ISAÍAS
1 Koʼã mbaʼe ohecha vaʼekue Isaías*+ peteĩ visión rupive. Haʼe ningo Amoz raʼy ha oiko vaʼekue rréi Uzías,+ Jotán,+ Acaz+ ha Ezequías+ tiémpope. Koʼãva ogoverna vaʼekue Judápe.+ Isaías oñeʼẽ umi mbaʼe oikótavare Judá ha Jerusalénpe. Haʼe heʼi:
2 enterove oikóva yvágape ha ko yvy ape ári+
ohendu vaʼerã koʼã mbaʼe Jehová heʼíva:
3 Peteĩ tóro ningo oikuaa porã ijárape,
ha peteĩ vúrro oikuaa avei moõpa oĩ pe lugár okeha.
che puévlo nontendéi mbaʼeve”.
4 Cháke oho vaíta peẽme,
peẽ ningo peteĩ puévlo pekadór+ ha penerenyhẽ mbaʼe vaígui.
Pende tuakuéra ningo iñañaiterei vaʼekue
ha peẽ ivaívante voi pejapo.
Ndaperrespetái Israel Járape,*
peñemomombyry Jehovágui+ ha peñemolómo chugui.
5 Peẽ ningo pesegínte peñemoĩ Ñandejárare, ¿moõ piko la peñenupãvéta?+
Pene akã ningo iperepáma,
ha pene korasõ noĩporãvéima.+
6 Peẽ ningo penderasy pende py guive pene akã meve,
penemoretomba, peñekytĩmba ha umi erída ojeavripa.
Umíva noñepohãnói,* avave nomoĩri hese aséite ni peteĩ vendami.+
7 Pende yvy opyta nandi vera,
pende siuda okaipa tatápe.
Umi extranhéro hoʼupa pene renondépe umi mbaʼe peñemitỹ vaʼekue,+
haʼete oúva pende enemigokuéra ohundipa pende siuda.+
8 Pe siuda de Sion ojogua koʼág̃a peteĩ ogaguy kapiʼi oĩvape umi parraltýpe,
haʼete peteĩ ogaguy rei oĩva umi pepinotýpe.
Sion ningo haʼete peteĩ siuda iñenemigokuéra omongorapáva.+
9 Jehová ningo umi ehérsito yvagapegua ruvicha, ha haʼe opermiti ojesalva mbovymi ñande apytégui,
ndojapóirire upéva japytáta kuri Sodómaicha,
ha jajoguáta kuri Gomórrape.+
10 Pehendúke Jehová ñeʼẽ peẽ governánte aña Sodomagua,+
11 Jehová heʼi: “¿Mbaʼépe piko chéve chekompone umi sakrifisioita pejapóva?+
Chekueráima umi ofréndagui, hetaiterei ovecha máchoma pehapy,+ ha umi animál oñemongaru porãva kyrakue.+
Chéve nachembovyʼái umi tóro+ ruguykue,+ ni ovecha raʼy ni kavara+ ruguykue.
12 Peñepresenta jave che renondépe,+
¿máva heʼi peẽme pekorrepa rei hag̃ua
ha pembyaipa hag̃ua che korapy?+
13 Anive pegueru chéve umi ofrénda de semílla ndovaléiva mbaʼeverã.
Chembojeguaru pene insiénso.+
Peẽ ningo pefesteha jasy raʼy,+ sábado,+ ha pejapo rreunión.+
Pejapo jave umi rreunión sagráda pejapo máhia,+ ha che ndaikatúi aaguanta upéva.
14 Ndachegustaiete pefesteha jave jasy raʼy ha umi fiésta.
Umi mbaʼe peteĩ kárga chéve g̃uarã,
ha chekaneʼõma aaguanta hague.
15 Ha peẽ pehupi jave pende po peñemboʼe hag̃ua chéve,
che akañy pendehegui.+
16 Peipeʼa pendejehegui umi mbaʼe kyʼa, ha penepotĩ pepytávo.+
Anive pejapo umi mbaʼe vai che resa renondépe.
Anive peneñaña.+
17 Peñehaʼã peaprende umi mbaʼe iporãva, peñehaʼã pendehústo.+
Pekorrehi umi hembiapo vaívape.
Pedefende umi ityreʼỹvape,
ha pejapo hustísia umi viúda rehehápe”.+
18 Upéi Jehová heʼi jey: “Peju che rendápe ñañemongeta hag̃ua,+
ha che poipytyvõta peiko porã jey hag̃ua chendive.
Pende pekadokuéra pytãramo jepe tuguýicha, opytáta morotĩ asy pe niéveicha.+
Pene rembiapo vai pytãitéramo jepe pe yvy pytãicha,
opytáta morotĩ asy pe lánaicha.
19 Peẽ pehendúramo che ñeʼẽ ha pejapóramo la ojeʼéva peẽme,
upéicharõ ikatúta peʼu umi mbaʼe porã oprodusíva ko yvy.+
20 Péro peẽ napehenduséiramo ha pejerrevela,
upéicharõ espádape pemanombáta.+
Jehová heʼíma péicha oikotaha”.
21 ¡Mbaʼéicha piko ko siuda iñeʼẽrendúvagui+ oiko peteĩ kuña rekovai!+
23 Umi ne governánte oñemohatã ha nokambiaséi, ha ojeheʼa meme umi mondaháre.+
Enterovéva oasepta kóima* ha ohaʼarõ voi umi hénte omeʼẽ chupekuéra rregálo.+
Ndojapói hustísia umi ityreʼỹvape
ha núnka noñatendéi umi viúda káso.+
24 Upévare ñande Ruvicha Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha,
Israel Jára Ipoderosoitéva, heʼi:
“Añevengáta che enemigokuérare
ha péicha apytuʼúta chuguikuéra.+
25 Che rokastigáta ha tatápe ojepeʼaháicha umi metálgui ikyʼakue,*
péicha che romopotĩta.
Aipeʼapaitéta ndehegui umi mbaʼe vai erekóva.+
26 Che amoĩ jeýta hués ohusga porãva yma oĩ haguéicha,
ha oĩ jeýta konsehéro penepytyvõ hag̃ua yma oĩ haguéicha.+
Upe rire ko lugárpe oñehenóita: Siuda Ojejapohápe Hustísia, Siuda Iñeʼẽrendúva Ñandejárape.+
27 Ajapóta hustísia ha agueru jeýta Siónpe,+
ajapóta hustísia ha agueru jeýta umi héntepe ivállepe.
28 Umi irrevéldeva ha umi ojapóva ivaíva oñehundíta oñondive,+
ha umi ohejáva Jehovápe ndohopukumoʼãi avei.+
29 Peẽ ningo petĩta pehechávo mbaʼépa oiko umi yvyramáta guasúre peẽ pehayhuete vaʼekue,+
tuicha peñemotĩta pehecha vove mbaʼépa oiko umi hardín peẽ peiporavo vaʼekuére.+
30 Peẽ pejoguáta umi yvyramáta guasúpe, péro hogue manombáva,+
umi hardín isekopávape.
31 Pe kuimbaʼe ipoderósova ojoguáta kapiʼípe,*
ha la ojapóva ojoguáta tatapirirípe,
upéicha sapyʼaitépe okáita
ha avave ndaikatumoʼãi ombogue pe tata”.
2 Isaías, Amoz raʼy, ohecha vaʼekue koʼã mbaʼe oikótava Judá ha Jerusalénpe:+
ha ijyvatevéta umi sérrogui,
upépe oho joáta umi hénte oúva entéro paísgui.+
3 Heta tetã ohóta ha heʼíta:
“Jaha jajupi Jehová montáñape,
Jacob Jára rógape.+
Haʼe oikuaaukáta ñandéve hape
ha jaikóta haʼe oipotaháicha”.+
Sion guive ojekuaaukáta Ñandejára léi,*
ha Jerusaléngui osẽta Jehová ñeʼẽ.+
4 Ñandejára ohusgáta umi tetã apytépe ha omeʼẽta iléi.
Haʼe okorrehíta umi mbaʼe ojejapo vaíva heta puévlope.
Umi hénte ojapóta ijespádagui arádo,*
ha ilánsagui ojapóta erramiénta ojepoda hag̃ua.+
Umi tetã ndohupimoʼãvéima ijespáda ótro tetã kóntrape,
ha noñemboʼemoʼãvéima chupekuéra mbaʼéichapa oñorairõ vaʼerã.+
5 Entéro peẽ Jacob familiare,
peju jaiko Jehová lus ohesapehápe.+
6 Nde reheja rei Jacob rogayguápe haʼéva hína nde puévlo.+
Pórke haʼekuéra ojapo heta mbaʼe vai ojejapoháicha pe éste gotyo,
ojapo hikuái máhia+ umi filistéoicha,
ha ijapytepekuéra oĩ hetaiterei extranhéro raʼy.
7 Ha ipaís henyhẽte pláta ha órogui,
ha ndaipóri oikuaapa vaʼerã umi tesóro orekóva hikuái.
Haʼekuéra oreko hetaiterei kavaju
ha ndaipóri oikuaapa vaʼerã mboy kárro de gérrapa oreko hikuái.+
8 Ipaís henyhẽte umi dios ndovaléivagui mbaʼeverã.+
Haʼekuéra oñesũ umi taʼanga renondépe,
umíva ningo hembiapokuénte, ipópente ojapo vaʼekue hikuái.
9 Ojapo rupi koʼã mbaʼe haʼekuéra oñemotĩ ha ojeapoʼi ijupe voi.
Ñandejára, nde ni mbaʼevéicharõ ndaikatúi reperdona chupekuéra.
10 Jehová ipochyeterei hína ha ijautorida ndaijojahái, upévare ojekyhyje vaʼerã chugui,+
tapeho peike umi itakuápe,
pejoʼo peteĩ yvykua ha pekañy upépe.
11 Umi ijorgullósovape oñemotĩta,
umi oñemombaʼeguasúvape oñemonáta yvýre.
Upe árape Jehovápe añoite oñembotuicháta.
12 Pórke upéva hína Jehová ára, haʼe ningo umi ehérsito yvagapegua ruvicha.+
Upe día ohupytýta enterovépe, umi oñemombaʼeguasu ha oñembotuichávape,
umi ipláta ha imboriahúvape.+
13 Upe día ohupytýta umi sédro ijyvate ha tuichávape oĩva Líbanope,
ha entéro rróvle máta oĩva Basánpe.
14 Ohupytýta avei umi montáña ijyvatévape
ha entéro umi sérrope,
15 entéro umi tórre yvatépe, ha umi múro imbaretévape.
16 Upe día ohupytýta entéro várko de Társispe,+
ha entéro umi várko porã porãme.
17 Umi oñemombaʼeguasúvape oñemonáta yvýre,
ha umi ijorgullósovape oñemotĩta.
Upe díape Jehovápe añoite oñembotuicháta.
18 Umi dios guaʼu ndovaléiva mbaʼeverã oñehundipaitéta.+
19 Jehová ipochyeterei hína ha ijautorida ndaijojahái,
upévare ojekyhyje vaʼerã chugui.+
Haʼe opuʼã vove, opavave yvy arigua oryryipáta okyhyjégui,
umi hénte oikéta umi itakuápe
ha yvykuápe okañy hag̃ua.+
20 Upe díape umi hénte omombóta idioskuéra de óro ha de pláta, umíva ndovaléi mbaʼeverã.
Umíva ningo haʼekuérante ojapo vaʼekue oñesũ hag̃ua henondépe,
21 Jehová ipochyeterei hína ha ijautorida ndaijojahái,
upévare ojekyhyje vaʼerã chugui.
Haʼe opuʼã vove, opavave yvy arigua oryryipáta okyhyjégui,
umi hénte oikéta umi itakuápe
ha umi sérro paʼũrupi okañy hag̃ua.
22 Pende provechorãnte haʼéta peẽme:
anive pejerovia umi yvypórare, haʼekuéra ningo peteĩ suspíroicha pyaʼe opa,
¿mbaʼépe piko ideprovéchota peẽme pejeroviáramo hesekuéra?
3 Ñande Ruvicha Jehová hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha,
haʼe oipeʼa Jerusalén ha Judágui opa mbaʼe oikotevẽva.
Oipeʼa chuguikuéra tembiʼu ha y.+
2 Avei umi kuimbaʼe ipoderósova ha umi soldádo,
hués, proféta,+ adivíno ha umi kuimbaʼe orekóva autorida.
3 Ñandejára oipeʼáta pe héfe de 50,+ pe governánte iñimportánteva, pe konsehéro,
pe ikatupyrýva ojapóvo máhia ha pe echiséro vale.+
4 Haʼe omoĩta umi imitãvape ogoverna hag̃ua,
umi okambiapa reíva la opensáva omandáta hesekuéra.
5 Umi hénte ojotrata vaíta,
omaltratáta hikuái hapichápe,+
umi imitãva opuʼãta umi ijedávare,
ha pe ndahaʼéiva mbaʼeve odesafiáta pe orekóvape autorida.+
6 Káda uno ojagarráta iñermánope hógape ha heʼíta:
“Nde ningo nde ao porã, emandána orerehe.
Eñenkarga ko siuda oñehundipa vaʼekuére”.
7 Péro haʼe heʼíta upe díape:
“Ko puévlo ningo hasypaite, mbaʼe piko che aikóta aipohãno umi erída.
Che namandamoʼãi ko puévlore,
che rógape ndarekói mbaʼeve haʼu vaʼerã ni ndacheaói”.
8 Péicha oikóta pórke Jerusalén oho tape vaíre,
Judá katu hoʼáma voi.
Umi mbaʼe ojapóvare ha heʼívare ohechauka hikuái oñemoĩha Jehová kóntrape.
Ñandejára ningo tuichaiterei, ha henondépe haʼekuéra ojapo ivaíva ha péicha odesafia chupe.+
9 Hovarekuéra ningo ojekuaa ojapoha ivaíva.
Otĩ rangue la ojapóvare,
oiko omombeʼu mbaʼeveʼỹrõguáicha umi hénte Sodomapeguáicha.+
Haʼekuéra voi ojeperhudika ha heta ohasa asýta.
10 Péro umi ihústovape peje vaʼerã oho porãtaha chupekuéra.
Oñemyengoviáta chupekuéra umi mbaʼe porã ojapo vaʼekuére.+
11 Umi iñañávape katu ojehúta heta mbaʼe vai,
oúta hiʼári heta provléma.
Ojerepa jeýta hesekuéra umi mbaʼe vai ojapo vaʼekue.
12 Che puévlope umi orekóva autorida otrata vai umi héntepe,
ha kuñanguéra omanda hesekuéra.
Umi governánte ningo la pendegueraha vaipáva,
haʼekuéra pendegueraha tape vaíre.+
13 Jehová oñemboʼýma opresenta hag̃ua ikáso,
haʼe opuʼãma ohusga hag̃ua ipuévlope.
14 Jehová ohusgáta umi governánte ha umi orekóvape autorida ipuévlope.
Haʼe heʼíta chupekuéra: “Peẽ pehapy che parralty,*
pemonda umi imboriahúvape, ha pegueraha pende rógape ikosakuéra”.+
15 Jehová hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha ha Ñandejára ogovernáva opa mbaʼe,
haʼe heʼi: “¿Mbaʼéicha piko peñanima pemaltrata che puévlope? Peẽ ningo petrata vaieterei umi osufrívape”.+
16 Jehová heʼi avei: “Umi mitãkuña Siongua ijejapo,
nopyrũmbái ha yvaténte voi omaña ohóvo,
ha omaña lájare ojekuaa ohekaha umi kuimbaʼépe.
Oguata koni koni ombohyapu hag̃ua umi itovilléra.
17 Che hína Jehová, ha akastigáta umi mitãkuña Sionguápe, umi iñakã opytáta ikurupa.
Che hína Jehová, ha amoakã perõta chupekuéra.+
18 Che hína Jehová, ha aipeʼáta chuguikuéra umi tovilléra porã porã,
umi sínta omoĩva iñakãre ha umi adórno* omoĩva ijehe,+
19 umi namichãi, pulséra ha ivelokuéra.
20 Aipeʼáta chuguikuéra umi téla porã porã omoĩva iñakãre, umi kadenaʼi orekóva itovilléra, isínto,
iperfumekuéra ryru ha iñamuléto.
21 Avei umi namichãi omoĩva itĩre ha umi kuãirũ,
22 ivestidokuéra oipurúva fiestahápe, umi ijao joʼaha, imánto ha ikartéra,
23 umi ijespehoʼi,+ ijao de líno,
umi turvánte* ha umi vélo.
24 Oñehetũ rangue umi mitãkuñáre aséite perfumádo,*+ hyakuã vaíta hikuái, itujupávaicha.
Omoĩ rangue peteĩ sínto, orekóta ijehe peteĩ pióla.
Oreko rangue umi peinádo porã porã, iñakã perõta hikuái.+
Oreko rangue umi ao hepýva, omoĩta hikuái ao ohechaukáva oñembyasyha.+
Ojehecha rangue iporãha hikuái, ojekuaáta hesekuéra peteĩ márka ojejapóva iérro akúpe.
25 Umi kuimbaʼe oikóvape ko siudápe ojejukáta espádape,
ha umi soldádo ipoderósovape ojejukáta gerrahápe.+
26 Pe siuda entráda oñembyasýta ha oñelamentáta,+
haʼetéta peteĩ kuña ojepeʼapáva chugui ikosakuéra ha oguapýva pe yvýpe”.+
4 Upe tiémpope 7 kuña ohóta peteĩ kuimbaʼe rendápe+ ha heʼíta chupe:
“Peteĩ mbaʼénte rojerurese ndéve, emendána orerehe ikatu hag̃uáicha rogueraha nde réra,
anivéma hag̃ua roñemotĩ.*
Ore roguereko voi ore rembiʼurã ha upévante roʼúta,
ha umi ore aónte romondéta”.+
2 Upe díape Jehová ovendesíta pe yvy, ha opa mbaʼe heñóiva chugui iporãitereíta. Umi Israelgua ojesalváva oĩta orgullóso ha ovyʼáta umi mbaʼe oprodusívare pe yvy.+ 3 Ha enterove opytáva Siónpe ha umi ojehejáva Jerusalénpe ojeʼéta hesekuéra ipotĩha chupe g̃uarã, enterove Jerusalénpe oñeanotáva oikove hag̃ua.+
4 Jehová omopotĩta umi hénte Sionpeguágui pe mbaʼe kyʼa.*+ Haʼe ohechaukáta ipochy rendy Jerusalén kóntrape ha ohusgáta chupe. Péicha ovorráta umi tuguy manchakue oĩva pype.+ 5 Upérõ Jehová omboúta de diakue peteĩ arai ha tatatĩ omoʼã hag̃ua Sérro Sion, ha pe lugár oñembyatyhápe hikuái. Ha pyharekue omoĩta tatarendy ohesape hag̃ua chupekuéra.+ Haʼetéta voi Ñandejára omoĩva álgo pe siuda iporãitéva ári oprotehe hag̃ua chupekuéra. 6 Ha oĩta peteĩ ogaguy kapiʼi omeʼẽ hag̃ua chupekuéra sómbra haku jave+ ha oprotehe hag̃ua chupekuéra pe torménta ha amágui.+
5 Koʼág̃a apurahéita pe ahayhuetévape,
peteĩ purahéi oñeʼẽva hese ha iparraltýre.+
Upe ahayhuetéva oreko vaʼekue peteĩ parralty peteĩ sérro mátape, pe yvy iporãháme.
2 Haʼe ojoʼo pe yvy ha onohẽ upégui umi ita,
oñotỹ upépe parrál pytã iporãitereíva,
ha omopuʼã avei peteĩ tórre ijyvatéva pe parralty mbytetépe.
Ha itágui ojapo pe lugár ojejosoha umi parrál.+
Upéi haʼe ohaʼarõ upe parralty oprodusi porã,
péro pe parralty oprodusi parrál ivaíva.+
3 Upévare haʼe heʼi: “Enterove peẽ peikóva Jerusalén ha Judápe,
aipota pehusga ko káso, pehecha pe provléma arekóva che parralty ndive.+
4 Hetaiterei mbaʼéma ningo ajapo che parralty rehehápe,
¿mbaʼéiko la ndajapóiva?+
Che ningo ahaʼarõ ko che parralty oprodusi porã,
péro ivaívamante oprodusi.
5 Upévare koʼág̃a amombeʼúta peẽme
mbaʼépa ajapóta che parraltýre:
aipeʼáta pe serkádo oĩva ijerére
ha ahapýta upéva.+
Aitýta pe múro ojejapóva itágui
ha oñepyrũmbáta hese.
