Wekirajaainjatka anain sünain tü outkajawaakat Wakuwaʼipa otta Waʼyataain nümüin Maleiwa
AKOOSÜTOʼU 6-12
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT | LUCAS 17, 18
«Waapa analuʼut saaʼu wanee kasa»
nwtsty-E pütchi suluʼujeejatü tü Wiwüliakat süchiki Lu 17:12, 14
wane wayuuirua polooshii ajaʼtta atachii: Soʼu nükalia Jesuu, eeshiijaʼa kottüle na wayuu ajaʼtta atachiikana wattaluʼu suulia wayuu, akaaliijiraashii naya (2Re 7:3-5). Saashin tü pütchi aapünakat nümüin Moisés, wattaluʼuinjachi wanee wayuu ajaʼtta atachi otta aʼwaatüinjachi nia müleka sürütkaale wayuu nünainmüin: «Yarüttüshi taya, yarüttüshi taya», müinjachi (Le 13:45, 46). Na polooshii wayuu niiyajakana Jesuu oonooshii sümaa tia pütchikat, makalaka nnojoluin narütkaain nünainmüin Jesuu, shaʼwatüshii neʼe naya wattajee.
Juʼuna jiiʼiyataiwa nümüin chi sacerdotekai: Yaaiwaʼaya Jesuu saaʼu tü mmakat, niiʼiyatüin kojutuin nümüin laülaain atumawaa na sacerdoote nuuʼuliwoʼukana Aarón. Müshijeseʼe nümüin namüin na wayuu niiyajakana noʼunajanain eemüin chi sacerdootekai süpüla nütüjaain saaʼu suuʼulaaitpain tü ayuuliikat noulia (Mt 8:4; Mr 1:44). Saashin tü pütchi aapünakat nümüin Moisés, oʼunajana naya eemüin tü aʼwaajüleekat süpüla nasülajüin wanee mürüt nümüin Jeʼwaa (Le 14:2-32).
w08-S 1/8 süp. 14 püt. 8, 9
Waapüinjatü analuʼutka
¿Jamüsü saaʼin nümüin Jesuu nnojoluin naapüin analuʼut na wayuu niiyajakana? ¿Nnojotsüche kasajatüin nümüin waneeshin neʼe chi wayuu aleʼejakai sünain aapaa analuʼut nümüin? Anuu tü nümakat Jesuu: «Mataashii polooshiikai naya sünain neiyajünüin. ¿Jalasü tü mekietsatsükalüirua nüpüshi? Je chi aleʼejaakai tanainmüin sünain nuʼwaajüin chi Maleiwakai nnojoishi judíoin. Wayuu naatajai» (Lucas 17:17, 18).
Watüjaa aaʼu nnojoluin mojulaain naya wayuukana. Naküjain suʼupala wayuu neʼitaain naaʼin nünain Jesuu. Otta oʼunüshii naya eemüin chi sacerdootekai süka naluwataanüin nutuma Jesuu. Eesüjaʼa kojutule maʼin namüin tü naainjakat Jesuu napüleerua, nnojotpajaʼa naküjain shia nümüin, mojusü nümüin Jesuu tü naainjakat. ¿Kasa watüjaka sünainjee pütchikat tüü? Müleka naaʼinrüle wanee wayuu kasa anasü wapüleerua, ¿waapamaatüinche analuʼutka nümüin? Eeshiijaʼa süpüla washajüin namüin jee waainjüle waneesiakaijeʼe kasa nüpüleerua.
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
nwtsty-E pütchi suluʼujeejatü tü Wiwüliakat süchiki Lu 17:10
Waya nüchepchiakana Maleiwa. Nnojotsü jaralüinjatüin aapüin analuʼut wamüin: «Nnojoishii kasain anain apüla waya», «mojutsalii waya» maluʼulu tia. Sükajee pütchika tüü, nnojotsü shiain nüküjeein achiki Jesuu nnojoluin kasain anain apüla na achepchieekana (na nikirajüinkana). Sünainjee tü nümakat Jesuu süpülapünaa tü wetsiikulokot 10, wayaawata aaʼu shiain nüküjeein achiki nnojoluinjatüin pülayaain naaʼin na nikirajüinkana shiiʼiree naʼwaajünüin sünainjee tü naʼyataainkat. Naashin waneinnua wayuu atüjashii süpüleerua tü Wiwüliakat, müsü nünüiki Jesuu süpüla wayaawatüinjatüin saaʼu «achepchieein neʼe waya otta nnojoishii aʼwaajünüinjanain waya sünainjee tü waʼyataainkat».
