Atüjainjana waya achuntaa kaalinwaa

1. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla anainjatüin tü kasa waneekakat jee tü kasa waaʼinrajatkat? (Proverbios 13:10; 15:22).

ANEESÜ watuma tü kasa waneekakat jee tü kasa waaʼinrajatkat, achuntuinjana waya kaalinwaa maʼaka süküjünüin wamüin suluʼu tü Nünüikikat Maleiwa (paashajeʼera Proverbios 13:10; 15:22).

2. ¿Jamüsü nünüiki Jehová wamüin?

² Nia alanaʼaleeka sünain anain chi Washikai Jehová süpüla nüchiaain waya. Anashiijeseʼe woʼuraajüle nümüin süpüla wachuntuin kekiwaa. «Tachiajaajeechi pia sümaa jülüjain pia taaʼin», müsü nünüiki Jehová wamüin (Sal. 32:8). Jülüjasü naaʼin Jehová tü wakuwaʼipakat süpüla nüchiaain waya choʼujaale shia wamüin, jee nükaalinjain waya süpüla woonooinjanain nümaa.

3. ¿Kasa wekirajaainjatka anain sünain ekirajaayakat tüü?

³ Sünain ekirajaayakat tüü asouteena waya sükajee tü sümakat tü Bibliakat shiʼipajee pienchisü asakiraa: ¿Jeʼtsüinjatü wakuwaʼipa süpüla waapaain sümaa tü pütchi münakat wamüin? ¿Jaralii na anakana süpüla wachuntuin amüin kaalinwaa waneeküinjatpa wanee kasa? ¿Jamüsü nnojotka anain ichein waya süchiirua tü wamakat? ¿Jamüsü nnojotka anain wachuntule namüin na waneinnua nayain aneeküin tü waaʼinrajatkat?

¿JEʼTSÜINJATÜ WAKUWAʼIPA?

4. ¿Jeʼtsüinjatü wakuwaʼipa süpüla waapaain sümaa tü pütchi münakat wamüin?

⁴ Nnojorüle yaletüin waaʼin jee wayaawatüle eein tü kasa isakat wachiki waapaamaateerü amaa tü pütchi münakat wamüin wachiaanapa. Yaletüle waaʼin nnojoleena waya nükaalinjain Jehová jee nnojoleena woonooin sümüin tü nünüikikat (Miq. 6:8; 1 Ped. 5:5). Aneerü sukuwaʼipa tü kasa waneekakat wasakirüle wanee wayuu laülaa aaʼin jee atüjakai woulia, nnojorüle yaletüin waaʼin waapaamaateerü amaa tü pütchi sümakat tü Bibliakat wamüin.

5. ¿Kasa eeka süpüla yaletajaain atuma naaʼin David?

⁵ Jülüjataa waaʼin nukuwaʼipa David, chi aluwataashikai. Wainma tü kasa nuuntaka jee wainma tü kasa nütüjakat apüleerua, nnojotpejeʼe yaletüin naaʼin. Kojuya juya süpülapünaa nüneekünüin süpüla nuluwataainjachin, eʼnnaajünüshi nia sünain atüjain maʼin nia atalejaa arpa. Ounejanapüʼüshi nia nutuma chi aluwataashikai Saúl süpüla nütalejüinjatüin tü arpakat nümüin (1 Sam. 16:18, 19). Naapaka Jehová tü nüpülainkat nümüin nüneekünapa süpüla niainjachin aluwataain (1 Sam. 16:11-13). Jee kojutushii maʼin nia natuma na israelitakana saaʼujee najaʼlajeʼerüin wainma naʼünüü jee nükanajüin Goliat chi filisteo miyoʼukai maʼin (1 Sam.17:37, 50; 18:7). «Wainma tü kasa tountakat tamüiwaʼa jee wainma tü kasa tatüjakat apüleerua, nnojotsü choʼujaain jaralinjachin joo aküjain tamüin tü taaʼinrakat jee nüchiaain taya» müsüje nünüiki David yaletülejeʼe naaʼin, nnojotpejeʼe müin nukuwaʼipa.

6. ¿Jamüsü watüjaka saaʼu naapaamaatüin amaa David tü pütchi münakat nümüin? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaa sünainkat süta tü rewiisütakat).

⁶ Ayatüshi aleewain David namaa na wayuu laülaakana aaʼin nuluwataapa, jama eein süpüla nütüjaain nanainjee jee nakaalinjeechin nia (1 Crón. 27:32-34). Matüjüiya David naapaamaata amaa tü pütchi münakat nümüin jaʼitakajeʼe niale achiaain nia wanee toolo jee shiale wanee jierü. Jamüsüjaʼa Abigaíl, nuʼwayuuse shia wanee wayuu mojulaashi, pülaa aaʼinchi jee jeʼiyein. Achiajaanüshi David sutuma Abigaíl suulia naaʼinrüin joo wanee kasa mojusü maʼin, naapaamaata amaa David sünüiki jee naaʼinraka tü sümakat (1 Sam. 25:2, 3, 21-25, 32-34).