6 Ahejáta che parralty nandi vera,+
avave ndopodamoʼãi ni nomopotĩmoʼãvéima,
henyhẽta ñanágui ha ñuatĩgui.+
Ha amandáta umi araípe anivéma hag̃ua oky che parralty ári.+
7 Che hína Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, ha Israel katu che parralty.+
Umi oikóva Judápe haʼe hína pe plantasión che ahayhuete vaʼekue.
Che ningo ahaʼarõ kuri haʼekuéra ihústo,+
péro ivaívamante ojapo hikuái.
Ahaʼarõ haʼekuéra ojapo iporãva,
péro ahendu ojerureha sokórro umi ohasa asýva”.+
nahembyvéi peve lugár.
Koʼãva oiko haʼeño ijyvýpe.
9 Jehová ningo umi ehérsito yvagapegua ruvicha,
ha ahendu haʼe ohura hague
heta óga tuicha ha iporãramo jepe oñehunditaha,
ha opytataha ivaipaite ha avave ndoikomoʼãveimaha umívape.+
10 Iparralty orekóramo jepe 4 ektárea, oprodusíta 22 lítronte* víno.
Orekóramo jepe hikuái peteĩ mbaʼyru de 220 lítro* henyhẽtéva semílla de trígogui, omonoʼõta chugui trígo ijáva peteĩ mbaʼyru de 22 lítropente.*+
11 Oĩ umi opuʼãva pyharevete hoʼu hag̃ua víno+ ha osegíva pyharepyte peve, ha tuichaiterei okaʼu hikuái.
Cháke umívape oho vaíta.
12 Haʼekuéra ofarrea jave ndofaltái la víno.
Oreko hikuái panderéta,* fláuta, árpa ha hetave instruménto musikál,
péro ndojepyʼamongetái hikuái umi mbaʼe Jehová ojapóvare,
ndorekói enkuénta Ñandejára rembiapokue.
13 Pe puévlo ningo ndoikuaái Ñandejárape,
upévare ojegueraháta chupekuéra mombyry ótro tetãme.+
Umi hénte iñimportantevéva jepe iñembyahýita,+
pe puévlo kompletoite ijuhéita.
14 Pe Sepultúra* oñembotuichave
ha oavri tuichaiterei ijuru, ndorekói límite,+
ha upépe ohóta opa umi governánte,
umi henteita ijayvúva ha pe siuda farrakuéra.
15 Umi héntepe oñemonáta yvýre,
ojeapoʼíta chupekuéra,
umi oñemombaʼeguasúva opytáta otĩ.
16 Jehová hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha, ha chupe oñemombaʼeguasúta ihústo rupi.
Pe Dios Sánto+ ohechaukáta isantida pe hustísia rupive.+ Haʼe hína pe Dios verdadéro.
17 Umi lugár porã porã pene animál okaru haguérupi, koʼág̃a opytáta umi extranhérope g̃uarã.
Umi ovecha okarúta trankiloite oĩramoguáicha ipastotýpe.
18 Cháke oho vaíta umi ijapúvape.
Umi animál oitiraháicha pe karréta, péicha umi hénte ijapúva oitira oúvo mbaʼe vai ha pekádo.
19 Haʼekuéra oiko heʼi: “Roipota pyaʼe Ñandejára ojapopa hembiapo,
rohecha hag̃ua mbaʼépa la ojapóva.
20 Cháke oho vaíta umi heʼívape oĩ porãha pe oĩ vaíva, ha oĩ vaiha umi mbaʼe iporãva,+
umi heʼívape hesakãha pe iñypytũva, ha iñypytũha pe hesakãva,
umi heʼívape heʼẽ asyha pe iróva, ha iroha pe heʼẽ asýva.
21 Cháke oho vaíta umi opensávape iñaranduha,
umi oikóvape heʼi ivaletereiha.+
22 Cháke oho vaíta umi hoʼuetereívape víno,
umi ivaléva ombojeheʼa hag̃ua opaichagua vevída.+
23 Cháke oho vaíta umi oaseptávape kóima osẽ hag̃ua umi iñañáva favórpe.+
Cháke oho vaíta umi ndojapóivape hustísia umi ivuénova rehehápe.+
24 Jehová ningo umi ehérsito yvagapegua ruvicha,
ha haʼekuéra orrechasa iléi,*
ndorrespetái Israel Jára* heʼíva.+
Pe tata ningo pyaʼeterei ohapy pe kapiʼi ha pe ñana pirukue,
péicha pe parralty rapo pyaʼeterei itujupáta,
ha umi ipoty katu yvytimbóicha ovevéta pe yvytúre.
25 Upévare Jehová ipochyeterei ipuévlondi,
haʼe ohupíta ipo okastiga hag̃ua chupekuéra.+
Upe tiémpope umi montáña jepe oryryipáta,
ha umi teʼongue katu opytapáta ytýicha pe kállere.+
Entéro koʼã mbaʼére, Ñandejára osegi ipochy hendivekuéra,
ha osegi ohupi ipo okastiga hag̃ua chupekuéra.
26 Ñandejára ohupíta peteĩ señál* ótro tetã oĩva mombyry ohecha hag̃uáicha,+
oturuñeʼẽta chupekuéra ou hag̃ua mombyrýgui.+
Ha upeichaháguinte ojehecháta pyaʼeterei ouha hikuái.+
27 Ni peteĩva ijapytepekuéra naikaneʼõi ni noñepysangái.
Ndaipóri hopehýiva ni okéva.
Isinturonkuéra oñeñapytĩ hatã porã ikuʼáre,
ha isandália sã katu ndosói.
28 Umi iflechakuéra hakua porã,
ha umi hiʼárko oĩ preparádo ojepuru hag̃uáicha.
Umi ikavajukuéra erradúra katu ojejapo voi ita hatã porãvagui.
Ha umi ikarrokuéra rruéda torméntaicha hatã hyapu.+
29 Haʼekuéra okororõ ojapoháicha umi león,
hatã okororõ hikuái, león pochýicha.+
Oúta ojagarra che puévlope pe león ojagarraháicha umi animál hembiʼurã,
ha avave ndaikatumoʼãi osalva chupekuéra.
30 Upe díape haʼekuéra hatã okororõta pe puévlore, pe mar pochýicha.+
Ha umi omañáva upe lugár gotyo ohecháta iñypytũmbaiteha
ha mbaʼéichapa ojehasa asy.
Upe lugár ijaraipáta ha ni pe kuarahy ndojekuaamoʼãi.+
6 Pe áño omano hague rréi Uzías,+ che ahecha peteĩ visión. Ahecha Jehová oguapyha itrónope oĩva yvatete,+ ha pe ijao puku ojagarrapaite pe témplo. 2 Ijerére oĩ umi serafín* ha káda uno 6 ipepo. Mokõi ipepópe omoʼã hova, ótro mokõime ipy, ha umi ótro oipuru oveve hag̃ua ápe ha pépe.
3 Ha umi ánhel heʼi ojupe kóicha:
“Jehová ningo umi ehérsito yvagapegua ruvicha.
Haʼe ipotĩ, ipotĩ, ipotĩ.*+ Ko yvy kompletoitére ojekuaa ijautorida ha ipodér”.
4 Ha péicha hatã heʼi rupi umi ánhel, oñepyrũ okuʼepa umi viságra oĩva umi okẽre. Ha ojagarrapaite tatatĩ pe témplope.+
5 Upémarõ haʼe: “¡Aichejáranga che!
Che katuete amanóta,
pórke che ningo pekadór ha umi mbaʼe osẽva che jurúgui ikyʼa,
ha aiko umi hénte heʼívandi umi mbaʼe ikyʼáva,+
che ahecha pe Rréipe, Jehová haʼéva umi ehérsito yvagapegua ruvicha”.
6 Upepete, peteĩva umi serafín ojagarra peteĩ pínsape peteĩ tatapỹi+ pe altárgui,+ ha ou che rendápe. 7 Haʼe omboja pe tatapỹi che jurúre ha heʼi:
“Amoĩma kóva nde jurúre.
Péva oipeʼáma ndehegui umi mbaʼe vai,
nde pekádo oñeperdonáma ndéve”.
8 Upéi ahendu Jehová heʼiha: “¿Mávapepa ikatu ajokuái? ¿Mávapepa ikatu ñamondo?”.+ Upémarõ che haʼe: “¡Ápe ningo aĩ che! ¡Chemondóna chéve!”.+
9 Ha haʼe heʼi: “Tereho che puévlo rendápe ha ere chupekuéra:
‘Pehendu jey jeýta ko mensáhe,
péro napentendemoʼãi.
Pehecha jey jeýta,
péro ndapepillamoʼãi mbaʼeve’.+
10 Emboliga ko puévlope osegi hag̃ua oñemohatã,+
emboty chuguikuéra ijapysa,+
ha emboty chuguikuéra hesa,
ani hag̃ua ohecha ni ohendu hikuái.
Péicha ndaikatumoʼãi ontende mbaʼeve,
ha ndaikatumoʼãi ojevy che rendápe
amonguera hag̃ua chupekuéra”.+
11 Upémarõ che haʼe chupe: “Jehová, ¿arakaʼe peve piko ajapo vaʼerã upéva?”. Ha haʼe heʼi chéve:
“Umi siuda hoʼa ha oñehundipa peve.
Umi persóna omanomba peve ha hogakuéra opyta peve nandi vera.
Pe yvy oñembyai ha oñehundipa peve.+
12 Amondopa peve umi kuimbaʼekuéra mombyry koʼágui.+
Ha pe yvy opyta peve opárupi lénto peteĩ desiértoicha. Che hína Jehová.
13 Oĩta mbovymi hénte* opytáva upépe. Péro upe lugár ojehapy jeýta. Peteĩ yvyramáta guasu térã peteĩ rróvle máta oñekytĩramo, pe itrónko hoky jey. Péicha avei oĩ peteĩ desendénsia sagráda hoky jeýtava imatarégui”.
7 Acaz+ ogoverna vaʼekue Judá, haʼe ningo Jotán raʼy ha ijavuélo héra Uzías. Upe tiémpope Rezín haʼe vaʼekue rréi de Siria, ha Pécah,+ Remalías raʼy, haʼe vaʼekue rréi de Israel. Haʼekuéra* oho oñorairõ Jerusalén kóntrape, péro ndaikatúi ipuʼaka hese.+ 2 David familiarépe og̃uahẽ kuri ko notísia: “Siria ha Efraín* ehérsito oñomoirũ oñorairõ hag̃ua ne kóntrape”.
Rréi Acaz ha ipuévlo ohendúvo upéva, oñepyrũ okyhyjeterei ha oryrýi osusũ, haʼete umi yvyramáta rogue okachapáva yvytu atã jave.
3 Ha Jehová heʼi Isaíaspe: “Terehomína ehug̃uaitĩ Acázpe, ha egueraha nendive nde raʼy Sear-Jasúbpe.*+ Etopáta hese pe kanál ohasahárupi pe y oúva pe piléta oĩvagui yvate gotyo.+ Upépe oĩ hína pe tape ohóva pe ojaojohéiva ñúme. 4 Ha ere vaʼerã chupe: ‘Eñatendéke péro ani rejepyʼapy. Ani ndepyʼamirĩ ni rekyhyje. Umi ne enemígo ojogua mokõi tatapỹi ogue pota ha otimbopa reívape. Ani rekyhyje Rezín rréi de Síriagui ni Remalías raʼýgui.+ 5 Umi Siriagua ha umi oĩva Remalías raʼy poguýpe, oplanea mbaʼe vai ne kóntrape ha heʼi oikóvo: 6 “Jaha ñañorairõ Judá kóntrape, ani ñapondera hesekuéra. Jajagarra upe siuda ñanembaʼerã ha ñamoĩ Tabeel raʼýpe omanda hag̃ua upépe”.+
7 Péro Ñandejára Jehová ogovernáva opa mbaʼe heʼi:
“Umi ne enemígo nosẽporãmoʼãi,
haʼekuéra nosẽmoʼãi ijidéape.
8 Damasco ningo Siria kapitál,
ha Rezín ogoverna Damáscope.
Ndohasamoʼãi 65 áño Efraín oñehundi hag̃ua.
Pe puévlo kompletoite opáta.+
Péicha avei, nderejeroviáiramo, ne goviérno naimbaretemoʼãi”’”.
10 Upéi Jehová heʼive Acázpe: 11 “Che ningo nde Jára Jehová,+ ejerure chéve oimehaichagua señál, ahechauka hag̃ua ndéve siertoha la haʼéva. Ajapóta la rejeruréva, taipypuku jepe raʼe pe Sepultúraicha,* térã taijyvate pe yvágaicha”. 12 Péro Acaz heʼi: “No, ndajeruremoʼãi peteĩ señál. Che ndaprovamoʼãi Jehovápe”.
13 Upémarõ Isaías heʼi: “Peẽ David familiare, pehendumína la haʼétava por favór. Umi hénte ningo ikueráima pendehegui, ¿peipota piko avei Ñandejára ikuerái pendehegui?+ 14 Upéicharõ jepe Jehová omeʼẽta peẽme ko señál: pe kuñataĩ hyeguasúta ha orekóta peteĩ mitãkuimbaʼe,+ ha ombohérata chupe Emmanuel.*+ 15 Pe mitã odiferensiakuaa vove mbaʼépa iporã ha ivai, ko siudápe oĩta mantéka ha eirete añónte ojeʼu hag̃ua. 16 Pe mitã odiferensiakuaa mboyve mbaʼépa iporã ha ivai, opyta reíta pe yvy operteneséva umi mokõi rréi nemongyhyjévape.+ 17 Acaz, Jehová omandáta pe rréi Asiriaguápe+ opuʼã hag̃ua nderehe, nde rogayguáre ha nde puévlore. Upérõ hetaiterei provléma oúta pende ári, Efraín ojesepara guive Judágui+ neʼĩra peichaite peve pehasa asy.
18 Upe tiémpope, Jehová oturuñeʼẽta mombyrýgui ohenói hag̃ua umi mberúpe, ha oúta hikuái pe Rrío Nílogui, opytáva Egíptope, ha avei umi káva oĩvape Asíriape. 19 Ha umíva oúta ojagarrapaite opárupi, oĩta umi sérro paʼũrupi,* umi kuévape, ñanandýre ha umi animál opasteahárupi.*
20 Upe díape Jehová ojevaléta pe kuimbaʼe Acaz voi okontrata vaʼekuére, haʼe ou Rrío Éufrates territórioguio. Ñandejára oipurúta pe rréi de Asíriape+ peteĩ naváhaicha, omoperõ hag̃ua Judá akã, ivárva ha hetyma.
21 Upe tiémpope umi hénte orekóta peteĩ vaka raʼy ha mokõi ovechánte. 22 Kambýmante la heta oĩtava, upévare umi hénte hoʼúta mantéka. Umi hénte opytáva upe tetãme hoʼúta mantéka ha eirete.
23 Umi lugár koʼág̃a oĩháme 1.000 parralty ha ovaléva 1.000 monéda* de pláta, upe tiémpope oĩta ñana ha ñuatĩmante. 24 Upe país kompletoitépe ojagarrapáta ñana ha ñuatĩ, upévare umi oikeséva upépe orahámante vaʼerã flécha ha árko. 25 Koʼág̃a umi montáña jepe oñemopotĩmba asádape, péro upe tiémpope avave ndohosemoʼãvéima upépe, pórke ojagarrapáta ñana ha ñuatĩ. Umi tóro ha ovechámante ikatúta okaru upérupi”.
8 Jehová heʼi chéve: “Ejagarra peteĩ ita ipéva*+ ha reskrivíta hese:* ‘Maher-Salal-Has-Baz’.* 2 Ha aipota mokõi testígo de konfiánsa oskrivi okonfirma hag̃ua upéva, Urías+ pe saserdóte ha Zacarías, Jeberekías raʼy”.
3 Upe rire aha añeno* che rembireko ndive, haʼéva pe profetísa. Upéi haʼe opyta hyeguasu ha orefamília peteĩ mitãkuimbaʼe.+ Ha Jehová heʼi chéve: “Embohéra chupe Maher-Salal-Has-Baz. 4 Ha pe mitã heʼikuaa mboyve ‘papa’ ha ‘mama’, Damasco ha Samaria ojesakeáta ha umi ikosakuéra ojegueraháta pe rréi de Asíriape”.+
5 Upéi Jehová heʼive chéve:
6 “Ko puévlo ningo omombaʼe Rezínpe ha Remalías raʼýpe,+
7 Upévare Jehová omondóta pe rréi de Asíriape+
oñorairõ hag̃ua hendivekuéra.
Pe rréi ningo ipoderosoiterei ha pyaʼeterei oúta hiʼarikuéra,
ojoguáta pe Rrío Éufrates opuʼã
ha ojejapetévape pe varránkare ha orrevosapáva.
8 Pe y ojagarrapáta Judá.
Haʼe ojoguáta umi y ojagarrapávape peteĩ lugár,
pe y og̃uahẽta ijajurakuéra peve.+
Haʼetéta voi oipysóva ipepo ha okuvripaitéva nde yvy Emmanuel”.*+
9 Peperhudika katu che puévlope, péro peẽ la peñehundítava.
Pehendúke enterove peẽ puévlo peikóva mombyry ko yvy ape ári.
Pejeprepara katu peñorairõ hag̃ua, péro peẽ la peñehundítava.+
Pejeprepara katu peñorairõ hag̃ua, péro peẽ la peñehundítava.
10 Peplanea katu la pejapótava, péro osẽ vaíta pendehegui.
11 Jehová oñeʼẽ chendive ha omeʼẽ chéve ipodér. Haʼe omanda chéve ani hag̃ua ajapo umi mbaʼe pe puévlo ojapóva. Haʼe heʼi:
12 “Ani pehenói konspirasión umi hénte ohenóivape konspirasión.
Ani pekyhyje umi mbaʼe haʼekuéra okyhyjévagui,
ani peryrýi umíva káusare.
13 Che ningo Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, peẽ penemanduʼa vaʼerã che añoiteha la chepotĩva opa mbaʼépe.+
Chehegui añoite ningo la pekyhyje vaʼerã,
ha che renondépente peryrýi vaʼerã”.+
14 Haʼe ojoguáta peteĩ lugár sagrádope,
peteĩ ita oitývape umi héntepe,
ojoguáta peteĩ ita omoñepysangávape umi héntepe+
umi mokõi rréino Israelguápe g̃uarã.
Ha umi hénte Jerusalenguápe g̃uarã
ojoguáta peteĩ yvykuápe ha peteĩ ñuhãme.
15 Heta umi oikóva upépe oñepysangáta, hoʼáta ha opẽta,
haʼekuéra hoʼáta pe trámpape.
16 Koʼág̃a, peskrivipa rire ko mensáhe, pelia vaʼerã pe kuatia,
ha pesella vaʼerã pe léi,* topyta umi che disípulo apytépe.
17 Che asegíta ahaʼarõ Jehová chepytyvõ,+ haʼe ningo okañy Jacob familiarégui,+ ha che arekóta esperánsa hese.
18 ¡Pemañami!, che ha umi mitã Jehová omeʼẽ vaʼekue chéve+ roĩ de señál+ ha peteĩ milágro haʼe omeʼẽva Israélpe g̃uarã. Jehová hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha, ha haʼe oiko Sérro Siónpe.
19 Katuete ningo oĩta heʼíva peẽme: “Pejeruréna ajúda umi espiritístape, térã umi adivínope, haʼekuéra ningo oñeʼẽ guyguy ha mbeguemi”. Péro peẽ ningo pende Járape la pejerure vaʼerã ajúda. ¿Mbaʼe piko umi omanóva oipytyvõta umi oikovévape?+ 20 Peiko rangue pejapo upéva, pehecha vaʼerã mbaʼépa heʼi pe léi ha pe mensáhe Ñandejára omeʼẽva ha ojeselláva.
Umi hénte osegíramo heʼi peẽme ótra kósa, haʼekuéra opytáta pytũmbýpe.+ 21 Ha káda uno ohasáta pe yvy rehe, oñembyasýta+ ha ndorekomoʼãi mbaʼeve hoʼu vaʼerã. Haʼe oñamargáta ha iñembyahýita, upévare omaldesíta irréipe ha Ijárape omañávo yvága gotyo. 22 Upéi haʼekuéra omaña jeýta yvy gotyo ha ohecháta iñypytũmbaha ha umi hénte oñembyasyha. Entéronte okyhyjéta, ohasa asýta, ha ndaiporimoʼãi esperánsa.
