Juulioʼu

Süka alin wayuu nüpüla Jehová, kanüisü nutuma. Mapa, mojutusai Jehová sutuma nnojoluin anain sünüiki wayuu. Aküjashi alawaa Satanás sümüin Eva, müsüjeseʼe kaainjalain wayuu jee nnojoluin lotuin maʼin nakuwaʼipa (Gén. 3:1-4). Nnojotsü anain nünüiki Adán wanaa sümaa niʼitaain Eva otta Jehová saaʼu tü alatakat nümüin (Gén. 3:12). Aküjashi alawaa Caín nümüin Jehová süchikijee nuʼutuin naaʼin chi nimüliakai, Abel münakai (Gén. 4:9). Tü joutkat suluʼu peliikula maaʼulu shia yarüttüin sünüiki wayuu. Müsia sukuwaʼipa sünüiki wayuu suluʼu koleejia jee naʼyataaleruʼu. Waapüle pütchi mojuluʼut waneepia sutuma wayuu, eesü süpüla washatüin nanüiki nnojorüle eejüin waaʼin. Süka talateein naaʼin Jehová watuma waya anoujashiikana, nnojoleerü wayoutuin neʼe yarüttüin wanüiki, wachajaweerü sukuwaʼipa süpüla anain wanüiki süpüla waʼwaajüin nia. w22.04 4 püt. 1-3

Anasü niküin Jesús otta asawaishi wiino. Mayaainjeʼe müin tia, nnojotsü naaʼinmaain maʼin kamaʼanaa wainma kasa (Luc. 19:2, 6, 7). Soʼu wanee kaʼi, wiinojaasü nutuma tü wüinkat, jemetüsü maʼin shia. Tia shia tü palajatkat kasa pülasü naaʼinraka (Juan 2:10, 11). Soʼu tü kaʼi outakalü oʼu nia, tü nüsheʼin nünainjatkat shia tü kuluulu anajüsükat maʼin (Juan 19:23, 24, TNM). Mayaainjeʼe müin tia, nnojotsü naaʼinmaain maʼin Jesús kamaʼanaa wainma kasa. Waaʼinmaale waʼyataain nümüin Maleiwa naashin Jesús, naapeerü wamüin Jehová tü kasa choʼujaakat wamüin (Mat. 6:31-33, TNM). Wainma na anakana akuwaʼipa süka noonooin sümaa nünüiki Jehová süchiki nnojoluin naaʼinmaain washirüü. Jülüjataa waaʼin nukuwaʼipa wanee wawala kanüliashi Daniel. Anuu nünüiki: «Jimaʼaiwaʼaya taya, taneeküin taaʼinmaainjatüin taʼyataain nümüin Maleiwa». Süka nnojoluin kachiiruain naaʼin tü washirüükat wainma kasa naaʼinraka süpüla niʼyataain nümüin Maleiwa. Anuu sooʼomüin nünüiki: «Nnojotsü eein nneerü eeka süpüla suwalaajüin süpüshuaʼa tü kasa anasü naapakat tamüin Jehová». w22.05 21 püt. 6, 7

Wanee kasa waaʼinrajatka süpüla jaʼyain waaʼu kojutuin wamüin tü shiimainkat shia wekirajaale waneepia sünain tü Bibliakat otta sünain tü karaloʼutairua eekat natuma na Aküjaliikana pütchi. Jaʼitainna kakaliainnain maʼin waya sünain anoujaa, eesia tü wekirajaainjatkalü achiirua. Wachajaainjatü sukuwaʼipa süpüla wekirajaain sünain tü Bibliakat, nnojoleena amülain waya sünain aaʼinraa tia. Nnojotsü kamalain wamüin wapüshuaʼa aashajeʼeraa karaloʼuta jee ekirajawaa. Keeʼireepejeʼe naaʼin Jehová wekirajaainjanain süpüla wayaawatüin saaʼu tü shiimainkat nüchiki (Prov. 2:4-6). Waaʼinrüle tia, wainmeerü kasa watüjaka sünainjee. Naashin wanee wawala kanüliakai Corey nikirajaa anainrü waneʼewai sukua tü wetsiikulo naashajeʼerakat suluʼujee tü Bibliakat. Müshi nia: «Taashajeʼerüin tü noota wünaapünaakat sünain tü süpanakat otta tü wetsiikulokalüirua pasanainka sünain jee tekirajaa tamüsia sünain. [...] Wainma kasa tatüjaka sünainjee süka müin sukuwaʼipa tatuma». Wachajaale maʼin sukuwaʼipa süpüla wekirajaain sünain tü Bibliakat, jaʼyeerü waaʼu kojutuin wamüin tü shiimainkat nüchiki Maleiwa (Sal. 1:1-3). w22.08 17 püt. 13; 18 püt. 15, 16

Wanaa sümaa yaajachin Jesús yaa mmapaʼa, nikirajüin na nikirajüinkana nüchiki chi Nüshikai sünainjee tü kasa nukumajalakat. Wekirajaa wanee kasa nikirajaka anain naya. Aisü wayuu süpüshuaʼa nüpüla Jehová. Wanaa sümaa chajachin Jesús saaʼu wanee uuchi, aashajaashi nia namaa na nikirajüinkana nüchiki chi Kaʼikai jee süchiki tü juyakat, tü nnojotkat kachipünaain maʼin saaʼin wayuu. Choʼujaapejeʼe maʼin tia süpüla katüin soʼu wayuu. Nnojoishi neʼe niweetirüin Jehová chi Kaʼikai jee nnojotsü neʼe niʼitirüin tü juyakat naaʼu na aʼyataashiikana nümüin, naaʼinrüinña tia sümüin wayuu süpüshuaʼa (Mat. 5:43-45). Nüküjain tia Jesús namüin na nikirajüinkana süpüla natüjaain saaʼu keeʼireein naaʼin Jehová alinjatüin wayuu süpüshuaʼa napüla. Weʼrapa ishoin maʼin chi Kaʼikai jee saasütüin tü juyakat, anasü jülüjale waaʼin alin wayuu süpüshuaʼa nüpüla Jehová otta nnojoluin koʼuin nukuwaʼipa sümüin wayuu. Süka washateein nukuwaʼipa, aküjeena waya tü pütchi anakat maʼin sümüin wayuu maʼleekalia. w23.03 17 püt. 9, 10

