Maatsoʼu

Mayaainjeʼe nnojoluin weʼrüin paʼaraiisüin tü Mmakat maaʼulu yaa, eesü waneirua kasa weʼraka, maʼaka saaʼin tü shüliwaikalüirua, tü wunuʼuliakalüirua, tü mürütkalüirua jee müsia tü wayuukalüirua. Mayaainjeʼe nnojoluin eetüjülin shia sümaiwa, watüjaa aaʼulu eein shia süka nukumajalain shia Jehová (Gén. 1:1, 26, 27). Nüküjain wamüin Maleiwa paʼaraiisüinjatüin tü Mmakat nutuma jee nikeraajeerü shia. Kateerü woʼu süpüla kaʼikat süpüshuaʼa sümaa nnojoleenain ayuulin waya. Watüjaa aaʼulu paʼaraiiseerüin tü Mmakat nutuma Maleiwa soʼu tü kaʼi niʼitaakalü oʼu shia (Is. 65:17; Alat. Map. 21:3, 4). Wakatsüinra maʼin wanoula sümaʼinruʼu waʼatapajüin paʼaraiisüin tü Mmakat. Kojuta wamüin tü naaʼinrakat Jehová wapüleerua nükajee Jesús, jülüja waaʼin pülain maʼin Jehová otta waaʼinmaa tü katsüinjeetkalü atuma wanoula. Waaʼinrüle tia, naʼakeena waya «na wayuu aapünajanakana amüin tü kasa aküjünatüjütkalia achiki paala», na kanoulakana maʼin jee na nnojoliikana ashapajaain (Heb. 6:11, 12, TNM). w23.04 31 püt. 18, 19

Niirakaaka Jesús iipünaamüin jee nuchuntaka nümüin Jehová noʼupala na yalajanakana jutkatüin. Naaʼinrüin tia süpüla nuʼwaajünüinjachin Jehová sünainjee tü naaʼinrakat. Shiasaʼa süchikijee tia, nümakalaka: «Lázaro, pujuʼitaa yalejee» (Juan 11:43, TNM). Nujuʼitaakalaka Lázaro suluʼujee tü woowirakat. Nuuntuinjaʼa Jesús naaʼinrüin wanee kasa pülasü isaka süchiki saaʼinrüin wayuu. Sünainjee tia pütchikat eesü süpüla wanoujain maʼin sünain nasoʼiraainjanain aaʼin na outushiikana. Soto waaʼin tü nümakat Jesús sümüin Marta wanaa sümaa nümüin sümüin: «Asoʼiraweechi aaʼin chi puwalakai» (Juan 11:23, TNM). Maʼaka naaʼin chi Nüshikai, keeʼireesü maʼin naaʼin Jesús naaʼinrüin tia otta eesü süpüla nuuntuin shia. Sünainjee niʼyalajüin Jesús, wayaawata aaʼu najaʼttireerüin tü outaakat sümaʼaleeya tü müliaa eekat sünainjee. Wanaa sümaa nüsoʼireʼerüin Jesús naaʼin Lázaro süchikijee outaa, wayaawata aaʼu saapünüin pülaa nümüin Jesús süpüla nüsoʼireʼerüin naaʼin na outushiikana. Anasü jülüjale waaʼin tü nümakat Jesús sümüin Marta, aküjünaka sünain pütchikat tüü. Wainma kasa wanoujaka anainjee nüsoʼireʼereerüin Maleiwa naaʼin na outushiikana. w23.04 11 püt. 15, 16

Eesüjaʼa süpüla wanouteʼerüin tü wachuntawaikat nümüin Jehová wayaawatapa saaʼu tü nüchekakat wapüleerua. Soto waaʼin nikeraajeerüin Jehová tü keeʼireetüjütkalia naaʼin soʼu tü kaʼi niʼitaatüjütkalia oʼu shia. Najaʼttireein tü kasa müliakalü atuma waya, maʼaka saaʼin tü ayuuliikat otta tü outaakat, nnojoleerü akutkujaain mmaka otta eein wawai. Naaʼinreerü Jehová süpüshuaʼa tü keeʼireekat naaʼin nuluwataapa waaʼu (Dan. 2:44; Alat. Map. 21:3, 4). Maaʼulu yaa, nuuʼulaain Jehová niain aluwataain Satanás saaʼu tü mmakat (Juan 12:31; Alat. Map. 12:9). Nunouteʼerüleje Jehová tü kasa mojusü alatakat maaʼulu, meechi nükaalinjakai aaʼin chi Yolujaakai. Sümaʼinruʼu waʼatapajüin nikeraajüin Jehová süpüshuaʼa tü nüküjatüjütkalia achiki, nükaalinjeena waya. w23.05 8 püt. 4; 9 püt. 7, 8

Süpüla kojutuin namüin na waneinnua tü Outkajawaakat eere Sotuin Waaʼin Outuin Jesús, anashii wounejaale naya. Eeshii süpüla weitajüin tü karaloʼuta ounejaayakat waküjapa pütchi otta anasü washajüle nanülia na wayuu wounejaweenakana amüin maʼaka naaʼin na wapüshikana, na waʼyataajiraakana amaa, na koleejiajiraakana wamaa otta waneinnua wayuu weʼraajakana. Eesü süpüla waluwataain wanee enlace sajaʼttüle woulia tü ounejaayakat. Nnojotsü watüjaain saaʼu jeʼreenain na wayuu wounejaakana anteenakana sünain tia outkajawaakat (Ecl. 11:6). Eeshijaʼa nütüjaweere saaʼu wanee kasa chi wayuu wounejaakai sünain tü Outkajawaakat eere Sotuin Waaʼin Outuin Jesús, shialeekajaʼa palajatüle nukua sünain wanee outkajawaa. Müsüjeseʼe anain jülüjale waaʼin kasain nütüjaweein aaʼu jee jamüinjatüin wasoutia nümüin. Süchikijee tü Outkajawaakat eere Sotuin Waaʼin Outuin Jesús, eesüjaʼa nütüjaweere sooʼomüin kasa chia wayuukai süpüla pansaain nümüin tü ekirajünakalü anain soʼunnaa tia outkajawaakat. Wachajaa maʼin sukuwaʼipa süpüla kojutuin tia outkajawaakat namüin «na wayuu achekakana süchiki katüinjatüin noʼu waneepia» (Aluw. 13:48). Waainja tia süpülapünaa, soʼunnaa otta süchikijee tia outkajawaakat. w24.01 11 püt. 13; 12 püt. 15; 13 püt. 16