9 Upéicharõ jepe upe lugár ndopytamoʼãi pytũmbýpe opyta haguéicha Zabulón ha Neftalí yvy ojedespresiárõ guare chupekuéra.+ Péro upéi Ñandejára omombaʼéta Galiléape, upépe oiko heta extranhéro. Upe lugár oĩ pe mar kóstare, Jordán territóriope.
2 Umi hénte oĩva pytũmbýpe
ohecha peteĩ lus hesakã porãva,
ha umi hénte oikóva pe lugár iñypytũháme
ohecha pe lus ohesapeha hesekuéra.+
3 Nde rembotuichave pe tetã
ha upévare haʼekuéra ovyʼaiterei,
haʼekuéra ipyʼarory ne renondépe,
ovyʼa hikuái ovyʼaháicha umi hénte kosécha tiémpope,
ovyʼaháicha umi soldádo ojorreparti jave umi mbaʼe osakea vaʼekue.
4 Nde ningo remopẽ pe júgo pohýi orekóva hikuái,
remopẽ pe yvyra oipurúva ipatrón oinupã hag̃ua chupekuéra ilómorupi.
Upéicha rejapo vaʼekue avei rehundírõ guare Madiánpe.+
5 Umi soldadokuéra vóta hyapupa ohóvo gerrahápe,
ha umi ijao katu henyhẽ tuguýgui,
péro umíva ojehapypáta tatápe.
Oñembohérata chupe Konsehéro Katupyry,+ Dios Poderóso,+ Túa opa ára g̃uarã, Prínsipe de Paz.
7 Igoviérno siémpre okakuaáta,
ha pe pyʼaguapy núnka ndopamoʼãi+
David trónope+ ha irréinope.
Pe hustísia+ ha pe tekojoja+ rupive
pe rréino isimiénto porãta+ ha ndopamoʼãi,
koʼág̃a guive ha opa ára g̃uarã.
Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, odesidíma ojapotaha katuete upéva.
8 Jehová omeʼẽ peteĩ mensáhe Jacob kóntrape,
upe mensáhe og̃uahẽ Israélpe.+
9 Ha pe puévlo kompletoite ohendúta upe mensáhe.
Efraín trívu ha umi oikóva Samáriape oikuaáta.
Haʼekuéra oñemombaʼeguasu ha ojekreeterei, ha oiko heʼi hikuái:
10 “Umi ore róga ojejapo vaʼekue ladríllogui ojeitypa orehegui,
péro romopuʼã jeýta ha roipurúta ita iporãva.+
Umi ígo máta* ojeitypa kuri,
péro koʼág̃a roipurúta hekovia sédro máta”.
11 Jehová ohejáta Rezín enemigokuéra opuʼã Israel rehe,
haʼe voi heʼíta chupekuéra ojapo hag̃ua upéva.
12 Siria oatakáta chupekuéra ésteguio ládo, ha Filistea katu oésteguio* ládo.+
Haʼekuéra tuicha ojurupeʼáta omokõ hag̃ua Israélpe.+
Entéro koʼã mbaʼére Ñandejára osegi ipochy hendivekuéra,
ha osegi ohupi ipo okastiga hag̃ua chupekuéra.+
13 Pe puévlo ndojevýi Upe okastigáva chupekuéra rendápe,
noñehaʼãi oĩ porã jey hikuái Jehová ndive, umi ehérsito yvagapegua ruvicha.+
14 Upévare sapyʼaitépe Jehová oikytĩta Israélgui iñakã ha huguái,
otrosáta chugui umi hakã guasu ha umi kapiʼi ijyvatéva.+
15 Umi persóna iñimportánteva ha ojerrespetáva haʼe hína Israel akã,
huguái katu umi proféta ombotavýva umi héntepe.+
16 Umi ogia vaʼerã kuri ko puévlope, ipahápe ogueraha vai chupekuéra.
Ha umi osegíva chupekuéra ndoikuaavéima moõ gotyopa ohóta.
17 Upévare Jehová ndoguerohorymoʼãi umi mitãrusu oĩvape pe puévlope,
ndoiporiahuverekomoʼãi umi viúdape ni umi ityreʼỹvape,
pórke enterove iñaña ha opuʼã Ñandejárare.+
Enterovéva vyroreínte voi heʼi.
Entéro koʼã mbaʼére Ñandejára osegi ipochy hendivekuéra,
ha osegi ohupi ipo okastiga hag̃ua chupekuéra.+
18 Umi mbaʼe vai ojapóva hikuái ojagarrapa pe siuda,
haʼete voi tata ohapýva ohóvo opa mbaʼe.
Ohapy ñana ha ñuatĩ.
Ohapypáta umi kaʼaguy ha pe tatatĩ ojupíta ohóvo yvága peve.
19 Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha ipochyeterei,
upévare ohapýta chuguikuéra ijyvy.
Pe puévlo kompletoite okáita.
Avave ndoiporiahuverekomoʼãi ni iñermánope.
20 Peteĩva ojeréta okaru hag̃ua iderécha gotyo,
ha pe ótro katu ijiskiérda gotyo.
Péro ni peteĩva nahyg̃uatãmoʼãi,
iñembyahýita gueteri hikuái.
Amo ipahápe káda uno hoʼúta ijyva.
21 Manasés ohundíta Efraínpe,
ha Efraín ohundíta Manaséspe.
Mokõive oñomoirũta opuʼã hag̃ua Judá kóntrape.+
Entéro koʼã mbaʼére Ñandejára osegi ipochy hendivekuéra,
ha osegi ohupi ipo okastiga hag̃ua chupekuéra.+
10 Cháke oho vaíta umi hués ojapóvape umi léi operhudikáva umi héntepe.+
Haʼekuéra siémpre ojapo umi léi ombohasa asýva hapichápe.
2 Ojapo koʼãichagua léi ani hag̃ua umi imboriahúva oreko derécho,
ha pono che puévlope ojejapo hustísia umi iñumíldeva rehehápe.+
Haʼekuéra omonda umi viúda kosakuéra,
ha oheja mbaʼeveʼỹre umi ityreʼỹvape.+
3 ¿Mbaʼéiko pejapóta ág̃a peẽhaitéma pejehusga vove?+
¿Mbaʼe pejapóta mombyrýgui ou vove upe penerundítava?+
¿Máva rendápe pehóta pejeprotehe hag̃ua?+
¿Ha mávape opytáta pende rrikésa?
4 Ndaikatumoʼãi pejapo mbaʼeve máske peñesũ umi prisionéro apytépe,
térã pemano pórke hetaitereípe ojejukáta.
Entéro koʼã mbaʼére,
Ñandejára osegi ipochy hendivekuéra ha osegi ohupi ipo okastiga hag̃ua chupekuéra.+
5 Haʼe heʼi: “Che ajevaléta Asiria* rehe,
haʼe hína pe garróte aipurúva ahechauka hag̃ua chepochyha,+
che aipuru hína pe vastón orekóva ipópe aporokastiga hag̃ua.+
Amandáta chupe oipeʼapaite hag̃ua chuguikuéra umi ikosakuéra,
ha opyrũ hag̃ua hesekuéra oñepyrũháicha pe tuju pe kállere.+
7 Asiria nopensái kuri ojapóvo koʼã mbaʼe,
noplaneái kuri upéva.
Ko tetã ohundisénte voi heta puévlope,
ndahaʼéi mbovymínte la ojagarraséva imbaʼerã.
8 Asiria heʼi: ‘Entéro governánte oĩva che poguýpe,
mburuvicha guasu memete.+
9 Umi puévlo ndahaʼéi mbaʼeve.
Tahaʼe Calnó+ ha Carquemis,+ Hamat+ ha Arpad.+
Peteĩchante chéve g̃uarã Samaria+ ha Damasco.+
10 Che ningo ajagarra heta tetã orekóva umi dios ndovaléiva mbaʼeverã.
Haʼekuéra oreko hetave taʼanga Jerusalén ha Samáriagui.+
11 Ndahasýi vaʼekue chéve ahundi hag̃ua Samáriape ha idioskuérape,
¿ha mbaʼe piko cheforsáta ahundi hag̃ua avei Jerusalénpe ha idioskuérape?’.+
12 Péro che hína Jehová, ha ajapopa rire la apensa vaʼekue Jerusalén ha Sérro Sion kóntrape, che akastigáta rréi de Asíriape. Pórke haʼe oñemombaʼeguasu ha ojekreetereíma.+ 13 Pórke haʼe heʼi:
‘Che ajapóta koʼã mbaʼe che podér rupive
ha che arandu reheve, pórke che chearandu hína.
Aipeʼáta umi tetã límite+
14 Umi tetã ningo ojogua umi guyraʼi rupápe.
Ha oñepoʼẽháicha pype oñemonda hag̃ua hupiʼa,
péicha che agueraháta umi puévlogui umi rrikésa, ha aipeʼáta chuguikuéra ijyvy.
Haʼekuéra ojoguáta umi guyra rupa opyta reívape,
ha ndaiporimoʼãi ni peteĩ guyraʼi ikatúva hasẽ ni oveve oñedefende hag̃ua’”.
15 ¿Peteĩ hácha piko ikatu oñemombaʼeguasu ha oñemoĩ pe oipurúvare chupe?
¿Peteĩ serrúcho piko oñembovaleve pe karpintérogui?
¿Peteĩ vastón+ piko omandáta ijárare,
térã peteĩ garróte piko ikatúta ohupi pe ojagarrávape chupe?
16 Upévare, Ñandejára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha,
Asiria operdepaitéta umi mbaʼe porã oreko vaʼekue, haʼetéta okaipáva tatápe.+
ohapývape sapyʼaitépe umi ñana pirukue ha ñuatĩ.
18 Ñandejára ohundíta Asiria kaʼaguy ha umi hardín porã porã,
umíva ojoguáta peteĩ kuimbaʼe hasy ha omano mbotávape.+
19 Okaipa léntota umi yvyramáta, opytáta mbovymínte,
ha peteĩ mitãʼi jepe ikatúta okonta ha oanota mboýpa oĩ.
20 Upe tiémpope umi hembýva Israélpe,
ha umi ojesalváva Jacob familiarégui,
ndojeroviamoʼãvéima upe tetã oataka vaʼekuére chupekuéra,+
síno ojeroviáta Jehová rehe.
Haʼe ningo Israel Jára* ha ikatu oñekonfia hese.
21 Mbovymínte umi ikatútava ou jey.
Jacob familiarégui, mbovymínte umi oñemoag̃ui jeýtava Ñandejárare, pe Dios Poderóso.+
22 Umi oĩva Israélpe ningo hetaiterei,
haʼete pe yvykuʼi oĩva mar kóstape.
Upéicharõ jepe saʼimínte umi ou jeýtava.+
Ñandejára odesidíma ohunditaha ko puévlope,+
ojejapóta hustísia pe tetã tuichakuére, enterovévape ohupytýta.+
23 Jehová hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha, haʼe hína Ñandejára ogovernáva opa mbaʼe, ha haʼe odesidíma okastigataha chupekuéra,
upéva katuete oikóta upe tetã tuichakuére.+
24 Upévare, Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, haʼéva Ñandejára ogovernáva opa mbaʼe, heʼi: “Peẽ peikóva Siónpe ningo che puévlo, ha Asiria pendekastiga ha penenupã vaʼekue garrótepe,+ yma Egipto ojapo haguéicha.+ Péro koʼág̃a haʼe peẽme, ani pekyhyjeve chugui. 25 Koʼẽrõitéma akastigáta Asíriape oñehundi hag̃ua hikuái ha ndachepochymoʼãvéima.+ 26 Che hína Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, ha ainupãta chupe harreadórpe.+ Péicha ajapo vaʼekue Madián rehe, oĩháme pe ita guasu Orébpe.+ Ha aipysóta che vastón* pe mar gotyo, ajapo* haguéicha yma Egipto rehe.+
27 Upe díape Asiria kárga ojeíta nde atiʼy árigui,+
ha ojeíta avei pe júgo oñemoĩ vaʼekue nde ajúrare,+
ha pe júgo opẽta+ pe aséite káusare”.
28 Haʼekuéra oataka Ayátpe.+
Upéi ohasa Migrónrupi,
ha oho oheja ikosakuéra Micmáshpe.+
29 Okrusa hikuái pe y ipererĩvehárupi.
Opyta peteĩ pyhare Guébape.+
Umi hénte Ramagua okyhyjeterei, umi oikóva Guibeápe+ odiparapa upégui.+ Upéva hína Saúl válle.
30 Peẽ hénte peikóva Galímpe, pesapukái hatãke.
Peñatendéke peẽ peikóva Láisape.
Aichejáranga voi umi oikóva Anatótpe.+
31 Umi oikóva Madmenápe okañymba.
Umi Guebimgua katu oheka peteĩ lugár ojeprotehe hag̃ua.
32 Upe díape Asiria opyta Nóbpe,+
ha oipyso ipo Sérro Sion gotyo oamenasa hag̃ua chupe,
pe sérro oĩva Jerusalénpe.
33 Péro Ñandejára Jehová haʼe hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha,
ha ohakãʼo umi yvyramáta ha hoʼávo hatã hyapu.+
Umi yvyramáta ijyvatevéva otrosa,
ha umi tuichavéva opyta yvýre.
34 Haʼe oity háchape umi yvyramáta oĩva pe kaʼaguýpe.
Pe ipoderósova oity umi yvyramáta oĩva Líbanope.
Upe espíritu rupive orekóta podér,+ ha omeʼẽta konsého porã.
Avei oikuaáta heta mbaʼe ha orrespetáta Jehovápe.
3 Haʼe ndohusgamoʼãi umi héntepe ipíntare,
ndojesegimoʼãi la ojeʼévarente oporokastiga hag̃ua.+
Ha orrespeta rupi Jehovápe haʼe ovyʼáta.+
4 Ohusga porãta umi imboriahúvape, ojapóta hustísia hesehapekuéra.
Haʼe okorrehíta umi héntepe umi ivuénova rehehápe.
Haʼe oipurúta pe garróte osẽva ijurúgui oinupã hag̃ua ko yvy,+
6 Pe lóvo ha pe ovecha raʼy oikóta* pyʼaguapýpe oñondive,+
pe leopárdo* ha kavara raʼy oñenóta ojoykére opytuʼu.
Pe vaka raʼy, león ha pe toríto* oikóta trankílo oñondive.+
Ha peteĩ mitãʼínte oñangarekóta koʼã animál rehe.
7 Pe vaka ha pe óso okarúta oñondive,
ha umi imembykuéra oñenóta ojoykére opytuʼu.
Pe león katu opasteáta pe tóro ojapoháicha.+
8 Pe mitã okambúva gueteri ohugáta peteĩ kóvra kuára ári,
ha pe mitã opoʼo ramóva, omoingéta ikuã umi mbói iponsóñava kuárape.
Ko yvy henyhẽta Jehová konosimiéntogui,
pe mar henyhẽháicha ýgui.+
10 Upe tiémpope Jesé familiare*+ haʼéta peteĩ señál* umi puévlope g̃uarã.+
Hendápe oúta umi tetã ha haʼe ogiáta chupekuéra.+
Pe lugár haʼe oikohápe* iporãitereíta.
11 Upe tiémpope Jehová oipysóta ipo por segunda ves, ha ojagarráta umi hembývape ipuévlogui. Haʼe ogueru jeýta chupekuéra Asíriagui,+ Egipto,+ Patrós,+ Cus,*+ Elam,+ Sinar,* Hamat ha umi ísla oĩvagui pe márpe.+ 12 Haʼe omopuʼãta peteĩ señál* umi tetãme g̃uarã ha ombyatypa jeýta umi isarambipa vaʼekue Israel+ ha Judágui. Ogueru jeýta chupekuéra opáguio ládo* ko yvy ape árigui.+
13 Efraín ndaipochymoʼãvéima,+
haʼe noenvidiamoʼãvéima Judápe,
ha umi ndaijaʼéiva Judáre oñehundipáta.
Judá otrata porãta avei Efraínpe.+
14 Oñondive hatã ovaheáta oataka hag̃ua umi filistéope oĩva pe oéste gotyo.
Haʼekuéra osakeáta umi puévlo oĩva éste gotyo Israélgui.
Pe rríogui osẽ 7 arrójo, ha Ñandejára hatã oipejúta umíva ári,
ha pe puévlo ikatúta okrusa upérupi.
16 Ha oĩta peteĩ tape+ osẽva Asíriagui ikatu hag̃uáicha ou jey umi hembýva Ñandejára puévlogui,+
yma Israel osẽ haguéicha Egíptogui.
12 Upe díape káda uno heʼíta:
“Jehová, ameʼẽse ndéve che agradesimiénto,
pórke ndepochýramo jepe,
mbeguekatúpe ohasa ndehegui pe pochy ha chekonsola.+
Jehová* chemombarete, haʼe siémpre omeʼẽ chéve fuérsa.
Jehová ningo heta vésema chesalva”.+
3 Pe salvasión oútava Ñandejáragui haʼete peteĩ ykua henyhẽtéva,
ha peẽ vyʼápe penohẽta y chugui.+
4 Upe tiémpope peẽ pejéta:
“Peagradese Jehovápe ha pejerovia hérare.
Peikuaauka umi héntepe umi mbaʼe haʼe ojapo vaʼekue.+
Pemombeʼu mbaʼeichaitépa iñimportánte héra porãite.+
5 Pepurahéi pemombaʼeguasu hag̃ua Jehovápe,+ haʼe ojapo hetaiterei mbaʼe porã.+
Oparupiete ko yvy ape ári oñemombeʼu vaʼerã upéva.
6 Peẽ hénte Siongua, pevyʼa ha pesapukái hatã,
Israel Jára* oĩ pende apytépe ha ndaipóri haʼeichagua”.
13 Proféta Isaías+ haʼéva Amoz raʼy, orresivi peteĩ visión rupive peteĩ mensáhe oñeʼẽva Babilonia+ kóntrape:
2 “Pemoĩ peteĩ señál*+ pe montáña perõ ári ohecha hag̃ua umi soldádo.
Pehenói ha peseñea chupekuéra
oike hag̃ua umi governánte entrádarupi.
3 Che aiporavo koʼã soldádope ha amanda chupekuéra la ojapo vaʼerã.+
Che ahenói koʼã gerrérope ha ajevaléta hesekuéra ahechauka hag̃ua chepochyha.
Haʼekuéra oñemombaʼeguasu ha ovyʼaiterei.
4 Pejapysakami, heta hénte ou hína umi montáñare.
Haʼete peteĩ puévlo kompletoite oúva.
Peñatendemi, oñehendu ouramoguáicha heta tetã oñondivepa,
haʼete voi heta rréino oñembyatýva ou hag̃ua.+
Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, ombyaty peteĩ ehérsito oñorairõ hag̃ua gerrahápe.+
5 Jehová ha umi ehérsito haʼe oipurúva ohechauka hag̃ua ipochyha,
ou hína mombyrýgui,+
pe tetã oĩvagui mombyryve ko yvy ape ári.*
Haʼekuéra ou ohundi hag̃ua ko tetã.+
6 Pejaheʼo pórke Jehová ára hiʼag̃uimbaitéma.
Upe díape Ñandejára Todopoderóso ohundipáta umi mbaʼe oĩva upe tetãme.+
7 Entéro umi hénte ikangypáta,
umi kuimbaʼekuéra okyhyjetereíta ha oñepyrũta ipyʼamirĩ.+
8 Okyhyjégui umi hénte ndoikuaamoʼãi mbaʼépa ojapóta,+
haʼekuéra ohasa asyetereíta ha oñepyrũta ijatáke,
ha ojepokapáta hikuái umi kuña imemby potávaicha.
Hovakuéra opytáta morotĩ sakã.
Omañáta ojuehe ha enterovéva rováre ojekuaáta okyhyjetereiha.
9 Cháke Jehová día ou hína.
Upe árape haʼe ohechaukáta orrenega ha ipochyha,
umi hénte oñemondyipáta ohechávo mbaʼépa oiko upe tetãre,+
haʼe ohundipaitéta umi pekadór oĩvape upépe.
Pe kuarahy osẽta péro iñypytũmbáta,
ni pe jasy ndohesapemoʼãi.
11 Umi hénte iñañáva ojecháta chendive.+
Umi hembiapo vaíva opagáta la ojapo vaʼekuére.
Che ndahejamoʼãvéima umi ijejapóva osegi oñemombaʼeguasu.
