ÉXODO

1 Jacob ohórõ guare Egíptope, umi itaʼyrakuéra oho hendive, ha káda únondi oho avei ifamiliakuéra.+ Koʼãva hína Israel* raʼykuéra oho vaʼekue hendive Egíptope: 2 Rubén, Simeón, Leví ha Judá,+ 3 Isacar, Zabulón ha Benjamín, 4 Dan, Neftalí, Gad ha Aser.+ 5 Upérõ Jacob familiare oĩ vaʼekue en totál 70.* Péro José oĩma vaʼekue Egíptope.+ 6 Tiémpo rire omano José,+ upéi omano avei iñermanokuéra. Upe rire omano avei entéro umi hénte José henerasiónpe guare.* 7 Umi israelita heta ifamília ha upéicha rupi hetaitereíma oĩ hikuái. Haʼekuéra heta hetave ohóvo ha upévare ipoderósoma, ha ipahápe ojagarrapaitéma hikuái upe lugár.+

8 Upe rire oñepyrũ ogoverna Egíptope peteĩ rréi pyahu ndoikuaáiva mbaʼevete Joségui. 9 Upévare pe rréi heʼi umi hentekuéra hetãyguápe: “Koʼã israelita ningo hetave ha ipoderosovéma ñandehegui.+ 10 Tekotevẽ jajapo algúna kósa ani hag̃ua oñemboheta hetave ohóvo hikuái. Pórke oiko sapyʼáramo peteĩ gérra, haʼekuéra ikatu hína omoirũ ñane enemigokuérape ha oñorairõ ñane kóntrape. Ha upéi osẽne oho hikuái ñane retãgui”.

11 Upémarõ omoĩ hikuái kapatás* omombaʼapo pohýi hag̃ua umi israelítape.+ Ha mbaretépe omopuʼãka chupekuéra umi siuda hérava Pitom ha Raamsés.+ Koʼã siudápe faraón oreko vaʼekue umi depósito tuicháva oñongatuhápe hiʼupyrã. 12 Péro amáske ojopyve hendivekuéra, umi israelita oñemboheta hetave ha ojagarrapa ohóvo opárupi. Upévare umi egipcio okyhyje umi israelítagui ha ndaijaʼéi hesekuéra.+ 13 Upéicha rupi umi egipcio ojopyvéntema hendivekuéra ha omombaʼapo chupekuéra esklávoicha.+ 14 Haʼekuéra heta ombohasa asy umi israelítape, ojapoka chupekuéra adóve ha ladríllo, ha omombaʼapo pohýi avei chupekuéra kokuépe. Umi egipcio ojapoka umi israelítape opaichagua traváho pohýi, ha otrata vai chupekuéra umi esklávoicha.+

15 Upéi pe rréi de Egipto oñeʼẽ mokõi partéra hebréandi, hérava Sifrá ha Pua, 16 ha heʼi chupekuéra: “Peipytyvõ vove umi kuña hebréape imemby hag̃ua ha pehechávo onaseha+ peteĩ mitãʼi, pejuka vaʼerã upe mitã. Péro onaséramo peteĩ mitãkuñaʼi, peheja vaʼerã oikove”. 17 Péro umi partéra orrespeta ha omombaʼeguasu Ñandejárape, upévare haʼekuéra ndojapói pe rréi de Egipto heʼíva. Upéva rangue haʼekuéra oheja oikove umi mitãʼi.+ 18 Tiémpo rire, pe rréi de Egipto ohenoika umi partérape ha heʼi chupekuéra: “¿Che piko ndaʼéi raʼe peẽme pejuka hag̃ua entéro mitãʼi onaséva, ha mbaʼére piko upéicharõ peheja oikove?”. 19 Umi partéra heʼi faraónpe: “Umi kuña hebrea ningo ndahaʼéi umi egípciaicha. Umi hebrea imbarete ha hesãi, ha rog̃uahẽ mboyve hendapekuéra, ja imembypáma hikuái”.

20 Upévare Ñandejára imbaʼeporã umi partérandi, ha umi israelita avei osegi oñemboheta hetave ha oñepyrũma oiko chuguikuéra peteĩ nasión ipoderósova. 21 Ha umi partéra orrespeta ha omombaʼeguasu rupi Ñandejárape, haʼe opermiti avei chupekuéra imemby. 22 Upéi faraón omanda umi hénte hetãyguápe: “Pemombo vaʼerã Rrío Nílope entéro mitãʼi hebreo onase ramóvape, péro peheja vaʼerã oikove umi mitãkuñaʼi”.+

2 Upe tiémpope, peteĩ kuimbaʼe levita omenda peteĩ kuña itrivuguáre.+ 2 Upéi ko kuñakarai hyeguasu ha imemby peteĩ mitãkuimbaʼe. Ha ohechávo imemby iporãitereiha, oreko chupe kañyháme 3 mése aja.+ 3 Péro upéi ndaikatuvéima oreko chupe kañyháme,+ upémarõ ojagarra peteĩ kanásto* ha omoĩmbaite hese vléke. Upe rire omoĩ imembýpe pe kanástope ha opoi Rrío Nílope, pe oríllape oĩháme umi kapiʼi yvate. 4 Iñermána+ katu opyta oñemboʼy ha omaña mombyrymi guive ohecha hag̃ua mbaʼépa oiko hese.

5 Faraón rajy ningo oho kuri ojahu hag̃ua Rrío Nílope ha umi ijeskláva katu oguata oikóvo pe rrío rembeʼýre. Upeichaháguinte faraón rajy ohecha sapyʼa pe kanásto pe kapiʼi yvate paʼũme, ha pyaʼe porã heʼi isiervakuérape ogueru hag̃ua chupe.+ 6 Ojegueru rire chupe pe kanásto, oavri ha otopa pype peteĩ mitãʼi hasẽ soróva hína. Haʼe ombyasyeterei chupe, ha heʼi: “Ko mitã umi hebreo família hína”. 7 Upévo pe mitãʼi ermána oñemboja faraón rajy rendápe ha heʼi chupe: “¿Ndereipotáipa aha ahenói peteĩ kuñakarai hebréape ikatútava nepytyvõ remongakuaa hag̃ua ko mitã?”. 8 Faraón rajy heʼi chupe: “Tereho ehenói chupe”. Upepete pe mitãkuña oho ohenói ha ogueru pe mitã sýpe.+ 9 Upémarõ faraón rajy heʼi pe kuñakaraípe: “Erahána ha emongakuaa chéve ko mitã, ha che apagáta ndéve”. Upévo pe kuñakarai ogueraha pe mitã ha omongakuaa chupe. 10 Pe mitã okakuaa rire, isy ogueraha faraón rajýpe, ha haʼe oreko chupe imemby teéramo.+ Faraón rajy ombohéra pe mitãme Moisés,* pórke heʼi: “Che aguenohẽ kuri chupe ýgui”.+

11 Upéi Moisés ikariaʼy rire, osẽ ohecha hag̃ua mbaʼeichaitépa oñemombaʼapo pohýi umi iñermanokuéra hebréope.+ Upérõ ohecha peteĩ egipcio ombyepotíva hína peteĩ hebréope. 12 Moisés omaña ijerére, ha ndohecháimarõ avavépe, ojuka pe egípciope ha upéi ojatypa yvykuʼípe oñomi hag̃ua heʼongue.+

13 Al día sigiénte oho jey orrekorre ha ohecha mokõi hebreo oiko vaíva hína. Upémarõ heʼi pe hembiapo vaívape: “¿Mbaʼéreiko reinupã ne ermánope?”.+ 14 Upépe pe kuimbaʼe osẽ heʼi chupe: “¿Máva piko nemoĩ raʼe ndéve ore prínsipe ha ore huésramo? ¿Ndéiko chejukase mbaʼe avei rejuka haguéicha pe egípciope?”.+ Upépe Moisés okyhyje ha heʼi: “Oiméne ojekuaapaitéma la oiko vaʼekue”.

15 Upéi faraón oikuaa la oiko vaʼekue ha upévare ojukase Moiséspe, péro Moisés okañy faraóngui ha oho Madiánpe.+ Og̃uahẽ rire upépe, otopa peteĩ póso ha oguapy opytuʼu ijypýpe. 16 Ha Madiánpe oĩ vaʼekue peteĩ saserdóte+ 7 itajýrava, koʼã kuñataĩ oho onohẽ y ha omyenyhẽ umi vatéa omboyʼu hag̃ua itúa rymbakuéra. 17 Péro upéi, jepiveguáicha ou unos kuánto pastór ha omosẽmba chupekuéra. Upémarõ Moisés opuʼã odefende umi kuñataĩme ha omboyʼu chupekuéra hymba. 18 Ha umi kuñataĩ og̃uahẽ rire hógape, itúa Reuel*+ oporandu chupekuéra: “¿Mbaʼeichakue piko voiete peg̃uahẽ koestedía?”. 19 Haʼekuéra heʼi itúape: “Peteĩ egipcio+ oredefende umi pastórgui ha oguenohẽ avei y omboyʼu hag̃ua ñane rymbakuéra”. 20 Ha itúa heʼi chupekuéra: “¿Ha moõiko oime pe kuimbaʼe? ¿Mbaʼéreiko peheja chupe upépe? Pehenói chupe ou hag̃ua okaru ñanendive”. 21 Upéi haʼe heʼi Moiséspe opyta hag̃ua oiko hendivekuéra, ha haʼe odesidi opyta upépe. Ha haʼe omeʼẽ Moiséspe hembirekorã itajýra Ziporá.+ 22 Upe rire Ziporá hyeguasu ha oreko peteĩ mitãkuimbaʼe, ha Moisés ombohéra pe mitãme Guersom,*+ pórke heʼi: “Che ningo extranhéro ko lugár aikohápe”.+

23 Heta tiémpo rire omano pe rréi de Egipto,+ péro umi israelita osegi ohasa asy ha ombaʼapo pohýi esklávoicha. Upévare haʼekuéra káda día hasẽ ha ojerure asy Ñandejárape oipytyvõmi hag̃ua chupekuéra.+ 24 Upe rire Ñandejára ohendu mbaʼeichaitépa oñembyasy+ hikuái ha imanduʼa ojapo hague peteĩ kompromíso Abrahán, Isaac ha Jacob ndive.+ 25 Ha Ñandejára ohecha mbaʼeichaitépa ohasa asy umi israelita ha ombyasy chupekuéra.

3 Moisés ningo pastór vaʼekue ha oñangareko isuégro Jetró+ ovechakuérare. Jetró hína Madianpegua saserdóte. Peteĩ díape, Moisés ogueraha umi ovechakuéra oéste gotyo pe desiértope ha upéi og̃uahẽ Horébpe, Ñandejára tee montáñape.+ 2 Ha upépe Jehová ánhel ojechauka chupe tatarendýicha peteĩ yvyramataʼi* paʼũme.+ Moisés omaña hese ha ohecha mbaʼéichapa pe yvyramataʼi* hendy péro ndokáiri. 3 Upévare Moisés heʼi: “¿Mbaʼeichakue piko pe yvyramataʼi* hendy péro ndokáiri? Aháta arrevisami ko mbaʼe iñextrañoitéva”. 4 Jehová ohechávo Moisés oñembojaha ohecha hag̃ua la oikóva, ohenói chupe pe yvyramataʼi* guive ha heʼi: “¡Moisés, Moisés!”. Ha haʼe katu heʼi chupe: “Ápe aime”. 5 Upépe Ñandejára heʼi chupe: “Pepevéntema eñemboja. Eipeʼa ne sandália, pórke sagrádo hína ko lugár repyrũha”.

6 Ha Ñandejára heʼive chupe: “Che hína nde tuakuéra ypykue Jára; Abrahán,+ Isaac+ ha Jacob+ Jára”. Upépe Moisés omoʼã hova okyhyjégui omaña hag̃ua Ñandejára teetére. 7 Jehová heʼive chupe: “Ahechapaite hína mbaʼeichaite pevépa ohasa asy che puévlo oĩva Egíptope. Ha ahendu avei mbaʼeichaitépa hasẽ ha ojerure asy chéve aipytyvõ hag̃ua chupekuéra, pórke oñemombaʼapo pohyieterei chupekuéra. Che ahechapaite hína mbaʼéichapa ohasa asy hikuái.+ 8 Chete aguenohẽta chupekuéra umi egipcio poguýgui.+ Ha agueraháta chupekuéra upégui peteĩ yvy iporã ha tuichávape, upe yvýpe ningo osyry kamby ha eirete.+ Upe yvy oĩ hína umi cananeo territóriope, oĩháme umi hitita, amorreo, perizita, heveo ha jebuseo.+ 9 Che ahendu mbaʼeichaitépa umi israelita hasẽ ha ojerure asy chéve aajudami hag̃ua chupekuéra, ha ahecha avei mbaʼeichaitépa umi egipcio omombaʼapo pohýi chupekuéra.+ 10 Koʼág̃a katu romondóta faraón rendápe reguenohẽ hag̃ua Egíptogui che puévlo Israélpe”.+

11 Péro Moisés heʼi Ñandejára teépe: “Che ningo ndahaʼéi mbaʼeve aha hag̃ua faraón rendápe ha aguenohẽ Egíptogui umi israelítape”. 12 Upémarõ Ñandejára heʼi chupe: “Che aiméta nendive,+ ha reime hag̃ua segúro chete romondoha hína, ajapo ndéve ko promésa:* reguenohẽ rire umi héntepe Egíptogui, peẽ pejúta ko montáñape+ ha cheadoráta* chéve, Ñandejára teetépe”.

13 Péro Moisés heʼi Ñandejára teépe: “Ñamoĩ chupe ahaha umi israelita rendápe ha haʼe chupekuéra: ‘Pende tuakuéra ypykue Jára ningo chembou pene rendápe’. Ha haʼekuéra ikatu heʼi chéve: ‘¿Mbaʼéichaiko héra?’.+ Péicha heʼíramo chéve hikuái, ¿mbaʼe piko che haʼéta chupekuéra?”. 14 Upévare Ñandejára heʼi Moiséspe: “CHEHEGUI* OIKÓTA CHE AIPOTÁVA”.*+ Upéi heʼive: “Péicha ere vaʼerã umi israelítape: ‘Chembou hína pene rendápe CHEHEGUI OIKÓTA CHE AIPOTÁVA’”.+ 15 Ñandejára heʼi avei Moiséspe:

“Péicha ere vaʼerã umi israelítape: ‘Jehová, pende tuakuéra ypykue Jára; Abrahán,+ Isaac+ ha Jacob+ Jára chembou pene rendápe’. Péicha hína che réra opa árare+ ha ko téra rupive enterove henerasión imanduʼáta cherehe. 16 Koʼág̃a tereho embyaty umi kuimbaʼe omoakãvape* Israel ha ere chupekuéra: ‘Jehová, pende tuakuéra ypykue Jára, Abrahán, Isaac ha Jacob Jára, ojechauka chéve ha heʼi: “Che ahechakuaa mbaʼeichaitépa pehasa asy Egíptope.+ 17 Upévare che adesidíma poguenohẽtaha Egíptogui anivéma hag̃ua pehasa asy,+ ha pogueraháta umi cananeo yvýpe, oĩháme umi hitita, amorreo,+ perizita, heveo ha jebuseo.+ Upe yvýpe ningo osyry kamby ha eirete”’.+

18 Haʼekuéra katuete nerendúta reñeʼẽ vove chupekuéra.+ Upéi nde ha umi kuimbaʼe omoakãva Israel pehóta pe rréi de Egipto rendápe, ha peje vaʼerã chupe: ‘Jehová, umi hebreokuéra+ Jára, oñeʼẽ kuri orendive. Upévare rojerure ndéve permíso roviaha hag̃ua 3 día rog̃uahẽ meve pe desiértope, ha upépe rojapóta sakrifísio ore Jára Jehovápe’.+ 19 Upéicharõ jepe, che aikuaa porã napoipytyvõiramo che podér rupive, pe rréi de Egipto nopermitimoʼãi peẽme peho.+ 20 Upévare aipurúta che podér Egíptope ha ajapóta heta milágro ambohasa asy hag̃ua umi egípciope. Ha upe rire ae pe faraón opoíta pendehegui.+ 21 Ha che amomýita umi egípciope imbaʼeporã hag̃ua penendive. Upévare pesẽ vove upégui, ndapehomoʼãi po nandi.+ 22 Káda kuña israelita ojerure vaʼerã umi kósa de pláta, de óro ha avei ao umi ivesínape ha umi kuña egipcia oikóvape hendivekuéra. Ha peẽ pemoĩ vaʼerã koʼã mbaʼe pende raʼykuéra ha pende rajykuérare. Peẽ pemoperõta umi egípciope”.+

4 Moisés katu heʼi jey: “Péro ñamoĩ chupe ndachegueroviaiha hikuái ha nohenduseiha la haʼéva chupekuéra,+ pórke haʼekuéra heʼíne chéve ág̃a: ‘Jehová ndojechaukái ndéve’”. 2 Upémarõ Jehová heʼi chupe: “¿Mbaʼe reguereko nde pópe?”. Moisés heʼi: “Peteĩ vastón”. 3 Ñandejára heʼi chupe: “Eity yvýpe”. Upémarõ haʼe oity yvýpe ivastón ha oiko chugui peteĩ mbói,+ ha Moisés oñemondýi ha opo chugui. 4 Ha Jehová heʼi chupe: “Ejagarra huguáigui”. Upémarõ Moisés ojagarra pe mbói, ha oñakaramávo hese oiko jey chugui peteĩ vastón. 5 Ñandejára heʼi chupe: “Ko milágro rupive haʼekuéra ogueroviáta Ñandejára Jehová ojechauka+ hague ndéve, haʼe hína pende tuakuéra ypykue Jára, Abrahán, Isaac ha Jacob+ Jára”.

6 Jehová heʼi avei chupe: “Emoingemi nde po nde ao kuápe”. Upémarõ Moisés omoinge ipo ijao kuápe, ha oguenohẽvo ohecha pe ipo henyhẽteha lépragui ha morotĩmba eládaicha.+ 7 Upéi Ñandejára heʼi chupe: “Emoinge jey nde po nde ao kuápe”. Ha Moisés omoinge jey ipo ijao kuápe, ha oguenohẽvo upégui, okuera jeýma la ipo. 8 Ñandejára heʼi chupe: “Nandegueroviaséiramo térã nopenáiramo nderehe hikuái ág̃a rejapo vove pe primer milágro, upéicharõ ogueroviátama hikuái rejapo vove ko ótro milágro.+ 9 Péro rejapo rire koʼã mokõi milágro ha lomímonte nandegueroviái ha nanerenduséi hikuái, upéicharõ reguenohẽ vaʼerã y pe Rrío Nílogui ha upéi eñohẽ yvýpe. Ha reñohẽ vove yvýpe pe y, oikóta chugui tuguy”.+

10 Upéi Moisés heʼi Jehovápe: “Chediskulpamína Jehová, péro che ningo ndahaʼéi la añeʼẽkuaaitereíva, ni ymave ni nde reñeʼẽ rire chendive. Chéko areko provléma añeʼẽ hag̃ua ha ndaikatúi añeʼẽ syryry”.+ 11 Jehová heʼi chupe: “¿Ha máva piko ojapo yvypórape ijururã, ha máva piko omoñeʼẽngu chupekuéra? Térã, ¿máva piko heʼi peteĩ persóna nohendumoʼãiha? ¿Máva piko ojapo chupekuéra hesarã ikatu hag̃uáicha ohecha porã? ¿Máva piko heʼi peteĩ persóna opytataha isiégo? ¿Ndahaʼéipa che, Jehová, upe ikatúva ojapo koʼã mbaʼe? 12 Tereho katu, che aiméta nendive ha roipytyvõta reñeʼẽ hag̃ua ha romboʼéta mbaʼe mbaʼépa ere vaʼerã”.+ 13 Péro Moisés heʼi chupe: “Chediskulpamína Jehová, emondóna ótrope, nde remondosévape”. 14 Upépe Jehová ipochyeterei Moisés rehe ha heʼi: “Toho upéicharõ nendive ne ermáno Aarón,+ pe levita. Che aikuaa haʼe ivaleha oñeʼẽ hag̃ua. Haʼe oime ou hína tapére nerug̃uaitĩ hag̃ua, ha ovyʼaitereíta nderecha vove.+ 15 Upévare, pejotopa vove eñeʼẽ vaʼerã hendive ha emombeʼu chupe umi mbaʼe haʼe vaʼekue ndéve.+ Ha che aiméta penendive ha poipytyvõta peñeʼẽ hag̃ua+ ha pomboʼéta mbaʼe mbaʼépa pejapo vaʼerã. 16 Haʼe oñeʼẽta ág̃a nde rérape, ha oñeʼẽta voi nde vése pe puévlondi, ha nde eréta chupe mbaʼépa heʼi Ñandejára.+ 17 Ha regueraha vaʼerã ko vastón rejapo hag̃ua umi milágro”.+

18 Upéi Moisés oho isuégro Jetró+ rendápe ha heʼi chupe: “Ahase ningo umi che ermanokuéra hebreo rendápe Egíptope, ahecha hag̃ua mbaʼéichapa oiko hikuái”. Jetró heʼi chupe: “Tereho katu, ha tosẽ porãmba ndéve”. 19 Upéi Moisés oĩ aja gueteri Madiánpe Jehová oñeʼẽ jey chupe ha heʼi: “Tereho jey katu Egíptope, pórke omanombáma umi ndejukase vaʼekue”.+

20 Upémarõ Moisés ohupi vúrro ári hembireko ha ifamiliakuérape ha osẽ oho Egíptope. Moisés ogueraha avei pe vastón Ñandejára heʼi vaʼekue chupe oraha hag̃ua. 21 Upéi Jehová heʼi Moiséspe: “Ág̃a reime vove Egíptope, tereho faraón rendápe ha ejapo umi milágro. Che ameʼẽma kuri ndéve podér rejapo hag̃ua umíva.+ Péro che ahejáta haʼe oñembopyʼahatã+ ha ndopoisemoʼãi pe puévlogui.+ 22 Upévare ere vaʼerã faraónpe: ‘Péicha heʼi Jehová: “Israel ningo che raʼy, haʼe hína che raʼy ypykue.+ 23 Che haʼe ndéve: emondo che raʼýpe cheadora* hag̃ua. Péro neremondóiramo, ajukáta nde raʼýpe, pe nde raʼy ypykuépe”’”.+

24 Upéi tapére opyta hikuái peteĩ lugárpe oke hag̃ua. Ha upépe Jehová*+ ojotopa hendive ha ojukase chupe.*+ 25 Upémarõ Ziporá+ ojagarra peteĩ kyse* ha osirkunsida* imembýpe. Upéi omombo ipýre* imemby órgano sexuál pireʼi oikytĩ vaʼekue, ha heʼi chupe: “Ko tuguy rupive nde hína peteĩ nóvio chéve g̃uarã”. 26 Upémarõ Ñandejára ndojapói hese mbaʼeve. Ziporá ningo osirkunsida rupi imembýpe heʼi vaʼekue: “Ko tuguy rupive nde hína peteĩ nóvio chéve g̃uarã”.

27 Upémarõ Jehová heʼi Aarónpe: “Tereho pe desiértope rejotopa hag̃ua ne ermáno Moisés ndive”.+ Upévare haʼe oho ha ojotopa iñermánondi Ñandejára tee montáñape,+ ha ohug̃uaitĩvo oañuã ha ohetũ chupe. 28 Ha Moisés omombeʼu Aarónpe opa mbaʼe Jehová heʼi vaʼekue,+ avei omombeʼu chupe entéro umi milágro Ñandejára ojapoka vaʼekue chupe.+ 29 Upe rire Moisés ha Aarón ombyaty ha oñeʼẽ entéro umi kuimbaʼe omoakãvandi* umi israelítape.+ 30 Ha Aarón omombeʼu chupekuéra opa mbaʼe Jehová heʼi vaʼekue Moiséspe. Upéi Moisés ojapo umi milágro+ umi israelita renondépe, 31 ha haʼekuéra oguerovia chupe.+ Umi hénte oñesũ ha oñakãity ohendúrõ guare Jehová imanduʼaha Israel rehe+ ha ohechaha mbaʼeichaitépa ohasa asy hikuái.+

5 Upéi Moisés ha Aarón oho faraón rendápe ha heʼi chupe: “Péicha heʼi Jehová, Israel Jára: ‘Epoi che puévlogui ojapo hag̃ua chéve peteĩ fiésta cheadora hag̃ua pe desiértope’”. 2 Péro faraón heʼi chupe: “¿Máva piko aipo Jehová+ cheñeʼẽrendu hag̃ua chupe ha apoi hag̃ua umi israelítagui?+ Che ndaikuaaiete voi Jehovápe, ha ndapoimoʼãi avei umi israelítagui”.+ 3 Moisés ha Aarón katu heʼi faraónpe: “Umi hebreokuéra Jára ningo oñeʼẽ kuri orendive. Upévare rojerure ndéve permíso roviaha hag̃ua 3 día pe desiértope, ha upépe rojapóta sakrifísio ore Jára Jehovápe.+ Ndorojapóiramo upéicha haʼe ipochýta orendive, ha ikatu voi ogueru ore ári mbaʼasy térã ojevale ore enemigokuérare orejuka hag̃ua espádape”. 4 Pe rréi de Egipto heʼi chupekuéra: “Moisés ha Aarón, pejemína chéve ¿mbaʼére piko peẽ peiko pemboliga umi héntepe oheja hag̃ua itraváho? ¡Tapeho jey katu pembaʼapo!”.+ 5 Ha faraón heʼi avei: “Pemañamína mbaʼeichaitépa heta umi israelita ko lugárpe, ha peẽ katu peju pemboperdese chupekuéra itiémpo”.

6 Upe diaitépe faraón heʼi umi kapatás ha umi enkargádo israelítape: 7 “Anivéma pemeʼẽ kapiʼi* umi héntepe ojapo hag̃ua ladríllo.+ Haʼekueraite voi toheka ha tombyaty pe kapiʼi oikotevẽva. 8 Péro osegi vaʼerã ojapo hikuái la mísma kantida de ladríllo, aníke pejapoka chupekuéra saʼive. Pórke iñateʼỹguinte heʼi hikuái oikóvo: ‘Emeʼẽna oréve permíso. Rohose ningo rojapo sakrifísio ore Járape’. 9 Pejopyve hendivekuéra ha pemombaʼapo pohyive chupekuéra. Péicha ndahekoreimoʼãi ha ndoikomoʼãi ojapysaka umi japu ojeʼévare chupekuéra”.

10 Upévo umi kapatás+ ha umi enkargádo israelita heʼi umi héntepe: “Péicha heʼi faraón: ‘Noñemeʼẽmoʼãvéima peẽme kapiʼi pejapo hag̃ua ladríllo. 11 Peẽ voi peho vaʼerã peheka ha pembyaty pe kapiʼi peikotevẽtava. Péro pesegi vaʼerã pejapo la mísma kantida de ladríllo’”. 12 Upémarõ umi hénte isarambi oparupiete Egíptope, ha oho umi kokuére ombyaty hag̃ua umi kóga rakãngue ipirupámava oipuru hag̃ua kapiʼi rangue. 13 Ha umi kapatás ombyapura chupekuéra ha heʼi: “¡Dáleke, tapeho katu pembaʼapo! Káda día pekompleta vaʼerã pende traváho. Peprodusi vaʼerã la mísma kantida de ladríllo pe kapiʼi oñemeʼẽha tiémpope guaréicha peẽme”. 14 Upéi umi kapatás faraón omoĩ vaʼekue, oñepyrũ oinupã+ umi enkargadokuérape ha heʼi chupekuéra: “¿Mbaʼére ndapejapopái pe kantida de ladríllo ojeʼe vaʼekue peẽme? Kuehéma voi ndapejapopái ha koestedía upéichante avei”.

15 Upévare umi enkargádo israelita oho ojekeha faraónpe ha heʼi: “Ore ningo nde siérvo, ¿mbaʼére piko oretrata péicha? 16 Noñemeʼẽi ningo oréve la kapiʼi ha lomímonte rojapo vaʼerã la mísma kantida de ladríllo. Ha norokompletáirõ, umi nde kapatás orembyepoti ha heʼi oréve: ‘¡Pejapo katu la ladríllo!’. Ore ningo ndorofallái, nde siervokuéra hína la ofalláva”. 17 Péro faraón heʼi chupekuéra: “¡Peẽ ningo la penearagánva ha napembaʼaposéiva!+ Upévare la peje peikóvo: ‘Emeʼẽna oréve permíso. Rohose ningo rojapo sakrifísio Jehovápe’.+ 18 ¡Tapeho katu pembaʼapo! Noñemeʼẽmoʼãi peẽme kapiʼi, péro pesegi vaʼerã pejapo la mísma kantida de ladríllo ojeʼe haguéicha peẽme”.

19 Upépe umi enkargádo israelita ohechakuaa ivaiveha la isituasionkuéra, pórke ojapo vaʼerã hikuái la mísma kantida ladríllo káda día, ojapo haguéicha ymave. 20 Upéi ojotopa hikuái Moisés ha Aarón ndive. Haʼekuéra oñemboʼy hína kuri okápe ha ohaʼarõ umi enkargádope osẽ vove faraón rendágui oñeʼẽ hag̃ua hendivekuéra. 21 Umi enkargádo israelita heʼi chupekuéra: “Jehová tapendehusga la pejapo vaʼekuére, pórke pende káusare faraón ha isiervokuéra ndaijaʼevéi orerehe, ha koʼág̃a haʼete voi pemoĩva ipopekuéra peteĩ espáda orejukapa hag̃ua”.+ 22 Upépe Moisés heʼi Jehovápe: “Jehová, ¿mbaʼére piko péicha rembohasa asy ko puévlope? ¿Maʼerãiko chembou raʼe? 23 Aha ypy guive faraón rendápe haʼe hag̃ua chupe umi mbaʼe remanda vaʼekue,+ haʼe ojopyvéntema pe puévlope,+ ha nde nderejapói mbaʼeve resalva hag̃ua chupekuéra”.+

6 Upémarõ Jehová heʼi Moiséspe: “Koʼág̃a rehecháta la ajapótava faraón rehe.+ Che podér rupive aovligáta chupe opoi hag̃ua pendehegui, ha ohecha rire che podér, haʼe voi ojeruréta peẽme pesẽ hag̃ua hetãgui”.+

2 Ha Ñandejára heʼi Moiséspe: “Che hína Jehová. 3 Che añeʼẽmi* vaʼekue Abrahán, Isaac ha Jacóbpe. Haʼekuéra oikuaa vaʼekue che haʼeha Ñandejára Todopoderóso,+ péro che ndaikuaaukái vaʼekue chupekuéra mbaʼépa heʼise che réra Jehová.+ 4 Ha che añekompromete vaʼekue ameʼẽtaha chupekuéra pe lugár hérava Canaán. Upépe ningo haʼekuéra oiko vaʼekue extranhéroicha.+ 5 Che ningo ahendu mbaʼéichapa che puévlo Israel hasẽ ha oñembyasy, pórke umi egipcio oreko chupekuéra esklávoicha, ha upéva chemomanduʼa pe kompromíso ajapo vaʼekuére.+

6 Upévare ere umi israelítape: ‘Che hína Jehová, ha poguenohẽta umi egipcio poguýgui ha ndapeikomoʼãvéima ijesklávoramo.+ Che aipurúta che podér posalva hag̃ua ha tuichaiterei akastigáta umi egípciope.+ 7 Ha peẽ haʼéta che puévlo ha che haʼéta pende Jára.+ Peẽ peikuaáta che, Jehová, poguenohẽha umi egipcio poguýgui, ha péicha aipeʼapaitéta umi kárga pohýi haʼekuéra omoĩva pende ári. 8 Avei pogueraháta pe yvy apromete ha ahura vaʼekuépe ameʼẽtaha Abrahán, Isaac ha Jacóbpe. Upe yvy ameʼẽta peẽme ha opytátama penembaʼerã.+ Che hína Jehová’”.+

9 Upéi Moisés oho heʼi koʼã mbaʼe umi israelítape, péro haʼekuéra nohenduséi chupe oñedesanimaiterei rupi, pórke umi egipcio oreko chupekuéra ijesklávoramo ha ohasa asyeterei hikuái.+

10 Upémarõ Jehová heʼi Moiséspe: 11 “Tereho eñeʼẽ faraón ndive, pe rréi de Egipto, ha ere chupe topoi umi israelítagui osẽ hag̃ua ko tetãgui”. 12 Péro Moisés heʼi chupe: “Jehová, umi israelítama voi ningo nacherendúi,+ ha piko mbaʼéicha faraón openáta cherehe, hiʼarive che ndaikatúi voi añeʼẽ porã”.+ 13 Ha Jehová heʼi jey Moisés ha Aarónpe mbaʼe mbaʼépa omanda vaʼerã umi israelita ha faraónpe, pe rréi de Egipto, ikatu hag̃uáicha umi israelita osẽ upégui.

14 Koʼãva hína umi omoakãva umi família israelita: Rubén hína Israel raʼy ypykue,+ ha koʼãva hína itaʼyrakuéra omoakãva Rubén trívu: Hanok, Palú, Hezrón ha Carmí.+ Koʼãva hína Rubén familiare.

15 Koʼãva hína Simeón raʼykuéra: Jemuel, Jamín, Ohad, Jakín, Zóhar ha Shaúl. Shaúl sy hína peteĩ cananea.+ Koʼãva hína Simeón familiare.

16 Koʼãva hína Leví+ raʼykuéra: Guersón, Cohat ha Merarí.+ Koʼãvagui ou hína entéro umi levita. Leví oikove vaʼekue 137 áño.

17 Koʼãva hína Guersón raʼykuéra omoakã vaʼekue ifamília: Libní ha Simeí.+

18 Koʼãva hína Cohat raʼykuéra: Amram, Izhar, Hebrón ha Uziel.+ Cohat oikove vaʼekue 133 áño.

19 Koʼãva hína Merarí raʼykuéra: Mahlí ha Musí.

Koʼãva hína umi levitakuéra raʼyre asegún ifamília.+

20 Amram katu omenda peteĩ kuñataĩ héravare Jokébed, haʼe hína itúa ermána.+ Jokébed ningo Aarón ha Moisés sy.+ Amram oikove vaʼekue 137 áño.

