Maayoʼu

Aishii maʼin waya nüpüla Jeʼwaa. Sutuma tia, nüshajirüin suluʼu tü Wiwüliakat süchiki nukuwaʼipa Jesuu jee süchiki tü niʼyataainkat. Nüshajirüin tia suluʼu Mateo, Marcos, Lucas otta Juan. Aküjünüsü yala süchiki tü nümakat Jesuu, tü naaʼinrakat otta jamüin naaʼin saaʼujee wanee kasa. Jülüjeerü maʼin waaʼin nukuwaʼipa Jesuu sutuma tü watüjakat suluʼujee tia pienchisükat karaloʼuta. Wekirajaale maʼin sünain tia karaloʼutakalüirua, weʼraajeechi maʼin Jesuu jee washateerü nukuwaʼipa. Süpüla watüjain sünainjee tia pienchisükat karaloʼuta nnojotsü waashajeʼerüinjatüin neʼe shia. Wachajaainjatü sukuwaʼipa süpüla wekirajaainjatüin sünain otta jülüjainjatüin waaʼin tü waashajeʼerakat suluʼujee (anasü paashajeʼerüle Josué. 1:8). Müinjana chakai waaʼin sünain tü waashajeʼerakat suluʼujee tü pienchisükat karaloʼuta. Müinjatü weʼrakai saaʼin, waapakai saaʼin, müinjana chakai waaʼin süpüla watüjaain saaʼu jamüin naaʼin na aküjünakana achiki. Atüjeena waya sooʼomüin müleka wachajaale suluʼupünaa tü karaloʼuta eekat sutuma nupueulose Jeʼwaa. w21.04 5 püt. 11-13

Süpülapünaa nüntüin Jesuu yaa mmapaʼamüin, nüküjatüjülia Jeʼwaa suluʼu tü Bibliakat naapünajachin ekii Jesuu saaʼu 30 nneerü pülaata (Zac. 11:12, 13). Chi aapakai nikii Jesuu nia wanee naʼaleewain (Sal. 41:9). Anuu tü nüshajakat Zacarías nüchiki chi Mesíaskai: «Puʼuteechi aaʼin chi anneetpüʼükai jee suʼwalakajaweetkalaka tü naʼanneetsekalüirua» (Zac. 13:7). Wanee wayuu eekai anamiain nnojoishi niyoutajaain amaa Jesuu sutuma tü kasairua alatakat nümüin. Shia eeka süpüla sükatchinraain nunoula sutuma tü kasairua ekeraajakat nünain Jesuu. Alatüsia tia maaʼulu. Eeshii noʼutku anoujashii ooʼulaakana suulia anoujaa nünain Jeʼwaa süpüla nekirajüin alawaa nüchiki otta nimeejeein naaʼin na wane anoujashiikana süpüla naaʼinrüin tü naaʼinrakat. Aküjashii naya alawaa otta mojusü nanüiki wachiki. Naaʼinrüin tia suluʼupünaa Internet, telewisoot otta radio. Na wayuu anamiakana nnojoishii naya oonooin sümaa tü alawaa aküjünakat wachiki, natüjaa aaʼu sülatüinjatüin tia maʼaka süküjatüjülüin shia tü Bibliakat (Mat. 24:24; 2 Ped. 2:18-22). w21.05 11 püt. 12; 12 püt. 18, 19

Nüküjatüjülia Jeʼwaa suluʼu tü Nünüikikat kooʼomüinjatüin mapa tü sütüjaakalü aaʼu nupueulose nüchiki (Col. 1:9, 10). Nüküjain wamüin Jeʼwaa shiʼipaʼaya tü shiimain nüchikikat. Müsüjeseʼe nnojoluinjatüin washapajaain aaʼin süpüla watüjaamaatüin saaʼu tia. Nayaawatapa saaʼu na wawalayuu oʼunirakana sukuwaʼipa tü waʼyataainkat süpansaajünüinjatüin wanee pütchi jee shiale saainjünüinjatüin wanee kasa, naaʼinramaatüin shia. Wainma na shikiipüʼükana iküleesia aʼwanajaaka tü nekirajakalü anain süpüla kamalainjatüin shia namüin na wayuu outkajaakana namaa otta süpüla sücheküinjatüin wayuu süpüshuaʼa. Eekajasaʼa na aküjaliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa wanouteʼerüin wanee kasa süpüla aleewain maʼin waya nümaa Jeʼwaa jee süpüla waʼwaajüin nia maʼaka naaʼinrüin shia Jesuu (Sant. 4:4). Wanouteʼerüin wanee kasa shia sutuma wayaawatüin maʼin saaʼu tü sümakat tü Bibliakat, nnojotsü shiain sutuma wanaawain waaʼin sümaa tü jülüjakat saaʼin wayuu (1 Tes. 2:3, 4). w21.10 22 püt. 12

¿Kasa waaʼinrajatka wamüiwaʼale aaʼin? Jülüja waaʼin tü naaʼinrakat Jeʼwaa süpüla nükaalinjain waya (Sal. 55:22). Wayaawateerü sutuma tia nnojoluin wamüiwaʼain. Jülüja waaʼin tü naaʼinrakat Jeʼwaa süpüla nükaalinjain na wawalayuu namüiwaʼakana naaʼin (1 Ped. 5:9, 10). Anuu nünüiki wanee wawala Hiroshi nünülia, kakaliaichi nia anoujain jee manoujainsat nüpüshi: «Nnojoishi jaralin eein naʼakajee na wawalayuukana eekai nnojolin kasain alatüin nümüin. Mayaainjeʼe müin tia, ayatüshii naya aʼyataain nümüin Jeʼwaa. Sutuma tia, atütülaasü waaʼin wayakana manoujainkana apüshi». Waashajaa nümaa Maleiwa, waashajeʼera tü Bibliakat jee woutkajaa. Anasü waküjale nümüin Jeʼwaa tü suluʼukat waaʼin. Waashajeʼerüinjatü waneepia tü Nünüikikat Maleiwa. Wasakireʼera waaʼin sünain tü aküjalaa suluʼukat tü Bibliakat wayaawataka atuma alin waya nüpüla Jeʼwaa. Eeshii wawalayuu ekirajaaka sünain waneirua wetsiikulo süpüla sotuinjatüin naaʼin, maʼaka saaʼin Salmo 27:10 otta Isaías 41:10. Eeshii na aapajakana pütchi akürawaajuushi suluʼujee tü Bibliakat jee shiale waneirua karaloʼuta süpüla nekirajaain sünain tü outkajawaakat jee shiale süpüla naashajeʼerüin tü Bibliakat. Sükaalinjain naya tia süpüla nnojoluin müin namüiwaʼakai naaʼin. w21.06 9 püt. 5-8