Amonáta yvýre umi ipyʼahatãva ha oñemombaʼeguasúvape.+
12 Saʼieterei opytáta umi hénte, saʼiháicha pe óro iporãva.+
Opytáta mbovymi hénte, pe óro de Ofir mbovymi oĩháicha.+
13 Che Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, amboryrýita pe yvága.
Upe díape ahechaukáta chepochyha
ha ambokacháta ko yvy.+
14 Upe tiémpope umi hénte odiparapáta ivállepe, káda uno oho jeýta hetãme.+
Ojoguáta hikuái umi guasuʼi odiparávape pe kasadórgui,
haʼetéta umi ovecha aty opyta reíva.
15 Ojejuhúvape guive ojekutu ha ojejukáta,
umi ojejagarrávape guive ojejukáta espádape.+
16 Ha ifamiliakuérape oñemonguʼíta henondepekuéra.+
Hogakuéra oñemondapáta,
hembirekokuéra katu ojevioláta.
18 Flécha ha árkope ojejukapáta umi mitãrusukuéra upe tetãyguápe,+
ha noponderamoʼãi hikuái umi mitãre,
nombyasymoʼãi chupekuéra.
19 Babilonia ningo pe tetã iporãvéva umi ótro rréino apytépe,+
umi caldeo ijorgullóso Babilonia reheve.+
Péro opytáta Sodoma ha Gomorra opyta haguéicha Ñandejára ohundírõ guare chupekuéra.+
Ni peteĩ árabe ndohomoʼãi omoĩ hóga kárpa upépe,
ha umi pastór ndoguerahamoʼãi ijovechakuéra opastea hag̃ua upépe.
21 Umi animál oikóva desiértore ohóta oiko upépe,
henyhẽta ñakurutũgui umi óga opyta rei vaʼekue.
Umi ñandu guasu oikóta upépe+
ha umi kavara salváhe* opopóta ápe ha pépe.
22 Umi animál oguahu joáta umi tórrerupi,
ha umi palásio iporãite vaʼekuére oguahupáta umi jagua salváhe.*
Babilóniape og̃uahẽ mbotaitéma hína pe tiémpo ojehusga hag̃ua, haʼe ndohopukumoʼãvéima”.+
14 Jehová oiporiahuverekóta Jacóbpe+ ha oiporavo jeýta Israélpe.+ Ogueru jeýta* chupekuéra ivállepe+ ha umi extranhéro omoirũta chupekuéra. Haʼekuéra oikóta Jacob familiakuéra ndive.+ 2 Ha umi puévlo oipytyvõta Israélpe og̃uahẽ hag̃ua hetãme. Ha haʼekuéra opytáta oservi chupekuéra Jehová puévlo apytépe. Upe tiémpope, Ñandejára puevlohaitéma orekóta esklávoramo umi oesklavisa vaʼekuépe chupekuéra,+ oguerekóta ipoguýpe umi omombaʼapo pohýi vaʼekuépe chupekuéra.
3 Ág̃a Jehová peneguenohẽ vove pe tetã pendejopýva poguýgui, perekóta liverta, pepytuʼúta umi sufrimiéntogui, ha opátama umi mbaʼe pendepyʼapýva.+ 4 Ha og̃uahẽ vove upe día, peñembohorýta pe rréi de Babilonia rehe, ha pejéta:
“Pemañami moõpa opa upe oovliga vaʼekue ótrope ombaʼapo hag̃ua chupe g̃uarã.
Koʼág̃a opáma jehasa asy.+
5 Jehová omopẽ umi iñañávagui pe garróte oipurúva oporomaltrata hag̃ua,
haʼe omopẽ pe vastón puku oipurúva umi governánte aña.+
6 Haʼekuéra oinupã vaʼekue kontinuadoite umi ótro puévlope.+
Opersegi chupekuéra ha mbaretépe ojagarra umi tetãme.+
7 Péro koʼág̃a ko yvy tuichakue opytuʼu chuguikuéra, avave natekotevẽvéima okyhyje.
Umi hénte vyʼápe osapukái joa.+
8 Pe enévro máta ha umi sédro oĩva Líbanope
ovyʼa avei la oikóvare nderehe.
Haʼekuéra heʼi: ‘Nde reʼa guive,
avavete ndoúi háchare orereity hag̃ua’.
9 Reg̃uahẽrõ guare pe Sepultúrape,*
pe ñemano jepe oñesorprende nderechávo ha oho nerug̃uaitĩ.
Haʼe omombáy umi ótro puévlo oĩva upépe,
ha umi governánte oporomaltrata vaʼekuépe,
entéro umi rréipe oñemopuʼã avei itrónogui nderresivi hag̃ua.
10 Haʼekuéra enterovéva heʼi ndéve:
‘¿Reñehundíma piko nde avei?
Anichéne oikóma nderehe la orerehe oiko vaʼekue.
11 Ndaikatuvéima reñemombaʼeguasu,
ndaikatuvéima rehendu umi instruménto de kuérda,+
umíva opáma* ndéve g̃uarã.
Koʼág̃a kerésa ári reñeno ha umi yso la ne savana’.
12 Nde ningo rejogua kuri peteĩ estrélla omimbipávape,
péro koʼág̃a reʼáma pe yvágagui.
Heta tetãme rejagarra vaʼekue ha ereko nde poguýpe,
koʼág̃a katu ndereitýma hikuái ha pe yvýre repyta.+
13 Nde ningo repensa kuri:
Che aguapýta pe montáña de rreunión ári, mombyry pe nórte gotyo.+
14 Ajupíta umi arai ruʼãme, apytáta yvateve chuguikuéra,
ajoguáta Ñandejára Ndaijojaháivape’.
15 Péro ndahaʼemoʼãiete upéicha, síno reguejýta pe Sepultúrape*
pe yvykua ipypukuvehápe.
16 Umi nderecháva guive opytáta
ojesareko porã nderehe ha heʼíta:
‘¿Kóva piko ndahaʼéi pe omboryrýi vaʼekue pe yvy?
Enterove umi rréino ningo oryrýi vaʼekue henondépe.+
17 Haʼe ojapo kuri umi yvy iporãitévagui desiérto,
ha ohundipa umi siuda.+
Haʼe nopermitíri vaʼekue umi iprisionéro oho jey ivállepe’.+
18 Entéro umi ótro rréi omanórõ guare,
oñeñotỹ ha oñemombaʼe chupekuéra.
Káda uno opytuʼu hína isepultúrape.*
19 Nde katu reñemboyke ha ndereguerekói peteĩ sepultúra.
Haʼete peteĩ plánta roky ojepeʼa ha oñemombo reíva.
Umi ojejuka vaʼekue espádape ojepysopa pe yvýpe
ha ndekuvri peteĩ aóicha.
Oñepyrũmba umi teʼonguére ha oñemombo peteĩ yvykua guasúpe henyhẽtéva itágui.
20 Nde nereñeñotỹmoʼãi umi ótro rréipe oñeñotỹ haguéicha,
pórke rehundi ne retãme, rejukapa umi hénte oikóva nde puévlope.
Umi iñañáva familiare opytáta tesaráipe,
avave naimanduʼamoʼãvéima hesekuéra.
21 Peprepara peteĩ lugár ojejuka hag̃ua ifamiliakuérape,
omanóta hikuái pórke ituakuéra ypykue hetaiterei mbaʼe vai ojapo kuri.
Ani ág̃a haʼekuerahaitéma ojagarrase umi tetã,
ha oñepyrũ omopuʼã isiudakuéra opárupi”.
22 Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, heʼi: “Apuʼãta ikontrapekuéra”.+
Jehová heʼive: “Ahundíta Babilóniape, ni herakue ndopytamoʼãi, ndorekomoʼãi ni peteĩ desendiénte ni avave opytáva imanduʼa hag̃ua hese”.+
23 Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, heʼi: “Che ajapóta Babilóniagui peteĩ esterál, peteĩ lugár oiko hag̃ua umi puérko espín. Ahundíta pe siuda kompletoite”.*+
24 Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, heʼi:
“Che aipotahaichaite, oikóta.
La adesidi vaʼekue, péva katuete oñekumplíta.
Ojepeʼáta pe kárga pohýi che puévlo árigui,
che puévlo ndoguerahamoʼãvéima pe júgo pohýi ijatiʼy ári”.+
26 Koʼã mbaʼe ojedesidíma oikotaha umi tetãre,
Ñandejára oipyso hína ipo* entéro tetã ári okastiga hag̃ua chupekuéra.
27 Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, odesidíma oikotaha koʼã mbaʼe,
¿máva piko ikatúne ombyai la haʼe ojaposéva?+
Ipo oipyso hína umi tetã ári,
¿máva piko oipeʼáta ipo upégui?+
28 Pe áño omano hague rréi Acaz,+ Ñandejára omeʼẽ ko mensáhe:
29 “Filistea, ani revyʼa oñemopẽ haguére pe garróte nembosufri vaʼekue,
aníke avave nde puévlope ovyʼa.
Pórke pe mbói+ familiarégui oúta peteĩ mbói iponsoñosovéva,+
pe ifamiliare ningo peteĩ mbói iponsóñava ha ipyaʼetereíva.
30 Umi imboriahúva familiakuéra, okarúta hyg̃uatãha meve.
Umi hénte iñumíldeva okéta pyʼaguapýpe.
Péro ahejáta ne familiakuéra omanomba ñembyahýigui,
ha umi ojesalváva ijapyteguikuéra, upéi ajukapa jeýta.+
31 Ejaheʼo siuda de Filistea, toñelamenta umi hénte pe siuda rokẽrupi.
Kompletoite pe siuda okyhyjetereíta,
pórke pe nórte gotyo ojekuaa ojupiha pe tatatĩ, oĩháicha oiko jave gérra.
Pe ehérsito ou hína ha káda soldádo oĩ ilugárpe”.
32 ¿Mbaʼe piko ojeʼéta umi mensahéro omboúvape pe tetã?
Ojeʼe vaʼerã Jehová omopyenda porãha Siónpe,
ha umi hénte mboriahumi oĩva ipuévlope oúta ojeprotehe hag̃ua upépe.+
15 Kóva hína peteĩ mensáhe Moab kóntrape:+
Ar+ de Moab opytáta nandi vera,
peteĩ pyharépente oñehundíta.
Quir+ de Moab opytáta nandi vera,
peteĩ pyharépente oñehundíta.
3 Omoĩta hikuái umi ao ohechaukáva oñembyasyha ha okorréta pe kállere,
ojupíta umi técho ári ha hasẽta, oikóta oñembyasy hikuái umi plásare,
oñelamentáta hikuái.+
Umi soldádo Moabgua osegíta osapukái,
ha pe puévlo oryrýi osusũta.
5 Chekorasõ rasy ningo aikuaágui mbaʼépa oikóta Moab rehe.
Umi moabita ohóta okañy Zóarpe+ ha Eglat-Selisiyápe,+
ojupi ha hasẽta ohóvo hikuái Luhit rapére,
ohóta Horonaim rapérupi ha oñelamentáta ohóvo pórke ivaieterei la oikótava.+
6 Umi y oĩva Nimrímpe hypáta,
ha pe kapiʼipe ipirupáta.
Opaitéta pe pásto vérde asy oĩva upépe.
7 Upévare pe puévlo ogueraháta umi mbaʼe hembýva chupekuéra ha irrikesakuéra.
Ohasáta ohóvo hikuái pe ñu* oĩhárupi umi álamo máta.
8 Haʼekuéra hasẽ soróta ohóvo
ha oñehendúta Moab tuichakuére.+
Oñelamentáta ha oñehendúta Eglaim ha Beer-Elim peve.
9 Umi y oĩva Dimónpe henyhẽta tuguýgui.
Péro Ñandejára heta mbaʼe gueteri ojapóta Dimón rehe.
Peteĩ león omokõta umi okañývape Moábgui,
ha avei umi opytávape pe tetãme.+
16 Peguerahaka pe rréipe peteĩ ovecha,
pemondo Sela guive, ha tohasa pe desiértorupi
og̃uahẽ meve pe montáña oĩháme siuda de Sion.
2 Umi hénte Moabgua oĩva pe ojekrusahárupi pe ysyry de Arnón,+
ojoguáta umi guyra oñemondýivape ha ohejáva haity.+
3 “Peplanea mbaʼépa pejapóta, ha pejapo upéva.
Pe asajepytépe pemoʼã chupekuéra pyhareramoguáicha.
Pemokañy umi hénte isarambipa vaʼekuépe ha ani petraisiona umi oúvape oñemoʼã hag̃ua.
4 Moab, aipota opyta nde siudápe umi odipara vaʼekue ne rendápe ojesalva hag̃ua.
Eprotehékena koʼã héntepe upe ohundisévagui chupekuéra.+
Pe enemígo opáta,
ha haʼe nohundimoʼãvéima avavépe.
Umi ohundi vaʼekue ótrope, oñehundíta haʼekuerahaitéma.
5 Péro upéi, peteĩ rréi oúva David familiarégui, oguapýta pe trónope ogoverna hag̃ua. Igoviérno ndopareimoʼãi.+
Haʼe oporohayhuetereíta* ha ndofallamoʼãi avavépe.
Upe oĩva David goviérnope siémpre ojapóta iporãva, haʼe ohusga porãta ha pyaʼe ojapóta hustísia”.+
6 Ore ningo rohendu mbaʼeichaitépa umi oikóva Moábpe oñemombaʼeguasu.+
Haʼekuéra ipochyháre oiko, ojekreeterei ha ijejapo.+
Péro umi vyrorei heʼíva hikuái opa reíta.
7 Upévare umi Moabgua ojaheʼóta la oikótavare hesekuéra.
Haʼekuéra operdéta ha hasẽ joáta.+
Oñelamentáta hikuái pórke ndaikatumoʼãvéima hoʼu umi tórta ojejapóva úva pásagui ojejapóva Quir-Harésetpe.+
Umi governánte ótro tetãygua ou ombyaipa umi parralty hiʼa pytã asýva.
Umi parrál rakã og̃uahẽ kuri Jazer+ peve,
ha pe desiérto peve.
Mombyry og̃uahẽ kuri hapo, pe mar peve voi.
9 Che cherasẽta la oikótavare Sibmá parraltýre, cherasẽ haguéicha avei Jazer rehe.
Cherasẽta ha amyakỹta che resaýpe Hesbón ha Elealé.+
Yma ningo umi hénte ovyʼa ha osapukái joa vaʼekue pe kosécha tiémpope ha ombyaty jave umi frúta veránope, péro umíva opátama.
10 Pe kokuépe avave ndovyʼavéima,
ndaipóri opurahéiva, ni osapukáiva vyʼágui umi parraltýrupi.+
Ndaiporivéima umi parrál, upévare ndojejosovéi ojejapo hag̃ua víno.
Che ndahejavéi umi hénte osapukái vyʼágui umi parraltýre.+
11 Hetaite mbaʼe vai oikóta Moab rehe,+
upévare che aryrýi asusũ oryryiháicha umi árpa sã oñembopu jave pe árpa.
Chekorasõ rasy aikuaágui mbaʼépa oikóta Quir-Haréset rehe.+
12 Umi Moabgua ningo ikaneʼõ meve oho umi lugár ijyvatehárupi oadora hag̃ua idioskuérape, ha oho oñemboʼe pe témplope, upéicharõ jepe nokonsegimoʼãi mbaʼeve.+
13 Koʼã mbaʼe Jehová heʼíma vaʼekue oikotaha Moab rehe. 14 Koʼág̃a Jehová heʼi: “Moab oñemotĩta ha ohasáta heta mbaʼe vai. Mbovymi umi ojesalvátava ha ndaikatumoʼãi ojapo mbaʼevete. Koʼã mbaʼe oikóta 3 áño haguépe, ndohasamoʼãi ni un día”.*+
17 Kóva hína peteĩ mensáhe Damasco kóntrape:+
“Siuda de Damasco opytáta nandi vera,
itámante opytáta upépe.+
2 Umi siuda hérava Aroer+ ojeheja reíta,
upérupi umi ovecha opytuʼúta,
ndaiporimoʼãi avave omongyhyjéva chupekuéra.
3 Umi siuda imurallapáva oĩva Efraínpe oñehundíta,+ ha Damáscope ndaiporimoʼãvéima peteĩ rréi ogovernáva.+
Umi hénte hembýva Síriape oñemotĩta ha ndahaʼemoʼãvéima mbaʼeve,
oiko haguéicha avei umi israelítare”.
Jehová ningo umi ehérsito yvagapegua ruvicha, ha haʼe heʼíma oikotaha ko mbaʼe.
4 “Upe díape Jacob ndorekomoʼãvéima umi mbaʼe ombotuicháva chupe,
ikyrahágui oúta ipiru.
5 Jacob puévlo ojoguáta pe kokue oñemonoʼõ vaʼekuépe
ha opytáva nandi lénto ojekosecha rire,
ojoguáta umi trígo saʼi saʼi opytávape Refaím ñúre.+
6 Ñambokacháramo pe olívo máta, mokõi térã mbohapy aseitúnante opyta pe hakã ijyvatevévape,
opyta 4 térã 5 hiʼánte pe hakã iporãvévare.
Upéicha avei mbovymínte umi hénte hembýtava Israélpe”.+
Jehová ningo Israel Jára, ha haʼe heʼíma oikotaha ko mbaʼe.
7 Upe díape umi hénte omañáta yvága gotyo, Ijapohare oĩháme. Haʼekuéra ojeruréta ajúda Israel Járape.* 8 Haʼekuéra ndohomoʼãvéima umi altár oĩháme,+ umi altár haʼekuéra voi ojapo vaʼekue.+ Ndojeroviamoʼãvéima hikuái umi mbaʼe haʼekuéra voi ojapo vaʼekuére. Tahaʼe umi póste sagrádo térã umi altár ojehapyhápe insiénso.
9 Upe tiémpope, isiudakuéra imurallapáva ojoguáta peteĩ lugár opyta reívape kaʼaguýpe,+
haʼetéta peteĩ yvyra rakã ojepeʼa vaʼekue imátagui ha umi hénte ojeheja rei vaʼekue umi israelita renondépe,
opytáta nandi vera.
10 Israel, koʼã mbaʼe oikóta nderehe pórke nderesarái nde Jára siémpre ndesalvávagui.+
Haʼe ningo peteĩ Ita Guasu,+ peteĩ lugár isegúro porãva ndéve g̃uarã, péro nde remboyke chupe.
Nde reiko rejapo umi hardín iporã porãva,
ha reñotỹ umi plánta ojeguerúva ótro paísgui.
11 De diakue remongora umi plánta reñotỹva
ha pyharevete oñepyrũma heñói umi semílla.
Péro nderasyete vove ha ndaikatuvéi vove rekuera, odesapareséta umi mbaʼe remonoʼõ vaʼekue.+
12 ¡Aipóna! Oñehendu heta tetã ipochyha,
haʼete voi pe mar ipochy jave.
Oñehendu umi puévlo ijayvuha,
ojogua umi oláda guasu guasu hyapu hatãvape.
13 Umi tetã ojapóta peteĩ tyapu guasu, haʼetéta voi umi y pochy ryapu.
Péro Ñandejára okorrehíta chupekuéra, omondóta chupekuéra mombyry.
Pe yvytu omboveveháicha pe kapiʼi umi montáñape.
Ombovevéta chupekuéra pe yvytu atã omboveveháicha umi ñana pirukue.*
14 Pyharekue enterovete okyhyjéta ha oñemondýita la oikótavare,
péro koʼẽvo, umi enemígo ndaiporimoʼãvéima.
Péicha oikóta enterove umi oúvare oataka hag̃ua ko tetã,
upéva la ohaʼarõva umi oúvape omondapa ñande kosakuéra.
18 Cháke oho vaíta pe lugár oĩva Etiopía rrío ypýpe,+
pe tetã ningo henyhẽte umi vícho ovevévagui, koʼãva ipepo hyapupa.
2 Haʼekuéra omondo mensahéro ohóva mar rehe,
ojupi hikuái umi kanóape.* Ha ojeʼe chupekuéra:
“Peẽ pendepyaʼetéva,
tapeho pe lugár oikohápe umi hénte ijyvatéva ha ipire suáve asýva.
Opárupi ojekyhyje chuguikuéra,+
haʼekuéra imbarete ha ojagarráma heta tetã.
Ko tetãre ohasa umi rrío”.
3 Entéro peẽ peikóva pe tetãme ha umi hénte oikóva ko yvy tuichakuére,
la peẽ pehechátava ojoguáta peteĩ señál* oñemopuʼãvape umi montáña ári,
ha pehendúta peteĩ tyapu ojoguátava umi turu púpe.