21 Koʼãva hína Izhar raʼykuéra: Coré,+ Néfeg ha Zicrí.

22 Koʼãva hína Uziel raʼykuéra: Misael, Elzafán+ ha Sitrí.

23 Upéi Aarón omenda Eliseba rehe, haʼe hína Aminadab rajy ha Nahsón+ ermána. Eliseba membykuéra hína Nadab, Abihú, Eleazar ha Itamar.+

24 Koʼãva hína Coré raʼykuéra: Asir, Elcaná ha Abiasaf.+ Koʼãvagui ou hína umi coreíta.+

25 Aarón raʼy Eleazar+ katu omenda Putiel rajy rehe, upéi ko kuñakarai hyeguasu ha onase Finehás.+

Koʼãva hína umi kuimbaʼe omoakãva ituakuéra ypykue Leví familiarépe, asegún káda ifamília.+

26 Koʼãva hína Moisés ha Aarón hentekuéra, ha koʼã mokõi kuimbaʼépe Jehová heʼi vaʼekue: “Penohẽ umi israelítape Egíptogui grúpo por grúpo, peteĩ ehérsitoicha”.+ 27 Moisés ha Aarón hína umi oñeʼẽ vaʼekue pe faraónpe onohẽ hag̃ua umi israelítape Egíptogui.+

28 Jehová oñeʼẽ vaʼekue Moiséspe Egíptope. 29 Upérõ Jehová heʼi chupe: “Che hína Jehová. Tereho ere faraónpe, pe rréi de Egipto, opa mbaʼe haʼéva ndéve”. 30 Upémarõ Moisés heʼi chupe: “Jehová, che ningo ndaikatúi añeʼẽ porã, ¿mbaʼéicha piko faraón openáta cherehe?”.+

7 Jehová heʼi Moiséspe: “Ameʼẽ ndéve autorida oiko hag̃ua ndehegui peteĩ Dios* faraónpe, ha Aarón ne ermáno oñeʼẽta nde rérape peteĩ profétaicha.+ 2 Nde ere vaʼerã Aarónpe opa mbaʼe haʼéva ndéve, ha haʼe heʼíta koʼã mbaʼe faraónpe. Ha faraón opoíta umi israelítagui osẽ hag̃ua hetãgui. 3 Péro che ahejáta faraónpe oñembopyʼahatã,+ ha ajapóta heta mbaʼe ndaijojaháiva ha milágro Egíptope.+ 4 Faraón katu ndoikuaasemoʼãi mbaʼeve pendehegui, upévare che aipurúta che podér ambohasa asy hag̃ua umi egípciope. Ha aguenohẽta Egíptogui che puévlope, umi israelítape, ha upearã tuichaiterei akastigáta umi egípciope.+ 5 Ág̃a aipuru vove che podér umi egipcio kóntrape, haʼekuéra oikuaa porãta hína mávapa Jehová,+ ha aguenohẽta umi israelítape upégui”. 6 Ha Moisés ha Aarón ojapo opa mbaʼe Jehová omanda vaʼekue chupekuéra, ojapo hikuái haʼe heʼi hagueichaite chupekuéra. 7 Moisés oreko vaʼekue 80 áño ha Aarón 83 áño oñeʼẽrõ guare faraónpe.+

8 Upéi Jehová heʼi Moisés ha Aarónpe: 9 “Faraón heʼíramo peẽme pejapo hag̃ua peteĩ milágro, upéicharõ ere vaʼerã Aarónpe: ‘Emombo ne vastón faraón renondépe’. Ha pe vastóngui oikóta peteĩ mbói tuicháva”.+ 10 Upémarõ Moisés ha Aarón oho faraón rendápe ha ojapo Jehová omanda hagueichaite chupekuéra: Aarón omombo ivastón faraón ha isiervokuéra renondépe ha oiko chugui peteĩ mbói tuicháva. 11 Upémarõ faraón ohenoika umi kuimbaʼe iñarandúvape, umi pajesérope ha umi saserdóte ojapóvape máhia oĩva Egíptope.+ Ha koʼã saserdóte oipuru máhia ojapo hag̃ua avei upeichaite.+ 12 Haʼekuéra omombo avei ivastón ha oiko chugui mbói tuicháva. Péro pe mbói oiko vaʼekue Aarón vastóngui omokõmbaite umi ótro mbóipe. 13 Upéicharõ jepe, Jehová heʼi haguéicha, faraón oñembopyʼahatã+ ha nopenái hesekuéra.

14 Upémarõ Jehová heʼi Moiséspe: “Faraón oñembopyʼahatã,+ upévare ndopoíri pe puévlogui. 15 Koʼẽrõ pyhareve rejapóta ko haʼétava ndéve: ág̃a faraón oho vove Rrío Nílope, nde reho vaʼerã rehaʼarõ chupe pe rrío kóstape, ha regueraha vaʼerã nde pópe pe vastón oiko vaʼekue chugui mbói.+ 16 Ha ere vaʼerã chupe: ‘Jehová, umi hebreokuéra Jára chembou ne rendápe,+ ha heʼika ndéve: “Epoi che puévlogui oho hag̃ua cheadora* pe desiértope”. Péro nde koʼág̃a peve nderejapói gueteri la haʼe heʼíva ndéve. 17 Péicha heʼi Jehová: “Nde reikuaáta mávapa hína Jehová.+ Ág̃a ainupã vove che vastónpe pe y oĩva Rrío Nílope, oikóta chugui tuguy. 18 Ha umi pira oĩva guive Rrío Nílope omanombáta, ha pe y inetereíta, upévare ni peteĩ egipcio ndaikatumoʼãi hoyʼu pe Rrío Nílogui”’”.

19 Upémarõ Jehová heʼi Moiséspe: “Ere Aarónpe: ‘Ejagarra ne vastón ha eipyso pe y ári.+ Péicha oikopáta tuguy pe y oĩvagui Egipto territóriope, tahaʼe umi oĩvagui umi rríope, lagúnape, umi kanálpe térã umi esteroháre’.+ Oikóta avei tuguy pe y oĩvagui umi kambuchípe ha umi mbaʼyru ojejapo vaʼekuépe madéragui térã itágui”. 20 Ensegída Moisés ha Aarón ojapo Jehová omanda hagueichaite chupekuéra. Aarón ohupi ivastón ha oinupã pe y oĩva Rrío Nílope, faraón ha isiervokuéra renondépe. Ha pe y oĩvagui Rrío Nílope oiko tuguy.+ 21 Ha umi pira oĩva guive Rrío Nílope omanomba+ ha pe y ineterei, upévare umi egipcio ndaikatúi hoyʼu pe Rrío Nílogui.+ Pe y oĩva guive Egíptope oikopaite chugui tuguy.

22 Péro umi saserdóte ojapóva máhia oĩva Egíptope, ojapo avei upeichaite umi máhia sekréta rupive.+ Upévare faraón osegi oñembopyʼahatã ha nopenái hesekuéra, péicha oiko Jehová heʼi hagueichaite.+ 23 Upéi faraón oho jey hógape, ha nopenái umi mbaʼe ohecha vaʼekuére. 24 Upévare enterove umi egipcio oiko ojoʼo pe Rrío Nilo jerére oheka hag̃ua y, pórke ndaikatúi hoʼu hikuái pe y oĩva Rrío Nílope. 25 Ha 7 día aja Jehová oheja oiko tuguy pe y oĩvagui Rrío Nílope.

8 Upéi Jehová heʼi Moiséspe: “Tereho faraón rendápe ha ere chupe: ‘Jehová heʼika ndéve: “Epoi che puévlogui cheadora* hag̃ua.+ 2 Péro péichante rejokóramo chupekuéra, eikuaa porãke amyenyhẽtaha ne retã juʼígui.+ 3 Pe Rrío Nílope henyhẽtéta umi juʼi, ha upégui ohóta ojagarrapa nde róga, nde koty, ha ojupipáta nde rupápe entéro. Umi juʼi oikepáta avei nde siervokuéra rógape, ojagarrapáta nde puévlo, oikéta umi tatakuápe ha umi ne mbaʼyru ojepreparahápe pan.+ 4 Koʼã juʼi ojupipáta nderehe, nde siervokuérare ha enterove umi hénte oĩvare nde puévlope”’”.

5 Upe rire Jehová heʼi Moiséspe: “Ere Aarónpe: ‘Eipyso ne vastón umi rrío ári, umi kanál ha estéro ári, umi osẽva Rrío Nílogui. Péicha umi juʼi osẽta upégui ha ojagarrapáta Egipto’”. 6 Upémarõ Aarón oipyso ivastón Egiptopegua y ári, ha umi juʼi oñepyrũ osẽ upégui ha ojagarrapaite Egipto. 7 Péro umi saserdóte ojapóva máhia ojapo avei la juʼi imáhia sekréta rupive, ha ombou avei Egíptope.+ 8 Upéi faraón ohenoika Moisés ha Aarónpe, ha heʼi chupekuéra: “Perrogamína Jehovápe tojukapa umi juʼi oĩva che rógape ha che retãme.+ Chéngo amondose hína pende puévlope ojapo hag̃ua sakrifísio Jehovápe”. 9 Moisés heʼi faraónpe: “Ameʼẽ ndéve la oportunida ndete voi ere hag̃ua chéve arakaʼépa reipota ajerure Ñandejárape ojukapa hag̃ua umi juʼi ojupipáva nderehe, nde siervokuérare ha umi hénte oĩvare ne retãme ha ojagarrapáva nde rogakuéra. Rrío Nílope añoite opytáta umi juʼi”. 10 Ha faraón heʼi chupe: “Koʼẽrõ aipota rejapo”. Moisés heʼi chupe: “Ere hagueichaite ajapóta, péicha reikuaáta ndaiporiha ótro ohupytýva ore Jára Jehovápe.+ 11 Umi juʼi ohopáta nde rogakuéragui, nde siervokuéra rógagui ha ne retãgui. Rrío Nílope añoite opytáta umi juʼi”.+

12 Upémarõ Moisés ha Aarón osẽ oho faraón oĩhágui. Upéi Moisés oñemboʼe Jehovápe ojukapa hag̃ua umi juʼi omondo vaʼekue faraónpe.+ 13 Ha Jehová ojapo Moisés ojerure haguéicha chupe, upéicha rupi omanombaite umi juʼi oĩ vaʼekue umi ógape, korapýre ha umi ñúre. 14 Upéi umi egipcio oñepyrũ ombyaty umi juʼi reʼongue, ha hetaiterei ombyaty hikuái diferénte lugárpe. Ha oñepyrũ inemba umi juʼi reʼongue ha upe hyakuãngue ojagarrapaite Egipto. 15 Faraón katu ohechávo ndaiporiveimaha umi juʼi, oñembopyʼahatã+ ojapoháicha jepi voi ha nopenavéi jeýma hesekuéra, Jehová heʼi hagueichaite.

16 Upéi Jehová heʼi Moiséspe: “Ere Aarónpe: ‘Ejagarra ne vastón ha einupã pe yvy, ha pe yvytimbo opuʼãvagui oikóta mbarigui ha ojagarrapaitéta Egipto tuichakue’”. 17 Ha upeichaite ojapo hikuái. Aarón ojagarra ivastón ha oinupã pe yvy, ha pe yvytimbógui oiko mbarigui. Umi mbarigui ningo oisuʼupa umi héntepe ha umi animálpe. Péicha oikopaite mbarigui pe yvytimbo oĩvagui Egíptope.+ 18 Ha umi saserdóte ojapóva máhia oñehaʼã ojapo avei mbarigui imáhia sekréta rupive,+ péro nosẽi chupekuéra. Ha umi mbarigui oisuʼupa umi héntepe ha umi animalkuérape. 19 Upévare umi saserdóte ojapóva máhia heʼi faraónpe: “¡Ñandejára podér rupive la ojejapo ko mbaʼe!”.*+ Péro Jehová heʼi hagueichaite, faraón osegi oñembopyʼahatã ha oñembotavy chuguikuéra.

20 Upéi Jehová heʼi Moiséspe: “Epuʼã pyharevete ha tereho faraón rendápe. Haʼe katuete ohóta hína Rrío Nílope, ha ere chupe: ‘Jehová heʼika ndéve: “Epoi che puévlogui oho hag̃ua cheadora. 21 Péro nderepoíriramo che puévlogui, amboúta ndéve hetaiterei mbutu, avei nde siervokuérape, umi hénte oĩvape ne retãme ha umi nde rogakuérape. Ha umi mbutu ojagarrapaitéta umi óga oĩva guive Egíptope, ha umi lugár peẽ peikohápe. 22 Péro upe díape che napermitimoʼãi umi mbutu ojagarra Gosén, pe lugár oikohápe che puévlo.+ Ha péicha reikuaáta che haʼeha Jehová, ha aipuruha che podér ko yvy ape ári.+ 23 Péicha aseparáta che puévlo nde puévlogui. Ha koʼẽrõ oikóta ko milágro: nde puévlope ojagarrapaitéta umi mbutu, péro che puévlope ndojagarramoʼãi”’”.

24 Ha upeichaite ojapo Jehová: ou hetaiterei mbutu ha ojagarrapaite faraón róga, isiervokuéra róga ha Egipto tuichakue javeve.+ Ha umi mbutu ohundiete upe tetã.+ 25 Upéi hasypeve faraón ohenoika Moisés ha Aarónpe ha heʼi chupekuéra: “Tapeho katu pejapo sakrifísio pende Járape Egipto territóriope”. 26 Péro Moisés heʼi chupe: “Ndaikatúi rojapo upéicha, pórke umi mbaʼe rosakrifikátava ore Jára Jehovápe ningo ndogustamoʼãi umi egípciope.+ Ha rojapóramo upéva henondepekuéra, katuete rombopochýta umi egípciope ha orejapíta itápe orejuka peve. 27 Ore rohóta 3 día pe desiértope ha upépe rojapóta sakrifísio ore Jára Jehovápe, haʼe heʼi hagueichaite oréve”.+

28 Faraón heʼi chupe: “Ameʼẽta peẽme permíso peho hag̃ua pejapo sakrifísio pende Jára Jehovápe pe desiértope. Anínte peho mombyryeterei, ha ejeruremíkena cherehe nde Járape”.+ 29 Moisés heʼi chupe: “Koʼág̃a che aháta ha ajeruréta nderehe Jehovápe. Ha pyharevete umi mbutu ohopátama nde rógagui, nde siervokuéra rógagui ha ne retãgui. Péro aníntekena orembotavy jeýma ha neremondói ore puévlope rojapo hag̃ua sakrifísio Jehovápe”.+ 30 Upémarõ Moisés ojerretira faraón oĩhágui ha oñemboʼe Jehovápe.+ 31 Ha Jehová ojapo Moisés ojerure haguéicha chupe, upévare umi mbutu ohopaite faraón rógagui, isiervokuéra rógagui ha hetãgui. Ni peteĩ mbutu ndopytái. 32 Péro faraón oñembopyʼahatã jey ha ndopoíri umi israelítagui.

9 Upévare Jehová heʼi Moiséspe: “Tereho faraón rendápe ha ere chupe: ‘Ñandejára Jehová, umi hebreokuéra Jára heʼika ndéve: “Epoi che puévlogui oho hag̃ua cheadora.*+ 2 Péro nderepoíriramo chuguikuéra ha resegínteramo rejoko, 3 eikuaa porãke Jehová oipurutaha ipodér+ ha ombohasýta ne rymbakuéra. Hasypaitéta umi animál erekóva guive: umi kavaju, vúrro, vaka, kaméllo, ovecha ha kavarakuéra.+ 4 Ha Jehová nopermitimoʼãi ni peteĩ umi israelita rymbakuéra omano, péro umi egipcio rymbakuéra katu omanombaitéta”’”.+ 5 Jehová omombeʼu avei arakaʼetépa oikóta koʼã mbaʼe, heʼívo: “Che Jehová koʼẽrõ ajapóta koʼã mbaʼe ne retãme”.

6 Ha Jehová ojapo heʼi hagueichaite: al día sigiénte oñepyrũ omano umi egipcio rymbakuéra,+ péro nomanói ni peteĩ umi israelita rymbakuéra. 7 Upéi faraón omondo isiervokuérape oikuaa hag̃ua mbaʼépa oiko raʼe umi israelita rymbakuéragui, ha heʼi chupe hikuái ni peteĩ nomanói hague. Upéicharõ jepe, faraón osegi oñembopyʼahatã ha ndopoíri umi israelítagui.+

8 Jehová upéi heʼi Moisés ha Aarónpe: “Peraha tanimbu pende po renyhẽte, ha Moisés opoi vaʼerã yvate faraón renondépe. 9 Ha oikóta chugui yvytimbo ha ojagarrapaitéta Egipto, ha pe yvytimbo oguenohẽmbaitéta kuru ipeupáva umi egipcio ha umi animalkuérare”.

10 Upémarõ haʼekuéra ogueraha pe tanimbu ha oho faraón rendápe. Ha upépe Moisés opoi yvate pe tanimbu ha oguenohẽmbaite kuru ipeupáva umi egípciore ha umi animalkuérare. 11 Umi saserdóte ojapóva máhia ndaikatúi opyta Moisés renondépe ha osẽ ohopa hese, pórke umi kuru ipeupáva osẽmbaite hesekuéra ha avei enterove umi egípciore.+ 12 Péro Jehová oheja faraón oñembopyʼahatã, upévare nohendúi chupekuéra. Péicha oiko Jehová heʼi hagueichaite Moiséspe.+

13 Upémarõ Jehová heʼi Moiséspe: “Epuʼã pyharevete ha tereho faraón rendápe ha ere chupe: ‘Ñandejára Jehová, umi hebreokuéra Jára, heʼika ndéve: “Epoi che puévlogui oho hag̃ua cheadora. 14 Nderejapóiramo upéicha, amboúta hetaiterei mbaʼe vai nde ári, nde siervokuérare ha nde puévlore. Péicha reikuaáta ndaiporiha ótro cheichagua ko yvy ape ári.+ 15 Che ikatúma kuri aipuru che podér ambou hag̃ua pende ári peteĩ mbaʼasy vai, ha péicha pohundipaite ko yvy ape árigui, ndéve ha avei nde puévlope. 16 Péro che aheja gueteri reikove ahechauka hag̃ua ndéve che podér, ha che réra ojekuaa hag̃ua opárupi ko yvy ape ári.+ 17 Péro nde reikónte reñemombaʼeguasu ha nderepoíri che puévlogui. 18 Upéicha rupi koʼẽrõ pyhareve, koʼã órarupi, amboúta peteĩ torménta ha hoʼáta hetaiterei amandáu. Peichagua torménta amandáu reheve núnka ndoikóiva gueteri Egíptope. 19 Upévare ere nde siervokuérape togueru ne rymbakuéra ha opa mbaʼe reguerekóva técho guýpe. Pórke entéro hénte ha animál opytáva okápe ha ndoikéiva técho guýpe, omanombaitéta hoʼa vove pe amandáu”’”.

20 Faraón siervokuéra ogueroviáva guive Jehová heʼíva,* pyaʼe oho oguerupa técho guýpe umi ijesklávo ha hymbakuéra. 21 Péro umi ndogueroviáiva Jehová heʼíva, ohejánte ijesklavokuéra ha hymbakuéra okápe.

22 Upéi Jehová heʼi Moiséspe: “Emopuʼã nde po yvága gotyo hoʼa hag̃ua amandáu Egíptope.+ Pe amandáu hoʼáta umi héntere, umi animál rehe ha entéro umi plantasión ha yvyramáta oĩvare Egíptope”.+ 23 Upémarõ Moisés ohupi ivastón yvága gotyo ha Jehová ombou pe torménta vai, oñepyrũ osunu, hoʼa rrájo ha amandáu. Péicha Jehová oheja hoʼa kontinuadoite amandáu Egíptope. 24 Ha hoʼa aja pe amandáu, overa, oguyguypa ha hoʼa avei rrájo. Hetaiterei amandáu hoʼa, núnka ndoikóiva gueteri péicha Egíptope.+ 25 Pe amandáu ohundipaite opa mbaʼe opyta vaʼekue okápe. Ojuka hetaiterei hénte ha animál, ohundipaite umi plantasión ha yvyramatakuéra oĩva Egíptope.+ 26 Ha Gosénpe añoite ndoʼái amandáu, upe lugár oikohápe umi israelitakuéra.+

27 Upévare faraón ohenoika Moisés ha Aarónpe ha heʼi chupekuéra: “Koʼág̃a arrekonose afalla hague Jehová kóntrape, haʼe ojapo porã orekastigávo, pórke che ha che retãygua la rofalláva. 28 Ha aipota pejerure cherehe Jehovápe anivéma hag̃ua pe ára ipochy ha hoʼa amandáu. Upéicharõ apoíta pendehegui ha ahejáta peho”. 29 Upémarõ Moisés heʼi chupe: “Asẽmírente ko siudágui ahupíta che po yvága gotyo ha añemboʼéta Jehovápe. Upéi opátama pe ára pochy ha ndoʼamoʼãvéima pe amandáu, péicha reikuaáta Jehová mbaʼeha ko yvy.+ 30 Péro che aikuaa porãma nde ha nde siervokuéra lomímonte ndapejapomoʼãiha Ñandejára Jehová heʼíva”.

31 Upérõ umi plánta de líno* ipotypáma ha pe seváda hiʼapáma avei, upévare oñehundipa oúrõ guare pe amandáu. 32 Péro umi trígope* ndojehúi mbaʼeve pórke umíva tardevéma hoky. 33 Ha Moisés osẽ rire pe siuda faraón oikohágui, ohupi ipo yvága gotyo ha oñemboʼe Jehovápe. Upepete opi, pe ára ndaipochyvéi ha ndoʼavéi pe amandáu.+ 34 Péro faraón ohechávo opimaha, ndaipochyveiha pe ára ha ndoʼaveimaha pe amandáu, haʼe ha isiervokuéra oñembopyʼahatã jeýma.+ 35 Ha Jehová heʼi haguéicha Moiséspe, faraón osegi oñembopyʼahatã ha ndopoíri umi israelítagui.+

10 Upéi Jehová heʼi Moiséspe: “Tereho faraón rendápe. Che ningo aheja haʼe ha isiervokuéra oñembopyʼahatã+ ahechauka hag̃ua faraónpe che podér umi milágro ajapóva rupive.+ 2 Ha ajapo avei ko mbaʼe ikatu hag̃uáicha peẽ pemombeʼu pende raʼykuéra ha pene nietokuérape, mbaʼeichaitépa akastiga mbarete Egíptope ha ajapo heta milágro henondepekuéra.+ Ha peẽ peikuaa porãta che haʼeha Jehová”.

3 Upémarõ Moisés ha Aarón oho faraón rendápe, ha heʼi chupe: “Ñandejára Jehová, umi hebreokuéra Jára heʼika ndéve: ‘¿Arakaʼe peve piko reñemombaretéta chéve ha nderejapomoʼãi la haʼéva ndéve?+ Haʼéma ndéve: epoi che puévlogui oho hag̃ua cheadora.* 4 Péro péichante resegíramo nderepoiséi che puévlogui, eikuaa porãke koʼẽrõ amboutaha ne retãme hetaiterei tuku. 5 Ha umi tuku ojagarrapaitéta ko tetã ha ni pe yvy ndaikatumoʼãi ojehecha. Hoʼupaitéta hikuái umi plantasión opyta vaʼekue pe amandáu rapykuerépe, ha umi kóga hemby vaʼekue peẽme. Umi yvyramáta hoky jeýva entéro hoʼupáta hikuái.+ 6 Umi tuku ojagarrapáta nde rogakuéra, nde siervokuéra róga ha umi óga oĩva guive Egíptope. Ko mbaʼe oikótava avave ndohecháiva gueteri, ni nde túa ni nde avuélo umíva ndohecháiva’”.+ Upéi heʼipa rire koʼã mbaʼe, osẽ oho hikuái faraón oĩhágui.

7 Upémarõ isiervokuéra heʼi faraónpe: “¿Arakaʼe peve piko rehejáta ñandeapeligra ko kuimbaʼe? ¿Nderehechakuaái piko Egipto oñehundimaha? Epoína koʼã héntegui oho hag̃ua oadora Ijára Jehovápe”. 8 Upévare faraón ohenoika jey Moisés ha Aarónpe, ha heʼi chupekuéra: “Tapeho katu peadora pende Jára Jehovápe, péro peje chéve mávapa umi ohótava”. 9 Upépe Moisés osẽ heʼi chupe: “Ore rohopaitémante vaʼerã, ohóta orendive umi imitãva, umi ijedáva ha mitã mimi jepe. Avei rogueraháta ore ovecha ha ore rymba vakakuéra,+ pórke rojapo vaʼerã peteĩ fiésta roadora hag̃ua Jehovápe”.+ 10 Faraón katu heʼi chupekuéra: “¿Añetehápe piko peẽ peimoʼã apoitaha pendehegui ha pende raʼykuéragui? ¡Upéva oikóramo ojekuaa porãitereíta Jehová oĩha penendive!+ Ojepilla porã voi peẽ penemalaideanteha. 11 ¡Ndahaʼeiete katu la peẽ pejeháicha! Peadoraséramo Jehovápe, tapeho peẽ kuimbaʼekueténte”. Upe rire faraón omosẽ chupekuéra upégui.

12 Upémarõ Jehová heʼi Moiséspe: “Eipyso nde po yvága gotyo ou hag̃ua umi tuku Egíptope. Umi tuku ojagarrapaitéta Egipto ha hoʼupaitéta umi plantasión ha yvyramatakuéra opyta vaʼekue pe amandáu rapykuerépe”. 13 Moisés katu ensegída oipyso ivastón yvate gotyo, ha Jehová ombou yvytu oipejúva ésteguio. Pe yvytu oipeju Egipto tuichakue upe día entéro ha upe pyharépe avei. Upéi koʼẽmba rire, pe yvytu ogueru hetaiterei tuku. 14 Umi tuku ou ha ojagarrapaite Egipto território ha omumu opárupi.+ Arakaʼeve ndoúiva peichaite peve heta tuku Egíptope+ ha núnka ndoikomoʼãvéima avei péicha. 15 Umi tuku oveve ha omoʼã pe kuarahy ha omoypytũ Egipto território. Ha kontinuadoite hoʼu hikuái umi plantasión oĩva upe tetãme ha umi yva ndoitýi vaʼekue pe amandáu. Péicha omoperõ hikuái umi plantasión ha yvyramatakuéra oĩva guive Egíptope.

16 Upémarõ pyaʼe porã faraón ohenoika Moisés ha Aarónpe, ha heʼi chupekuéra: “Afalla pende Jára Jehová ndive ha penendive avei. 17 Upévare ajerure peẽme cheperdonami hag̃ua ikatúramo ko vuéltapente, ha pejerure avei pende Jára Jehovápe oipeʼa hag̃ua koʼã tuku orejukapátamava”. 18 Upéi Moisés osẽ oho faraón oĩhágui ha oñemboʼe Jehovápe.+ 19 Upémarõ Jehová ombou peteĩ yvytu atã oipejúva oésteguio, ha pe yvytu oguerahapaite umi tuku ha oitypaite Mar Rójope. Ni peteĩ tuku ndopytái Egíptope. 20 Péro Jehová oheja faraónpe ipyʼahatã jey+ ha ndopoíri umi israelítagui.

21 Upémarõ Jehová heʼi Moiséspe: “Eipyso nde po yvága gotyo ou hag̃ua pytũ Egipto territóriope, upépe pytũetéta ha ni ikuã ndaikatumoʼãi ohecha hikuái”. 22 Moisés katu ensegída oipyso ipo yvága gotyo, ha 3 día aja pytũete Egíptope.+ 23 Ha umi egipcio ndaikatúi ohecha avavépe, ha 3 día aja haʼekuéra ndohói moõve. Péro umi israelita oikohápe katu hesakã porã.+ 24 Upémarõ faraón ohenoika Moiséspe ha heʼi chupe: “Tapeho katu peadora Jehovápe.+ Ha umi mitã mimi entéro ikatu pegueraha penendive. Péro pende ovecha ha vakakuéra añoite ndapeguerahamoʼãi”. 25 Upépe Moisés heʼi chupe: “Nde reheja vaʼerã avei rogueraha umi animalkuéra ikatu hag̃uáicha rosakrifika ha roofrese ore Jára Jehovápe.+ 26 Ore roguerahapaitéta ore rymbakuéra, ni peteĩ ndorohejamoʼãi koʼápe. Umíva apytégui roiporavo vaʼerã umi rosakrifikátava ore Jára Jehovápe roadora hag̃ua chupe. Ndoroikuaái gueteri ningo mbaʼépa rosakrifika vaʼerã Jehovápe, rog̃uahẽ rire amoitémante roikuaáta”. 27 Péro Jehová oheja faraónpe ipyʼahatã jey ha ndopoíri umi israelítagui.+ 28 Upévare faraón heʼi Moiséspe: “¡Tereho chéve koʼágui, ndorohechasevéima! Anivetéke reju jey che rendápe, cháke reju jeýramo, remanóta”. 29 Upépe Moisés heʼi chupe: “Oĩ porã, ndajumoʼãvéima ne rendápe”.

11 Upéi Jehová heʼi Moiséspe: “Agueruvéta peteĩ mbaʼe vai ombohasa asýtava faraónpe ha umi egípciope. Upe rire haʼe opoíta pendehegui,+ péro ndahaʼéi upévante, penemosẽmbáta voi katu koʼágui.+ 2 Ha ere umi israelítape, umi kuña ha kuimbaʼépe, ojerure hag̃ua umi kósa de pláta ha de óro ivesinokuéra egípciope”.+ 3 Jehová omomýi umi egípciope imbaʼeporã hag̃ua hendivekuéra. Ha upérõ Moiséspe ojeapresiaiterei vaʼekue Egíptope, oguerohory chupe faraón siervokuéra ha enterove umi egipcio.

4 Upéi Moisés heʼi: “Péicha heʼi Jehová: ‘Ko pyharepytépe ahasáta hína Egíptorupi,+ 5 ha ajukáta enterove pende raʼy ypykue oĩva Egíptope. Ajukáta faraón raʼy ypykuépe,*+ ha ajukáta avei pe eskláva* memby ypykuépe, ha entéro umi animál raʼy ypykuépe jepe ajukáta.+ 6 Egipto tuichakue javeve oĩta ojaheʼóva. Péicha núnka ndoikóiva gueteri Egíptope ha ndoikomoʼãvéima avei.+ 7 Péro umi israelita ni hymbakuérape ndojehumoʼãi mbaʼeve, ni jagua noñarõmoʼãi hesekuéra. Péicha peẽ peikuaáta Jehová oseparaha umi israelítape umi egípciogui, ha ikatuha oñangareko isiervokuérare’”.+ 8 Ha Moisés heʼi avei: “Oiko rire koʼã mbaʼe, nde siervokuéra oúta oñesũ che renondépe heʼívo: ‘Tereho katu koʼágui, ha tohopaite avei nendive umi israelita’.+ Ha upépe ae che asẽta aha”. Upe rire Moisés ha Aarón ojerretira faraón oĩhágui, ha ipochyeterei ohóvo hikuái.

9 Upémarõ Jehová heʼi Moiséspe: “Faraón nopenamoʼãi hína penderehe,+ ha upéicha rupi ajapóta hetave milágro Egíptope”.+ 10 Moisés ha Aarón ojapopaite koʼã milágro faraón renondépe,+ péro Jehová oheja faraónpe osegi oñembopyʼahatã ha ndopoíri umi israelítagui.+

12 Upéi Jehová heʼi Moisés ha Aarónpe, haʼekuéra oĩrõ guare Egíptope: 2 “Ko mes haʼéta peẽme g̃uarã pe primer mes del áño.+ 3 Peje vaʼerã entéro israelítape: ‘Ko méspe, ág̃a el 10, káda família oiporavo vaʼerã peteĩ ovecha,+ káda ógape g̃uarã ojeporavo vaʼerã peteĩ ovecha. 4 Péro imbovyetereíramo hikuái peteĩ ógape ha ndaikatumoʼãi hoʼupa peteĩ ovecha, upéicharõ oinvita vaʼerã ivesínope ou hag̃ua hoʼu hendivekuéra. Perreparti vaʼerã pe ovecha ohupytypa hag̃uáicha enterovépe.* 5 Peiporavo vaʼerã peteĩ ovecha térã kavara mácho raʼyrusu de un áño, hesãiva.+ 6 Pekuida vaʼerã hese ko méspe, el 14 peve.+ Og̃uahẽvo upe día, kaʼaruete pytũ mboyve,*+ káda família israelita ojuka vaʼerã pe ovecha.* 7 Upe rire peaparta vaʼerã michĩmi huguykue pehypýi hag̃ua pende róga rokẽ márko. Pejapo vaʼerã upéva pe óga peʼutahápe pe ovecha.+

8 Upe pyharépe peʼu vaʼerã pe ovecha roʼo,+ upearã pembichy vaʼerã tatapỹi ári. Avei peʼu vaʼerã pan ilevaduraʼỹva+ ha verdúra iróva.+ 9 Ndapeʼúi vaʼerã ipýra térã oñembopupu pyréva, síno pembichy vaʼerã kompletoite. Pembichy vaʼerã iñakãngue, umi ikanillakue, ipokue ha ichurakue entéro. 10 Napeñongatúi vaʼerã mbaʼevete pe ótro día peve, ha hembýrõ katu pehapypaite vaʼerã.+ 11 Ha péicha peime vaʼerã peʼúta vove: peñapytĩ vaʼerã pende ao ruguái pende kuʼáre, pemoĩ vaʼerã pene sandália, pereko vaʼerã pende pópe pene vastón ha pyaʼe pekaru vaʼerã. Kóva hína peteĩ Páskua* ojejapóva Jehovápe g̃uarã. 12 Che, Jehová, ko pyharépe ahasáta hína Egíptorupi ha ajukáta entéro umi taʼýra ypykuépe, tahaʼe kuimbaʼe térã animál raʼy ypykue.+ Che ahusgáta umi egipcio dioskuérape ha akastigáta chupekuéra.+ 13 Ha aju vove ajuka hag̃ua umi taʼýra ypykue oĩva Egíptope, pe tuguy pehypýiva pende róga rokẽ márkore oservíta de señál. Ha che ahecha vove upéva, ndaikemoʼãi pende rógape, síno ahasátante ha ndajukamoʼãi avavépe.+

14 Peẽ penemanduʼa vaʼerã ko día rehe, ha peikove aja entéro pejapo vaʼerã ko fiésta pemombaʼeguasu hag̃ua Jehovápe. Kóva hína peteĩ mandáto ameʼẽva peẽme ha siémpre pekumpli vaʼerã. 15 Siete día aja peʼu vaʼerã pan ilevaduraʼỹva.+ Upévare pe primer díape peguenohẽmbáma vaʼerã pende rógagui opa mbaʼe orekóva levadúra. Koʼã 7 díape avave ndoʼúi vaʼerã pan orekóva levadúra, pórke oĩramo israelitakuéra apytépe hoʼúva, upéva* ojejuka vaʼerã. 16 Pe primer díape ha pe séptimo díape pejapo vaʼerã peteĩ rreunión espesiál peadora hag̃ua Ñandejárape. Koʼã mokõi díape peẽ napembaʼapói vaʼerã,+ pene rembiʼurã añoite ikatu pejapo.

17 Peẽ pemboarete vaʼerã pe Fiésta del Pan Ilevaduraʼỹva,*+ pórke ko díape aguenohẽta hína che puévlope Egíptogui peteĩ ehérsitoicha. Kóva ningo peteĩ mandáto ameʼẽva peẽme, upévare siémpre pemboarete vaʼerã ko día peikove aja entéro. 18 Pe primer méspe, el 14 kaʼaru guive peʼu vaʼerã pan ilevaduraʼỹva, pe día 21 kaʼaru peve.+ 19 Umi 7 día aja ndaipóri vaʼerã pende rógape pan orekóva levadúra, pórke oĩramo hoʼúva, upéva* ojejuka vaʼerã ha oñeguenohẽ Israélgui,+ tahaʼe jepe extranhéro térã israelita.+ 20 Umi 7 día pukukue peẽ ndapeʼúi vaʼerã mbaʼeve orekóva levadúra. Peiko peikohápe, pan ilevaduraʼỹva añoite peʼu vaʼerã’”.