7. ¿Kasa watüjaka sünainjee nukuwaʼipa David? (Eclesiastés 4:13; piirakaa sümüin tü ayaakuaakat).

⁷ ¿Kasa watüjaka sünainjee nukuwaʼipa David? Jamüshiijaʼa wayakana, eeshiijaʼa watüjale süpüleerua wanee kasa jee saapünüle wamüin laülawaa saaʼu wanee kasa, nnojotpejeʼe anain jülüjale waaʼin watüjaleein suulialeʼeya wayuu jee nnojoluin choʼujaain wachiaanüin, anasü waapaamaatüle sümaa tü pütchi münakat wamüin jaʼitairü jaralin achiaain waya (paashajeʼera Eclesiastés 4:13). Müle sukuwaʼipa watuma, nnojoleerü waaʼinrüin kasa amojujeʼereetka wakuwaʼipa jee nakuwaʼipa na waneinnua.

¿JARALII NA ANAKANA SÜPÜLA WACHUNTUIN AMÜIN KAALINWAA?

8. ¿Jamüshi nuchuntakaʼa kaalinwaa David nümüin Jonatán?

⁸ ¿Kasa amaa watüjaka sünainjee nukuwaʼipa David? Aapaamaatüshi David sümaa sünüiki wayuu eekai aleewain nümaa Jehová jee eekai natüjaain süpüleerua tü eejiraakalü amaa nia. Jamüshijaʼa nia, wanaa sümaa anajiraweein nia nümaa chi aluwataashikai Saúl, nia nuchuntaka amüin kaalinwaa Jonatán chi nüchonkai Saúl. ¿Jamüshi niakaʼa nuchuntuin amüin kaalinwaa Jonatán? Shia süka aleewain maʼin nia nümaa Jehová jee niʼraajüin nukuwaʼipa Saúl chi nüshikai (1 Sam. 20:9-13). ¿Kasa waaʼinrüinjatka süpüla washatüin nukuwaʼipa David?

9. ¿Jaralii wachuntüinjanakana amüin kaalinwaa? Püküja wanee sukuwaʼipa (Proverbios 13:20).

⁹ Akaʼaya wayakana wachunta kaalinwaa namüin na wayuu eekai laülaain naaʼin sünain anouja jee ayaawatakana saaʼu tü watüjaweekalü aaʼu (paashajeʼera Proverbios 13:20).a Jülüjataa paaʼin kasaaleere wanee wawala, ¿jarai chi anakai süpüla yootojiraain amaa nia süchiki tia? Nnojotsü mojuin yootule nia nümaa wanee naʼaleewain maʼwayuusekai wanaa nümaa, shiale nüküjain nümüin tü suluʼujeejatkat tü Bibliakat. Shiapejeʼe anain yootule nia namaa na wayuu eʼraajakana maʼin nia otta kakaliain talatüin naaʼin sünain kasaalüü.

10. ¿Kasa wekirajaainjatka anain?

¹⁰ Wekirajaaitpa anain jeʼtsüinjatüin wakuwaʼipa wachiaanapa jee jaralii na wayuu anakana süpüla wachuntuin amüin kaalinwaa. ¿Anasüche icheere waya süchiirua tü wamakat? ¿Anasüche wachuntule namüin na waneinnua nayain aneeküin tü waaʼinrajatkat? Shia wekirajaainjatka anain tia.

¿ANASÜCHE ICHEERE WAYA SAAʼU TÜ WAMAKAT?

11-12. (1) ¿Kasa tü eejüinjatkalü oulia waaʼin? (2) ¿Kasa tü nnojotkalü anain nutuma Rehoboam nüneekapa wanee kasa?

¹¹ Jülüjataa paaʼin nukuwaʼipa wanee wayuu, achuntushi nia kaalinwaa süpüla nüneeküin wanee kasa, nüneekatüjütpejeʼe suluʼu naaʼin tü naaʼinrajatkat, shia neʼe nüchekakat wanaawainjatüin saaʼin wayuu sümaa tü kasa nüneeküitpakat. Jaʼyasü naaʼu chia wayuukai icheein nia saaʼu tü nümakat. Jamüshijaʼa Rehoboam wanee aluwataashi nümaiwajachi nnojotsü anain nutuma tü nüneekakat, jalia majüle wakuwaʼipa.

