Tisienpüroʼu

Kamalainsü maʼin sümüin wayuu sümülialaain naaʼin Jesuu saalinjee niʼrüin müliain wayuu. Soʼu yaajachin nia saaʼu tü Mmakat, talatüsü naaʼin wanaa namaa na talatakana aaʼin otta aʼyalajüshi nia wanaa namaa na aʼyalajakana (Roma 12:15). Jamüshijaʼa Jesuu, soʼu naleʼejüin sünainjee aküjaa pütchi na 70 nikirajüinkana, talatüshi maʼin nia süka niʼrüin talatüin naya sünainjee anain nakuwaʼipa (Luc. 10:17-21). Soʼu outuin Lázaro, mojusü maʼin naaʼin Jesuu sutuma niʼrüin naʼyalajüin na nüpüshikana Lázaro (Juan 11:33). Mayaapejeʼe Nüchoin nia Maleiwa, amülialaasü naaʼin naalin na wayuukana, mayaainjeʼe kaainjaraliin naya. ¿Jamüsü makaʼa nukuwaʼipa? Shia süka alin maʼin nüpüla na wayuukana (Prov. 8:31). Sünainjee müin nukuwaʼipa, nütüjaa aaʼu Jesuu tü jülüjakat naaʼin na wayuukana. Anuu nünüiki chi aluwataaushikai Juan nüchiki: «Nnojotsü cheʼojaain süküjünüin nümüin jamüin sukuaippa wayuu, süka nütüjaatüjülüinya saaʼu» (Juan 2:25). w19.03 20 püt. 1, 2

Najaʼttirüin Satanaa süpüshuaʼa tü kasa eejatkat nümaʼana Job: nuʼuta aaʼinrü nümüʼlüin, nuʼuta aaʼinchii na nüchepchiakana, mojusü nünüiki nüchiki Job otta nuʼuta aaʼinchii na nüchonniikana. Süchikijee tia, mayeinshi Job nutuma, ajaʼttüsü nüta. «Moju pünüiki nümüin Maleiwa jee outa mata pia», müsü tü nuʼwayuusekat nümüin sutuma shapaain saaʼin jee müliain saaʼin sünainjee tü alatakat. Outeesü naaʼin Job saaliijee tia, waneepiapejeʼe nia nümaa Jeʼwaa. Süchikijee tia, ooʼulaküna aaʼinchi nia nüchikuaʼa nutuma Satanaa. Antüshii nünainmüin apünüinshii naʼaleewainyuu süpüla natütüleʼerüin naaʼin. Nnojotpejeʼe natütüleʼerüin naaʼin, aʼülüjashii naya nümüin jee mojusü nanüiki nümüin. Nia Maleiwa kasitka tü alatakat nümüin Job otta amülashi neʼe waneepiain nia nümaa Jeʼwaa naashin naya wayuukana. Alatüsü tia nümüin süka wayuuin mojulaashi nia naashin (Job 1:13-22; 2:7-11; 15:4, 5; 22:3-6; 25:4-6). w19.02 4 püt. 7, 8

Kojutule Jeʼwaa wamüin, nnojoleerü waaʼinrüin wanee kasa mojushiika nümüin. Eʼrüijaashi wayumüin Adán sümaa Eva sutuma mojutuin Jeʼwaa namüin. Sünainjee tia, nayaawata aaʼu kaainjalain naya nuulia Maleiwa otta shiain nalatirüinjatüin namüin nachonnii tü kaainjalaakat jee tü outaakat. Japüishii naya sutuma natüjaain saaʼu masheʼin naya jee naʼyapüjaka süpana wunuʼu naicheyaa (Gén. 3:7, 21). Nnojoishii mmoluinjanain maʼin waya seema outaa. ¿Jamüshii nnojoliinjanaka mmoluin waya? Süka niʼitaain Jeʼwaa wapüleerua tü katüinjatkalü atuma woʼu waneepia. Waaʼinrüle kasa mojusü sümaa wayaawajaain suulia, moteerü naaʼin Jeʼwaa tia sükajee kanoulain waya sünain naapajiraain nikii chi Nüchonkai. Wanee sukuwaʼipa süpüla weeʼiyatüin kanoulain waya, shia waapüle waaʼin nümüin Jeʼwaa jee woutiisale waya (1 Ped. 3:21). w19.03 5, 6 püt. 12, 13

Naapüinjatü na israeliitakana analuʼut nümüin Jeʼwaa saaʼu wattain saalii kasa naaʼinraka napüleerua. Nüntirüin poloosü kasa mojusü nooʼomüin na egipciokana süpüla taashinjanain na israeliitakana suulia achepchiee. Jee oʼttaashii naya nutuma soʼu wüinsirüin na surulaat egipciokana shiroku tü palaa Ishosükat. Sünainjee naaʼinrüin Jeʼwaa tia, naapüin na israeliitakana analuʼut nümüin otta neeʼirajaka wanee jayeechi süchikimaajatü nakanajüin. Nnojoliipejeʼe waneepiain naya sünain aapaa analuʼut. Sülatapa kasa mojusü namüin, motusü naaʼin tü naaʼinrakat Jeʼwaa otta nnojoishii naya aapüin analuʼut nümüin (Sal. 106:7). Saashin tü Wiwüliakat aʼyounalaashii «napüshuaʼa na israeliitakana nooʼomüin Moisés otta Aarón». Jee suluʼujee tia, nia naʼyounalaaka ooʼomüin Jeʼwaa (Éx. 16:2, 8). Mojukalaka naaʼin Jeʼwaa saaliijee tü naaʼinrakat, müshijeseʼe nümüin namüin outajanain napüshuaʼa na wayuu eejanakana soʼu tia. Nia neʼe nnojoluinjachika outuin Josué nümaa Caleb otta nachonnii naya wayuukana (Núm. 14:22-24). w19.02 17 püt. 12, 13