Eeshii mekiisalii wayuu asoʼiraakana aaʼin süchikijee outaa saashin tü Bibliakat. ¿Eesüche süpüla wekirajaain süchiki tü alatakat namüin waneʼewai nakua? Sümaʼinruʼu wekirajaain süchiki tia, jülüjainjatü waaʼin shiimain eejanain naya. Sümaʼinruʼu waaʼinrüin tia, jülüja waaʼin tü watüjakat sünainjee tü alatakat otta jülüja waaʼin nüsoʼireʼereein Jehová naaʼin na outushiikana otta eein süpüla nuuntuin shia. Anapejeʼe maʼin wasakireʼerüle waaʼin süchiki tü alatakat nümüin Jesús wanaa sümaa nüsoʼireʼennüin aaʼin süchikijee outaa. Wainma wayuu eʼraka nia katapa noʼu nüchikuaʼa, tia shia tü wanoujakat maʼin anainjee süsoʼiraainjatüin saaʼin wayuu outusü (1 Cor. 15:3-6, 20-22). Talatüsü maʼin waaʼin süka watüjaain saaʼu nüsoʼireʼereerüin Jehová naaʼin na outushiikana. Watüjaa aaʼu naaʼinreein maʼin tia otta eein süpüla nuuntuin shia. Müshi nümakai aaʼin Jehová wamüin waneʼewai wakua: «Piʼreena nachikuaʼa na püpüshi outuinnapakana». Ayataʼaya wanoujain maʼin sünain nasoʼiraajeenain naaʼin na outushiikana. Waaʼinrüle tia, aleeweena maʼin waya nümaa Jehová, chi Asoʼireʼerüinjachikai saaʼin wayuu outusü (Juan 11:23, TNM). w23.04 8 püt. 2; 12 püt. 17; 13 püt. 20

Chi wayuu ayaawatakai saaʼu tü isakat nüchiki, nnojotsü yaletüin naaʼin otta nnojotsü jülüjain naaʼin alanaʼaleein nukuwaʼipa noulia na waneinnua. Chi wayuu nnojoikai yaletüin aaʼin, kojutushii na waneinnua nümüin otta nnojotsü pülayaain naaʼin (Filip. 2:3). Nnojotsü yaletüin naaʼin Gedeón otta niyaawata aaʼu tü isakat nüchiki. Nütüjaapa saaʼu Gedeón nüneeküin nia Jehová süpüla taashinjanain nutuma na israelitakana noulia na madianitakana, müshi nia sümaa nnojoluin yaletüin naaʼin: «Naya palitchonkana na tapüshikana naʼakajee na nüikeyuukana Manasés otta müshia tayakai taya chi emülieekai naʼakajee na tawalayuukana» (Juec. 6:15). «Wayuʼulaa neʼe taya, nnojoishi taya kettaain süpüla tia aʼyatawaakat», eesüjaʼa jülüjale naaʼin tia Gedeón. Nütüjaapejeʼe saaʼu Jehová nuunteerüin tia otta nükaalinjainña nia. Nachajaain maʼin sukuwaʼipa na laülaashiikana süpüla nayaawatüin saaʼu tü isakat nachiki otta süpüla nnojoluin yaletüin naaʼin (Aluw. 20:18, 19). Nnojoishii naya aʼwaataain saaʼujee tü natüjakat jee tü nountakat noulia na waneinnua. Nnojoishii ayüülajaain naya mojukuwaʼiparüle natuma wanee kasa. w23.06 3 püt. 4, 5

Tü pütchi aküjünakat yala shia süchuwerajaaneerüin nikii Satanás. Alateerü tia süchikijee tü miit juya nuluwataainjatkalü oʼu Jesús (Apoc. 20:7-10). Jülüjataa waaʼin waneirua kasa alatüinjatka saashin tü Bibliakat. Palajana meerü nanüiki na sülaülashiikana mma mayaa: «Jimatüitpa waaʼin jee anainnapa waya» (1 Tes. 5:2, 3). Süchikijee tia, oʼtteerü tü müliaa miyoʼukat nashutapa na sülaülashiikana mma saaʼu tü iküleesia ekirajakalü alawaa (Apoc. 17:16). Süsaleetka saainjala wayuu nutuma Jesús. Nükataleena na wayuu makana aka saaʼin sukuwaʼipa anneerü noulia na wayuu makana aka saaʼin sukuwaʼipa kaaʼula (Mat. 25:31-33, 46). Nnojoleechipajaʼa talatüin Satanás soʼu tia. Sutuma jashichin maʼin nia, nuutkajeereena na sülaülashiikana mma, «Gog chi chejeʼewaikai Magog» münüsü tia sutuma tü Bibliakat. Naaʼinreerü tia Satanás süpüla nashutuinjanain naaʼu na aʼyataashiikana nümüin Jehová (Ezeq. 38:2, 10, 11). Wanaa maʼin sümaa tia, asaajaaneena na aneekuushikana yaayüliikana mmapaʼa süpüla chainjanain naya chaa iipünaa nümaa Cristo otta namaa na nümaajanakana süpüla tü atkawaa kanüliakat Armagedón, sajaʼtteetkalaka tü müliaa miyoʼukat sükajee tia (Mat. 24:31; Apoc. 16:14, 16). Oʼtteechikalaka Cristo sünain aluwatawaa. Aluwataajeechi nia soʼu 1.000 juya yaa mmapaʼa (Apoc. 20:6). w23.10 20 püt. 9, 10