21 Upéi Moisés pyaʼe porã ohenói umi kuimbaʼe omoakãvape* Israel+ ha heʼi chupekuéra: “Tapeho peiporavo peteĩ ovecha térã kavara raʼyrusu káda famíliape g̃uarã. Upe rire pejuka vaʼerã upe animál pe Paskuarã. 22 Ha pemoĩ vaʼerã michĩmi huguykue peteĩ mbaʼyrúpe, pejagarra peteĩ máso ñana,* pemoinge pe tuguýpe ha pehypýi pende róga rokẽ márko. Avavete nosẽi vaʼerã hógagui koʼẽmba mboyve. 23 Upéicharõ ág̃a Jehová ohasa vove Egíptorupi ojuka hag̃ua umi taʼýra ypykuépe, ha ohecha pe tuguy oĩva pende róga rokẽ márkore, haʼe ndoikemoʼãi pende rógape. Péicha Jehová ndohejamoʼãi ojejuka avavépe pende rógape.+

24 Pemboarete vaʼerã siémpre ko día, péva hína peteĩ mandáto oñemeʼẽva peẽme ha pende raʼykuérape.+ 25 Ha ág̃a peike vove pe yvy Jehová opromete vaʼekuépe omeʼẽtaha peẽme, pesegi vaʼerã pemboarete ko día.+ 26 Pende raʼykuéra oporandúramo peẽme: ‘¿Mbaʼéicha rupi piko ñamboarete ko día?’,+ 27 peẽ peje vaʼerã: ‘Koestedía ningo ñamboarete pe Páskua Jehovápe g̃uarã. Pórke haʼe yma ohasárõ guare Egíptorupi ojuka hag̃ua umi taʼýra ypykue, ohasa reínte vaʼekue israelitakuéra róga, péro ojuka umi egipcio raʼy ypykuépe’”.

Upémarõ umi israelita oñesũ ha oñakãity. 28 Upévare umi israelita oho ha ojapo Jehová omanda hagueichaite Moisés ha Aarónpe.+ Ojeʼe hagueichaite chupekuéra ojapo.

29 Upe rire, upe pyharepytépe, Jehová ohasa Egíptorupi ha ojuka umi taʼýra ypykue.+ Ojuka faraón raʼy ypykuépe* ha ojuka avei umi oĩva kárselpe raʼy ypykuépe, umi animál raʼy ypykuépe jepe ojuka.+ 30 Ha upe pyharépe opuʼã faraón, isiervokuéra ha enterove umi egipcio, pórke ndaipóri ni peteĩ óga oĩʼỹháme omanóva. Upéicha rupi ojaheʼopa hikuái Egíptope.+ 31 Upéi, ensegída upe pyharépe, faraón ohenoika Moisés ha Aarónpe+ ha heʼi chupekuéra: “Tapeho katu che retãgui, nde ha enterovete umi israelita. Tapeho peadora* pende Jára Jehovápe peje haguéicha.+ 32 Pegueraha avei pende ovecha, kavara ha vakakuéra peje haguéicha.+ Pejerure vaʼerã avei pende Járape chevendesi hag̃ua”.

33 Ha umi egipcio oñepyrũ ombyapura umi israelítape osẽ hag̃ua hetãgui,+ pórke heʼi hikuái: “¡Peẽ ndapehóiramo, ore ikatu romanomba hína!”.+ 34 Upémarõ umi israelita omoĩ pe mása orekoʼỹva levadúra imbaʼyru ojejapohápe pan, ojokua ijaópe ha omoĩ ijapére ogueraha hag̃ua. 35 Ha Moisés heʼi haguéicha chupekuéra, umi israelita ojerure umi egípciope umi kósa de pláta, de óro ha avei ao.+ 36 Jehová omomýi umi egípciope imbaʼeporã hag̃ua hendivekuéra ha omeʼẽ chupekuéra opa mbaʼe ojeruréva. Ha umi israelita omoperõ umi egípciope.+

37 Umi israelita osẽ oho Ramesésgui+ Sucot+ gotyo. En totál oho amo 600.000 kuimbaʼérupi ikatúva oho gerrahápe, péro koʼãva apytépe noñekontái hína umi mitãme.+ 38 Oho avei hendivekuéra heta extranhéro,*+ ha ogueraha avei hikuái hetaiterei vaka, ovecha ha kavara. 39 Upéi tapére umi israelita ombojy ha ojapo pan pe mása ilevaduraʼỹva ogueru vaʼekuégui Egíptogui. Haʼekuéra ningo oñemosẽ kuri Egíptogui ha apúrope osẽ upégui, upévare ni nomoĩri hikuái levadúra pe másape, ni ndopreparái ijaviorã.+

40 Umi israelita oikóma vaʼekue extranhéroicha 430 áño+ aja osẽrõ guare Egíptogui.+ 41 Ha upe diaitépe, oñekumplívo umi 430 áño, Jehová oguenohẽ ipuévlope Egíptogui peteĩ ehérsitoicha, grúpo por grúpo. 42 Upe pyharépe ningo Jehová oguenohẽ umi israelítape Egíptogui, upévare oikove aja entéro haʼekuéra imanduʼa vaʼerã upe pyhare rehe ha omboarete vaʼerã omombaʼeguasu hag̃ua Jehovápe.+

43 Upéi Jehová heʼi Moisés ha Aarónpe: “Kóva hína pe léi ameʼẽva peẽme pe Páskua rehegua: ni peteĩ extranhéro ndoʼúi vaʼerã pe animál ojejuka vaʼekue pe Páskuape g̃uarã.+ 44 Péro peguerekóramo peteĩ esklávo pejogua vaʼekue, pesirkunsida vaʼerã,* upéicharõ añoite ikatúta hoʼu pe animál roʼo ojejuka vaʼekue Paskuarã.+ 45 Péro pe kuimbaʼe oúnteva de visíta ni pe ombaʼapóva peẽme g̃uarã, ndoʼúi vaʼerã penendive pe animál roʼo. 46 Umi família oñembyatýva hoʼu hag̃ua pe animál roʼo, peteĩ ógapente hoʼu vaʼerã, ha noñeguenohẽi vaʼerã okápe ni peteĩ soʼo pedáso. Napemopẽi vaʼerã avei ni peteĩ ikanguekue.+ 47 Enterove umi israelita omboarete vaʼerã pe Páskua. 48 Oikóramo pende apytépe peteĩ extranhéro ha opartisipase avei pe Páskua ojejapóvape Jehovápe g̃uarã, upéicharõ umi kuimbaʼe oñesirkunsida vaʼerã. Upe rire añoite ikatúta opartisipa penendive pe Páskuape, ha oikóta chugui peteĩ israelita. Péro ni peteĩ noñesirkunsidáiva ndoʼúi vaʼerã pe animál roʼo.+ 49 Peteĩ léinte oĩta umi israelita ha umi extranhéro oikóvape g̃uarã pende apytépe”.+

50 Upémarõ umi israelita ojapo Jehová omanda hagueichaite Moisés ha Aarónpe. Ojeʼe hagueichaite chupekuéra ojapo. 51 Upe díape Jehová oguenohẽ umi israelítape Egíptogui peteĩ ehérsitoicha, grúpo por grúpo.

13 Upéi Jehová oñeʼẽ jey Moiséspe, ha heʼi chupe: 2 “Eaparta chéve g̃uarã entéro israelita raʼy ypykue. Entéro umi ijypykuéva chembaʼe hína, tahaʼe pende raʼy ypykue ha avei umi animál raʼy ypykue”.+

3 Upémarõ Moisés heʼi umi israelítape: “Penemanduʼákena kóva ko díare, pórke Jehová ipoderóso ha ipyapy mbarete rupi peneguenohẽ Egíptogui.+ Upépe ningo peẽ peiko kuri esklávoramo.+ Upévare peẽ ndapeʼúi vaʼerã mbaʼeve orekóva levadúra. 4 Peẽ ningo pesẽta koestedía, ko mes de Abíbpe.*+ 5 Ha Jehová pendegueraháta hína umi cananeo yvýpe, oĩháme umi hitita, amorreo, heveo ha jebuseo.+ Ñandejára opromete vaʼekue pende tuakuéra ypykuépe omeʼẽtaha peẽme upe yvy,+ ha upe yvýpe ningo osyry kamby ha eirete.+ Ha ág̃a peike vove upe yvýpe, peẽ pesegi vaʼerã pemboarete ko fiésta kóva ko méspe, ha pejapo vaʼerã péicha: 6 siete día aja peʼu vaʼerã pan ilevaduraʼỹva,+ ha pe 7 diahápe pejapo vaʼerã peteĩ fiésta peadora hag̃ua Jehovápe. 7 Peʼu vaʼerã pan ilevaduraʼỹva umi 7 día aja,+ ha ndaperekói vaʼerã pende rógape mbaʼeve orekóva levadúra.+ Pende yvy tuichakue ndaipóri vaʼerã mbaʼeveichagua mása ilevadúrava. 8 Ha ág̃a pende raʼy oporandu vove peẽme mbaʼérepa pejapo ko fiésta, peẽ peje vaʼerã chupekuéra: ‘Che ajapo koʼã mbaʼe chemanduʼa hag̃ua umi mbaʼe porã Jehová ojapo vaʼekuére cherehehápe asẽrõ guare Egíptogui’”.+ 9 Upéi Moisés osegi heʼi chupekuéra: “Ko arete pejapóva haʼetéta peteĩ márka oĩva pende póre ha pende syváre,+ ha penemomanduʼáta Jehová ipoderóso rupi peneguenohẽ hague Egíptogui. Péicha peẽ ikatúta peñeʼẽ ótrope Jehová léire. 10 Ha pekumpli vaʼerã ko léi káda áño ha itiempoitépe.+

11 Jehová pendegueraha vove umi cananeo yvýpe, pe yvy opromete vaʼekuépe peẽme ha pende tuakuéra ypykuépe omeʼẽtaha peẽme,+ 12 peẽ pemeʼẽ vaʼerã Jehovápe umi pende raʼy ypykue ha avei umi pene rymba raʼy ypykue. Entéro umi ijypykuéva Jehová mbaʼe hína.+ 13 Pe vúrro raʼy ypykuére pemeʼẽ vaʼerã peteĩ ovecha, pórke ndapepagáirõ hese, peinupã vaʼerã inúkape ha pejuka pe vúrro raʼy. Ha enterovete pende raʼy ypykuére pepaga vaʼerã avei.+

14 Ha ág̃a pende raʼy oporandu vove peẽme: ‘¿Mbaʼére pejapo koʼã mbaʼe?’, peje vaʼerã chupekuéra: ‘Jehová ipoderóso rupi oreguenohẽ vaʼekue Egíptogui. Upépe ningo ore roiko vaʼekue esklávoramo.+ 15 Ha faraón oñembopyʼahatãrõ guare ha ndopoiséi orehegui,+ Jehová ojuka umi egipcio raʼy ypykue ha avei umi animál raʼy ypykue.+ Upévare entéro animál raʼy ypykue asakrifikáta Jehovápe, ha apagáta enterove che raʼy ypykuére’. 16 Upe pejapóva haʼetéta peteĩ márka oĩva pende póre ha pende syváre,+ ha penemomanduʼáta Jehová ipoderóso rupi peneguenohẽ hague Egíptogui”.

17 Faraón opoírõ guare umi israelítagui, Ñandejára nomondói vaʼekue chupekuéra umi filisteo territóriorupi, hiʼag̃uivéramo jepe upérupi. Pórke Haʼe heʼi: “Haʼekuéra ohóramo upérupi, oñorairõ vaʼerã umi filistéondi. Ha upéva omongyhyjéne chupekuéra ha ojevyse jeýta Egíptope”. 18 Upévare Ñandejára ogueraha chupekuéra pe desiértorupi, pe Mar Rojo gotyo.+ Umi israelita ningo osẽ vaʼekue Egíptogui peteĩ ehérsitoicha, grúpo por grúpo. 19 Upérõ Moisés ogueraha vaʼekue avei José kanguekue, pórke José ojerure vaʼekue Israel raʼykuérape ohura hag̃ua chupe: “Ñandejára katuete penepytyvõta pesẽ hag̃ua koʼágui, ha peneguenohẽ vove, pegueraha vaʼerã che kanguekue”.+ 20 Upéi umi israelita osẽ Sucótgui ha oho opyta peteĩ lugár héravape Ezam, oĩva pe desiérto ypýpe.

21 Ha Jehová oho vaʼekue umi israelita renonderã ogia hag̃ua chupekuéra,+ upearã oipuru de diakue peteĩ arai* ha pyharekue katu peteĩ tatarendy* ohesape hag̃ua chupekuéra. Upévare haʼekuéra ikatu vaʼekue oviaha de diakue ha pyharekue avei.+ 22 Pe arai siémpre oĩ vaʼekue de diakue umi israelita renonderã ha pe tatarendy katu siémpre oĩ pyharekue henonderãkuéra.+

14 Upéi Jehová heʼi Moiséspe: 2 “Ere umi israelítape tojevy jey ha tomoĩ ikampaménto Pihahirot rovái, éntre Migdol ha pe mar,* ag̃uiete Baal-Zefóngui.+ Peẽ pemoĩ vaʼerã pene kampaménto pe mar renondépe Baal-Zefón ypýpe. 3 Upéicharõ faraón heʼíta ág̃a: ‘Umi israelita oñedesatina hína pe desiértope ha ndoikuaái mbaʼéichapa osẽta upégui’. 4 Péro che ahejáta faraón oñembopyʼahatã+ ha ohóta pende rapykuéri. Che katu ambotuicháta che réra ahundívo faraónpe ha ijehérsito kompletoitépe,+ ha upépe umi egipcio oikuaa porãta mávapa hína Jehová”.+ Upémarõ umi israelita ojapo Ñandejára heʼi hagueichaite.

5 Upe rire oñemombeʼu pe rréi de Egíptope umi israelita ohóma hague. Upepete faraón ha isiervokuéra ombyasy opoi haguére umi israelítagui,+ upévare heʼi hikuái: “¿Mbaʼéiko la jajapóva? ¿Maʼerãiko jaheja umi israelítape osẽ ñande poguýgui?”. 6 Upémarõ faraón oprepara ijehérsito ha umi ikárro de gérra.+ 7 Oiporavo 600 kárro iporãvéva ha opaichagua kárro de gérra oĩva Egíptope, ha umi kárrope omondo isoldadokuéra. 8 Péicha Jehová oheja faraón, pe rréi de Egipto oñembopyʼahatã, upévare haʼe opersegi umi israelítape ohóva hína pyʼaguapýpe ha kyhyjeʼỹme.+ 9 Faraón ehérsito osegi umi israelítape+ kavaju ári ha kárro de gérrape. Umi israelita katu oĩ hína kuri pe mar renondépe, namombyryiete Pihahirótgui, Baal-Zefón ypýpe. Upérõ faraón ehérsito og̃uahẽ mbotaitéma upépe.

10 Umi israelita ohechávo faraón ha ijehérsito oñemoag̃uimbaiteha ohóvo, tuichaiterei oñemondýi ha oñepyrũ ojerure asy Jehovápe oipytyvõmi hag̃ua chupekuéra.+ 11 Ha umi israelita heʼi Moiséspe: “¿Maʼerãiko oreguenohẽ raʼe Egíptogui? ¿Ndaipóri mbaʼe piko upépe lugár roñeñotỹ hag̃ua, ajeve oregueru romano hag̃ua ko desiértope?+ 12 Upévare voi roʼe vaʼekue ndéve ñaimérõ guare Egíptope: ‘Orerejántena koʼápe rosegi hag̃ua roservi umi egípciope’. Ikuentavéta ningo kuri oréve roservi umi egípciope romanomba rangue ko desiértope”.+ 13 Upémarõ Moisés heʼi umi israelítape: “Ani pekyhyje ni pejepyʼapy mbaʼevére.+ Pepytánte koʼápe ha pehecháta mbaʼéichapa Jehová pendesalva koestedía.+ Koʼã egipcio peẽ pehecháva koʼág̃a, omanombaitéta hína ha ndapehechamoʼãvéima arakaʼeve.+ 14 Jehová voi oñorairõta penderehehápe,+ upévare pepytánte peimehápe ha ani pejedesespera”.

15 Upémarõ Jehová heʼi Moiséspe: “¿Mbaʼére piko resegi rejerure chéve poipytyvõ hag̃ua? Ere katu umi israelítape tokontinua iviáhe. 16 Ha nde ejagarra ne vastón ha eipyso pe mar ári ha edividi pe y, péicha umi israelita ikatúta ohasa pe mar, yvy isekohárupi. 17 Che ahejáta umi egipcio oñembopyʼahatã, ha haʼekuéra ohóta pende rapykuéri. Péro che ambotuicháta che réra ahundívo faraónpe, umi ikárro de gérra ha umi isoldádo ohóvape kavaju ári, ahundíta ijehérsito kompletoite.+ 18 Umi egipcio oikuaa porãta mávapa hína Jehová ha ambotuicháta che réra ág̃a ahundi vove faraónpe, umi ikárro de gérra ha umi isoldádo ohóvape kavaju ári, ahundíta voi ijehérsito kompletoite”.+

19 Upéi pe ánhel ombou vaʼekue Ñandejára,+ ohóva hína umi israelita renonderã, oho ojekoloka tapykue gotyo. Ha pe arai* oĩva henondepekuéra oho ojekoloka ikupepekuéra ha opyta upépe.+ 20 Pe arai opyta umi israelita ha egipciokuéra mbytépe.+ Upe arai ohesape umi israelita oĩha gotyo, péro omoypytũ umi egipciokuéra oĩha gotyo.+ Upévare upe pyhare pukukue umi egipcio ndaikatúi ohupyty umi israelítape.

21 Ha Moisés oipyso ipo pe mar ári+ ha Jehová ogueru peteĩ yvytu atã oipejúva ésteguio. Upe yvytu oipeju upe pyhare pukukue ha mbeguekatúpe pe y oĩva márpe ojeavri.+ Ha pe mar ojeavri haguépe opyta iséko pe yvy.+ 22 Upéicha rupi, umi israelita ohasa pe mar, yvy isekohárupi.+ Pe y katu opyta peteĩ múroicha umi israelita derécha ha iskiérda gotyo.+ 23 Péro faraón ehérsito kompletoite ojepoi hapykuerikuéra, umi soldádo oĩva kavaju ári ha umi oĩva kárro de gérrape oho umi israelita rapykuéri pe mar mbytérupi.+ 24 Upéi koʼẽ mboyve,* Jehová omaña pe arai ha pe tatarendy+ guive umi egipcio oĩha gotyo, ha oñepyrũ ojapo hesekuéra sarambi. 25 Haʼe oñepyrũ orruedaʼopa chuguikuéra umi kárro, upévare umi egipcio sarambi sorokuépe oho. Upéicha rupi heʼi joa hikuái: “Jahapáke koʼágui, pórke Jehová oñorairõ hína ñane kóntrape umi israelita rehehápe”.+

26 Ha Jehová heʼi Moiséspe: “Eipyso nde po pe mar ári ikatu hag̃uáicha pe y oho jey hendaguépe ha ojahoʼi umi egípciope, umi isoldadokuéra kavaju arigua ha ikarrokuérape”. 27 Moisés pyaʼe oipyso ipo pe mar ári, ha koʼẽjúvo pe y oñepyrũ ou jey hendaguépe. Umi egipcio katu odipara ha oñehaʼã osẽ pe márgui, péro Jehová ojapete chupekuéra pe mar mbytépe.+ 28 Ha pe y ou jey hendaguépe ha ojahogapaite faraón ehérsito oike vaʼekue umi israelita rapykuéri, ojahogapaite umi soldádo ohóva umi kárro de gérrape ha kavaju ári.+ Omanombaite hikuái, ni peteĩ ndojesalvái.+

29 Umi israelita katu ohasa pe mar, yvy isekohárupi.+ Pe y opyta peteĩ múroicha umi israelita derécha ha iskiérda gotyo.+ 30 Péicha upe díape Jehová osalva umi israelítape egipciokuéra poguýgui,+ ha umi israelita ohecha pe y rembeʼýpe umi egipcio reʼongue. 31 Haʼekuéra ohecha avei mbaʼeichaitépa Jehová ipoderóso ohundívo umi egípciope. Upévare haʼekuéra oñepyrũ omombaʼeguasu Jehovápe, ojerovia Jehováre ha isiérvo Moisés rehe.+

15 Upérõ Moisés ha umi israelita omombaʼeguasu Jehovápe ha opurahéi chupe péicha:+

“Apurahéita Jehovápe, pórke haʼe oñembotuicha oganávo iñenemigokuérape.+

Haʼe oity pe mar mbytépe umi kavaju ha umi ohóvape hiʼári.+

 2 Jehová* hína upe chemombarete ha chembopoderósova, haʼe hína che salvadór.+

Haʼe ningo che Jára ha che túa Jára,+ che amombaʼeguasu+ ha ambotuicháta chupe.+

 3 Jehová ningo peteĩ gerréro oñorairõkuaaitereíva,+ haʼe héra Jehová.+

 4 Haʼe oity pe mar mbytépe faraón ehérsito ha umi ikárro de gérra.+

Umi soldadokuéra ipoderosoitévape ombojahoga pe Mar Rójope.+

 5 Pe y ipochyetéva ojahoʼi chupekuéra, ha haʼekuéra oho pe y ruguápe itáicha.+

 6 Jehová, nde ningo ndepoderosoiterei.*+

Ha ndepoderosoiterei rupi, nde Jehová ikatu rehundiete voi ne enemigokuérape.

 7 Nde ndepoderosoiteve umi ótrogui, upévare ikatu rejapete yvýre umi opuʼãvape nderehe.+

Ndepochyeterei rupi rehundipa chupekuéra ojehapyramoguáicha kapiʼi pirukue.

 9 Pe enemígo heʼi kuri: ‘¡Jaha katu hapykuerikuéra! ¡Jahupytýta katuete!

¡Jaipeʼapaitéta chuguikuéra la orekóva ha jajorrepartíta hese ñandekueraiha peve!

¡Ñanohẽta ñande espáda iváinagui, ha ñande porupiete ñahundíta chupekuéra!’.+

11 ¡Jehová, ndaipóri ningo ótro Dios ndeichagua!+

Ndaipóri ótro nderupyty vaʼerã tekopotĩ ha tekoporãme.+

Ndéve ningo opavave nembotuicha vaʼerã, ha opurahéi vaʼerã ndéve nemombaʼeguasu hag̃ua, pórke nde rejapo hína heta mbaʼe ijojahaʼỹva.+

12 Nde reipyso nde jyva derécha, ha pe yvy omokõ chupekuéra.+

14 Umi puevlokuéra oikuaáta umi mbaʼe rejapo vaʼekue+ ha okyhyjetereíta hikuái.

Umi filisteokuéra ipyʼa pererepáta okyhyjégui.

15 Upe tiémpope tuichaiterei oñemondýita umi héfe omoakãva* edomitakuérape.

Ha umi omanda guasúva Moábpe oryrýi osusũta okyhyjégui.+

Umi oikóva guive Canaánpe katu ikangypaitéta opytávo.+

16 Haʼekuéra okyhyjetereíta ha tuichaiterei oñemondýita.+

17 Nde regueraháta ha remoĩta chupekuéra ne montáñape,*+

18 Jehová ogovernáta opa árare, ogovernáta voi pára siémpre.+

Péro umi israelita ohasa pe mar, yvy isekohárupi”.+

20 Upémarõ Míriam, Aarón ermána pe profetísa, ojagarra ombopu peteĩ panderéta,* ha umi ótro kuñanguéra osẽ avei ombopu ipanderéta ha ojeroky. 21 Ha Míriam opurahéi ha ombohovái umi kuimbaʼépe:

“Pepurahéi Jehovápe, pórke haʼe oñembotuicha+ oganávo iñenemigokuérape.

Haʼe ombojahoga pe márpe umi kavaju ha umi ohóvape hiʼári”.+

22 Upéi Moisés ogueraha umi israelítape pe Mar Rójogui, ha oho pe desiérto de Súrpe. Haʼekuéra oviaha 3 día pe desiértore, péro ndotopái la y. 23 Haʼekuéra og̃uahẽ pe lugár héravape Mará,*+ péro ndaikatúi hoʼu hikuái pe y upepegua pórke iro. Upéicha rupi haʼe ombohéra upe lugár Mará. 24 Upémarõ umi israelita oñepyrũ ojeplagea Moiséspe,+ ha heʼi: “¿Moõ piko ñakonsegíta la y?”. 25 Moisés ojerure asy Jehovápe oipytyvõ hag̃ua chupe,+ ha Jehová omondo Moiséspe ogueru hag̃ua peteĩ yvyramataʼi. Ha haʼe omombo upe yvyramataʼi pe ýpe, upéi pe y ndairovéima ha ikatúma hoʼu hikuái.

Upérõ Ñandejára oprova umi israelítape ohecha hag̃ua iñeʼẽrendútapa hikuái. Umi mbaʼe oiko vaʼekue ningo oservi chupekuéra de ehémplo ha opyta peteĩ léiramo.+ 26 Upévare Ñandejára heʼi chupekuéra: “Che hína Jehová pende Jára, peẽ pehendu vaʼerã haʼéva peẽme, pejapo vaʼerã umi mbaʼe chéve g̃uarã oĩ porãva ha pekumpli vaʼerã umi léi ha mandamiénto ameʼẽva peẽme.+ Upéicha pejapóramo, namboumoʼãi peẽme umi mbaʼasy ambou vaʼekue umi egípciope,+ pórke che, Jehová, che hína upe penemongueráva”.+

27 Upe rire, haʼekuéra og̃uahẽ Elímpe, ha upépe oĩ 12 ykua yvu ha 70 palméra máta. Upémarõ opyta hikuái upe lugárpe.

16 Upe rire umi israelita osẽ Elímgui ha og̃uahẽ desiérto de Sínpe.+ Pe lugár oĩ vaʼekue éntre Elim ha Sinaí, ha haʼekuéra og̃uahẽ upépe el 15 del segundo mes osẽ rire Egíptogui.

2 Upéi enterove umi israelita oñepyrũ ojeplagea Moisés ha Aarónpe upe desiértope.+ 3 Ha umi israelita heʼi chupekuéra: “Ikuentave vaʼerãmoʼã Jehová orejukapántema kuri Egíptope. Upépe ningo ore roguapy vaʼekue ore ólla ykére ha roʼu soʼo+ ha pan oreryg̃uatãha meve. Koʼág̃a katu peẽ oregueru ko desiértope orejukapa hag̃ua ñembyahýigui”.+

4 Upémarõ Jehová heʼi Moiséspe: “Amongýta peẽme pene rembiʼurã yvágagui,+ ha káda uno osẽ vaʼerã ombyaty upe oikotevẽva káda diarã.+ Péicha che aikuaáta peẽpa pekumplíta che léi térãpa nahániri.+ 5 Ha pe sexto díape+ pembyaty vaʼerã el dóvle upe pembyaty vaʼekue umi ótro díape, ha pembojypáma vaʼerã voi”.+

6 Upémarõ Moisés ha Aarón heʼi umi israelítape: “Ko kaʼarúpe peẽ peikuaáta Jehovaha hína upe peneguenohẽ vaʼekue Egíptogui.+ 7 ¿Mbaʼére piko peẽ peju pejeplagea oréve? Ore ningo ndahaʼéi mbaʼeve, Jehová kóntrape la pejeplagea hína, ha haʼe ohendupaite la pejéva. Koʼẽrõ pyhareve peẽ pehecháta Jehová ipoderosoitereiha”. 8 Upéi Moisés osegi heʼi chupekuéra: “Ko kaʼarúpe Jehová omeʼẽta peẽme soʼo peʼu hag̃ua, ha pyhareve katu omeʼẽta peẽme pan peʼu hag̃ua peneryg̃uatãha meve. Péicha peikuaáta Jehová ohendu hague peẽ pejeplageaha ikóntrape. ¿Mbaʼére piko peẽ peju pejeplagea oréve? Ore ningo ndahaʼéi mbaʼeve, Jehová kóntrape la pejeplagea hína”.+

9 Upéi Moisés heʼi Aarónpe: “Ere enterove israelítape: ‘Peñemboja Jehová renondépe, pórke haʼe ohendu kuri pejeplagea hague ikóntrape’”.+ 10 Aarón heʼipamírente koʼã mbaʼe, umi israelitakuéra ojere omaña pe desiérto gotyo ha Jehová podér tuichaitéva ojechauka chupekuéra pe araípe.+

11 Jehová oñeʼẽ jey Moiséspe ha heʼi chupe: 12 “Ahendu kuri mbaʼéichapa ojeplagea umi israelita.+ Ere chupekuéra: ‘Kaʼaruete, pytũ mboyve* peʼúta la soʼo, ha koʼẽrõ pyhareve peneryg̃uatãha meve peʼúta pan.+ Ha peẽ peikuaa porãta che, Jehová, haʼeha pende Jára’”.+

13 Ha upe kaʼarúpe ou hetaiterei kodornís ha ojagarrapaite umi israelitakuéra oikoha.+ Upéi al ótro día pyhareve, pe serrasón ojagarrapaite. 14 Upéi pe serrasón oguapypa rire, pe yvy rováre opyta peteĩ mbaʼe morotĩva ha ipererĩ asýva ojoguáva eládape.+ 15 Umi israelita ohechárõ guare, oñeporandu joa: “¿Mbaʼéiko kóva?”, pórke haʼekuéra ndoikuaái mbaʼépa la ohecháva. Upévare Moisés heʼi chupekuéra: “Kóva ningo Jehová omeʼẽ peẽme pene rembiʼurã.+ 16 Péicha heʼi Jehová: ‘Káda uno pembyaty vaʼerã asegún la ikatútava peʼu. Pekalkula vaʼerã mboýpa* peime peteĩ ógape* ha pembyaty ohupytypa hag̃uáicha enterovépe. Upearã káda únope g̃uarã pembyaty vaʼerã upe ijáva peteĩ mbaʼyru orekóvape 2 lítro un cuarto’”.*+ 17 Ha umi israelita oñepyrũ ombyaty upéva, oĩ ombyatýva hetaiterei ha ótro katu saʼive. 18 Ha omedi rire hikuái, pe ombyaty heta vaʼekuépe nahembýi, ha pe saʼi ombyaty vaʼekuépe ndofaltái.+ Péicha káda uno ombyaty upe ikatúva hoʼu.

19 Upéi Moisés heʼi chupekuéra: “Aníke avave omohemby mbaʼeve pe ótro diarã”.+ 20 Péro haʼekuéra ndojapói hese káso. Ha oĩ jave omohembýva pe ótro día peve, hasopa ha inemba chuguikuéra. Upévare Moisés ipochyeterei hendivekuéra. 21 Káda pyhareve ombyaty hikuái, ha káda uno ombyaty upe ikatúva hoʼu. Upéi pe noñembyatýi vaʼekue, pe kuarahy aku ojope hese ha hykupa.

22 Ha pe sexto díape ombyaty hikuái el dóvle hembiʼurã,+ káda uno ombyaty el dóvle pe kantida ijáva pe mbaʼyru orekóvape 2 lítro un cuarto.* Upéi umi kuimbaʼe omoakãva israelitakuérape ou ha omombeʼu upéva Moiséspe. 23 Ha Moisés heʼi chupekuéra: “Péicha heʼi Jehová: koʼẽrõ haʼéta peteĩ sábado sagrádo Jehovápe g̃uarã, upévare peẽ ndapejapói vaʼerã mbaʼeve ha pepytuʼu vaʼerã.+ Koestedíama voi pembojy térã pembopupu vaʼerã pene rembiʼurã,+ ha upe hembýva katu peñongatu vaʼerã koʼẽrõ g̃uarã”. 24 Upémarõ haʼekuéra oñongatu pe hembýva pe ótro diarã, Moisés heʼi haguéicha chupekuéra. Ha pe oñeñongatu vaʼekue nainéi ni ndahasói chuguikuéra. 25 Upéi Moisés heʼi chupekuéra: “Peʼu vaʼerã koestedía upe peñongatu vaʼekue, pórke koestedía hína peteĩ sábado Jehovápe g̃uarã. Upévare koestedía ndapetopamoʼãi mbaʼeve yvýpe. 26 Pembyatýta 6 día aja, péro pe séptimo díape ndapetopamoʼãi mbaʼeve, pórke upéva hína peteĩ sábado”.+ 27 Upéicharõ jepe, oĩ algúno israelita osẽ vaʼekue ombyaty hag̃ua pe séptimo díape, péro ndotopái mbaʼeve.

28 Upévare Jehová heʼi Moiséspe: “¿Arakaʼe peve piko napeneñeʼẽrendumoʼãi chéve ha napekumplimoʼãi umi léi ameʼẽva peẽme?+ 29 Aníke penderesarái che, Jehová, ameʼẽ hague peẽme pe sábado+ pepytuʼu hag̃ua. Upévare pe sexto díape ameʼẽ peẽme el dóvle pene rembiʼurã. Pe séptimo díape enterove pepyta vaʼerã pende rógape ha ndapehói vaʼerã mamove”. 30 Péicha umi israelita opytuʼu pe sábado,* pe séptimo día ojeʼe haguéicha chupekuéra.+

31 Umi israelita ombohéra “maná”* pe hiʼupy oñemeʼẽ vaʼekuépe chupekuéra. Pe maná ningo morotĩ ha michĩ mimi, ojogua kuratũ raʼỹime, ha ojeʼu jave katu ojogua pan pererĩ asy oñemoheʼẽ vaʼekuépe eiretépe.+ 32 Upéi Moisés heʼi: “Péicha heʼi Jehová: ‘Emyenyhẽ peteĩ mbaʼyru orekóvape 2 lítro un cuarto* ha eñongatu pe maná, ikatu hag̃uáicha umi pene familiare ohecha upe rire.+ Péicha ohecháta hikuái pe hiʼupy ameʼẽ vaʼekue peẽme peimérõ guare pe desiértope poguenohẽ rire Egíptogui’”. 33 Upémarõ Moisés heʼi Aarónpe: “Ejagarra peteĩ mbaʼyru ha emoĩ pype maná, pe kantida ijáva peteĩ mbaʼyru orekóva 2 lítro un cuarto.* Emoĩ pe mbaʼyru Jehová renondépe ha toñeñongatu upépe opa ára g̃uarã”.+ 34 Jehová heʼi haguéicha Moiséspe, Aarón ogueraha omoĩ pe mbaʼyru pe káha espesiál*+ renondépe, ikatu hag̃uáicha oñeñongatu. 35 Umi israelita hoʼu vaʼekue pe maná 40 áño aja,+ og̃uahẽ meve peteĩ lugár ojeikohápe,+ Canaán ypýpe.+ 36 Umi israelita oipuru vaʼekue pe omer omedi hag̃ua pe maná, ha un omer ija peteĩ mbaʼyru orekóvape 2 lítro un cuarto.*

17 Umi israelita osẽ pe desiérto de Síngui+ ha opyta pyta jepi hikuái Jehová omandahápe chupekuéra.+ Upéi haʼekuéra og̃uahẽ Refidímpe+ ha opyta upépe, péro ndaipóri la y hoyʼu hag̃ua hikuái.