Jaʼyasü naaʼu Jesuu nnojoluin yaletüin naaʼin sükajee tü kasa naaʼinrakat otta tü nüküjakat. Müsüjeseʼe niiʼiyatüin müin nukuwaʼipa süpülapünaa outuin nia. Nnojotsü aʼwaataain Jesuu suluʼu nukuwaʼipa otta nnojotsü naaʼinrüin wanee ekawaa eere wattain saalii kasa aainjünaka sünain süpüla sotuinjachin nia waaʼin. Shia neʼe nüküjaka namüin na nikirajüinkana sotuinjachin nia naaʼin juyawai sükajee wanee outkajawaa eere nnojoluin wattain saalii kasa aainjünaka (Juan 13:15; 1 Cor. 11:23-25). Sutuma naaʼinrüin tia, jaʼyasü naaʼu nnojoluin yaletüin naaʼin. Anataʼaleesüjaʼa maʼin nukuwaʼipa chi Aluwataainjachikai waaʼu (Filip. 2:5-8, TNM). Wanee kasa waaʼinrajatka süpüla nnojoluin yaletüin waaʼin maʼaka nnojoluin yaletüin naaʼin Jesuu, shia kapülainjatüin waaʼin nakuwaʼipa na waneinnua (Filip. 2:3-5). Jülüjataa waaʼin tü naaʼinrakat Jesuu wanee ai süpülapünaa outuin nia. Aisü nümüin Jesuu namüliala na nikirajüin waneepiakana nümaa, nnojotsü jülüjain naaʼin nuʼutunajachin aaʼin. Müshiijeseʼe nikirajüin naya, nütütüleʼerüin naaʼin otta nümülialüin naaʼin (Juan 14:25-31). Kapülasü naaʼin Jesuu nakuwaʼipa na waneinnua suulialeʼeya nukuwaʼipa. Anashaatasü maʼin nukuwaʼipa wapüleerua. w19.01 21 püt. 5, 6

¿Tüntüsüche maʼin paaʼin piyalerüinjachire pajapü süpüla pusoutuin sünain tü outkajawaakat? Mülejeʼe pukuwaʼipa mayaa, nnojoishi piain neʼe alatüin amüin tia, maʼleesia nakuwaʼipa watta naalii wawalayuu. Nnojotsiaajeʼe mojuin tia, eesüjaʼa jülüjale paaʼin tia süka nnojoluin yaletüin paaʼin jee nnojoluin jülüjain paaʼin nayain alanaʼaleein na waneinnua puulia. Anasü maʼin nümüin Jeʼwaa nakuwaʼipa na wayuu nnojoliikana yaletüin aaʼin (Sal. 138:6; Filip. 2:3). Niainjachipejeʼe waʼwaajaka Jeʼwaa sünain tü outkajawaakat otta watütüleʼerüinjatü naaʼin na wawalayuukana süka wanüiki (1 Tes. 5:11). Aishi maʼin pia nüpüla Jeʼwaa otta meimmoluinjeerü paaʼin nutuma. Wekirajaa sünain waneirua pütchi sümaka tü Wiwüliakat. Süküjain tü Wiwüliakat wainmain wayuu oʼtchejaaka sümaa tü nanüikinjatkat (Sant. 3:2). Nütüjaa aaʼu Jeʼwaa wainmain tü kasa isakat wachiki, akaajaa na wawalayuukana natüjaa aaʼu tia (Sal. 103:12-14). Süka wapüshinnapain na wawalayuu anoujiraakana wanaa wamaa, aishii waya napüla (Mar. 10:29, 30; Juan 13:35). Nnojoleena asirajüin na wawalayuukana mojule suchuntia watuma tü pütchikat wayalerapa wajapü. w19.01 8 püt. 3; 10 püt. 10, 11

Kapüleesiaaje aaʼinraa tia maaʼulu, nnojotpejeʼe mepireein shia. Nükaalinjeechi pia Jeʼwaa süpüla anainjatüin pukuwaʼipa otta talatüin maʼin paaʼin maiwaʼaya pia jimaʼalin jee müshia laülaapa pia. Süpüla wayaawatüin saaʼu tia, wekirajaa süchiki tü naainjakat Jeʼwaa süpüla nantüinjanain na israeliitakana suluʼumüin tü Mma naapüinjatkat namüin. Wanaa sümaa nalüʼülüin na israeliitakana süpüla nantüin suluʼumüin tü Mma naapajatkat Jeʼwaa namüin ¿nüküjainche namüin natüjainjanain atkawaa? Nnojo (Deut. 28:1, 2). Tü nümakat namüin shia noonooinjanain sümaa nünüiki jee neʼitaainjatüin naaʼin nünain (Jos. 1:7-9). Eesüjaʼa süpüla müin malaakai saaʼin tia sümüin wayuu. Nnojotpejeʼe malaain tia, süka jamüin, nükaalinjain Jeʼwaa na israeliitakana süpüla nayamülüin kojuyatua na kananeokana (Jos. 24:11-13). Kanoulainjachi wane wayuu süpüla noonooin sümaa nünüiki Maleiwa. Kanourale waya, aneerü wakuwaʼipa waneepia. Eesü süpüla anain wakuwaʼipa maaʼulu maʼaka anain nakuwaʼipa namaiwa na israeliitakana. w18.12 22 püt. 3, 4

Eeshii na akaaʼinjaakana suulia anoujaa sünainjee süpansaajünüin wanee pütchi suluʼujeejatü tü Wiwüliakat, eeshii na wanaawakana aaʼin namaa na ooʼulaakana Jeʼwaa süpüla nekirajüin alawaa nüchiki otta süchiki nupueulose. Tüü, shia soʼutku tü kasa nakayalaakalü atuma waneinnua wayuu nuulia Jeʼwaa jee suulia tü nupueulosekat (Heb. 3:12-14). Anasüjeʼe shiale nashatüin nukuwaʼipa chi aluwataaushikai Pedro. Eeshii na ooʼulaakana suulia anoujaa sünain tü shiimainkat süka seemiajaain nanoula shiʼipaʼaya. Saashin tü Wiwüliakat, nakuwaʼipa naya wayuukana müsü aka saaʼin wanee anuwa oʼunajaka sotpaʼajee palaa sutuma tü sümünakat (Heb. 2:1). Wayuukana naainnua, nnojoishiiyaaje ooʼulaweein suulia anoujaa sünain tü shiimainkat, eemiajaapejeʼe naalin Jeʼwaa napüla jee mapa maalinsai nia napüla. w18.11 10, 11 püt. 5, 6