¿Mojusüche paaʼin sutuma nünaajaain wanee püpüshi? Pükatchinreerü punoula sünain süsoʼiraainjatüin saaʼin wayuu paashajeʼerüle nachiki na wayuu nüsoʼireʼerakana aaʼin Jeʼwaa. ¿Mojusüche paaʼin sutuma nujuʼitinnüin wanee püpüshi naʼakajee na wawalayuukana? Pikirajaa sünain jamüin anaka nüchiaanüle wanee wayuu nutuma Maleiwa. Jaʼitairü kasain alatüin pümüin, püchajaa sukuwaʼipa süpüla pükatchinrüin punoula soʼunnaa tia. Püküja nümüin Jeʼwaa süpüshuaʼa tü suluʼukat paaʼin. Nnojo pükatalaain noulia na wawalayuukana, ayata pia namaain (Prov. 18:1). Paaʼinra kasa achechereetka paaʼin, jaʼitashi piʼyalajüin sümaʼinruʼu paaʼinrüin shia (Sal. 126:5, 6). Puutkajaa waneepia, püküja pütchi otta paashajeʼera tü Bibliakat. Ayata jülüjain paaʼin tü kasa anasü nüntireetkat Jeʼwaa. Sotule paaʼin tü naaʼinrakat Jeʼwaa süpüla nükaalinjain pia, akatchinraajeerü maʼin punoula nünain. w21.11 22 püt. 11; 24 püt. 17

¿Jamüshii «makana saaʼin tepichi» na nikirajüinkana Jesuu namüin na manoujainsaliikana? Shia süka mojutuin naya sutuma wayuu jee müin malayaakana naaʼin namüin. Na wayuu kojutukana maʼin sutuma wayuu naya na washinnuukana jee na eʼnnaajünakana maʼin sutuma wayuu (1 Cor. 1:26-29). Kojutupejeʼe maʼin nümüin Jeʼwaa na wawalayuukana. ¿Jamüsü nüküjaka Jesuu müin aka saaʼin tepichi na anoujashiikana? Nüküjain tia sünainjee tü nasakitkalü anain nia na nikirajüinkana. Müshii naya nümüin: «¿Jaraleechi miyoʼuka soʼuweena wane kaʼi eere nuluwataain Maleiwa?» (Mat. 18:1). Soʼu nükalia Jesuu kachiiruasü naaʼin na judíokana tü washirüükat jee neʼnnaajünüin sutuma wayuu. Anuu nünüiki wanee ekirajaakai süchiirua sukuwaʼipa wayuu sümaiwajatü: «Kachiiruasü naaʼin na wayuukana kojutuin naya atumawaa, neʼnnaajünüin sutuma wayuu jee talatuukain amaa naya». Nütüjaa aaʼu Jesuu nooʼulaainjatü suulia kachiiruain naaʼin na nikirajüinkana neʼnnaajünüin sutuma wayuu. Nnojoluinjatüin nashatüin nakuwaʼipa na judío aaʼinrakana tia. w21.06 20 püt. 2; 21 püt. 6, 9

Anasü nukuwaʼipa Pablo napüleerua na laülaashiikana. Jamüshijaʼa Pablo nüchiaain na anoujashii chajanakana Tesalónica wanaa sümaa choʼujaain shia namüin. Nnojotsü nüküjamaatüin Pablo namüin tü nanouteʼerüinjatkat sünain nakuwaʼipa, jülüjasü naaʼin tü alatakat namüin. Nüküjain namüin palajana kojutuin nümüin tü naʼyataainkat, tü kasa anasü naainjakat süka aipüraliin naya jee nachecherüin naaʼin soʼunnaa müliaa (1 Tes. 1:2, 3; 2 Tes. 1:4). Otta nüküjain namüin anain nakuwaʼipa napüleerua na wane anoujashiikana (1 Tes. 1:8, 9). Talatakajasaʼa maʼin naaʼin naapapa tia pütchikat, nayaawata aaʼu alin maʼin naya nüpüla Pablo. Anasüjeseʼe nakuwaʼipa naya anoujashiikana süka naapaain sümaa tü nüchiaakalü oulia naya Pablo suluʼu tü piamasü karaloʼuta nüshajakat namüin (1 Tes. 4:1-5, 11; 2 Tes. 3:11, 12). w22.02 15 püt. 6

Nüküjirüin Satanaa nakajee na shikiipüʼükana tü iküleesiakalüirua mojulaain Jeʼwaa otta niain kasirüin tü müliaakat. Jamüshijaʼa outule wanee joʼuu «aleinjachia nia nutuma Maleiwa makaʼa nukuwaʼipa», münüshii na wayuu kachoinkana nia. Mojutaʼaleesüjaʼa tü aküjünakat nüchiki Jeʼwaa. Watüjaapejeʼe saaʼu alawaain tia. Jamüshiijaʼa ayuuire waya jee nünaajaale wanee wapüshi watüjaa aaʼu nnojolin niain Maleiwa kasirüin tia. Weʼitaashaatain waaʼin nünain Maleiwa sünain najaʼlajeʼerüinjatüin tü müliaakat soʼuweena wanee kaʼi. Eesü süpüla waküjain sümüin wayuu süpüshuaʼa aipüralin Jeʼwaa. Waaʼinrüle tia asouteechi Jeʼwaa nümüin «chi ojuyaajakai» nia (Prov. 27:11). Nia Jeʼwaa wanee Maleiwa amüliajüi. Aisü nümüin weʼrüle müliaa sutuma süpülajünüin tü waʼyataainkat nümüin, sutuma ayuulin waya jee sutuma nnojoluin lotuin wakuwaʼipa (Sal. 22:23, 24). Nütüjaa aaʼu tü wamülialakat jee najaʼttireein shia (anasü paashajeʼerüle Éx. 3:7, 8; Is. 63:9). w21.07 10 püt. 9, 10