2 Ha umi israelita oñepyrũ oiko vai Moisés ndive+ ha heʼi chupe: “¡Ekonsegípy oréve la y!”. Péro Moisés heʼi chupekuéra: “¿Mbaʼére piko pendepochy chendive? ¿Peẽ piko ndapejeroviái mbaʼe Jehová ikatuha oñangareko penderehe?”.+ 3 Péro umi israelita ijuheieterei ha osegi ojeplagea Moiséspe,+ ha heʼi: “¿Maʼerã piko oregueru Egíptogui orejukapa hag̃ua uhéigui koʼápe? Ore família ha ore rymbakuéra entéro ningo omanombáta orehegui”. 4 Upéi Moisés heʼi Jehovápe: “¿Mbaʼéiko la ajapomítava chuguikuéra? ¡Ag̃aiténtema koʼã hénte chejapíta itápe ha chejukáta!”.

5 Upémarõ Jehová heʼi Moiséspe: “Eiporavo unos kuánto kuimbaʼe omoakãva* Israel ha ejagarra pe vastón reipuru vaʼekue reinupã hag̃ua pe y Rrío Nílope.+ Upéi pehasa pe puévlo renondépe ha pepuntea hesekuéra. 6 Che aiméta hína Horébpe oĩháme pe ita guasu. Upépe nde reinupã vaʼerã pe ita guasu ha osẽta chugui y umi hénte hoyʼu hag̃ua”.+ Ha Moisés ojapo upeichaite umi kuimbaʼe omoakãva Israel renondépe. 7 Upéi upe lugár oñembohéra Masá*+ ha Meribá,*+ pórke upépe umi israelita oiko vai Moisés ndive ha odesafia+ Jehovápe heʼívo: “¿Ñanepytyvõta piko Jehová térãpa nahániri?”.

8 Upéi umi amalequita+ ou Refidímpe ha oñorairõ umi israelita kóntrape.+ 9 Upévare Moisés heʼi Josuépe:+ “Eiporavo unos kuánto kuimbaʼe ha tereho eñorairõ umi amalequita kóntrape. Che katu koʼẽrõ aiméta pe sérro ári ha arekóta che pópe pe vastón Ñandejára omeʼẽ vaʼekue chéve”. 10 Upémarõ Josué oho oñorairõ umi amalequítandi Moisés heʼi hagueichaite chupe.+ Moisés, Aarón ha Hur+ katu ojupi pe sérro ári.

11 Ha Moisés omopuʼã aja entéro ivastón mokõive ipópe, umi israelita ipuʼaka umi amalequítare, péro omboguejývo katu, umi amalequita ipuʼaka hesekuéra. 12 Upéi Moisés ijyva kaneʼõitereíma, upévare Aarón ha Hur ogueru Moiséspe peteĩ ita oguapy hag̃ua hiʼári. Ha oguapy rire upépe, haʼekuéra ojoko Moiséspe ijyva ani hag̃ua omboguejy, ha upéicha oĩ hikuái kuarahy oike peve. 13 Upéicha rupi Josué ogana espádape umi amalequítape ha umi ou vaʼekuépe oñorairõ hendivekuéra.+

14 Upéi Jehová heʼi Moiséspe: “Eskrivíkena ko mbaʼe pe lívrope ikatu hag̃uáicha penemanduʼa hese, ha ere avei Josuépe ‘che mbeguekatúpe ahundipaitetaha umi amalequítape pe yvy ape árigui* ha avavéma naimanduʼamoʼãvéi hesekuéra’”.+ 15 Upémarõ Moisés ojapo peteĩ altár ha ombohéra Jehová-Nisí,* 16 ha heʼi: “Jehová oñorairõta umi amalequítandi ha enterove umi henerasión oútavandi,+ pórke opuʼã hikuái Jehováre”.*+

18 Moisés suégro Jetró, pe saserdóte de Madián,+ ohendu kuri opa mbaʼe Ñandejára ojapo vaʼekue Moisés ha umi israelita rehehápe, ha avei mbaʼéichapa Jehová oguenohẽ Israélpe Egíptogui.+ 2 Upérõ ningo Moisés omondo kuri hembireko Ziporápe Jetró rógape. Ha Ziporá ohórõ guare itúa rógape, 3 ogueraha hendive mokõive imemby.+ Peteĩva héra kuri Guersom,*+ pórke Moisés heʼi: “Che ningo extranhéro ko lugár aikohápe”. 4 Ha pe ótro katu héra Eliezer,* pórke Moisés heʼi: “Che túa Jára ningo chepytyvõ ha chesalva kuri faraóngui”.+

5 Upéi Jetró oho Moisés rendápe ha oho avei hendive Ziporá ha imembykuéra. Upérõ Moisés oĩ kuri pe desiértope, oĩháme Ñandejára teete montáña.+ 6 Upémarõ Jetró heʼika Moiséspe: “Che, nde suégro,+ aha hína ne rendápe, ha chendive ou hína Ziporá umi mokõi imemby reheve”. 7 Upepete Moisés osẽ oho isuégro rendápe, ha og̃uahẽvo hendápe oñakãity henondépe ha upéi ohetũ chupe. Ha ojosaludapa rire, oike hikuái Moisés rógape.*

8 Moisés omombeʼu isuégrope opa mbaʼe Jehová ojapo vaʼekue faraón ha Egíptore, oipytyvõ hag̃ua ipuévlo Israélpe.+ Omombeʼu avei chupe umi mbaʼe ijetuʼúva ohasa vaʼekue hikuái tapére,+ ha mbaʼéichapa Jehová oguenohẽ chupekuéra Egíptogui. 9 Jetró katu ovyʼaiterei oikuaávo umi mbaʼe porã Jehová ojapo vaʼekue oguenohẽ hag̃ua Israélpe Egíptogui. 10 Upémarõ Jetró heʼi: “Toñemombaʼeguasu Jehovápe peneguenohẽ haguére faraón ha Egipto poguýgui, ha toñemombaʼeguasu avei chupe oguenohẽ haguére ipuévlo Israélpe Egipto poguýgui. 11 Koʼág̃a aikuaa porãma Jehová ipoderosoveha oimeraẽ ótro diósgui,+ pórke umi egipcio oñemombaʼeguasu ha otrata vaírõ guare ipuévlope, Haʼe oñangareko hesekuéra”. 12 Upéi Jetró ogueru* peteĩ ofrénda ojehapy hag̃ua ha hetave mbaʼe ojesakrifika hag̃ua Ñandejárape. Aarón ha enterove umi kuimbaʼe omoakãva* Israel ou okaru Moisés suégrondi, Ñandejára tee renondépe.

13 Upéi al día sigiénte, Moisés ojapoháicha jepi voi, oho oguapy ohusga hag̃ua umi israelítape. Ha umi hénte opyta oñemboʼy Moisés renondépe ha ohaʼarõ itúrno pyharevete guive kaʼaruete peve. 14 Upéi isuégro ohecha mbaʼeichaitépa Moisés ojesakrifika pe puévlo rehehápe, upévare heʼi chupe: “¿Mbaʼeichakue piko rejapo péicha? ¿Mbaʼéreiko neañónte rehusga ko puévlope, ha umi hénte katu opyta oñemboʼy ne renondépe ha ohaʼarõ itúrno pyharevete guive kaʼaruete peve?”. 15 Ha Moisés heʼi isuégrope: “Koʼã hénte ningo ou che rendápe oikuaa hag̃ua mbaʼépa Ñandejára oipota ojapo hikuái. 16 Oreko jave peteĩ provléma, haʼekuéra ou che rendápe ha che ahusga chupekuéra ha aikuaauka Ñandejára léi ha mbaʼépa haʼe odesidi”.+

17 Upéi isuégro heʼi Moiséspe: “Naiporãmbái ningo la rejapo lája ko nde traváho. 18 Péichante rehórõ hese, nde ha entéro umi hénte katuete penekaneʼõmbáta, pórke ko traváho ningo ipohyietereíma ndéve g̃uarã ha nandepuʼakamoʼãi hese neañónte. 19 Koʼág̃a aipota cherendumi, ameʼẽta ndéve peteĩ konsého ha Ñandejára oĩta nendive:+ nde rerrepresentáta ko puévlope Ñandejára renondépe,+ ha nde reikuaaukáta Ñandejárape umi hénte provléma.+ 20 Ha reikuaaukáta chupekuéra umi mbaʼe Ñandejára odesidíva ha umi iléi,+ ere avei chupekuéra mbaʼéichapa oiko vaʼerã ha mbaʼe mbaʼépa Ñandejára oipota ojapo hikuái. 21 Péro reiporavo vaʼerã avei umi israelita apytégui umi kuimbaʼe ivaléva+ ha orrespetáva Ñandejárape. Koʼã kuimbaʼe ohechauka vaʼerã ikatuha ojejerovia hesekuéra ha ndaikorrúptoi vaʼerã.+ Koʼãvape remoĩ vaʼerã omoakã hag̃ua ko puévlope, emoĩ chupekuéra omoakã hag̃ua umi héntepe en grúpo de 1.000, de 100, de 50 ha de 10.+ 22 Haʼekuéra ohusga vaʼerã umi héntepe iprovléma jave, umi provléma michĩva haʼekuérante osolusiona vaʼerã, péro oĩramo peteĩ provléma tuicháva, ou vaʼerã ne rendápe.+ Péicha rehejáramo koʼã kuimbaʼépe nepytyvõ, tuicha ivevyivéta ndéve ne rembiapo.+ 23 Ha rejapóramo ko haʼéva ndéve ha Ñandejárape ogustáramo, ikatúta regueropuʼaka ko mbaʼe ijetuʼuetéva ha enterove vyʼápe ohóta hógape”.

24 Moisés katu ohendu isuégrope ha pyaʼe voi ojapo opa mbaʼe heʼíva chupe. 25 Moisés oiporavo umi israelita apytégui umi kuimbaʼe ivaléva, ha omoĩ chupekuéra omoakã hag̃ua pe puévlope, omoĩ chupekuéra omoakã hag̃ua umi héntepe en grúpo de 1.000, de 100, de 50 ha de 10. 26 Haʼekuéra ohusga vaʼerã umi héntepe iprovléma jave, umi provléma michĩva haʼekuérante osolusionáta, péro oĩramo peteĩ provléma tuicháva, ou vaʼerã Moisés rendápe.+ 27 Upe rire Jetró ojedespedi Moisésgui+ ha osẽ oho jey ivállepe.

19 Pe tercer méspe umi israelita osẽ rire Egíptogui, oike hikuái pe desiérto de Sinaípe. 2 El mísmo día osẽ haguépe hikuái Refidímgui,+ og̃uahẽ pe desiérto de Sinaípe ha omoĩ hikuái ikampaménto pe desiértope. Israel omoĩ ikampaménto pe montáña renondépe.+

3 Moisés ojupi pe montáñape Ñandejára teete rendápe.+ Upépe Jehová oñeʼẽ chupe ha heʼi: “Koʼã mbaʼe haʼétava ndéve remombeʼu vaʼerã umi israelítape, Jacob familiarépe: 4 ‘Peẽ pehecha kuri mbaʼépa che ajapo umi egípciore,+ ikatu hag̃uáicha pogueru che rendápe peteĩ ágila oguerahaháicha itaʼyrakuérape ipepo ári.+ 5 Ha koʼág̃a peẽ peneñeʼẽrendúramo chéve opa mbaʼépe ha pekumpli pe kompromíso ajapo vaʼekue penendive, upéicharõ katuete poiporavóta che puevlorã entéro umi ótro puévlo apytégui,+ pórke ko yvy tuichakue ningo chembaʼepánte voi hína.+ 6 Peẽ pecheservíta rréi ha saserdóteramo, ha oikóta pendehegui peteĩ nasión sánta’.+ Koʼã mbaʼe nde ere vaʼerã umi israelítape”.

7 Upémarõ Moisés oguejy ha oñembyaty umi kuimbaʼe omoakãvandi* israelitakuérape ha omombeʼu chupekuéra opa mbaʼe Jehová heʼi vaʼekue chupe.+ 8 Upe rire enterovete umi israelita heʼi: “Ore rojapóta opa mbaʼe Jehová heʼíva guive”.+ Moisés pyaʼe porã oho jey Jehová rendápe ha omombeʼu chupe umi israelita heʼi vaʼekue. 9 Upémarõ Jehová heʼi Moiséspe: “Ajúta ne rendápe peteĩ arai hũme, ikatu hag̃uáicha pe puévlo ohendu añeʼẽ vove nendive, péicha haʼekuéra siémpre ojeroviáta avei nderehe”. Ha Moisés omombeʼu Jehovápe umi israelita heʼi vaʼekue.

10 Ha Jehová heʼi Moiséspe: “Tereho ere umi israelítape tojeprepara koestedía ha koʼẽrõ, péicha ikatúta ág̃a cheadora hikuái. Haʼekuéra ojohéi vaʼerã avei ijao. 11 Pe tercer díape ojepreparapáma vaʼerã hikuái, pórke upe díape Jehová oguejýta pe Sérro Sinaípe umi israelita renondépe. 12 Ha remoĩ vaʼerã pe montáña jerére peteĩ márka ohechaukáva moõ pevépa ikatu oñemoag̃ui umi israelita, ha ere vaʼerã chupekuéra: ‘Aníke pejupi ko Sérro Sinaípe ni pepyrũ pe ijoríllare. Cháke oimeraẽ opyrũva ko montáñape ojejuka vaʼerã katuete. 13 Avave ndopokói vaʼerã pe persóna ohasávare pe márka, síno ojejuka vaʼerã chupe itápe térã fléchape. Tahaʼe peteĩ animál térã peteĩ persóna upe ohasáva pe márka, upévape ojejuka vaʼerã’.+ Péro oñehendu vove pe turu* pu,+ pe puévlo oñemoag̃ui vaʼerã pe montáñare”.

14 Upémarõ Moisés oguejy pe montáñagui umi hénte rendápe ha oñepyrũ oprepara chupekuéra oadora hag̃ua Ñandejárape. Ha haʼekuéra ojohéi avei ijao.+ 15 Upéi Moisés heʼi umi héntepe: “Pejepreparapákena pe tercer diarã ha aníke pereko rrelasión sexuál”.

16 Upéi pyharevete, og̃uahẽvo pe tercer día, oñepyrũ osunu, hoʼa rrájo ha peteĩ arai hũ+ ojahoʼi pe montáña. Ha oñehendu peteĩ turu pu hatãitereíva, ha enterove umi israelita okyhyjeterei ha oryrýi osusũ opytávo.+ 17 Upéi Moisés ogueru umi héntepe Ñandejára rendápe, ha haʼekuéra oho ojekoloka pe montáña renondépe. 18 Ha pe Sérro Sinaí otimbopa, pórke Jehová oguejy hiʼári tatarendýpe.+ Ha pe tatatĩ opuʼãva pe montáñagui haʼete voi osẽva peteĩ órno guasu hatatĩmbávagui, ha pe montáña oryryipaite avei.+ 19 Pe turu ipu hatãitereive ohóvo, ha Moisés oñepyrũ oñeʼẽ ha Ñandejára tee ombohovái chupe.*

20 Péicha Jehová oguejy Sérro Sinaí ruʼãme. Upéi Jehová ohenói Moiséspe oho hag̃ua hendápe, ha haʼe ojupi pe montáña ruʼãme.+ 21 Ha Jehová heʼi Moiséspe: “Che hína Jehová. Eguejy ha tereho ere umi héntepe ani hag̃ua mbaretépe oñemoag̃uise cherecha hag̃ua, pórke ojapóramo upéicha oĩta hetaiterei omanóva. 22 Ha che, Jehová, aipota avei ere umi kuimbaʼe oservívape jepi de saserdóte, tojeprepara cheadora hag̃ua, pórke ndojapóiramo hikuái upéicha, che, Jehová, akastigáta chupekuéra”.+ 23 Ha Moisés heʼi Jehovápe: “Umi hénte ningo ndojupimoʼãi voínte ko Sérro Sinaípe, pórke nde voi ere kuri chéve amoĩ hag̃ua peteĩ márka pe montáña jerére oikuaa hag̃ua hikuái moõ pevépa ikatu oñemoag̃ui, pórke ko sérro sagrádo hína”.+ 24 Upéicharõ jepe, Jehová heʼi chupe: “Eguejy katu ha upéi ejupi jey ha egueru nendive Aarónpe. Péro umi saserdóte ha enterove umi hénte ndojupíri vaʼerã mbaretépe cherecha hag̃ua, pórke ojapóramo upéva, che, Jehová, akastigáta chupekuéra”.+ 25 Upévare Moisés oguejy ha heʼi koʼã mbaʼe umi israelítape.

20 Upéi Ñandejára heʼi koʼã mbaʼe:+

2 “Che hína Jehová nde Jára, neguenohẽ vaʼekue Egíptogui, upépe ningo nde reiko kuri esklávoramo.+ 3 Chéve añoite cheadora vaʼerã ha ndereguerekói vaʼerã ótro dios.+

4 Nderejapói vaʼerã mbaʼeveichagua dios raʼanga ni mbaʼeve raʼanga ojoguáva peteĩ mbaʼe oĩvape yvágape, yvy ape ári térã ýpe.+ 5 Nereñesũi vaʼerã umíva renondépe ni neremombaʼeguasúi vaʼerã,+ pórke che, Jehová, nde Jára, aipota chéve añoiténte cheadora.+ Che akastiga umi ndaijaʼéivape cherehe, pe túa ofalláramo che akastigáta chupe, ha upe kastígo ohupytýta itaʼýrape, iniétope ha avei ivisniétope. 6 Péro chembaʼeporãiterei* umi cherayhu ha okumplívandi che léi,+ chembaʼeporãta 1.000 henerasión peve.

7 Ndereipuruvaíri vaʼerã* nde Jára Jehová réra,+ pórke che, Jehová, katuete akastigáta umi oipuru vaívape che réra.+

8 Nemanduʼa vaʼerã pe sábado sagradoha.+ 9 Seis día aja rembaʼapo vaʼerã, ha umi díape rejapopáma vaʼerã la tekotevẽva rejapo.+ 10 Péro pe séptimo día haʼe hína peteĩ sábado Jehová nde Járape g̃uarã. Upe díape nerembaʼapói vaʼerã, nombaʼapói vaʼerã avei nde raʼy, nde rajy, nde esklávo, nde eskláva ni ne rymbakuéra, ni umi extranhéro oikóva nde siudápe.+ 11 Che, Jehová, 6 díape ajapo vaʼekue yvága ha yvy, pe mar ha entéro mbaʼe oĩva umívape, ha pe séptimo díape añepyrũ apytuʼu.+ Upévare che, Jehová, avendesi pe sábado ha haʼe sagradoha.

12 Emombaʼékena nde túa ha nde sýpe,+ reikove puku hag̃ua pe yvy Jehová nde Jára omeʼẽtavape ndéve.+

13 Ani reporojuka.+

14 Ani remoakãratĩ ne ména térã ne rembirekópe.+

15 Ani remonda.+

16 Ani ere japu nde rapicháre resẽ jave de testígo.+

17 Ani reipota nembaʼerã nde rapicha róga, hembireko,+ ijesklávo, ijeskláva, hymba tóro, hymba vúrro ni mbaʼeve ótra kósa orekóva nde rapicha”.+

18 Upérõ umi israelita ohendu mbaʼéichapa osunu ha ohecha mbaʼéichapa pe montáña otimbopa, hoʼa rrájo, ha ohendu avei hikuái pe turu pu. Upévare haʼekuéra okyhyje ha oryrýi osusũ ha opytaite upe oĩháme.+ 19 Upévare heʼi hikuái Moiséspe: “Ndéntena eñeʼẽ orendive ha ore rohendútante, péro ani oñeʼẽ oréve Ñandejára pono romanomba”.+ 20 Upémarõ Moisés heʼi umi héntepe: “Ani pekyhyje, Ñandejára tee ningo ou ohecha hag̃ua peẽpa añetehápe pejerovia hese,+ ikatu hag̃uáicha pesegi perrespeta+ chupe ha ani pepeka”. 21 Upévare umi israelita opytánte mombyrymi, péro Moisés oñemoag̃ui pe arai hũre oĩháme Ñandejára.+

22 Upémarõ Jehová heʼi Moiséspe: “Péicha ere vaʼerã umi israelítape: ‘Peẽ pehecha ha pehendúma che añeʼẽ hague peẽme yvága guive.+ 23 Upévare ndapejapói vaʼerã mbaʼeveichagua dios de pláta ni de óro peadora hag̃ua, chéve añoiténte cheadora vaʼerã.+ 24 Pejapo vaʼerã yvýgui peteĩ altár ha pejapo hiʼári umi sakrifísio ojehapýva ha avei umi ofrénda de paz, peofrese hag̃ua avei hiʼári umi pende ovecha, kavara, vaka ha tóro. Pejapo vaʼerã koʼã mbaʼe pe lugár che aiporavohápe oñemombaʼeguasu hag̃ua che réra,+ ha che ajúta upépe ha povendesíta. 25 Ha pejapóramo peteĩ altár chéve g̃uarã, ndapeipurúi vaʼerã umi ita oñemoldea térã oñekytĩ pyréva. Ndapeipurúi vaʼerã kórta iérro térã sinsél ni peteĩ ita ojepurútavare ojejapo hag̃ua pe altár,+ pórke pejapóramo upéicha che ndaaseptamoʼãi upe altár. 26 Ndapeipurúi vaʼerã avei eskaléra pejupi hag̃ua che altárpe, ani hag̃ua pejupikuévo ojekuaapa pene órgano sexuál’”.

21 “Koʼã léi reikuaauka vaʼerã chupekuéra:+

2 Rejoguáramo nde esklavorã peteĩ kuimbaʼe hebreo,+ haʼe ombaʼapo vaʼerã ndéve 6 áño aja, péro pe séptimo áñope repoi vaʼerã chugui opagaʼỹre ndéve mbaʼeve.+ 3 Oiméramo ou raʼe haʼeño, haʼeño jey osẽ vaʼerã. Ha oiméramo ou raʼe hembirekóndi, osẽ jey vaʼerã hembirekóndi. 4 Ipatrón omeʼẽramo chupe hembirekorã,* ha hembireko imemby chugui tahaʼe kuña térã kuimbaʼe, upéicharõ pe hembireko imembykuéra reheve opyta vaʼerã ipatrón ndive, ha pe esklávo osẽ vaʼerã haʼeño.+ 5 Péro pe esklávo heʼi jey jeýramo: ‘Che ningo rohayhu che patrón, ha ahayhu avei che rembirekópe ha che familiakuérape, upévare ndaipotái repoi chehegui’.+ 6 Péicha heʼíramo, ipatrón ogueraha vaʼerã ijesklávope ha omboja chupe okẽre térã pe márkore ha ombokua* chupe inambi, ha péicha haʼe opytátama ipatrón esklavorã oikove aja pukukue. Ha Ñandejára oservíta de testígo ojejapo jave koʼã mbaʼe.*

7 Peteĩ kuimbaʼe ovendéramo itajýrape oiko hag̃ua chugui eskláva, upéicharõ upe kuñágui ndojepoimoʼãi ojepoiháicha umi kuimbaʼégui. 8 Péro ipatrón ndohayhúiramo ijesklávape ha ndoipotái chupe ótro hembirekorã,* haʼe ikatu ovende ótrope. Upéicha ojapóramo, pe patrónpe noñepermitimoʼãi ovende pe eskláva peteĩ extranhérope, pórke haʼe itráto vai kuri hendive. 9 Péro omeʼẽramo upe eskláva itaʼýrape hembirekorã, pe patrón otrata vaʼerã chupe itajýra teéicha. 10 Ha pe patrón raʼy* omendáramo upéi ótro kuñáre, osegi vaʼerã omantene pe primer hembirekópe, omeʼẽ vaʼerã chupe ijaorã ha osegi vaʼerã oreko hendive rrelasión sexuál*+ jepiveguáicha. Haʼe nomboykéi vaʼerã chupe pe ótro hembireko káusare. 11 Péro nomeʼẽséiramo koʼã mbohapy mbaʼe pe primer hembirekópe, upéicharõ haʼe ohejakuaa chupe opagaʼỹre mbaʼeve.

12 Oĩramo oinupãva hapichápe ha ojuka, upéicharõ ojejuka vaʼerã avei chupe.+ 13 Ha oiméramo ojuka raʼe hapichápe ojaposeʼỹre upéva, che haʼéta peẽme moõpa ikatu oho okañy pe oporojuka vaʼekue, pórke haʼe ndojukaséi kuri hapichápe ha Ñandejára opermitínte kuri oiko upéva.+ 14 Peteĩ kuimbaʼe ojukáramo hapichápe ipochyeterei rupi hendive, ha okalkuláma voi kuri mbaʼéichapa ojukáta chupe,+ upéicharõ ojejuka vaʼerã upe kuimbaʼépe, toĩ jepe raʼe che altárpe.+ 15 Oĩramo peteĩ oinupãva itúa térã isýpe, upévape ojejuka vaʼerã.+

16 Oĩramo osekuestráva hapichápe+ ha ovende ótrope, térã ojepilláramo chupe oporosekuestraha,+ upéicharõ ojejuka vaʼerã chupe.+

17 Oimeraẽ omaldesíva itúa térã isýpe, ojejuka vaʼerã.+

18 Mokõi kuimbaʼe oñorairõramo ha peteĩva oinupã hapichápe itápe térã sókope, péro ndojukái, síno olastima vaieterei chupe ha upévare opyta tupápe, 19 péro ikatúramo opuʼã ha oguata vastón reheve, upéicharõ ndojekastigái vaʼerã pe oporonupã vaʼekuépe. Péro okuera peve pe hapicha, opaga vaʼerã chupe pe pláta operde vaʼekue ndaikatuvéi rupi oho ombaʼapo.

20 Peteĩ kuimbaʼe oinupãramo garrótepe ijesklávo térã ijesklávape ha ojuka chupe, upéicharõ ojekastiga vaʼerã upe kuimbaʼépe.+ 21 Péro pe esklávo omanóramo 1 térã 2 día haguépe, upéicharõ ndojekastigái vaʼerã pe patrónpe, pórke haʼe iplátagui voi ojogua kuri upe esklávo.

22 Oĩramo kuimbaʼe oñorairõva ha upeichahápe olastima hikuái peteĩ hyeguasúvape ha upévare pe kuñakarai imemby itiempopeʼỹ,+ péro nomanói pe mitã ni isy, upéicharõ pe oporolastima vaʼekue opaga vaʼerã pe kuñakarai ménape pe kantida odesidi vaʼekue umi hués.+ 23 Péro omanóramo pe mitã térã isy, upéicharõ ojejuka vaʼerã avei pe oporojuka vaʼekuépe.*+ 24 Oĩramo omohesatũva hapichápe, oñemohesatũ vaʼerã avei chupe, oitýramo hapichágui hãi ojeity vaʼerã avei chugui hãi, omopẽramo hapichágui ijyva oñemopẽ vaʼerã avei chugui ijyva, ha omopẽramo hapichágui hetyma oñemopẽ vaʼerã avei chugui hetyma.+ 25 Ha oĩramo ohapýva hapichápe ojehapy vaʼerã avei chupe, olastimáramo hapichápe oñelastima vaʼerã avei chupe, ogolpeáramo hapichápe ojegolpea vaʼerã avei chupe.

26 Peteĩ kuimbaʼe oinupãramo ijesklávo térã ijesklávape ha omohesatũ chupe un ládo, upéicharõ opoi vaʼerã pe esklávogui omohesatũ haguére chupe.+ 27 Ha peteĩ kuimbaʼe oinupãramo ijesklávo térã ijesklávape ha oity chugui hãi, upéicharõ opoi vaʼerã pe esklávogui oity haguére chugui hãi.

28 Peteĩ tóro oikutúramo peteĩ kuimbaʼépe térã peteĩ kuñáme ha ojuka upe persónape, upéicharõ pe tóro ojejapi vaʼerã itápe ojejuka peve,+ ha pe hoʼokue katu ndojeʼúi vaʼerã. Ha pe tóro járape katu ndojekastigamoʼãi. 29 Péro oiméramo pe tóro are guivéma oiko oporokutu ha ojeavisáma ijárape, péro haʼe nopenái ni noñangarekói hese, ha pe tóro oikutu ha ojuka peteĩ persónape, upéicharõ ojejapi vaʼerã itápe ojejuka peve pe tóro, ha ojejuka vaʼerã avei ijárape. 30 Pe tóro járape ojejeruréramo opaga hag̃ua* pono ojejuka chupe, upéicharõ opaga vaʼerã pe kantida ojejeruréva chupe hekove rehehápe. 31 Ha pe tóro oikutúramo peteĩ mitãʼi térã mitãkuñaʼípe, ojekastiga vaʼerã avei pe tóro járape ko léipe heʼiháicha. 32 Péro pe tóro oikutúramo peteĩ esklávo térã esklávape, pe tóro jára omeʼẽ vaʼerã 30 monéda de pláta* pe esklávo járape, ha pe tóro katu ojejapi vaʼerã itápe ojejuka peve.

33 Peteĩ kuimbaʼe ohejáramo nandi rei peteĩ yvykua, térã ojoʼóramo peteĩ yvykua ha ndotapái, ha upéi peteĩ tóro térã peteĩ vúrro hoʼa pype, 34 upéicharõ upe kuimbaʼe opaga vaʼerã pe animál járape.+ Haʼe opaga vaʼerã pe animál omano vaʼekuére ha pe animál retekue opyta vaʼerã imbaʼerã. 35 Ha peteĩ tóro oikutúramo ótro tórope ha ojuka, upéicharõ pe tóro oporokutu vaʼekue jára ovende vaʼerã hymba tóro ha oñombojaʼo hepykuére pe ótro tóro jára ndive, ha haʼekuéra oñombojaʼo vaʼerã avei pe tóro omano vaʼekue retekuére. 36 Péro oiméramo pe tóro are guivéma oiko oporokutu ha ojeavisáma ijárape, péro haʼe nopenái ni noñangarekói hese, upéicharõ omeʼẽ vaʼerã peteĩ tóro omyengovia hag̃ua pe tóro omano vaʼekue, ha opytáta chupe imbaʼerã pe tóro omano vaʼekue retekue”.

22 “Peteĩ kuimbaʼe omondáramo peteĩ tóro térã peteĩ ovecha, ha upéi katu ojuka térã ovende upe animál, upéicharõ pe mondaha omeʼẽ vaʼerã 5 tóro pe tóro rekovia, ha 4 ovecha pe ovecha rekovia.+

2 (Pyharekue ojepilláramo peteĩ mondaha+ oñehaʼãhápe hína oike peteĩ ógape ha oñenupã ha oñelastima vaipa chupe ha omano, upéicharõ ndojekulpái vaʼerã upe ojuka vaʼekuépe upe mondahápe. 3 Péro oikóramo upéva de diakue, upéicharõ haʼe oreko la kúlpa ojuka haguére hapichápe).

Peteĩ kuimbaʼe omondáramo, haʼe omyengovia vaʼerã hapichápe pe omonda vaʼekue. Péro ndorekóiramo mbaʼeve omyengovia hag̃ua, upéicharõ oñevende vaʼerã chupe esklávoramo opagapa peve upe omonda vaʼekuére. 4 Ha oiméramo haʼe neʼĩra ojuka pe animál omonda vaʼekue, tahaʼe peteĩ tóro, peteĩ vúrro térã peteĩ ovecha, upéicharõ omyengovia vaʼerã el dóvle upe omonda vaʼekue.

5 Oĩramo opoíva hymbágui okaru hag̃ua, ha upeichahágui hymba oike kokue ahénope térã parralty ahénope, ha hoʼu umi mbaʼe oĩva upépe, upéicharõ omyengovia vaʼerã upe hymba hoʼu vaʼekue. Haʼe omeʼẽ vaʼerã hapichápe iporãnguete upe oprodusi vaʼekuégui ikokue térã iparralty.

6 Oĩramo omoñepyrũva tata, ha ova peteĩ ñanandýre ha upéi ohasa peteĩ kokue ahénope, ha ohapypa umi ñemitỹngue térã umi mbaʼe oñemonoʼõma vaʼekue, upéicharõ pe omoñepyrũ vaʼekue pe tata omyengovia térã opaga vaʼerã pe kokue járape opa mbaʼe ohundi vaʼekuére chugui.

7 Peteĩ kuimbaʼe omeʼẽramo hapichápe pláta térã ótra kósa oñongatu hag̃ua chupe hógape ha oñemonda hapichágui, péro upéi ojetopa pe mondahápe, upéicharõ pe mondaha omyengovia vaʼerã el dóvle umi mbaʼe omonda vaʼekue.+ 8 Péro ndojekuaáiramo mávapa la omonda vaʼekue, upéicharõ ojegueraha vaʼerã pe ogajárape umi hués renondépe,+ ikatu hag̃uáicha Ñandejára oikuaauka noiméipa haʼe voi la omonda vaʼekue pe hapichápe. 9 Oĩramo orekóva peteĩ mbaʼe oñemonda pyréva, tahaʼe peteĩ tóro, peteĩ vúrro, peteĩ ovecha, ao térã ótra kósa, ha oiko vai hapichándi upévare, ha mokõivévante heʼi: ‘¡Péva ningo chembaʼe!’, upéicharõ mokõivéva oñepresenta vaʼerã umi hués renondépe ha omombeʼu mbaʼépa la oikóva.+ Upépe Ñandejára oikuaaukáta mávapa la mbaʼe vai apoha, ha upe persóna omeʼẽ vaʼerã hapichápe el dóvle umi mbaʼe omonda vaʼekuégui.+

10 Peteĩ kuimbaʼe ohejáramo hapichápe hymba oñangareko hag̃ua hese ha oheja voi ikárgope, tahaʼe peteĩ tóro, peteĩ vúrro, peteĩ ovecha térã oimeraẽ ótro animál, péro upéi oñelastima, térã omano térã ojegueraha ha avave ndohechái, 11 upéicharõ mokõivéva oho vaʼerã umi hués rendápe ha pe enkargádo ohura vaʼerã Jehová renondépe haʼe ndopokói hague pe hapicha rymbáre. Upéicha ojapóramo, pe animál jára oasepta vaʼerã pe huraménto ha pe enkargádo ndopagái vaʼerã mbaʼeve.+ 12 Péro pe animál oñemondáramo pe enkargádogui ndojapoporãi haguére hembiapo, upéicharõ haʼe omyengovia vaʼerã ijárape. 13 Ha oiméramo peteĩ animál salváhe ojuka raʼe upe animálpe, upéicharõ pe enkargádo ogueru vaʼerã pe animál reʼongue ohechauka hag̃ua ijárape. Oikóramo upéva, pe enkargádo ndopagamoʼãi mbaʼeve pe animál járape.