(Lucas 18:8, TNM) Tamüshii paala jia: Nieechi Maleiwa chi süsalakai atuma naainjala na müliakana atuma jia. ¿Eejeetche wayuu maka anoula nüntapeena chi Shipayakai wayuu?».
nwtsty-E pütchi suluʼujeejatü tü Wiwüliakat süchiki Lu 18:8
anoula: Jee shiale, «müin sukuwaʼipa sunoula wayuu». Nnojoishi aashajaain Jesuu süchiki tü anoujaakat neʼe, shia nüküjeeka achiki anale maʼin sunoula wanee wayuu, maʼaka saaʼin sunoula tü wayuu outakalü aʼwayuuse (Lu 18:1-8). Na wayuu makana aka saaʼin sunoula tü wayuu outakalü aʼwayuuse natüjaa aaʼu naapeerüin chi Maleiwakai tü nachuntakat nümüin otta süsaleenain naainjala na müliakana atuma na aʼyataakana nümüin. Nnojoishi asoutuin Jesuu shiʼipajee tü nüsakitkalü anain, shia süka keeʼireein naaʼin nayainjanain ayaawatüin saaʼu na nikirajüinkana anale sukuwaʼipa nanoula. Süka nüküjain palajana Jesuu süchiki tü kasa eejiraainjanakalü amaa na nikirajüinkana, anasü maʼin namüin naapajüin süchiki sunoula tia wayuukot otta süchiki sukuwaʼipa oʼuraajaa (Lu 17:22-37).
AKOOSÜTOʼU 13-19
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT | LUCAS 19, 20
«¿Kasa watüjaka sünainjee tü poloosükat mina?»
jy-S süp. 232 püt. 2-4
Süchiki tü poloosükat mina
Nümaka namüin: «Eetaashi wane wayuu nülüin chi sülaülapüʼükai mma. Oʼunajachi nia suluʼumüin wane mma wattasü süpüla niʼitaanajachin sünain aluwatawaa. Aleʼejüinjachi nia süchikijee tia» (Lucas 19:12). Kakaliainjachi wanee wayuu nuʼunajachire süchiirua tia. Watüjaa aaʼu niain Jesuu chi wayuu nülüinkai chi sülaülakai mma, oʼunajaashi nia sirumatuʼumüin süpüla Laülaainjachin nia nutuma chi Nüshikai.
Sünain tü pütchikat, neenajüin chia wayuu washitshikai polooshii nüchepchia sünain nümüin namüin: «Anakaja müleka jiyalajüle kasa süka tü taapakat jümüin jüikkaiwa shia kachoinwa tü neetkat jütüma» (Lucas 19:13). Wainma nneerü eeka sünainjee tü nneerü kanüliakat mina, shia nuwalaajiaka wanee wayuu aʼyataakai sünain apünajaa soʼu apünüin kashi.
Nüküjain Jesuu paala namüin na nikirajüinkana müin naʼyataakai aaʼin sünain akotchojoo aʼttiee, makalaka eein süpüla nayaawatüin saaʼu müin aka naya naaʼin na polooshiikana achepchiee naashajaakana achiki Jesuu (Mateo 9:35-38). Nnojotpajaʼa shiain nüküjeein achiki Jesuu nakotchojüinjanain süchon pünajüt, shia nüküjeeka achiki namüin naʼyataainjanain maʼin sünain ekirajaa wayuu süpüla suluʼuinjanain naya tü Nuluwataayakat Maleiwa. Süpüla nountüin tia, aʼyataainjana maʼin naya otta nasülajüinjatü süpüshi nanneetse.
jy-S süp. 232 püt. 7
Süchiki tü poloosükat mina
Müleka nashatüle na nikirajüinkana Jesuu nakuwaʼipa na achepchiee aʼyateʼerakana nuwashirüin chi nalaamainkai, otta naʼyataale maʼin sünain ekirajaa wayuu talateechi maʼin Jesuu namaa otta eʼreena naya kasa anasü sünainjee naʼyataain. Shiimain naatain nakuwaʼipa otta tü kasa natüjakalü apüleerua. Akatsaʼa süka Nuluwataainjachin Jesuu, nütüjaweerü saaʼu naʼyataain maʼin waneepia sünain ekirajaa wayuu otta nükaaliinjeenain naya (Mateo 28:19, 20).
jy-S süp. 233 püt. 1
Süchiki tü poloosükat mina
Niasaʼa chi wanee achepchieekai, süka nnojoluin niʼyataain süka tü nneerü aapünakat nümüin asütünüsü shia nuulia. Naʼatapajüin na nikirajüinkana Jesuu Laülaainjachin nia suluʼu Nuluwataaya Maleiwa. Müshiijeseʼe nayaawatüin saaʼu nnojoleenain naya suluʼuin Nuluwataaya Maleiwa nnojoliire naʼyataain süka süpüshuaʼa naaʼin.