Soʼu palit kaʼi na oonookana waneepia nümaa Maleiwa, aijeechi nia napüla jee naʼwaajeechi nia süpüla kaʼikat süpüshuaʼa, tia shia tü alanaʼaleekat maʼin sünain anain. Najaʼttireerü Jesuu süpüshuaʼa tü kasa mojusü eekat sünainjee nuuʼulaain Adán sümaa Eva naʼakain naya nüpüshi Maleiwa. Nüsoʼireʼereerü naaʼin Jeʼwaa watta naalii wayuu otta eesü süpüla katüin noʼu nutuma sümaa anain naya paʼaraiisüpa tü Mmakat (Luc. 23:42, 43, TNM). Lotopa maʼin nakuwaʼipa na nüpüshi Jeʼwaa yaakana mmapaʼa, kojuteena maʼin naya nutuma jee aneena maʼin naya noʼuluʼu maʼaka nüküjain David. Naʼakale waya na wayuu wattakana naalii, eʼreena waya kasa anasü nutuma Maleiwa (Alat. Map. 7:9). Aishii waya nüpüla jee keeʼireesü naaʼin naʼakain waya na nüpüshikana. Wachajaa sukuwaʼipa süpüla talatüinjachin Jeʼwaa watuma. Jülüja maʼin waaʼin waneepia tü kasa anasü naapüinjatkat Maleiwa wamüin jee kojuta wamüin eein süpüla waʼwaajüin chi Washi iipünaajachikai maaʼulu yaa jee süpüla kaʼikat süpüshuaʼa. w21.08 7 püt. 18, 19

Jeremías, chi nünüikimaajachikai Maleiwa, kojuya juya nia sünain aküjaa pütchi mayaainjeʼe shiyoutuin shia wayuu jee shiʼrülüin wayumüin nümüin. Sutuma airuʼuluin sünüiki wayuu nümüin jee shimeʼerainpalain nia, ooʼulaweesü naaʼin suulia aküjaa pütchi (Jer. 20:8, 9). Nnojotpejeʼe amalajaain naaʼin sünain aaʼinraa tia. Piamasü kasa jülüjaka naaʼin Jeremías süpüla talatüinjachin nia sünain aküjaa pütchi. Palajana, nütüjaa aaʼu eein süpüla naapüin Maleiwa wanee anaa namüin na nüküjakana amüin pütchi otta eein süpüla anain nakuwaʼipa watta kaʼi (Jer. 29:11). Piama, nütüjaa aaʼu nüneeküin nia Jeʼwaa süpüla nünüikimaainjachin nia (Jer. 15:16). Akaʼaya wayakana, aküjashii waya pütchi anasü antirüinjatka wanee anaa sümüin wayuu süpüshuaʼa otta nünüliamaashii waya Jeʼwaa süka Waküjaliin pütchi nüchiki. Jülüjale waaʼin tia, talateena waya sünain aküjaa pütchi jaʼitairü shiyoutuin shia wayuu. Nnojoluinjatü amalajaain waaʼin jee wakulajaain aaʼin sünain aaʼinraa tü anasükat kakaliale wanee wekirajüin süpüla miyoʼuin nunoula. Nnojoliinjana ashapajaain waya nnojoire woutiisamaatüin wanee wekirajüin (Sant. 5:7, 8). w21.10 27 püt. 12, 13

Jaʼitainna kakaliainnain waya sünain anoujaa, choʼujaasia wakatchinrüin wanoula nünain Jeʼwaa. Nnojorüle eejüin waaʼin amalajaweerü wanoula. Soto waaʼin: tü kanoulaakat shia shiimainre wamüin wanee kasa mayaainjeʼe nnojoluin weʼrüin shia. Jamüshiijaʼa waya, motomaatüsü waaʼin wanee kasa nnojorüle weʼrüin shia. Nüküjainjeseʼe Pablo iseerüin wachiki woonooin sümaa nünüiki Maleiwa manourale waya. ¿Kasa waaʼinrajatka suulia sümalajaain wanoula? (2 Tes. 1:3). Masütaajuinjana waya sünain achuntaa nümüin Jeʼwaa chi naaʼinkai. Choʼujaasü waaʼinrüinjatüin tia süpüla kanoulainjanain waya (Gal. 5:22, 23). Nnojorüle wachuntuin nümüin Jeʼwaa chi naaʼinkai, nnojoleerü katsüin wanoula nünain. Naapeerü wamüin Jeʼwaa chi naaʼinkai wachuntule shia nümüin (Luc. 11:13). Eesü süpüla müin wanüiki nümüin: «Anakaja müleka pükaaliijüle waya süpüla kooʼomüinjatüin sütsüin tü wanoulakat» (Luc. 17:5). Ayata wekirajaain wamüiwaʼa sünain tü Bibliakat (Sal. 1:2, 3). w21.08 18 püt. 16-18