14 Ha peteĩ kuimbaʼe oipurúramo hapichágui peteĩ hymba ha oñelastima chugui térã omano, ha pe animál jára ndaipóri kuri upe jave, upéicharõ pe oipuru vaʼekue omyengovia vaʼerã chupe. 15 Péro oiméramo ijára ohecha kuri pe animál oñelastima térã omanórõ guare, upéicharõ pe oipuru vaʼekue nomyengoviamoʼãi pe animál. Ha oiméramo oalkila raʼe upe animál, upéicharõ omeʼẽ vaʼerã ijárape pe alkilér repykuénte.

16 Peteĩ kuimbaʼe ombotavýramo peteĩ kuñataĩ vírhenpe oñeno hag̃ua hendive, ha oiméramo ko kuñataĩ neʼĩra gueteri oñekompromete, upéicharõ pe kuimbaʼe opaga vaʼerã itúape pe présio ojepagáva peteĩ nóviare ha omenda vaʼerã ko kuñataĩre.+ 17 Péro pe kuñataĩ túa nomeʼẽséiramo chupe itajýra, pe kuimbaʼe lomímonte omeʼẽ vaʼerã pe présio ojepagáva peteĩ nóviare.

18 Oĩramo peteĩ pajeséra, rejuka vaʼerã.+

19 Oĩramo peteĩ orekóva rrelasión sexuál peteĩ animál ndive, rejuka vaʼerã.+

20 Oĩramo ojapóva sakrifísio ótro dióspe, rejuka vaʼerã. Jehovápe añoite rejapo vaʼerã sakrifísio.+

21 Nderejaprovechái vaʼerã peteĩ extranhérore ni neremaltratái vaʼerã chupe,+ pórke peẽ peikórõ guare Egíptope extranhéro vaʼekue avei upépe.+

22 Nerembohasaʼasýi vaʼerã peteĩ viúda térã peteĩ mitã tyreʼỹme.+ 23 Peichahágui rembohasa asýramo chupekuéra ha ojerure chéve aipytyvõ hag̃ua chupekuéra, che katuete ahendúta iñemboʼe.+ 24 Ha che chepochyetereíta nendive ha apermitíta ne enemigokuéra ou ndejuka espádape, ha ne rembireko opytáta viúda ha nde raʼykuéra katu opytáta tyreʼỹ.

25 Reipurukáramo pláta peteĩ israelita imboriahúvape, nderekovrái vaʼerã chupe interés+ ojapoháicha jepi umi prestamísta.

26 Reipurukáramo pláta nde rapichápe ha rehejáramo ijao kómo garantía,+ kuarahy oikévo remeʼẽ jey vaʼerã chupe. 27 Pórke upevaiténte oreko oñeñuã hag̃ua pyharekue, ha nde neremeʼẽiramo chupe, ¿mbaʼépepa oñeñuãta oke hag̃ua?+ Ha peichahágui haʼe ojeruréramo chéve aipytyvõ hag̃ua chupe, che aiporiahuverekóta chupe ha katuete ahendúta iñemboʼe.+

28 Neremaldesíri vaʼerã Ñandejárape+ ha ni peteĩ kuimbaʼe omoakãvape nde puévlo.*+

29 Nanerakateʼỹi vaʼerã remeʼẽ hag̃ua ofréndaramo pe víno ha aseiteita reguerekóva.+ Ha remeʼẽ vaʼerã avei chéve umi nde raʼy ypykue.+ 30 Péicha avei rejapo vaʼerã umi animál ypykuéndi, tahaʼe umi vaka térã ovechakuéra apytégui:+ onase rire, 7 día opyta vaʼerã isýndi, ha pe 8 diahápe remeʼẽ vaʼerã chéve.+

31 Peẽ haʼe vaʼerã peteĩ puévlo ipotĩva che renondépe.+ Upévare peteĩ animál salváhe ojukáramo peteĩ animál, peẽ ndapeʼúi vaʼerã upe animál salváhe oheja vaʼekue.+ Upéva rangue pemeʼẽmbaite vaʼerã umi jaguápe”.

23 “Ani remosarambi peteĩ mbaʼe ndasiértoiva.+ Aníkena oiko ndehegui peteĩ testígo iñintensión vaíva+ reipytyvõ hag̃ua peteĩ iñañávape. 2 Ani remoirũ umi héntepe rejapo hag̃ua ivaíva. Ha resẽ vove de testígo, ani ndejapu reñemoĩ porãséguinte umi héntendi, ha upéicha rupi ndojejapói hustísia nde káusare. 3 Ojehusgáramo peteĩ imboriahúvape, ani resẽ ifavórpe imboriahu haguérente.+

4 Okañýramo ne enemígogui hymba tóro térã hymba vúrro ha nde retopa, regueraha jey vaʼerã chupe.+ 5 Ha peteĩ ndaijaʼéiva nderehe rymba vúrro hoʼárõ ikárga reheve, ani reheja rei chupe, reipytyvõ vaʼerã ijárape oipeʼa hag̃ua ikárga hymba vúrro árigui.+

6 Ani rehusga hendapeʼỹ reñatende jave peteĩ imboriahúva kásore.+

7 Aníke reipytyvõ peteĩ oakusa reívape hapichápe, pórke nde rehejáramo ojejuka peteĩ ndojapói vaʼekuépe ivaíva ha ihústovape, che ndahejareimoʼãi ndéve rejapo haguére upe mbaʼe vaiete.+

8 Aníke rejagarra peteĩ kóima,* pórke pe kóima ningo umi iñarandúvape jepe omohesatũ ha upéicha rupi umi ihústova jepe ijapu.+

9 Nde reikuaa porã mbaʼéichapa oñeñandu peteĩ oikóva tetã ahénope, upévare neremaltratái vaʼerã peteĩ extranhérope, pórke peẽ peikórõ guare Egíptope extranhéro vaʼekue avei upépe.+

10 Seis áño pukukue reipuru vaʼerã nde yvy ha reñemitỹ pype.+ 11 Péro pe séptimo áñope remombytuʼu vaʼerã nde yvy ha nereñotỹi vaʼerã pype mbaʼeve, rehejánte vaʼerã péicha ha pe heñóiva upépe eheja toʼu umi imboriahúva ha umi animál salváhe. Péicha rejapo vaʼerã oĩháme nde parralty ha nde olivoty.

12 Seis día rembaʼapo vaʼerã, péro pe séptimo díape ani rembaʼapo, ikatu hag̃uáicha opytuʼu ne rymba guéi,* ne rymba vúrro, nde esklavokuéra ha pe extranhéro ombaʼapóva nendive.+

13 Peñatende porãkena opa mbaʼe haʼévare peẽme ha pejapo,+ ani peipuru umi ótro dios réra, umíva noñehendúi vaʼerã osẽha pende jurúgui.+

14 Káda áño pemboarete vaʼerã mbohapy fiésta chéve g̃uarã.+ 15 Pe primero hína pe Fiésta del Pan Ilevaduraʼỹva.+ Upéva pemboarete vaʼerã pe mes de Abíbpe,*+ ha 7 día aja peʼu vaʼerã pan ilevaduraʼỹva haʼéma haguéicha peẽme, pórke upe méspe peẽ pesẽ vaʼekue Egíptogui. Avave noñepresentái vaʼerã che renondépe po nandi.+ 16 Pe segundo hína pe Fiésta de la Kosécha.* Upe jave nde remeʼẽ vaʼerã chéve umi primeroite remonoʼõ vaʼekue nde kokuégui.+ Pe tercero katu pe Fiésta de la Última Kosécha.* Upéva rejapo vaʼerã opakuévo pe áño ha remeʼẽ vaʼerã avei chéve umi mbaʼe remonoʼõ vaʼekue.+ 17 Káda áño, 3 vése umi kuimbaʼe oñepresenta vaʼerã Ijára Jehová renondépe.+

18 Resakrifika vove peteĩ animál, ndereofreséi vaʼerã chéve huguykue mbaʼeve orekóvandi levadúra. Ha reofrese jave chéve umi fiéstape umi sakrifísio ikyrakue reheve, ani reheja ikoʼẽmba pe altárpe.

19 Regueru vaʼerã nde Jára Jehová rógape iporãnguete umi primeroite remonoʼõ vaʼekuégui.+

Nerembojýi vaʼerã peteĩ kavara raʼy roʼokue isy kambykuépe.+

20 Amondóta peteĩ ánhel ne renonderã+ oñangareko hag̃ua nderehe tapére ha nemog̃uahẽ hag̃ua pe lugár aprepara vaʼekuépe ndéve.+ 21 Neñeʼẽrendúkena chupe ha ejapo opa mbaʼe heʼíva ndéve. Aníke repuʼã hese, cháke haʼe naneperdonamoʼãi nerembiapo vaíramo,+ pórke haʼe che rérape ojapo hína opa mbaʼe. 22 Péro neñeʼẽrendúramo chupe opa mbaʼépe ha rejapopaite che haʼéva ndéve, che voi añemoĩta ne enemigokuérare ha apuʼãta umi oñemoĩvare nderehe. 23 Pórke pe ánhel che amboútava ohóta ne renonderã ha ndegueraháta oĩháme umi amorreo, hitita, perizita, cananeo, heveo ha jebuseo. Ha umíva che ahundíta hína.+ 24 Aníke reiko haʼekuéra oikoháicha, ha ani reñesũ idioskuéra renondépe ni readora chupekuéra.+ Upéva rangue rehundi vaʼerã idioskuéra ha remonguʼi vaʼerã umi kolúmna sagráda oadoráva hikuái.+ 25 Che hína Jehová pende Jára ha chéve pecheadora vaʼerã,+ ha che povendesíta ameʼẽvo peẽme y ha pene rembiʼurã.+ Ha avei aipeʼáta pende apytégui opaichagua mbaʼasy.+ 26 Ndaiporimoʼãi pende apytépe kuña operdéva imemby ni ndaikatúiva imemby,+ ha che apermitíta peẽme peikove puku.

27 Peg̃uahẽ mboyve jepe umi puévlope, umi oikóva upépe oikuaátama che haʼeha pende Jára ha oryryipáta okyhyjégui,+ ha peg̃uahẽhápe pehóvo umi pene enemigokuéra ndoikuaamoʼãi mbaʼépa ojapóta ha che ambodiparapáta chupekuéra.+ 28 Peẽ peg̃uahẽ mboyve jepe, umi heveo, cananeo ha umi hitita ikangypátama okyhyjégui pendehegui, ha upéva ombodiparáta chupekuéra.+ 29 Namosẽmbamoʼãi chupekuéra una vetépe* ani hag̃ua pe yvy opyta nandi ha ojerreprodusi hetaiterei animál ñarõ ikatúva pendeapeligra.+ 30 Mbeguekatúpente amosẽta chupekuéra, ikatu hag̃uáicha peẽ peñemboheta raẽ ha upéi pejagarra pe yvy.+

31 Ameʼẽta peẽme pe yvy Mar Rojo guive Mar de los Filisteos peve, ha pe desiérto guive pe Rrío Éufrates peve.+ Che ahejáta pende pópe umi hénte oikóvape koʼã lugárpe ha peẽ pemosẽmbaitéta chupekuéra.+ 32 Ndapejapói vaʼerã mbaʼeveichagua kompromíso hendivekuéra ni umi idioskuérandi.+ 33 Ha ani peheja umi hénte oiko pende apytépe, cháke ojapokáne peẽme mbaʼe vai che renondépe, pórke haʼekuéra katuete penemboligáne peadora* hag̃ua idioskuérape ha péicha penemoñuhãta hikuái”.+

24 Upéi Jehová heʼi Moiséspe: “Ejupi ko montáñape, ha tojupi avei nendive Aarón, Nadab, Abihú,+ ha umi 70 kuimbaʼe omoakãva* Israel. Pejupi rire ko montáñape pepyta vaʼerã mombyrymi, peñesũ ha chemombaʼeguasu. 2 Che hína Jehová, ha neañoite Moisés reñemboja vaʼerã che rendápe. Umi kuimbaʼe noñemoag̃uíri vaʼerã cherehe ha entéro umi ótro israelita ndojupíri vaʼerã ko montáñape”.+

3 Ha Moisés oguejy umi israelita rendápe ha omombeʼu chupekuéra opa mbaʼe Jehová heʼi vaʼekue ha umi léi omeʼẽ vaʼekue chupe.+ Upe rire enterovete umi israelita ombohovái: “Ore rojapóta opa mbaʼe Jehová heʼíva guive”.+ 4 Upémarõ Moisés oskrivi opa mbaʼe Jehová heʼi vaʼekue.+ Upéi opuʼã pyharevete ha ojapo peteĩ altár pe montáña ypyetépe, ha omopuʼã 12 monuménto orrepresentáva umi 12 trívu de Israel. 5 Upéi oiporavo unos kuánto mitãkariaʼy israelita, ha haʼekuéra ojapo ofrénda ojehapýva ha osakrifika avei unos kuánto tóro ojapo hag̃ua ofrénda de paz+ Jehovápe g̃uarã. 6 Upe rire Moisés ombyaty alamita umi tóro ruguykue unos kuánto mbaʼyrúpe, ha pe hembyre katu oipuru ohypýi hag̃ua pe altár. 7 Moisés upéi ojagarra pe lívro del kompromíso* ha hatã olee ohendu hag̃uáicha umi israelitakuéra.+ Ha haʼekuéra ombohovái: “Ore rojapóta opa mbaʼe Jehová heʼíva guive”.+ 8 Upéi Moisés ojagarra pe tuguy ombyaty vaʼekue ha ohypýi pe puévlope+ ha heʼi chupekuéra: “Ko tuguy rupive Jehová omoñepyrũ pe kompromíso ojapo vaʼekue penendive, ha peẽ pehura vaʼekue pekumplitaha”.+

9 Upe rire Moisés ojupi pe montáñape ha ojupi avei hendive Aarón, Nadab, Abihú ha umi 70 kuimbaʼe omoakãva Israel, 10 ha ohecha hikuái Ñandejárape,+ haʼéva hína Israel Jára. Haʼekuéra ohecha pe lugár Ñandejára opyrũha, ha upe lugár omimbi ha hovy asy, ojogua voi peteĩ píso ojejapóvape safírogui, ha upe píso ipotĩ ha ojajái pe yvágaicha.+ 11 Ñandejára ndojukái koʼã kuimbaʼe omoakãvape Israel,+ ha haʼekuéra okaru aja upépe ohecha Ñandejára teépe peteĩ visiónpe.

12 Upéi Jehová heʼi Moiséspe: “Ejupi che rendápe ko montáñape ha cheraʼarõ. Che ameʼẽta ndéve umi ita ipéva ha umívare askrivíta umi léi ha mandamientokuéra ahekomboʼe hag̃ua umi israelítape”.+ 13 Upémarõ Moisés ha iñajudánte Josué+ oñepyrũ ojupi pe montáñape. Upéi Moisés okontinua ha ojupi Ñandejára teete montáñape.+ 14 Péro ojupi mboyve hikuái, Moisés heʼi kuri umi kuimbaʼe omoakãvape Israel: “Pepyta koʼápe oreraʼarõ roju jey peve.+ Koʼápe opytáta penendive Aarón ha Hur,+ ha peichahágui oĩramo iprovlémava tou hendapekuéra”.+ 15 Upémarõ Moisés ojupi ha pe arai ojahoʼi pe montáña.+

16 Ha Jehová osegi ohechauka ipodér tuichaitéva+ pe Sérro Sinaípe,+ ha pe arai ojahoʼi pe sérro 6 día aja. Pe séptimo díape haʼe ohenói Moiséspe pe arai guive. 17 Umi israelita ohecha Jehová podér peteĩ tatarendy guasúicha pe montáña ári. 18 Moisés ojupi pe montáña ruʼãme+ ha oike pe arai paʼũme. Péicha Moisés opyta upe montáñape 40 día aja, ára ha pyhare.+

25 Upémarõ Jehová heʼi Moiséspe: 2 “Ere umi israelítape ogueru hag̃ua chéve ikontrivusión, enterove omeʼẽséva ipyʼaite guive ikatu okontrivui, ha peẽ pembyaty vaʼerã umíva.+ 3 Koʼã mbaʼe ikatu ogueru chéve hikuái: óro,+ pláta,+ kóvre,+ 4 ílo hovy, lána líla, ílo pytã asýva, líno iporãva, kavara raguekue, 5 ovecha mácho kuerokue oñeteñi vaʼekue pytãme, fóka* pirekue, madéra de akásia,+ 6 aséite umi lamparaʼípe g̃uarã,+ aséite perfumádo* ojejapo hag̃ua pe aséite ojejapo hag̃ua nombramiénto+ ha ojejapo hag̃ua pe insiénso hyakuã asýva,+ 7 ita ónise ha umi ótro ita iporãva oñemoĩ hag̃ua pe súmo saserdóte delantál*+ ha pe ipechéra* rehe.+ 8 Peẽ pejapo vaʼerã peteĩ lugár chemombaʼeguasu hag̃ua, ha che aiméta pende apytépe.+ 9 Pe tavernákulo* ha entéro mbaʼe ojepurútava pype ojejapo vaʼerã pe modélo ahechaukatahaichaite ndéve.+

10 Peẽ pejapo vaʼerã peteĩ árka* madéra de akásiagui: ipuku vaʼerã 1 métro 11 sentímetro,* ipe vaʼerã 67 sentímetro* ha ijyvate vaʼerã 67 sentímetro.*+ 11 Upéi perrevesti vaʼerã óro púrope+ hyepýguio ha ijapéguio. Ha pejapo avei chupe peteĩ vórde de óro kompletoite ijerére.+ 12 Pejapo vaʼerã 4 argólla de óro pemoĩ hag̃ua pe árka kostádore káda eskínape, upéicharõ mokõi argólla opytáta hetyma arimi peteĩ kostádope, ha mokõi pe ótro kostádope. 13 Pejapo vaʼerã avei umi yvyra puku de madéra de akásia ha perrevesti vaʼerã órope.+ 14 Ha umi yvyra puku pembohasa vaʼerã umi argólla kuárupi pe árka kostádore, ikatu hag̃uáicha pegueraha. 15 Umi yvyra puku peheja vaʼerã umi argólla kuápe, ndapeipeʼái vaʼerã upégui.+ 16 Pemoĩ vaʼerã pe árkape umi ita ipéva orekóva umi mandamiénto* ameʼẽtava ndéve.+

17 Pejapo vaʼerã pe árka taparã de óro púro: ipuku vaʼerã 1 métro 11 sentímetro* ha ipe vaʼerã 67 sentímetro.*+ 18 Pejapo vaʼerã mokõi keruvín* de óro, pemoldea vaʼerã martíllope ha oĩ vaʼerã pe árka tápa ári káda púntape.+ 19 Pejapo vaʼerã umi keruvín opyta hag̃uáicha peteĩ keruvín pe árka tápa ári káda púntape. 20 Umi keruvín oĩ vaʼerã ojovái ha oñakãity vaʼerã omaña hag̃uáicha pe tápare, ha oipyso vaʼerã mokõive ipepo henonde gotyo ikatu hag̃uáicha omoʼã pe árka tápa.+ 21 Pe árkape pemoĩta umi ita ipéva orekóva umi mandamiénto* ameʼẽtava ndéve, ha upéi pemoĩ vaʼerã pe árka tápa.+ 22 Che ajechaukáta ndéve pe árka tápa ári ha añeʼẽta ndéve umi mokõi keruvín mbyte guive.+ Pe Árka del Pákto* ári guive haʼéta ndéve opa mbaʼe ojapo vaʼerã umi israelita.

23 Pejapo vaʼerã avei peteĩ mesa+ de madéra de akásia: ipuku vaʼerã 89 sentímetro,* ipe vaʼerã 44 sentímetro imédio* ha ijyvate vaʼerã 67 sentímetro.*+ 24 Perrevesti vaʼerã óro púrope ha pejapo vaʼerã avei chupe hembeʼyrã de óro. 25 Pemoĩ vaʼerã pe mesa vórde kompletoitére peteĩ pláka ipéva 7,4 sentímetro,* ha pe pláka vórdere pejapo vaʼerã kompletoite peteĩ adórno de óro. 26 Pejapo vaʼerã 4 argólla de óro ha pemoĩ vaʼerã umi 4 eskínape, oĩháme pe mesa retyma. 27 Umi argólla oĩ vaʼerã pe pláka guýpe ikatu hag̃uáicha oñemoĩ upépe umi yvyra puku ha ojegueraha pe mesa. 28 Pejapo vaʼerã avei yvyra puku madéra de akásiagui ha perrevesti vaʼerã órope, koʼãva peipurúta hína pegueraha hag̃ua pe mesa.

29 Pejapo vaʼerã avei de óro púro umi pláto, kópa, hárra ha umi tasón oĩtava pe mesa ári ha ojepurútava oñeñohẽ hag̃ua umi ofrénda líkida.+ 30 Ha pe mesa ári siémpre oĩ vaʼerã pe pan oñepresentáva Ñandejárape.+

31 Pejapo vaʼerã peteĩ kandelávro+ de óro púro ha pemoldea vaʼerã martíllope, pejapo vaʼerã de unoite ha napembojoapýi vaʼerã: pe iváse, pe vráso prinsipál, umi vráso osẽva chugui, umi yvoty ryru,* umi yvoty ha umi potykuru.+ 32 Pe ivásegui osẽ vaʼerã peteĩ vráso prinsipál oĩtava mbytépe, ha upévagui osẽ vaʼerã 6 vráso: mbohapy osẽta peteĩ kostádogui ha el mísmo lugárgui pe ótro kostádope osẽta avei mbohapy. 33 Káda vráso ojejapo vaʼerã mbohapy yvotýgui, mbohapy potykurúgui ha mbohapy yvoty ryru ojoguáva alméndro potýpe, ha koʼã mbaʼe oĩ vaʼerã interkaládo: primero peteĩ yvoty, segundo peteĩ potykuru ha tercero peteĩ yvoty ryru. Péicha peho vaʼerã hese káda vráso oreko peve mbohapy de káda uno. Upéicharõ pe vráso prinsipálgui osẽta 6 vráso. 34 Pe vráso prinsipál katu opuʼã pe kandelávro vásegui ha oreko vaʼerã 4 yvoty, 4 potykuru ha 4 yvoty ryru ojoguáva alméndro potýpe, ha koʼã mbaʼe oĩ vaʼerã interkaládo: primero peteĩ yvoty, segundo peteĩ potykuru ha tercero peteĩ yvoty ryru. Péicha peho vaʼerã hese pekompleta peve 4 de káda uno. 35 Pe vráso prinsipálgui osẽta 6 vráso: mbohapy peteĩ kostádogui ha el mísmo lugárgui pe ótro kostádope osẽta avei mbohapy, ha káda vráso osẽha guýpe pemoĩ vaʼerã peteĩ potykuru. 36 Pe kandelávro kompletoite, umi potykuru ha umi vráso ojejapo vaʼerã de unoite. Pejapo vaʼerã de óro púro, ha martíllope pemoldea vaʼerã.+ 37 Pejapo vaʼerã 7 lamparaʼi oñemoĩtava pe kandelávrore,* ha pemyendy vove ohesapéta upe lugár oĩha.+ 38 Pejapo vaʼerã avei de óro púro umi pínsa ojepurútava ojepeʼa hag̃ua umi lamparaʼi mécha, ha avei umi mbaʼyruʼi ojepurútava oñemoĩ hag̃ua umi mécha tujakue.+ 39 Pe kandelávro ha hembiporukuéra oreko vaʼerã 34 kílo 200 grámo* de óro púro. 40 Ehechákena tojejapo ko modélo ahechauka hagueichaite ndéve ko montáñape”.+

26 “Pejapo hag̃ua pe tavernákulo+ peipuru vaʼerã 10 téla ojejapóva de líno trensádo iporãvagui. Ha pevorda vaʼerã avei hese keruvín*+ raʼanga ílo hovy, lána líla ha ílo pytã asývape.+ 2 Káda téla peipurútava ipuku vaʼerã 12 métro 46 sentímetro* ha ipe vaʼerã 1 métro 78 sentímetro.* Enterove umi téla oreko vaʼerã la mísma medída.+ 3 Pembojoapy vaʼerã ojuehe 5 téla oiko hag̃ua chugui peteĩnte, ha upéi umi ótro 5 hembýva pembojoapy vaʼerã avei. 4 Umi téla pembojoapy vaʼekue oríllare, un ládo pukukue pemoĩ vaʼerã argollaʼi ojejapo vaʼekue ílo hovýgui. Upéi pejapo vaʼerã avei upéicha umi ótro 5 téla pembojoapy vaʼekue oríllare. Umi argollaʼi ojepurúta hína oñembojoapy hag̃ua ojuehe umi téla guasu. 5 Peteĩva rehe pemoĩ vaʼerã 50 argollaʼi, ha pe ótro téla oríllare pemoĩ vaʼerã avei 50 argollaʼi, koʼãva opyta vaʼerã ojovái ikatu hag̃uáicha oñembojoapy umi téla guasu. 6 Pejapo vaʼerã avei 50 prendedór de óro pembojoapy hag̃ua umi téla, ha péicha peteĩ téla guasúnte peipurúta pe tavernákulo ári.+

7 Pejapo vaʼerã avei téla kavara raguekuégui+ pe tavernákulo ári g̃uarã, pejapo vaʼerã 11 téla.+ 8 Káda téla ipuku vaʼerã 13 métro 35 sentímetro,* ha ipe vaʼerã 1 métro 78 sentímetro.* Umi 11 téla oreko vaʼerã la mísma medída. 9 Cinco téla pembojoapy vaʼerã ojuehe ha umi ótro 6 pembojoapy vaʼerã avei ojuehe. Ha pedovla vaʼerã pe sexta téla oĩva pe tavernákulo fréntepe. 10 Umi 5 téla pembojoapy vaʼekue oríllare, un ládo pukukue pemoĩ vaʼerã 50 argollaʼi ojejapo vaʼekue ílo hovýgui. Upéi pemoĩ vaʼerã avei 50 argollaʼi umi ótro 6 téla pembojoapy vaʼekue oríllare. Umi argollaʼi ojepurúta hína oñembojoapy hag̃ua ojuehe umi téla guasu. 11 Pejapo vaʼerã avei 50 prendedór de kóvre ha pemoĩ umi argollaʼíre pembojoapy hag̃ua umi téla. Péicha oikóta chugui peteĩ téla guasúnte, peipuru hag̃ua pe tavernákulo ári. 12 Oĩta avei peteĩ téla alamitare hembýva pe tavernákulo atukupe gotyo, ha upe téla hembýva pehejánte vaʼerã tosaingo. 13 Ko téla guasu ipukuvéta pe tavernákulo entráda gotyo ha ijatukupe gotyo, ha pe téla hembýva osaingóta un ládo 44 sentímetro imédio* ha pe ótro ládo hembýta avei 44 sentímetro imédio.*

14 Pe tavernákulo ári g̃uarã peipuru vaʼerã avei ovecha mácho kuerokue oñeteñi vaʼekue pytãme, ha hiʼári pemoĩ vaʼerã avei fóka* pirekue.+

15 Ha pe tavernákulo kostadorã peipuru vaʼerã madéra de akásia, pejapo vaʼerã chugui armáhe+ ojoguáva ventána márkope ha pemoñemboʼy vaʼerã umíva.+ 16 Káda armáhe ipuku vaʼerã 4 métro 45 sentímetro,* ha ipe vaʼerã 67 sentímetro.* 17 Káda armáhe oreko vaʼerã ivásepe mokõi puntaʼi oĩva ojoykére ojepurútava oñeenkastra hag̃ua. Péicha pejapo vaʼerã kompletoite umi armáhe ojepurútavare pe tavernákulope. 18 Ha pejapo vaʼerã 20 armáhe pe tavernákulo kostadorã, opytátava sur gotyo.

19 Pejapo vaʼerã avei 40 vaseʼi de pláta ikuáva mbytépe,+ koʼãva pemoĩ vaʼerã umi 20 armáhe guýpe: mokõi vaseʼi ohóta káda armáhe guýpe oñeenkastra hag̃ua umi mokõi puntaʼíre. Ha péicha pesegi vaʼerã pejapo kompletoite umi ótro armáhere.+ 20 Pejapo vaʼerã avei ótro 20 armáhe pe tavernákulo kostadorã, opytátava nórte gotyo. 21 Ha pejapo vaʼerã avei ótro 40 vaseʼi de pláta ikuáva mbytépe, koʼãva pemoĩ vaʼerã umi 20 armáhe guýpe: mokõi vaseʼi ohóta káda armáhe guýpe oñeenkastra hag̃ua umi mokõi puntaʼíre. Ha péicha pesegi vaʼerã pejapo kompletoite umi ótro armáhere. 22 Ha pejapo hag̃ua pe tavernákulo atukupe peipuru vaʼerã 6 armáhe, péva opytáta hína oéste gotyo.+ 23 Pejapo vaʼerã avei mokõi armáhe ha pemoĩ vaʼerã káda eskínape pe tavernákulo atukuperã. Koʼã armáhe pemoñemboʼy vaʼerã oservi hag̃ua de puntál. 24 Koʼã mokõi armáhe pejapo vaʼerã mokõi távlagui pe yvy guive, ha pe yvatete pembojoaju vaʼerã ojuehe, oĩháme pe primer argólla. Péicha pejapo vaʼerã koʼã mokõi armáhe opytátava káda eskínape. 25 Upéicharõ pejapóta en totál 8 armáhe ha 16 vaseʼi de pláta ikuáva mbytépe: mokõi vaseʼi ohóta káda armáhe guýpe oñeenkastra hag̃ua umi mokõi puntaʼíre. Ha péicha pesegi vaʼerã pejapo kompletoite umi ótro armáhe rehe.

26 Pejapo vaʼerã avei yvyra puku de madéra de akásia pembojoaju hag̃ua umi armáhe. Pejapo vaʼerã 5 yvyra puku pemoĩ hag̃ua un ládo pe tavernákulo kostádore.+ 27 Ha pejapo 5 yvyra puku oñembojoaju hag̃ua umi armáhe oĩva pe ótro kostádope. Ha pejapo vaʼerã ótro 5 yvyra puku pembojoaju hag̃ua umi armáhe oñemoĩtava pe tavernákulo atukuperã, péva oĩ hína oéste gotyo. 28 Pe yvyra puku ohótava mbytépe umi armáhe rehe noñembojoapýi vaʼerã, síno osẽ vaʼerã peteĩ púntagui ha oho hese pe ótra púnta peve.

29 Perrevesti vaʼerã órope umi armáhe+ ha umi yvyra puku, ha pejapo vaʼerã de óro umi argólla ohasatahárupi umi yvyra puku. 30 Pe tavernákulo ojejapo vaʼerã pe modélo ahechauka hagueichaite ndéve pe montáñape.+

31 Pejapo vaʼerã peteĩ kortína+ ílo hovýgui, lána líla, ílo pytã asýva ha líno trensádo iporãvagui. Ha pevorda vaʼerã pe kortínare keruvín raʼanga. 32 Pe kortína pemosaingo hag̃ua peipuru vaʼerã 4 orkón* de madéra de akásia ojerrevesti pyréva órope. Ha pemoñemboʼy hag̃ua koʼã orkón pejapo vaʼerã 4 vaseʼi de pláta ikuáva mbytépe ikatu hag̃uáicha oñeenkastra. Ha umi ganchoʼi oñemosaingotaha pe kortína, de óro vaʼerã avei. 33 Pemosaingo vaʼerã pe kortína umi ganchoʼígui ha péva oservíta de divisória éntre pe lugár Sánto+ ha pe Santísimo.+ Pe Árka del Pákto*+ pemoĩ vaʼerã pe kortína kupépe, 34 pe Santísimope. Pe Árka del Pákto* ári pemoĩ vaʼerã avei itápa.

35 Pe mesa katu pemoĩta pe kortína renondépe pe lugár Sántope, ha pe mesa renondépe pemoĩta pe kandelávro.+ Pe mesa opyta vaʼerã nórte gotyo pe tavernákulope, ha pe kandelávro katu opyta vaʼerã sur gotyo. 36 Pe tavernákulo entradarã katu pejapo vaʼerã peteĩ kortína. Ha upearã peipuru vaʼerã ílo hovy, lána líla, ílo pytã asýva ha líno trensádo iporãva.+ 37 Pemosaingo hag̃ua ko kortína, peipurúta 5 orkón de madéra de akásia ojerrevesti pyréva órope, ha umi ganchoʼi pemoĩtava hese de óro vaʼerã avei. Ha pejapóta 5 vaseʼi de kóvre ikuáva mbytépe ikatu hag̃uáicha oñeenkastra umívare umi orkón”.

27 “Pejapo vaʼerã pe altár madéra de akásiagui.+ Pe altár ojogua vaʼerã peteĩ káha guasúpe, ha ipuku vaʼerã 2 métro 22 sentímetro imédio,* ipe vaʼerã 2 métro 22 sentímetro imédio* ha ijyvate vaʼerã 1 métro 33 sentímetro imédio.*+ 2 Pejapo vaʼerã 4 vaka ratĩ joguaha,+ ha peteĩ osẽ vaʼerã káda eskínagui. Upéi perrevesti vaʼerã kóvrepe kompletoite pe altár.+ 3 Pejapo vaʼerã avei kóvregui entéro umi tembiporu ojepurútava pe altárpe: umi válde pegueraha hag̃ua pe tanimbu,* pála, tenedór, palangána ha peteĩ mbaʼyru tatapỹi ryrurã.+ 4 Pejapo vaʼerã avei peteĩ parrílla de kóvre pe altár ryepýpe g̃uarã, ha pe parrílla ári káda eskínape pemoĩ vaʼerã 4 argólla de kóvre. 5 Ha pe parrílla pemoĩ vaʼerã pe altár vórde guýpe ha opyta vaʼerã pe altár ryepýpe alamitaháme. 6 Pejapo vaʼerã pe altárpe g̃uarã umi yvyra puku madéra de akásiagui ha perrevesti kóvrepe. 7 Pemoĩ vaʼerã umi yvyra puku umi argólla kuápe pe altár kostádope, ikatu hag̃uáicha pegueraha.+ 8 Pe altár pejapo vaʼerã távlagui, kuadrádo vaʼerã peteĩ káha guasúicha, péro ndorekói vaʼerã plan. Ojejapo vaʼerã ahechauka hagueichaite ndéve ko montáñape.+

9 Pejapo vaʼerã pe tavernákulo korapy,+ ha pemongora vaʼerã téla de líno trensádo iporãvape. Pe ikostádo opytáva sur gotyo ipuku vaʼerã 44 métro imédio.*+ 10 Oreko vaʼerã 20 póste ha 20 vaseʼi de kóvre ikuáva mbytépe umi póste rendag̃ua. Pejapo vaʼerã de pláta umi argólla ha ganchoʼi peipurútava umi póstere. 11 Umi téla pemoĩtava pe tavernákulo kostádope, opytáva nórte gotyo, ipuku vaʼerã 44 métro imédio.* Oreko vaʼerã avei 20 póste ha 20 vaseʼi de kóvre ikuáva mbytépe umi póste rendag̃ua. Umi argólla ha ganchoʼi peipurútava umi póstere de pláta vaʼerã. 12 Umi téla pemoĩtava pe tavernákulo kupe gotyo, opytáva oéste gotyo, ipuku vaʼerã 22 métro 25 sentímetro.* Oreko vaʼerã avei 10 póste ha 10 vaseʼi ikuáva mbytépe umi póste rendag̃ua. 13 Umi téla pemoĩtava pe tavernákulo frénte gotyo, opytáva éste gotyo,* ipuku vaʼerã 22 métro 25 sentímetro.* 14 Ha kóicha pemoĩ vaʼerã umi téla oĩtava pe tavernákulo frénte gotyo: a la derécha pe entrádagui ipuku vaʼerã 6 métro 67 sentímetro imédio,* ha oreko vaʼerã 3 póste ha 3 vaseʼi ikuáva mbytépe umi póste rendag̃ua.+ 15 Ha umi téla pemoĩtava a la iskiérda pe entrádagui, ipuku vaʼerã avei 6 métro 67 sentímetro imédio,* ha oreko vaʼerã avei 3 póste ha 3 vaseʼi ikuáva mbytépe umi póste rendag̃ua.