Watta naalii wawalayuu kepiakana suluʼu wanee mma eere süpülajünüin woulia tü waʼyataainkat nümüin Maleiwa. Mayaainjeʼe kojutuin namüin na sülaülashiikana mma, ayatüshiʼiya naʼwaajüin Jehová maʼaka naaʼinrüin shia Abdías (Mat. 22:21). Jaʼyasü naaʼu kojutuin maʼin namüin chi Maleiwakai wanaa sümaa noonooin sümaa nünüiki suulialeʼeya noonooin sümaa sünüiki wayuu (Aluw. 5:29). Müshiijeseʼe ayatüin naya sünain aküjaa tü pütchi anakat maʼin jee ayatüin noutkajaain. Naaʼinrüin tia sujuunaluʼu wayuu suulia püreesain naya atumawaa (Mat. 10:16, 28). Nachajaainña sukuwaʼipa süpüla namaʼanain na wawalayuukana tü akatsüinrüinjatkat nanoula. Jülüjataa waaʼin nukuwaʼipa Henri, wanee wawala kepiakai chaa África. Soʼunnaa süpülajünüin woulia tü waʼyataainkat nümüin Maleiwa chayaa, niʼikajaain Henri namüin na wawalayuukana tü karaloʼutakalüirua. Müshi nia: «Japüleʼe maʼin taya, meimmoluinpejeʼe taya saaʼujee kojutuin maʼin tamüin Jehová». Kojutule maʼin pümüin chi Maleiwakai, meimmoluinjeechi pia maʼaka naaʼin Henri. w23.06 16 püt. 9, 11

Niʼrüijaapa wayumüin Adán sümaa Eva, eesü süpüla müin nütaʼülakai saaʼin Satanás sukuwaʼipa tü keeʼireekat naaʼin Jehová. ¿Shiimainche nütaʼülüin sukuwaʼipa Satanás suulia nikeraajüin Jehová tü keeʼireekat naaʼin? Eesüjaʼa jülüjale naaʼin Satanás iseerüin nüchiki Jehová nuuntuin nikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin. Eesüjaʼa jülüjale naaʼin Satanás outajachin Adán sümaa Eva nutuma Maleiwa sümaa keeʼirakeenain naya nutuma süpüla nikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin süpüleerua wayuu. Naaʼinrülejeʼeya tia Maleiwa nüküjainje chi Yolujaakai alaain Jehová sutuma isain nüchiki nikeraajüin tü sümakat Génesis 1:28 eere nüküjain jouluinjanain na nüchonniikana Adán sümaa Eva sainküinpünaa mmakat. Eesüjaʼa jülüjale naaʼin Satanás nuuʼulaajeenain Jehová kachooin Adán sümaa Eva sümaa müirüin nnojoluin lotuin nakuwaʼipa na nachonniikana (Ecl. 7:20; Roma 3:23). Sülatülejeʼeya tia, nüküjainje chi Yolujaakai isain nüchiki Jehová nikeraajüin tü keeʼireetüjütkalia naaʼin, nnojoishiijeʼe jouluin na wayuu lotokana akuwaʼipa süpaʼapünaa tü mmakat. w23.11 6 püt. 15, 16

Pansaapejeʼe nutuma Jehová tü kasa nuluwataakalü anain waya sükajee tü Bibliakat otta nakajee na wawalayuukana, nnojotsü choʼujaain wakooʼomüinrüinjatüin shia (Prov. 3:5-7). Müsüjeseʼe nnojoluin wakumajüin pütchi süchiki tü waneeküinjatkat waneʼewai wakua. Süpüla nnojoliinjanain paaʼinwain na wayuukana nimeejüin naya Satanás sükajee tü kasa kekiikalü anainjee naya naashin otta sükajee tü alawaa naküjakat (Col. 2:8, TNM). Nunoujirüin Satanás na wayuu eejanakana nükalioʼu Jesús sükajee tü pütchi shikiiruʼujeejatkat neʼe wayuu, sükajee tü nekirajakalü anain na judíokana, tü nnojotkat pansaain sümaa tü nümakat Maleiwa otta nunoujireein waneinnua anoujashii shiiʼiree naaʼinrüinjatüin tü Pütchi Aapünakat nümüin Moisés. Sükajee tia nnojotsü naapaain amaa tü kekiwaa nümaʼanajeejatkat Jehová. Nuʼwalakajüin Satanás maaʼulu perulaa otta alawaa sükajee noticia otta sükajee redes sociales. Naya aainjakana maʼin tia na políticokana. w23.07 16 püt. 11, 12

Eetaayaai süntüin suluʼu nikii Satanás tü naaʼinrajatkat Jehová süpüla nunouteerüin tü alatakat. Nütüjaatüjülia aaʼu Jehová tü shipinjatkat süpüla nikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin mayaainjeʼe niʼrüijaain wayumüin Satanás, Adán otta Eva. Nuuʼulaain Jehová kachooin Adán sümaa Eva. Saaʼujee tia, atüjaana aaʼulu matüjain nia aküjaa alawaa. Niweetirüle Jehová wanee pütchi, ayatüsia nikeraajüin shia. Süpüla nikeraajüin Jehová tü keeʼireetüjütkalia naaʼin, nüküjain eejeechin wanee suuʼuliwoʼu wanee jierü oʼtteʼerüinjachika na nüikeyuukana Adán sümaa Eva, na oonookana waneepia sümaa nünüiki Maleiwa (Gén. 3:15; 22:18). Suuʼuliwoʼu tia jietkat aapajiraainjachi nikii süpüla taashinjanain nutuma na wayuukana. Eetaayaai jülüjain naaʼin Satanás müinjatüin sukuwaʼipa nutuma Jehová. Nukumajüin Jehová sukuwaʼipa tia süka alin wayuu nüpüla (Mat. 20:28; Juan 3:16). Sutuma nnojolin aipüralin Satanás otta kapülain naaʼin nukuwaʼipa nümüiwaʼa, nnojotsü antapünaain suluʼu nikii naaʼinrajatüin tia Jehová. ¿Kasa eejeetka sutuma naakajirüin waya Jehová suulia kaainjalaa? Kettaapa tü miitkat juya nuluwataainjatka oʼu Cristo, loteerü nakuwaʼipa na wayuu oonookana waneepia nümaa Maleiwa, na nüikeyuukana Adán sümaa Eva otta kepieena naya suluʼu tü Paʼaraiisükat maʼaka nüküjatüjülin shia Jehová. w23.11 6 püt. 17