¿Kasa niʼiraka chi aluwataaushikai Juan? Niʼrüin wanee jierü joyotuin naaʼu noʼutku na wanülüükana. Shia wanee jierü maaʼinsat jee eʼraajünüsü shia süka tü anülieekat Babilonia tü Miyoʼusükat. Amaʼüjiraasü sukuwaʼipa namaa na sülaülashiikana mma (Alat. Map. 17:1-5, TNM). ¿Kasa kayaawaseka Babilonia tü Miyoʼusükat? Jietkat tüü, nnojotsü nayaawasein na polítikokana süka süküjain Alateetkat Mapeena sümaʼüjiraain sukuwaʼipa namaa na sülaülashiikana mma (Alat. Map. 18:9, TNM). Süka joyotuin shia naaʼu chi wanülüükai, müsü suluwataweekai naaʼu. Akaʼaya shia nnojotsü nayaawasein na kajapuluʼukana tü compañía kachiiruaakalü aaʼin washirüü, oikawaa jee ayaʼlajaa kasa eeka saaʼu tü nuluwataakalü aaʼu Satanás. Wamüsü tia süka sümüin Alateetkat Mapeena nachiki: «Na oikkaaliikana sainküinjeejanakana mmakat süpüshua» (Alat. Map. 18:11, 15, 16). Sümaiwa paala, Babilonia shiapuʼu wanee pueulo joutka aluʼu wayuu aʼwaajaka maleiwayaasü. Müsüjeseʼe shiain Babilonia tü Miyoʼusükat süpüshuaʼa sukuwaʼipa aʼwaajaa maleiwayaasü. Shiakalaka shiyaawasein süpüshuaʼa tü iküleesia ekirajakalü alawaa (Alat. Map. 17:5, 18). w22.05 11 püt. 14-16

«¿Naneekeetche tachonnii naʼyataain nümüin Jehová?», eesüjaʼa jülüjale saaʼin tia wanee wawala. Natüjaa aaʼu na wayuu kachonshiikana wainmain kasa ooʼulakünaka aka naaʼin nachonnii. Jee müsia, wainma na jieyuu epijakana nachonnii namüiwaʼa otta eeshii na manoujainkana aʼwayuuse. Maʼaka kapüleein namüin na wawalayuu ekirajakana nachonnii namüiwaʼa nüchiki Jehová, kapüleesia tia sümüin wanee wawala nümaa suʼwayuuse jaʼitashii nanoujain piamaleʼeya. Müle pukuwaʼipa, nnojotsü pümüiwaʼain, nükaalinjeerü pia Jehová. Püsakira waneinnua kachonkana süchiki tü naaʼinrakat süpüla nekirajüin nachonnii sükajee tü saapakat nupueulose Maleiwa soʼu tü Ai Naʼwaajakalü oʼu Maleiwa sümaa napüshi (Prov. 11:14). Otta puchunta kaalinwaa nümüin Jehová süpüla yootuin pia süka anakalü akuwaʼipa namaa püchonnii süpüla pütüjaain saaʼu tü jülüjakat naaʼin otta tü suluʼukat naaʼin (Prov. 20:5). w22.04 17 püt. 4, 7; 18 püt. 9

Wanee sukuwaʼipa süpüla wakooʼomüinrüin naalin Jehová wapüla shia weʼraajüle nukuwaʼipa chi Nüchonkai, chi ashatakai maʼin nukuwaʼipa (Heb. 1:3). Süpüla weʼraajüin maʼin nukuwaʼipa Jesús, acheküshii wekirajaain sünain tü karaloʼutakat Mateo, Marcos, Lucas otta Juan. ¿Kiʼrashiche pia sünain aashajeʼeraa tü Bibliakat soʼukaiwai? Nnojorüle müin shia putuma, eesü süpüla paaʼinrüin shia. Paashajeʼerapa süchiki tü naaʼinrakat Jesús otta tü nümakat, jülüja paaʼin tü nukuwaʼipakat. Niapuʼu wanee wayuu kamaneeshi maʼin, anasü saaʼin wayuu nümaa otta nutuʼupuushii na tepichikana (Mar. 10:13-16). Anasü naaʼin na nikirajüinkana naashajaapa nümaa, müsüjeseʼe jutatüin nakuwaʼipa süpüla naküjain nümüin Jesús tü alatakat namüin (Mat. 16:22). Müsü nukuwaʼipa Jesús süka müin nukuwaʼipa chi Nüshikai. Kamaneeshi maʼin Jehová jee anasü saaʼin wayuu nutuma. Müshiijeseʼe eein süpüla woʼuraajüin nümüin jee waküjain nümüin süpüshuaʼa tü suluʼukat waaʼin. Waaʼinrüin tia sümaa nnojoluin wainmajüin waaʼin. Aishii waya nüpüla jee kachipünaasü naaʼin wakuwaʼipa (1 Ped. 5:7). w22.08 3 püt. 4, 5

Süka nukumalain waya Jehová, niʼraajüin maʼin wakuwaʼipa. ¿Aashin ponuin maʼin waaʼin süka niʼraajüin sukuwaʼipa wayuu süpüshuaʼa? (Sal. 139:15-17). Nütüjaa aaʼu tü wakuwaʼipakat sutuma tü alatawaikat wamüin otta tü mojukat watuma, tü wanaawakalü atuma waaʼin namaa na kachonniikana waya. ¿Kasa naaʼinraka Jehová süka nütüjaain saaʼu tia? Nümüliajüin waya (Sal. 78:39; 103:13, 14). Eesü wanee kasa naaʼinraka Jehová wayaawataka atuma moteerüin naaʼin waainjala. Nütüjaa aaʼu kaainjalain waya jee outuin waya saalinjee naainjala Adán (Roma 5:12). Nütüjaa aaʼu nnojoluin süpüla nuwalaajüin wanee wayuu waainjala, jama kaainjalain wayuu süpüshuaʼa (Sal. 49:7-9). Nümüliajapejeʼe waya Maleiwa. Nuluwataain chi waneeshikai Nüchon süpüla outajachin nia waaʼu, maʼaka süküjain Juan 3:16, TNM (Mat. 20:28; Roma. 5:19). w22.06 3 püt. 5, 6

