshi Jesuu namüin: «‹Alüʼütsü nükalia chi Maleiwakai süpüla aluwatawaa›, meena jia» (Mat. 10:7). Wanee ai süpülapünaa outuin Jesuu nütütüleʼerüin naaʼin na nikirajüinkana süpüla nachecheraainjanain süchiirua aküjaa pütchi (Mat. 24:13; Mar. 3:14). w18.05 13 püt. 15, 16

Jimaʼalii jee majayünnüü kachiiruainjatüin paaʼin anain pukuwaʼipa noʼuluʼu Jeʼwaa otta piʼitaainjatüin püpüleerua tü püsaʼwateekalü amüin sünain aʼyatawaa nümüin. Eepejeʼe waneirua jimaʼalii jee majayünnüü wanaawakana ouyase pümaa, keejiakana amüin miʼiraa otta nounejaʼawalin pia sünain. Piiʼiyatüinjatü sükajee pukuwaʼipa sünain shiimain kachiiruain paaʼin tü püsaʼwateekalü amüin. Nnojo puuʼulaain suulia kachiiruain paaʼin tia sutuma tü namakat na waneinnua pümüin. Wainma kasa eeka süpüla paaʼinrüin püpüleeruaanüle aaʼin natuma na tepichijiraakana wanaa pümaa. Jamüshijaʼa pia, nnojoluinjachi pia sünainpünaain wanee kasa eeka süpüla paaʼinrüin atuma kasa mojusü (Prov. 22:3). Jülüjeesü paaʼin piʼreechin pümüliala sünainjee aaʼinraa kasa mojusü. Anasü jülüjale paaʼin choʼujaain pükaaliinjünüin natuma na waneinnua. Nnojorüle yaletüin paaʼin, anashiijeerü pümüin, tü nümakat pümüin püshi, püi otta na wawalayuu laülaakana aaʼin sünain anoujaa (1 Ped. 5:5, 6). ¿Paapaa amaalü tü achiaanakalü anain pia? w18.04 31 püt. 14-16

Nüküjain Jesuu namüin na anoujashii chajanakana Asia Menor, anain maʼin tü naʼyataainkat. Anuu nünüiki nuʼttaiwaʼaya sünain aashajawaa namüin na anoujashii chajanakana Tiatira: «Tatüjaa aaʼuchii jia sünain jaaʼinrüin tü kasa anasükat sümüin wayuu sünain alin shia jüpüla. Süka ichein jia tanain, kooʼomüinsü joo tü kasa anasü jaaʼinrakat sünain jiʼyataain tamüin suulia paala jikeroloiwaʼaya sünain anoujaa» (Alat. Map. 2:19). Nnojotsü shiain neʼe nüküjain namüin kooʼomüin tü kasa anasü naaʼinrakat, nüküjaleʼeinya namüin talatüin nia namaa saaʼujee nnojoluin naaʼinrüin wanee kasa mojusheeka. Shiimainsaʼaya nüchiaain Jesuu waneinnua anoujashii chaa Tiatira, nütütüleʼerapajaʼa naaʼin suʼttaiwaʼaya nünüiki otta sajaʼlajaayamüin (Alat. Map. 2:27, 28). Süka niain Jesuu laülaain naaʼu na anoujashiikana, nnojoishi niainjachin aapüin analuʼut namüin, nayainjana aapaka analuʼut. Naapapejeʼe tü analuʼutkat namüin. Shiaʼaya naaʼinrajatka tia na laülaashiikana. w19.02 16 püt. 10

Nakalioʼu na nikirajüinkana Jesuu nütütüleʼerüin Jeʼwaa naaʼin na anoujashiikana nakajee na aluwataaushiikana jee na laülaashiikana. Jaʼitakajeʼe neʼe na laülaakana napüleerua na anoujashiikana atütüleʼennüsü naaʼin. Soʼu tia, ajütünüshi Pedro nümaa Juan nanainmüin na anoujashii chajanakana Samaria süpüla nachuntüin nümüin Maleiwa nüntajachin chi naaʼinkai naaʼu naya anoujashiikana (Aluw. 8:5, 14-17). Atütülaasü maʼin naaʼin Felipe otta na anoujashii chajanakana Samaria sutuma nakaaliinjünüin natuma na aluwataaushiikana jee na laülaashiikana. Maaʼulu yaa, na Laülaashii Jülüjakana Aaʼin na Aküjaliikana Pütchi natütüleʼerüin naaʼin na weteliitakana, na wanee wawalayuu waneepiakana sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa otta napüshuaʼa na wawalayuukana sainküin tü mmakat. Talatüsü waaʼin sutuma tia maʼaka talatapuʼuin naaʼin na anoujashii eejanakana nakalioʼu na nikirajüinkana Jesuu. Jee müsia soʼu 2015, aapünüsü wamüin wanee karaloʼuta natuma na Laülaashii Jülüjakana Aaʼin na Aküjaliikana Pütchi, shia tü kanüliakat Jehová desea que vuelva. Karaloʼutakat tia süpülajatü naleʼejüin nachikuaʼa nünainmüin Jeʼwaa na akayalaakana nuulia. w18.04 20 püt. 18-20