Kojutusü wamüin tü kataakalü oʼuu otta tü ishakat. Naashin Jehová shia tü ishakat kataka atuma soʼu wanee kasa, naapajala wamüin tü kataakalü oʼuu (Lev. 17:14). Nüküjain Jehová namüin na wayuukana eein süpüla neküin shiʼiruku mürüt, nnojoluinjatpejeʼe neküin tü süshakat (Gén. 9:4). Nüshajirüinña tia Jehová suluʼu tü Pütchi Aapünakat nümüin Moisés (Lev. 17:10). Na laülaashii namaiwajanakana nachuntuin namüin na anoujashiikana nayoutajatüin tü ishakat (Aluw. 15:28, 29). Müshiʼiya wayakana, jüüjüüshii waya sümüin tia pütchikat waneekapa wanee tratamiento. Wayouta tü aʼluwajirawaakalü akuwaʼipaa. Müshi chi aluwataaushikai Pablo: «Juuʼulaa suulia tü kasa mojusü suchuntaakat jiʼiruku». Nüküjain Pablo eejüinjatüin waaʼin suulia waaʼinrüin tü kasa mojusü suchuntaakat waaʼin. Wayouta waaʼinrüin wanee kasa aʼluwajiraajeenaka atuma wakuwaʼipa (Col. 3:5, TNM; Job 31:1). w23.07 15 püt. 5, 6

Saaʼujee alin maʼin Dalila nüpüla Sansón, nnojotsü niyaawatüin saaʼu tü saaʼinreekat nüka. Apüleeruaanüsü maʼin naaʼin Sansón sutuma Dalila shiiʼiree nüküjain sümüin jamüin katchinkai maʼin nia. Nüküjakalaka Sansón tia sümüin, matchinka nia jee nnojoishi nükaalinjain nia Jehová soʼunnaa tia. Nia neʼe Sansón kasitka tü alatakat nümüin (Juec. 16:16-20). Müliashi maʼin Sansón sünainjee noonooin sümaa sünüiki Dalila suulialeʼeya noonooin sümaa nünüiki Jehová. Ataʼünnüshi nia natuma na filisteokana, nayuʼluin noʼu, püreesashi nia natuma suluʼu tü pueulokot Gaza otta eʼitaanüshi nia natuma sünain aʼleeyajaa ipa süpülajatka ayüüjawaa. Shiasaʼa mapa, namaashi nia sünain wanee miʼiraa nikiira chi namaleiwase kanüliakai Dagón. Müshi naapünakai aaʼin Sansón najapuluʼu nayakana nutuma chi namaleiwasekai. Antinnüshi Sansón sünain tü miʼiraakat süpüla nashaitajaain jee nemeʼerajaain nüka (Juec. 16:21-25). w23.09 5 püt. 13, 14

Eeshijaʼa eere wanee wayuu aʼyataajiraakai wamaa jee niale wanee koleejiajiraakai wamaa aküjakai wamüin jamüin woonooka sümaa tü sümakat tü Bibliakat süchiki wanee kasa. Waküjeerü nümüin süka anakalü akuwaʼipa jamüin anaka woonoole sümaa tü sümakat tü Bibliakat sümaa kojutuin nia wamüin (1 Ped. 3:15, TNM). Suulialeʼeya jülüjain waaʼin nüsakirüin neʼe waya shiiʼiree nütkaweein wamaa, anasü jülüjale waaʼin kasain nikiiruʼuin. Jaʼitairü nnojoluin watüjaain maʼin saaʼu jamüin nüsakiraka anain waya, anashii wasoutule nümüin süka anakalü akuwaʼipa sümaa kamaneein waya nümüin. Anale wanüiki niʼipajee, eesü süpüla nunoutuin tü jülüjakat naaʼin wachiki. ¿Kasa waaʼinrajatka nüsakirüle waya wanee wayuu aʼyataajiraakai wamaa jamüin nnojoliika sünainpünaain waya tü miʼiraa aainjünakat shikiira ouyasee? Anasü wasakirüle waaʼin sünain tüü: «¿Jülüjasüche naaʼin nnojorüleeinña eein süpüla naainjain wanee miʼiraa na Aküjaliikana pütchi?». Eesüjaʼa aneerüle naaʼin chi aʼyataajiraakai wamaa waküjale nümüin anain maʼin tü naaʼinrakat saaʼujee kachipünaain naaʼin nakuwaʼipa na waneinnua. Waaʼinrüle tia, eeshii süpüla yootuin waya nümaa süka anakalü akuwaʼipa süchiki jamüin nnojoliika sünainpünaain waya tü miʼiraa aainjünakat shikiira ouyasee. w23.09 16 püt. 10, 11

Anataʼaleesüjaʼa tü wakuwaʼipakat maaʼulu sutuma waküjain maʼin pütchi sümüin wayuu maʼleekalia. Nütütüleʼerüin waaʼin chi aluwataaushikai Pedro süpüla jülüjain maʼin waaʼin tü nükaliakat Jehová (2 Ped. 3:11, 12, TNM). ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla wountuin tia? Anasü jülüjale waaʼin tü kasa anasü weʼreetkat paʼaraiisüpa tü Mmakat. Maa chakai paaʼin suluʼu tü Paʼaraiisükat sümaa püsanalaain aaʼin süka anakalü akuwaʼipa, maa pikakai saaʼin eküülü eekai anain, maa pujuupatakai naaʼin na wayuu aikana püpüla asoʼiraakana aaʼin süchikijee outaa, maa pikirajakai naaʼin na wayuu eetüjüliikana sümaiwa süchiki tü pütchi ekeraajüitkat suluʼujee tü Bibliakat. Jülüjale paaʼin tia, eejeerü paaʼin süpüla tü nükaliakat Jehová otta nnojoleerü jülüjain paaʼin wattayülüin shia. Sutuma watüjaaitpain saaʼu tia, eeja waaʼin suulia wakayaleʼennüin nuulia Maleiwa natuma na ekirajakana sünain alawaa. w23.09 27 püt. 5, 6