4 Jehová heʼíma chéve:
“Pyʼaguapýpe porã amañáta upe lugár oñemopyenda porã vaʼekuére.
Aĩta upépe omimbiháicha ha ombyakuháicha pe kuarahy,
ha pe ysapy hoʼaháicha mbeguekatu asy kosécha tiémpope haku jave.
5 Og̃uahẽ mboyve pe kosécha tiémpo,
ipotypa rire umi parrál ha hiʼajúvo ohóvo,
umi hoky ojepodáta,
umi hakã ojetrosáta ha ojepeʼaitéta.
6 Umi hénte reʼongue oñemombóta
hoʼu hag̃ua umi guyrakuéra oikóva montáñare ha umi animál salváhe.
Pe veráno aja umi guyra okarúta upépe,
ha umi animál salváhe okarúta upépe kosécha tiémpope.
7 Jehová ningo umi ehérsito yvagapegua ruvicha, ha upe tiémpope ojeguerúta chupe peteĩ rregálo.
Pe rregálo ojeguerúta pe tetã oikohágui umi hénte ijyvatéva ha ipire suáve asýva.
Opárupi ojekyhyje chuguikuéra,
haʼekuéra imbarete ha ojagarráma heta tetã,
ko tetãre ohasa umi rrío.
Pe rregálo ojegueraháta Sérro Siónpe,+ upépe ningo oĩ Jehová réra porãite, haʼe ningo hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha”.
19 Peteĩ mensáhe Egipto kóntrape:+
pemañami, Jehová ou hína umi arai ári ha oike Egíptope.
Umi Egiptogua dioskuéra ndovaléiva mbaʼeverã, oryrýi osusũta Ñandejára renondépe.+
Ha umi Egiptogua okyhyjetereíta.
2 “Amopuʼãta umi egípciope oñokóntrape,
ha oñepyrũta oñorairõ oñondive.
Káda uno opuʼãta iñermáno ha ivesínore.
Umi siuda oñorairõmbáta, ha umi rréino opuʼãmbáta ojuehe.
3 Umi Egiptogua okyhyjetereíta,
ha ambyaíta la oplaneáva hikuái.+
Haʼekuéra ojeruréta ajúda umi idioskuérape,
umi pajesérope, umi espiritístape ha umi adivínope.+
4 Che ahejáta Egipto opyta peteĩ rréi iñañáva poguýpe, peteĩ rréi ipyʼahatãva ogovernáta hesekuéra”.+
Ñandejára Jehová hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha, ha haʼe heʼíma ojapotaha koʼã mbaʼe.
5 Umi rrío isekopáta
ha umi mar hypáta ha isékota avei.+
6 Umi arrójo osẽva Rrío Nílogui oguejýta ha isekopáta.
Umi rrío opytáta hyakuã vai,
umi takuára ha kapiʼi yvate oĩva pe y kóstape ipirupáta.+
7 Umi plánta osẽva pe Rrío Nilo kóstape ipirupáta, umi oĩva pe Nilo rembeʼýpe oñehundipáta.
Isekopáta umi yvy+ oñeñotỹhápe umi semílla pe Rrío Nilo osyryha gotyo,+
pe yvytu orahapáta umi plánta pirukue ha odesapareséta.
8 Umi peskadór ojepyʼapypáta,
umi kuimbaʼe ohóva jepi opoi ipinda pe Rrío Nílope oñelamentáta.
Ha saʼipaitéta umi ohóva opoi irréd ojagarra hag̃ua umi pira.
9 Oñemotĩta umi ojapóva ao de líno,+
ha umi ojapóva téla morotĩ asýva pe telárpe.
10 Umi ojapóva téla opytáta yvýre,
entéro umi personál oñekontratáva ombaʼapo hag̃ua ojepyʼapypáta.
11 Umi governánte Zoangua+ itavy, faraón oreko konsehéro iñarandúva,
péro umi ivalevéva jepe omeʼẽ konsého ndovaléiva mbaʼeverã.+
Mbaʼéicha la oñanima heʼi hikuái faraónpe:
“Che chearandu hína, che hentekuéra yma guare iñarandu vaʼekue.
Che ningo umi rréi yma guare familiare hína”.
12 Faraón, ¿moõiko oĩ umi kuimbaʼe iñarandúva?+
Haʼekuéra teʼi ndéve umi mbaʼe Jehová odesidímava ojapo Egíptore, oimérõ oikuaa hikuái mbaʼépa ojapóta umi ehérsito yvagapegua ruvicha.
13 Zoan prinsipekuéra ohechauka itavyetereiha.
Umi prínsipe oĩva Nófpe*+ oheja oñembotavy chupekuéra,
umi odirihíva umi trívu Egiptopegua ogueraha vaipa umi héntepe.
14 Jehová oheja umi egipcio oñekonfundipa,+
ha umi kuimbaʼe iñarandúva ogueraha chupekuéra tape vaíre.
Haʼete peteĩ okaʼúva ojapajeréiva ivomitokuépe.
15 Ha Egipto ndaikatumoʼãi ojapo mbaʼeve,
tahaʼe umi oporomoakãva térã esklávo, umi hénte iñimportánteva térã umi ótro hénte.*
16 Upe díape Egipto ohecháta Jehová po opuʼãha ikontrapekuéra, upévare okyhyje ha oryrýita peteĩ kuñáicha. Ñandejára hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha.+ 17 Egipto okyhyjetereíta Judágui, ni héra ndaikatumoʼãi ohendu. Péicha okyhyjéta hikuái pórke Jehová odesidíma la oikótava ikontrapekuéra, haʼe hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha.+
18 Upe tiémpope Egíptope oĩta 5 siuda oñeʼẽva umi Canaangua idióma*+ ha ohurátava Jehovápe oservitaha chupe añoite, haʼe hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha. Peteĩva umi siudápe oñehenóita Siuda Oporohundíva.
19 Upe díape Egipto mbytépe ojejapóta peteĩ altár Jehovápe g̃uarã ha pe siuda frontérape oĩta peteĩ póste sagrádo Jehovápe g̃uarã. 20 Koʼã mbaʼe oservíta de señál umi hénte oĩva Egíptope, ikatu hag̃uáicha imanduʼa Jehováre, haʼe hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha. Umi hénte osufríta umi kuimbaʼe aña poguýpe ha ojerure asýta Jehovápe ajúda. Ha haʼe omondóta peteĩ salvadór poderóso odefendétava chupekuéra. 21 Péicha enterove oikóva Egíptope oikuaáta Jehovápe. Upe díape haʼekuéra oikuaáta mbaʼeichaguápa Jehová, omeʼẽta ofrénda ha rregálo chupe g̃uarã. Avei ojapóta Jehovápe peteĩ promésa ha okumplíta. 22 Jehová okastigáta Egíptope+ ha upéi omonguera jeýta chupekuéra. Haʼekuéra oñemoag̃ui jeýta Jehováre. Haʼe ohendúta haʼekuéra ojerure jave ajúda ha omongueráta chupekuéra.
23 Upe tiémpope oĩta peteĩ tape+ Egipto guive Asiria peve. Upéicha Asiria og̃uahẽta Egipto peve ha Egipto Asiria peve, ha oñondive oservíta hikuái Ñandejárape. 24 Upe díape Israel omoirũta Asiria ha Egíptope.+ Ha Israel rupive Ñandejára ovendesíta ko yvýpe. 25 Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha ovendesíta chupekuéra ha heʼíta: “Toñevendesi che puévlo Egíptope, ha Asíriape, upe tetã che ajapo vaʼekue, ha toñevendesi che erénsia Israélpe”.+
20 Pe áño rréi Sargón omondórõ guare pe tartánpe* Asdódpe,+ haʼe oho oñorairõ ha ojagarra pe siuda.+ 2 Upe tiémpope Jehová oñeʼẽ Isaíaspe,+ haʼéva Amoz raʼy. Haʼe heʼi chupe: “Tereho eipeʼa nde ao ohechaukáva reñembyasyha ha eipeʼa ne sandália”. Isaías ojapo upéva, ha oiko opío lénto* ha py nandi.
3 Upémarõ Jehová heʼi: “Che siérvo Isaías oiko opío lénto ha py nandi 3 áño pukukue. Péva peteĩ señál+ ha peteĩ avíso ohechaukáva mbaʼépa oikóta Egipto+ ha Etiopía rehe.+ 4 Péicha pe rréi de Asiria ogueraháta prisionéro umi ojejagarra vaʼekuépe Egíptogui+ ha Etiopíagui. Tahaʼe ijedáva térã imitãva, ogueraháta chupekuéra py nandi ha opío lénto, ha humbykuéra opytáta okapepa. Péicha oñemotĩta Egíptope.* 5 Umi hénte okyhyjéta, ha otĩta ojerovia haguére Etiopía rehe. Haʼekuéra oñemombaʼeguasu vaʼekue Egipto reheve, péro koʼág̃a otĩta avei heseve. 6 Upe díape umi hénte oikóva pe mar kóstape heʼíta: ‘Pemañami la oikóva Egíptore, haʼekuéra ningo ore esperánsa kuri, rojerure vaʼekue chupekuéra ajúda oresalva hag̃ua rréi de Asíriagui. ¿Mbaʼéiko oikopáta orehegui koʼág̃a?’”.
21 Ko mensáhe oñemeʼẽ pe desiérto del mar* kóntrape:+
álgo ou hína pe súrguio ládo, ojogua peteĩ torméntape yvytu atã reheve, pyaʼe ou hína.
Ou pe desiértoguio, peteĩ lugár ñanemongyhyjévagui.+
2 Ojehechauka chéve peteĩ visión ñanemongyhyjéva:
pe tetã itraisionérova oporombotavy hína,
pe tetã oporohundíva ojagarrapa oikóvo oĩva haperãme.
¡Elam, epuʼã eataka chupe! ¡Epuʼã hese Media!+
Che ahundíta pe tetãme ha umi hénte ndosufrimoʼãvéima ikáusare.+
3 Ahechávo pe visión añekevranta,*+
añeñandu vaieterei,
oñeñanduháicha peteĩ kuña hasýva hína imemby hag̃ua.
Ajepyʼapyeterei ha apyta vaiete voi,
ndaikatúi ahendu ni ahecha mbaʼeve.
4 Chekorasõ pererepa ha akyhyjeterei,
pe kaʼarupytũ ningo chegustaite vaʼekue, koʼág̃a katu chemongyhyje ha aryrýi asusũ.
5 Tojeprepara pe mesa ha toñemoĩmba umi sílla,
pórke ojekarúta ha ojeʼúta vevída.+
Pepuʼã peẽ prínsipe ha peaseita* pe eskúdo.
6 Ha Jehová heʼi chéve:
“Tereho emoĩ peteĩ guárdia omombeʼu hag̃ua ndéve la ohecháva”.
7 Pe guárdia ohecha peteĩ kárro de gérra mokõi kavaju reheve,
peteĩ kárro de gérra vúrro reheve,
peteĩ kárro de gérra kaméllo reheve.
Pe guárdia oñatende porã la oikóvare upépe.
8 Upéi peteĩ león hatã okororõháicha, haʼe hatã heʼi:
“De diakue che siémpre aime pe tórre ári Jehová,
ha ndahejái che puésto pyharekue, káda pyhare aĩ upépe.+
9 Pemañami mbaʼépa la oúva,
¡ou unos kuánto soldádo,
haʼekuéra ou peteĩ kárro de gérrape kavaju reheve!”.+
Ha pe guárdia heʼi: “¡Babilonia ja hoʼáma! ¡Hoʼáma Babilonia!+
Umi idioskuéra raʼanga oñehundipáma ha isarambipa pe yvýre”.+
10 Aichejáranga che puévlo, penderehe oñepyrũmba oñepyrũháicha pe semíllare,
Amombeʼupaitéma peẽme Jehová Israel Jára heʼi vaʼekue chéve. Haʼe hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha.
11 Peteĩ mensáhe Dumá* kóntrape:
Seír guive+ oĩ peteĩ persóna heʼíva chéve:
“Nde reĩva de guárdia, ¿hetáiti piko ofalta koʼẽ hag̃ua?
Nde reĩva de guárdia, ¿hetáiti piko ofalta koʼẽ hag̃ua?”.
12 Pe guárdia heʼi:
“Koʼẽta hína ha upéi pyhare vaʼerã avei.
Peẽ peikuaaséramo
peju jey ág̃a upéi”.
13 Peteĩ mensáhe pe ñu perõ kóntrape:
peẽ kuimbaʼe peviaháva kaméllo ári, peẽ pejúva Dedángui,+
pehasáta pe pyhare desiértope, umi yvyramáta mimi ypýpe.*
14 Peẽ hénte peikóva Temápe,+
pegueru y ha pesẽ pehug̃uaitĩ umi ijuhéivape,
pegueru pan hoʼu hag̃ua umi okañy vaʼekue.
15 Haʼekuéra ningo odipara pe gérra ivaietévagui, okañy pe espáda, pe flécha ha árkogui,
okañy umi espáda ha flécha oĩmavagui ojepuru hag̃uáicha.
16 Jehová heʼíma chéve: “Quedar+ ningo iporã ha ojajaipa, péro un áño haguépe oñehundíta, ndohasamoʼãi ni un día* oiko hag̃ua ko mbaʼe. 17 Quedárpe saʼipaitéta umi soldádo oipurúva flécha ha árko. Péicha oikóta pórke Jehová Israel Jára heʼíma oikotaha”.
22 Ko mensáhe oñeʼẽ hína pe siudáre ojehechahápe umi visión:*+
¿Mbaʼe piko ojehu peẽme ajeve pejupi umi técho ári?
2 Pe siuda tuichakuére oiko peteĩ ayvu ha sarambi,
umi hénte ovyʼa joa ha ojerovia ijehe.
Péro umi hénte nomanomoʼãi espádape,
ndojejukamoʼãi chupekuéra gerrahápe.+
3 Umi ne governánte iñañaitéva osẽ odipara oñondivepa,+
péro árko ha flechaʼỹre ojejagarra jey chupekuéra ha ojegueraha prisionéro.
Ojejuhúvape guive ojegueraha prisionéro,+
umi odipara vaʼekue mombyryve jepe.
4 Upévare che haʼe: “Pechereja cheaño, ani pemaña cherehe.
Che puévlo ningo la oñehundítava,+
upévare cherasẽ ha che pyʼaite guive ajaheʼóta,+
ha ndaipotái avave ou chekonsola.
5 Pórke oĩ hína peteĩ día oĩtahápe desástre, ñehundi ha umi hénte ojedesesperáta,+
pe día ou Jehovágui, haʼe hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha, ha Ñandejára ogovernáva opa mbaʼe,
péva oikóta pe siuda ojehechahápe umi visión.
Umi murálla ojeitypáta+
ha pe montáñape ojejeruréta sokórro.
6 Umi soldádo Elamgua+ ojagarra iflécha ryru
ha ou hikuái kárro ha kavaju reheve.
Umi soldádo Quirgua+ katu oprepara ijeskúdo.
7 Umi ne ñu iporãvévape
oĩta atyraite umi kárro de gérra,
ha pe siuda rokẽme oĩmbáta umi kavaju.
8 Judágui ojepeʼáta pe murálla* oprotehéva chupe.
Upe díape peẽ pemañáta pe lugár oñeñongatuhápe umi armakuéra rehe, umíva oĩ pe óga héravape Líbano Kaʼaguy.+ 9 Peẽ pehecháta umi murálla oĩva Siuda de Davídpe otiriha heta pártepe,+ ha peñepyrũta pembyaty y pe piléta oĩvape yvy gotyove.+ 10 Peẽ peñepyrũta pekontrola umi óga oĩva Jerusalénpe ha peitýta unos kuánto óga ikatu hag̃uáicha pearregla pe murálla. 11 Umi mokõi murálla paʼũme pejapóta peteĩ lugár pembyaty hag̃ua pe y oúva pe piléta itujavévagui. Péro napenemanduʼamoʼãi Ñandejárare, pe Apohare Tuichaitéva, pe oprepara vaʼekue umíva ymaite guive.
12 Upe díape, Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, haʼéva Ñandejára ogovernáva opa mbaʼe,
omandáta umi héntepe hasẽ ha oñemonde hag̃ua ihénte manóva oñemondeháicha,+
heʼíta umi héntepe toñemoakã perõ ha tomoĩ umi ao ohechaukáva oñembyasyha.
13 Péro ojapo rangue umi mbaʼe,
haʼekuéra ofesteha ha ovyʼa,
ojuka vaka, ovecha, ha hoʼu soʼo ha víno.+
Heʼi hikuái: ‘Jakaru ha ñamokõ, pórke koʼẽrõ ñamanóta’”.+
14 Upémarõ, Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha heʼi chéve: “‘Ko pekádo noñeperdonamoʼãi peẽme pemano meve’,+ péicha heʼi Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, haʼéva Ñandejára ogovernáva opa mbaʼe”.
15 Péicha heʼi Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, haʼéva Ñandejára ogovernáva opa mbaʼe: “Tereho Sebná+ pe administradór rendápe, haʼe oñatende pe rréi palásiore ha emeʼẽ chupe peteĩ mensáhe. 16 Pe kuimbaʼe ojapoka isepulturarã peteĩ sérro ijyvatévape, ojoʼoka pe itakuápe isepulturarã opytuʼu hag̃ua upépe omano vove. Ere chupe: ‘¿Mbaʼe piko nde ereko ápe nembaʼéva? ¿Máva piko ne pariénte koʼápe ajeve nde rejapo peteĩ sepultúra nembaʼerã? 17 Nde kuimbaʼe, Ñandejára Jehová mbaretépe ndejagarráta ha ndejapetéta pe yvýre. 18 Haʼe ndejagarráta ipópe ha nemochaʼĩta ha nemombóta peteĩ pelótaicha pe yvýpe. Upépe nde remanóta ha umi nde kárro de gérra porã porã oñehundipáta. Péicha oñemotĩta pe rréi nde reservívape. 19 Ha che aipeʼáta ndehegui nde puésto ha romosẽta.
20 Upe díape ahenóita che siérvo Eliaquímpe,+ Hilquías raʼy, 21 ha ameʼẽta chupe pe ao porã ha pe sinturón eipurúva eservi hag̃ua nde puéstope,+ ha ameʼẽta chupe autorida. Ha peteĩ túaicha haʼe oñatendéta umi oikóvare Jerusalénpe ha Judápe. 22 Che ameʼẽta chupe David róga lláve,*+ ha umi okẽ haʼe oavríva, avave ndaikatumoʼãi omboty, ha umi ombotýva, avave ndaikatumoʼãi oavri. 23 Haʼe ningo ojoguáta peteĩ tróno ojajaipávape, oadornáva itúa róga. Che aasegura porãta chupe, haʼetéta peteĩ klávo opyta hatãva peteĩ múro imbarete porãvare. 24 Umi hárro, mbaʼyru tuicháva ha michĩva oñemosaingo jepi klávore, péicha avei pe klávo che akolokávare oñemosaingóta opa mbaʼe porã ohupytýva itúa rogaygua, umi ifamiliare ha idesendiénte’”.
25 Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, heʼi: “Upe díape ojepeʼáta pe klávo oĩva hatã porã,+ ojepeʼa ha hoʼáta, ha umi kárga haʼe ojoko vaʼekue oñehundíta. Péicha oikóta pórke Jehová heʼíma oikotaha”.
23 Ko mensáhe oñemeʼẽ Tiro kóntrape:+
penerasẽke peẽ várko de Tarsis,+
pórke pe puérto oñehundíma ha avave ndaikatúi oike upépe.
Ko mbaʼe ojekuaauka Kitim+ guive.
2 Umi hénte oikóva pe mar kóstape oñesorprendéta ha okirirĩta.
Sidóngui+ ou vaʼekue hetaiterei umi ombaʼevendéva, haʼekuéra okrusa pe mar ha oheja ndéve heta rrikésa.
ha umi mbaʼe ojekosecháva pe Nílogui, umi iganánsia, ojegueraha umi y ári,
ha umíva rupive heta tetã oñevenefisia.+
4 Sidón, nde ningo pe siuda imbaretevéva pe mar kóstape, péro koʼág̃a tuicha reñemotĩ.
Pe mar nenega ha heʼi:
“Che ningo nachemembýi vaʼekue voi, núnka ndacherasýiva chememby hag̃ua.