Wayaawata maʼin aaʼulu motuin naaʼin Jehová waainjala sünainjee tü nüküjakat nümüin Job, wanee wayuu anakai akuwaʼipa noʼuluʼu. Wanaa sümaa süküjünüin pütchi airuʼulu nümüin nutuma Elifaz, Bildad otta Zofar, nüküjain Jehová nümüin Job nuchuntajachin naaʼu. Naaʼinrapa tia Job, anakuwaʼipaishi nia nutuma Jehová (Job 42:8-10). Motule waaʼin naainjala na waneinnua, nnojoleerü mojuin wakuwaʼipa sutuma üttakuʼu müin waaʼin. Keeʼireesü naaʼin Jehová anainjatüin waaʼin suulia üttakuʼu müin waaʼin (Éf. 4:31, 32). «Puuʼulaa suulia jashiee. Nnojo paashichijaain suulia paaʼinrüin kasa mojusü», müshi Jehová wamüin (Sal. 37:8). Anasü maʼin waaʼinrüle tia. Üttakuʼu müle waaʼin, eeshii süpüla ayuulin waya jee mojuin waaʼin (Prov. 14:30). Üttakuʼu müle waaʼin, müsü aka saaʼin wasüle weneena, nnojoleerü anain wakuwaʼipa. Eekajasaʼa motule waaʼin naainjala wanee wayuu, aneerü waaʼin. Ayateenakalaka aʼyataain waya nümüin Jehová süka anakalü akuwaʼipa jama jutateerüin waaʼin. w22.06 10 püt. 9, 10

Sutuma müin aka saaʼin tü uwon kachueerakat tü waʼatapajakat nutuma Maleiwa, saaʼinmajüin tü waaʼinkat suulia waaʼinrüin neʼe tü suchuntaakat waaʼin, tü akayaleetkat waya nuulia Jehová (1 Cor. 15:33, TNM; 15:34). Sutuma tü waʼatapajakat nutuma Jehová, saaʼinmajüin tü waaʼinkat suulia jülüjain waaʼin amülain neʼe tü waaʼinrakat süpüla anain wakuwaʼipa noʼuluʼu. Tia meematsü aka saaʼin tü nüküjakat Elifaz nümüin Job, wanee naʼaleewainyaashi Job. Müshi nia: «¿Jamakuwaʼipai süpüla wuleinjatüin naaʼin wanee wayuu? [...] Chi Maleiwakai nnojotsü niʼitaain naaʼin nanain na nümaajanakana, akaʼaya tü sirumatuʼukat, nnojotsü wulein noʼuluʼu» (Job 15:14, 15). ¡Alawaapejeʼe tia! Nunoujireein waya tia Satanás. Nütüjaa aaʼu nnojoleerüin waʼatapajüin maʼin tü eejeetkat nutuma Jehová jülüjakuʼu müle waaʼin tia. ¡Jalia waya suulia tia! Nnojo wainmajüin waaʼin sünain keeʼireein naaʼin Jehová katüinjatüin woʼu süpüla kaʼikat süpüshuaʼa sümaa nükaalinjeein waya süpüla wasaʼwatüin tia (1 Tim. 2:3, 4). w22.10 25 püt. 8-10

Keeʼireesü naaʼin Satanás nunoujain Job niʼrüin müliaa sutuma jashichin Maleiwa nümüin. Jamüshijaʼa Satanás, nüjütüin wanee wawai sünainmüin tü piichi eejanale jutkatüin na nüchonniikana Job sünain ekawaa (Job 1:18, 19). Otta müsia, nujutuin wanee siki iipünaajee ajaʼttiraka nümüʼlüin namaʼaleʼeya na aaʼinmajakana shia (Job 1:16). Süka chejeejatüin tü sikikat iipünaajee sümaa tü wawaikat, jülüjasü naaʼin Job niain Jehová kajünalain shia nünainmüin. Jashichiyaashi Maleiwa nümüin naaʼinruʼu sutuma wanee kasa mojusü naaʼinraka. «Maʼaka naapüin Maleiwa kasa anasü tamüin, ¿nnojotsüche süpüla taapaain tü kasa mojusükaʼaya?», müshi nia. Nnojotpejeʼe mojuin nünüiki nümüin Maleiwa. Anuu sooʼomüin nünüiki: «Ayata kojutuin nünülia Jehová» (Job 1:20, 21). w22.06 21 püt. 7

Nüküjain Jesús namüin na nikirajüinkana eejüinjatüin maʼin naaʼin maʼaka süküjain Juan 17:14. Wayaawatakalaka saaʼu shikeraajüin tia pütchikat, shialeekajaʼa maaʼulu soʼunnaa tü 100 juya alatüitpakat. ¿Jamüsü waküjaka tia? Aikalaashi Jesús sünain aluwatawaa chaa iipünaa soʼu 1914 jee süchikijeechon tia nüjünajaain Satanás iipünaajee. Müinmaʼa yaa naʼatapajüin chi Yolujaakai nükalia süpüla nuʼutunuin naaʼin, nnojoishi süpüla jalapünaainjachin nia (Alat. Map. 12:9, 12). Nnojoipejeʼe jimatüin nia sümaʼinruʼu naʼatapajüin tia kaʼikat. Süka jashichishaatain maʼin nia, ashutushi nia naaʼu na aʼyataakana nümüin Maleiwa (Alat. Map. 12:13, 17). Müshiijeseʼe naʼürülaain wanain na wayuukana maaʼulu. Nnojoliinjanapejeʼe mmoluin waya neema Satanás namaa na nümaajanakana. Yalayalainjatü waaʼin maʼaka naaʼin chi aluwataaushikai Pablo, chi makai anüiki: «Jaʼitairü wainmain tü waʼünüükalüirua saaliijee tü wanoulakat nünain Cristo, shiimüin wayamüleerüin shia, sükajee niain Maleiwa akaaliijüin waya» (Roma 8:31). Eekalaka süpüla weʼitaain waaʼin nünain Jehová. w22.07 18 püt. 14, 15