Na wawalayuu tepichikana naʼakashii naya waneinnua tepichi matüjainkana oonowaa namaa na kachooinkana naya (2 Tim. 3:1, 2). ¿Jamüsüche kapüleeka namüin noonooin sümaa tü aluwataanakalü anain naya? Shia sutuma neʼrüin nnojoluin naaʼinrüin na kachooinkana naya tü nachuntakat namüin. Eeshii na jülüjakana aaʼin nnojoluin jaloulin namüin maaʼulu tü naluwataakalü anain naya jee müin kapükai saaʼin nakuwaʼipa sutuma. Jiakana tepichikana, ¿müsüche jaaʼin mayaa? Eesüjaʼa kapüleere jümüin joonooin sümaa tü pütchi süpülajatkat soʼukai (Éf. 6:1). Wekirajaa süchiki waneirua kasa jaaʼinrajatka süpüla juuntuin tia. Eeshii süpüla jütüjain nünainjee Jesús, chi anakai maʼin akuwaʼipa (1 Ped. 2:21-24). Lotusü maʼin nukuwaʼipa Jesús mayaainjeʼe nnojoluin lotuin maʼin nakuwaʼipa na kachooinkana nia. Ayatüshii naya kojutuin nümüin Jesús mayaainjeʼe eein tü kasa nnojotkalü anain natuma sümaa nnojoluin nayaawatüin saaʼu tü kasa naaʼinrakat (Éx. 20:12). w23.10 7 püt. 4, 5

Naashin chi aluwataaushikai Pablo, nnojotsü wuleʼereein naainjala wanee wayuu sünainjee tü mürüt nuʼutakalü aaʼin nümüin Maleiwa saaʼujee naainjala. Sutuma tia, aʼwüinjaasü tü Pütchi Aapünakat nümüin Moisés. Müshiijeseʼe nikirajüin naya Pablo sünain waneirua pütchi kapüleeka süpüla shiyaawatünamaatüin aaʼu suluʼujee tü Nünüikikat Maleiwa. Nüsoʼira aaʼinchii naya Pablo sünain anaʼleein maʼin tü eekat sünainjee naapajiraain nikii Cristo waaʼu, tü eekat süpüla narütkaain atuma nünainmüin Maleiwa (Heb. 7:19). Nüküjain Pablo namüin na anoujashii hebreokana, anaʼleein maʼin tü naaʼinrakat na oushikajaakana süchiirua nukuwaʼipa Cristo süpüla naʼwaajüin Maleiwa suulialeʼeya tü naaʼinrakat na judíokana. Oʼunushii na judíokana süchiirua tü sümakat tü Pütchi Aapünakat nümüin Moisés, tia makat shiyaawase neʼe tü kasa ekeraajüinjatkat nutuma Cristo (Col. 2:17). Kayaawasesü atumawaa wanee kasa süpüla shiyaawatünüin neʼe saaʼu kasain aashajaanüin achiki. Tü naaʼinrakat na judíokana süpüla naʼwaajüin Maleiwa shiyaawase neʼe tü naaʼinrüinjatkat Jehová süpüla anaʼleeinjatüin sukuwaʼipa nuʼwaajia. Süpüla waʼwaajüin Jehová maʼaka nücheküin shia, wayaawatüinjatü aaʼu tü naaʼinrakat süpüla nülatirüin sooʼopünaa naaʼin tü waainjalakat. w23.10 25 püt. 4, 5

Suluʼu Daniel kapiitulo 11 aashajaasü nachiki piamashii aluwataalii peʼipaaka aʼlaülajaweeka saaʼu mma süpüshuaʼa. Sünainjee tü nümakat Daniel otta sünainjee waneirua pütchi suluʼujee tü Bibliakat, wayaawata aaʼu shiain Rusia namaa na sümaajanakana chi aluwataai palaajeʼewaikai otta shiain Estados Unidos sümaa Reino Unido chi aluwataai uuchijeʼewaikai. Chi aluwataai palaajeʼewaikai, ashutushi naaʼu na aʼyataashiikana nümüin Maleiwa kepiakana suluʼu tü mma eere nuluwataain. Eeshii wawalayuu asheʼejünakana otta püreesakana atumawaa saalinjee tü nanoujakalü anain. Nnojoliipejeʼe eimmolojooin naya saalinjee tü naainjakat namüin chi aluwataai palaajeʼewaikai. Suulialeʼeya naaʼinrüin tia, kooʼomüinreesia maʼin nanoula sutuma natüjaain saaʼu mülieenain naya atumawaa süpüla shikeraajüin tü nüshajakalü achiki Daniel (Dan. 11:41). Sutuma watüjaain saaʼu shikeraajüin tü nümakat Daniel, ayateeria waʼatapajüin tü kasa anasü weʼreetkat mapeena otta ayateena waya waneepiain nümaa Jehová. w23.08 11 püt. 15, 16

Müsü wakuwaʼipa nümüin Jehová maʼaka saaʼin tü noʼukot. Jamüsüjaʼa tü woʼukot, choʼujaasü wamüin jee nnojotsü jamajeein shia. Müshi nümakai aaʼin Jehová mayaa: «Saainjünüle kasa mojusü jümüin, müsü saainjünakai tamüin». Süka alin waya nüpüla Jehová, aisü nümüin tü wamülialakat otta nükaalinjeein waya. Müshiijeseʼe eein süpüla wamüin: «Paaʼinmaja taya maʼaka paaʼinmajüin tü poʼukot suulia jamajüin shia» (Sal. 17:8). Nücheka achiki Jehová piyaawatüin saaʼu alin pia nüpüla. Nütüjaa aaʼu kapüleein pümüin piyaawatüin saaʼu tia sutuma tü kasa alatakat pümüin maaʼutpünaa. ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla piyaawatüin saaʼu alin pia nüpüla? Pikirajaa süchiki tü naaʼinrakat Jehová süpüla niiʼiyatüin naalin Jesús, na wawalayuu aneekuushikana otta müshiʼiya wayakana. w24.01 27 püt. 6, 7

Niʼrüin Esdras tü naaʼinrakat Jehová süpüla nükaalinjain na judíokana soʼunnaa neʼrüin müliaa. Jülüjataa waaʼin tü alatakat soʼu juyaka 484 süpülapünaa wakalia. Eeshijaʼa chajachire Esdras kepiain chaa Babilonia soʼunnaa tia. Soʼu tia, Asuero chi aluwataakai saaʼu Persia, nüikaleʼerüin wanee pütchi süpüla najaʼttirüinjanain napüshuaʼa na judío kepiakana suluʼupünaa tü mma nuluwataakalü aaʼu (Est. 3:7, 13-15). Eeshijaʼa süpüla nuʼutunuin aaʼin Esdras namaa na judíokana soʼu tia. Naapapa süchiki tü pütchi aikaleʼennakat shapaasü maʼin naaʼin, aamajüshii naya otta aʼyalajüshii naya sünain achuntaa kaalinwaa nümüin Jehová (Est. 4:3). Talatakajasaʼa naaʼin Esdras namaa na judíokana natüjaapa saaʼu noʼutunuin aaʼin na oʼuteekana aaʼin naya (Est. 9:1, 2). Sutuma tü kasa niʼrakat Esdras, sükatsüinrüin maʼin naaʼin süpüla tü müliaa alateetkat mapeena otta niʼitaʼaleeinña maʼin naaʼin sünain nükaalinjeenain Jehová na aʼyataashiikana nümüin. w23.11 17 püt. 12, 13