Wainma kasa eeka süpüla naaʼinrüin na wawalayuu laülaayuukana. Eeshiijaʼa nnojoliire katchin maʼin naya maʼakaapuʼu paala, wainma kasa natüjaka apüleerua süka nalatüinnapain süchikumüin wainma kasa. Eesü süpüla naapüin Jeʼwaa namüin waneirua aʼyatawaa. Aküjünüsü suluʼu tü Bibliakat süchiki nakuwaʼipa waneinnua wayuu aʼyataakana nümüin Jeʼwaa mayaainjeʼe laülaayuuin naya. Noʼutku naya wayuukana nia Moisés, 80 nuuyase wanaa sümaa nüneekünüin süpüla nünüikimaainjachin nia Maleiwa jee nekiipüʼüinjachin nia na israeliitakana. Jee wane nia Daniel, eesüjaʼa süpüla sülatüin 90 nuuyase, ayatapejeʼe nünüikimaajachin nia Jeʼwaa. Otta waneʼeya nia chi aluwataaushikai Juan, eesüjaʼa süpüla sülatüin 90 nuuyase wanaa sümaa nüshajüin tü karaloʼuta Alateetkat Mapeena. Simeón, nia wanee wayuu anashi noʼuluʼu Maleiwa süka jüüjüüin waneepia nia nümüin. Mayaainjeʼe nnojoluin saashajaain maʼin tü Bibliakat nüchiki Simeón, niʼraajüin maʼin nia Jeʼwaa jee nüküjain nümüin nnojolinjachin outuin nia süpülapünaa niʼrüin Kürisüto. Nüneeküin nia Jeʼwaa süpüla nüküjainjatüin wanee pütchi ekeraajüinjatka nünain Jesuu jee sünain tü niikat (Luc. 2:22, 25-35). w21.09 3 püt. 5-7

Na kachonshiikana nnojotsü naʼwanaajireʼerüinjatüin nakuwaʼipa nachonnii namaa na waneinnua otta nnojotsü nachuntuinjatüin namüin wanee kasa kapüleeka namüin. Eesü süpüla mojuin naaʼin nachonnii naaʼinrüle tia (Éf. 6:4). Anuu sünüiki wanee wawala kanüliaka Sachiko: «Süküjapuʼuin tamüin tü teikat nnojoluinjatüin amüloulin tatuma wanee examen süpüla anainjatüin pütchi wachiki süka wanoujain. Mayaainjeʼe wainmain tü kasa taaʼinrakat jülüjasü taaʼin isain tachiki talatüinjanain naya tamaa. Eeirü maʼaka jeʼra juya süchikijee tajaʼttirüin takoleejiase, eesü jülüjawaire taaʼin nnojolin talatüin Jeʼwaa tamaa jaʼitasü wainmain tü kasa taaʼinrakat». Anuu nünüiki chi aluwataaikai David: «Nnojotsü kachiiruain taaʼin wainma kasa, nnojotsü kachiiruain taaʼin tü nnojotkat eein süpüla tasaʼwatüin». Nnojotsü shapaain naaʼin David süka nnojoluin yaletüin naaʼin otta niyaawatüin saaʼu tü isakat nüchiki (Sal. 131:2). Tü natüjakat na kachonshiikana sünainjee tü nümakat David shia nnojoluinjatüin yaletüin naaʼin jee nayaawatüinjatüin saaʼu tü isakat nachiki nayakana jee tü isakat nachiki nachonnii. Neʼitaainjatüle napüleerua wanee kasa nasaʼwateeka amüin nachonnii, anasü jülüjale naaʼin tü mapüleekat jee tü kapüleekat namüin. w21.07 21 püt. 5, 6

Nuuʼulaain waya Jeʼwaa waneeküin süka waaʼin wamüiwaʼa tü waaʼinrajatkat. Müsüjeseʼe wayainjanain aneeküin waʼyataainjanale nümüin (Jos. 24:15). Eeshii waneinnua jimaʼalii jee majayünnüü nnojoliikana anain nakuwaʼipa nashi jee nei napüleerua, naneekapejeʼe naʼyataain nümüin Jeʼwaa jee waneepiain naya nümaa. Eeshii waneinnua wawalayuu anakana akuwaʼipa napüleerua nachonnii, nnojoliipejeʼe ayatüin nachonnii sünain anoujaa miyoʼuyuupa naya. Jiakana kachonshiikana, nuuʼulaale suulia anoujaa wanee jüchon, nnojo jülüjain jaaʼin jiain kasirüin tia. Eeshijaʼa niale nüshi jee shiale nii wanee wawala ooʼulaaka suulia anoujaa, eeshiijaʼa noʼunajaale nepialuʼujee (Sal. 27:10). Tia shia wanee kasa mojushaataka atuma naaʼin na nachonniikana süka neʼrapuʼuin anain nakuwaʼipa napüleerua. Jiakana jimaʼaliikana jee majayünnüükana, müleka nujuʼitinnüle naʼakajee na wawalayuukana chi jüshikai jee shiale tü jiikat, nütüjaa aaʼu Jeʼwaa jamüin jaaʼin, aishii jia nüpüla jee talatüsü naaʼin süka ayatüin jiʼyataain nümüin. Soto jaaʼin, nnojoliin jiain kasirüin tü naneekakat na kachooinkana jia. w21.09 27 püt 5-7

Nujuʼitinnüle wanee wayuu naʼakajee na wawalayuukana müshi aka saaʼin wanee anneerü ayuuisü, jama nnojoluin anain nunoula (Sant. 5:14). Akatannajachi nia naʼakajee na wawalayuukana maʼaka sükatannüinjatüin tia aneerü ayuuikat suulia ayuulin tü waneirua. Müsüjeseʼe watüjaain saaʼu alin nüpüla Jeʼwaa na wawalayuu waneepiakana nümaa otta eeshijaʼa niyaawajaale suulia naainjala chi kaainjalashikai. Chi ojuʼitinnakai naʼakajee na wawalayuukana outkajaainjachi nia süpüla nükatchinrüin nunoula, eeshi süpüla nuchuntuin karaloʼutairua otta nünajüin JW Broadcasting^®. Neʼrapa na laülaashiikana sunoutaain nukuwaʼipa shiʼipaʼaya, eesü süpüla naküjain nümüin tü naaʼinrajatkat süpüla nüküjalin pütchi nüchiki Jeʼwaa nüchikuaʼa. w21.10 10 püt. 9, 11