Nütüjaatüjülia aaʼu Jesús wainmeenain na aküjainjanakana pütchi sükalioʼu sajaʼttajatka oʼu kasa mojusü süka shikeraajeerüin pütchikat tüü: «Aʼyataajeena pümüin süka naaʼin namüiwaʼa na aʼwaajakana pia soʼu tü kaʼi puʼunireetkalü oʼu pusurulaatse» (Sal. 110:3). Püküjale tü pütchi anasükat pükaalinjain Jesús otta «chi achepchiee oonookai otta kekiikai maʼin» otta akaalinjashi pia süpüla shikeraajüin tia pütchi aküjünatüjütkalia. Mayaainjeʼe nnojoluin süshaʼwalaain tü aküjaakat pütchi, eesü waneirua kasa kapüleeka atuma shia. Wanee kasa kapüleeka atuma tü aküjaakat pütchi shia sutuma shiyoutuin wayuu. Na ekirajüliikana alawaa, na polítikokana jee na shikiipüʼükana iküleesia aküjashii naya alawaa süchiki tü waʼyataainkat. Nanoujale tia na wapüshikana, na waʼaleewainkana jee na aʼyataajiraakana wamaa, eesü süpüla napüleeruain waaʼin süpüla wooʼulaain suulia aʼyatawaa nümüin Jehová jee suulia waküjain pütchi. Suluʼu waneirua mma neimmolojuin waya na waʼünüükana, ashutushii naya waaʼu, nataʼülüin jee napüreesajirüin waya. w22.07 8 püt. 1; 9 püt. 5, 6

Keeʼireesü naaʼin Jehová waashajeʼerüin tü Bibliakat waneepia sümaa wasakireʼerüin waaʼin sünain. Weʼitaale suluʼu wakuwaʼipa tü wekirajaakalü anain, katchinjeerü wanoula jee aleeweena maʼin waya nümaa Jehová. Sünainjee tia, wachechereerü waaʼin soʼunnaa müliaa. Naapeerü Jehová wamüin tü nüpülainkat weʼitaale waaʼin sünain tü Nünüikikat. Sükajee tü nüpülainkat, naapüin wamüin «tü yalayalaakat» süpüla wachecherüin waaʼin soʼunnaa müliaa (2 Cor. 4:7-11). Naapüin Jehová wamüin nükajee chi achepchiee oonookai otta kekiikai maʼin tü katchinjeetkalü atuma wanoula otta süpüla eejüin waaʼin suulia tü ooʼulakünakalü aka waaʼin. Naapüin tia sükajee wainma pütchi, video otta jayeechi (Mat. 24:45). Nikirajüin Jehová na aʼyataashiikana nümüin süpüla aijiraainjanain naya jee süpüla natütüleʼerajiraain naaʼin soʼunnaa kasa kapüleesü (2 Cor. 1:3, 4; 1 Tes. 4:9). Na wawalayuukana nakaaliijeein maʼin waya süpüla waneepiain waya nümaa Jehová weʼrapa müliaa. w22.08 12 püt. 12-14

Waküjale tü kasa anasü naaʼinrakat na waneinnua aijiraajeena maʼin na wawalayuukana otta aleewajiraajeena naya. Eeshii mojujiraale na wawalayuu laülaakana aaʼin sünain anoujaa saaʼujee wanee kasa jee naʼülüjaajiraale namaa na waneinnua. Alatüsü tia nümüin chi aluwataaushikai Pablo nümaa Bernabé, eerejeʼe aleewajiraain maʼin naya. Mojusü nümüin Pablo namaale Marcos nachikuaʼa sünain aküjaa pütchi wattapünaa. Anuu sünüiki tü Bibliakat süchiki tü alatakat: «Eekalaka natüma wane mojujirawaa miyoʼu sütümajee tia» (Aluw. 15:37-39). Nukumajapejeʼe Pablo, Bernabé otta Marcos sukuwaʼipa tia mojujirawaakat. Shiasaʼa mapa, anasü nünüiki Pablo nüchiki Bernabé otta nüchiki Marcos (1 Cor. 9:6; Col. 4:10). Müshiʼiya wayakana, wakumajamaatüinjatü sukuwaʼipa wanee mojujirawaa namaa na wawalayuukana otta jülüjainjatü waaʼin tü kasa anasü naaʼinrakat. Waaʼinrüle tia, anajiraajeena otta paaʼinwajiraajeena waya. w22.08 23 püt. 10, 11

Mayaainjeʼe wachajaain sukuwaʼipa süpüla waaʼinrüin tü nuluwataakalü anain Jehová, nnojoishii wayoujüin na waneinnua. Watüjaa aaʼu niain Jehová kasalajaneechin atuma saainjala wayuu süpüshuaʼa (Gén. 18:25). Nnojoishii nüneeküin waya süpüla kasalajanainjatüin watuma saainjala wayuu. Jülüjataa waaʼin nukuwaʼipa José, chi wayuu lotokoi akuwaʼipa. Mayaainjeʼe müliain nia atumawaa, nnojotsü süsalain saainjala wayuu nutuma. Müliashi maʼin nia natuma na nuwalayuukana. Noiküin nia süpüla achepchieeinjachin nia otta naküjain nümüin chi nashikai outuin José. Kakalia mapa, antüshii naya nümaʼanamüin José. Süka sülaülain mma José soʼu tia, eesüjaʼa süpüla nüchekajüin tü neʼralakat wayumüin nümüin paala otta pasalaain nia. Mayaainjeʼe mojuin maʼin naaʼin na nuwalayuukana José sutuma tü naaʼinrakat paala, ayoʼujaasü naaʼin seema nüchekajüin José tü neʼralakat wayumüin nümüin. Anuu nünüiki José namüin na nuwalayuukana: «Nnojo mmoluin jia. Maleiwakalaka joo taya süpüla tachekajüinjachin jümüin» (Gén. 37:18-20, 27, 28, 31-35; 50:15-21). Nnojotsü yaletüin naaʼin José otta nuuʼulaain niain Jehová kasalajanain atuma naainjala na nuwalayuukana. w22.08 30 püt. 18, 19