Namongakuaái vaʼekue mitãkuimbaʼe ni mitãkuña”.*+
5 Umi hénte ohendúvo la oikóva Tiro rehe, ojepyʼapyetereíta,+
oñeñandu vaíta hikuái umi hénte oñeñandu haguéicha ohendúrõ guare oñehundi hague Egipto.+
6 Peẽ hénte peikóva pe mar ypýpe,
tapeho Társispe ha peñelamenta upépe.
7 ¿Kóva piko pe siuda yma iñepyrũmby guive oĩma vaʼekue ha siémpre ovyʼáva?
Umi hénte upepegua mombyrymbyry ohómi vaʼekue oiko ótro paíspe.
8 Tírope ningo umi ombaʼevendéva prínsipe vaʼekue,
umi komersiántepe katu umi hénte oparupigua omombaʼe vaʼekue,
ko siuda omoĩ vaʼekue koróna umi omandátavare.
¿Máva piko la odesidíva koʼã mbaʼe oikotaha ko siudáre?+
9 Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, odesidi koʼã mbaʼe.
Haʼekuéra oñemombaʼeguasu vaʼekue umi mbaʼe porãita orekóvare, péro Ñandejára omona yvýre umíva.
Umi hénte upepegua opárupi oñemombaʼe vaʼekue, péro Ñandejára omotĩ chupekuéra.+
10 Siuda de Tarsis, ekrusa nde yvy pe Rrío Nilo ojapoháicha,
koʼág̃a oñehundíma pe puérto opyta haguépe umi nde várko.+
11 Ñandejára oipysóma ipo pe mar ári,
sarambi ojapo umi rréinogui.
Jehová omanda oñehundi hag̃ua umi lugár isegúro porãva oreko vaʼekue Fenicia.+
12 Ñandejára heʼi:
Pepuʼã ha peho Kitímpe,+ ni upépe ndaikatumoʼãi pepytuʼu”.
13 Pemañami umi caldeo+ yvýre.
Ndahaʼéi umi asirio+ síno umi caldeo
la ojapóva ko siudágui peteĩ lugár oiko hag̃ua umi animál salváhe desiertopegua.
14 Penerasẽke peẽ várko de Tarsis,
pórke oñehundíma pe lugár isegúro porã vaʼekue.+
15 Upe díape Tiro opytáta tesaráipe 70 áñore,+ péva hína pe tiémpo oikovéva peteĩ rréi. Ha opa rire umi 70 áño, Tiro ojoguáta peteĩ kuña rekovaípe. Ko músika ojejapo vaʼekue chupe:
16 “Nde kuña rekovai, avave naimanduʼavéima nderehe.
Ejagarrána peteĩ árpa ha ekorre pe siuda rehe.
Embopúna nde árpape umi músika iporãva ha epurahéi.
Upéicha haʼekuéra imanduʼáta nderehe”.
17 Umi 70 áño ohasa rire, Jehová imanduʼa jeýta Tiro rehe. Upérõ, peteĩ kuña rekovai ojapoháicha, Tiro oñepyrũ jeýta oñentremete opavave umi tetã oĩvare ko yvy ape ári ha okovráta chupekuéra. 18 Péro la iganánsia ha pe okovráva umi tetãme, umíva sagrádota Jehovápe g̃uarã. Umíva ndaikatumoʼãi oñeñongatu ni oñemboyke upéi ojepuru hag̃ua. Pe pláta opytáta Jehová puévlope g̃uarã. Péicha haʼekuéra ikatúta okaru hyg̃uatã meve ha omondéta umi ao iporãva.+
2 Enterovévape ojehúta la mísma kósa.
Tahaʼe umi saserdóte térã umi ótro héntepe,
pe esklávo térã ipatrónpe,
pe eskláva térã ipatrónape.
La mísma kósa ojehúta pe ombaʼejoguáva térã pe ovendévape,
pe oipurukáva térã pe oipurúvape,
pe ombodevéva térã pe odevévape.+
3 Ko yvy ojesakeáta
ha nandi vera opytáta.+
Jehová heʼíma oikotaha ko mbaʼe.
4 Pe yvy oprodusi porã vaʼekue oñembyai ha ndovalevéi.
Pe yvy oñembyasy*+ ha nomeʼẽvéima.
Umi hénte ymave iñimportánteva, koʼág̃a ndorekovéima fuérsa mbaʼeverã.
Haʼekuéra ndorrespetái pe promésa ojapo vaʼekue opa ára g̃uarã.+
Ojapo rupi koʼã mbaʼe, haʼekuéra omongyʼa pe yvy oikoha.+
6 Upévare oñemaldesi ha oñehundi ohóvo pe yvy,+
ha umi hénte oikóva upépe oreko la kúlpa.
Upéicha rupi mbovyeterei umi ojesalváva,
saʼi umi opytáva upépe.+
7 Pe víno pyahu haʼete oñembyasýva* ha pe parralty oñembyaipa.+
Umi hénte ipyʼarorýva, koʼág̃a oñelamenta.+
8 Noñehenduvéi umi panderéta pu,
ni umi hénte ovyʼáva fiestahápe,
ni pe árpa pu rory asy noñehenduvéi.+
9 Hoʼu jave hikuái pe víno, ndaipóri ni músika,
umi vevída iro chupekuéra.
10 Pe puévlo ningo peteĩ desiérto ha sarambikue opyta.+
Entéro umi óga oñembotypa ani hag̃ua avave oike.
11 Avave ndovyʼavéi,
umi hénte oñelamenta pe kállere ndaipórigui víno.
Opa vyʼa pe siudápe.+
12 Pe siuda oñehundi,
umi hokẽ oñemonguʼipaite ha opyta ijakuʼipa.+
13 Oñembokachárõ pe olívo máta,+ upéi mbovymi aseitúnante opyta,
ha ojekosecha rire pe parralty, opyta mbovymi parrál.
Upéicha mbovymi hénte opytáta che puévlope umi ótro puévlo apytépe.+
14 Haʼekuéra ijayvu joáta,
vyʼápe osapukáita.
Pe oéste* guive haʼekuéra omombeʼúta Jehová tuicha ha ipoderosoitereiha.+
15 Haʼekuéra omombaʼeguasúta Jehovápe éste gotyo,*+
umi ísla oĩvape umi márpe haʼekuéra ombotuicháta Jehová réra, haʼéva hína Israel Jára.+
16 Pe yvy púnta guive oñehendu ojepuraheiha kóicha:
“¡Toñembotuicha Ñandejára ihústovape!”.+
Che katu haʼe: “Che ningo nameʼẽvéima, ja nameʼẽveietéma voi.
¡Aichejáranga che! Umi oporotraisionáva oporombotavy hína.
Umi oporotraisionáva oporombotavy hína”.+
17 Umi oikóvape upe siudápe oñemoĩta trámpa, yvykua ha heta mbaʼe omongyhyjéva chupekuéra.+
18 Umi hénte ohendúvo pe tyapu guasu, oñemondýita ha odiparáta,
péro hoʼáta yvykuápe,
ha oimeraẽ osẽva pe yvykuágui, hoʼáta peteĩ ñuhãme.+
Umi okẽ yvagapegua ojeavríta ha oñehẽta pe y, ha pe yvy kompletoite katu oryryipáta.
19 Oikóta peteĩ yvyryrýi hatã ha tuichaitereíva,
pe yvy oryrýi ha ojeavríta.
Pe yvy okacha vaipáta.+
20 Pe yvy ningo ovava voi peteĩ okaʼúvaicha.
Okuʼe ápe ha pépe, ojogua peteĩ óga kapiʼi ombokachávape pe yvytu.
Umi mbaʼe vai ojejapo vaʼekue upe lugárpe haʼete ipohýiva+
ha oitýva chupe ha ndaikatumoʼãvéima opuʼã jey.
21 Upe díape, Jehová ohusgáta umi ehérsito oĩvape yvate,
avei ohusgáta umi rréi oĩvape ko yvy ape ári.
22 Oñembyatypaitéta chupekuéra
peteĩ kalavósope,
ojoguáta hikuái umi préso oñemoĩvape peteĩ yvykuápe.
Heta día rire ae ojehusgáta chupekuéra.*
Haʼe omandáta umi kuimbaʼe ijedáva renondépe, ha ipodér ha ijautorida ojehecháta.+
Igoviérno tuicha ha ojajaipa, hovake ningo pe kuarahy ndohesapéi, ni pe lúna lléna ndojajáiri.+
25 Jehová, nde ningo che Jára.
Che romombaʼeguasu ha ambotuicha nde réra,
pórke nde rejapo heta mbaʼe porã.+
2 Nde reheja yvýre pe siuda imbarete porãva.
Rehundi pe siuda ha opyta ita atýra,
ndaiporivéima pe lugár isegúro porãva oho haguépe umi extranhéro ojeprotehe hag̃ua,
upe siuda núnka noñemopuʼãmoʼãvéima.
3 Upévare peteĩ puévlo imbaretéva nemombaʼeguasúta,
pe tetã noponderáiva avavére okyhyjéta ndehegui.+
4 Ñandejára, nde ningo peteĩ lugár isegúro porãva umi hénte iñumíldevape g̃uarã,
peteĩ lugár ikatuhápe oho umi imboriahumíva ohasa asy jave.+
Rejogua peteĩ lugárpe umi hénte ikatuhápe ojeprotehe torménta jave,
ha ikatuhápe oñemoʼã pe kuarahy akúgui.+
Umi iñañáva oataka jave umi héntepe haʼete pe torménta ojejapetéva peteĩ murállare, péicha jave nde reprotehe umi héntepe.
5 Umi arai oporomoʼãháicha kuarahy akúgui pe desiértope,
péicha nde rejurumboty umi extranhéro opurahéivape oredesafia hag̃ua.
Nde remokirirĩ umi extráñope,
umi arai ombohasaháicha arahaku.
6 Jehová haʼe hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha,
haʼe ojapóta ko montáñape+ peteĩ karu guasu entéro umi puévlope g̃uarã.
Upépe oĩta umi tembiʼu hetereíva,+ ojeservíta umi víno iporãvéva.
Oĩta tembiʼu hetereíva henyhẽtéva karakúgui.
Oñemoĩta umi víno ojefiltra pyréva.
7 Ko montáñape haʼe oipeʼáta pe téla okuvríva entéro umi tetãme,
ha pe mánto ojepysóva entéro umi puévlo ári.
8 Ñandejára Jehová ogovernáva opa mbaʼe
ohundíta* pe ñemano opa ára g̃uarã,+ ha omokãta umi hénte resay.+
Ko yvy tuichakuére oñemotĩ vaʼekue ipuévlope, péro haʼe oipeʼaitéta upéva.
Péicha oikóta pórke Jehová heʼíma oikotaha.
9 Upe díape ipuévlo heʼíta:
“¡Kóva hína ore Jára!+
Ore roreko esperánsa hese+
ha haʼe katuete oresalváta.+
¡Kóva hína Jehová!
Ore rokonfia haʼe orepytyvõtaha.
Ore rovyʼáta pórke haʼe oresalva”.+
10 Jehová ningo oprotehéta* ko montáñape.+
Moab rehe oñepyrũmbáta,+
oñepyrũháicha pe kapiʼi oñembojeheʼáva animál rekakáre.
11 Peteĩ persóna oyta jave, hatã oinupã pe y,
péicha avei Ñandejára oipysóta ipo
ha okastigáta Moábpe.
Ñandejára ohovapetéta chupekuéra anive hag̃ua oñemombaʼeguasu.+
12 Upe siuda ningo isegúro porã, ha oreko murálla ijyvatéva.
Upéicharõ jepe, Ñandejára ohundíta chupekuéra,
haʼe oitýta pe siuda ha omonáta chupekuéra yvýre.
26 Upe díape ojepurahéita ko músika+ Judápe:+
“Ore siuda imbarete porã.+
Ñandejára osalva ore siudápe, oprotehe chupe umi rrámpa ha umi murállaicha.+
2 Peavri pene rokẽ+ oike hag̃ua pe tetã ihústova,
upe tetã ningo iñeʼẽrendu Ñandejárape.
3 Ñandejára, nde ningo reprotehéta umi ojeroviávape nderehe ipyʼaite guive,
nde reipytyvõta chupekuéra oiko hag̃ua pyʼaguapýpe,+
pórke haʼekuéra okonfia nderehe.+
4 Pejeroviákena Jehová rehe opa ára g̃uarã,+
Jehová* ningo peteĩ Ita Guasu,+ Jehová okuida ñanderehe opa ára g̃uarã.
5 Ñandejára ningo omotĩ umi oñemombaʼeguasúvape,
pe siuda ijorgullósovape.*
Haʼe oity ha omona chupekuéra yvýre,
opyta ojepysopa hikuái pe yvýpe.
6 Oñepyrũmbáta upe tetã oñemombaʼeguasúvare,
umi oiko asýva ha umi imboriahúva opyrũmbáta hesekuéra”.
7 Ñandejára, nde ningo ndehústo,
nde rembojoja asy umi ihústova rape,
upévare haʼekuéra ojapo iporãva.
8 Jehová, ore rojapo umi mbaʼe nde eréva iporãha,
ha rojerovia nderehe.
Ore romombaʼeterei nde réra, ha hiʼãiterei oréve rohecha entéro imanduʼaha hese.
9 Ñandejára, pyharekue che korasõite guive añemoag̃uise nderehe,
che pyʼaite guive roheka kontinuadoite.+
Nde rehusgávo ko yvy,
umi hénte oikóva ko yvy ape ári oaprende mbaʼépa iporã.+
10 Oĩramo jepe imbaʼeporãva pe iñañávandi,
haʼe noaprendemoʼãi iporãva.+
Oikóramo jepe pe siuda ojejapohápe iporãva haʼe osegíta iñaña.+
Pe iñañáva ndohechakuaamoʼãi mbaʼeichaitépa Jehová oreko podér ha autorida.+
11 Jehová, nde remopuʼã nde po umi iñañáva kóntrape, péro haʼekuéra ndohechái.+
Péro upéi haʼekuéra ohechakuaáta mbaʼeichaitépa nerakateʼỹ nde puévlore ha oñemotĩta hikuái.
Nde remboúta tata hiʼarikuéra ha oñehundipáta hikuái.
12 Jehová, nde ningo orepytyvõ roiko hag̃ua pyʼaguapýpe,+
nde oremombarete rupínte
ikatu rojapo heta mbaʼe iporãva.
13 Jehová ore Jára, ore roguereko vaʼekue ótro governánte omandáva orerehe,+
péro ore nde réra añoite rombotuicha.+
14 Umi governánte koʼág̃a omanóma, ha ndaikatumoʼãvéima oikove jey.
Haʼekuéra ndaikatúi ojapo mbaʼeve, ndaikatumoʼãi opuʼã jey.+
Pórke nde rehusga ha rehundi chupekuéra,
ani hag̃ua avave imanduʼa hesekuéra.
15 Jehová, nde ningo remboheta hetave nde puévlo,
koʼág̃a nde puévlo hetaiteve.
Péicha rehechauka ndaiporiha ndeichagua,+
nde rembotuichave ore yvy, koʼág̃a tuichaiteve ore território.+
16 Jehová, nde puévlo ohasa asy jave oñemoag̃ui jey nderehe.
Nde rekorrehírõ guare chupekuéra, haʼekuéra ipyʼaite guive oñemboʼe ndéve ha omombeʼupaite la oñandúva.+
17 Ore rohasa asy ha roñelamenta,
peteĩ kuña ohasa asyháicha imemby hag̃ua.
Jehová, nde orekorrehi rupi péicha rohasa asy.
18 Rojogua kuri peteĩ kuña hyeguasúvape, imemby potávaicha rosufri,
péro mbaʼevete nonaséi.
Ndorosalvái ningo avavépe ko yvy ape ári,
ndoroguerúi ni peteĩ mitã oikove hag̃ua ko yvy ape ári.
¡Peẽ peiméva pe yvýpe,+
pepáykena ha pesapukái vyʼápe!,
pórke nde ysapy ojoguáta pe ysapy hoʼávape pyharevete,
pe yvy ontregáta umi omanóvape ikatu hag̃uáicha oikove jey.
Pekañy sapyʼaite ohasa peve pe ára pochy.+
21 Che hína Jehová, ha aju pe lugár aikohágui,
aju ahusga hag̃ua umi héntepe hembiapo vaikuére.
Ko yvy ape ári ndaikatumoʼãvéima oñemokañy umi hénte ojejuka vaʼekuépe,
enterove ohecháta umi hénte ruguy oñeñohẽ vaʼekue”.
27 Upe díape, Jehová ojagarráta ijespáda tuicha, haimbe ha imbarete porãva,+
ha okastigáta Leviatánpe,*
pe mbói ipyaʼe ha ojepokáva ohóvo.
Haʼe ojukáta pe mbói guasu oikóvape pe márpe.
2 Upe díape peẽ pepurahéita chupe* kóicha:
“Jaropurahéi pe parralty oprodusi porãvape víno.+
Pyharekue ha de diakue añangareko hese
ani hag̃ua avave ombyai chehegui.+
4 Che ndachepochyvéima che parraltýre.+
Oĩramo omoĩva ñuatĩ ha ñana pirukue che parraltýpe, che añorairõta hendive.
Che apyrũmbáta umívare ha ahapypaitéta.
5 Péro haʼe oipotáramo aprotehe chupe,
toñemoag̃ui cherehe, toñemoĩ porã chendive,
toiko pyʼaguapýpe chendive’”.
6 Tiémpo rire, Jacob ojoguáta peteĩ yvyramáta hapo mbarete porãvape.
Israel ojoguáta peteĩ yvyramáta okakuaapa ha ipotypávape.+
Ko yvy tuichakue henyhẽta umi mbaʼe haʼekuéra oprodusívagui.+
7 ¿Mbaʼére piko ojekastiga vaʼerã che puévlope koʼág̃a ojekastigaháicha?
¿Mbaʼére piko péicha ojejukapa vaʼerã chupekuéra?
8 Ñandejára okastigáta ipuévlope ha hatã osapukáita omondóvo chupekuéra mombyry,
upe díape haʼe omosẽta chupekuéra peteĩ yvytu atã reheve oúva ésteguio ládo.+
9 Péicha oñeperdonáta Jacob rembiapo vaikue.+
Oñeperdona vove ipekadokuéra, oikóta koʼã mbaʼe:
Ñandejára ohundíta umi altár,
oitýta umi ita ha opytáta ijakuʼi, ojoguáta pe kálpe.
Ndopytamoʼãi ni peteĩ póste sagrádo ni umi altár ojehapyhápe insiénso.+
10 Pe siuda yma imurallapa vaʼekue opytáta nandi vera,
umi lugár opasteahápe umi animál ojeheja reíta peteĩ desiértoicha+ ha opytáta tesaráipe.
Upépe umi vaka raʼýmante opytáta okaru ha opytuʼu,
hoʼúta umi yvyramáta rakã oĩva upépe.+
11 Ipirupa vove umi yvyramáta rakã,
umi kuña ohóta oikytĩ
ha ogueraha jepeʼarã.
Ko puévlo ohechauka naiñaranduiha,+
upévare Ijapohare ndoiporiahuverekomoʼãi chupekuéra,
Ijapohare ndoguerohorymoʼãi ko puévlope.+
12 Israel, umi frúta ojeity vaʼekue pe yvyramátagui oñembyatyháicha, péicha Jehová penembyaty jeýta.+ Pendegueru jeýta pe território oñepyrũvagui Rrío Éufrates guive ha ohóva Egipto Yrape* peve.+ 13 Upe díape, oñembopu hatãta peteĩ turu,+ ha oúta entéro umi israelita omano mbotáva oĩva Asíriape.+ Avei oúta umi isarambíva Egíptore.+ Oñesũta hikuái Jehová renondépe, oñembyatýta pe montáña sagráda oĩvape Jerusalénpe.+
28 Umi okaʼúva Efraingua+ ojerovia isiuda rehe,
chupekuéra g̃uarã haʼete voi peteĩ koróna ha peteĩ yvoty porã oĩva pe montáña ruʼãme, upe montáña oĩ pe ñu porãitépe.
Umi hénte upepegua hoʼu víno ha okaʼupa, haʼekuéra heta ohasa asýta, pórke upe yvoty ipirupáta.
2 Jehová omondóta peteĩ persóna imbarete ha ipoderósova ikontrapekuéra.
Upe persóna ojoguáta peteĩ torménta vai ojapóvape sarambi, osunúta ha hoʼáta amandáu,
ha pe y ojagarrapáta opárupi.