Tü naashajaakalü achiki Pablo suluʼu Roma kapiitulo 3 otta 4 shia nnojoluin kanoulain wanee wayuu sutumajee naaʼinrüin tü Pütchi Aapünakat nümüin Moisés (Roma 3:21, 28). Eeshii waneinnua judío ichekana süchiirua naaʼinrüin tü sümakat tü Pütchi Aapünakat nümüin Moisés, nnojotsü nayaawatüin maʼin saaʼu nnojoluitpain choʼujaain naaʼinrüin wanee wayuu tü sümakat. Müshijeseʼe naashajaain Pablo süchiki nukuwaʼipa Abrahán süpüla sütüjaanüinjatüin saaʼu lotuin nukuwaʼipa wanee wayuu saaʼujee kanoulain nia, nnojotsü sünainjeejatüin naaʼinrüin tü sümakat tü Pütchi Aapünakat nümüin Moisés. Akatsüinraasü maʼin waaʼin sutuma tü nümakat Pablo süka eein süpüla lotuin wakuwaʼipa noʼuluʼu Maleiwa kanourale waya nünain otta kanourale waya nünain Cristo. Tü naaʼinrajatkat wanee wayuu saashin Santiago kapiitulo 2, nnojotsü shiain tü achuntunakat suluʼu tü Pütchi Aapünakat nümüin Moisés. Tü naashajaakalü achiki Santiago shia süchiki tü naaʼinrajatkat wanee anoujashi soʼukaiwai (Sant. 2:24). Sünainjee tü naaʼinrakat, ayaawatüneechi aaʼu kanourale maʼin nia nünain Maleiwa. w23.12 3 püt. 8; 4 püt. 10, 11

Jülüjainjatü saaʼin wanee wawala jaralinjachin suʼwayuusein, jama süpülajatüin kaʼikat süpüshuaʼa tia. Soto paaʼin, chi wayuu püneekakai niainjachi chi pikiipüʼükai (Roma 7:12; Éf. 5:33). Püsakira paaʼin sünain tüü süchiki nukuwaʼipa chi puʼwayuuseinjachikai: «¿Laülaasüche naaʼin sünain anoujaa? ¿Palajanasüche nutuma tü niʼyataainkat nümüin Jehová? ¿Anasüche tü kasa nüneekakat? ¿Niyaawatüinche saaʼu tü nunouteʼerüinjatkat sünain nukuwaʼipa? ¿Kojutusüche nümüin jieyuu? ¿Nükaalinjeetche taya süpüla ichein tanoula jee anain taaʼin? ¿Nuunteetche naapüin tü kasa choʼujaakat tamüin? Pünteere nünain wanee wayuu anakai akuwaʼipa süpüla puʼwayuusein, anainjatü pukuwaʼipa palajana. Saashin tü Bibliakat tü wayuu anakalü akuwaʼipa sükaalinjain chi suʼwayuusekai (Gén. 2:18). Sutuma alin Jehová süpüla, anasü sukuwaʼipa. Suluʼujee tia, anasü pütchi nüchiki chi suʼwayuusekai natuma na waneinnua (Prov. 31:11, 12; 1 Tim. 3:11). Keraajeerü pukuwaʼipa süpüla kaʼwayuusee pükooʼomüinrüle naalin Jehová püpüla, pükaalinjale na kepiakana pümaa otta na wawalayuukana. w23.12 23 püt. 18, 19

Nüküjain wamüin Jehová naapeerüin wamüin kekiwaa süpüla anainjatüin tü kasa waneekakat. Choʼujaʼaleesia wamüin tia waneeküinjanale waneirua kasa, maʼaka saaʼin kasaalüinjanale waya jee nnojoliinjanale kasaalüin waya. Katchinjeerü waaʼin nutuma süpüla wachecherüin waaʼin soʼunnaa müliaa. Shia naaʼinraka Jehová tia nüpüleerua chi aluwataaushikai Pablo (Filip. 4:13, TNM). Nükaalinjain waya nakajee na wawalayuukana. Wanee ai süpülapünaa outuin Jesús, oʼuraajüshi maʼin nia. Nuchuntuin maʼin nümüin Jehová suulia naküjain na waneinnua nüchiki mojutuin Maleiwa nutuma. Tü naaʼinrakat Jehová süpüla nükaalinjain nia shia nüjütüin nünainmüin wanee aapiee süpüla nükatchinrüin naaʼin, müshi aka naaʼin wanee nuwala nümüin Jesús chia aapieekai (Luc. 22:42, 43). Müsia maaʼulu, nükaalinjainña waya Jehová. Eeshi süpüla niyamaajüin waya wanee wawala jee nülapalaale waaʼu süpüla nütütülüin waaʼin. Jamüshiijaʼa waya eesü süpüla wachajaain sukuwaʼipa süpüla watütülüin naaʼin na wawalayuukana sükajee wanüiki (Prov. 12:25). w23.05 10 püt. 9-11