¿Pütüjaainche aaʼu eein süpüla nusoutuin Jehová nümüin chi achuntakai kaalinwaa nümüin pükajee? Eesü süpüla naaʼinrüin tia Jehová wakajee, jaʼitashii laülaashiin waya, waʼyataale neʼipajee na laülaashiikana, pürekutsoorüle waya, waküjaliire pütchi, tepichire waya, miyoʼule waya, tooloyuule jee jieyuule waya. Eerejeʼe wanee wawala achuntakai kaalinwaa nümüin Jehová, eeshi nümüliajüle nia nakajee na laülaashiikana jee na wane aʼyataashiikana nümüin (Col. 4:11). Talatüsü maʼin waaʼin süka waʼyataain nümüin Jehová otta namüin na wawalayuukana sünain aaʼinraa tia. Eesü süpüla waaʼinrüin tia eejaʼalaa sümüle wanee ayuulii eekai keemain, sülatalaʼa sümüle wanee kasa otta süpüleeruaanüle waaʼin saaʼujee wanoujain. Eeshiijaʼa wakaalinjeere maʼin na waneinnua, isapejeʼe wachiki süka neʼrüin müliaa na wapüshikana. Mayaainjeʼe müin wakuwaʼipa, ayatüsia wachajaain sukuwaʼipa süpüla wakaalinjain na wawalayuukana. Talatüsü naaʼin Jehová sutuma tia (Prov. 19:17). w22.12 22 püt. 1, 2

Aire wapüla wayuu, aneerü sümüin wayuu shiʼitaain saaʼin wanain. Tü piamasükat pütchi alanaʼaleeka naashin Jesús saʼakajee tü pütchi aapünakat nümüin Moisés shia alinjachin Jehová wapüla otta alinjatüin wayuu wapüla (Mat. 22:37-39). Süka alin wapüla Jehová washateein nukuwaʼipa, chi anakai maʼin süpüla weʼitaain anain waaʼin. Süka alin wapüla na wawalayuukana, nnojoleerü waküjain sümüin wayuu tü nnojotkalü anain süpüla sütüjaanüin aaʼu. Jalia waküjaʼalayaai süchiki wanee kasa mojushiijeetka namüin otta japüleenaka atuma naya. Nnojorüle yaletüin waaʼin, aneerü wakuwaʼipa süpüla shiʼitaain saaʼin wayuu wanain. Chi wawala nnojoikai yaletüin aaʼin, nnojoleerü nüküjain süchiki wanee kasa alataka suulia jülüjain naaʼin na waneinnua niain chi aapinnamaatakai süchiki tia (Filip. 2:3). Otta nnojoleechi aʼwaataain suluʼu nukuwaʼipa saaʼujee nütüjaain saaʼu waneirua kasa nümüiwaʼa noulia na waneinnua. Nnojorüle yaletüin waaʼin, nnojoleerü waküjain süchiki wanee kasa anaka neʼe saaʼin wamüin, tü nnojotkat süküjain tü Bibliakat otta tü nnojotkat süküjain tü karaloʼuta aapünakat wamüin. w22.09 12 püt. 12, 13

Nayaawateerü aaʼu na aʼyataashiikana nümüin Maleiwa tü pütchi aküjünatüjütkalia achiki suluʼu tü karaloʼutakat Daniel. Eʼrüliijeena maʼin wayumüin na mojulaashiikana otta nnojoleerü nayaawatüin aaʼu tü pütchikat (Dan. 12:10). Choʼujaasü maʼin anainjatüin wakuwaʼipa maaʼulu otta naatain wakuwaʼipa noulia na mojulaashiikana (Mal. 3:16-18). Nürütkeʼerüin nünainmüin Jehová na wayuu nüneekakana süpüla nümaainjanain naya. ¿Aashin keeʼireein waaʼin naʼakeein waya? Anashaatasü maʼin tü watüjaaitpakat aaʼu maaʼulu. Alüʼütsü tü kaʼi sajaʼttajatkalü oʼu tü mojulawaakat. Sülatapa tia, weʼreerü shikeraajüin tü nümatüjütkalia Jehová nümüin Daniel, tü makat: «Akaisaʼa pütamaajeechin püchikuaʼa mapeena süpüla tü aapünajatkat pümüin» (Dan. 12:13). ¿Aashin keeʼireein paaʼin süntüin tü kaʼi süsoʼiraainjatkalü oʼu naaʼin Daniel namaa na püpüshikana? Mülejeʼe tia, ayataʼaya waneepiain pia nümaa Maleiwa süpüla süshajünüin pünülia süpüla kaʼikat süpüshuaʼa suluʼu tü karaloʼuta süchikimaajatkat kataa oʼuu. w22.09 24 püt. 17; 25 püt. 19, 20

Eesüjaʼa sütütülaale naaʼin Ezequiel sutuma tia, eesüjaʼa sotule naaʼin meematüin tü nümakat Jehová maʼaka saaʼin tü nümakat nümüin Moisés otta Isaías wanaa sümaa nüneeküin naya süpüla nünüikimaainjanain (Éx. 3:10; Is. 6:8). Nütüjaa aaʼu Ezequiel nükaalinjain naya Jehová süpüla nekeraajüin tü aʼyatawaa kaawainkat maʼin. Müsüjeseʼe niyaawatüin saaʼu Ezequiel eein Jehová nümaa wanaa sümaa «tajütüin pia» nümüin nümüin piantua. Suluʼu tü karaloʼutakat Ezequiel wainmatua süshajünüin pütchikat tüü: «Taapakalaka nünüiki Jehová sünain maa» (Ezeq. 14:2). Otta müsia pütchikat tüü: «Taapakalaka süchikuaʼa nünüiki Jehová sünain maa» (Ezeq. 6:1). Niyaawataka saaʼu Ezequiel nüjünalain nia Jehová. Sutuma sacerdotepuʼuin chi nüshikai, eeshi süpüla nikirajüin nia sünain naaʼinmajüin Jehová waneepia na nünüikimaajanakana. Jamüshijaʼa Jehová nüküjain nümüin Isaac, Jacob otta Jeremías pütchikat tüü: «Eejeechi taya pümaa waneepia» (Gén. 26:24; 28:15; Jer. 1:8). w22.11 3 püt. 3