Naashin wainma wayuu, aneerü maʼin nakuwaʼipa müleka naaʼinrüle tü naaʼinreekalü amüin. Mayaapejeʼe anain taashire nukuwaʼipa wayuu süpüla aaʼinraa wainma kasa, ¿jamüsüjeʼe tü mmapaʼakat taashire sukuwaʼipa wayuu süpüla saaʼinrüin tü saaʼinreekalü amüin? Sainküin mmakat süpüshuaʼa eesü tü kasa eekat süpüla saaʼinrüin wayuu otta eesü tü apülajünakat suulia jee pansaasü sukuwaʼipa tia atumawaa (The World Book Encyclopedia). Kapüleepejeʼe maʼin tia, süka jamüin, wainmain tü kasa aluwataanakalü anain wayuu natuma na sülaülashiikana mma. Sutuma tia, choʼujaashii wainma abogado otta jueces atüjakana süpüleerua tia jee aʼyataakana süchiirua saaʼinnüinjatüin tia aluwataanakalü anain. Piamasü kasa waaʼinrajatka süpüla wountuin tia. Palajana, kojutuinjatü wamüin tü pütchi nikirajakalü anain. Tü wane kasa waaʼinrajatkat shia woushikajaain süchiirua nukuwaʼipa Jesuu. Waaʼinrüle tia, shiimain taasheerüin wakuwaʼipa. ¿Kasa taasheenaka oulia waya? Anuu sooʼomüin nünüiki Jesuu: «Chi wayuu eekai kaainjalain, süchepchiashi kaainjalaa [...]. Müleka nujuittirüle jia chi Nüchonkai Maleiwa, shiimüin sünain taashiinapain jia» (Juan 8:34, 36). w18.04 7 püt. 13, 14

Anasü waaʼin wapüshuaʼa namaa na wayuu kachipünaakana aaʼin wakuwaʼipa otta na achekakana anain waya. Naya wayuukana amülialaasü naaʼin waalin, nayaawata aaʼu kasain jülüjain waaʼin otta jamüin waaʼin. Nayaawata aaʼu kasain choʼujaain wamüin jee nakaalinjain waya, jaʼitasü nnojoluin wachuntuin kaalinwaa namüin. Kojutushii wamüin na wayuu amülialaakana aaʼin waalin. Wayakana anoujashiikana, amülialaainjatü waaʼin naalin na waneinnua. Eepejeʼe kapüleere wamüin waaʼinrüin tia. ¿Jamüsüche kapüleeka tia wamüin? Shia süka eein tü kasa mojukat watuma otta eesü suchuntaale waaʼin kapülain waaʼin wakuwaʼipa wamüiwaʼa (Roma 3:23). Eesü kapüleere wamüin wamülialüin naaʼin na waneinnua süka nnojoluin anain wepijia otta sünainjee tü kasa alatakat wamüin paala. Jee eesü müle wakuwaʼipa sutuma weʼrüin sukuwaʼipa wayuu. Süka sülüʼülüin süpüla sajaʼttüin kasa mojusü, eesü wayuu nnojotka kachipünaain aaʼin nakuwaʼipa na waneinnua, kapülasü naaʼin nakuwaʼipa neʼe namüiwaʼa (2 Tim. 3:1, 2). Washatüle nukuwaʼipa Jeʼwaa otta Jesuu eesü süpüla kapülain waaʼin nakuwaʼipa na waneinnua. w19.03 14 püt. 1-3

Saashin tü nuluwataakalü anain Jeʼwaa na israeliitakana, nnojoluinjatü keeʼireeshaatain naaʼin naata kakoroloshi (Deut. 5:21; Roma 7:7). Eesü wanee kasa anasü maʼin nikirajaka anain Jeʼwaa na aʼyataashiikana nümüin: Eejüinjatü naaʼin suulia sumojujaain tü suluʼukat nekii jee tü suluʼukat naaʼin. Nütüjaa aaʼu Jeʼwaa sukumajaain nikiiruʼu wanee wayuu tü kasa mojusü naaʼinrakat. Shiaʼaya alataka tia nümüin David, chi aluwataaikai. Nnojoishi wayuuin mojulaain nia, suchuntaapajaʼa naaʼin wanee jierü nnojotka nuʼwayuusein jee naainjakalaka kasa mojusü suluʼujee tia (Sant. 1:14, 15). Amaʼüjiraashi nia nukuwaʼipa sümaa, nuuʼulaküin nimeejüin naaʼin chi suʼwayuusekai otta nuʼutira aaʼinchi nia (2 Sam. 11:2-4; 12:7-11). Niʼrüin Jeʼwaa tü suluʼukat waaʼin, nütüjaa aaʼu kasain jülüjain waaʼin (1 Sam. 16:7). Nnojotsü süpüla wounjulajüin nuulia tü jülüjakat waaʼin jee tü kasa waaʼinrakat. Jülüjasü naaʼin tü kasa anakat suluʼu wakuwaʼipa otta nükaaliijain waya süpüla anaʼleein maʼin wakuwaʼipa. Anashiisü nümüin wayaawatüin saaʼu tü kasa mojusü jülüjakat waaʼin otta wooʼulaainjanain suulia süpüla nnojoluin mojuin wakuwaʼipa sutuma (2 Crón. 16:9; Mat. 5:27-30, TNM). w19.02 21 püt. 9; 22 püt. 11

Saashin tü Wiwüliakat, anamia maʼin Moisés noulialeʼeya na wayuu eejanakana nükalioʼu (Núm. 12:3). ¿Wayuuche mmoleʼe Moisés? ¿Isasüche nüchiki tü nukuwaʼipainjatkat? Eeshii na makana müin nukuwaʼipa wanee wayuu eekai anamiain. Alawaapejeʼe tia. Aʼyataashi Moisés nümüin Jeʼwaa sümaa yalayalain naaʼin otta meimmoluin nia. Eejiraashi nia nümaa chi aluwataashikai saaʼu Egipto süka nükaaliijain nia Jeʼwaa, nekiipüʼüshi nia na israeliitakana chaa isashiipaʼa otta nükaaliijain naya süpüla nakanajüin na naʼünüükana. Eejana maʼaka 3.000.000 israeliita soʼu tia. Nnojotsü alatüin wamüin tü alatakat nümüin Moisés. Eepejeʼe sülatüle kasa mojusü wamüin otta eeshii wayuu aaʼinrakana wanee kasa mojushiika wamüin. Jee suluʼujee tia, kapüleesü wamüin anamiaa. Anamiainjanapejeʼe waya süka namüinjeerüin tü mmakat na wayuu anamiakana naashin Jeʼwaa (Sal. 37:11). Wasakira waaʼin sünain tüü: «¿Wayuuche anamia taya? ‹Wayuu anamia›, ¿müsüche wayuu tachiki?». w19.02 8 püt. 1, 2