Eesüjaʼa jülüjale naaʼin na wawalayuu eemiajaakana anoula oʼunakana sünain tü Outkajawaakat eere Sotuin Waaʼin Outuin Jesús jameerüin naaʼin na wawalayuukana namaa. Nnojo wasakirüin naya süchiirua wanee kasa japüijeenaka atuma naya jee nnojo waküjain wanee pütchi eekai mojeerüin namüin. Ayatayüliʼiya wawalayuuin naya jee talatüshii waya namaa süka naʼwaajüin Jehová wanaa wamaa nachikuaʼa (Sal. 119:176; Aluw. 20:35). Watüjaaitpa aaʼu jamüin nuluwataaka waya Jesús sünain sotuinjachin nia waaʼin juyawai soʼu tü kaʼi outakalü oʼu nia. Waainjale tia, aneerü wakuwaʼipa otta aneerü nakuwaʼipa na waneinnua (Is. 48:17, 18). Kooʼomüinjeerü naalin Jehová otta Jesús wapüla. Eesü süpüla waaʼinrüin waneirua kasa jaʼyeetka atuma kojutuin maʼin wamüin tü naaʼinrakat wapüleerua. Paaʼinwajiraashii waya namaa na wawalayuukana otta eeshii süpüla wakaalinjain na wayuukana süpüla natüjaain saaʼu tü naaʼinrajatkat süpüla anainjatüin nakuwaʼipa sünainjee outuin Jesús naaʼu. Wachajaa maʼin sukuwaʼipa süpüla yapainjanain waya süpüla tü Outkajawaakat eere Sotuin Waaʼin Outuin Jesús. w24.01 13 püt. 18, 19

Nuʼunirüin wakuwaʼipa Jehová sükajee tü Bibliakat otta nakajee na wayuu nüneekakana. Nükajee «chi achepchiee oonookai jee kekiikai maʼin» naapüin wamüin tü anainjatkalü atuma wakuwaʼipa (Mat. 24:45). Nütütüleʼerüin waaʼin Jehová otta nüküjain wamüin tü waaʼinrajatkat soʼunnaa müliaa nakajee na wawalayuu alapalaakana waaʼu otta na laülaashiikana suluʼu tü outkajaaleekat. Talatüshii maʼin waya süka nükaalinjain waya Jehová nakajee süpüla noʼunirüin wakuwaʼipa soʼunnaa tü kaʼi kapüleekat maʼin. Sutuma naaʼinrüin tia, anasü wakuwaʼipa nümaa otta eʼreena waya kasa anasü mapeena. Eesü kapüleere wamüin woonooin sümaa tü nümakat Jehová nakajee na wayuu nüneekakana. Weʼitaainjatü maʼin waaʼin nünain Jehová soʼunnaa tia otta wayaawatüinjatü aaʼu nuʼunirüin nakuwaʼipa na aʼyataashiikana nümüin jee aneerüin wakuwaʼipa waaʼinrüle tü nümakat. w24.02 20 püt. 2, 3

Süpüla wakooʼomüinrüin naalin Maleiwa wapüla ekirajaainjana waya sünain tü Bibliakat. Waashajeʼerapa shia wayaawatüinjatü saaʼu tü shikirajeekalü anain waya nüchiki Jehová. Anasü wasakirüle waaʼin sünain tüü: «Sünainjee tü sümakat wetsiikulokot tüü, ¿jamüsü tatüjaaka saaʼu alin taya nüpüla Jehová? ¿Jamüshi alinjachika maʼin tapüla Jehová sünainjee tü sümakat?». Wanee kasa waaʼinrajatka süpüla wakooʼomüinrüin naalin Jehová wapüla shia waküjale nümüin süpüshuaʼa tü suluʼukat waaʼin (Sal. 25:4, 5). Naapeerü Jehová wanüiki jee nükaalinjeena waya (1 Juan 3:21, 22). Wakooʼomüinrüinjatia naalin na waneinnua wapüla. Maʼaka jeʼra juya süchikijee nunoujain Pablo, niʼraajüin wanee jimaʼai anakai maʼin akuwaʼipa, Timoteo nünülia. Aishi Jehová nüpüla otta aisü wayuu nüpüla. Müshi Pablo nüchiki Timoteo namüin na anoujashii chajanakana Filipos: «Nnojoishi eein wanee wayuu tamaa eekai müin aka naaʼin, kapülasü maʼin naaʼin tü jukuwaʼipakat» (Filip. 2:20, TNM). Nüküjain maʼin nüchiki aishaatain maʼin nüpüla na anoujashiikana. Eeshiijaʼa naʼatapajüle maʼin na anoujashiikana nüntüinjachin Timoteo namaʼanamüin (1 Cor. 4:17). w23.07 9 püt. 7-10

Outushi Moisés süpülapünaa nantüin na israelitakana suluʼumüin tü mma naapajatkat Maleiwa namüin. ¿Apütünüshiiche na israelitakana namüiwaʼa? Nnojo, eejachi Jehová namaa. Jamüshijaʼa Jehová, nuluwataain Moisés süpüla nüneeküin Josué süpüla niainjachin nekiipüʼüin na israelitakana nüchikumüin. Kakalia nikirajünüin nutuma Moisés süpüla tia aʼyatawaakat (Éx. 33:11; Deut. 34:9). Eejana waneinnua laülaashii kekiikana maʼin oʼunirakana nakuwaʼipa na israelitakana. Eejana na laülaakana saaʼu 1.000 wayuu, saaʼu 100 wayuu, saaʼu 50 wayuu otta saaʼu poloo wayuu (Deut. 1:15). Saaʼujee tia, watüjaa aaʼulu naaʼinmajüin Jehová na israelitakana. Jülüjataa waaʼin nukuwaʼipa Elías, kakalia nükaalinjain na israelitakana süpüla anain nuʼwaajia Jehová natuma. Mapa nuluwataain nia Jehová Judámüin (2 Rey. 2:1; 2 Crón. 21:12). ¿Apütünüshiiche namüiwaʼa na aʼyataashiikana nümüin Jehová kepiakana saʼaka tü poloosükat eʼiruku chaa Israel? Nnojo, jama nikirajünüin Eliseo soʼunnaa wainma juya nutuma Elías. Naaʼinmajüin Jehová na aʼyataashiikana nümüin nakajee na waneepiakana nümaa otta ayatüsia nikeraajüin tü nüchekakat. w24.02 5 püt. 12