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
nwtsty-E pütchi suluʼujeejatü tü Wiwüliakat süchiki Lu 19:43
Noukaajeena achiki jia: Jee shiale «asürünnüinjana». Waneesia neʼe wetsiikulokot tüü, kaluʼuka tü pütchikat griego kjárax. Suluʼu tü pütchi Ashajuushikat süka griego «wunuʼu kasaka eʼichi, süpülajatü asürünnaa wanee mma», maluʼulu shia. Eesüjaʼa shiale süküjeein achiki süsürünnüle wanee mma süka wunuʼu sutuma surulaalüirua. Ekeraajüsü tü nümakat Jesuu soʼu juyakat 70 wanaa sümaa süsürünnüin Jerusalén natuma na surulaat romaano nümaajanakana Tito. Apünüinsü tü kasa naaʼinrakat apüla Tito tia: Sajaʼlajaainjatüin neküin na suluʼujanakana Jerusalén, nnojoluin naʼluwataain na wayuukana otta naapüinjatüin shikii tü pueulokot. Nasürülüin na surulaatkana Jerusalén süka tü wunuʼukalüirua nasholojokot süʼütpünaa.
nwtsty-E pütchi suluʼujeejatü tü Wiwüliakat süchiki Lu 20:38
süka katüin noʼu naya wayuukana nümüin Maleiwa: Jee shiale «süka katüin noʼu naya wayuukana noʼuluʼu». Saashin tü Wiwüliakat na wayuu nnojoliikana aaʼinrüin tü nuluwataakalü anain Maleiwa, müshii outakai naaʼin nümüin (Éf 2:1; 1Ti 5:6). Akanasaʼa na wayuu oonookana sümaa nünüiki, jaʼitakajeʼe outuin naya, müshii katakai noʼu nümüin Jeʼwaa süka shiimain nüsoʼireʼerüinjatüin naaʼin (Ro 4:16, 17).
AKOOSÜTOʼU 20-26
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT | LUCAS 21, 22
«Alüʼütshii waya süpüla taashinjanain»
(Lucas 21:25, TNM) «Eejeerü kasa keemasü nünain chi kaʼikai otta chi kashikai jee müsia tü jolotsükalüirua, ayoʼujaajeerü saaʼin wayuu sainküin mma süka nnojoluin nayaawatüin saaʼu tü naaʼinrajatkat sutuma koʼlotuin maʼin tü palaakat otta jashichin maʼin shia,
kr-S süp. 226 püt. 9
Najaʼttireena Jeʼwaa na nüʼünüükana sükajee tü Nuluwataayakat
9 Eejeerü kasa keemasü maʼin sirumatuʼu. Müsü nünüiki Jesuu: «Epiyuushijaajeechi chi kaʼikai, je oyokujaweechi chi kashikai, je ojunuwaajeerü tü jolotsükolüirua iipünaajee». Maaʼutpünaa yaa watta naalii na wayuu eʼitaakana naaʼin nanain na sülaülashiikana mma, müshii aka saaʼin wanee luusa namüin, nnojoleenapajaʼa ayatüin müin naya namüin. ¿Shiache nümaka Jesuu shiʼrüinjatüin wayuu wanee kasa alatajatka chaa iipünaa? Eesüjaʼa müle shia (Is. 13:9-11; Joel 2:1, 30, 31). ¿Jameerü naaʼin na wayuukana? Ayoʼujaajeerü maʼin saaʼin süka nnojoluin nayaawatüin saaʼu tü naaʼinrajatkat (Luc. 21:25; Sof. 1:17). Napüshuaʼa na nüʼünüükana Maleiwa maʼaka naaʼin na aluwataaliikana namaʼaleʼeya na achepchieekana oʼuchichajaweena naya sutuma mmoluin naya, nnojoleerü nayaawatüin saaʼu tü nakuwaʼipainjatkat. Nachajaweerü nounjulaaya nuulia chia Aluwataainjachikai, nnojoleechi jaralin aaʼinmajüin naya (Luc. 21:26; 23:30; Alat. Map. 6:15-17).