16 Pe tavernákulo korapy entradarã pejapo vaʼerã téla de líno trensádo iporãvagui, ha ipuku vaʼerã 8 métro 90 sentímetro.* Pe téla pejapo vaʼerã ílo hovýgui, lána lílagui, ílo pytã asýva ha ílo de línogui.+ Oreko vaʼerã 4 póste ha 4 vaseʼi ikuáva mbytépe umi póste rendag̃ua.+ 17 Enterove umi póste oĩva pe tavernákulo jerére oreko vaʼerã argólla ha ganchoʼi de pláta. Péro umi vaseʼi de kóvre vaʼerã.+ 18 Pe tavernákulo korapy ipuku vaʼerã 44 métro imédio*+ ha ipe vaʼerã 22 métro 25 sentímetro.* Ha umi téla ojepurútava oñemongora hag̃ua pe tavernákulo ijyvate vaʼerã 2 métro 22 sentímetro imédio.* Pe téla ojejapo vaʼerã líno trensádo iporãvagui, ha pejapo vaʼerã avei umi vaseʼi de kóvre. 19 Umi tembiporu peipurútava guive pembaʼapo hag̃ua pe tavernákulope de kovrepaite vaʼerã. Ha umi estáka pe tavernákulo rehe g̃uarã ha umi ojepurútava oñemongora hag̃ua pe tavernákulo, de kóvre vaʼerã avei.+

20 Ejerure vaʼerã avei umi israelítape ogueru hag̃ua ndéve aséite de olíva puroite, oñemoĩtava umi lamparaʼípe hendy hag̃ua kontinuadoite.+ 21 Pe tavernákulope, pe Árka del Pákto*+ kortína renondépe, Aarón ha itaʼyrakuéra oñenkarga vaʼerã umi lamparaʼi hendy hag̃ua kuarahy oike guive pyharevete peve Jehová renondépe.+ Koʼã mbaʼe ningo siémpre okumpli vaʼerã umi israelita”.+

28 “Eiporavo umi israelita apytégui ne ermáno Aarónpe+ ha itaʼyrakuéra+ Nadab, Abihú,+ Eleazar ha Itamárpe+ ikatu hag̃uáicha ombaʼapo chéve saserdóteramo.+ 2 Pejapo vaʼerã Aarónpe ijaorã oipurútava saserdóteramo,* péicha haʼe iporãta ha oñemombaʼéta chupe.+ 3 Ere vaʼerã enterove umi ivalévape, umi che ambokatupyry vaʼekuépe, ojapo hag̃ua Aarónpe ijaorã,+ ha péicha enterove ohecháta aiporavo hague Aarónpe ombaʼapo hag̃ua chéve saserdóteramo.

4 Koʼã mbaʼe ojapo vaʼerã hikuái: peteĩ pechéra,*+ peteĩ delantál,*+ peteĩ ao ijyvakuareíva,+ peteĩ ao puku akuádro, peteĩ turvánte*+ ha peteĩ sinturón.+ Koʼã ao sagrádo ningo ojejapo vaʼerã ne ermáno Aarón ha itaʼyrakuérape g̃uarã, ikatu hag̃uáicha ombaʼapo chéve saserdóteramo. 5 Umi kuimbaʼe ikatupyrýva ojapo hag̃ua umi ao, oipurúta koʼã mbaʼe: ílo de óro, ílo hovy, lána líla, ílo pytã asýva ha ílo de líno iporãva.

6 Haʼekuéra ojapo hag̃ua pe delantál oipuru vaʼerã ílo hovy, lána líla, ílo pytã asýva ha líno trensádo iporãva, ha pevorda vaʼerã ílo de órope.+ 7 Pe delantál ojejapo hag̃ua ojepuru vaʼerã mokõi téla pedáso ha oñembojoaju vaʼerã ijatiʼýpe umi mokõi ijoríllape. 8 Ojejapo vaʼerã avei peteĩ sinturón vordádo+ ha oñemoĩ vaʼerã pe delantál rehe, ani hag̃ua okuʼe ha opyta hatã hag̃ua pe delantál. Ha ojejapo hag̃ua ojepuru vaʼerã koʼã mbaʼe: ílo de óro, ílo hovy, lána líla, ílo pytã asýva ha líno trensádo iporãva.

9 Pejagarra vaʼerã mokõi itaʼi ónise+ ha peskrivi hese Israel* raʼykuéra réra.+ 10 Peteĩ itaʼíre peskrivi vaʼerã 6 Israel raʼy réra ha pe ótro itaʼíre umi 6 hembýva réra, ha primeroite pemoĩ vaʼerã pe taʼýra ypykue réra ha upéi pe imitãvéva chugui ha peho hese upéicha peg̃uahẽ meve pe ipahaguépe. 11 Peteĩ artesáno oskrivi vaʼerã koʼã itáre Israel raʼykuéra réra ha ojapo vaʼerã upéva ojejapoháicha peteĩ séllore.+ Upéi pemboguapýta umi itaʼi mokõi vaseʼi de órope. 12 Umi mokõi ita ivaseʼi reheve pemoĩta pe téla oĩvare pe delantál atiʼýre. Koʼã itaʼi omomanduʼáta umi israelítape Ñandejárare.+ Ha Aarón oñepresenta jave Jehová renondépe, ogueraha vaʼerã ijatiʼy ári umi itaʼi orekóva Israel raʼykuéra réra, ha umíva omomanduʼáta Ñandejárape hesekuéra. 13 Ha umi itaʼípe g̃uarã pejapo vaʼerã mokõi vaseʼi de óro. 14 Pejapóta avei mokõi piolín de óro+ pemoĩ hag̃ua umi vaseʼíre.+

15 Ha peteĩ vordadór ojapo vaʼerã pe pechéra. Upe pechérape oĩta hína umi mbaʼe ojepurútava ojekuaa hag̃ua Ñandejára odesidíva.+ Ha umi mbaʼe peipurúma vaʼekue pejapo hag̃ua pe delantál, peipuru jey vaʼerã pejapo hag̃ua pe pechéra: ílo de óro, ílo hovy, lána líla, ílo pytã asýva ha líno trensádo iporãva.+ 16 Ko pechéra ojedovla vove mbytépe opyta vaʼerã kuadradoite, ipuku vaʼerã 22 sentímetro* ha ipe vaʼerã 22 sentímetro.* 17 Upéi pemoĩ vaʼerã hese ita iporãva ivaseʼi reheve. Umi ita pemoĩ vaʼerã en 4 fíla pe pechérare, pe primera fílape oĩ vaʼerã: rruvi, topásio ha esmerálda. 18 Pe segunda fílape oĩ vaʼerã: turkésa, safíro ha háspe. 19 Pe tercera fílape oĩ vaʼerã: léschem,* ágata ha amatísta. 20 Pe cuarta fílape oĩ vaʼerã: krisólito, ónise ha háde. Koʼã ita pemboguapy vaʼerã umi vaseʼi de órope. 21 Umi ita orrepresentáta hína umi 12 trívupe. Káda itáre ojeskrivi vaʼerã peteĩ Israel raʼy réra, ha ojeskrivi vaʼerã hese ojejapoháicha peteĩ séllore.

22 Pejapo vaʼerã piolín de óro ha pemboja pe pechérare.+ 23 Ha pejapo vaʼerã avei mokõi argollaʼi de óro pemoĩ hag̃ua pe pechéra rehe, ha opyta vaʼerã umi mokõi eskínape yvate gotyo. 24 Káda eskínape, pe argollaʼi kuárupi pembohasa vaʼerã peteĩ piolín de óro. 25 Ha umi mokõi piolín púnta pembohasa vaʼerã umi vaseʼi de óro kuárupi, koʼãva oĩ hína pe téla oĩvare pe delantál atiʼýpe. 26 Pejapo vaʼerã avei mokõi argollaʼi de óro ha pemoĩ pe pechéra oríllare, iguy gotyo, oja hag̃uáicha pe delantál rehe.+ 27 Upéi pejapove vaʼerã avei mokõi argollaʼi de óro ha pemoĩ pe delantál renonde gotyo, og̃uahẽháme yvy gotyo umi mokõi téla osẽva pe delantál atiʼýgui, oñembojoajuhápe pe delantál, pe sinturón vordádo arimi.+ 28 Koʼã mokõi argollaʼíre oñeñapytĩ vaʼerã mokõi sínta hovy, ha koʼã sínta oñeñapytĩ vaʼerã avei umi argollaʼi oĩvare pe pechéra oríllape, iguy gotyo. Péicha pe pechéra ndokuʼemoʼãi ha opyta hatãta pe delantál ári ha pe sinturón vordádo arimi.

29 Aarón oike jave Ñandejára renondépe pe lugár Sántope, ogueraha vaʼerã pe pechéra orekóva Israel raʼykuéra réra ha ojepurúva ojekuaa hag̃ua Ñandejára odesidíva. Ha péicha siémpre Jehová imanduʼáta Israel raʼykuérare. 30 Pemoĩ vaʼerã pe Urim ha Tumim*+ pe pechéra ryepýpe, umíva ojepuru vaʼerã ojekuaa hag̃ua Ñandejára odesidíva. Ha upe pechéra Aarón siémpre ogueraha vaʼerã ipéchore oike jave Jehová renondépe. Aarón oipurúta pe Urim ha Tumim Jehová renondépe ohusga hag̃ua umi israelítape.

31 Pejapo vaʼerã ílo hovýgui peteĩ ao puku ha ijyvakuareíva pe delantál guýpe g̃uarã.+ 32 Pe ao ikua vaʼerã mbytépe pe saserdóte omoinge hag̃ua iñakã. Ani hag̃ua osoro, upe ao kuéllo rembeʼy oñembovyvy porã vaʼerã, oñembovyvyháicha umi soldádo ao juru. Ko ao ojapo vaʼerã peteĩ ivaléva ombovyvy hag̃ua. 33 Pejapo vaʼerã granadaʼi ílo hovýgui, lána líla ha ílo pytã asývagui. Koʼãva pemosaingo vaʼerã pe ao ruguái rruédore kompletoite, ha pemosaingo vaʼerã avei hese kampanaʼi de óro. 34 Umi granadaʼi ha kampanaʼi de óro pemosaingo vaʼerã interkaládo pe ao ijyvakuareíva ruguáire. 35 Aarón omonde vaʼerã ko ao ombaʼapóta jave de súmo saserdóte. Umi kampanílla pu oñehendu vaʼerã Aarón oike jave pe lugár Sántope Jehová renondépe, ha oñehendu vaʼerã avei osẽnguévo upégui. Péicha haʼe ojapo vaʼerã ani hag̃ua omano.+

36 Pejapo vaʼerã avei peteĩ pláka de óro púro ha peskrivi vaʼerã hese ojejapoháicha peteĩ séllore, ha heʼi vaʼerã hese: ‘Jehová mbaʼe hína pe santida’.+ 37 Ko pláka pejokua vaʼerã sintaʼi hovýpe pe turvántere,+ ha opyta vaʼerã pe ifrénte gotyo. 38 Ko pláka siémpre oĩ vaʼerã Aarón syváre, ha upéva ohechaukáta haʼe oĩtaha rresponsávle umi israelita opekáramo umi mbaʼe sagrádova kóntrape.+ Umíva hína umi mbaʼe osantifikáva umi israelita oofrese jave Ñandejárape peteĩ rregálo sagrádoramo. Upévare ko pláka siémpre oĩ vaʼerã Aarón syváre ikatu hag̃uáicha Jehová oasepta umi israelítape.

39 Pejapo vaʼerã avei peteĩ ao puku akuádrova téla de líno iporãvagui, peteĩ turvánte téla de líno iporãvagui ha peteĩ sinturón ojevorda pyréva.+

40 Pejapo vaʼerã Aarón raʼykuérape g̃uarã ao puku akuádro, sinturón ha turvánte,*+ péicha haʼekuéra iporãta ha oñemombaʼéta chupekuéra.+ 41 Emonde vaʼerã koʼã mbaʼe ne ermáno Aarón rehe ha itaʼyrakuérare. Eñohẽ vaʼerã iñakãrekuéra aséite enombra* hag̃ua chupekuéra+ ha esantifika avei chupekuéra. Ha emeʼẽ vaʼerã chupekuéra autorida ombaʼapo hag̃ua chéve saserdóteramo. 42 Pejapo vaʼerã avei chupekuéra g̃uarã kalsonsíllo téla de línogui ani hag̃ua oĩ hikuái opío.+ Koʼã kalsonsíllo ipuku vaʼerã ikuʼa guive ikuárto peve. 43 Koʼãva omonde vaʼerã Aarón ha itaʼyrakuéra oike hag̃ua pe tavernákulope,* ha avei oñemoag̃ui jave hikuái pe altár rehe ombaʼapo hag̃ua pe lugár sagrádope. Péicha haʼekuéra ndopytavaimoʼãi che renondépe ha nomanomoʼãi. Koʼã mbaʼe siémpre okumpli vaʼerã Aarón ha itaʼyrakuéra”.

29 “Ha ikatu hag̃uáicha haʼekuéra ipotĩ che renondépe ha ombaʼapo chéve saserdóteramo, rejapo vaʼerã koʼã mbaʼe: Eiporavo peteĩ tóro raʼyrusu ha mokõi ovecha mácho iporãva.+ 2 Koʼã pan ilevaduraʼỹva rejapo vaʼerã arína iporãvévagui: pan apuʼa, pan argólla ojejapo vaʼekue arína ha aséitegui,+ ha pan pererĩ opururũ asýva ha oñemonáva hese aséite. 3 Upéi emoĩ peteĩ kanástope ha egueraha che renondépe,+ ha regueraha vaʼerã avei che renondépe pe tóro raʼyrusu ha umi mokõi ovecha mácho.

4 Egueraha vaʼerã che renondépe Aarón ha itaʼyrakuérape pe tavernákulo* entrádape,+ ha tojahu hikuái upépe.+ 5 Upéi rejagarra vaʼerã umi ao+ ha emonde Aarónpe. Emonde hese pe ao puku akuádro, pe ao ijyvakuareíva ohóva pe delantál* guýpe, avei pe delantál ha pe pechéra,* upéi emoĩ ikuʼáre pe sinturón vordádo ha eñapytĩ ani hag̃ua okuʼe pe delantál.+ 6 Avei remoĩ vaʼerã iñakãre pe turvánte,* ha hiʼári pe pláka de óro sagrádova.*+ 7 Ha ejagarra pe aséite ojepurúva ojejapo hag̃ua nombramiénto,+ ha eñohẽʼimi iñakãre enombra* hag̃ua chupe.+

8 Upéi egueru avei Aarón raʼykuérape ha emonde hesekuéra umi ao puku akuádro.+ 9 Upéi emoĩ ikuʼarekuéra pe sinturón ha emoĩ iñakãrekuéra umi turvánte. Ha Aarón ha itaʼyrakuéragui oikóta saserdóte, péva hína peteĩ léi opa ára g̃uarã.+ Péicha remeʼẽta autorida Aarón ha itaʼyrakuérape ombaʼapo hag̃ua chéve de saserdóte.+

10 Upéi egueru pe tóro raʼyrusu pe tavernákulo renondépe, ha Aarón ha itaʼyrakuéra omoĩ vaʼerã ipo upe tóro akã ári.+ 11 Ha ejuka pe tóro pe tavernákulo entrádape Jehová renondépe.+ 12 Embyaty michĩmi pe tóro ruguy ha emoinge pype ne kuã ha emona umi vaka ratĩ joguaha oĩvare pe altárpe,+ ha hembyre eñohẽmbaite pe altár vásere.+ 13 Upéi eipeʼapaite pe ikyrakue+ oĩva pe tóro ryekuére ha pe ikyrakue oĩva pe ígadore, reipeʼa vaʼerã avei umi mokõi irriñón ha umi ikyrakue oĩva hese. Koʼãva rehapy vaʼerã pe altár ári ikatu hag̃uáicha otimbo.+ 14 Péro pe tóro roʼokue, ipirekue ha hekakakue peraha vaʼerã pehapy mombyry upe peikohágui. Ko tóro ningo peteĩ ofrénda ojejapóva ojepaga hag̃ua umi pekádore.

15 Upéi ejagarra peteĩva umi ovecha mácho, ha Aarón ha itaʼyrakuéra tomoĩ ipo pe ovecha akã ári.+ 16 Upe rire ejuka pe ovecha mácho, ha embyaty pe huguykue ha ehypýi pype pe altár kompletoite.+ 17 Ekarnea pe ovecha, emopotĩ ha ejoheipaite pe hyekue+ ha umi ikanillakue. Upéi emohenda pe altár ári ha emoĩmbaite ojovái káda párte ha iñakãngue avei. 18 Rehapy vaʼerã pe ovecha kompletoite pe altár ári, ikatu hag̃uáicha otimbo. Kóva peteĩ ofrénda ojehapýva Jehovápe g̃uarã, ha hyakuã asýva* chupe g̃uarã.+ Kóva hína peteĩ ofrénda ojejapóva tata ári Jehovápe g̃uarã.

19 Upéi ejagarra vaʼerã pe ótro ovecha mácho, ha Aarón ha itaʼyrakuéra tomoĩ ipo pe ovecha akã ári.+ 20 Upe rire ejuka pe ovecha mácho, ha embyaty michĩmi pe huguykue ha emonaʼimi Aarón ha itaʼyrakuéra nambi deréchare, emona avei ikuã guasu ha ipysã guasu a la derechapeguáre. Upéi upe tuguýpe ehypýi avei pe altár kompletoite. 21 Embyaty michĩmi pe tuguy oĩva pe altár ári ha ejagarra avei michĩmi pe aséite ojepurúva ojejapo hag̃ua nombramiénto.+ Upe rire ehypýi pype Aarón ha itaʼyrakuérape ha umi ijaokuéra avei, péicha reapartáta hína chupekuéra ha avei ijaokuéra che servísiope g̃uarã.+

22 Upéi eipeʼa pe ovecha kyrakue: pe huguaikue ikyraitéva, pe ikyrakue oĩva hyekuére, pe ikyrakue oĩva pe ígadore, umi mokõi irriñón ha umi ikyrakue oĩva umívare,+ ha eipeʼa avei pe ikuárto a la derechapegua. Kóva hína pe ovecha ojepurúva ojejapo hag̃ua nombramiénto.+ 23 Ejagarra peteĩ pan apuʼa pe kanásto oĩvagui Jehová renondépe, ejagarra avei peteĩ pan argólla ojejapo vaʼekue arína ha aséitegui, ha peteĩ pan pererĩ opururũ asýva. 24 Entéro koʼã mbaʼe remoĩ vaʼerã Aarón ha itaʼyrakuéra pópe, ha nde rembokacha vaʼerã Jehová renondépe ofrénda oñembokachávaramo. 25 Upéi ejagarra jey chuguikuéra upe ofrénda ha ehapy pe altár ári. Remoĩ vaʼerã pe ofrénda ojehapývandi otimbo ha hyakuã asy* hag̃ua Jehová renondépe. Kóva hína peteĩ ofrénda ojehapýva Jehovápe g̃uarã.

26 Upéi ejagarra pe ovecha pechokue, upe ovecha ningo oñemeʼẽ kuri Aarón rehehápe ojejapo hag̃ua pe nombramiénto.+ Pe ovecha pechokue haʼe hína peteĩ ofrénda oñembokacháva Jehová renondépe, ha upéva opytáta nembaʼerã. 27 Upe ovecha ojepuru vaʼekuégui oñenombra hag̃ua+ Aarón ha itaʼyrakuérape saserdóteramo, resantifika vaʼerã koʼã mbaʼe: pe ipechokue oñembokacháma vaʼekue che renondépe, ha pe hetymangue oñepresenta vaʼekue peteĩ párte sagrádaramo. 28 Koʼã párte haʼéta Aarón ha itaʼyrakuéra mbaʼe, ha péva peteĩ léi siémpre okumpli vaʼerã umi israelita, pórke koʼãva haʼe peteĩ párte sagráda.+ Kóva haʼéta pe párte sagráda omeʼẽtava umi israelita Jehovápe g̃uarã ojapo jave hikuái pe ofrénda de paz.+

29 Umi ao* oipurúva Aarón ombaʼapo hag̃ua de saserdóte,+ opytáta ifamiliarépe*+ g̃uarã oñenombra ha oñemoĩ vove chupekuéra oservi hag̃ua de súmo saserdóte hekovia. 30 Pe saserdóte haʼéva Aarón familiare opytátava hekovia ha oikétava pe tavernákulope ombaʼapo hag̃ua pe lugár sagrádope, oipuru vaʼerã umi ao 7 día aja.+

31 Ejagarra vaʼerã pe ovecha roʼokue ojepuru vaʼekue ojejapo hag̃ua pe nombramiénto ha eraha embopupu pe lugár sagrádope.+ 32 Ha pe tavernákulo entrádape Aarón ha itaʼyrakuéra hoʼu vaʼerã+ pe ovecha roʼokue ha pe pan oĩva pe kanástope. 33 Haʼekuéra hoʼu vaʼerã umi mbaʼe ojesakrifika vaʼekue oñeperdona hag̃ua chupekuéra ipekádo, ikatu hag̃uáicha oñenombra ha ojeaparta chupekuéra oservi hag̃ua de saserdóte. Peteĩ ndahaʼéiva saserdóte* ndoʼúi vaʼerã koʼã mbaʼe, pórke umíva sagrádo hína.+ 34 Ha upeichahágui hembýramo ha ikoʼẽ pe pan ha pe ovecha ojesakrifika vaʼekue ojejapo hag̃ua nombramiénto, upéicharõ rehapy vaʼerã.+ Avave ndoʼúi vaʼerã pórke upéva sagrádo hína.

35 Péicha rejapo vaʼerã Aarón ha itaʼyrakuérare, rejapo vaʼerã opa mbaʼe haʼe hagueichaite ndéve. Reipurúta 7 día remeʼẽ hag̃ua chupekuéra autorida ikatu hag̃uáicha ombaʼapo de saserdóte.+ 36 Káda día resakrifika vaʼerã peteĩ tóro, péva hína pe ofrénda ojejapóva ojepaga hag̃ua umi pekádore ha oñesantifika hag̃ua pe altár. Ha reñohẽ vaʼerã aséite pe altár ári ikatu hag̃uáicha ojeaparta Ñandejára servísiope g̃uarã.+ 37 Reipuru vaʼerã 7 día resantifika hag̃ua pe altár, ha péicha ko altár opytátama sagradoiterei ojepuru hag̃ua Ñandejára servísiope añoite.+ Enterove ombaʼapóva pe altárpe oñesantifika vaʼerã.

38 Káda día resakrifika vaʼerã pe altár ári mokõi ovecha mácho de un áño.+ 39 Peteĩ ovecha raʼyrusu mácho resakrifika vaʼerã pyhareve ha pe ótro katu kaʼaruete pytũ mboyve.*+ 40 Reofrese vaʼerã avei una décima de efá* arína iporãva, 1 lítro* aséite ha 1 lítro* víno ojejapo hag̃ua pe ofrénda líkida. Koʼã mbaʼe reofrese vaʼerã pe primer ovecha raʼyrusu máchondi. 41 Pe segundo ovecha raʼyrusu mácho resakrifika vaʼerã kaʼaruete pytũ mboyve,* ha reofrese vaʼerã avei hendive arína, aséite ha víno rejapo haguéicha pyhareve. Kóva peteĩ ofrénda ojehapýva ha hyakuã asýva* Jehovápe g̃uarã. 42 Koichagua ofrénda ojehapýva siémpre pesegi vaʼerã pejapo, peẽ ha pene familiare, pe tavernákulo entrádape Jehová renondépe. Upépe che ajechaukáta ha añeʼẽta ndéve.+

43 Ha upépe che ajechaukáta enterove israelítape, ha upe lugár oñesantifikáta ojehecháta rupi upépe che podér.+ 44 Asantifikáta pe tavernákulo, pe altár ha avei Aarón ha itaʼyrakuérape+ ombaʼapo hag̃ua chéve de saserdóte. 45 Che aiméta umi israelita apytépe, ha che haʼéta Ijarakuéra.+ 46 Haʼekuéra oikuaáta che haʼeha Ijára Jehová, ha che aguenohẽ hague chupekuéra Egíptogui aime hag̃ua ijapytepekuéra.+ Che hína Jehová, Israel Jára”.

30 “Pejapo vaʼerã peteĩ altár madéra de akásiagui+ ikatu hag̃uáicha ojehapy insiénso.+ 2 Pe altár ojogua vaʼerã peteĩ káhape, ha ipuku vaʼerã 44 sentímetro imédio,* ipe vaʼerã 44 sentímetro imédio,* ha ijyvate vaʼerã 89 sentímetro.* Oreko vaʼerã 4 vaka ratĩ joguaha umi 4 eskínape.+ 3 Perrevesti vaʼerã óro púrope hiʼári, umi ikostádo kompletoite ha umi vaka ratĩ joguaha. Ha pejapo vaʼerã avei ivorderã de óro kompletoite ijerére. 4 Pejapo vaʼerã 4 argólla de óro ha pemoĩ mokõi káda kostádope, pe vórde guýpe. Koʼã argólla kuárupi oñembohasa vaʼerã umi yvyra puku ojegueraha hag̃ua pe altár. 5 Pejapo vaʼerã umi yvyra puku madéra de akásiagui ha perrevesti órope. 6 Upéi ko altár pemoĩ vaʼerã pe kortína renondépe. Upe kortína oĩ hína pe Árka del Pákto+ ypýpe,* upépe che ajechaukáta ndéve.+

7 Káda pyhareve Aarón+ ohapy vaʼerã pe insiénso hyakuã asýva+ pe altár ári ha omotimbo.+ Ojapo vaʼerã upéva oho vove orrekarga ha oprepara umi lamparaʼi.+ 8 Ha kaʼaruete pytũ mboyve,* Aarón oho jave omyendy hag̃ua umi lamparaʼi, ohapy vaʼerã avei insiénso. Káda día pehapy vaʼerã ko insiénso Jehová renondépe, ha upéva siémpre pesegi vaʼerã pejapo peẽ ha pene familiare. 9 Ko altár ári ndapehapýi vaʼerã insiénso noñepermitíriva,+ ndapejapói vaʼerã avei hiʼári ofrénda ojehapýva, ofrénda de semílla, ni ofrénda líkida. 10 Aarón omona vaʼerã pe animál ojesakrifika vaʼekue ruguykue umi vaka ratĩ joguaha oĩvare pe altár rehe. Upe animál ojesakrifika kuri ojepaga hag̃ua umi pekádore.+ Aarón ha ifamiliare siémpre ojapo vaʼerã upéva una ves káda áño pe altár rehe.+ Pe altár sagradoiterei hína Jehovápe g̃uarã”.

11 Upéi Jehová heʼi Moiséspe: 12 “Rejapo jave peteĩ sénso reikuaa hag̃ua mboy israelítapa oĩ,+ káda uno opaga vaʼerã* Jehovápe hekovére. Péicha ojapo vaʼerã hikuái ani hag̃ua oiko hesekuéra mbaʼeve ivaíva oñesensa jave chupekuéra. 13 Enterove oñesensáva omeʼẽ vaʼerã koʼã mbaʼe: 6 grámo de pláta* asegún pe kiláhe ojepurúva pe tavernákulope.+ Pe siclo ojepurúva pe tavernákulope oreko vaʼerã 20 guerá.* Upévare 6 grámo de pláta* hína pe oñemeʼẽ vaʼerã Jehovápe kontrivusiónramo.+ 14 Umi oñesensáva orekóva 20 áño guive omeʼẽ vaʼerã Jehovápe ikontrivusión.+ 15 Pe ipláta hetáva nomeʼẽi vaʼerã hetave, ha pe imboriahúva katu nomeʼẽi vaʼerã ménos de 6 grámo de pláta,* omeʼẽ jave ikontrivusión Jehovápe. Péicha ojapo vaʼerã hikuái opaga hag̃ua hekovére.* 16 Rejagarra vaʼerã pe pláta omeʼẽva umi israelita opaga hag̃ua hekovére,* ikatu hag̃uáicha Jehová imanduʼa hesekuéra. Ha pe kontrivusión omeʼẽva hikuái opaga hag̃ua hekovére, ojepurúta avei oñemantene hag̃ua pe tavernákulo”.*

17 Jehová oñeʼẽ jey Moiséspe ha heʼi chupe: 18 “Pejapo vaʼerã peteĩ palangána guasu de kóvre ha hendag̃ua de kóvre.+ Upéi pemohenda vaʼerã pe palangána guasu okápe, pe altár ha pe tavernákulo mbytépe, ha pekarga pype y.+ 19 Aarón ha itaʼyrakuéra oipurúta pe y ojepohéi ha ojepyhéi hag̃ua.+ 20 Haʼekuéra oñemopotĩ vaʼerã oike hag̃ua pe tavernákulope, ombaʼapo hag̃ua pe altárpe ha ojapo hag̃ua ofrénda ojehapýva ha otimbóva Jehovápe g̃uarã. Péicha haʼekuéra ojapo vaʼerã ani hag̃ua omano. 21 Aarón ha itaʼyrakuéra ojepohéi ha ojepyhéi vaʼerã ani hag̃ua omano. Péva peteĩ léi siémpre okumpli vaʼerã haʼekuéra ha umi ifamiliare oútava upe rire”.+

22 Jehová heʼi avei Moiséspe: 23 “Upéi rembyaty vaʼerã koʼã mbaʼe hyakuã asy ha iporãvéva: 6 kílo mírra, 3 kílo kanéla, 3 kílo kálamo* hyakuã asýva, 24 ha 6 kílo kásia,* asegún pe kiláhe ojepurúva pe tavernákulope.+ Avei 3 lítro imédio* aséite de olíva. 25 Koʼã mbaʼe rembojeheʼa porã vaʼerã ha ejapo chugui pe aséite sagrádo.+ Ko aséite ojepurúta hína ojejapo hag̃ua nombramiénto.

26 Ha reipuru vaʼerã pe aséite ojejapo hag̃ua nombramiénto ha emoĩ koʼã mbaʼére ojepuru hag̃ua che servísiope: pe tavernákulo+ ha pe Árka del Páktore,* 27 pe mesa ha hembiporukuérare, avei pe kandelávro ha hembiporukuérare, pe altár ojehapyha insiénso rehe, 28 pe altár ojejapoha ofrénda ojehapýva ha hembiporukuérare, ha avei pe palangána guasu ha pe hendag̃ua de kóvrere. 29 Reaparta vaʼerã koʼã mbaʼe ojepuru hag̃ua che servísiope añoite, péicha oikóta chugui peteĩ mbaʼe sagradoitereíva.+ Enterove oipurútava koʼã mbaʼe oñesantifika vaʼerã.+ 30 Ha reñohẽ vaʼerã aséite Aarón ha itaʼyrakuéra akãre,+ renombra* ha resantifika hag̃ua chupekuéra cheservi hag̃ua de saserdóte.+

31 Ere vaʼerã umi israelitakuérape ko mbaʼe: ‘Ko aséite siémpre ojepurúta ojejapo hag̃ua nombramiénto.+ 32 Upévare avave ndoipurúi vaʼerã ko aséite omoĩ hag̃ua ijehe, ha avave ndojapói vaʼerã peichagua aséite imbaʼerã. Upéva sagrádo hína ha peẽme g̃uarã siémpre sagrádo vaʼerã avei. 33 Oimeraẽ ojapóva peichagua aséite ha omoĩva peteĩ ndahaʼéivare saserdóte,* upévape ojejuka vaʼerã’”.+

34 Upéi Jehová heʼi Moiséspe: “Rembyaty vaʼerã koʼã mbaʼe hyakuã asýva+ la mísma kantida: yvyra aysy hyakuã asýva, jatyta pire hyakuã asýva,* yvyra kamby hyakuã asýva* ha olívano puroite. 35 Entéro koʼã mbaʼe hyakuã asýva rembojeheʼa porã vaʼerã, ha ejapo chugui peteĩ insiénso+ iporãva ha ipotĩva Ñandejára renondépe. Rembojeheʼa vaʼerã avei juky umi mbaʼe hyakuã asývare.+ 36 Emboyke michĩmi koʼã mbaʼe oñembojeheʼa vaʼekue ha emonguʼi porã. Upéi regueraha vaʼerã pe tavernákulope ha emoĩ pe Árka del Pákto* renondépe, upe lugár ajechaukatahápe ndéve. Pe insiénso sagradoiterei vaʼerã peẽme g̃uarã. 37 Peẽ ndapejapói vaʼerã penembaʼerã peichagua insiénso,+ pórke ko insiénso sagrádo hína Jehovápe g̃uarã, ha peẽ perrespeta vaʼerã upéva. 38 Oimeraẽ ojapóva peichagua insiénso ohetũséguinte hyakuã, upévape ojejuka vaʼerã”.

31 Jehová osegi oñeʼẽ Moiséspe ha heʼi chupe: 2 “Che aiporavo Bezalélpe,+ Judá trivugua. Haʼe hína Urí raʼy ha Hur niéto.+ 3 Ha ameʼẽta chupe che espíritu* ikatu hag̃uáicha iñarandu, oikuaa ha ontende heta mbaʼe, ha ojapo hag̃ua ipópe opaichagua mbaʼe porã, 4 ivaléta ha oikuaáta mbaʼéichapa ojapóta heta mbaʼe iporãva, ha ombaʼapokuaáta óro, pláta ha kóvrere. 5 Avei oikytĩkuaáta ha ojapokuaáta heta mbaʼe umi ita iporãvagui,+ ha ojapokuaáta avei heta mbaʼe yvyrágui.+ 6 Aiporavo avei Oholiábpe+ oipytyvõ hag̃ua chupe. Oholiab hína Ahisamac raʼy, Dan trivugua. Ha enterove umi ivalévape ambokatupyryvéta, ikatu hag̃uáicha ojapo hikuái entéro mbaʼe ajeruréva ndéve:+ 7 pe tavernákulo,*+ pe Árka del Pákto*+ ha pe itápa,+ ha opa mbaʼe ojepurútava pe tavernákulope, 8 pe mesa+ ha hembiporukuéra, pe kandelávro de óro púro ha hembiporukuéra,+ pe altár ojehapyha insiénso,+ 9 pe altár ojejapohápe ofrénda ojehapýva+ ha hembiporukuéra, pe palangána guasu ha hendag̃ua,+ 10 umi ao oñembovyvy porã vaʼekue, umi ao sagrádova pe saserdóte Aarónpe g̃uarã, umi ao oipurútava itaʼyrakuéra ombaʼapo hag̃ua de saserdóte,+ 11 pe aséite ojejapo hag̃ua nombramiénto ha pe insiénso hyakuã asýva pe tavernákulope g̃uarã.+ Haʼekuéra ojapóta hína opa mbaʼe che haʼe vaʼekue ndéve”.