Ha haʼe ojapetéta yvýre upe koróna.
3 Umi koróna porã porã orekóva umi okaʼúva oĩva Efraínpe,
oñemombóta ha oñepyrũmbáta hesekuéra.+
4 Ha ipirúta pe koróna porãite ojejapóva yvotýgui,
oĩva pe montáña ruʼãme.
Ojoguáta pe ígo hiʼávape veráno mboyve.
Umi hénte ohecháre umi ígo ojagarra ha hoʼúma voi.
5 Upe tiémpope, Ñandejára puévlo apytépe oĩta ojesalváva,+ ha chupekuéra g̃uarã Jehová haʼetéta peteĩ koróna omimbipáva. Ojoguáta peteĩ koróna ojejapóvape yvotýgui. Haʼe hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha. 6 Ñandejára omomýita umi huéspe* ojapo hag̃ua hustísia. Haʼe omeʼẽta podér umi guárdia oĩvape pe siuda rokẽme ha oñorairõva umi enemígo ndive.+
7 Ha koʼã hénte oho vaipa avei pe víno káusare,
umi vevída ombovava chupekuéra.
Umi saserdóte ha umi proféta oho vaipa pe vevída káusare,
ndaikatúi ni opensa porã hikuái.
Hoʼu haguére umi vevída ovavapa hikuái.
Umi visión ogueraha vaipa chupekuéra,
upéicha rupi ndaikatúi ohusga porã hikuái.+
8 Haʼekuéra ovomita umi mesa ári,
omongyʼapaite voi imesakuéra.
9 Upéi katu oiko heʼi hikuái: “¿Mávape piko kóva oúta omboʼe?
¿Mávape piko omombeʼúta mbaʼépa osignifika pe mensáhe?
¿Ñande piko mitã opoʼo ramóva mbaʼe?
¿Ñande piko mitãtavy ojegueraháva isy jyva árigui?
10 Haʼe ningo káda ke oavri ijuru heʼi: ‘Mandamiénto ha mandamiénto, mandamiénto ha mandamiénto,
michĩmi koʼápe, michĩmi amo’”.
11 Upévare Ñandejára ojevaléta umi seseósore ha umi oñeʼẽvare ótro idióma oñeʼẽ hag̃ua ipuévlope.+ 12 Ñandejára heʼi vaʼekue chupekuéra: “Kóva hína peteĩ lugár ojepytuʼu hag̃ua, pe ikaneʼõva topytuʼu koʼápe. Péva peteĩ lugár pedisfruta hag̃ua”. Péro haʼekuéra nohenduséi.+ 13 Chupekuéra g̃uarã Jehová haʼete heʼíva:
michĩmi koʼápe, michĩmi amo”.
Upévare, haʼekuéra oguata vove,
oñepysangáta ha hoʼáta.
Haʼekuéra oñelastimáta ha ojeitýta trámpape ha ojejagarráta chupekuéra.+
14 Peẽ governánte peiméva Jerusalénpe, peẽ ningo peñemombaʼeguasu.
Peẽ governánte, pehendúke Jehovápe.
15 Peẽ ningo peje:
Ohasáramo jepe peteĩ torménta guasu ha pe y ojagarrapa,
ndoikomoʼãi orerehe mbaʼeve,
pórke ore roñemoʼã ha rojeprotehe
umi japu ha mbaʼe vaípe”.+
16 Upévare Ñandejára Jehová ogovernáva opa mbaʼe, heʼi:
“Koʼápe amoĩ Siónpe isimientorã peteĩ ita ojeporavo pyréva,+
péva hína pe ita prinsipál*+ iporãitéva oĩva pe simiénto+ isegúro porãvape.
Umi ojeroviáva hese ndokyhyjemoʼãi.+
Pe amandáu ohundipáta umi lugár henyhẽva japúgui pehohápe peñemoʼã.
Pe lugár pekañyha pejeprotehe hag̃ua ojagarrapáta y.
18 Pe kompromíso pejapo vaʼekue pe ñemanóndi opyta reíta.
Pe tráto pejapo vaʼekue pe Sepultúrandi,* opa reíta.+
Ou vove pe torménta guasu,
pe y pendejagarrapaitéta.
Ojekyhyjéramo añoite oñentendéta
upe oñehendu vaʼekue”.*
20 Peime asýta, haʼetéta peñenóva peteĩ tupa michĩetereívape
ha peñeñuãséva peteĩ savana ipoʼietereívape.
21 Jehová opuʼãta opuʼã haguéicha Sérro Perazímpe,
haʼe opáyta ojapo haguéicha pe ñu oĩvape Gabaón ypýpe.+
Péicha ojapóta umi mbaʼe oporosorprendéva,
ojapóta umi mbaʼe avave ni noimoʼãiva.+
22 Ani peñembohory,+
cháke peñembohorýramo, pendejopyvéta umi kadéna oñemoĩva penderehe.
Jehová hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha ha Ñandejára ogovernáva opa mbaʼe,
ha che ahendúma haʼe odesidi hague oñehunditaha ko puévlo kompletoite.+
23 Pejapysaka ha pehendúke la che haʼéva,
peñatende ha pehendu porãke la haʼétava peẽme.
24 Pe oñemitỹséva ningo ndoikói oara tódo el día,
ndoikói tódo el tiémpo oprepara ha orrastrilla pe yvy ha noñotỹi mbaʼeve.+
26 Ñandejára okorrehi umi héntepe ojapo hag̃ua iporãva,
ha ohekomboʼe chupekuéra oho hag̃ua pe tape porãre.+
27 Oñemonguʼi hag̃ua pe komíno noñembohasamoʼãi hiʼári peteĩ karréta, ¿ajépa?
Ha oñemonguʼi hag̃ua pe komíno hũ, ndojepurumoʼãi avei pe tavlón ojepurúva oñemopotĩ hag̃ua semílla,+ ¿ajépa?
Upéva rangue, oñemonguʼi hag̃ua pe komíno, ojejoso peteĩ yvyra pedásope,
ha ojejoso hag̃ua pe komíno hũ ojepuru peteĩ garróte.
28 Peteĩ persóna omopotĩ jave pe semílla, ndoikói omonguʼi pe semílla oiko peve chugui pan, ¿ajépa?+
No, haʼe ndojapói upéva.
Ha oipuru jave pe karríto orekóva rrodíllo,
ombohasa pe semílla ári péro ndahaʼéi omonguʼi hag̃ua pe semílla.+
29 Koʼã mbaʼe ou Jehovágui, umi ehérsito yvagapegua ruvicha.
Umi mbaʼe haʼe ojapóva* ningo iporãiterei.
Opa mbaʼe haʼe ojapóva siémpre osẽ porã.+
29 “Ariel* heta ohasa asýta. Heta ohasa asýta Ariel. Ko siudápe ningo David opyta vaʼekue ikampaménto reheve.+
Peẽ hénte, pesegi katu pefesteha káda áño umi fiésta,
pejapopaite umi pende fiésta.+
2 Péro che ahundíta Ariélpe,+
upe siudápe umi hénte oñembyasýta ha oñelamentáta,+
upe siuda ojoguáta pe lugár ojejatapyhápe pe altárpe.+
3 Che aháta amongora ko siuda,
ha amoĩta ijerére yvyra akua,
ha amopuʼãta murálla yvate ajagarra hag̃ua ko siuda.+
4 Oñemotĩta ha oñemonáta chupe yvýre,
ha pe yvy guive oñehaʼãta oñeʼẽ,
ha umi mbaʼe heʼíva ohóta pe yvytimbóre
pe yvýgui oñehendúta oñeʼẽha,+
ha noñentendemoʼãi la heʼíva, haʼetéta umi espiritísta oñeʼẽ jave,
apenami oñehendúta la heʼíva pe yvy guive.
5 Umi iñenemígo* ojoguáta yvytimbópe,+
ha umi iñañáva isarambipáta pe kapiʼi oveveháicha pe yvytúre.+
Koʼã mbaʼe oikóta oñehaʼarõʼỹre ha sapyʼaitépe.+
6 Che ningo Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, ha che aprotehéta ko siudápe.
Upéva oiko vove pe yvága osunúta, oikóta peteĩ yvyryrýi ha oñehendúta peteĩ tyapu guasu.
Oúta peteĩ torménta vai yvytu atã reheve ha peteĩ tata ohapypáva oĩva guive haperãme”.+
7 Sapyʼaitépe oñehundíta entéro umi tetã oñorairõva Ariel kóntrape,+
enterovete umi opuʼãva hese, ha ombohasa asýva chupe.
Umi tórre oñemoĩva ijerére, opa reíta.
Haʼetéta peteĩ suéño,
peteĩ visión ojehecháva pyharekue.
8 Ojoguáta hikuái peteĩ iñembyahýivape osoñáva hoʼuha álgo,
péro upéi opáy ha osegínte ipyʼa nandi.
Haʼetéta peteĩ ijuhéiva osoñáva hoyʼuha,
péro upéi opáy ha ijuhéi ha ikaneʼõ gueteri.
Upéicha oikóta umi tetãre,
umi oñorairõva pe Sérro Sion kóntrape.+
9 Peẽ hénte, peñesorprende ha pendejurujái vaʼerã pepytávo.+
Pemboty pende resa ani hag̃ua pehecha mbaʼeve.+
Peẽ pekaʼu, péro ndahaʼéi peʼu haguére víno,
pevava, péro ndahaʼéi peʼu haguére vevída.
10 Jehová ningo penemongete voi.+
Haʼe omboty umi profetakuéra resa,+
haʼete Ñandejára omoĩva álgo umi kuimbaʼe ohecháva visión akãre ani hag̃ua ohecha mbaʼeve.+
11 Umi visión peẽ pehecháva napentendéi, peẽme g̃uarã haʼete peteĩ lívro oñemboty porãva ha ndaikatúiva ojeavri.+ Haʼete pemeʼẽva peteĩ persóna oleekuaávape, ha peje chupe: “Eleemína kóva”, péro haʼe heʼi: “Ndaikatúi pórke ko lívro oñembotyete”. 12 Haʼete pemeʼẽva pe lívro peteĩ ndoleekuaáivape ha peje chupe: “Eleemína kóva”, péro haʼe heʼi: “Che ningo ndaleekuaái”.
13 Jehová heʼi: “Ko puévlo ningo heʼínte oñemoag̃uiha cherehe,
haʼekuéra ijurúpente chemombaʼeguasu,+
péro ikorasõ katu mombyry oĩ chehegui.
Haʼekuéra cheadora guaʼu, péro osegi umi kuimbaʼekuéra omandáva.+
14 Upévare che ajapóta heta mbaʼe tuichaitereíva ko puévlo kóntrape,
hetaiterei mbaʼe osorprendétava la héntepe,+
ha ahundíta umi mbaʼe oikuaáva umi iñarandúva,
opytáta tesaráipe umi mbaʼe ontendéva umi iñarandúva”.+
15 Oĩ ningo umi ohóva mombyry oplanea hag̃ua umi mbaʼe vai ndoipotáigui Jehová ohecha chupekuéra.
Ojapo ivaíva pytũmbýpe, ha heʼi hikuái: “Avave ningo nañanderechái.
¿Máva piko oikuaáta la jajapóva hína?”.+
Koʼãichagua hénte heta ohasa asýta.
16 Ivaieterei ningo la peẽ pejapóva.*
¿Mbaʼéicha piko pe ñaiʼũ oñekomparáta pe alfarérore?+
Peteĩ mbaʼyru ndaikatúi heʼi ijapohare rehe:
“Haʼe ningo ndacheapói vaʼekue”.+
Ndaikatúi heʼi ijapohare rehe:
“Haʼe ningo ndoikuaái mbaʼeve”.+
17 Ndohasamoʼãi heta tiémpo, ha pe Líbanogui oikóta peteĩ yvy oprodusi porãva,+
ha pe yvy oprodusi porãvagui oikóta peteĩ kaʼaguy porã.+
18 Upe díape, umi ohenduʼỹva ohendúta ojelee jave upe lívro, ha umi siégo osẽta pytũmbýgui,
osẽta umi lugár ndaiporihágui lus, haʼekuéra ikatútama ohecha.+
20 Pórke ndaiporimoʼãvéima umi ojahéiva hapicháre,
oñehundíta umi hénte oñemombaʼeguasúva,
ha enterove umi oikóva operhudikasénte hapichápe.+
21 Oñehundíta avei umi ijapúva ha oheja vaíva umi hénte inoséntepe.
Avei umi omoĩva trámpa oity hag̃ua umi defensór oĩvape pe siuda rokẽme,+
ha umi ijapúva pono ojejapo hustísia pe ivuénova rehehápe.+ Enterove koʼã hénte oñehundíta.
22 Jehová, pe osalva vaʼekue Abrahánpe+ heʼi koʼã mbaʼe Jacob familiarépe:
23 Haʼekuéra ohecha vove ifamiliakuérape,
omombaʼeguasúta che réra.
Che ningo ajapo vaʼekue avei umi ifamíliape.+
Haʼekuéra omombaʼeguasúta Jacob Járape,*
oñemboʼýta Israel Jára renondépe+ ha orrespetáta chupe.
24 Umi ojei vaʼekue pe tape porãgui, upéi iñarandúta,
ha umi yma ojekeha vaʼekue jepe, oaseptáta umi instruksión”.
30 Jehová heʼi: “Cháke oho vaíta koʼã che família hovaʼatãitévape.+
Haʼekuéra ojapo heta mbaʼe che namandáiva chupekuéra.
Che ndaipotáiramo jepe, ojapo tráto* ótro puévlondi.
Péicha ojapóvo opeka hetavéntema hikuái.
2 Haʼekuéra ohóntema Egíptope+ oporanduʼỹre chéve mbaʼeve.+
Ojerure faraónpe oprotehe hag̃ua chupekuéra,
oipota Egipto odefende chupekuéra.
3 Péro peẽ, tuichaiterei peñemotĩta pejerovia haguére faraón rehe,
ha pejerure haguére Egíptope pendeprotehe hag̃ua.+
4 Umi prínsipe oĩ Zóanpe,+
ha umi mensahéro og̃uahẽ Hanéspe.
5 Enterove opytáta otĩ,
pórke Egipto ndaideprovéchoi avavépe.
Haʼekuéra ndovaléi mbaʼeverã ha ñemotĩmante oguerúta,
pe puévlo ndaikatúi oipytyvõ avavépe”.+
6 Kóva hína peteĩ mensáhe oñemeʼẽva umi animál kóntrape, umi ohóva hína sur gotyo:
pe território ivai ha ipeligróso,
oĩ umi león, umi león iñarõva,
avei oĩ heta mbói ha umi mbói iponsóñava ha ipyaʼetereíva.
Upérupi ohasa ohóvo umi mensahéro ha ogueraha umi tesóro umi vúrro ári,
ha rregálo umi kaméllo ári.
Péro ndaideprovechomoʼãi chupekuéra ogueraháramo jepe koʼã mbaʼe.
7 Pórke Egipto ndaikatúi oipytyvõ avavépe.+
Upévare che ahenói chupe péicha: “Rahab,*+ pe oguapýnteva ha ndojapóiva mbaʼeve”.
8 “Che hína nde Jára ha koʼág̃a aipota reho che puévlo renondépe ha reskrivi peteĩ ita ipévare* la haʼéva ndéve,
avei reskrivi vaʼerã peteĩ lívrope.+
Upéva ideprovéchota amo gotyove
ha opytátama opa ára g̃uarã.+
9 Ko puévlo ningo irrevélde+ ha oporombotavy.+
Che ningo Jehová ha haʼekuéra che família péro nohenduseiete voi che léi.*+
10 Ko puévlo heʼi umi ohechávape visión: ‘Anive pehecha umi visión’.
Ha umi profétape heʼi hikuái: ‘Anive pemombeʼu umi profesía siertoguáva.+
Peje oréve la rohendusévante, pemombeʼu oréve umi profesía japu.+
11 Pesẽ pe tape porãgui, pejei chugui.
Anive peñeʼẽ oréve Israel Jára* rehe’”.+
12 Upévare, Israel Jára* heʼi:
“Peẽ ningo perrechasa la che haʼéva,+
ha peguerovia umi japu ha umi penembotavývape.
Ha pejerovia hesekuéra.+
13 Umi mbaʼe vai pejapóva káusare pejoguáta peteĩ murálla otirívape,
peteĩ murálla yvate otirívape,
upéva hoʼáta en kualkiér moménto ha sapyʼaitépe.
14 Oñehundietéta, peteĩ kambuchi guasu ojekaháicha,
umíva ojekapaite jepi ha ikuʼipaite voi.
Ha ndovalevéima oñeguenohẽ hag̃ua tatapỹi pe tatágui
ni oñembyaty hag̃ua michĩmi y pe tujukuágui”.
15 Ñandejára Jehová ogovernáva opa mbaʼe, haʼe hína Israel Jára,* ha haʼe heʼi:
“Peju jey che rendápe. Anínte pejapo mbaʼeve, síno pejerovia cherehe, péicha pejesalváta.
Tuicha penembaretevéta pepytáramo pyʼaguapýpente ha pejerovia”.+
Péro peẽ ndapejaposéi kuri upéva.+
16 Upéva rangue peẽ peje: “Ore rojupíta kavaju ári, ha rokañýta koʼágui”.
Ha péicha pehóta.
Avei pejéta: “Rojupíta umi kavaju iñakuãvéva ári”.+
Péro umi penemuñáva iñakuãta avei.+
17 Peteĩnte pendedesafiáta, ha 1.000 pende apytégui oryrýi osusũta.+
Oĩta 5 peneamenasáva, ha peẽ pekañýtama voi.
Saʼieterei umi opytátava, ojoguáta hikuái peteĩ póste oĩvape haʼeñomi peteĩ montáña ári,
haʼetéta peteĩ vandéra peteĩ sérro ruʼãme.+
18 Péro Jehová ningo ipasiénsia, haʼe ohaʼarõ hína ohechauka hag̃ua imbaʼeporãha penendive,+
haʼe opuʼãta ha pendeporiahuverekóta.+
19 Umi hénte Siongua oho jey vove oiko Jerusalénpe+ nde nanerasẽmoʼãvéima.+ Nde Jára katuete ohendúta rejerure asy jave chupe nepytyvõmi hag̃ua. Haʼe okontestáta ndéve ohendumírente voi la eréva.+ 20 Jehová omboúta ndéve provléma, haʼerõguáicha ne rembiʼu. Omboúta ndéve heta sufrimiénto omeʼẽrõguáicha ndéve y reʼu hag̃ua.+ Upéicharõ jepe, Ñandejára nokañymoʼãvéima ndehegui, haʼe ningo ne Mboʼehára Ijojahaʼỹva,+ ha haʼetéta voi rehechátava upe Mboʼehára Ijojahaʼỹvape. 21 Ha resẽ sapyʼárõ pe tapégui ha reho nde derécha térã nde iskiérda gotyo,+ rehendúta peteĩ ñeʼẽ nde kupépe heʼíva ndéve: “Kóva hína pe tape iporãva,+ eho koʼárupi”.
22 Peẽ pehundíta umi taʼanga de pláta ha de óro peadora vaʼekue.+ Pemombóta umíva umi trápo oipurúvaicha umi kuña omenstrua jave, ha pejéta: “Koʼã ñanembojeguaru”.+ 23 Ha upéi Ñandejára omboúta ama ikatu hag̃uáicha okakuaa umi semílla peñotỹ vaʼekue,+ ha péicha umi mbaʼe oprodusíva pende yvy hetáta ha iñaliméntota.*+ Upe díape pene rymba vakakuéra opasteáta umi ñu guasúre.+ 24 Umi guéi* ha umi vúrro remombaʼapóva pe kokuépe hoʼúta umi forráhe ipotĩ ha iporãva.* 25 Entéro umi sérro ha montáña ijyvatéva ári jepe oĩta arrójo ha rrío,+ upéva oikóta ojejuka vove umi hénte añáme ha hoʼa vove umi tórre yvate. 26 Jehová oipohãno vove ipuévlo erída, pe lúna lléna ohesapéta pe kuarahýicha. Ha pe kuarahy katu 7 vése ohesapevéta, la ojajáiva jepi 7 díape, ojajáita un díapente.+ Upe díape Ñandejára omongueráta umi erída orekóva ipuévlo haʼe okastiga haguére chupekuéra.+
27 Jehová* ou hína mombyry guive.
Haʼe ipochyeterei, ojajái tatarendýicha ha umi arai guasu guasu oñemoag̃ui oúvo.