(Lucas 21:26, TNM) sümaʼinruʼu tia, oʼuchichajaweena na wayuukana sutuma mmoluin naya, nnojoleerü nayaawatüin saaʼu tü alatajatkat sainküin mmakat süka sujunuwaajeerüin tü kasakalüirua chakat iipünaa.
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
nwtsty-E pütchi suluʼujeejatü tü Wiwüliakat süchiki Lu 21:33
Mayaainje sajaʼtteerüin tü kasakat chaʼaya iipünaa ooʼulaka yaa mmoluʼu: Suluʼu waneirua wetsiikulo aküjünüsü ayateerüin tü sirumakat otta tü Mmakat süpüla kaʼikat süpüshuaʼa (Gé 9:16; Sl 104:5; Ec 1:4). Shia nüküjeeka achiki Jesuu eein süpüla sajaʼlajaain palajana tü Mmakat otta tü sirumatuʼukat suulialeʼeya nnojoluin shikeraajüin tü nünüikikat (anasü paashajeʼerüle Mt 5:18). Eesü shiyaawasere neʼe tü Mmakat otta tü sirumatuʼu nutuma Jesuu, maʼaka süküjünüin suluʼu Alateetkat Mapeena 21:1 eere sümüin sukumajünüinjatü «wane jeket shiiʼiraka».
tü pütchi tekirajapüʼükat anain jia, ayateerü süpüla kaʼikat süpüshua: Jee shiale «ayateerü tü tanüikikat süpüla kaʼikat süpüshuaʼa». Tü pütchi griego eʼitaanakat suluʼu wetsiikulokot tüü, shia süküjeeka achiki ekeraajüinjatüin süpüshuaʼa tü pütchi niweetirakat Jesuu.
AKOOSÜTOʼU 27-SETTIENPÜROʼU 2
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT | LUCAS 23, 24
«Moto waaʼin naainjala na waneinnua»
cl-S süp. 297 püt. 16
Jiyaawata saaʼu tü jaalinkat nüpüla Kürisüto
16 Niiʼiyatüin Jesuu alin maʼin wayuu nüpüla maʼaka alin wayuu nüpüla chi Nüshikai: yapashi nia süpüla nülatirüin saainjala wayuu (Salmo 86:5). Wanaa sümaa nükachennüin, müliain nia atumawaa, otta süchitünüin najapü otta nuuʼui süka külaawa, ¿achuntushiche nia nümüin Jeʼwaa süpüla süsalain naainjala na wayuu oʼutakana aaʼin nia? Nnojo, anuu tü nuchuntakat nümüin Jeʼwaa süpülapünaa outuin nia: «Taataa, anashi müleka pülatirüle naainjala noulia na aaʼinrakana tamüin tüü, süka nnojoliin natüjaain saaʼu tü naaʼinrakat taka» (Lucas 23:34).
(Lucas 23:43, TNM) Nümakalaka nümüin: «Shiimain tü tamakat pümüin jooluʼu: Eejeechi pia tamaa suluʼu tü Paʼaraiisükat».
g-S 2/08 süp. 11 püt. 5, 6
¿Nülatirüinche Jeʼwaa naainjala wanee wayuu jaʼitasü mojuin maʼin shia?
Nnojotsü shiain neʼe jülüjain naaʼin Jeʼwaa naainjala wanee wayuu, shia jülüjaleeka maʼin naaʼin jamüle naaʼin chi wayuukai (Isaías 1:16-19). Jülüja jaaʼin nakuwaʼipa na piamashii wayuu akachennakana wanaa nümaa Jesuu. Watüjaa aaʼu wayuuin kaainjaraliin naya, anuujeseʼe nünüiki wanee naʼakajee: «Wayakana, maa aka müliain waya yaaya, süsalashii waainjala. Otta niakai, nnojotsü kasain naainjalain». Eesüjaʼa müle nünüiki wayuukai chia sutuma niʼraajüin wanee kasa nüchiki Jesuu, makalaka niyaawajaain suulia naainjala. Müsüjeseʼe müin tü nuchuntakat nümüin Jesuu: «Motojoyoo taya paaʼin puʼttapa sünain aluwatawaa». ¿Jamaka nünüiki Jesuu niʼipajee? «Shiimain tü tamakat pümüin jooluʼu: Eejeechi pia tamaa suluʼu tü Paʼaraiisükat» (Lucas 23:41-43, TNM).