12 Upéi Jehová heʼi avei Moiséspe: 13 “Eñeʼẽ umi israelítape ha ere chupekuéra: ‘Peẽ katuete pemboarete vaʼerã pe sábado.+ Péva chemomanduʼáta chéve ha avei penemomanduʼáta peẽme ha enterove pene familiarépe, che Jehová posantifikaha hína. 14 Peẽ pemboarete vaʼerã pe sábado, péva ningo sagrádo hína peẽme g̃uarã.+ Oimeraẽ nokumplíriva ko léi, ojejuka vaʼerã. Ha oĩramo pende apytépe peteĩ ombaʼapóva upe díape, ojejuka vaʼerã.+ 15 Seis día aja ikatu pembaʼapo, péro pe séptimo díape napembaʼapói vaʼerã, pórke péva peteĩ sábado pepytuʼu hag̃ua.+ Péva ningo peteĩ día ojeapartáva Jehovápe g̃uarã. Upévare oimeraẽ ombaʼapóva sabadokue, ojejuka vaʼerã. 16 Umi israelita omboarete vaʼerã pe sábado. Haʼekuéra ha ifamiliare omboarete vaʼerã upe día oikove aja entéro. Péva peteĩ kompromíso etérno ajapóva penendive. 17 Ha péva siémpre chemomanduʼáta chéve ha avei peẽme,+ che Jehová ajapo hague 6 díape pe yvága ha yvy, ha pe séptimo díape nambaʼapovéi ha añepyrũ hague apytuʼu’”.+

18 Upéi Ñandejára oñeʼẽmbamírente Moisés ndive pe Sérro Sinaípe, omeʼẽ chupe umi mokõi ita ipéva orekóva umi mandamiénto.*+ Umi itáre ningo Ñandejaraite voi oskrivi vaʼekue ipópe.*+

32 Umi hénte katu ohechakuaávo Moisés hiʼaretereimaha pe montáñape ha ndoguejyvéi,+ oho Aarón rendápe. Ha oñepyrũ ojerepa hese hikuái ha heʼi chupe: “Ejapo ñandéve peteĩ dios ñandegia hag̃ua,+ pórke ndajaikuaái mbaʼépa oiméne oiko raʼe Moisésgui, upe kuimbaʼe ñaneguenohẽ vaʼekue Egíptogui”. 2 Upémarõ Aarón heʼi chupekuéra: “Pegueru chéve umi namichãi de óro+ orekóva pene rembireko, pende raʼy ha pende rajykuéra”. 3 Upévo enterove umi hénte oipeʼa umi namichãi de óro orekóva ha ogueraha hikuái Aarónpe. 4 Upémarõ Aarón ojagarra umi namichãi de óro, omboyku ha omoldea peteĩ erramiéntape ha ojapo chugui peteĩ vaka raʼy raʼanga.+ Upéi umi hénte oñepyrũ heʼi: “Israel, kóva hína Ñandejára neguenohẽ vaʼekue Egíptogui”.+

5 Aarón ohechávo koʼã mbaʼe, omopuʼã peteĩ altár pe vaka raʼy raʼanga renondépe ha heʼi umi héntepe: “¡Koʼẽrõ jajapóta peteĩ fiésta Jehovápe g̃uarã!”. 6 Upémarõ, al ótro día pyharevete haʼekuéra opuʼã ha ojapo ofrénda de paz ha oofrese avei ofrénda ojehapýva. Upe rire umi hénte oguapy okaru joa, ha okarupa rire opuʼã ojediverti.+

7 Upéi Jehová heʼi Moiséspe: “Pyaʼéke eguejy, pórke umi ne retãygua reguenohẽ vaʼekue Egíptogui ojapo peteĩ mbaʼe ivaietereíva.+ 8 Pyaʼeterei oheja hikuái umi mbaʼe haʼe vaʼekue chupekuéra okumpli hag̃ua.+ Haʼekuéra ojapo peteĩ vaka raʼy raʼanga, oñesũ henondépe ha ojapo chupe sakrifísio, ha heʼi: ‘Israel, kóva hína Ñandejára neguenohẽ vaʼekue Egíptogui’”. 9 Jehová osegi oñeʼẽ Moiséspe ha heʼi chupe: “Ahechakuaa ko puévlo irrevélde ha ikaprichosoha.+ 10 Chemorrenegaiterei hikuái, upévare koʼág̃a eheja chéve tahundipaite chupekuéra ha hendaguépe tajapo ndehegui peteĩ nasión tuicháva”.+

11 Upémarõ Moisés ojerure asy* Jehovápe+ ha heʼi chupe: “¿Mbaʼére piko Jehová ndepochyete hesekuéra ha rehundipase voi ko puévlo? Ndete ningo rehechauka vaʼekue ndepoderóso ha ndepyapy mbareteha reguenohẽrõ guare chupekuéra Egíptogui.+ 12 Maʼerãiko rehejáta umi egipcio heʼi: ‘Haʼéngo iñintensión vai kuri oguenohẽrõ guare chupekuéra koʼágui. Haʼe orahasénte kuri chupekuéra umi montáña ypýpe ojukapa hag̃ua chupekuéra’.+ Anína ndepochy hendivekuéra ha ani rehundi nde puévlope eréma haguéicha rejapotaha. 13 Nemanduʼamíntena Abrahán, Isaac ha Israel rehe, nde ningo nde rérare rehura vaʼekue chupekuéra: ‘Ambohetaitereíta ne familiare, hetaháicha avei umi estrélla yvagapegua.+ Ameʼẽmbaitéta koʼã yvy aapartáma vaʼekue ne familiarépe g̃uarã, ha opytáta voi chupekuéra g̃uarã pára siémpre’”.+

14 Upémarõ Jehová okambia* upe heʼi vaʼekue ojapotaha ha nohundíri ipuévlope.+

15 Upéi Moisés oguejy pe montáñagui ha ogueru ipópe+ umi mokõi ita ipéva orekóva umi mandamiénto.*+ Ha umi ita ipévare ojeskrivi kuri mokõive ládore. 16 Ñandejára ojapo umi ita ipéva ha haʼete voi oskrivi umívare.+ 17 Upéi Josué ohendu mbaʼéichapa umi hénte ijayvu ha osapukái joa pe kampaméntope, ha heʼi Moiséspe: “Amalisia umi hénte oñorairõ hína, upévare osapukaipa hikuái”. 18 Péro Moisés heʼi chupe:

Ótra kósa hína la opurahéiva hikuái”.

19 Ha Moisés og̃uahẽ mbotávo pe kampaméntope, ohecha pe vaka raʼy raʼanga+ ha ohecha avei chupekuéra ojeroky joa hína. Upépe Moisés ipochyeterei ha pe montáña ypýpe ojapete yvýre umi ita ipéva ha ijakuʼipaite.+ 20 Upéi ojagarra pe vaka raʼy raʼanga ojapo vaʼekue hikuái, ohapy ha omonguʼipaite.+ Upéi pe ikuʼikue omoĩ ýpe ha hoʼuka umi israelítape.+ 21 Ha Moisés heʼi Aarónpe: “¿Mbaʼe mbaʼéiko heʼi ndéve koʼã hénte ajeve rejapoka chupekuéra ko mbaʼe vaiete?”. 22 Aarón heʼi chupe: “Anína chamígo ndepochy chendive. Ndéko reikuaa porã ko puévlo ivaívante voi ojaposeha.+ 23 Upéi haʼekuéra ou heʼi chéve: ‘Ejapo ñandéve peteĩ dios ñandegia hag̃ua, pórke ndajaikuaái mbaʼépa oiméne oiko raʼe Moisésgui, upe kuimbaʼe ñaneguenohẽ vaʼekue Egíptogui’.+ 24 Upémarõ che haʼe chupekuéra: ‘Umi orekóva guive óro togueru chéve koʼápe’. Upéi che apoi tatápe ha osẽ chugui ko vaka raʼy raʼanga”.

25 Moisés ohechakuaa mbaʼeichaitépa umi hénte itarovapa Aarón oheja haguére chupekuéra oiko iñakãre, ha upéicha rupi oñemotĩ hikuái iñenemigokuéra renondépe. 26 Upémarõ Moisés oho oñemoĩ umi israelitakuéra kampaménto entrádape ha heʼi: “¡Ohayhúva guive Jehovápe, toñemoĩ che ykére!”.+ Ha enterovete umi levita oho oñemoĩ ijykére. 27 Ha Moisés heʼi chupekuéra: “Péicha heʼi Jehová, Israel Jára: ‘Pejagarra káda uno pende espáda ha peike pe kampaménto tuichakuére,* peg̃uahẽ káda ógape ha pejuka pene ermánope, pene vesínope ha pene amígope’”.+ 28 Umi levita ojapo Moisés heʼi vaʼekue, upévare upe díape ojejuka amo 3.000 kuimbaʼérupi. 29 Upéi Moisés heʼi chupekuéra: “Peñesantifika koestedía peservi hag̃ua Jehovápe, pórke peime pejuka hag̃uáicha pende raʼy ha pene ermánope jepe.+ Upévare haʼe penevendesíta umi mbaʼe pejapo vaʼekuére koestedía”.+

30 Upéi, al ótro día Moisés heʼi umi héntepe: “Peẽ tuichaiterei pefalla Ñandejára renondépe. Koʼág̃a aháta Jehová rendápe ha ajeruréta penderehe, jahecha noperdonáipa peẽme pende pekádo”.+ 31 Ha Moisés ojupi pe montáñape ha heʼi Jehovápe: “Tuichaiterei ningo ofalla ko puévlo ojapóvo peteĩ dios de óro oadora hag̃ua.+ 32 Upévare Ñandejára, eperdonamína chupekuéra,+ péro ndaikatumoʼãirõ reperdona, evorránte che réra pe nde lívrogui”.+ 33 Péro Jehová heʼi Moiséspe: “Umi opeka vaʼekue che kóntrape, umíva réra la avorrátava che lívrogui. 34 Tereho katu ha egueraha ko puévlope haʼe haguépe ndéve. Eñatende porãke, che ánhel ohóta hína ne renonderã,+ ha og̃uahẽ vove pe día, che arrevisáta pe puévlo rembiapokue ha akastigáta chupekuéra ipekádore”. 35 Ha Jehová oñepyrũ okastiga umi héntepe ha oiko hesekuéra heta mbaʼe vai ojapo haguére pe vaka raʼy raʼanga. Upe vaka raʼy raʼanga ningo Aarón ojapo vaʼekue.

33 Jehová heʼi avei Moiséspe: “Tereho ha ekontinua nde viáhe ha egueraha nendive pe puévlo reguenohẽ vaʼekue Egíptogui. Tapeho pe yvy apromete vaʼekuépe ameʼẽtaha Abrahán, Isaac ha Jacob familiarépe.+ 2 Amondóta ne renonderã peteĩ ánhel,+ ha che amosẽta umi cananeo, amorreo, hitita, perizita, heveo ha umi jebuséope.+ 3 Rehóta peteĩ yvy osyryhápe kamby ha eirete.+ Péro che ndahamoʼãi penendive, ani ág̃a pohundi mbaʼe tapére,+ pórke peẽ ningo peteĩ puévlo irrevélde ha ikaprichósova”.+

4 Umi hénte opyta oñembyasy ohendúvo koʼã ñeʼẽ ipohyietéva, ha upévare ni peteĩva nomoĩri ijehe ijoyakuéra. 5 Jehová heʼi Moiséspe: “Ere umi israelítape: ‘Peẽ ningo peteĩ puévlo irrevélde ha ikaprichósova.+ Che aháramo penendive sapyʼaitemi jepe, peteĩ tesapirĩme ikatu pohundipa.+ Upévare anive pemoĩ pendejehe umi pende joya, akalkula aja mbaʼépa ajapóta pendehegui’”. 6 Upéicha rupi umi israelita nomoĩvéima ijehe umi joya pe Sérro Horeb guive.

7 Upéi Moisés oguerova hóga* ha omoĩ mombyrymi pe kampaméntogui ha ombohéra lugár de rreunión. Ha enterove oporanduséva peteĩ mbaʼe Jehovápe+ oho upe lugár de rreuniónpe. 8 Moisés oho jave pe lugár de rreuniónpe, enterove umi israelita osẽ avei oñemboʼy hogakuéra renondépe, ha omaña Moisés rehe oike peve hógape. 9 Ha Moisés oike jave pe lugár de rreuniónpe, pe arai*+ oguejy ha opyta pe óga entrádape Ñandejára oñeʼẽ aja Moisés ndive.+ 10 Ha enterove umi israelita ohecha jave pe arai oguejy ha opytaha pe lugár de rreunión entrádape, haʼekuéra oñesũ hogakuéra renondépe. 11 Jehová ningo oñeʼẽ Moisés ndive frénte a frénte,+ ojapoháicha mokõi kuimbaʼe oñemongeta jave. Ha Moisés oho jeývo pe kampaméntope, iñajudánte+ Josué,+ Nun raʼy, opyta pe lugár de rreuniónpe.

12 Upéi Moisés heʼi Jehovápe: “Nde ningo ere chéve: ‘Ekontinua nde viáhe ha egueraha nendive pe puévlo’, péro nde neremombeʼúi chéve mávapepa remondóta chendive chemoirũ hag̃ua. Ere avei kuri chéve: ‘Roikuaa porãiterei* ha roguerohory’. 13 Upévare Ñandejára, oiméramo cheguerohory, eikuaaukána chéve nde rape+ ikatu hag̃uáicha roikuaa porã ha péicha resegíta cheguerohory. Aníkena nderesarái avei koʼã hénte haʼeha nde puévlo”.+ 14 Upémarõ Ñandejára heʼi chupe: “Chete voi aháta nendive+ ha ameʼẽta ndéve pyʼaguapy”.+ 15 Ha Moisés heʼi chupe: “Nde nderehomoʼãirõ orendive, ani oremondo koʼágui. 16 Pórke nderehóiramo, ¿mbaʼéicha piko ojekuaáta cheguerohoryha ha avei reguerohoryha nde puévlope? Nde rehóramo orendive,+ ojekuaáta ore orediferenteha entéro umi ótro puévlo oĩvagui ko yvy ape ári”.+

17 Jehová heʼi Moiséspe: “Ajapóta avei ko mbaʼe rejeruréva chéve, pórke roguerohory ha roikuaa porãiterei”.* 18 Upémarõ Moisés heʼi chupe: “Ñandejára, ejechaukamína chéve”.* 19 Péro Ñandejára heʼi chupe: “Che ahechaukáta ndéve mbaʼeichaitépa chembaʼeporã, ha aikuaaukáta ndéve che réra Jehová.+ Che aguerohorýta umi aguerohorysévape ha aiporiahuverekóta umi aiporiahuverekosévape”.+ 20 Upéi Ñandejára heʼi avei chupe: “Péro ndaikatumoʼãi rehecha che rova, pórke avave ndaikatúi cherecha ha osegi oikove”.

21 Jehová heʼi avei: “Ápe ag̃uiete oĩ peteĩ lugár. Eju ejekoloka pe ita guasu ári. 22 Ha ág̃a ahasa vove, romoingéta pe itakuápe ha romoʼãta che pópe ahasapa peve. 23 Upéi aipeʼáta che po ha rehecháta che lomokue. Péro che rova ndaikatumoʼãi rehecha”.+

34 Upémarõ Jehová heʼi Moiséspe: “Eprepara mokõi ita ipéva ha ojoguáva umi anteve guarépe.+ Ha askrivíta umi itáre umi mbaʼe askrivi vaʼekue umi ótro ita+ rejokapa vaʼekuére.+ 2 Ejepreparákena koʼẽrõ pyharevete g̃uarã, pórke rejupíta pe Sérro Sinaípe ha rejúta che rendápe pe montáña ruʼãme.+ 3 Péro avave ndoúi vaʼerã nendive pe montáñape, ha aníketi avavete ojekuaa pe montáñape. Ni umi ovecha ni umi vaka ndokarúi vaʼerã pe montáña ypýpe”.+

4 Upémarõ Moisés oprepara umi mokõi ita ipéva ojoguáva umi anteve guarépe. Ha pyharevete, voi porã opuʼã ha ojupi pe Sérro Sinaípe Jehová heʼi haguéicha chupe, ha ojagarra ogueraha umi mokõi ita ipéva. 5 Upéi Jehová oguejy+ pe araípe ha opyta Moisés ndive, ha oikuaauka chupe héra Jehová.+ 6 Ha Jehová ohasa henondérupi ha heʼi chupe: “Jehová, Jehová, che hína peteĩ Dios oporoporiahuverekóva+ ha oporombyasýva,*+ ndaipochyreíriva,*+ oporohayhuetereíva*+ ha nopyrũiva iñeʼẽre,*+ 7 ohayhu añetéva hetaitereípe,+ operdonáva umi ojavývape, hembiapo vaíva ha opekávape,+ péro ni mbaʼevéicharõ ndohejareimoʼãiva umi ofallávape.+ Pe túa ofalláramo che akastigáta chupe, ha upe kastígo ohupytýta itaʼýrape, iniétope ha avei ivisniétope”.+

8 Upémarõ Moisés pyaʼe porã oñesũ ha oñakãityete. 9 Upéi heʼi: “Jehová, oiméramo nde cheguerohory, ehomína orendive ore viáhepe ha epyta ore apytépe Jehová.+ Ore ningo peteĩ puévlo irrevélde ha ikaprichósova,+ upéicharõ jepe oreperdonamína umi mbaʼe vai rojapo vaʼekuére ha ore pekádore,+ ha oreaseptána nde puevlorã”. 10 Ha Jehová heʼi chupe: “Koʼág̃a ajapo hína peteĩ kompromíso: ajapóta heta milágro nde puévlo Israel renondépe, umi núnka ndojejapóiva ko yvy ape ári ni umi ótra nasiónpe.+ Ha umi nasión oĩva pende jerére katuete ohecháta umi mbaʼe che ajapóva, pórke tuichaiterei mbaʼe hína ko ajapóva penendive.+

11 Peñatende porãke koʼã mbaʼe haʼévare peẽme koestedía:+ che amosẽta hína pene renonderãgui umi amorreo, cananeo, hitita, perizita, heveo ha jebuséope.+ 12 Ha peñatendéke ani pejapo peteĩ kompromíso umi hénte oikóvandi umi lugár pehotahápe,+ pórke haʼekuéra katuete ojapokáne peẽme mbaʼe vai ha péicha penemoñuhãta.+ 13 Peẽ pehundipa vaʼerã chuguikuéra umi altár, pemonguʼi vaʼerã umi kolúmna sagráda ha peikytĩmba vaʼerã umi póste sagrádo orekóva hikuái.+ 14 Animoʼãke peñesũ ótro dios renondépe,+ pórke enterovénte oikuaa hína, che Jehová, aipotaha chéve añoiténte pecheadora. Che hína peteĩ Dios oipotáva chupe añoiténte ojeadora.+ 15 Peñatendéke ani pejapo mbaʼeveichagua kompromíso umi hénte oikóvandi umi lugár pehotahápe, pórke haʼekuéra oadora* ha ojapo vove sakrifísio idioskuérape,+ katuete peneinvitáne ha peẽ peʼúne hendivekuéra umi mbaʼe osakrifika vaʼekue.+ 16 Upéi pemomendáne pende raʼy umi itajyrakuérare.+ Ha umi itajyrakuéra oadoráne idioskuérape ha katuete ogueraháne hapykuéri pende raʼýpe oadora hag̃ua umi idioskuérape.+

17 Ndapejapói vaʼerã mbaʼeveichagua dios de metál.+

18 Pemboarete vaʼerã pe Fiésta del Pan Ilevaduraʼỹva.+ Siete día aja peʼu vaʼerã pan ilevaduraʼỹva haʼéma haguéicha peẽme. Upéva pejapo vaʼerã pe mes de Abíbpe,*+ pórke upe méspe peẽ pesẽ vaʼekue Egíptogui.

19 Entéro umi pende raʼy ypykue chembaʼe hína,+ chembaʼe avei umi animál raʼy ypykue, tahaʼe peteĩ tóro térã peteĩ ovecha raʼy ypykue.+ 20 Pe vúrro raʼy ypykuére pemeʼẽ vaʼerã peteĩ ovecha, pórke ndapepagáirõ hese, peinupã vaʼerã inúkape ha pejuka pe vúrro raʼy. Ha enterovete pende raʼy ypykuére pepaga vaʼerã avei.+ Avave noñepresentái vaʼerã che renondépe po nandi.

21 Seis día aja pembaʼapóta, péro pe séptimo díape pepytuʼu vaʼerã.+ Pe ojearaha tiémpope ha pe kosécha tiémpope avei pepytuʼu vaʼerã pe séptimo díape.

22 Pemboarete vaʼerã pe Fiésta de la Kosécha, upe jave ningo peẽ pemeʼẽ vaʼerã chéve umi trígo primeroite pekosecha vaʼekue. Ha pemboarete vaʼerã avei pe Fiésta de la Última Kosécha,* upéva pejapo vaʼerã opakuévo pe áño.+

23 Káda áño, 3 vése umi kuimbaʼe oñepresenta vaʼerã Jehová, Israel Jára renondépe.+ 24 Amosẽta pene renonderãgui umi ótra nasión+ ha ambotuicháta pende território. Peẽ peho aja peñepresenta Jehová renondépe 3 vése káda áño, avave ndojagarramoʼãi pendehegui pende yvy.

25 Pesakrifika vove peteĩ animál, ndapeofreséi vaʼerã chéve huguykue mbaʼeve orekóvandi levadúra.+ Pe sakrifísio pejapóva pe Páskuape ndapehejái vaʼerã ikoʼẽmba pe altárpe.+

26 Pegueru vaʼerã pende Jára Jehová rógape iporãnguete umi primeroite pemonoʼõ vaʼekue pende kokuégui.+

Napembojýi vaʼerã peteĩ kavara raʼy roʼokue isy kambykuépe”.+

27 Upéi Jehová heʼi Moiséspe: “Reskrivi vaʼerã koʼã mbaʼe haʼéva ndéve,+ pórke koʼã ñeʼẽ rupive ajapo peteĩ kompromíso nendive ha Israel ndive”.+ 28 Moisés opyta upépe Jehová ndive 40 día, ára ha pyhare. Upe aja haʼe ndoʼúi mbaʼevete ni ndoyʼúi.+ Ha Ñandejára oskrivi umi mokõi ita ipévare umi Diez Mandamiénto,+ umi mbaʼe Haʼe heʼi vaʼekue ojapokuévo pe kompromíso.

29 Upéi Moisés oguejy pe Sérro Sinaígui ha ogueru ipópe+ umi mokõi ita ipéva orekóva umi mandamiénto.* Ha haʼe ndopillái hova omimbipaha oñeʼẽ haguére Ñandejárandi. 30 Aarón ha umi israelita ohechávo Moisés rova omimbipaha, okyhyje oñemboja hag̃ua hendápe.+

31 Moisés katu ohenói chupekuéra, upémarõ Aarón ha umi kuimbaʼe omoakãva israelitakuérape oñemboja hendápe. Upépe Moisés oñepyrũ oñeʼẽ hendivekuéra. 32 Upe rire enterovete umi israelita oñemboja avei hendápe, ha haʼe omombeʼu chupekuéra umi mandamiénto Jehová omeʼẽ vaʼekue chupe pe Sérro Sinaípe.+ 33 Ha oñeʼẽmba rire hendivekuéra, Moisés ojahoʼi hova peteĩ páñope.+ 34 Péro haʼe oipeʼa pe páño oike jave Jehová rendápe oñeʼẽ hag̃ua hendive, ha osẽ rire hendágui ojahoʼi jey hova pe páñope.+ Upéi omombeʼu umi israelítape umi mandamiénto Ñandejára omeʼẽ vaʼekue chupe.+ 35 Umi israelita ohecha Moisés rova omimbipaha, upévare Moisés ojahoʼi jey hova pe páñope oho jey peve oñeʼẽ Ñandejára ndive.+

35 Upe rire Moisés ombyaty enteroite israelítape ha heʼi chupekuéra: “Koʼã mbaʼe hína la Jehová omanda vaʼekue ojejapo hag̃ua:+ 2 seis día aja ikatu pembaʼapo, péro pe séptimo día sagrádo vaʼerã peẽme g̃uarã, pórke péva peteĩ sábado pepytuʼu hag̃ua ha peaparta hag̃ua Jehovápe g̃uarã.+ Ha oĩramo pende apytépe peteĩ ombaʼapóva upe díape, ojejuka vaʼerã.+ 3 Peiko peikohápe peẽ ndapejatapýi vaʼerã pende rógape sabadokue”.

4 Upéi Moisés heʼi umi israelítape: “Koʼã mbaʼe hína la Jehová omanda vaʼekue: 5 ‘Umi mbaʼe perekóvagui pegueru peteĩ kontrivusión Jehovápe g̃uarã.+ Enterove omeʼẽséva ipyʼaite guive+ ikatu okontrivui Jehovápe g̃uarã koʼã mbaʼe: óro, pláta, kóvre, 6 ílo hovy, lána líla, ílo pytã asýva, líno iporãva, kavara raguekue,+ 7 ovecha mácho kuerokue oñeteñi vaʼekue pytãme, fóka* pirekue, madéra de akásia, 8 aséite umi lamparaʼípe g̃uarã, aséite perfumádo* ojejapo hag̃ua nombramiénto ha ojejapo hag̃ua pe insiénso hyakuã asýva,+ 9 ita ónise, ha umi ótro ita iporãva oñemoĩ hag̃ua pe súmo saserdóte delantál*+ ha ipechéra* rehe.+

10 Enterove umi ikatupyrýva+ pende apytépe tou ha tojapo koʼã mbaʼe Jehová omandáva: 11 pe tavernákulo ha entéro umi párte orekóva ha umi téla ojepurútava hiʼári, umi prendedór, umi armáhe, umi yvyra puku, umi orkón ha umi vaseʼi ikuáva mbytépe. 12 Avei pe árka,+ umi yvyra puku,+ pe itápa+ ha pe kortína+ odividítava pe lugár oĩha pe árka, 13 pe mesa+ ha hembiporukuéra, umi yvyra puku ha pe pan oñepresentátava Ñandejárape.+ 14 Avei pe kandelávro+ ohesapétava ha hembiporukuéra, umi lamparaʼi ha pe aséite oñemoĩtava pype,+ 15 pe altár ojehapy hag̃ua insiénso,+ umi yvyra puku, pe aséite ojejapo hag̃ua nombramiénto, insiénso hyakuã asýva+ ha pe kortína oñemoĩtava pe tavernákulo entrádape. 16 Avei pe altár ojejapoha ofrénda ojehapýva+ ha hembiporukuéra, pe parrílla de kóvre, umi yvyra puku, pe palangána guasu ha pe hendag̃ua de kóvre,+ 17 umi téla omongoráva pe tavernákulo,+ umi póste, umi vaseʼi ikuáva mbytépe ha pe téla oĩtava pe korapy entrádape. 18 Avei umi estáka pe tavernákulo rehe g̃uarã, umi estáka ojepurútava oñemongora hag̃ua pe tavernákulo, umi piolín,+ 19 umi ao oñembovyvy porã vaʼekue+ oipurútava umi ombaʼapóva pe tavernákulope, umi ao sagrádova pe saserdóte Aarónpe g̃uarã+ ha umi ao oipurútava itaʼyrakuéra ombaʼapo hag̃ua de saserdóte’”.

20 Upe rire enterovete israelita osẽ oho Moisés oĩhágui. 21 Ha enterove umi ipyʼaporãva ha omeʼẽséva ipyʼaite guive+ ogueru ikontrivusión Jehovápe g̃uarã. Haʼekuéra ogueru opa mbaʼe ojepurútava ojejapo hag̃ua pe tavernákulo,* oñembaʼapo hag̃ua upépe ha avei ojejapo hag̃ua umi ao oipurútava umi saserdóte. 22 Umi kuña ha kuimbaʼe, enterove umi omeʼẽse vaʼekue ipyʼaite guive, ogueru umi prendedór, namichãi, kuãirũ ha hetave joya, ha ogueru avei hikuái opaichagua kósa de óro. Péicha haʼekuéra omeʼẽ Jehovápe koʼã ofrénda* de óro.+ 23 Ha enterove oguerekóva, ogueru avei koʼã mbaʼe: ílo hovy, lána líla, ílo pytã asýva, líno iporãva, kavara raguekue, ovecha mácho kuerokue oñeteñi vaʼekue pytãme ha fóka pirekue. 24 Enterove umi omeʼẽse vaʼekue pláta ha óro okontrivui Jehovápe g̃uarã, avei umi oguerekóva madéra de akásia ogueru ojejapo hag̃ua opa mbaʼe oñekotevẽva pe tavernákulope.

25 Umi kuña ikatupyrýva+ katu ogueru umi ílo ojapo vaʼekue: ílo hovy, lána líla, ílo pytã asýva ha ílo de líno iporãva. 26 Ha enterove umi kuña ikatupyrýva ha ipyʼaporãva ojapo ílo umi kavara raguekuégui.

27 Umi kuimbaʼe omoakãva israelitakuérape ogueru ita ónise, ha umi ótro ita iporãva oñemoĩ hag̃ua pe súmo saserdóte delantál ha pe ipechéra rehe.+ 28 Ogueru avei hikuái aséite perfumádo ha aséite de olíva umi lamparaʼípe g̃uarã, avei ojejapo hag̃ua pe aséite ojejapo hag̃ua nombramiénto+ ha ojejapo hag̃ua pe insiénso hyakuã asýva.+ 29 Umi kuña ha kuimbaʼe, enterove umi omeʼẽse vaʼekue ipyʼaite guive, ogueru umi mbaʼe ojepurútava ojejapo hag̃ua opa mbaʼe Jehová ojerure vaʼekue Moiséspe. Haʼekuéra ogueru koʼã ofrénda voluntária Jehovápe.+

30 Upéi Moisés heʼi umi israelítape: “Jehová oiporavóma Bezalélpe, Judá trivugua, haʼe hína Urí raʼy ha Hur niéto.+ 31 Ñandejára omeʼẽ chupe podér ijespíritu rupive ikatu hag̃uáicha iñarandu, oikuaa ha ontende heta mbaʼe, ha ojapo hag̃ua ipópe opaichagua mbaʼe porã, 32 ivale ha oikuaa hag̃ua mbaʼéichapa ojapóta heta mbaʼe iporãva, ha ombaʼapokuaa hag̃ua óro, pláta ha kóvrere. 33 Oikytĩkuaa ha ojapokuaa hag̃ua heta mbaʼe umi ita iporãvagui, ha avei ojapokuaa hag̃ua heta mbaʼe porã umi yvyrágui. 34 Ha Ñandejára ombokatupyry avei chupe ha Oholiábpe+ oporomboʼekuaa hag̃ua. Oholiab hína Ahisamac raʼy, Dan trivugua. 35 Ñandejára ombokatupyry chupekuéra+ ojapokuaa hag̃ua ipópe opaichagua mbaʼe porã, ovorda ha otehekuaa hag̃ua oipurúvo ílo hovy, lána líla, ílo pytã asýva, ílo de líno iporãva, ha otehekuaa hag̃ua opa mbaʼe. Koʼã kuimbaʼe ojapóta opa mbaʼe ha okalkuláta avei mbaʼéichapa ojejapo vaʼerã opa mbaʼe oñekotevẽva”.

36 “Bezalel ndive ombaʼapóta Oholiab ha entéro kuimbaʼe ivaléva. Koʼã kuimbaʼépe ningo Jehová ombokatupyry ha omoarandu oikuaa ha ojapo hag̃ua opa mbaʼe oñekotevẽtava, ikatu hag̃uáicha ojejapo pe tavernákulo Jehová ojerure hagueichaite”.+

2 Upémarõ Moisés ohenói Bezalel ha Oholiábpe, ha avei entéro kuimbaʼe ivaléva Jehová ombokatupyry vaʼekuépe.+ Enterove koʼã kuimbaʼe ningo ipyʼaporãgui ojeofrese ijeheguiete ombaʼapo hag̃ua.+ 3 Upéi haʼekuéra ojagarra Moisésgui umi kontrivusión+ ogueru vaʼekue umi israelita ojejapo hag̃ua pe tavernákulo. Ha káda pyhareve, umi israelita osegi ogueru ikontrivusión.

4 Haʼekuéra oñepyrũ rire ojapo pe tavernákulo, enterove umi kuimbaʼe ikatupyrýva ou 5 ha heʼi Moiséspe: “Umi hénte ningo ogueru rasapáma umi mbaʼe oñekotevẽva ojejapo hag̃ua opa mbaʼe Jehová ojerure vaʼekue”. 6 Upémarõ Moisés heʼika entéro israelítape: “Anivéntema pegueru pene kontrivusión pe tavernákulope g̃uarã”. Péicha ojeʼe chupekuéra anivéma hag̃ua ogueru mbaʼeve. 7 Umi mbaʼe ojegueru vaʼekue ohupytypa ojejapo hag̃ua opa mbaʼe oñekotevẽtava, ha ipahápe hembypáma voi.

8 Umi kuimbaʼe ikatupyrýva ojapo hag̃ua pe traváho+ ojapo pe tavernákulo+ koʼã mbaʼégui: 10 téla de líno trensádo iporãvagui, ílo hovy, lána líla ha ílo pytã asývagui. Ha umi télare Bezalel ovorda keruvín* raʼanga.+ 9 Káda téla ipuku 12 métro 46 sentímetro* ha ipe 1 métro 78 sentímetro.* Enterove umi téla oreko la mísma medída. 10 Upéi haʼe ombojoapy ojuehe 5 téla oiko hag̃ua chugui peteĩnte, ha ombojoapy avei ojuehe umi ótro 5 hembýva. 11 Umi téla oñembojoapy vaʼekue oríllare, un ládo pukukue omoĩ argollaʼi ojejapo vaʼekue ílo hovýgui. Ojapo avei upeichaite pe ótro ládo pe téla oríllare, pe lugár oñembojoapytahápe ojuehe. 12 Omoĩ pe téla oríllare 50 argollaʼi, ha pe lugár oñembojoapytahápe pe ótro téla guasu oríllare omoĩ avei 50 argollaʼi. Koʼãva opyta ojovái ikatu hag̃uáicha oñembojoapy. 13 Upéi ojapo avei 50 prendedór de óro ha oñembojoapy pype umi téla, upéicha oiko chugui peteĩ téla guasúnte ojepuru hag̃ua pe tavernákulo ári.