Naata wakuwaʼipa waya wayuukana, atüjashii waya ayaawataa saaʼu tü anasükat jee saaʼu tü mojusükat. Niyaawata aaʼu Adán sümaa Eva tü anakat jee tü mojukat süpüla naaʼinrüin. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu tia? Watüjaa aaʼu tia süka nounjulaain nuulia Maleiwa süchikijee kaainjalain naya. Nayaawata aaʼu mojuin tü naaʼinrakat. Sutuma watüjain ayaawataa saaʼu tü anasükat jee saaʼu tü mojusükat, oʼunusü wakuwaʼipa süchiirua tia waaʼinrüinjanapa wanee kasa. Jamüshijaʼa wanee wayuu nnojoikai ayaawatüin saaʼu tü anasükat jee saaʼu tü mojusükat, müshi aka saaʼin wanee anuwa eekai sumojujaain tü brújula oʼunirakat shia. Oʼuneerü neʼe tü anuwakat eepünaale neʼe sülüʼüjain shia joutai otta tü sümünakat palaa. Eekajasaʼa anale tü brújula sünainkat, nütüjaajeerü aaʼu chi oʼunirakai tü anuwakat eepünaainjatüle shia nutuma. Müsia neʼe wakuwaʼipa, watüjale ayaawataa saaʼu tü anasükat süpüla waaʼinrüinjatüin shia jee tü mojusükat süpüla wayoutuinjatüin shia, aneerü wakuwaʼipa. Isale wachiki ayaawataa saaʼu tü anakat jee tü mojukat süpüla waaʼinrüin, nnojoleerü wayoutuin tü eekat mojuin süpüla waaʼinra (1 Tim. 4:1, 2). Müle wakuwaʼipa aneerü wamüin tü eekat mojuin. w18.06 15, 16 püt. 1-3

Wayoutajatü tü jülüjakat naaʼin na manoujainsaliikana jaʼitairü müin anayaakai saaʼin. Jamüsüjaʼa wanee noticia eesü süpüla sukumajuushin sukuwaʼipa süpüla sünainpünaain waya poliitika. Otta eesü waneirua noticia süchikimaajatkat tü namakat na wayuukana süchiki tü kachiiruainjatkat saaʼin wayuu otta süchiki tü süsaʼwateekalü amüin. Wainma peliikula jee karaloʼutairua aküjaka süchiki anain kapürale naaʼin wanee wayuu nukuwaʼipa neʼe nümüiwaʼa jee sukuwaʼipa nüpüshi suulialeʼeya wanee kasa. Naatapejeʼe tü sümakat tü Wiwüliakat süchiki tia. Saashin tü Wiwüliakat, talateerü naaʼin wanee wayuu jee talateerü saaʼin nüpüshi niale alin Jeʼwaa napüla suulialeʼeya wanee kasa (Mat. 22:36-39). Nnojotsü maluʼuluin joo tia mojuin ashaitaa, anajaa jee aapajaa wanee kasa. Anapejeʼe wasakireʼerüle waaʼin sünain tüü: «¿Tayaawatüinche saaʼu tü alawaa sunoujakalü anain wayuu jaʼitairü müin anayaakai saaʼin? ¿Taneeküinche tü anakat jee tü mojukat süpüla nanajüin jee naashajeʼerüin na tachonniikana? ¿Tekirajüinche na tachonniikana süpüla wanaawain tü jülüjakat naaʼin sümaa tü jülüjakat naaʼin Jeʼwaa?». w18.11 26 püt. 18, 19

Süpüla wayaawatüin saaʼu eein Jeʼwaa wamaa, niiʼiyatüin waalin nüpüla otta jülüjashii waya naaʼin, müshijeseʼe nümüin wamüin: «Anasü maʼin pukuwaʼipa toʼuluʼu, kojutushi pia tamüin otta aishi maʼin pia tapüla» (Is. 43:4). Nnojotsü eein wanee kasa ooʼuleʼerüinjachikai Jeʼwaa suulia alin waya nüpüla. Ayateechia waneepiain nia wamaa, jaʼitasü kasain alatüin (Is. 54:10). Nnojotsü nüküjain Jeʼwaa wamüin nüsünneʼerüinjatüin woulia tü müliaa weʼrakat. Nnojoleenapajaʼa niyüülajüin waya Jeʼwaa saʼaka tü müliaa makalü aka saaʼin wanee süchi isaka wachiki walatüin otta tü makalü aka saaʼin siki chuwatüsü müliaka atuma waya. Naapüin Jeʼwaa nünüiki wamüin sünain nükaaliijeenain waya süpüla eejiraain waya sümaa tü müliaakat. Nükaaliijeena waya Jeʼwaa süpüla jimatüin waaʼin jee süpüla waneepiain waya nümaa, jaʼitaina woʼutuneein aaʼin jee wanainre wanee ayuulii mepisat (Is. 41:13; 43:2). Katsüinjeerü otta yalayaleerü waaʼin wanoujale sünain eejeechin Jeʼwaa wamaa waneepia, jaʼitairü kasain alatüin wamüin. w19.01 3 püt. 4-6