Eesü tü kasa wanaawakat watuma namaa na anoujashii namaiwajanakana. Tü sukuwaʼipakat suʼuniria wakuwaʼipa suluʼu nupueulose Maleiwa shia neʼe tü sukuwaʼipakat neʼitaatüjütkalia na aluwataaushikana sümaiwa. Jamüsüjaʼa maaʼulu, eeshii na wawalayuu alapalaakana waaʼu, eeshii na laülaashiikana wapüleerua sünain anoujaa jee na aʼyataakana neʼipajee (Filip. 1:1; Tito 1:5). Otta kojutusü wamüin tü nümakat Jeʼwaa süchiki tü aainjirawaakalü akuwaʼipaa, süchiki sukuwaʼipa kaʼwayuusee, süchiki tü ishakat otta süchiki tü wakuwaʼipainjatkat nümaa wanee anoujashi ayatakai macheʼein süchiirua kaainjalaa suulia joo sumojujaain wakuwaʼipa nümaa Maleiwa (Aluw. 15:28, 29; 1 Cor. 5:11-13; 6:9, 10; Heb. 13:4). Pansaasü tü sümakat tü Bibliakat sünain wanaawainjatüin tü nanoujakalü anain na wayuukana süpüla anainjatüin shia noʼuluʼu Maleiwa (Éf. 4:4-6). Kojutushaatasü wamüin suluʼuin waya nupueulose Jeʼwaa, wayaawatüin saaʼu tü shiimain nüchikikat otta tü keeʼireekat naaʼin süpüleerua wayuu. Ayataʼaya kojutuin wamüin tü shiimain nüchikikat Maleiwa. w21.10 22 püt. 15-17

Sülatalaa sümaka wanee kasachiki nümüin chi aluwataaikai Jehosafat. Oʼutunee aaʼinchi nia sümaa nüpüshi otta na nuluwataakana aaʼu natuma nasurulaatse Ammón, Moab otta na chejeʼewaliikana Seír (2 Crón. 20:1, 2). ¿Kasa naainjaka Jehosafat? Achuntushi kaalinwaa nümüin Jeʼwaa süpüla nüchecherüinjatüin naaʼin. Nnojotsü yaletüin naaʼin wanaa sümaa nuʼuraajüin, ashajünüsü tü nümakat suluʼu 2 Crónicas 20:5-12. Wayaawata aaʼu sünainjee tia nümakat niʼitaain maʼin naaʼin nünain Maleiwa. Asoutushi Jeʼwaa nümüin Jehosafat nükajee wanee leviita kanüliakai Jahaziel. Nüküjain nümüin tü pütchi süpülajatkat soʼukai. Oonooshi Jehosafat nümüin Jeʼwaa süka niʼitaain naaʼin nünain. Wanaa sümaa nujuʼitüin chi aluwataaikai namaa nusurulaatse sünain atkawaa namaa na nüʼünüükana, nnojoishii nayain nüjütüin na nusurulaatse katchinkana maʼin, naya nüjütüka wanee wayuuinnua süpüla neeʼirajüin neʼe. Ekeraajüsü tü nümatüjütkalia Jeʼwaa nümüin Jehosafat, niyamülüinjaʼa na nüʼünüükana (2 Crón. 20:18-23). w21.11 15 püt. 6, 7

Ayateena nükaalinjain waya Jeʼwaa süpüla waneepiain waya nümaa (2 Cor. 4:7-9). Watüjaa aaʼu ayateerüin miyoʼuin waalin nüpüla Jeʼwaa. Anuu nünüiki wanee salmista: «Naya niirakaaka amüin Jeʼwaa na kojutkana amüin nia, na achekakana miyoʼuin naalin nüpüla» (Sal. 33:18-22). Wayaawatüitpa saaʼu aitüjüliin waya nüpüla Jeʼwaa süpülapünaa waneeküin waʼyataain nümüin. Shiasaʼa woʼttapa sünain aʼwaajaa nia, miyoʼuleesia waalin nüpüla. Sutuma müin nukuwaʼipa, müshii nutuʼukai waaʼin süpüla naaʼinmajüin waya. Nükaalinjeena waya süpüla pejein waya nünain jee nikeraajeerü tü kasa anasü nüchekakat wapüleerua. Niʼreein waya suluʼu anain wakuwaʼipa waneepia (Sal. 46:1, 2, 7). Müsüjeseʼe nükatchinreerüin waaʼin Jeʼwaa süpüla waneepiain waya nümaa jaʼitasü kasain alatüin wamüin. w21.11 7 püt. 17, 18

Eeshijaʼa waapüichire nüchiki wanee wayuu üttakai naaʼin nünain wanee aʼyataajiraakai nümaa, wanee koleejiajiraakai nümaa jee niale wanee nüpüshi. Soto waaʼin saainjünüin kasa mojusü nümüin José natuma na polookana nuwalayuu süka üttüin naaʼin nünain (Gén. 37:1-8, 25-28). Nnojotsü jülüjain naaʼin José pasalaawaa saapünapa laülawaa nümüin, nümüliajüin neʼe naya. Nnojotsü üttüin naaʼin José nanain na nuwalayuukana, shia naaʼinraka tü pütchi ashajünakat mapa suluʼu Levítico 19:18 (Gén. 50:19-21). Süpüla talatüinjachin Maleiwa nümaa wanee anoujashi nüshatüinjatü nukuwaʼipa José, motuinjatü naaʼin tü kasa mojusü aainjünakat nümüin otta nnojoishi pasalaainjachin nia. Wanaawasü tia sümaa tü nümakat Jesuu sünain motuinjatüin waaʼin saainjala wayuu (Mat. 6:9, 12). «Nnojo keeʼireein jaaʼin pasalawaa», müshi chi aluwataaushikai Pablo namüin na anoujashiikana (Roma 12:19). w21.12 11 püt. 13, 14