Müleka keeʼireere paaʼin pikirajünüin süpüla kooʼomüin piʼyataain nümüin Jeʼwaa, eesü süpüla pipirajüin tü karaloʼuta süpülajatkat puʼunuin sünain Ekirajawaa napüla na Aküjaliikana Pütchi. Sünain tia ekirajawaakat ekirajünüshii wawalayuu eekai laülaain naaʼin sünain anoujaa otta waneepiain sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa. Ekirajünüshii naya süpüla kooʼomüin naʼyataain nümüin Jeʼwaa. Na wawalayuu epirajakana tü karaloʼuta süpülajatkat tia ekirajawaakat natüjaa aaʼu noʼunuinjanain eemüinre naluwataanüin. ¿Eeshiche süpüla pukumajüin pukuwaʼipa süpüla puʼunuin sünain tia ekirajawaakat otta kooʼomüin putuma piʼyataain nümüin Jeʼwaa? (1 Cor. 9:23, TNM). Wayakana aʼyataaliikana nümüin Jeʼwaa, keeʼireesü maʼin waaʼin kamaneein waya sümüin wayuu, alin shia wapüla jee wakaaliinjain wayuu sünain tü choʼujaakat sümüin. Waaʼinrüle tia waneepia, talateerü waaʼin otta aneerü waaʼin (Gal. 5:22, 23). Washatüle nukuwaʼipa Jeʼwaa jee wachajaale sukuwaʼipa süpüla waʼyanaajirain nümaa, talateerü maʼin waaʼin jee talateerü naaʼin Jeʼwaa wamaa (Prov. 3:9, 10). w18.08 26 püt. 16-18

¿Kasache eeka süpüla nuuʼulaain anainjee wanee anoujashi suulia nuʼwayuuse? Anuu tü nümakat Jesuu süchiki tia: «Chi eekai nuuʼulaain suulia nuʼwayuuse, müleka kaʼwayuusere nia nüchikua, kaainjalashi suulia tü palajatkat nuʼwayuuse. Je kasalajaneerü nümüin nümaʼüjaain sümaa tü jeketkat nuʼwayuusein. Akaajaʼa wane jierüya eekai suuʼulaain nuulia suʼwayuuse, müleka kaʼwayuusere shia süchikua, kaainjalasü. Je kasalajaneerü sümüin sümaʼüjaain nümaa chi jekechikai suʼwayuusein» (Mar. 10:11, 12; Luc. 16:18). Sükajee tia nümakat Jesuu, wayaawata aaʼu kojutuin maʼin nümüin sukuwaʼipa kaʼwayuusee otta keeʼireesü naaʼin kojutuinjatüin shia sümüin wayuu. Jamüshijaʼa chi ooʼulaakai suulia nuʼwayuuse sünainjee kasa eekai eein neʼe süpüla kasaalüin nia sümaa wanee naata, kaainjalashi nia süka nümaʼüjaain sümaa tü jeketkat nuʼwayuusein. Noʼuluʼu Maleiwa, ayatüshia nia kasaalüin sümaa tü palajatkat nuʼwayuuse, süka jamüin, nnojoluin sümaʼüjiraain sukuwaʼipa nümaa wanee toolo süpüla müinjachin nia nuuʼulaain shia. Naashin Jesuu, niʼrala wayumüin wanee wayuu eekai nuuʼulaain suulia nuʼwayuuse süka kaainjaleerüin kaʼwayuusere shia sünainjee sülatirüin müliaa. w18.12 11 püt. 8, 9

Jimatüsü naaʼin Habacuc süka yootuin nia nümaa Jeʼwaa. Müsüjeseʼe ayatüin naʼatapajüin nunoutüin Jeʼwaa tü alatakat chaa Judá. Jee müshi nia nümüin: «Taʼatapajeerü sümaa yüütaa tü kaʼi müliainjatkalü oʼu wayuu» (Hab. 3:16). ¿Kasa watüjaka sünainjee tü naaʼinrakat Habacuc? Tü palajatkat kasa watüjaka shia, nnojoluinjanain waya ooʼulaain suulia oʼuraajaa nümüin Jeʼwaa jaʼitairü kasain alatüin wamüin. Tü wane kasa watüjakat shia, eejüinjatüin waaʼin sünain tü nümakat Jeʼwaa wamüin sükajee tü Wiwüliakat jee sükajee tü nupueulosekat. Tü apünüinkat kasa watüjaka shia waʼatapajüinjatüin nunoutüin Jeʼwaa sukuwaʼipa tü alatakat wamüin kettaapa sükalia nutuma. Müle shia watuma, jimateerü otta wachechereerü waaʼin maʼaka naaʼin Habacuc. Sünainjee kaʼatapalain waya, nnojoleerü ashapalaain waaʼin jee talateerü waaʼin mayaapejeʼe wainmain tü kasa mojusü alatakat wamüin. Watüjaa aaʼu nunouteʼereerüin chi Washi iipünaajachikai tü alatakat wamüin (Roma 12:12). w18.11 18 püt. 11, 12

¿Kasa jülüjaka naaʼin Jeʼwaa nüchiki chi wayuu kaainjalakai atuma wanee wawala otta ooʼuleʼetkai nia suulia aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa? Müshi Jesuu süchiki tia: «Müleka kaainjarale sütüma wayuu wane anoujashi, maa aka jiakana, anashi müleka nujutinnüle chia wayuukai shirokumüin tü palaakat sünain kanutpünaainjachin nia wane ipa miyoʼu süpüla wattainjachin nia shiinaluʼumüin» (Mar. 9:42). Nnojotsü shaitaain tü nümakat Jesuu. Süka wanaawain naaʼin Jesuu nümaa chi Nüshikai, watüjaa aaʼu mojushaatain maʼin noʼuluʼu Jeʼwaa kaainjarale atumawaa na wayuu oushikajaakana süchiirua nukuwaʼipa Jesuu (Juan 14:9). ¿Mojusüche maʼin wamüin tia maʼaka mojuin shia nümüin Jeʼwaa otta nümüin Jesuu? ¿Kasa weeʼiyataka sükajee tü kasa waaʼinrakat? Jamüsüjaʼa waapüle süchiki mojushiin namüin waneinnua wawalayuu tü waʼanaayakat jee yarüttüle nekiiruʼujutü sutuma tia, ¿kaseetche waaʼinraka? ¿Weeʼirateetche sukuwaʼipa waʼanaaya sükajee alin wapüla na wawalayuukana jee jaʼitasü kamalain washeʼin wamüin? w18.11 29 püt. 9, 10