Jimaʼaire pia jee majayürüle pia, eesüjaʼa süküjünüirüle pümüin süchiki tü paaʼinrüinjatkat mapeena. Eesüjaʼa naküjairüle pümüin na eʼiküliikana suluʼu koleejia otta waneinnua wayuu pikirajaainjachin sünain wanee kasa süpüla pükanajüin wainma nneerü. Naatapejeʼe sukuwaʼipa tü nümakat Jeʼwaa pümüin. Nücheküin pütüjainjachin karaloʼuta süpüla puusütüin wanee aʼyatawaa pipijaainjatka anainjee kettaapa putuma pukoleejiase (Col. 3:23). Nüküjain pümüin Jeʼwaa tü paaʼinrüinjatkat püneeküinjatpa tü kasa anakat saaʼin pümüin. Jalouijeerü pümüin tia maaʼulu süpülapünaa sajaʼttüin kasa süpüshuaʼa (Mat. 24:14). Soteesü paaʼin najaʼttirüinjatüin Maleiwa tü kasa mojusükat otta sülüʼülüin maʼin sükalia (Is. 46:10; Mat. 24:3, 36). Niʼraajüinya Jeʼwaa wakuwaʼipa. Nütüjaa aaʼu tü kasa talatakalü atuma waaʼin jee tü nnojotkalü talatüin atuma waaʼin. Mayaainjeʼe eein pütchi eekai müin anakai saaʼin wamüin, nnojotsü anain shia süka nnojoluin suluʼujeejatüin shia tü Wiwüliakat. w18.12 15 püt. 1, 2

Aluʼujasaʼa «na wayuu anamiakana namüinjeerü tü mmakat otta shiimain talateenain naya süka jimateerüin naaʼin». Anuu tü nümakat David süchiki tü alatajatkat mapeena: «Na lotokana akuwaʼipa, nayeena kepiaka saaʼu tü mmakat süpüla kaʼika süpüshuaʼa» (Sal. 37:11, 29; 2 Sam. 23:2). ¿Jamüsü nanoula na wayuu aʼyataweekana nümüin Jeʼwaa natüjaapa saaʼu tia pütchikat? Akatchinraasü nanoula sünain eejeerüin wanee paʼaraiisü maʼaka saaʼin tü apainkat Edén, eere kepiainjanain na wayuu lotokana akuwaʼipa. Mapa, akayalaashii nuulia Jeʼwaa na israeliita aʼwaajakana nia. Müshiijeseʼe nuuʼulaain Jeʼwaa nashutünüin aaʼu natuma na wayuu chejeʼewaliikana Babilonia. Ajaʼttinnüsü tia mmakat jee watta naalii na amaanakana Babiloniamüin (2 Crón. 36:15-21; Jer. 4:22-27). Naküjapejeʼe na nünüikimaajanakana Maleiwa naleʼejüinjanain nachikuaʼa na israeliitakana noumainpaʼamüin sülatapa 70 juya süchikijee tia. Ekeraajüsü tia pütchikat, sünainpünaapejeʼe shia wakuwaʼipa maaʼulu süka paʼaraiisüinjatüin tü mmakat. w18.12 5 püt. 9, 10

Naata tü namakat na wayuukana süchiki tü wakuwaʼipainjatkat otta tü waaʼinrajatkat süpüla talatüin waaʼin suulia tü shikirajakalü anain tü Wiwüliakat. ¿Jalouisüche maʼin tü namakat na wayuukana suulialeʼeya tü sümakat tü Wiwüliakat? Naashin Jesuu, «anale tü kasa naainjakat wanee wayuu, atüjaana aaʼuchi sünain wayuuin kekiishi maʼin nia» (Mat. 11:19, TNM). Mayaapejeʼe wainmain kasa sukumajaka wayuu maʼaka saaʼin computador, serulaat, tableta jee waneirua kasa, isasü süchiki sunoutüin sukuwaʼipa tü kasa mojusü alatakat. Isasü süchiki sajaʼlajeʼerüin tü nnojotkat talatüin atuma saaʼin wayuu maʼaka saaʼin tü atkawaakat, tü alerajaakat wayuu otta tü aʼluwajaakat. Jee anashiisü namüinya tü amaʼüjirawaakalü akuwaʼipa. Naashin watta naalii wayuu, mojujiraasü nakuwaʼipa sümaa napüshi, ayuuishii naya jee wainma kasa mojusü eeka sünainjee tü amaʼüjirawaakalü akuwaʼipa. Nnojotpejeʼe alatüin tia namüin na anoujashii jülüjakana aaʼin tü jülüjakat naaʼin Jeʼwaa. Jamüshiijaʼa naya, talatüsü naaʼin sümaa napüshi, nnojotsü oʼttüin nanain tü ayuulii eekat sünainjee amaʼüjirawaa akuwaʼipa jee anajiraashii naya namaa na nawalayuukana sainküin mmakat (Is. 2:4; Aluw. 10:34, 35; 1 Cor. 6:9-11). Shiimainjaʼaya sülanaʼaleein sünain anain tü jülüjakat naaʼin Jeʼwaa suulialeʼeya tü jülüjakat saaʼin wayuu. w18.11 23 püt. 8-10