¹² Aluwataashi Rehoboam chaa Israel nüchikumüin Salomón chi nüshikai, anakuwaʼipaliishii maʼin na israelitakana soʼu tia, nnojotpejeʼe anain naaʼin jama naʼyateʼennüin maʼin nutuma Salomón. Nachuntuinjeseʼe kaalinwaa nümüin Rehoboam shiiʼiree nnojoluinjatüin jawatüin maʼin tü aʼyatawaa eʼitaanakat napüleerua, «nnaweerüjaʼa sukuwaʼipa tatuma, taküjeerü jümüin mapa tü taaʼinrajatkat» müsü nünüiki Rehoboam namüin. Anasiaajeʼe paala tü naaʼinrakat Rehoboam, achuntushi nia kaalinwaa palajana namüin na wayuu laülaakana aaʼin akaalinjakana Salomón paala (1 Rey. 12:2-7). Nnojotpejeʼe naapaain sümaa tü pütchi münakat nümüin. ¿Jamüsüche makaʼa nukuwaʼipa? ¿Shiachejeʼe sutuma icheein nia saaʼu tü nuneekatujütkalia jee nücheküin neʼe wanaaweein saaʼin wayuu nümaa?, eesüjaʼa süpüla müin nukuwaʼipa. Müshijeseʼe nüsakirüin na naʼaleewainyuu jimaʼalii wanaawakana aaʼin nümaa (1 Rey. 12:8-14). Wanaawaka naaʼin Rehoboam namaa, kojuyashiijeseʼe na israelita alaülaajaakana namüiwaʼa shia joutka maʼin kasachiki chaa noumainpaʼa Rehoboam soʼujeʼereeya tia (1 Rey. 12:16-19).

13. ¿Kasa wasakirüinjatka anain waaʼin süpüla wayaawatüin saaʼu icheere waya süchiirua tü wamakat?

¹³ ¿Kasa watüjaka sünainjee tü alatakat nümüin Rehoboam? Wachuntule kaalinwaa süpülapünaa waneeküin wanee kasa nnojotsü anain icheere waya süchiirua tü wamakat. Anashi wasakirüle waaʼin sünain tüü: «¿Nnojotsüche waapaain amaa tü aküjünakat wamüin nnojorüle wanaawain shia sümaa tü keeʼireekat waaʼin?».

14. ¿Kasa eejüinjatka oulia waaʼin? Püküja wanee sukuwaʼipa (Piirakaa sümüin tü ayaakuaakat).

¹⁴ Jülüjataa waaʼin saapünüin wanee aʼyatawaa walaaka maʼin nümüin wanee wawala wattainjachipejeʼe nia suulia nüpüshi. Süpülapünaa naapaain tia aʼyatawaakat, yootushi nia palajana nümaa wanee laülaashi suluʼu tü outkajaaleekat. Nüsoʼirüin naaʼin chi laülaashikai sükajee tü Bibliakat shiain naaʼinmaainjatka maʼin nanoula na nüpüshikana (Éf. 6:4; 1 Tim. 5:8). Nnojotsü wanaawain naaʼin chi wawalakai sümaa tü nüküjakat chi laülaashikai nümüin. Müshijeseʼe nüsakiijüin waneinnua wawalayuu nüntaleepa nünain wanee eekai wanaawain naaʼin nümaa. Nüneekatüjülii chi wawalakai tü naaʼinrajatkat, müshijeseʼe shia neʼe nüchajaaka achiki na wayuu wanaawakana aaʼin nümaa. Eejüinjatü waaʼin suulia müin wakuwaʼipa, jama emeejülüin maʼin tü waaʼinkat (Jer. 17:9). Eesüjaʼa shiale alin maʼin wamüin tü pütchi choʼujaakat maʼin wamüin wachiaanapa.

¿ANASÜCHE WACHUNTULE NAMÜIN NA WANEINNUA NANEEKÜIN WAPÜLEERUA TÜ WAAʼINRAJATKAT?

15. (1) ¿Kasa nnojoluinjatka waainjain waneekajatpa wanee kasa? (2) ¿Jamüsü nnojoluinjatka waaʼinrüin tia?

¹⁵ Nücheküin Jehová waneeküin süka waaʼin wamüiwaʼa tü waaʼinrajatkat (Gal. 6:4, 5). Süpülapünaa tia waashajeʼerüinjatü tü Bibliakat süpüla wayaawatüin saaʼu tü waaʼinrajatkat jee wachunta kaalinwaa namüin na wawalayuu laülaakana aaʼin sünain anouja. Nnojotpejeʼe wachuntajatüin namüin naneeküinjatüin wooʼopünaa tü waaʼinrajatkat. «¿Jamüsüjaʼa sukuwaʼipa putuma?» nnojotsü meerüin wanüiki namüin na waneinnua, nnojotsü anain washatüle sukuwaʼipa tü kasa naneekakat na waneinnua sümaa nnojoluin watüjaain saaʼu anale shia wapüleerua.