Waneepiainjana waya nümaa Jeʼwaa süka mojuin nünüiki Satanaa nüchiki otta wachiki wayakana. Mojutsai Jeʼwaa nümüin. Naashin chi Yolujaakai, nnojoishi anain Jeʼwaa süpüla aluwatawaa, kapülasü neʼe naaʼin nukuwaʼipa nümüiwaʼa otta nnojotsü lotuin nukuwaʼipa naashin. Eʼrüshi wayumüin Adán sümaa Eva nümüin Jeʼwaa, wanaawashii neʼe nümaa Satanaa (Gén. 3:1-6). Soʼu chajanain naya Edén, nnojoishii ayatüin waneepiain naya nümaa Jeʼwaa, süka jamüin, nnojoliin noonooin sümaa nünüiki soʼu nooʼulakünüin aaʼin nutuma Satanaa. Soʼu nükalia Job, ayatüsia mojuin nünüiki Satanaa. Nnojoishii süpüla waneepiain na wayuukana nümaa Maleiwa naashin (Job 1:8-11). Nnojoishi eein wanee wayuu eekai müin aka naaʼin Job waneepiakai maʼin nümaa Jeʼwaa. Eepejeʼe tü kasa mojukat nutuma Job maʼaka eein tü kasa mojukat watuma. w19.02 3, 4 püt. 6, 7

Nüküjain Jesuu nüchiki wanee wayuu achajaakai süchiki kaaʼürülairua eekai anasüin. Jee nüntapa sünain tü kaaʼürüla anasükat maʼin jee kojutuka maʼin, nuiküin «süpüshuaʼa tü kasa eejatkat nümaʼana» süpüla niyaʼlajüin shia (Mat. 13:45, 46). Müsia neʼe wakuwaʼipa wayaawatapa saaʼu tü shiimainkat süchiki Nuluwataaya Maleiwa jee süchiki tü shikirajakat tü Wiwüliakat, wainma kasa wooʼulaaka süpüleerua. Kojutule wamüin tü shiimainkat, ayateena waya anoujain sünain (Prov. 23:23). Eepejeʼe na wayuu nnojoliikana kojutuin amüin tü shiimainkat jee ooʼulaashii suulia anoujaa sünain. Nnojo waaʼinrüin tia. Saashin tü Wiwüliakat shia waaʼinrüinjatka tü nüchekakat chi Maleiwakai wapüleerua (3 Juan 2-4). Müsüjeseʼe kojutuinjatüin wamüin tü shiimainkat jee weʼitaainjatüin shia suluʼu wakuwaʼipa. w18.11 10 püt. 3

Nüküjaleeinya chi aapieekai nümüin Josué nnojoliinjanain nashutuin saaʼu Jericó. Naashin chi aapieekai, waraitüinjana süsapoʼupünaa tü pueulokot uwatua süpüla kaʼikat, naaʼinrüinjatü tia soʼu aipirua kaʼi. Shiasaʼa soʼu tü akaratshikat kaʼi, naʼleeyatüinjatü Jericó akaratshitua. Eesüjaʼa nnojorüle anashiin tia namüin waneinnua surulaat israeliita, «amüleena neʼe waya mapüsakuʼu müin sünain waraitaa süsapoʼupünaa tü pueulokot», eeshiijaʼa namüle. Nütüjaapejeʼe saaʼu Jeʼwaa, chi Nekiipüʼükai na israeliitakana, jamüin nuluwataaka naya sünain aaʼinraa tia. Akatsüinraasü nanoula na israeliitakana sutuma naaʼinrüin tü nümakat Jeʼwaa otta nnojoishii naya atkaain namaa na surulaat chajanakana Jericó (Jos. 6:2-5). ¿Kasa watüjaka sünainjee tü nuluwataakalü anain Jeʼwaa na israeliitakana? Eesü nnojorüle wayaawatüin saaʼu jamüin shiiʼirataka nupueulose Jeʼwaa sukuwaʼipa wanee kasa waaʼinraka. Jamüsüjaʼa sümaiwa, eesüjaʼa nnojorüle anain waashin ekirajawaa sünain tü Wiwüliakat sükajee serulaat otta tableta. Jee eesüjaʼa nnojorüle anain waashin ekirajaa sükajee tia sünain tü outkajawaakat jee waküjapa pütchi. Shiasaʼa maaʼulu, eesüjaʼa wayaawatüitpale saaʼu jamüin anaka aaʼinraa tia. Müsüjeseʼe anain waaʼinrüle tü sümakat nupueulose Jeʼwaa jaʼitairü wainmajüin waaʼin paala. Akatsüinraasü wanoula otta paaʼinwashii waya namaa na wawalayuukana weʼrapa tü kasa anasü eekat sünainjee aaʼinraa tü sümakat nupueulose Jeʼwaa. w18.10 17, 18 püt. 8, 9

Wanaawasü tü jülüjakat saaʼin tü wayuukalüirua sümaa tü jülüjakat naaʼin na nikirajüinkana Jesuu, neʼitaweein Jesuu na galileokana süpüla aluwatawaa naaʼu, eesüjaʼa shiale sutuma naʼatapajüin na judíokana taashinjanain naya nutuma chi Mesíaskai. Neʼrüin anain maʼin Jesuu süpüla aluwatawaa süka nütüjain maʼin ekirajaa, niiyajüin na ayuuishiikana otta naapüin eküülü namüin müliakana sutuma jamü. Süchikijee naapüin Jesuu neküin maʼaka 5.000 tooloyuu, «niyaawatüin naaʼu na wayuukana sünain neʼitaweein nia süpüla aluwatawaa», sutuma tia «oʼunajaashi nia noulia nüchikua saaʼumüin wane namüna naata» (Juan 6:10-15). Waneemüin kaʼi, shiimalaapa saaʼin tü wayuukalüirua, nüküjain Jesuu namüin nüntüshin yaa Mmapaʼamüin süpüla nikirajüin wayuu süchiki Nuluwataaya Maleiwa, nnojotsü shiain süpüla aapaa tü kasa choʼujaakat namüin. Anuu nünüiki namüin: «Nnojo kachiiruain jaaʼin tü eküülü atüjakat ajaʼlajawaa, shia kachiirua jaaʼin tü eküülü katüinjatkat atüma joʼu waneepia» (Juan 6:25-27). w18.06 4 püt. 4, 5