Wachajaain maʼin sukuwaʼipa süpüla anajiraain waya sümaa wapüshi jee waʼaleewainyuu, eejapejeʼe waaʼin suulia joo waaʼinrüin wanee kasa nnojotka anain nümüin Jeʼwaa shiiʼiree neʼe aneein wakuwaʼipa sümaa wapüshi jee waʼaleewainyuu. Naya neʼe aleewainjanakana amaa waya na wayuu aikana apüla Jeʼwaa. Wuleinjatü nakuwaʼipa noʼuluʼu Jeʼwaa na wayuu aaʼinreekana waneepia tü nüchekakat (Is. 35:8; 1 Ped. 1:14-16). Wayaawatapa saaʼu tü shiimainkat, wainma kasa weeʼirataka sünain wakuwaʼipa. Eeshii na eeʼirataleekana nakuwaʼipa. Eejüinjatpejeʼe waaʼin wapüshuaʼa suulia wayarülajaain wakuwaʼipa. ¿Kasaka waaʼinrajatüin süpüla wountuin tia? Soteesü waaʼin naapüin Jeʼwaa chi Nüchonkai waaʼu süpüla wuleinjatüin wakuwaʼipa (1 Ped. 1:18, 19). Sotule waaʼin kojutuin maʼin tü naaʼinrakat Jesuu wapüleerua sükajee naapajiraain nikii waaʼu, wuleerü wakuwaʼipa noʼuluʼu Jeʼwaa. w18.11 12 püt. 10, 11

Naashin watta naalii wawalayuu waneepiakana sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa, talatüsü naaʼin jee anasü tü kasa jülüjakat naaʼin süka shiain naaʼinmaain maʼin tü naʼyataainkat nümüin Jeʼwaa, ayatüshii müin naya jaʼitairü suʼwanajaʼalaa sümüin nakuwaʼipa. Maʼaka natuma na wawalayuukana, waaʼinrüle tü kasa anakat nümüin Jeʼwaa suʼunnaa tü alatakat wamüin jee weʼitaale waaʼin nünain jimateerü waaʼin. Otta eeshii süpüla aleewain maʼin waya nümaa Jeʼwaa wekiʼralaale sünain tü wakuwaʼipakat. Suʼwanajaʼalaa sümüle wakuwaʼipa sutuma ayuulin waya, saapünüle wamüin wanee aʼyatawaa jeket suluʼu nupueulose Jeʼwaa, choʼujaale waaʼinmajüin washi jee shiale wei otta ipuorule waʼwayuuse, soteesü waaʼin naaʼinmajeenain waya Jeʼwaa jee nükaalinjeenain waya suʼunnaa tia (Heb. 4:16; 1 Ped. 5:6, 7). Jaʼitairü kasain alatüin wamüin, waaʼinra süpüshuaʼa tü eekat süpüla waaʼinrüin sünain tü aʼyatawaakat nümüin Jeʼwaa. Woʼuraajüle nümüin chi Washikai Jeʼwaa jee weʼitaale maʼin waaʼin nünain, jimateerü waaʼin nutuma jaʼitairü kasain alatüin wamüin. w18.10 26 püt. 17, 19; 27 püt. 22

Aküjünüsü suluʼu tü Wiwüliakat nachiki wainma wayuu kojutukana nümüin Jeʼwaa. Jamüsüjaʼa suluʼu 1 Samuel 3:1-18 akaalinjünüshi Samuel nutuma Jeʼwaa süpüla nüküjainjachin nümüin Elí, chi laülaakai napüleerua na sacerdootekana, tü kasa mojusü alatajatkat nümüin. Sünain tü pütchi aapünakat nümüin Moisés, aküjünüsü kojutuinjanain na wayuu laülaayuukana namüin na tepichikana, shialeekajaʼa kojutule naya wayuukana atumawaa (Éx. 22:28; Lev. 19:32). Kapüleekajasaʼa maʼin nümüin Samuel oʼunaa wattaʼa maalü eemüin Elí sünain aküjaa nümüin tü alatajatkat nümüin naashin Jeʼwaa. Saashin tü Wiwüliakat, «mmoluwaashi Samuel seema aküjaa nümüin Elí» süchiki tü nüküjakat Jeʼwaa. Niyaawataka saaʼu Elí niain Jeʼwaa eenaküin Samuel. Anuujeseʼe nünüiki Elí nümüin Samuel: «Nnojo puunjulajüin toulia süchiki tü kasa aküjünakat pümüin». Nüküjaka Samuel süpüshuaʼa tü nümakat Jeʼwaa (1 Sam. 2:27-36). Sünainjee tü naaʼinrakat Jeʼwaa nüpüleerua Samuel, wayaawata aaʼu sünain kekiin maʼin nia sümaa kojutuin maʼin wayuu nümüin. w18.09 21 püt. 2; 22 püt. 4, 5

Maaʼulu yaa, wainma wayuu aküjaka alawaa. Sünain wanee karaloʼuta eʼnnaajünaka maʼin, eesü wanee pütchi kanüliaka «¿Jamüshii waküjaka alawaa?». Müsü tia karaloʼutakat süchiki tia: «Tü aküjaakat alawaa shia wanee kasa icheka sünain sukuwaʼipa wayuu». Jee müsia, aküjünüsü sünain tia karaloʼutakat jamüin sünüiki wayuu süchiki tia. Saashin wayuu, eeshii eekai naküjain alawaa süpüla nounjulajüin süchiki naainjala, süpüla saapünüin wanee aʼyatawaa namüin, süpüla kanneetsein naya jee süpüla anakuwaʼipalüin naya. Saashin tia karaloʼutakat, mapüleesat sümüin wayuu aküjaa alawaa sümüin eekai nnojoluin shiʼraajüin, sümüin sukonpainyeetse sünain aʼyatawaa, saʼaleewainyuu jee süpüshi. ¿Kasa eeka sünainjee tü aküjaakat alawaa? Nnojotsü anoujünüin nünüiki chi aküjakai alawaa otta amojujaasü nukuwaʼipa namaa na waneinnua sünainjee tia. Anuu nünüiki David sünain oʼuraajaa nümüin Jeʼwaa: «Talatüshi maʼin pia sujuʼitüle suluʼujee naaʼin wanee wayuu aküjaa tü shiimainkat» (Sal. 51:6). Nütüjaa aaʼu David shiain kojutuin nümüin Jeʼwaa tü anasü suluʼukat waaʼin. Wayakana anoujashii shiimainshiikana, aküjiraashii waya tü shiimainkat waneepia (Zac. 8:16). w18.10 4 püt. 4; 5 püt. 9, 10; 8 püt. 19