Kaʼlepa maʼin aikat, soʼu 14 nisán soʼu juyakat 33, oʼunushi Jesuu eemüin wanee unaʼapü kanüliasü Getsemaní. Chapa nia chayaa nüküjain nümüin Jeʼwaa süpüshuaʼa tü suluʼukat naaʼin (Luc. 22:39-44). Soʼunnaa tia, «achuntapüʼüshi nümüin Maleiwa sünain niʼyalajüin sümaa emetuluin nünüiki» (Heb. 5:7). ¿Kasa nuchuntaka Jesuu wanee ai süpülapünaa outuin nia? Nuchuntuin nümüin Jeʼwaa süpüla waneepiainjachin nia nümaa otta süpüla nikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin. Naapakalaka Jeʼwaa nünüiki chi Nüchonkai jee nuluwataaka wanee aapiee süpüla nükatchinrüin naaʼin. Nütüjaa aaʼu Jesuu kojutuinjatüin nutuma nünülia chi Nüshikai. Naapüin Jeʼwaa nünüiki chi Nüchonkai soʼu nuchuntashaatain nümüin. Naaʼinrüin tia süka anain maʼin nümüin waneepiain Jesuu nümaa otta kojutuin nutuma nünülia. Waaʼinmaale maʼin tü anakat nouʼluʼu Jeʼwaa, naapeerü wanüiki wachuntapa kaalinwaa nümüin (Sal. 145:18, 19). w22.01 17 püt. 15-17

Wainma na wayuu ayoutakana waya sutuma nnojoluin waya sünainpünaain poliitika. «Awotaajüinjana jia», müshii naya wamüin. Müleka waneeküle wanee wayuu süpüla nuluwataain waaʼu, niajaʼa mata wayoutaka Jeʼwaa nuluwataain waaʼu (1 Sam. 8:4-7). Eeshii wayuu aküjakana wamüin shiain anaka wakumajüle pitaat, koleejia jee waneirua kasa choʼujaaka sümüin wayuu. Müshiijeseʼe nayoutuin waya süka waaʼinmaain maʼin tü aküjaakat pütchi suulia jülüjain waaʼin sunoutaain tü kasa alatakat mmapaʼa. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla nnojoluin wooʼulaain suulia anoujaa? (Mat. 7:21-23). Shiainjatü waaʼinmaaka tü nuluwataakalü anain waya Jesuu. Eejüinjatü waaʼin suulia sünainpünaain waya poliitika jee nnojoluinjatü wachajaain sukuwaʼipa süpüla wanouteʼerüin wanee kasachiki alataka suluʼu woumain. Aishii wapüla na wayuukana jee wamüliajüin naaʼin sülatüle kasa mojusü namüin. Waküjapejeʼe namüin niainjachin Jeʼwaa anouteʼerakai tü alatakat namüin nuluwataapeena naaʼu jee waküjain namüin tü naaʼinrajatkat süpüla aleewain naya nümaa Jeʼwaa. w21.05 7 püt. 19, 20

Mayaainjeʼe eein na aluwataalii nümaajanakana Maleiwa naashin, nnojoishii ooʼulaweein naya suulia aluwatawaa. Eʼrüliishii wayumüin nümüin chi nüneekajalakai Jeʼwaa, müliashii natuma na waneepiakana nümaa maʼaka müliain na anoujashiikana nükalioʼu Jesuu (Aluw. 4:25-28). ¿Kasa naaʼinraka Jeʼwaa sutuma neʼrüliin wayumüin na sülaülashiikana mma? Anuu sünüiki Salmo 2:10-12: «Sutuma tia, jiakana laülaashiikana saaʼu mma, jiyaawata saaʼu tü naaʼinrakat Maleiwa; jiakana laülaayuukana yaa mmapaʼa, ana jümüin jüchiaanüin nutuma. Jiʼyataa nümüin Jeʼwaa sümaa mmoluwaain jia otta talatüin jaaʼin. Kojutu jutuma chi nüchonkai suulia jashichin Maleiwa jümüin otta suulia amülouijüin jia nutuma. Süka jamüin, kaashichijaaralin nia. Talateena maʼin napüshuaʼa na aneekakana nia süpüla nounjulaayain». Süka anamiain Jeʼwaa nuuʼulaain sülatüin kaʼi süpüla jüüjüüin na aluwataaliikana sainküin mma sümüin tü Sukuwaʼipakat Aluwatawaa nutuma (Is. 61:2). Nayaawatüinjatü saaʼu na wayuukana tü shiimainkat nüchiki Jeʼwaa jee naneeküinjatü nümaainjanain naya Jeʼwaa. w21.09 15 püt. 8, 9

Tü nüküjeekalü achiki Pablo shia talatüinjanain waya sümaa tü kasa eekat wamaʼana (Filip. 4:12). Tü kasa alanaʼaleekat sujutu wamüin shia aleewain waya nümaa Maleiwa, nnojotsü shiain tü wakorolokot (Hab. 3:17, 18). Jülüjataa waaʼin tü nümakat Moisés namüin na israeliitakana sülatapa 40 juya chain naya isashiipaʼa. Anuu nünüiki: «Anakuwaʼipatsü süpüshuaʼa tü kasa jaaʼinrakat nutuma Jeʼwaa chi Jümaleiwasekai. Eeshi Jeʼwaa jümaa chi Jümaleiwasekai otta nnojotsü kasain choʼujaain jümüin soʼunnaa tü 40 juya alatüitpakat» (Deut. 2:7). Soʼunnaa tü 40 juya chajanakalü oʼu naya isashiipaʼa naapüin Jeʼwaa namüin maná neküin. Tü nasheʼin nanainjatkat shia tü nojuʼitakat aluʼujee Egiptojee, nnojotsü atutuin shia (Deut. 8:3, 4). Talateechi Jeʼwaa watuma talatüle waya sümaa tü kasa eekat wamaʼana. Waaʼinrüin tia kojutule wamüin tü kasa naapakat wamüin otta waapüle analuʼut saaʼu tia. w22.01 5 püt. 10, 11