Mayaainjeʼe kaainjalain Adán sümaa Eva jee outuin na nachonniikana sünainjee naainjala, nnojotsü nuʼwanajaain Jehová tü keeʼireekat naaʼin wapüleerua (Is. 55:11). Ayatüsia keeʼireein naaʼin Jehová katüinjatüin noʼu waneepia na waneepiakana nümaa. Watüjaa aaʼu tia saaʼujee tü nümakat jee tü naaʼinrakat süpüla nikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin. Nüküjatüjülia Jehová nüsoʼireʼerüinjatüin saaʼin wayuu outusü otta eein süpüla naapüin kataa oʼuu namüin süpüla kaʼikat süpüshuaʼa (Aluw. 24:15; Tito 1:1, 2). Nütüjaa aaʼu Job keeʼireein maʼin naaʼin Jehová nüsoʼireʼerüin saaʼin wayuu outusü (Job 14:14, 15). Nütüjaa aaʼu Daniel chi nünüikimaajachikai Maleiwa süsoʼiraainjatüin saaʼin wayuu outusü nutuma Maleiwa otta eein süpüla naapüin kataa oʼuu namüin süpüla kaʼikat süpüshuaʼa (Sal. 37:29; Dan. 12:2, 13). Natüjaa aaʼu na judío eejanakana nükalioʼu Jesús eein süpüla naapüin Jehová namüin na waneepiakana nümaa kataa oʼuu süpüla kaʼikat süpüshuaʼa (Luc. 10:25; 18:18, TNM). Kojuyatua naashajaain Jesús süchiki süsoʼiraainjatüin saaʼin wayuu oʼutusü otta asoʼireʼennüsü naaʼin nutuma chi Nüshikai (Mat. 19:29; 22:31, 32; Luc. 18:30, TNM; Juan 11:25, TNM). w22.12 5 püt. 8, 9

Nücheküin Jehová warütkaainjanain nünainmüin (Sant. 4:8). Nücheküin niainjachin Wamaleiwasein, niainjachin Washin otta niainjachin waʼaleewain. Asoutushi nia sümüin tü wachuntakat nümüin otta nümüliajüin waya soʼunnaa müliaa. Nikirajüin waya sümaa nuʼunirüin wakuwaʼipa nakajee na wawalayuu oʼunirakana sukuwaʼipa waʼyataain. Arütkaashii waya nünainmüin Jehová woʼuraajüle, waashajeʼerüle tü Nünüikikat sümaa wasakireʼerüin waaʼin sünain. Waaʼinrüle tia, aijeechi nia wapüla otta kojuteechi nia wamüin. Keeʼireejeerü waaʼin woonooin sümaa nünüiki otta waʼwaajeechi nia (Alat. Map. 4:11). Sümaʼinruʼu weʼraajüin maʼin nukuwaʼipa weʼitaajeerü maʼin waaʼin nünain otta nanain na wawalayuu niʼitaakana süpüla naaʼinmajüin waya. Nüchajaapejeʼe sukuwaʼipa chi Yolujaakai süpüla wainmajüin waaʼin nünain Jehová otta nanain na oʼunirakana sukuwaʼipa waʼyataain. Eepejeʼe süpüla wayamülüin nia. Katsüinre wanoula otta weʼitaale maʼin waaʼin nünain Jehová, nnojoleena waya akayalaain nuulia otta noulia na oʼunirakana sukuwaʼipa waʼyataain (Sal. 31:13, 14). w22.11 14 püt. 1-3

Wainma anoujashii waneepiakana nümaa Maleiwa, jaʼitashii napüreesajinnüin otta jamajüin naya atumawaa. Naaʼinrüin tia süka alin napüla Jehová chi Aluwataaikai naaʼu. Loteesü nakuwaʼipa noʼuluʼu Jehová maʼaka naaʼin na apünüinshiikana hebreo, na oʼttaakana suulia jotuin naya nutuma chi Miyoʼushikai saaʼu kasa süpüshuaʼa. Nütüjaa aaʼu David jamüin lotuinjatka wakuwaʼipa noʼuluʼu Maleiwa. Anuu nünüiki: «Nia Jehová kasalajanainjachikai atuma saainjala wayuu. Püchiaa taya wanaapünaa sümaa takuwaʼipa otta tü suluʼukat taaʼin» (Sal. 7:8). Anuu sooʼomüin nünüiki: «Kasataalejeseʼe anain takuwaʼipa süka toonooin waneepia pümaa otta süka lotuin takuwaʼipa süka shiain taʼatapajüin tü kasa eejeetkat putuma» (Sal. 25:21). Süpüla shiimainjatüin talatüin waaʼin, waneepiainjana waya nümaa Jehová jaʼitainna jamajüin waya atumawaa. Waaʼinrüle tia, meerü waaʼin maʼaka naaʼin chi salmistakai, chi makai: «Anataʼaleeshiijaʼa maʼin na lotokana akuwaʼipa, na oonookana sümaa tü nuluwataakalü anain Jehová» (Sal. 119:1, noota). w22.10 17 püt. 18, 19

Kataiwaʼaya noʼu Job wainma tü kasa naashajaakalü achiki namaa na wayuukana. Shiapejeʼe sotuin maʼin naaʼin tü naashajaakalü achiki nümaa Jehová. Nüküjain Jehová nümüin Job anain niirakaale sümüin waneirua kasa saʼakajee tü kasa anashaatasü nukumajalakat. Naaʼinrüinjatü tia süpüla nütüjaain saaʼu kekiin maʼin Jehová otta eein süpüla naaʼinmajüin na aʼyataashiikana nümüin. Niyaawata aaʼu Job eein süpüla naapüin Jehová tü kasa choʼujaakat nümüin maʼaka naapüin shia sümüin mürüt (Job 38:39-41; 39:1, 5, 13-16). Sünainjee jülüjain naaʼin Job tü kasa nukumajalakat Jehová, niʼraajüin maʼin tü nukuwaʼipakat. Müshiʼiya wayakana, eesü süpüla weʼraajüin nukuwaʼipa chi Maleiwakai sünainjee wanajüin tü kasa nukumajalakat. Eesü kapüleʼewaire wamüin waaʼinrüin tia. Kepialeje waya pueulopaʼa, eesüjaʼa nnojorüle weʼrüin maʼin wüchii, wunuʼulia jee waneirua kasa. Jaʼitashii kepiain waya chaa wünaʼapü, eesüjaʼa nnojorüle süsetaain kaʼi wapüla süpüla wanajüin tü kasa nukumajalakat Maleiwa. Anashii wekirajaale süchiki jamüin anaka maʼin wakatarüle kaʼi süpüla wanajüin tü kasa nukumajalakat Maleiwa. w23.03 15 püt. 1, 2