Alatüshii suulia 3.000.000 na israeliita ojuʼitakana Egiptojee soʼu juyaka 1513 süpülapünaa wakalia. Naʼaka naya wayuukana eejana tepichicheein, laülaayuu, jimaʼalii otta eeshiijaʼa eejanale eekana ayuulin, masaʼain jee moʼupaʼain. Süka müin nakuwaʼipa, choʼujaasü noʼunirüin naya wanee wayuu eekai kojutuin amüin naya otta ayaawatakai saaʼu nakuwaʼipa. Naaʼinrüin tia Jeʼwaa nükajee Moisés. Müshijeseʼe nnojoliin mmoluwaain na israeliitakana soʼu nojuʼitüin Egiptojee mayaapejeʼe nnojoluin neʼraajüin wanee mma naata suulia tia (Sal. 78:52). ¿Kasa naaʼinraka Jeʼwaa süpüla nnojoluinjatüin mmoluwaain naaʼin na israeliitakana? Palajana nuʼunirüin naya suluʼu kottuin jee pachiiruaain naya (Éx. 13:18). Sünainjee müin noʼuniria, nayaawata aaʼu anain maʼin nutuma Jeʼwaa tü naaʼinrakat napüleerua. Nuʼunirüin Jeʼwaa na israeliitakana sükajee wanee «siruma» soʼu kaʼi jee aipaʼa nuʼunirüin naya sükajee wanee müsü aka saaʼin «siki chuwatüsü» (Sal. 78:14). Choʼujaasü maʼin nnojoluinjatüin mmoluwaain naaʼin na israeliitakana saaʼujee tü alatajatkat namüin mapa. w18.09 24 püt. 11, 12

Yüülasü maʼin naaʼin noʼutku na wayuu aʼyataakana nümüin Maleiwa sümaiwa paala, shiasaʼa sünainjee tia outeeshii naya. Jamüshijaʼa Job, nnojotsü kateein noʼu naashin sünainjee tü müliaa niʼrakat jee «kasataalejeseʼe outuin taya» müshi nia (Job 7:16). Jee majachinka Jonás, müshijeseʼe nümüin: «Puʼuta mmata taaʼin Jeʼwaa, shia anaka aluʼu outule taya suulialeʼeya katüin toʼu» (Jon. 4:3). Akaataajaʼa neʼe Elías, chi nünüikimaajachikai Maleiwa, mojusüinka maʼin naaʼin, nümaka nümüin Jeʼwaa: «Puʼuta mmata taaʼin Jeʼwaa» (1 Rey. 19:4). Kojutupejeʼe maʼin nümüin Jeʼwaa naya wayuukana otta keeʼireesü naaʼin kateein noʼu. Nnojoishi nia aashichijaain namüin sünainjee müin naaʼin, amülialaasü naaʼin naaliijee jee nütütüleʼerüin naaʼin süpüla anainjatüin naaʼin jee süpüla ayatüinjanain naʼyataain nümüin. w18.09 9 püt. 4

Kamaneeshii na aʼyanaajiraakana nümaa Jeʼwaa. Sünain tü karaloʼuta ashajuushikat süka Griego, tü pütchikat «kamanewaa», «anamiaa namüin na nnojoliikana piʼraajüin» maluʼulu (Heb. 13:2, TNM; noota). Suluʼu tü Wiwüliakat aküjünüsü nachiki wainma wayuu kamaneeshii anakana süpüla washatüin akuwaʼipa (Gén. 18:1-5). Eere süpüla wakaaliinjain wayuu, waaʼinreein shia jaʼitainna nnojoluin wawalayuuin naya sünain anoujaa (Gal. 6:10). Aʼyanaajiraashii waya nümaa Jeʼwaa sükajee kamaneein waya namüin na wawalayuu alapalaakana waaʼu eere woutkajaain (3 Juan 5, 8). Katsüinsü wanoula natuma naya wawalayuukana maʼaka katsüin nanoula watumaya (Roma 1:11, 12). Atütüleʼennüsü naaʼin na wawalayuu tooloyuukana sutuma tü Wiwüliakat süpüla naʼyataain süchiirua neʼipajanain naya na laülaashiikana jee laülaashiire naya suluʼu tü outkajaaleekat (1 Tim. 3:1, 8, 9, TNM; 1 Ped. 5:2, 3). Na aʼyataakana süchiirua tia nakaalinjeena maʼin na wawalayuukana sünain akatsüinra nanoula otta sünain tü choʼujaakat namüin (Aluw. 6:1-4). Na aaʼinrakana tia suluʼu tü outkajaaleekat talatüshii maʼin naya naashin sutuma nakaalinjain na waneinnua. w18.08 23 püt. 6, 7; 24 püt. 10