Nütüjaa aaʼu Jesuu jamüin naaʼin na wayuu makana aka saaʼin wanee kainyaruushi eekai yülüin jee nayale na makana aka saaʼin wanee mechuuria aainjuushi süka liino oyokojoweeka. Kojutushii na wayuukana nümüin Jesuu, kamaneeshi nia namüin jee nnojoishi nia jashichijaain namüin (Mar. 10:14). Mayaapejeʼe nnojoluin süpüla wekirajüin jee wayaawatüin maʼin saaʼu jamüin naaʼin na wayuukana maʼaka naaʼinrüin shia Jesuu, eesü süpüla wachajaain sukuwaʼipa süpüla kojutuin wamüin na wayuu waküjakana amüin pütchi. Waaʼinrüin tia jülüjale waaʼin jamüinjatüin wanüiki namüin, tü kaʼi anashiikalü oʼu süpüla waashajaain namaa otta jetsüinjatüin wamaʼa namaʼana. Müliasü maʼin saaʼin wayuu natuma na poliitikokana, na oikaaliikana jee na ekirajüliikana sünain alawaa, süka jamüin, nnojoluin lotuin sukuwaʼipa tü kasa naaʼinrakat jee sükajee naapaain neʼe tü nneerü akaalinjünüinjatkalü akajee wayuu (Mat. 9:36). Sünainjee müliain maʼin atumawaa na wayuukana, nnojoishii naya oonooin sümaa pütchi jee nnojotsü eein wanee kasa anoutaainjatka naashin. Müsüjeseʼe choʼujaain maʼin kemeʼeriain wanüiki namüin süpüla nayaawatüin saaʼu kamaneein waya jee sümülialaain waaʼin naaliin. Nnojotsü naapajüin neʼe na wayuukana tü waküjakat namüin sünainjee watüjaain maʼin saaʼu tü sümakat tü Wiwüliakat jee shiale sünainjee anain maʼin wekirajia, kapülasü naaʼin tia pütchikat sünainjee neʼrüin kojutuin naya wamüin jee wakaalinjeein naya. w18.09 31 püt. 13, 14

¿Kasa waaʼinrajatka sutuma choʼujaain wamüin eʼraajaa Maleiwa otta niain oʼunirüin wakuwaʼipa? Ekirajaainjana waya sünain tü Wiwüliakat, oonooinjana waya sümaa tü nuluwataakalü anain waya Jeʼwaa otta shiainjatü kojutuleeka wamüin tü waʼyataainkat nümüin. Waaʼinrüle tia, talateena maʼin waya otta wanoujaleejeeria maʼin sülüʼülüin sükalia süpüla shikeraajüin tü nümakat Jeʼwaa (Tito 2:13, TNM). Ayatüle aleewain maʼin waya nümaa Jeʼwaa, talateerü waaʼin jaʼitairü kasain alatüin wamüin. Anuujeseʼe nünüiki Pablo: «Saaʼu saʼaniraaitpain jukuaippa nümaa chi Senyotkai, tasoʼira aaʼinchii jia süpüla talatüin maʼi jaaʼin waneepia. Tamüshii paala jia jüchikua: talata jümata jaaʼin» (Filip. 4:4). Süpüla aleewainjanain waya nümaa Jeʼwaa, kekiinjana maʼin waya süpüla ayaawataa saaʼu tü keeʼireekat naaʼin (Prov. 3:13, 18). Süpüla ayatüinjatüin talatüin waaʼin waneepia, waaʼinrüinjatü tü wekirajaakalü anain suluʼu tü Wiwüliakat. Naashin Jesuu, choʼujaasü waaʼinrüinjatüin tia, müshi nia: «Jütüjaale saaʼu kasakalüirua tüü, talateena jia jaaʼinrüle shia» (Juan 13:17, TNM; Sant. 1:25). Tia shia tü waaʼinrajatkat süka choʼujaain chi Maleiwakai wamüin otta shia talateetka atuma waaʼin waneepia. w18.09 16 püt. 4-6

Niʼraajüin maʼin Epafras na anoujashiikana otta jülüjashii naya naaʼin. Mayaapejeʼe eein tü kasa alatawaikat nümüin Epafras otta püreesain nia wanaa nümaa Pablo, jülüjashii naaʼin na nuwalayuukana sünain anoujaa otta nükaalinjain naya (Filem. 23). Oʼuraajawaishi Epafras naaʼu na nuwalayuukana sümaa nuchuntawalin nanülia, anasü washatüle tia nünainjee. Naapüin Jeʼwaa wanüiki woʼuraajapa naaʼu na wawalayuukana (2 Cor. 1:11; Sant. 5:16). Jülüja paaʼin jaraliin na wawalayuu choʼujaakana amüin puʼuraajüin apüleerua otta puchuntaleejeeria nanülia puʼuraajapa. Eeshi süpüla puchuntuin naaʼu na paʼaleewainyuukana otta na wawalayuu eejiraakana sümaa wanee kasa alataka namüin jee na kapüleekana amüin nachecherüin naaʼin suulia aaʼinraa kasa mojusü. Soteeshii waaʼinya na outakana apüshi, na oʼttaakana jekenainka süchikijee kasachiki, sukutkujaain mma, süsetüin wüin otta na eʼrakana namüliala saaliijee maliain nneerü noumainpaʼa. Wainma na wawalayuu choʼujaakana amüin woʼuraajüin napüleerua. w18.09 5, 6 püt. 12, 13

Nnojotsü shiain neʼe naashajaain achiki Pablo aapaa kasa sümüin wayuu, sünainpünaasüya atütüleʼeraa saaʼin wayuu, achiawaa sükajee tü Wiwüliakat otta akaalinjaa wayuu eekai choʼujaain amüin wanee kasa (Aluw. 20:31-35). Sükajee tü nümakat jee tü naaʼinrakat Pablo, nikirajüin waya sünain choʼujaain maʼin wachajaain sukuwaʼipa süpüla wakaalinjain wayuu, kapülain shia waaʼin sümaa alin shia wapüla. Na ekirajaakana süchiirua sukuwaʼipa wayuu, natüjaaitpa aaʼu talatüin saaʼin wayuu sutuma asülajaa jee aapaa wanee kasa. Jee saashin wanee pütchi ashajünaka süchiki tia, talatüsü naaʼin na wayuukana naaʼinrüle wanee kasa anasü napüleerua na waneinnua. Otta müsia, naashin na ekirajaakana süchiirua sukuwaʼipa wayuu, anasü waaʼin wakaalinjale wayuu eekai choʼujaain amüin wanee kasa. Jee nnojoishi ayuuleʼein maʼin wayuu otta talatüsü naaʼin waneepia, niʼyataale süka naaʼin nümüiwaʼa süpüla nükaalinjain wayuu. Nnojotpejeʼe shiain wanee kasa jeketü tia wamüin, nüküjain Jeʼwaa suluʼu tü Wiwüliakat talateerüin waaʼin waapüle kasa sümüin wayuu (2 Tim. 3:16, 17). w18.08 19, 20 püt. 17, 18