Jülüja waaʼin tüü: tü nüküjakat Jesuu süpülapünaa outuin nia shiiʼiyatüin sümülialüin naaʼin naaliijee wanee wayuu ayaawajaakai suulia naainjala. ¡Aipürai maʼin nia! Watüjaa aaʼu nülatireerüin Jeʼwaa otta Jesuu sooʼopünaa naaʼin naainjala wanee wayuu eekai niyaawajaain suulia, jaʼitairü mojuin maʼin tü kasa naaʼinrakat paala (Roma 4:7).
cl-S süp. 297, 298 püt. 17, 18
Jiyaawata saaʼu tü jaalinkat nüpüla Kürisüto
17 Niiʼiyatüin Jesuu alin maʼin nüpüla Pedro wanaa sümaa nülatirüin naainjala sooʼopünaa naaʼin. Soʼu kaʼika 14 kashikat Nisán, wanee ai süpülapünaa naapajiraain nikii Jesuu, müsü nünüiki Pedro nümüin: «Senyotkalee, nnojoireeja maʼi tayüülajüinjachin pia, jaʼitaichi ataʼünnüin taya suluʼumüin tü kaatsetkat, jaʼitaichi toʼutüneein aaʼin». Shiasaʼa maʼaka jeʼra oora süchikijee tia, apünüintua nuunjulajüin achiki sünain niʼraajüin nia. Süka niyaawatüin saaʼu Pedro mojuin maʼin tü naaʼinrakat, nujuittaakalaka «yalajee yala sünain mojuin maʼi naaʼin. Miyoʼu maʼi niʼira sünain aʼyalajaa». Süchikijeechon outuin Jesuu, eeshijaʼa nümajiraale Pedro: «¿Motusüche naaʼin chi Senyotkai tü taainjalakat?» (Lucas 22:33, 61, 62).
18 Nnojotsü kakaliain mojuin naaʼin Pedro. Asoʼiraasü naaʼin Jesuu 16 kashika Nisán, soʼujeʼereʼeya kaʼikai tia chejeeshi nia anaʼlaain nümüin Pedro (Lucas 24:34; 1 Corinto 15:4-8). ¿Jamüshi kamaneeka maʼin Jesuu nümüin Pedro süchikijee tü naaʼinrakat nümüin? Eesüjaʼa shiale niiʼiyateein nümüin ayatayüiyain alin nia nüpüla. Wainma tü naaʼinrakat Jesuu süpüla nümülialüin naaʼin.
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
(Lucas 23:31, TNM) Jaaʼinrüle tüü, wüittaiwaʼaya tü wunuʼukot, ¿kaseetkajasaʼa jaaʼinrüin jutpa shia?
nwtsty-E pütchi suluʼujeejatü tü Wiwüliakat süchiki Lu 23:31
wüittaiwaʼaya tü wunuʼukot, [...] jutpa shia: Eesüjaʼa shiale naashajaain achiki Jesuu nakuwaʼipa na Israeliitakana, naya wayuukana müshii aka saaʼin wanee wunuʼu katayütka oʼu sutuma eejanain na anoujakana nünain Jesuu eeiwaʼaya nia namaa. Oʼutuna aaʼinchi Jesuu mapa otta aneekünüshii na nikirajüinkana süpüla chainjanain naya iipünaa (Ro 2:28, 29; Gal 6:16). Süchikijee tia, müinjana outakai naaʼin na Israeliitakana süka nnojoluin nanoujain, müinjana aka saaʼin wanee wunuʼu eekai juluin (Mt 21:43).
nwtsty-E ayaakuaa
Wanee külaawa sünain shiinee suuʼui wayuu
Suluʼu tü ayaakuaakat eeʼiyatünüsü wanee shiinee suuʼui wayuu eekai süchituushin anain wanee külaawa aainjuushi süka kachueera eekai 11,5 cm sajaʼapüin (paashajeʼera mwb17.12 süp.5). Tia ayaakuakalü ayuʼluushi sünainjee wanee jiipü ousütünaka soʼu tü juyakat 1968 wanaa sümaa supotunüin tü mmakat süchiirua kasa chaa Jerusalén, tia külaawakat eejatü soʼu nakalia na romaanokana. Shiiʼiyaatüin wamüin tia, akachennawaishii na wayuukana sünain wanee wunuʼu. Tü külaawakat eesüjaʼa süpüla müin aka saaʼin tü achitünakalü aka Jesuu natuma na surulaat romajeʼewaliikana. Ousütünüsü shia suluʼu wanee osario aainjuushi süka ipa, niipüse wanee wayuu outushi tia makat. Makalaka eein süpüla nojoitünüin wanee wayuu eekai achituushin saaʼu wanee wunuʼu.