Mayaapejeʼe laülaashin Timoteo napüleerua na anoujashii miyoʼuyuukana nuulia, kojutuinjana naya nümüin jee amülialaainjatü naaʼin naaliijee. ¿Jameeiche wanee wawala eekai laülaain naaʼinrüle wanee kasa mojusü sümaa nütüjaain saaʼu mojuin shia? ¿Jameeiche nia nootule na waneinnua süpüla naaʼinrüin kasa mojusü? Süsaleechi nutuma Jeʼwaa chi eekai kaainjalain, jaʼitaichi niain wanee wayuu laülaa otta kapülakai saaʼin wayuu. Müsü Isaías 65:20: «Jaʼitairü polooin shikii nuuyase wanee wayuu, kaainjarale nia ayateechi süsalain nia atumawaa». Tia pütchikat meematüsü aka saaʼin tü süküjakat tü karaloʼutakat Ezequiel (Ezeq. 9:5-7). Niapejeʼe kojutuleeinjachin watuma Jeʼwaa «chi Laülaa Eetüjüikaʼaya nümaiwa» (Dan. 7:9, 10, 13, 14). Müle shia watuma, nnojoleerü wainmajüin waaʼin wachiaainjanapa wanee wayuu jaʼitairü jeʼrain maʼin nuuyase (Gal. 6:1). w18.08 13 püt. 13, 14

Choʼujaasü watüjainjanain ayaawataa saaʼu müleka shiimainre süpüshuaʼa tü münakat wamüin (Prov. 3:21-23; 8:4, 5). Nnojorüle waaʼinrüin tia, eesü süpüla numojujeʼerüin wekiiruʼujutü Satanaa otta na nuluwataakana aaʼu (Éf. 5:6; Col. 2:8). Süpüla wayaawatüin saaʼu müleka shiimainre tü münakat wamüin, watüjaainjatü aaʼu palajana süpüshuaʼa tü sünainpünaakat tia pütchikat. Maaʼulu yaa, wainma maʼin tü pütchi waapawaikat. Watta saalii kasa aküjünaka suluʼupünaa Internet, telewisoot jee waneirua. Eetaashii na aluwataanakana amüin mensaaje suluʼupünaa Internet, serulaat otta eeshii na aküjünakana amüin süchiki wanee kasa natuma naʼaleewainyuu. Eepejeʼe na wayuu mojulaakana otta eeʼiratakana sukuwaʼipa wanee pütchi shiiʼiree nemeejüin wayuu. Müsüjeseʼe eejüinjatüin maʼin waaʼin süpüla wayaawatüin saaʼu müleka shiimainre tü waashajeʼerakat jee tü waapakat. w18.08 3, 4 püt. 1, 3

Nüneeküin Jeʼwaa wanee majayüt nnojotka yaletayaain aaʼin süpüla niinjatüin shia Jesuu chi Nüchonkai. María sünülia tia majayütkat otta kepiasü shia suluʼu wanee pueulo joʼuuchon Nazaret sünülia, wattasü tia pueulokot suulia Jerusalén eere joo tü aʼwaajüleekat Maleiwa (Luc. 1:26-33). Jayasü saaʼu María shiain wanee wayuu kanoulaka maʼin wanaa sümaa saashajaain mapa sümaa Elisabet (Luc. 1:46-55). Jülüjasü naaʼin Jeʼwaa sukuwaʼipa María, shiasaʼa süka kanoulain maʼin shia nüneeküin shia Jeʼwaa süpüla wanee kasa anashaatasü maʼin nnojotka saʼatapajüin. Wanaa sümaa joʼuuin Jesuu, ¿jara nüküjaka amüin shia Jeʼwaa? Nnojotsü nüküjain namüin na aluwataakana saaʼu Jerusalén jee saaʼu Belén joʼuuin Jesuu. Nüjütüin waneinnua aapiee süpüla naküjain shia namüin waneinnua arüleejülii aaʼinmajakana naʼanneetse süpaʼa wanee anoouishii chayaa süʼütpaʼa Belén (Luc. 2:8-14). Oʼunamaatüshii joo na arüleejüliikana sünain anaʼlawaa nümüin chi joʼuukai (Luc. 2:15-17). Ponokajasaʼa naaʼin José sümaa María tü aküjünakat nüchiki Jesuu natuma na arüleejüliikana. w18.07 6 püt. 11, 12

¿Jamüshi jashichika maʼin Jeʼwaa nümüin Salomón? Saashin tü Wiwüliakat shia «saaliijee nükayalaain nuulia [...] chi eeʼiyataakai piantua nümüin. Müshijeseʼe nuluwataain nia sünain nnojolinjachin nuʼwaajüin maleiwayaasü, nnojotpejeʼe naaʼinrüin tü nuluwataakalü anain nia Jeʼwaa». Sünainjee tia, nnojoluichipa akaalinjünüin nia nutuma Jeʼwaa, nnojoluitpa anain nukuwaʼipa noʼuluʼu otta nnojoishii aluwataain nutuma Jeʼwaa na nüchonniikana Salomón saaʼu süpüshuaʼa Israel. Kakalia naya sünain sülatüin wainma kasa mojusü namüin (1 Rey. 11:9-13). Eesü süpüla sumojujaain wakuwaʼipa nümaa Jeʼwaa aleewale waya namaa na wayuu mojutkana amüin tü nuluwataakalü anain jee shiale namaa na nnojoliikana ayaawatüin saaʼu kasain nuluwataain anain. Naya wayuukana eeshii süpüla nayain na wawalayuu matsüinkana anoula otta eeshii süpüla nayain na wapüshikana, na kepiakana waʼütpünaa, na aʼyanaajiraakana wamaa jee nayale na kolejiajiraakana wamaa. Mojutule namüin na wayuu weʼraajakana tü nuluwataakalü anain Jeʼwaa, eesü süpüla sumojujaain wakuwaʼipa nümaa Jeʼwaa nanainjee. w18.07 17 püt. 9, 10