Süpülapünaa sajaʼttinnüin tü kasa mojusükat naashin Jesús, akutkujaweerü maʼin tü mmakat jee alateerü waneirua kasa mojusü (Luc. 21:11). Nüküjainña jouleerüin tü mojulawaakat, müsüjeseʼe weʼrüin jouluin kaʼruwarannuu, na mojulaashiikana jee saainjünüin kasa mojusü (Mat. 24:12). Nnojotsü nüküjain Jesús sülateerüin tia namüin namüiwaʼa na wattaluʼukana oulia Jehová. Wainma na aʼyataashiikana nümüin Maleiwa müliakana aaʼin sutuma sülatüin kasa mojusü namüin (Is. 57:1; 2 Cor. 11:25). Eesüjaʼa nnojoleerüle naaʼinrüin Jehová wanee kasa pülasü wapüleerua soʼunnaa sülatüin wamüin wanee kasa, watüjaapejeʼe saaʼu naapeerüin tü kasa choʼujaakat wamüin süpüla jimatüin waaʼin. Nnojoleerü shapaain maʼin waaʼin yapale waya süpülapünaa sülatalaʼa sümüin wanee kasa wamüin. Waaʼinrüle tia, ¿nnojotsüche weʼitaain waaʼin nünain Jehová? Nnojo, nnojotsü shiain tia. Yapale waya süpülapünaa sülatalaʼa sümüin wanee kasa wamüin, jaʼyeerü waaʼu weʼitaain waaʼin sünain naaʼinmajeenain waya Jehová soʼunnaa tia. ¿Jamüsü waküjaka tia? Shia süka süküjain tü Bibliakat anain eejüle waaʼin suulia jamajüin waya. w22.12 18 püt. 9, 10

Sümaʼinruʼu chajachin José püreesain, aʼlapüjaashi chi aluwataaikai saaʼu Egipto sümaa piamasü lapü nutuma Jehová. Nütüjaapa saaʼu eein süpüla nüküjain José jamaluʼuluin tü nüʼlapüjaakalü amaa, nüsaajirüin nia. Süka nükaalinjünüin José nutuma Jehová, nuuntuin nüküjain jamaluʼuluin tü nüʼlapüjaakalü amaa faraón otta tü naaʼinrajatkat faraón. Ponusü maʼin naaʼin faraón niyaawatapa saaʼu eein Jehová nümaa chi jimaʼaikai. Niʼitaka nia laülaain saaʼu tü eküülü suluʼukat tü mmakat Egipto (Gén. 41:38, 41-44). Jee mapa maʼin, antüsü wanee jamü aisü maʼin suluʼumüin tü mmakat Egipto jee müsia suluʼumüin tü mmakat Canaán eejanale kepiain na nüpüshikana José. Süka laülaashin José, eeshii süpüla nükaalinjain na nüpüshikana, na nutuushinuuinjanakana chi Mesíaskai. Niaʼala neʼe Jehová akaalinjakai José süpüla anainjatüin süpüshuaʼa tü kasa naaʼinrakat. Nuʼwanajeʼerüin Jehová tü kasa mojusü alatakat nümüin José natuma na nuwalayuukana süpüla nikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin. w23.01 16 püt. 11, 12

Eejüinjatü maʼin waaʼin suulia tü kasa eekat süpüla mojuin atuma wakuwaʼipa nümaa Jehová jee wayoutajatü shia. Waaʼinrüle tia, ayateena waya alin nüpüla Maleiwa (Prov. 22:3; Jud. 20:21, TNM). Chi aluwataaushikai Pablo nüküjain namüin na anoujashiikana eejüinjatüin naaʼin suulia mojujain nakuwaʼipa. Anuu tü nümakat namüin na anoujashii chajanakana Éfeso: «Eejeekalaka jaaʼin suulia majüin jia maʼaka naaʼin na wayuu mekiikana, wayuuinjana kekiishii jia» (Éf. 5:15, 16, TNM). Nüchajaain maʼin sukuwaʼipa Satanás süpüla numojujeʼerüin tü wanoulakat. Müsüjeseʼe süküjain tü Bibliakat wayaawatüinjatüin saaʼu tü nüchekakat Jehová wapüleerua. Waaʼinrüle tia, wayamüleerü tü kasa nuuʼulakakalü aka waaʼin Satanás (Éf. 5:17, TNM). Süpüla anain tü waneekakat, wayaawatüinjatü saaʼu tü kasa nüchekakat Jehová. Wounteerü tia wekirajaʼawaire sünain tü Nünüikikat Maleiwa sümaa wasakireʼerüin waaʼin sünain. Wayaawatüle maʼin saaʼu tü nüchekakat Jehová jee waʼyataale maʼin süchiirua wanaawain tü jülüjakat waaʼin sümaa tü jülüjakat naaʼin Cristo, kekiijeena waya sünain tü waaʼinrakat jaʼitairü nnojoluin eein wanee pütchi suluʼu tü Bibliakat aashajaaka süchiki wanee kasa waaʼinrajatka (1 Cor. 2:14-16, TNM). w23.02 16 püt. 7-9