14 Haʼe ojapo avei 11 téla kavara raguekuégui pe tavernákulo ári g̃uarã.+ 15 Káda téla ipuku 13 métro 35 sentímetro,* ha ipe 1 métro 78 sentímetro.* Umi 11 téla oreko la mísma medída. 16 Cinco téla ombojoapy ojuehe, ha umi ótro 6 ombojoapy avei ojuehe. 17 Upéi pe lugár oñembojoapytahápe ojuehe, haʼe ojapo ha omoĩ un ládo pukukue 50 argollaʼi pe téla guasu oríllare. Ha omoĩ avei 50 argollaʼi pe ótro téla guasu oríllare. Umi argollaʼi ojepuru oñembojoapy hag̃ua ojuehe umi téla guasu. 18 Haʼe ojapo avei 50 prendedór de kóvre oñembojoapy hag̃ua umi téla guasu, péicha oiko chugui peteĩ téla guasúnte.

19 Pe tavernákulo ári g̃uarã omoĩ avei ovecha mácho kuerokue oñeteñi vaʼekue pytãme, ha upéva ári oho jey avei fóka* pirekue.+

20 Ha pe tavernákulo kostadorã, ojapo armáhe ojoguáva ventána márkope madéra de akásiagui,+ ha koʼã armáhe oñemoñemboʼy.+ 21 Káda armáhe ipuku 4 métro 45 sentímetro,* ha ipe 67 sentímetro.* 22 Káda armáhe oreko ivásepe mokõi puntaʼi oĩva ojoykére ojepurúva oñeenkastra hag̃ua. Péicha haʼe ojapo kompletoite pe tavernákulo armáhe. 23 Haʼe ojapo 20 armáhe pe tavernákulo kostadorã, opytáva sur gotyo. 24 Upéi ojapo 40 vaseʼi de pláta ikuáva mbytépe, koʼãva omoĩ umi 20 armáhe guýpe: mokõi vaseʼi oho káda armáhe guýpe oñeenkastra hag̃ua umi mokõi puntaʼíre. Ha péicha ojejapo kompletoite umi ótro armáhe rehe.+ 25 Haʼe ojapo avei ótro 20 armáhe pe tavernákulo kostadorã, opytáva nórte gotyo. 26 Haʼe ojapo avei ótro 40 vaseʼi de pláta ikuáva mbytépe, koʼãva oñemoĩ umi 20 armáhe guýpe: mokõi vaseʼi oho káda armáhe guýpe. Péicha ojejapo kompletoite umi ótro armáhe rehe.

27 Pe tavernákulo atukuperã haʼe ojapo 6 armáhe, péva opyta hína oéste gotyo.+ 28 Haʼe ojapo avei mokõi armáhe ha oñemoĩ káda eskínape pe tavernákulo atukuperã. Koʼã armáhe oservi de puntál. 29 Káda armáhe ojejapo mokõi távlagui pe yvy guive, ha pe yvatete oñembojoaju ojuehe, oĩháme pe primer argólla. Péicha haʼe ojapo koʼã mokõi armáhe opytáva káda eskínape. 30 Upéicharõ ojejapo en totál 8 armáhe ha 16 vaseʼi de pláta ikuáva mbytépe: mokõi vaseʼi oho káda armáhe guýpe.

31 Haʼe ojapo avei yvyra puku de madéra de akásia oñembojoaju hag̃ua umi armáhe, ojejapo 5 yvyra puku oñemoĩ hag̃ua un ládo pe tavernákulo kostádore.+ 32 Ha ojejapo 5 yvyra puku oñembojoaju hag̃ua umi armáhe oĩva pe ótro kostádope. Ojejapo avei ótro 5 yvyra puku oñembojoaju hag̃ua umi armáhe oñemoĩva pe tavernákulo atukuperã, péva oĩ hína oéste gotyo. 33 Haʼe ojapo pe yvyra puku ohóva mbytépe umi armáhe rehe. Ko yvyra puku noñembojoapýi, síno osẽ peteĩ púntagui ha oho hese pe ótro púnta peve. 34 Umi armáhe ha umi yvyra puku haʼe orrevesti órope, ha ojapo avei de óro umi argólla ohasahárupi umi yvyra puku.+

35 Upéi haʼe ojapo peteĩ kortína+ ílo hovýgui, lána líla, ílo pytã asýva ha líno trensádo iporãvagui. Haʼe ovorda pe kortínare keruvín+ raʼanga.+ 36 Oñemosaingo hag̃ua pe kortína haʼe oipuru 4 orkón* de madéra de akásia ojerrevesti pyréva órope. Ha umi ganchoʼi oñemosaingoha pe kortína de óro avei. Oñemboyku avei pláta ojejapo hag̃ua 4 vaseʼi ikuáva mbytépe oñemoñemboʼy hag̃ua umi orkón. 37 Upéi haʼe ojapo peteĩ kortína oñemoĩ hag̃ua pe tavernákulo entrádape. Ha ojapo hag̃ua haʼe oipuru ílo hovy, lána líla, ílo pytã asýva ha líno trensádo iporãva.+ 38 Ojejapo avei pe entrádape g̃uarã 5 orkón ha iganchoʼikuéra. Umi orkón ha umi ganchoʼi haʼe orrevesti órope, péro umi 5 vaseʼi ikuáva mbytépe ojejapo de kóvre.

37 Upéi Bezalel+ ojapo pe árka*+ madéra de akásiagui. Ko árka ipuku 1 métro 11 sentímetro,* ipe 67 sentímetro* ha ijyvate 67 sentímetro.*+ 2 Upéi orrevesti óro púrope hyepýguio ha ijapéguio. Ha ojapo avei peteĩ vórde de óro kompletoite ijerére.+ 3 Avei ojapo 4 argólla de óro ha omoĩ pe árka kostádore káda eskínape. Upéicharõ mokõi argólla opyta hetyma arimi peteĩ kostádope, ha mokõi pe ótro kostádope. 4 Upéi ojapo umi yvyra puku madéra de akásiagui ha orrevesti órope.+ 5 Umi yvyra puku ombohasa umi argólla kuárupi pe árka kostádore, ikatu hag̃uáicha ojegueraha.+

6 Ojapo avei pe árka taparã de óro púro:+ ipuku 1 métro 11 sentímetro* ha ipe 67 sentímetro.*+ 7 Ha ojapo mokõi keruvín*+ de óro, omoldea martíllope ha omoĩ káda púntape pe árka tápa ári.+ 8 Peteĩ keruvín oĩ peteĩ púntape ha pe ótro keruvín oĩ pe ótro púntape. Haʼe ojapo umi keruvín káda púntape pe árka tápa ári. 9 Umi keruvín oĩ ojovái ha oñakãity omaña hag̃uáicha pe tápare,+ ha oipyso mokõive ipepo henonde gotyo ikatu hag̃uáicha omoʼã pe árka tápa.+

10 Ojapo avei peteĩ mesa de madéra de akásia:+ ipuku 89 sentímetro,* ipe 44 sentímetro imédio* ha ijyvate 67 sentímetro.*+ 11 Orrevesti óro púrope ha ojapo avei ivorderã de óro kompletoite ijerére. 12 Upéi pe mesa vórdere omoĩ kompletoite peteĩ pláka ipéva 7,4 sentímetro,* ha pe pláka vórdere omoĩ kompletoite adórno de óro. 13 Ojapo 4 argólla de óro ha omoĩ umi 4 eskínape, oĩháme pe mesa retyma. 14 Umi argólla oĩ pe pláka guýpe ikatu hag̃uáicha oñemoĩ upépe umi yvyra puku ha ojegueraha pe mesa. 15 Upéi ojapo avei yvyra puku madéra de akásiagui ha orrevesti órope. Koʼãva ojepuru ojegueraha hag̃ua pe mesa. 16 Ojapo avei de óro púro umi pláto, kópa, hárra ha umi tasón oĩva pe mesa ári ha ojepurútava oñeñohẽ hag̃ua umi ofrénda líkida.+

17 Upéi ojapo peteĩ kandelávro+ de óro púro ha omoldea martíllope, ojapo de unoite ha nombojoapýi. Ojapo pe iváse, pe vráso prinsipál, umi vráso osẽva chugui, umi yvoty ryru,* umi yvoty ha umi potykuru.+ 18 Pe ivásegui osẽ peteĩ vráso prinsipál oĩva mbytépe, ha upévagui osẽ 6 vráso: mbohapy osẽ peteĩ kostádogui ha el mísmo lugárgui pe ótro kostádope osẽ avei mbohapy. 19 Káda vráso oreko mbohapy yvoty, mbohapy potykuru ha mbohapy yvoty ryru ojoguáva alméndro potýpe, ha koʼã mbaʼe oĩ interkaládo: primero peteĩ yvoty, segundo peteĩ potykuru ha tercero peteĩ yvoty ryru. Péicha oho hese káda vráso oreko peve mbohapy de káda uno. Upéicharõ pe vráso prinsipálgui osẽ 6 vráso. 20 Pe vráso prinsipál opuʼãva pe kandelávro vásegui oreko 4 yvoty, 4 potykuru ha 4 yvoty ryru ojoguáva alméndro potýpe, ha koʼã mbaʼe oĩ interkaládo: primero peteĩ yvoty, segundo peteĩ potykuru ha tercero peteĩ yvoty ryru. Péicha oho hese okompleta peve 4 de káda uno. 21 Pe kandelávro vráso prinsipálgui osẽ 6 vráso: mbohapy peteĩ kostádogui ha el mísmo lugárgui pe ótro kostádope osẽ avei mbohapy, ha káda vráso osẽha guýpe omoĩ peteĩ potykuru. 22 Pe kandelávro kompletoite, umi potykuru ha umi vráso ojejapo de unoite. Ojejapo de óro púro ha martíllope oñemoldea. 23 Ojapo 7 lamparaʼi+ pe kandelávro rehe g̃uarã. Ojapo avei de óro púro umi pínsa ojepurútava ojepeʼa hag̃ua umi lamparaʼi mécha, ha avei umi mbaʼyruʼi ojepurútava oñemoĩ hag̃ua umi mécha tujakue. 24 Pe kandelávro ha hembiporukuéra oreko 34 kílo 200 grámo* de óro púro.

25 Upéi ojapo peteĩ altár madéra de akásiagui ikatu hag̃uáicha ojehapy insiénso.+ Pe altár ojogua peteĩ káhape, ha ipuku 44 sentímetro imédio,* ipe 44 sentímetro imédio,* ha ijyvate 89 sentímetro.* Oreko vaka ratĩ joguaha umi 4 eskínape.+ 26 Upéi orrevesti óro púrope pe altár: umi ikostádo kompletoite, hiʼári ha avei umi vaka ratĩ joguaha. Ha ojapo avei ivorderã de óro kompletoite ijerére. 27 Upéi ojapo 4 argólla de óro ha omoĩ mokõi káda kostádope, pe vórde guýpe. Koʼã argólla kuárupi oñembohasa umi yvyra puku ojegueraha hag̃ua pe altár. 28 Ojapo avei umi yvyra puku madéra de akásiagui ha orrevesti órope. 29 Ha upéi ojapo pe aséite sagrádo ojepurútava ojejapo hag̃ua nombramiénto,+ ha oprepara porã pe insiénso hyakuã asýva puroitéva.+

38 Bezalel ojapo pe altár ojehapyha umi ofrénda madéra de akásiagui. Pe altár ojogua peteĩ káha guasúpe, ha ipuku 2 métro 22 sentímetro imédio,* ipe 2 métro 22 sentímetro imédio* ha ijyvate 1 métro 33 sentímetro imédio.*+ 2 Ojapo avei 4 vaka ratĩ joguaha, ha peteĩ osẽ káda eskínagui. Upéi orrevesti kóvrepe kompletoite pe altár.+ 3 Avei ojapo kóvregui entéro umi tembiporu ojepurúva pe altárpe: umi válde ojegueraha hag̃ua tanimbu, umi pála, tasón, tenedór ha umi mbaʼyru tatapỹi ryrurã. 4 Ojapo avei peteĩ parrílla de kóvre pe altár ryepýpe g̃uarã, ha pe parrílla opyta pe altár ryepýpe alamitaháme. 5 Ha ojapo 4 argólla de kóvre ha omoĩ káda eskínape pe parrílla ári, oñembohasa hag̃ua ikuárupi umi yvyra puku. 6 Upéi ojapo umi yvyra puku madéra de akásiagui ha orrevesti kóvrepe. 7 Haʼe omoĩ umi yvyra puku umi argólla kuápe pe altár kostádore, ikatu hag̃uáicha ojegueraha. Ha pe altár katu ojapo távlagui, kuadradoite peteĩ káha guasúicha, péro ndorekói plan.

8 Upéi ojapo peteĩ palangána guasu de kóvre+ ha avei pe hendag̃ua de kóvre, upearã oipuru umi kuñanguéra espehokue.* Koʼã kuña ningo ombaʼapo pe tavernákulo* entrádape, káda uno asegún pe traváho oñemeʼẽ vaʼekue chupekuéra.

9 Upéi ojapo téla de líno trensádo iporãva, ha upévape omongora pe tavernákulo korapy.+ Pe téla oñemoĩva pe tavernákulo kostádope opytáva sur gotyo, ipuku 44 métro imédio,*+ 10 oreko 20 póste ha 20 vaseʼi de kóvre ikuáva mbytépe umi póste rendag̃ua. Ojapo de pláta umi argólla ha ganchoʼi ojepurútava umi póstere. 11 Pe téla oñemoĩva pe tavernákulo kostádope opytáva nórte gotyo, ipuku 44 métro imédio.* Oreko 20 póste ha 20 vaseʼi de kóvre ikuáva mbytépe umi póste rendag̃ua. Ojapo de pláta umi argólla ha ganchoʼi ojepurúva umi póstere. 12 Péro pe téla oñemoĩva pe tavernákulo kupépe opytáva oéste gotyo, ipuku 22 métro 25 sentímetro.* Oreko avei 10 póste ha 10 vaseʼi ikuáva mbytépe umi póste rendag̃ua. Ojejapo avei de pláta umi argólla ha ganchoʼi ojepurúva umi póstere. 13 Pe téla oñemoĩva pe tavernákulo frénte gotyo opytáva éste gotyo, kuarahyresẽ gotyo, ipuku 22 métro 25 sentímetro.* 14 Kóicha oñemoĩ umi téla oĩtava pe tavernákulo frénte gotyo: a la derécha pe entrádagui ipuku 6 métro 67 sentímetro imédio,* ha oreko 3 póste ha 3 vaseʼi ikuáva mbytépe umi póste rendag̃ua, 15 ha umi téla oñemoĩva a la iskiérda pe korapy entrádagui ipuku avei 6 métro 67 sentímetro imédio,* ha oreko avei 3 póste ha 3 vaseʼi ikuáva mbytépe umi póste rendag̃ua. 16 Entéro umi téla ojepurúva oñemongora hag̃ua pe tavernákulo ningo de líno trensádo iporãva. 17 Umi vaseʼi ikuáva mbytépe umi póste rendag̃ua ojejapo de kóvre, péro umi argólla ha ganchoʼi ojejapo de pláta. Ha umi póste akã ojerrevesti plátape, ha oĩ avei ganchoʼi de pláta umi póstere.+

18 Pe tavernákulo korapy entradarã ojejapo de téla, ha ojejapo hag̃ua pe téla ojepuru ílo hovy, lána líla, ílo pytã asýva ha líno trensádo iporãva. Ko téla ipuku 8 métro 90 sentímetro* ha ijyvate 2 métro 22 sentímetro imédio.* Ko téla oreko la mísma medída orekóva umi téla oñemongoraha pe tavernákulo korapy.+ 19 Oreko 4 póste ha 4 vaseʼi ikuáva mbytépe umi póste rendag̃ua, ha ojejapo de kóvre. Umi ganchoʼi ha umi argólla ojejapo de pláta ha umi póste akã katu ojerrevesti plátape. 20 Umi estáka pe tavernákulo rehe g̃uarã ha umi ojepurúva oñemongora hag̃ua pe tavernákulo, de kovrepaite.+

21 Moisés omanda ojejapo hag̃ua peteĩ lísta de materiál, oñemoĩ hag̃ua pype opa mbaʼe ojepuru vaʼekue ojejapo hag̃ua pe tavernákulo sagrádo, oĩháme pe Árka del Pákto.*+ Moisés onkarga Itamárpe ojapoka hag̃ua ko lísta umi levítape,+ Itamar+ hína Aarón pe saserdóte raʼy. 22 Bezalel+ ojapo opa mbaʼe Jehová omanda vaʼekue Moiséspe ojejapo hag̃ua. Bezalel hína Judá trivugua, Urí raʼy ha Hur niéto. 23 Hendive ombaʼapo Oholiab,+ haʼe ivale ovorda hag̃ua ha otehekuaa avei oipurúvo ílo hovy, lána líla, ílo pytã asýva ha ílo de líno iporãva. Oholiab hína Ahisamac raʼy, Dan trivugua.

24 Pe óro ojepuru vaʼekue ojejapo hag̃ua pe tavernákulo ohupyty 1.000 kílo,* asegún pe kiláhe ojepurúva pe tavernákulope. Péva hína pe kantida de óro oñemeʼẽ vaʼekue Ñandejárape ofrénda oñembokachávaramo. 25 Ha pe pláta omeʼẽ vaʼekue umi israelita oñesensárõ guare ohupyty 3.440 kílo,* asegún pe kiláhe ojepurúva pe tavernákulope. 26 Oñesensa vaʼekue entéro kuimbaʼe orekóva 20 áño guive. Káda uno omeʼẽ 6 grámo de pláta,* asegún pe kiláhe ojepurúva pe tavernákulope.+ En totál oñesensa kuri 603.550 kuimbaʼe.+

27 Pe pláta ojepuru vaʼekue ojejapo hag̃ua umi 100 vaseʼi ikuáva mbytépe ohupyty 3.420 kílo.* Káda vaseʼi oreko kuri 34 kílo 200 grámo.* Koʼã vaseʼi ikuáva mbytépe ojepuru pe tavernákulope g̃uarã, ha avei oñemboguapy hag̃ua umi orkón oñemosaingoha pe kortína odividíva pe tavernákulo.+ 28 Ha ojepuru 20 kílo de pláta* ojejapo hag̃ua ganchoʼi umi póste rehe g̃uarã ha ojerrevesti hag̃ua umi póste akã ha upéi oñembojoaju ojuehe.

29 Pe kóvre oñemeʼẽ vaʼekue Ñandejárape ofréndaramo* ohupyty 2.420 kílo.* 30 Upe kóvre ojepuru ojejapo hag̃ua umi vaseʼi ikuáva mbytépe oñemoĩva pe tavernákulo entrádape. Avei ojepuru ojejapo hag̃ua pe altár de kóvre, hembiporukuéra, pe parrílla, 31 umi vaseʼi ikuáva mbytépe ojepurúva oñemongora hag̃ua pe tavernákulo korapy ha iñentráda. Pe kóvregui avei ojejapo umi estáka pe tavernákulo rehe g̃uarã+ ha umi ojepurúva oñemongora hag̃ua pe tavernákulo.

39 Umi kuimbaʼe ikatupyrýva oipuru ílo hovy, lána líla ha ílo pytã asýva+ ojapo hag̃ua umi ao oñembovyvy porãva oipurútava umi ombaʼapótava pe lugár sagrádope. Avei ojapo hikuái umi ao sagrádova Aarónpe g̃uarã.+ Haʼekuéra ojapo koʼã ao Jehová omanda hagueichaite Moiséspe.

2 Haʼe ojapo avei pe delantál,*+ ha upearã oipuru ílo de óro, ílo hovy, lána líla, ílo pytã asýva ha líno trensádo iporãva. 3 Ojapo hag̃ua hikuái pe ílo de óro, Bezalel omopererĩ porã martíllope umi chápa de óro, ha upe rire oikytĩ poʼi asy. Upéi ko ílo de óro omoĩ pe ílo hovýndi, lána lílandi, pe ílo pytã asývandi ha pe ílo de línondi, ha oipoka hikuái ojuehe oiko hag̃ua chugui peteĩ ílonte. 4 Upe rire omoĩ hikuái mokõi téla pedáso ijatiʼýpe g̃uarã, ha ombojoaju umi mokõi ijoríllape. 5 Ha pe sinturón vordádo oñemoĩ vaʼerã pe delantál rehe, ani hag̃ua okuʼe ha opyta hatã hag̃ua pe delantál.+ Ha ojejapo hag̃ua ojepuru ílo de óro, ílo hovy, lána líla, ílo pytã asýva ha líno trensádo iporãva. Haʼekuéra ojapo Jehová omanda hagueichaite Moiséspe.

6 Upe rire haʼekuéra omboguapy mokõi itaʼi ónise mokõi vaseʼi de órope ha oskrivi umívare Israel raʼykuéra réra, ojejapoháicha peteĩ séllore.+ 7 Umi mokõi ita ivaseʼi reheve Bezalel omoĩ umi mokõi téla oĩvare pe delantál atiʼýre. Koʼã itaʼi omomanduʼáta umi israelítape Ñandejárare.+ Haʼe ojapo Jehová omanda hagueichaite Moiséspe. 8 Upéi ojapo hikuái pe pechéra*+ ojapoháicha peteĩ ovordakuaáva. Pe pechéra ojejapo pe delantál ojejapo haguéicha voi, upearã ojepuru ílo de óro, ílo hovy, lána líla, ílo pytã asýva ha líno trensádo iporãva.+ 9 Ko pechéra ojedovla jave mbytépe opyta kuadradoite, ipuku 22 sentímetro* ha ipe 22 sentímetro.* 10 Upéi haʼekuéra omoĩ pe pechérare ita iporãva, ha omoĩ en 4 fíla. Pe primera fílape oĩ: rruvi, topásio ha esmerálda. 11 Pe segunda fílape oĩ: turkésa, safíro ha háspe. 12 Pe tercera fílape oĩ: léschem,* ágata ha amatísta. 13 Pe cuarta fílape oĩ: krisólito, ónise ha háde. Koʼã ita omboguapy hikuái vaseʼi de órope. 14 Umi ita orrepresenta hína umi 12 trívupe. Káda itáre ojeskrivi peteĩ Israel raʼy réra, ha ojeskrivi hese ojejapoháicha peteĩ séllore.

15 Upéi ojapo hikuái piolín de óro ha omboja pe pechérare.+ 16 Haʼekuéra ojapo umi mokõi vaseʼi de óro ha mokõi argollaʼi de óro, ha omoĩ umi mokõi argollaʼi pe pechéra rehe opyta hag̃uáicha umi mokõi eskínape yvate gotyo. 17 Káda eskínape, pe argollaʼi kuárupi ombohasa peteĩ piolín de óro. 18 Ha umi mokõi piolín púnta ombohasa umi vaseʼi de óro kuárupi, koʼãva oĩ hína umi télare oĩva pe delantál atiʼýpe. 19 Ojapo avei hikuái mokõi argollaʼi de óro ha omoĩ pe pechéra oríllare, iguy gotyo, oja hag̃uáicha pe delantál rehe.+ 20 Upéi haʼekuéra ojapo avei mokõi argollaʼi de óro ha omoĩ pe delantál renonde gotyo, og̃uahẽháme umi mokõi téla osẽva pe delantál atiʼýgui, opyta hag̃uáicha pe sinturón vordádo arimi, ojoajuhápe pe delantál. 21 Koʼã mokõi argollaʼíre oñeñapytĩ mokõi sínta hovy, ha koʼã sínta oñeñapytĩ avei umi argollaʼi oĩvare pe pechéra oríllape, iguy gotyo. Péicha pe pechéra ndokuʼemoʼãi ha opyta hatãta pe delantál ári ha pe sinturón vordádo arimi. Haʼekuéra ojapo Jehová omanda hagueichaite Moiséspe.

22 Bezalel ojapo ílo hovýgui peteĩ ao ipuku ha ijyvakuareíva pe delantál guýpe g̃uarã.+ 23 Pe ao ikua mbytépe pe saserdóte omoinge hag̃ua iñakã. Ha ani hag̃ua osoro upe ao kuéllo rembeʼy, oñembovyvy mbarete porã oñembovyvyháicha umi soldádo ao juru. 24 Ojapo hikuái granadaʼi ílo hovýgui, lána líla ha ílo pytã asývagui, upearã oipoka hikuái ojuehe koʼã ílo oiko hag̃ua chugui peteĩ ílonte. Koʼã granadaʼi oñemosaingo pe ao ijyvakuareíva ruguái rruédore kompletoite. 25 Ojapo avei hikuái kampanaʼi de óro. Ha umi granadaʼi ha kampanaʼi de óro oñemosaingo interkaládo pe ao ruguái rruédore. Péicha haʼekuéra omoĩ kompletoite pe ao ipuku ha ijyvakuareíva ruguáire. 26 Haʼekuéra omosaingo umi kampanaʼi ha granadaʼi interkaládo pe ao ijyvakuareíva ruguáire. Ko ao omonde vaʼerã pe ombaʼapóva de súmo saserdóte. Haʼekuéra ojapo Jehová omanda hagueichaite Moiséspe.

27 Ojapo avei hikuái umi ao puku akuádrova téla de líno iporãvagui, Aarón ha itaʼyrakuérape g̃uarã.+ Koʼã ao ojapo kuri umi ivaléva ombovyvy hag̃ua. 28 Haʼekuéra ojapo avei peteĩ turvánte*+ de líno iporãva, umi turvánte+ de líno Aarón raʼykuérape g̃uarã, ha umi kalsonsíllo ojejapóva téla de líno+ trensádo iporãvagui. 29 Avei ojapo hikuái umi sinturón líno trensádo iporãvagui, ílo hovy, lána líla ha ílo pytã asýgui. Koʼã sinturón ojapo kuri peteĩ ivaléva ombovyvy hag̃ua. Haʼekuéra ojapo Jehová omanda hagueichaite Moiséspe.

30 Haʼekuéra ojapo avei pe pláka de óro púro sagrádova* ha oskrivi hese ojejapoháicha peteĩ séllore, ha heʼi hese: “Jehová mbaʼe hína pe santida”.+ 31 Ko pláka ojokua hikuái sintaʼi hovýpe pe turvántere ha opyta pe ifrénte gotyo. Haʼekuéra ojapo Jehová omanda hagueichaite Moiséspe.

32 Entéro mbaʼe oñekotevẽva pe tavernákulope* g̃uarã ojejapopaite, umi israelita ojapo Jehová omanda hagueichaite Moiséspe,+ upeichaite ojapo hikuái.

33 Upéi haʼekuéra ogueru Moiséspe pe tavernákulo ha entéro umi párte orekóva+ ha hembiporukuéra: umi prendedór,+ umi armáhe,+ umi yvyra puku,+ umi orkón, umi vaseʼi ikuáva mbytépe+ 34 ha pe kortína odividítava pe tavernákulo.+ Ogueru avei hikuái umi ovecha mácho kuerokue oñeteñi vaʼekue pytãme+ ha umi fóka* pirekue oñemoĩtava pe tavernákulo ári. 35 Avei pe Árka del Pákto,* itápa+ ha umi yvyra puku,+ 36 pe mesa, hembiporukuéra+ ha umi pan oñepresentátava Ñandejárape. 37 Ogueru avei hikuái pe kandelávro de óro púro, hembiporukuéra,+ umi lamparaʼi+ oĩva en fíla pe kandelávrope ha pe aséite ojepurútava oñemyendy hag̃ua,+ 38 pe altár+ de óro, pe aséite ojepurúva ojejapo hag̃ua nombramiénto,+ insiénso hyakuã asýva+ ha pe kortína+ oñemoĩtava pe tavernákulo entrádape. 39 Ogueru avei hikuái pe altár de kóvre+ ha entéro hembiporukuéra,+ iparrílla, umi yvyra puku,+ pe palangána guasu de kóvre ha pe hendag̃ua de kóvre,+ 40 umi téla ojepurútava oñemongora hag̃ua pe tavernákulo korapy, umi póste ha umi vaseʼi ikuáva mbytépe,+ pe téla+ oñemoĩtava pe tavernákulo korapy entrádape, umi estáka,+ umi piolín ha entéro tembiporu ojepurútava oñembaʼapo hag̃ua pe tavernákulope. 41 Ogueru avei hikuái umi ao oñembovyvy porã vaʼekue oipurútava umi ombaʼapóva pe tavernákulope, umi ao sagrádova pe saserdóte Aarónpe g̃uarã,+ ha umi ao oipurútava itaʼyrakuéra ombaʼapo hag̃ua de saserdóte.

42 Umi israelita ojapo opa mbaʼe, Jehová omanda hagueichaite Moiséspe.+ 43 Moisés orrevisárõ guare opa mbaʼe ojejapóva, ohecha ojejapo hague Jehová omanda hagueichaite, upévare Moisés oguerohory ha ovendesi chupekuéra.

40 Upéi Jehová heʼi Moiséspe: 2 “Pe primer díape del primer mes remopuʼã vaʼerã pe tavernákulo, upéva hína pe lugár de rreunión.+ 3 Emoĩ hyepýpe pe Árka del Pákto,*+ ha emoĩ pe kortína odividíva pe koty oñemoʼã hag̃ua pe árka.+ 4 Emoinge vaʼerã avei pype pe mesa+ ha emohenda hiʼári umi mbaʼe oĩ vaʼerã voi pe mesa ári. Emoinge avei pype pe kandelávro+ ha emyendy umi lamparaʼi.+ 5 Upéi ekoloka avei hyepýpe pe altár de óro ojehapyhápe insiénso.+ Upe altár oĩ vaʼerã pe kortína rire, pe Árka del Pákto* ypýpe. Emoĩ vaʼerã avei pe kortína oĩtava pe tavernákulo entrádape.+

6 Emoĩ vaʼerã pe altár ojehapyha umi ofrénda+ pe tavernákulo entráda renondépe, upéva hína pe lugár de rreunión. 7 Upéi emohenda pe palangána guasu okápe, pe altár ha pe tavernákulo* mbytépe, ha ekarga pype y.+ 8 Emongora télape pe tavernákulo korapy,+ ha emoĩ avei pe téla+ pe korapy entradarã. 9 Upéi emoĩ pe aséite ojepurúva ojejapo hag̃ua nombramiénto+ pe tavernákulore* ha opa mbaʼe oĩvare pype.+ Péicha resantifikáta pe tavernákulo ha hembiporukuéra ikatu hag̃uáicha ojepuru che servísiope. 10 Ha reñohẽ vaʼerã aséite pe altár rehe, pe ojepurúva ojejapo hag̃ua umi ofrénda ojehapýva, ha hembiporukuérare. Péicha reapartáta pe altár ha opytátama sagradoiterei ojepuru hag̃ua che servísiope añoite.+ 11 Reñohẽ vaʼerã aséite pe palangána guasu ha hendag̃uáre, péicha resantifikáta umi mbaʼe.

12 Upéi egueraha Aarón ha itaʼyrakuérape pe tavernákulo entrádape ha embojahu chupekuéra upépe.*+ 13 Ha emonde vaʼerã Aarón rehe umi ao iporãva oipurútava pe saserdóte,+ enombra+ ha esantifika chupe. Péicha haʼe cheservíta de saserdóte. 14 Upéi egueru avei Aarón raʼykuérape ha emonde hesekuéra umi ao puku akuádro.+ 15 Ha reñohẽ vaʼerã iñakãrekuéra aséite renombra hag̃ua chupekuéra rejapo haguéicha itúare.+ Péicha renombrávo Aarón raʼykuérape, haʼekuéra ha umi ifamiliare cheservítama de saserdóte heta tiémpore”.+

16 Moisés ojapo opa mbaʼe Jehová omanda hagueichaite chupe.+ Upeichaite ojapo.

17 Pe primer día del primer mes pe segundo áñope, oñemopuʼã pe tavernákulo.+ 18 Moisés omopuʼãrõ guare pe tavernákulo, omoĩ umi vaseʼi ikuáva mbytépe+ ha omoñemboʼy hiʼári umi armáhe.+ Upe rire omoĩ umi yvyra puku+ ombojoaju hag̃ua umi armasón ha okoloka umi orkón. 19 Ha Moisés oipyso umi téla guasu+ pe tavernákulo armáhe ári,+ Jehová omanda hagueichaite chupe.

20 Upe rire omoĩ pe árkape+ umi ita ipéva orekóva umi mandamiénto,*+ ha omoĩ avei umi yvyra puku+ pe árkare ha upéi omoĩ pe árka tápa.+ 21 Ha omoinge pe árka pe tavernákulo ryepýpe, ha omoĩ pe kortína+ odividíva pe koty omoʼã hag̃ua pe Árka del Pákto.*+ Péicha Moisés ojapo Jehová omanda hagueichaite chupe.

22 Upe rire omoinge avei pe mesa+ pe tavernákulope. Pe mesa opyta nórte gotyo pe tavernákulo ryepýpe, pe kortína ypýpe. 23 Ha omohenda porã hiʼári umi pan+ oñepresentáva Jehovápe. Péicha Moisés ojapo Jehová omanda hagueichaite chupe.

24 Omoinge avei pe tavernákulope pe kandelávro,+ ha opyta pe mesa renondépe sur gotyo pe tavernákulo ryepýpe. 25 Ha omyendy umi lamparaʼi+ Jehová renondépe. Péicha Moisés ojapo Jehová omanda hagueichaite chupe.

26 Upéi okoloka avei pe altár+ de óro pe tavernákulo ryepýpe, ha opyta pe kortína ypýpe. 27 Upe altár ári ojehapy vaʼerã insiénso hyakuã asýva.+ Péicha Moisés ojapo Jehová omanda hagueichaite chupe.

28 Upéi omoĩ pe kortína+ pe tavernákulo entrádape.

29 Omoĩ avei pe tavernákulo entráda renondépe pe altár ojejapohápe pe ofrénda ojehapýva.+ Ko altár ári ojejapo vaʼerã ofrénda ojehapýva+ ha ofrénda de semílla. Péicha Moisés ojapo Jehová omanda hagueichaite chupe.

30 Upéi omohenda pe palangána guasu okápe, pe altár ha pe tavernákulo mbytépe, ha okarga pype y.+ 31 Moisés, Aarón ha itaʼyrakuéra oipuru pe y ojepohéi ha ojepyhéi hag̃ua. 32 Haʼekuéra* katuete oñemopotĩ+ oikéta jave pe tavernákulope térã oñemoag̃uíta jave pe altár rehe, Jehová omanda hagueichaite Moiséspe.

33 Upéi omoĩ pe téla omongora hag̃ua pe tavernákulo korapy+ ha pe altár, ha omoĩ avei pe téla pe tavernákulo korapy entradarã.+

Péicha Moisés ojapopa pe tavernákulo. 34 Ha pe arai ojahoʼi pe tavernákulo, ha Jehová podér omimbipa pe tavernákulope.+ 35 Moisés katu ndaikatúi oike pe tavernákulope, pe arai osegi rupi ojahoʼi pe tavernákulo ha Jehová podér omimbipa rupi upépe.+

36 Pe arai ojupi jave pe tavernákulogui, umi israelita ombyaty ikosakuéra ha okontinua iviáhe. Péicha ojapo hikuái oviaha aja entéro pe desiértore.+ 37 Péro pe arai ndojupíri aja, haʼekuéra opyta ha nokontinuái iviáhe.+ 38 Pe arai Jehová oipurúva opyta pe tavernákulo ári de diakue, ha pyharekue katu opyta hiʼári peteĩ tatarendy. Ha pyharekue umi israelita ohecha pe tatarendy oviaha aja entéro pe desiértore.+