Ekirajüshi Satanaa alawaa sükajee peliikula jee sükajee tü alatinnakat suluʼu telewisoot. Sükajee tia, nuʼwanajaain tü jülüjakat saaʼin wayuu, tü suluʼukat saaʼin otta tü saaʼinrakat. Naaʼinrüin tia süka nütüjaain saaʼu kamalain wamüin aapajaa tü aküjünakat süchiki wanee kasa jee süchiki wayuu. Jamüshijaʼa Jesuu nütüjaa aaʼu tia, müshijeseʼe nikirajüin sükajee tü kasa eʼnnaajünakat sutuma wayuu. Nüküjain nüchiki wanee wayuu kamaneeshi samariajeʼewai otta nüchiki wanee emüliee maaʼinsai (Mat. 13:34; Luc. 10:29-37; 15:11-32). Na wayuu oonookana sümaa naʼalain Satanaa, eeshii süpüla naküjain wamüin süchiki wanee kasa süpüla namojujeʼerüin wakuwaʼipa. Jalia waya suulia tia. Eepejeʼe peliikula otta kasa alatinnaka suluʼu telewisoot eekai anain jee nnojotka amojujeʼerüin tü jülüjakat waaʼin. Wayaawata saaʼu jaralüin anain süpüla wanajüin. Süpülapünaa waneeküin tü kasa wanajüinjatkat, wasakira waaʼin sünain tüü: «¿Taaʼinreeinche tü suchuntaakat taaʼin sutuma tü tanajakat?» (Gal. 5:19-21; Éf. 2:1-3). Shiale wanee kasa wanaawaka atuma waaʼin nümaa Satanaa, wayoutamaata shia maʼaka waaʼinmajüin wakuwaʼipa suulia suʼttüin wanee ayuulii wanain. w19.01 15, 16 püt. 6, 7

Maʼaka nnojoluin sheewain nikii wanee surulaat sutuma naʼatüin nünain tü uwon kachueerakat, anasü tü wekiiruʼujutkat sutuma waʼatapajüin woʼtteʼennüinjanain (1 Tes. 5:8; Prov. 3:21). ¿Kasa naaʼinraka Satanaa süpüla waakatüin tü uwon kachueera wanainkat? Jülüjataa paaʼin tü naaʼinreekat nümüin Jesuu. Nütüjaakajasaʼa aaʼu Satanaa naʼatapajüin Jesuu tü kaʼi nuluwataainjachikalü oʼu saaʼu wayuu yaa mmapaʼa. Eʼrüinjachi Jesuu nümüliala süpülapünaa tia jee oʼutunajachi aaʼin. Shiasaʼa süchikijee tia, naʼatapajüinjatü tü kaʼi nüneekakat Jeʼwaa süpüla niʼitaain nia sünain aluwatawaa. Sutuma tia, ooʼulakünüsü naaʼin Jesuu nutuma Satanaa süpüla nuluwataamaatüinjachin. Nüküjain Satanaa nümüin Jesuu naapüinjatüin tü suumainkalüirua wayuu nümüin süpüla nuluwataainjachin saaʼu müleka nuʼwaajüle nia (Luc. 4:5-7). Nütüja aaʼu Satanaa naapüinjatüin Jeʼwaa wamüin wainma kasa suluʼupa waya tü mma jeketkat, waʼatapajüinjatpajaʼa tü sükaliakat tia nutuma Jeʼwaa otta eʼrüinjana waya wamüliala süpülapünaa tia. Sutuma tia, nuuʼulaküin waaʼin Satanaa süpüla kachiiruain waaʼin kamaʼanaa wainma korolo maaʼulu. Shia keeʼireeka naaʼin palajanain watuma tia kasakalüirua suulialeʼeya Nuluwataaya Maleiwa (Mat. 6:31-33, TNM). w18.05 25 püt. 15-17

Keeʼireesü naaʼin Jeʼwaa talatüinjatüin paaʼin. Piʼitaa püpüleerua tü püsaʼwateekalü amüin sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa, jülüja paaʼin tü nümakat Jeʼwaa süpülapünaa paaʼinrüin wanee kasa. Paaʼinrüle tia maiwaʼaya pia tepichin, piʼramaateerü tü naaʼinrakat Jeʼwaa süpüla nuʼunirüin pukuwaʼipa, naaʼinmajüin pia otta naaʼinrüin kasa anasü püpüleerua. Jülüja paaʼin süpüshuaʼa tü pütchi anasü eekat suluʼu tü Wiwüliakat otta poonoo sümaa pütchikat tüü: «Soto paaʼin jooluʼu chi Kakumalakai pia maiwaʼaya pia jimaʼalin» (Ecl. 12:1). Aneesü maʼin wanüiki namüin na jimaʼalii otta na majayünnüü kachiiruakana aaʼin waneepia tü naʼyataainkat nümüin Jeʼwaa mayaapejeʼe wainmain tü kasa eejiraakalü amaa naya. Jamüshiijaʼa naya, neʼitaain napüleerua tü nasaʼwateekalü amüin sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa, kojutushaanasü namüin tü aküjaakat pütchi otta nnojotsü motuin naaʼin tia süpüleerua tü kachiiruakat naaʼin na manoujainsaliikana. Jiakana jimaʼaliikana, nnojotsü amülain neʼe tia jaaʼinrakat. Akaʼaya jia, aishii jia napüla na wawalayuukana otta nakaaliinjeein jia. Jülüjale jaaʼin waneepia tü nümakat Jeʼwaa, aneerü maʼin jukuwaʼipa. w18.04 31, 32 püt. 17, 19