Shia naaʼinraka waneinnua wayuu chajanakana Éfeso tü nümakat Jehová namüin, tü makalü aka saaʼin luusa oʼuniraka nakuwaʼipa (Sal. 119:105). Ooʼulaashii naya suulia naʼwaajüin maleiwayaasü otta suulia aʼluwajirawaa akuwaʼipaa. Nashatüin nukuwaʼipa Maleiwa jee nachajaain sukuwaʼipa süpüla naʼwaajüin nia maʼaka nücheküin shia (Éf. 5:1). Müsia wakuwaʼipa wayakana, süpülapünaa wekirajaain sünain tü Bibliakat müshii saʼakakai waaʼin piʼyuushi. Eeshii na sünainpünaapuʼukana tü miʼiraa saaʼinrakat tü iküleesia ekirajakalü alawaa otta eeshii na sünainpünaapuʼukana aʼluwajirawaa akuwaʼipaa. Weʼraajapa Jehová waʼwanajaain tü wakuwaʼipakat, shiaitpa waaʼinraka tü nuluwataakalü anain. Wainma kasa anasü weʼraka suluʼujee tia (Is. 48:17). Eepejeʼe kaʼi kapüleeka oʼu wamüin nnojoliin sünainpünaain waya tü kasa mojusükat jee waaʼinrüin tü kasa anasükat. w24.03 21 püt. 6, 7

Eesüjaʼa jülüjale paaʼin nnojoluin kettaain pia süpüla paapüin paaʼin nümüin Jehová jee woutiisain pia. Eesüjaʼa piyaawatüle saaʼu punoutuinjatüin waneirua kasa sünain pukuwaʼipa süpüla poonooin nümaa Jehová otta choʼujaale pümüin pükatsüinrüin punoula (Col. 2:6, 7). Jülüja paaʼin nnojoluin sükatsüinramaatüin wanaawa nanoula na ekirajaakana sünain tü Bibliakat. Jaʼitakajeʼe na jimaʼaliikana jee na majayünnüükana nnojotsü wanaawain nakuwaʼipa sünain laülaamaatüin naaʼin sünain anoujaa. Jülüja paaʼin tü pukuwaʼipakat choʼujaale punoutuin wanee kasa otta nnojo piyoujireʼerüin tü pukuwaʼipakat namaa na waneinnua (Gal. 6:4, 5). Piyaawatüle saaʼu nnojoluin kettaain pia süpüla paapüin paaʼin nümüin Jehová, püchajaa sukuwaʼipa süpüla puuntuin tia. Puchunta nümüin Jehová nükaalinjai pia süpüla punoutuin tü choʼujaakat sünain pukuwaʼipa (Filip. 2:13). Naapajeerü Jehová pünüiki jee naaʼinreerü püpüleerua tü puchuntakat nümüin (1 Juan 5:14). w24.03 5 püt. 9, 10

Soʼu wanee kaʼi shapaaka oʼu Sara, jashichisü shia nümüin Abrahán. «Pia kasitka», müsü shia nümüin. Nnojoishi jashichin nia sümüin Sara saaʼujee tia jee nnojotsü airuʼuluin nünüiki sümüin. Süka niʼraajüin maʼin sukuwaʼipa Sara, nütüjaa aaʼu kojutuin nia sutuma otta nnojoluin shiyoutuin tü kasa nüneekakat. Wanaa sümaa jashichin Sara, naapajüin sünüiki süpüla nunouteʼerüin tü kasa alatakat sümüin (Gén. 16:5, 6). ¿Kasa natüjaka na kaʼwayuusekana sünainjee nukuwaʼipa Abrahán? Niainjachi chi wayuukai aneekaka tü kasa anakat napüleerua na nüpüshikana (1 Cor. 11:3). Süka alin nüpüla wanee wayuu tü nuʼwayuusekat, naapajüin sünüiki süpülapünaa nüneeküin wanee kasa, shialeekajaʼa sünainpünaale sukuwaʼipa tü kasa nüneekajatkat (1 Cor. 13:4, 5, TNM). Soʼu wanee kaʼi, antalaa müshinka wane wayuuinnua nipialuʼumüin Abrahán. Nuʼlakajeetkalaka nayaaluʼu. Mayaainjeʼe wainmain kasa saaʼinraka Sara, nuchuntuin sümüin saainjainjatüin wainma pan nayaaluʼu (Gén. 18:6). Saaʼinramaataka Sara tü nuluwataakalü anain shia Abrahán, nnojotsü saaʼinrüin tia mojusheeka. Jiakana jieyuu kaʼwayuusekana, eesü süpüla kojutuin jutuma tü nüneekakat chi suʼwayuusekai maʼaka saaʼinrüin Sara. Saaʼinrüle tia wanee wayuu, paaʼinweerü maʼin shia nümaa suʼwayuuse (1 Ped. 3:5, 6). w23.05 24 püt. 16, 17

Süchikijee nüneekünüin Gedeón nutuma Jehová süpüla nekiipüʼüinjachin nia na israelitakana, eesü waneirua kasa alataka nümüin kapüleeka atuma jüüjüüin nia nümüin Maleiwa otta kapüleeka atuma nümüin yalayalain naaʼin. Achuntunusü nümüin najaʼttirüinjatüin tü aʼajülee nukumajakat chi nüshikai nümüin Baal (Juec. 6:25, 26). Kakalia mapa, nüsakajaka Gedeón watta naalii surulaat. Nüküjaka piantua Jehová nümüin paliʼirüinjanain na surulaat nümaainjanakana (Juec. 7:2-7). Nuchuntaka Jehová nümüin nushutuinjachin saʼwai naaʼu na naʼünüükana (Juec. 7:9-11). Jüüjüüinjana na laülaashiikana sümüin tü münakat namüin. Jüüjüüle wanee laülaashi naaʼinrüin tü sümakat tü Bibliakat otta naaʼinrüin tü naluwataakalü anain na wawalayuu oʼunirakana sukuwaʼipa waʼyataain. Saaʼujee naaʼinrüin tia, anasü nukuwaʼipa napüleerua na waneinnua. Anuu waneirua kasa kapüleejeetka aaʼujee namüin na laülaashiikana jüüjüüin naya sümüin tü münakat namüin: eesü suluwataanüle namüin watta saalii kasa, eesü sunoutunawaire tü aluwataanakalü anain naya, eesü wainmajüle naaʼin anale tü achuntunakat namüin otta eesü naaʼinrüinjatüle wanee kasa eeka süpüla püreesain anainjee naya. Sülatüle tia nümüin wanee laülaashi, ¿kasa naaʼinrajatka süpüla jüüjüüin nia sümüin tü münakat nümüin maʼaka naaʼinrüin shia Gedeón? Jiyaawata saaʼu tü aluwataanakalü anain jia otta jaaʼinra shia. w23.06 4 püt. 9-11