16. (1) ¿Kasa alataka chaa Corinto? (2) ¿Kasa naneeküinjatka na anoujashii corintojeʼewaliikana? (1 Corinto 8:7; 10:25, 26).

¹⁶ Jülüjataa waaʼin tü alatakat chaa Corinto soʼu nakalia na aluwataaushikana. Jamüshiijaʼa na anoujashiikana naneeküinjatü müleka neküinjanale wanee asalaa shikiirasüka paala maleiwayaasü. Anuu tü nüshajakat Pablo namüin: «Watüjaa aaʼu nnojoluin maleiwain tia ayaakuaakat, waneeshia neʼe chi Maleiwakai» (1 Cor. 8:4). Müshijeseʼe wainma na anakana amüin neküin tü asalaakat, jama naʼyalain shia suluʼujee tü oikaaleekat asalaa mayaainjeʼe nnojoluin natüjaain saaʼu shikiirasüin paala shia maleiwayaasü (Paashajeʼera 1 Corinto 8:7; 10:25, 26). Naneeküinjatü tia na anoujashiikana waneʼewai nakua süka naaʼin namüiwaʼa. Nnojotsü nüküjain Pablo namüin na corintojeʼewaliikana naneeküinjatü nooʼopünaa na waneeinna wanee kasa jee nashatüinjatüin tü naaʼinrakat na waneinnua. «Asouteena waya nümüin Maleiwa waneʼewai wakua sünainjee tü kasa waainjakat» (Roma 14:10-12).

17. ¿Jameerü wakuwaʼipa shiale neʼe washatüin sukuwaʼipa tü naaʼinrakat na waneinnua waneekajatpa wanee kasa? Püküja wanee sukuwaʼipa (Piirakaa sümüin tü ayaakuaakat).

¹⁷ Maaʼulu yaa eesüjaʼa süpüla sülatüin wamüin tü alatakat namüin na anoujashii namaiwajanakana. Waneeküinjanapa weʼiteʼerüinjatüle wanain tü ayuʼnnaka saʼakajee washa waneeküinjatü waneʼewai wakua tü kasa waaʼinrajatkat.b Eesüjaʼa kapüleere wamüin tü waneeküinjatkat nnojotpejeʼe naneeküinjanain wooʼopünaa na waneinnua tü waaʼinrajatkat (Roma 14:4). Shiale neʼe washatüin sukuwaʼipa tü naaʼinrakat na waneinnua, iseerü wachiki wayaawatüin saaʼu anale tü kasa waaʼinrakat jee amalajaajeerü wanoula (Heb. 5:14). Waneeküinjanapa wanee kasa, anasü wekirajaale palajana süpüla wayaawatüin saaʼu tü pütchi sümakat tü Bibliakat wanaapünaa sümaa wakuwaʼipa. Isayürülejeʼe wachiki wayaawatüin saaʼu anale jee mojule wanee kasa waneekajatkat, anasü wachuntule kaalinwaa nümüin wanee wawala laülaakai aaʼin sünain anouja.

WACHUNTA KAALINWAA

18. ¿Kasa naaʼinraka Jehová wapüleerua?

¹⁸ Nütüjaa aaʼu Jehová aneerüin sukuwaʼipa wanee kasa watuma, müsüjeseʼe nuuʼulaain waneeküin süka waaʼin wamüiwaʼa tü waaʼinrajatkat. Nikirajüin waya sükajee tü Bibliakat otta nakajee na wawalayuu laülaakana aaʼin sünain nanoula süpüla wayaawatüin saaʼu tü anakat süpüla waaʼinrüin. Wayaawata aaʼu sükajee tia naaʼinmajüin waya chi Washikai Jehová (Prov. 3:21-23). ¿Kasa waaʼinrüinjatka kojutule wamüin tü naaʼinrakat Jehová wapüleerua?

19. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla talatüin naaʼin Jehová watuma?

¹⁹ Talatüsü naaʼin wanee wayuu namaa nüchonnii niʼrüle laülaale naaʼin sünain anouja, kekiin naya, jee wayuule amüliajülin naya. Müshijaʼa chi Washi Iipünaajachikai, talatüsü naaʼin laülaale waaʼin sünain anouja, wachuntule kaalinwaa jee anale tü kasa waneekakat jama kojutuinjachin nia sünainjee.