Jiakana tooloyuu kaʼwayuusekana, jiainjana aaʼinmajakana na jüpüshikana, müsüjeseʼe jüchajaainjatüin sukuwaʼipa süpüla jükaalinjainjanain naya. Sutuma tia, eesüjaʼa jülüjale jaaʼin junouteʼereerüin jümüiwaʼa tü kasa alatakat sümüin jüpüshi. Nnojotsü anain jaaʼinrüle tia, shia anaka aluʼu juʼuraajüle nümüin Jeʼwaa jümüiwaʼa otta shiale sümaa juʼwayuuse. Anakajaʼa juuʼulaale suʼunirüin jukuwaʼipa tü sümakat tü Bibliakat otta tü karaloʼutairua saapakat wamüin nupueulose Maleiwa otta jaaʼinra tü sümakat. Eesüjaʼa nnojorüle anain sümüin wayuu tü jüneekakat sünainjee tü Bibliakat. Eesüjaʼa namüle jümüin aneerüin jukuwaʼipa sümaa jüpüshi sutuma nneerü otta wainmain kasa jümaʼana. Shiapejeʼe anain jüshatüle nukuwaʼipa chi aluwataaikai Jehosafat, chi jaʼyakai sünainjee tü naaʼinrakat niʼitaain naaʼin nünain Jeʼwaa (2 Crón. 20:1-30). Nnojoishi apütünüin Jehosafat nümüiwaʼa nutuma Jeʼwaa, meenaʼaya jiakana nutuma (Sal. 37:28; Heb. 13:5). w21.11 15 püt. 6; 16 püt. 8

Süka nukumajüin waya Jehová maʼaka saaʼin nukuwaʼipa, mojushiisü wamüin saainjünüle wanee kasa mojusü (Gén. 1:26). Süka nnojoluin lotuin maʼin wakuwaʼipa, eesüjaʼa mojushiire jee anashiire wamüin wanee kasa sümaa nnojoluin müin shia, jaʼitasüjaʼa watüjaain saaʼu süpüshuaʼa tü alatakat saaʼin wamüin. Jülüjataa waaʼin tü alatakat nümüin Jonás. Jashichishi maʼin nia saalinjee nümüliajüin Jehová na ninivitakana (Jon. 3:10–4:1). Anasü tü naaʼinrakat Jehová süka noʼttaain 120.000 ninivita. Wayaawata aaʼu sünainjee tia anain maʼin tü jülüjakat naaʼin Jehová suulia tü jülüjakat naaʼin Jonás. Nnojotsü nüküjainjatüin maʼin wamüin Jehová jamüin naainjaka wanee kasa. Sümaiwa paala, eeshii wayuu nüsakiraka Jehová jamüin nanüiki süchiki tü kasa nüneeküinjatkat (Gén. 18:25; Jon. 4:2, 3). Otta eesü nüküjawaire Jehová kasain naainjaka anainjee wanee kasa (Jon. 4:10, 11). Nnojotpejeʼe choʼujaain nüsakirüinjanain waya sünain tü naaʼinrajatkat müleka anale jee mojule shia (Is. 40:13, 14; 55:9). w22.02 3 püt. 5, 6

Tü waaʼinrajatkat shia kojutuinjanain wamüin na wawalayuukana, nnojotsü yaletüinjatüin wakuwaʼipa noʼupala (Filip. 2:3). Müle wakuwaʼipa mayaa, nnojoleerü waaʼinrüin kasa eekai nuuʼulaweein atuma nunoujain wanee wawala. Eesia tü natüjakalü apüleerua na wawalayuukana tü isakat wachiki. Wayaawateerü saaʼu tia jülüjale waaʼin tü kasa anasü eekat sünain nakuwaʼipa. Jülüja waaʼin tü nümakat Pablo namüin na corintojeʼewaliikana: «Nnojotsü jaralüin alanaain sünain anain suulia waneʼeya noʼuluʼu chi Maleiwakai. Müleka jütüjale süpüleerua wane kasa, shia süka jükaaliijünüin nütüma chi Maleiwakai, süpüla nnojoliinjanain juʼwaataain suluʼu jukuaippa, maa aka makaaliijuukai jia nütüma» (1 Cor. 4:7). Eejüinjatü waaʼin suulia waʼwaataain suluʼu watüjain maʼin. Müleka eere wanee wawala atüjakai maʼin ekirajaa jee shiale wanee wawala wainmaka ekirajüin sünain tü Bibliakat, nia Jeʼwaa kojutuinjachika namüin. w21.06 21 püt. 9, 10

Wainma na wawalayuu kapüleekana amüin aküjaa pütchi süka eein wayuu kepiakana suluʼu edificio jee shiale urbanización eere saaʼinmajünüin suulia shikerotüin wayuu eekai eein. Süpüla nikerotüinjachin wanee wayuu suluʼu tia edificiokot, acheküshi nuunejaanüin nutuma wanee kepiakai suluʼu. Eesü mma eere mapüleein namüin na wawalayuukana naküjain pütchi nepialuʼu na wayuukana, shiajaʼa neʼe eein süpüla nnojoluin wayuu napüla. Eeshii wawalayuu aküjakana pütchi wattapünaa eere nnojoluin jouluin maʼin wayuu. Eeshiijaʼa noʼunule naya wawalayuukana wattamüin süpüla naküjainjanain pütchi. Shiasaʼa nantapa chamüinya, nnojotsü wayuu napüla. Waʼwanajaa tü oora waküjakalü oʼu pütchi. Waaʼinrüle tia, eeshii süpüla wousütüin nanain na wayuukana nepialuʼu waküjapa pütchi namüin. Wainma wawalayuu aküjawaikana pütchi aliika jee piyuujeematapa süka yalain na wayuukana nepialuʼu. Eeshii süpüla naashajaweein na wayuukana soʼu oorakat tia süka neemeraain. w21.05 15 püt. 5, 7

Alatüsia tia maaʼulu. Wainma na wayuu mojushiikana amüin nnojoluin sünainpünaain waya tü miʼiraa aainjünakat shikiira ekeraajaa ouyase jee tü miʼiraa aainjünakat tisienpüroʼu. Tia miʼiraakat, nnojotsü pansaain sümaa tü sümakat tü Bibliakat. Eeshii na mojushiikana amüin nnojoluin waʼwaajüin wanteera jee sünainpünaain waya wanee miʼiraa aainjünaka shikiira wanee mma. Eeshii wayuu mojushiikana amüin nnojoluin waaʼinrüin tü aainjünakat shikiira outaa, tü nnojotkat pansaain sümaa tü shikirajakat tü Bibliakat. Eesüjaʼa jülüjale naaʼin naya wayuukana anain tü naaʼinrakat noʼuluʼu Maleiwa. Ayatüle noonooin sümaa tü shikirajakalü anain wayuu süleʼeruʼujeejatü neʼe suulia naaʼinrüin tü sümakat tü Bibliakat, nayouteena naya Jeʼwaa (Mar. 7:8, 9). Süpüla nnojoluin wooʼulaain suulia anoujaa, acheküsü kojutuin maʼin wamüin tü nuluwataakalü anain waya Jeʼwaa (Sal. 119:97, 113, 163-165). Müleka aire wapüla Jeʼwaa nnojoleena waya oonooin sümaa tü shikirajakalü anain wayuu süleʼeruʼujeejatü neʼe, tü mojukat nümüin Jeʼwaa. Nia alanaʼaleeinjachika aalin wapüla sooʼopünaa kasa süpüshuaʼa. w21.05 6 püt. 15, 16