Sünain wanee pütchi nüshajaka Isaías nüchiki Jesuu müshi nia nüchiki: «Nnojoleerü süsalain saainjala wayuu nutuma sünainjee tü kasa niʼrakat jee nnojoleerü nüchiaain wayuu sünainjee tü pütchi naapakat yalapünaa. Loteerü nutuma sukuwaʼipa tü kasa naaʼinrajatkat wanaa sümaa süsalain nutuma naainjala na maʼletsekana» (Is. 11:3, 4). Atütülaasü waaʼin sutuma pütchikat tüü, süka jamüin, naʼakain waya wayuu koʼukana akuwaʼipa sümüin wayuu. Keeʼireesü maʼin waaʼin süntüin sükalia süpüla süsalain wayuu nutuma Jesuu süka loteerüin sukuwaʼipa tia nutuma, nnojoleena süsalain waya nutuma sünainjee tü kasa niʼrakat jee tü naapakat wachiki. Eesü tü jülüjawaikat waaʼin waneepia nachiki na waneinnua. Nnojotpejeʼe lotuin tü jülüjakat waaʼin maʼaka lotuin shia nutuma Jesuu, jama waleʼeruʼuin tü kaainjalaakat. Eesü jülüjale neʼe waaʼin wanee kasa süchiki wayuu sutuma tü kasa weʼrakat. Nüküjain Jesuu nnojoluinjanain wayoujain na waneinnua sünainjee tü kasa weʼrakat jee tü waapakat achiki, lotuinjatü sukuwaʼipa tü kasa waaʼinrakat. Keeʼireesü naaʼin Jesuu washatüin tü nukuwaʼipakat otta nnojotsü wayoujainjatüin wayuu saaʼujee neʼe tü kasa weʼrakat jee waapaka süchiki. w18.08 9 püt. 1, 2

Mayaapejeʼe nnojoluin waapajüin nünüiki Jeʼwaa sirumatuʼujee, nikirajüin waya sükajee tü Wiwüliakat. Otta müsia, niʼitaain chi achepchiee «tütükai sünain tü aluwataanakat anain nia» süpüla naapüin wamüin tü katchinkalü atuma wanoula nükajee chi naaʼinkai Maleiwa. Eesü saapünüle karaloʼuta wamüin, eesü shia suluʼu Internet, eesü video otta eesü pütchi akürawaajuushi (Luc. 12:42). ¿Aashin wattain saalii tü kasa naapakat Jeʼwaa wamüin? Sükajee tü sümakat tü Wiwüliakat, anashii wanoujale sünain lotuin sukuwaʼipa wanee kasa nutuma Jeʼwaa otta nunouteʼerüin tü kasa mojusü aainjünakat wamüin nutuma Satanaa namaa na nuluwataakana aaʼu. Anashii kacheʼere waya sümüin nünüiki Jeʼwaa. Waaʼinrüle tia, eejiraweena waya sümaa wanee kasa eekai sülatüin wamüin. Anuu sünüiki tü Wiwüliakat: «Müleka jüchecherüle jaaʼin sümaʼinruʼu jaʼatapajüin tü naaʼinrüinjatkat chi Maleiwakai jümüin, juunteerü jaaʼinrüin tü nüchekakat jüpüleerua, je naapeerü jümüin tü nüküjakat achiki sümaa pansaain nünüiki» (Heb. 10:36). w19.03 13 püt. 17, 18

Eesüjaʼa wainmajüle naaʼin Josué süka kakaliain Moisés nekiipüʼüin na israeliitakana, nnojotsü nütüjaain aaʼu talateenale na israeliitakana nümaa (Deut. 34:8, 10-12). «Maʼaka kapüleepuʼuin sümüin wayuu sümaiwa jekechire chi aluwataakai saaʼu, müsia neʼe maaʼulu, kapüleesü süka naataitpain sukuwaʼipa kasakat süpüshuaʼa», müsü sünüiki wanee karaloʼuta süchiki tü sümakat Josué 1:1, 2. Mayaapejeʼe mmoluwaain naaʼin Josué saaʼu nekiipüʼüinjachin nia na israeliitakana, naainjamaatüin süpüshuaʼa tü nuluwataakalü anain nia Jeʼwaa (Jos. 1:9-11). Akaalinjünüshi Josué nutuma Jeʼwaa süka niʼitaain naaʼin nünain. Saashin tü Wiwüliakat, nuʼunirüin nia Jeʼwaa otta na israeliitakana nükajee wanee aapiee. Aapieekai chia eeshijaʼa niale chi «Pütchi» münakai, chi niʼirumakai Maleiwa (Éx. 23:20-23; Juan 1:1). Süka nükaalinjain naya Jeʼwaa, anashiisü namüin na israeliitakana niain Josué nekiipüʼüin. w18.10 16, 17 püt. 1-4

Nütüja aaʼu Jeʼwaa jaraliin na aʼyataakana nümüin otta nüshajüin nanülia suluʼu tü karaloʼuta nanüliamaajatkat na katüinjanakana oʼu waneepia nutuma. Süpüla nüshajüin Jeʼwaa wanülia suluʼu tü karaloʼuta nanüliamaajatkat na katüinjanakana oʼu waneepia nutuma, waaʼinrüinjatü waneirua kasa. Saashin tü karaloʼutakat Malaquías, mmoluwaainjana waya neema Jeʼwaa otta jülüjainjatü waaʼin tü nünüliakat. Müleka waʼwaajüle wanee maleiwayaasü jee wanee kasa naata nuulia Jeʼwaa, nüsünneʼereerü wanülia suluʼujee tia karaloʼutakat (Éx. 32:33; Sal. 69:28). Waapüle waaʼin nümüin Jeʼwaa nnojotsü neʼe shiain süka wamüin nümüin «waaʼinreerü tü keeʼireekat paaʼin» jee woutiisain waya. Uwatua neʼe waaʼinrüin tia otta alatamaatüsü shia. Weeʼiyatüinjatpejeʼe waneepiain waya nümaa Jeʼwaa sükajee waaʼinrüin waneepia tü nuluwataakalü anain waya (1 Ped. 4:1, 2). w18.07 22, 23 püt. 7-9