¿Jeʼratua pipitajüin tü pipiakat? Eesüjaʼa wulere maʼin shia putuma süpülapünaa kepiain pia suluʼu. ¿Kaseerü alataka nnojorüle pipitajüin shia? Watteerü saalii wasuura suluʼu jee sümamüla mma. Süpüla ayatüin wulein putuma tü pipiakat, pipitajawalinjatü shia. Tia shia tü waaʼinrakat süpüla weeʼiratüin tü jülüjakat waaʼin jee tü wakuwaʼipakat. Shiimain watüjaain saaʼu wanouteʼerüin wakuwaʼipa süpülapünaa woutiisain waya jee wasünneʼerüin «tü kasa yarüttakalü atuma weʼiruku jee tü yarüttakalü atuma tü jülüjakat waaʼin» (2 Cor. 7:1, TNM). Anuupejeʼe tü waaʼinrajatkat naashin chi aluwataaushikai Pablo: «Ayataʼaya jiiʼiratüin tü jülüjakat jaaʼin» (Éf. 4:23, TNM). Nnojorüle waaʼinrüin tia, amojujaajeerü wakuwaʼipa noʼuluʼu Jehová sutuma tü kasa yarüttüsü joutkat maaʼulu. Suulia sülatüin tia wamüin, wasakireʼerüinjatü waaʼin anale tü jülüjakat waaʼin, tü wakuwaʼipakat jee tü keeʼireekat waaʼin. w23.01 8 püt. 1, 2

Anakajasaʼa aapajaa tü nikirajakalü achiki Jesús yaaiwaʼaya nia mmapaʼa. Naashajaainjachire süchiki wanee kasa, aashajaʼawaishi nia sükajee tü pütchi suluʼukat tü Nüchikimaajatkat Maleiwa, jama niʼraajüin maʼin shia. Woutiisapa Jesús jee süshakatapa tü nüpülainkat Maleiwa naaʼu, eesüjaʼa jülüjale naaʼin süpüshuaʼa tü nukuwaʼipapuʼukat chaiwaʼaya nia iipünaa. Jamüshijaʼa woutiisapa nia, aküjashi pütchi sükajee tü Pütchi Ashajuushikat jee ayatüsia naaʼinrüin tia süpülapünaa outuin nia (Deut. 8:3; Sal. 31:5; Luc. 4:4; 23:46, TNM). Soʼu tü apünüinkat juya shiatapünaa nüküjaka oʼu pütchi Jesús, naashajeʼerapuʼuin tü Nüchikimaajatkat Maleiwa, nikirajapuʼu anainrü shia otta nüküjapuʼuin jamaluʼuluin shia (Mat. 5:17, 18, 21, 22, 27, 28, TNM; Luc. 4:16-20). Nnojoluiwaʼaya nüküjain pütchi Jesús naashajeʼerapuʼuin tü Nünüikikat Maleiwa, naapapuʼuin tü sümakat wayuu süchiki otta naapapuʼuin shia saashajeʼennapa. Eesüjaʼa naapajapuʼule sünüiki María jee nünüiki José yootopa naya süchiki tü Nüchikimaajatkat Maleiwa (Deut. 6:6, 7). Watüjaa aaʼuchi nuʼunapuʼuin saawanoʼuluwai suluʼu tü ekirajüleekat nüchiki Maleiwa namaa na nüpüshikana otta jülüjain maʼin naaʼin saashajeʼennapa tü Nüchikimaajatkat Maleiwa (Luc. 4:16). w23.02 8 püt. 1, 2

Watta saalii tü kasa aikalü aaʼujee wapüla Jehová. Pütüjaa aaʼuchi niain kanainjeejachin tü kataakalü oʼuu, niain asülajüin süpüshuaʼa tü kasa eekai anain otta niain aapüin wamüin tü atüjaakat (Sal. 36:9; Sant. 1:17). Süpüshuaʼa tü kasa anasü aapünakat pümüin nümaʼanajeejatü shia Jehová, chi kamaneekai maʼin jee chi aikai maʼin apüla waya. Anasü maʼin tü naaʼinrakat Jehová süpüla naakajirüin waya suulia tü kaainjalaakat. Jülüjataa waaʼin aijiraain maʼin Jehová nümaa chi Nüchonkai. Nüküjain Jesús alin nia nüpüla chi Nüshikai jee alin nia nüpülaya (Juan 10:17; 14:31). Süka kakaliashaatain Jesús nümaa chi Nüshikai chaa iipünaa nnojoliiwaʼaya nüntüin yaa mmapaʼamüin, aijiraashii maʼin naya (Prov. 8:22, 23, 30). Aikajasaʼa maʼin nümüin Jehová nuuʼulaain müliain jee outuin chi Nüchonkai. Süka aishaatain wayuu süpüshuaʼa nüpüla Jehová, naapüin nikii chi Nüchon aishikai maʼin nüpüla süpüla katüinjatüin soʼu jee katüinjatüin poʼu süpüla kaʼikat süpüshuaʼa (Juan 3:16, TNM; Gal. 2:20, TNM). Tia shia maʼin tü aikat aaʼujee wapüla Maleiwa. w23.03 4 püt. 11-13

Wayouta tü kasa nekirajakalü anain na ekirajüliikana alawaa. Eeshii na anoujashii chajanakana Pérgamo ekirajakana alawaa shiiʼiree nakatajiraain na anoujashiikana. Müshiijeseʼe nüchiaain naya Jesús (Alat. Map. 2:14-16). Jee müsia, nüküjain namüin na anoujashii chajanakana Tiatira anain maʼin tü naaʼinrakat süka nnojoluin noonooin sümaa tü alawaa nikirajakalü anain Satanás otta süka nachecheraain sünain tü anoujaa shiimainsükat (Alat. Map. 2:24-26). Nanouteʼerüinjatü nakuwaʼipa na anoujashii eemiajaakana anoula otta na anoujakana sünain tü alawaa ekirajünakat. Akaʼaya wayakana, wayoutajatü tü alawaa ekirajünakat nüchiki Jehová. Na ekirajüliikana alawaa naküjain naʼwaajüin Maleiwa, watüjaapejeʼe saaʼu alawaain tia sükajee tü naaʼinrakat (2 Tim. 3:5). Wekirajaale maʼin sünain tü Bibliakat wayaawatamaateerü aaʼu tü alawaa ekirajünakalü anain sümaa wayoutamaateerüin shia (2 Tim. 3:14-17; Jud. 3, 4). Wayaawatüinjatü maʼin saaʼu anale wakuwaʼipa noʼuluʼu Jehová sünain aʼwaajaa nia. Müleka waaʼinrüle kasa mojusü, wanouteʼeramaatüinjatü wakuwaʼipa (Alat. Map. 2:5, 16, TNM; 3:3, 16, TNM). w22.05 4 püt. 9; 5 püt. 11