¿Kasa waaʼinrajatka süpüla waaʼinrüin tü nümakat chi aluwataaushikai Pablo? Ayataʼaya wakatchinrüin wanoula, wounteerü tia wekirajaale waneepia sünain tü Bibliakat, woʼuraajüle nümüin Maleiwa jee waaʼinmaale maʼin tü aküjaakat pütchi (2 Tim. 4:4). Katchinre wanoula nnojoleerü amalajaain shia waapapa tü alawaa aküjünakat wachiki (Is. 28:16). Süka alin wapüla Jeʼwaa otta na wawalayuukana jee kojutuin wamüin tü Nünüikikat, nnojoleena waya oonooin sümaa tü alawaa naküjakat wachiki na ooʼulaakana suulia anoujaa nünain Jeʼwaa. Wanaa sümaa yaajachin Jesuu yaa mmapaʼa wainma wayuu ayoutaka nia jee na nnojoliikana anoujain nünain. Eepejeʼe na anoujakana nünain, noʼutku naya wayuukana, eejachi wanee laülaashi napüshi na sulujanakana tü kanüliakat Sanedrín otta waneinnua sacerdoote judío (Aluw. 6:7; Mat. 27:57-60; Mar. 15:42, 43). Müsia maaʼulu yaa, wainma na wayuu anoujakana nünain Jesuu. Anoujashii naya sutuma natüjaain saaʼu tü shikirajakalü anain tü Bibliakat jee kojutusü namüin shia. Müsü sünüiki tü Bibliakat: «Nnojoleena shapaain aaʼin na kojutkana amüin tü puluwataakalü anain otta nnojoleerü kasain ataʼülüin nakuwaʼipa» (Sal. 119:165). w21.05 13 püt. 20, 21

Nütüjaa aaʼu chi aluwataaushikai Pablo nuuntuin süpüshuaʼa tü niʼyataainkat nümüin Maleiwa süka nükaalinjünüin nutuma Jeʼwaa, isasüjeʼe nüchiki naaʼinrüin tia nümüiwaʼa. Akatchinnüsia naaʼin Pablo nutuma Jeʼwaa nükajee chi naaʼinkai süpüla nikeraajüin tü aküjaakat pütchi mayaainjeʼe müliain nia atumawaa, püreesain nia jee sülatüin nümüin waneirua kasa. Akatchinnüsia naaʼin Timoteo nutuma Maleiwa süpüla nikeraajüin tü aküjaakat pütchi. Jamüshijaʼa nia, oʼunushi nümaa Pablo wattapünaa sünain aküjaa pütchi. Aluwataanüshi nia nutuma Pablo süpüla nuwaraijaain naaʼu na anoujashiikana sümaa nütütüleʼerüinjatüin naaʼin (1 Cor. 4:17). Eesüjaʼa jülüjale naaʼin Timoteo iseerüin nüchiki naaʼinrüin tia. Anuukalaka nünüiki Pablo nümüin: «Anakaja nnojorule kasajatüin pümüin eekai pülain naaʼin puulia saalii jintülin pia noulia» (1 Tim. 4:12). Soʼunnaa tia, jooshi maʼin Timoteo süpüla ayuulii saashin tü Bibliakat (1 Tim. 5:23). Nütüjaapejeʼe aaʼu Timoteo nükatchinreerüin Jeʼwaa naaʼin nükajee chi naaʼinkai süpüla nikeraajüin tü aküjaakat pütchi jee süpüla niʼyataainjachin napüleerua na anoujashiikana (2 Tim. 1:7). w21.05 21 püt. 6, 7

Anasü maʼin naaʼinrüle na achiaainjanakana tü sümakat Santiago 1:19, anuu sünüiki: «Anakaja müleka eere jaaʼin sünain tü nüküjakat wane juwala jümüin sümaa nnojolüin jüsouktüin pejeewa sünainmüin tü nümakat. Nnojo jaashichijaain nümüin». Nnojotsü anain jülüjale naaʼin chi laülaashi achiaainjachikai nütüjaain aaʼu süpüshuaʼa tü alatakat nümüin chi wawala nüchiaainjachikai. Anuu sünüiki Proverbios 18:13: «Nusounnajaale wanee wayuu süpülapünaa naapajüin wanee kasa, malaa neʼe tia naainjakat jee japüijeechi sünainjee». Shia anaka aluʼu nüsakinnüle palajana chi achiaanüinjachikai sümaa saapajünüin nünüiki. Makalaka anain nüsakirüle palajana chi laülaashi achiaainjachikai jamüin naaʼin otta kasain naaʼinrajatüin süpüla nakaalinjain nia. Nachajaale maʼin sukuwaʼipa na laülaashiikana süpüla natüjaain saaʼu tü alatakat namüin na wawalayuukana, eeshii süpüla nakaalinjain naya jee natütüleʼerüin naaʼin. Nnojoluinjatü waashajeʼerüin neʼe pütchi suluʼujee tü Bibliakat otta waküjainjatüin neʼe nümüin chi wachiaainjachikai tü naaʼinrajatkat süpüla nunouteʼerüin nukuwaʼipa. Nayaawatüinjatü aaʼu na wawalayuukana jülüjain naya waaʼin, watüjaain saaʼu tü alatakat namüin otta wakaalinjeein naya. w22.02 17 püt. 14, 15