Nnojotsü laülaain neʼe naaʼin wanee wayuu sünain anoujaa sutuma kakaliaichin nia sünain, aʼyataainjachi süchiirua tia. Choʼujaasü watüjainjanain maʼin sünainjee tü Wiwüliakat otta watüjain ayaawataa saaʼu wanee kasa, müsüjeseʼe waashajeʼerüinjatüin tü Wiwüliakat waneepia (Sal. 1:1-3). Müle shia watuma, watüjaajeerü aaʼu tü nuluwataakalü anain waya Jeʼwaa otta tü pütchi oʼunirajatkat wakuwaʼipa. Tü kasa alanaʼaleekat sünain anain saʼakajee tü nuluwataakalü anain waya Jesuu shia aipüraliinjanain waya wayuu. Anuu nünüiki Jesuu namüin na nikirajüinkana: «Müleka shiimüinre sünain aijiraain jia jüpüla, ayaawatüneena jia sütüma wayuu süpüshua sünain tekirajanain jia» (Juan 13:35). Saashin tü Wiwüliakat, tü aliikat apüla wayuu shia wanee kasa alanaʼaleeka sünain anain otta shia tü ekeraajakalü atuma tü ashajünakat sümaiwa paala (Sant. 2:8, TNM; Roma 13:10). Watüjaa aaʼu shiain wanee kasa anashaatasü maʼin süka süküjain tü Wiwüliakat aipüralin maʼin wayuu Maleiwa (1 Juan 4:8, TNM). w18.06 19 püt. 14, 15

Mayaapejeʼe niain Jeʼwaa aashichijeʼennüin natuma na israeliitakana, nia neʼe jashichijaaka Moisés soʼu tia. Sutuma nnojolin nüchecherüin naaʼin nnojotsü niyaawatüin saaʼu nünüiki jee nnojotsü jülüjain naaʼin tü alateetkat sünainjee tü naaʼinrakat. Shapaasü maʼin naaʼin Moisés süka mojushiin nümüin nakuwaʼipa na waneinnua otta nnojotsü jülüjain naaʼin tü keeʼireekat naaʼin Jeʼwaa nüpüleerua. Soʼu tü palajatkat sukua naʼyounalaain na israeliitakana saaliijee wüinyaasüin naya, anasü tü naaʼinrakat Moisés (Éx. 7:6). Eesüjaʼa sukulajaale jee yüülale naaʼin Moisés mapa süka kakaliainnain na israeliitakana sünain eʼraa wayumüin nümüin Jeʼwaa. Eesüjaʼa shiale neʼe jülüjain naaʼin Moisés tü mojukalü atuma naaʼin suulialeʼeya jülüjain naaʼin kojutuin Jeʼwaa nutuma. Shapaasü naaʼin Moisés sutuma tü kasa mojusü naaʼinrakat na waneinnua otta kaainjalashi nia eereje nünüikimaajachin nia Maleiwa, wayakajaʼa nnojoleematüin alatüin amüin tia. Soʼu tia alüʼülaashi Moisés sünainmüin tü Mma Aapünajatkat namüin na israeliitakana, maaʼulu yaa alüʼülaashii waya sünainmüin tü mma jeketkat (2 Ped. 3:13, TNM). Weʼreein maʼin tia mma jeketkat, müshiijeseʼe wachunteein kaalinwaa nümüin Jeʼwaa sümaa woonooin waneepia nümaa (1 Juan 2:17). w18.07 12, 13 püt. 14-16

Nnojoishii süpüla naainjirüin waya Satanaa wanee kasa nnojotka keeʼireein waaʼin (Sant. 1:14). Watta naalii wayuu nnojoliikana ayaawatüin saaʼu nümaain naya Satanaa. Shiasaʼa nekirajaapa sünain tü shiimainkat, naneeküinjachi jaralinjachin kamaain naya, niale Jeʼwaa jee niale Satanaa (Aluw. 3:17; 17:30). Weʼitaale suluʼu waaʼin woonooinjanain waneepia nümaa Jeʼwaa, nnojoleena kasakain waya nutuma Satanaa (Job 2:3; 27:5). Eesü waneirua kasa isakat nüchiki Satanaa jee tü yolujaakalüirua. Jamüshiijaʼa naya, nnojotsü süpüla natüjaain saaʼu tü eekat suluʼu wekii jee suluʼu waaʼin. Nnojotsü süküjain tü Wiwüliakat eein süpüla naaʼinrüin tia. Saashin tü Wiwüliakat, niaʼala neʼe Jeʼwaa otta Jesuu atüjakana saaʼu tü suluʼukat saaʼin jee shikii wayuu (1 Sam. 16:7; Mar. 2:8). Waʼyataale maʼin süchiirua woʼunirüin wakuwaʼipa wanaapünaa sümaa tü keeʼireekat naaʼin Jeʼwaa, nunouteʼereerü Jeʼwaa süpüshuaʼa tü eekai naaʼinrüin chi Yolujaakai wamüin, jaʼitakajeʼe neʼe outule waya nutuma, nüsoʼireʼereerü waaʼin Jeʼwaa (Sal. 34:7). Choʼujaasü watüjaain maʼin naaʼu chi waʼünüükai, nnojoliipejeʼe mmoluinjanain waya neema. Mayaapejeʼe nnojoluin lotuin maʼin wakuwaʼipa, eeshii süpüla eejiraain waya nümaa chi waʼünüükai nükaalinjale waya Jeʼwaa. Müleka waʼleejüle chi Yolujaakai, oʼunamaateechi nia woulia (Sant. 4:7; 1 Ped. 5:9). w18.05 20 püt. 15-17

Jülüjataa paaʼin puʼunajachin suluʼumüin wane pueulo wattasü sünain wanee miʼiraa anashaatasü maʼin. Shiasaʼa püntapa eemüin tü süshaʼwajüleekat wuusü, watta maʼin saalii wuusü. Pütüjaapejeʼe saaʼu jalamüinjachin pia, müshijeseʼe lotuin pia eemüin tü wuusü puʼunuinjatkalü aluʼu otta nnojoishi pia oʼotowaain müin suluʼu wanee wuusü naatajatü. Na jimaʼaliikana jee na majayünnüükana müshii aka naaʼin na wayuu chakana eere tü süshaʼwajüleekat wuusü. Eeshii moʼoole neʼe naya sutuma wainmain tü kasa naneeküinjatkat süpüla naaʼinrüin. Atüjeenapajaʼa naya aneekaa tü anakat süpüla naaʼinrüin müleka natüjaale saaʼu tü keeʼireekat naaʼin. ¿Anasüche pukuwaʼipa noʼuluʼu Jeʼwaa? Naaʼinrüin tia wanaa sümaa jülüjain naaʼin tü nümakat Jeʼwaa süchiki wanee kasa süpülapünaa naneeküin tü naaʼinrajatkat. Makaʼa saaʼin naneeküinjatpa tü nekirajaainjatkalü anain, tü naʼyataainjatkat otta kaʼwayuuseinjanale jee kachoinjanale naya. Otta müsia tia sünainpünaasü naʼyataainjanain maʼin süchiirua tü nasaʼwateekalü amüin sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa. Na jimaʼalii otta na majayünnüü aʼyataakana maʼin süchiirua anain nakuwaʼipa noʼuluʼu Jeʼwaa, neʼitaainjatü maʼin naaʼin sünain watteerüin saalii kasa anasü neʼraka otta aneerüin maʼin nakuwaʼipa nutuma Jeʼwaa. w18.04 27 püt. 1-3

Nikeraajüin nünüiki Jefté nümüin Jeʼwaa, nuluwataain tü nüchonkat chaa Silómüin süpüla shiʼyataainjatüin waneepia suluʼu tü aʼwaajüleekat (Juec. 11:30-35). Mayaapejeʼe kapüleein nümüin Jefté tü naaʼinrakat, kapüleʼereesia tia sümüin tü nüchonkat. Nnojotpejeʼe shia aʼalijiraain suulia aaʼinraa tü nümakat chi süshikai nümüin Jeʼwaa (Juec. 11:36, 37). Sutuma tia, nnojoluinjatü shia kaʼwayuusein, machoinjatü shia, müichia maikeyuuin chi süshikai otta nnojotsü jaralüin nüpütüinjatüin apüla tü nuwashirüinkat. Choʼujaashaatasü maʼin sümüin nüchon Jefté sütütüleʼennüin aaʼin. Saashin tü Wiwüliakat, oʼunawaisü tü majayünnüü chajatkalüirua Israel pienchi kaʼi süpüla juyaka sünain atütüleʼeraa saaʼin nüchon Jefté, chi chejeʼewaikai Galaad (Juec. 11:39, 40). Maaʼulu yaa, anasü maʼin watütüleʼerüle naaʼin na wawalayuu maʼwayuusekana jülüjakana aaʼin «tü nüchekakat chi Senyotkai napüleerua» (1 Cor. 7:32-35). w18.04 17 püt. 10, 11

Watta naalii na aapiee wanaawakana aaʼin nümaa Satanaa. Süpülapünaa tü Juya miyoʼukat maʼin nimeejüin waneinnua aapiee süpüla namaʼüjiraain nakuwaʼipa sümaa jieyuu. Saashin tü Wiwüliakat, müshi nia maʼaka naaʼin wanee kayuushi, nipitüin süseʼeruʼuweematapünaa tü jolotsükalüirua chajee iipünaajee süka nüsi (Gén. 6:1-4, TNM; Alat. Map. 12:3, 4, TNM). Soʼu neʼrüliijaain wayumüin naya aapieekana, naneeküin Satanaa süpüla niain laülaain naaʼu. Nnojotpejeʼe jülüjainjatüin waaʼin katataawain naya sünain aaʼinraa kasa, süka jamüin, nukumajüin Satanaa sukuwaʼipa tü nuluwataayakat süpüla meematüinjatüin aka saaʼin Nuluwataaya Maleiwa. Nia shikiipüʼüjanakana tia aluwataayakat otta aluwataasü nutuma tü yolujaakalüirua sainküin mmakat sümaa naapüin laülawaa namüin (Éf. 6:12). Sükajee tü nuluwataayakat Satanaa naainjirüin na sülaülashiikana mma tü keeʼireekat naaʼin. w18.05 16, 17 püt. 5, 6

Eeshii nüchiaale waya Jeʼwaa süka alin waya nüpüla otta süka Washin nia. Kojutusü nümüin David nüchiaanüin nutuma Jeʼwaa. Jülüjasü naaʼin tü nümakat Maleiwa nümüin jee nüchajaain sukuwaʼipa süpüla wanaawain tü jülüjakat naaʼin sümaa tü jülüjakat naaʼin Maleiwa. Niiʼiratüin nukuwaʼipa David sükajee tü nümakat Maleiwa nümüin jee anasü nukuwaʼipa nümaa. Paaʼinrüle tia, miyoʼujeerü naalin Jeʼwaa püpüla otta oonoojeechi pia sümaa nünüiki süka süpüshuaʼa paaʼin. Jee müsia, laülaajeerü paaʼin sünain anoujaa. Anuu sünüiki wanee wawala Christin sünülia: «Tekirajaale sümaa tasakireʼerüin taaʼin sünain tü taashajeʼerakat, müsü tamüinjatkai saaʼin tia pütchikat nutuma Jeʼwaa». Jüüjüüle pia nümüin chi naaʼinkai Maleiwa, wanaaweerü tü jülüjakat paaʼin sümaa tü jülüjakat naaʼin süchiki nakuwaʼipa na manoujainsaliikana otta süchiki tü nakuwaʼipainjatkat watta kaʼi. Naapeerü pümüin atüjawaa otta kekiiwaa maʼin. Naapeerü pümüin tia süka nücheküin püpüleerua piyaawatüinjatüin saaʼu tü kasa alanaʼaleeinjatkalü ojutü pümüin, püneeküinjachin kasa anasü otta nnojolinjachin mmoluin pia seema tü kasa alatüinjatkat mapeena. Naashin Isaías, chi nünüikimaajachikai Jeʼwaa, naaʼinmajeena Jeʼwaa na eʼitaakana naaʼin nünain otta aneerü naaʼin waneepia nutuma (Is. 26:3). w18.12 23 püt. 9, 10