Ñandejára kũ haʼete voi peteĩ tatarendy,
ijuru henyhẽ pochykuégui.+
28 Ñandejára espíritu haʼete y ojagarrapáva ha og̃uahẽva umi hénte ajúra máta peve.
Haʼe ombokacháta ha omboguáta umi tetãme ohundi hag̃ua chupekuéra.
Umi puévlo orekóta peteĩ fréno ijurúpe+ ogueraha vaíva chupekuéra.
29 Péro peẽ pepurahéita pepuraheiháicha pyharekue
pejeprepara jave peteĩ fiestarã.+
Ha pevyʼáta pende pyʼaite guive
ovyʼaháicha umi ombopúva fláuta
ha ohóva hína Jehová montáñape, haʼe ningo Israélpe g̃uarã peteĩ Ita Guasu.+
30 Jehová oñeʼẽta ha ohendukáta umi héntepe ivós ijojahaʼỹva,+
haʼe ipochyetereíta+ ha ohechaukáta ijyva+ ipoderosoitereiha.
Peteĩ tatarendy ohapypáta oĩva guive haperãme,+
oúta peteĩ torménta vai ama reheve,+ osunúta ha hoʼáta amandáu.+
31 Asiria tuichaiterei oñemondýita+ ohendu vove Jehová oñeʼẽha.
Haʼe oinupãta chupekuéra peteĩ garrótepe.+
32 Jehová omonguʼe jave pe garróte oipurúva okastiga hag̃ua Asíriape,
oñembopúta avei umi panderéta ha árpa.+
Upe aja Ñandejára oipurúta ijyva ipoderosoitéva
okastiga hag̃ua chupekuéra gerrahápe.+
33 Aréma Ñandejára oprepara hague peteĩ lugár*+
ohundi hag̃ua Asíriape,
ha pe rréipe avei.+
Pe lugár opreparáva ipypuku, upépe oĩ heta jepeʼa ha tatarendy.
Jehová oipejúta ha upéva haʼetéta
pe asúfre omyendýva pe tata.
31 Egipto oreko heta kavaju+ ha kárro de gérra,
ha umi soldádo oñorairõva kavaju ári ipoderóso,
péro umi ohóva upépe ojeprotehe hag̃ua,+
heta oñembyasýta.
Pórke haʼekuéra ni nomañái Israel Jára* rehe,
noñemoag̃uíri hikuái Jehováre.
2 Ñandejára ningo iñarandu ha oporohundíta.
Haʼe okumplíta la heʼi vaʼekue,
ha opuʼãta umi hembiapo vaívare,
ha avei umi oipytyvõvare umi iñañávape.+
3 Umi egipcio ningo yvypóra reínte, ndaikatúi oñekompara Ñandejárare,
ikavajukuéra ningo animál reínte, ndahaʼéi peteĩ espíritu Ñandejáraicha.+
Jehová omopuʼã vove ipo peteĩ puévlo kóntrape,
oimeraẽ oipytyvõséva chupe osẽ vaíta
ha umi orresivíva ajúda osẽ vaíta avei.
Enterovéva oñehundíta oñondivepa.
4 Jehová heʼíma chéve ko mbaʼe:
“Pe león okororõ ojagarráta jave peteĩ animál,
pe león imbaretéva hatã okororõ,
ha umi pastór oñembyatypa odefende hag̃ua pe ovechápe.
Péro haʼekuéra osapukaipáramo jepe pe leónpe, haʼe noñemondýiri ni ndoguevíri.
Péicha avei Jehová, haʼéva umi ehérsito yvagapegua ruvicha, oguejýta yvága guive oñorairõ hag̃ua
Sérro Sion ha pe ipárte ijyvatevéva rehehápe.
5 Umi guyra pyaʼeterei oguejy oprotehe hag̃ua imembykuérape,
péicha Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, pyaʼe odefendéta Jerusalénpe+ ha osalváta chupekuéra.
Oprotehéta umi héntepe ha osalváta chupekuéra”.
6 Ñandejára heʼive: “Peẽ Israelgua, peẽ ningo napetĩri ha pepuʼã Ñandejára kóntrape, peñemoag̃ui jeýna hese.+ 7 Upe díape káda uno peẽ perrechasáta umi dios peadorávape, umi taʼanga de óro ha de pláta ndovaléiva mbaʼeverã. Umíva ningo peẽnte voi pejapo vaʼekue ha upéicha tuichaiterei pepeka.
8 Umi asíriope ojejukáta espádape,
péro ndahaʼéi umi umáno espáda la ojukátava chupekuéra.+
Umi asirio odiparapáta pe espádagui
ha umi imitãvéva opytáta ombaʼapo pohýi hag̃ua.
9 Pe haʼekuéra* ojerovia vaʼekuére, oñehundíta.
Umi prínsipe okyhyjetereíta ohechávo pe póste oñemoĩva de señál”, Jehová heʼíma oikotaha koʼã mbaʼe.
Ñandejára oreko Siónpe tatarendy* ha Jerusalénpe peteĩ tatakua.
32 Peteĩ rréi+ omandáta ojapo hag̃ua hustísia.+
Ha umi prínsipe ogovernáta ojapo hag̃ua iporãva.
2 Káda prínsipe haʼetéta peteĩ lugár ikatuhápe ñañemoʼã yvytu atãgui.
Haʼekuéra haʼetéta peteĩ lugár ikatuhápe ñakañy ama ha torménta vaígui.
Ojoguáta hikuái peteĩ ysyry ohasávape umi lugár isekohárupi,+
ha peteĩ ita guasu ñanemoʼãvape desiértope kuarahy akúgui.
3 Upéicha rupi umi ohechávagui noñembotymoʼãvéima hesa,
ha umi ikatúva ohendu ojapysaka porãta.
4 Umi ipyʼatarováva katu oñepyrũta ojepyʼamongeta umi enseñánsa iporãvare.
Umi iseseósova oñepyrũta oñeʼẽ porã ha oñentendéta la heʼíva.+
5 Umi iñañávare ndojeʼemoʼãvéima ipojeraha,
pe oikóvare iñakãre ndojeʼemoʼãvéima imbaʼeporãha.
6 Pe iñañáva heʼíva naisentidomoʼãi,
ipyʼapýpe oplaneáta heta mbaʼe operhudikátava ótrope.+
Haʼe omboligase ótrope oheja hag̃ua Ñandejárape ha oñeʼẽ Jehová kóntrape.
Ndohejái umi iñembyahýivape okaru,
ni umi ijuhéivape hoyʼu.
7 Pe kuimbaʼe oikóva iñakãre ojapose ivaívante,+
ha omboliga voi ótrope ojapo hag̃ua ivaíva otĩʼỹre.
Haʼe ijapu ha péicha operhudika pe imboriahúvape,+
pe imboriahúva heʼíramo jepe la verda.
8 Péro pe ipojeráva opensa mbaʼéichapa ikatu oipytyvõ hapichápe,
ha oñehaʼã voi siémpre imbaʼeporã.
9 “Peẽ kuña pejeroviaitereíva pendejehe, pepuʼã ha pehendu la che haʼéva.
¡Peẽ ndapejepyʼapýiva mbaʼevére,+ peñatende la haʼévare!
10 Un áño rasaʼimípe, peẽ kuña ndapejepyʼapýiva mbaʼevére peñepyrũta peñekevranta.
Pórke pe kosécha tiémpo ohasáta ha ndaiporimoʼãi mbaʼeve oñembyaty vaʼekue.+
11 Peẽ kuña peikóva pejeroviaiterei pendejehe
ha ndapejepyʼapýiva mbaʼevére,
koʼág̃a pekyhyje ha peryrýi vaʼerã.
Peñemboi ha pemoĩ ao ohechaukáva peñembyasyha.+
12 Umi pene plantasión ningo iporã vaʼekue ha umi parralty heta hiʼa vaʼekue,
péro koʼág̃a peñembyasy ha pejepytiʼanupã vaʼerã la oiko vaʼekuére umívare.
13 Che puévlo oikohápe henyhẽta ñana ha ñuatĩgui,
ojagarrapaitéta umi hóga ojevyʼa haguépe.
Pe siudápe ningo umi hénte ovyʼa vaʼekue.+
14 Umi tórre isegúro porã vaʼekue, péro ojeheja reipa,
pe siuda ijayvuete vaʼekue opyta nandi vera.+
Ofel+ ha pe tórre oĩháme umi guárdia opytáta peteĩ ñu rei.
Umi lugár rehe koʼág̃a oiko umi vúrro salváhe,
ha umi ovecha opastea upérupi.+
15 Péicha jaikóta Ñandejára oñohẽ meve ñande ári ijespíritu,+
ha pe desiértogui oikóta peteĩ yvy oprodusi porãva,
ha pe yvy oprodusi porãvagui oikóta peteĩ kaʼaguy iporãitereíva.+
16 Upe tiémpope pe hustísia oĩta pe desiértope,
pe hustísia oĩta avei pe oñeñotỹhápe umi yvyramáta hiʼa porãva.+
18 Che puévlo oikóta peteĩ lugár oĩháme pyʼaguapy,
hogakuéra isegúro porãta ha umi lugárpe ikatúta oĩ trankílo ha opytuʼu hikuái.+
19 Péro pe kaʼaguýpe hoʼáta amandáu ha opytáta iperõ,
pe siuda opytáta oñehundiete.
33 Heta ohasa asýta pe tetã* oporohundíva, péro avave nohundíriva chupe.+
Haʼe ombotavy ótrope, chupe katu avave notraisionái.
Péro rehundipa rire umi ótrope, ndeháma reñehundíta.+
Rembotavypa rire umi ótrope, oĩta avei ndéve netraisionáva.
2 Jehová, oreporiahuverekóna.+
Ore ningo roreko esperánsa nderehe.
3 Umi puévlo ohendúvo nde hatã reñeʼẽha, okañymba hikuái.
Nde repuʼãvo, umi tetã isarambipáta.+
4 Umi tuku omoperõháicha otopáva guive, péicha umi hénte oúta orahapa pende kosakuéra.
Umi tukúicha umi hénte oúta penemoperõ.
5 Jehovápe oñembotuicháta, haʼe oiko yvatete yvágape.
Ñandejára omoĩta hustísia Sion tuichakuére,
haʼe ojapóta iporãva.
6 Ha upe tiémpope haʼe oguerúta pyʼaguapy ha salvasión.+
Haʼe omeʼẽta arandu ha enseñánsa iporãva.
Jehová penepytyvõta perrespeta hag̃ua chupe,+ ha opa koʼã mbaʼe haʼéta peteĩ tesóro peẽme g̃uarã.
7 Pemañami, umi soldádo ipyʼaguasúva koʼág̃a osapukaipa pe kállere.
Umi mensahéro ohóva jepi ojerure oĩ hag̃ua pyʼaguapy, hasẽ soro hína.
8 Umi kálle opyta nandi vera,
ndaipóri avave oguatáva upérupi,
pene enemígo nokumplíri ipromésa,
haʼe oapoʼíta umi siudápe.
Haʼe ni michĩmi ndoiporiahuverekói umi héntepe.+
9 Pe yvy oñelamenta umi ihénte manóvaicha ha umi plánta ipirupa.
Pe Líbano oñembyaipa ha otĩeterei,+
Pe Sarón opyta peteĩ desiértoicha.
Basán ha Carmelo katu iperõmba.+
10 Jehová heʼi:
“Koʼág̃a che apuʼãta,
ahechaukáta chetuichaha+ ha chepoderosoha.
11 Peẽ hénte aña, umi mbaʼe peplaneáva ha pejapóva ndovaléi mbaʼeverã, haʼete kapiʼi ha ñana pirukue okáiva sapyʼaitépe.
Péro upéi umi mbaʼe pepensáva penerundíta peteĩ tatáicha.+
12 Umi puévlo ojoguáta pe kal ojehapy rire hembývape,
haʼetéta umi plánta hatĩmbáva ha oñembosaʼíva ojehapy hag̃ua.+
13 Peẽ peiméva mombyry, pehendúke la ajapótava.
Peẽ peiméva ag̃ui, pehechakuaáke chepoderosoha.
14 Siónpe umi hénte opekáva okyhyjeterei.+
Umi hénte opuʼãva Ñandejárare oryrýi osusũ ha heʼi:
‘¿Máva piko ñande apytégui ikatúta oiko oĩháme tatarendy?+
¿Máva piko ikatu osegi oikove oĩháme tata ndaikatúiva oñembogue?’.
Pe ndoikóiva ombotavy hapichápe okonsegi hag̃ua pláta.
Pe ndoipotáiva kóima, síno orrechasa voi.+
Pe ni nohenduséiva oĩramo oplaneáva ojuka hag̃ua hapichápe.
Pe ombotýva hesa ani hag̃ua ohecha ivaíva.
16 Haʼe oikóta peteĩ lugár ijyvatévape,
orekóta peteĩ lugár isegúro porãva* pe sérrope.
Haʼe orekóta hoʼu vaʼerã
ha ndofaltamoʼãi chupe y”.+
17 Peẽ pehecháta peteĩ rréi ndaijojaháiva ha ojajaipáva.
Pehecháta peteĩ tetã oĩva mombyry.
18 Peẽ penemanduʼáta mbaʼéichapa pekyhyje vaʼekue ha pepensáta:
“¿Moõ piko oĩ koʼág̃a pe oanota vaʼekue la oikóva pe paíspe?
¿Moõiko oĩ pe oñenkargáva umi impuéstore?+
¿Moõ piko oĩ pe okonta vaʼekue umi tórre?”.
19 Peẽ ndapehechamoʼãvéima pe tetã oñemombaʼeguasu vaʼekue.
Upe tetã oñeʼẽ peteĩ idióma ijetuʼuetereíva oñentende hag̃ua.
Haʼete voi umi iseseósova oñeʼẽ jave, ha ndaikatúiva oñentende.+
20 Pemañami Sion rehe, pe lugár ojejapohápe umi fiésta.+
Peẽ pehecháta Jerusalén haʼeha peteĩ lugár trankílo peiko hag̃ua.
Haʼetéta peteĩ óga kárpa isegúro porãva,+
umi ijestáka núnka ndojepeʼamoʼãi hendágui,
ha isã núnka ndosomoʼãi.
21 Upe lugárpe Ñandejára Ijojahaʼỹva Jehová, ñandeprotehéta
peteĩ rrío ha kanál guasu oproteheháicha peteĩ lugár.
Upérupi ndohasamoʼãi umi enemígo oúva umi kanóa puku puku reheve,
ni peteĩ várko tuicháva ndohasamoʼãi.
Jehová ningo ñande Rréi.+
Haʼe hína upe ñandesalvátava.+
23 Umi enemígo varkokuéra katu oho vaipaitéta.
Umi pióla ojokóva pe yvyra puku ha umi véla, osaingopa reíta ha iflohopáta.
Upe tiémpope ojesakeapaitéta chupekuéra ha umi hénte oñombojaʼóta ikosakuérare.
Umi ikarẽva jepe oguerahapáta ikosakuéra.+
24 Ha ni peteĩ oikóva ko yvy ape ári ndeʼimoʼãvéima: “Cherasy hína”.+
Umi hénte oikóvape ko yvýpe oñeperdonátama umi mbaʼe vai ojapo vaʼekue.+
34 Tetãnguéra, peñemoag̃ui pehendu hag̃ua.
Entéro peẽ puévlo, peñatende la ojeʼétavare.
Tohendu ko yvy tuichakue ha entéro mbaʼe oĩva pype.
Ko yvy tohendu ha umi oikóva pype.
2 Jehová orrenegaiterei entéro umi tetãre,+
ipochyeterei entéro umi ehersitokuérare,+
upévare ohejáta oñehundiete chupekuéra.
Ontregáta umi héntepe ojejuka hag̃ua.+
3 Umi teʼongue ojehejapa reíta pe yvýre,
inetereíta ha ojagarrapáta la hyakuã.+
Umi montáña hykúta henyhẽtéta rupi tuguýgui.+
4 Umi ehérsito yvagapegua itujupáta.
Pe yvága haʼetéta peteĩ kuatiañeʼẽ* ojeliáva oñemboty hag̃ua.
Pe parrálgui hoʼaháicha umi hogue pirukue,
ha pe ígo mátagui hoʼaháicha pe hiʼa oñembyaíva,
péicha umi ehérsito yvagapegua oñembyaíta ha hoʼáta.
5 “Yvágape che espáda hykuepáta,+
ha oúta Edom ári oporohusga hag̃ua,+
che adesidíma oñehunditaha pe tetã.
6 Che hína Jehová ha areko peteĩ espáda henyhẽtava tuguýgui.
Henyhẽta animál kyrakuégui,+
ovecha raʼyrusu mácho ha kavara ruguýgui,
henyhẽta ovecha mácho rriñón kyrakuégui.
Jehová oprepara hína peteĩ sakrifísio Bozrápe,
oikóta jejuka Edómpe.+
7 Umi tóro salváhe omanóta avei hendivekuéra.
Umi tóro imitãva omanóta avei umi imbaretéva ndive.
Pe yvy henyhẽtéta tuguýgui,
pe yvytimbo ojeheʼapáta umi animál kyrakuére”.
8 Jehová ningo omoĩma voi peteĩ día oñevenga hag̃ua,+
oreko peteĩ áño ojapo hag̃ua hustísia Sion rehehápe.+
9 Umi* arrójogui oikóta vléke,
ha pe yvytimbógui oikóta asúfre.
Pe yvy ojoguáta pe vlékepe ojehapy jave.
10 Osegíta hendy de diakue ha pyharekue,
pe tatatĩ osegíta ojupi yvate opa ára g̃uarã.
Heta henerasión oúta ha pe lugár osegíta oñehundiete.
Avave ndohasamoʼãvéima upérupi núnka mas.+
11 Upépe oikóta pe ñakurutũ, pe kuérvo, pe pelíkano ha pe puérko espín.
Ñandejára oipysóta peteĩ piolín omedi hag̃ua pe lugár
ha oipurúta avei peteĩ plomáda.*
Péicha ohechaukáta pe lugár opytataha perõ ha ndovalemoʼãiha mbaʼeverã.
12 Ni peteĩva umi rréi família apytégui, ndoikomoʼãi chugui rréi.
Enterove umi prínsipe oñehundipáta.
13 Umi tórre imbarete porãvape, osẽta umi plánta hatĩmbáva,
pyno guasu ha okakuaáta ñuatĩ umi lugár isegúro porã vaʼekuépe.
14 Umi animál desiertopegua ha umi animál oguahúva oikóta upépe.
Pe kavara salváhe* katu ohenóita iñirũme,
pe guyra osẽva pyharekue* ojapóta haity upépe ha opytáta opytuʼu.
15 Umi mbói katu orekóta ikuára ha omboʼáta upépe,
ha oñangarekóta imembykuérare.
Umi guyra hoʼúva umi teʼongue* oñembyatýta ha káda uno orekóta iñirũ.
16 Pestudia porã mbaʼépa heʼi Jehová lívrope,
pelee oñehendu hag̃uáicha.
Ni peteĩva ndofaltái, káda uno oreko iñirũ.
Jehová omandáma voi péicha oiko hag̃ua,
ha ijespíritu rupive haʼe ombyaty chupekuéra.
17 Haʼe hína la oitýva pe suérte odesidi hag̃ua mbaʼe lugárpa otokáta káda únope.
Ipópe haʼe omedi pe yvy orreparti hag̃ua chupekuéra.
Upe lugár opytáta chupekuéra g̃uarã,
oikóta upépe umi henerasión oútava.
2 Upe lugár katuete ipotypáta,+
ovyʼáta ha osapukáita vyʼágui.
Jehová ningo ndaijojahái ha upe tiémpope umi hénte ohecháta haʼe ipoderosoha.
3 Pemombaretéke umi ikangývape,
ha umi irrodílla ryryipávape.+
4 Peje umi ojepyʼapývape:*
“Penekyreʼỹkena. Ani pekyhyje.
Pende Jára oúta oñevenga hag̃ua pene enemigokuérare.
Ñandejárandi ojecháta hikuái hembiapokuére.+
Haʼe oúta pendesalva hag̃ua”.+
5 Upe tiémpope umi siégope ojehesapeʼáta.+
Umi nohendúiva apysa ojeavríta.+
6 Upe tiémpope umi ndaikatúiva oguata porã odiparáta umi guasúicha.+
Umi iñeʼẽngúva osapukáita vyʼágui.+
Pe desiértope osẽta yvu,
ha y osyrýta pe ñu perõre.
7 Pe lugár hakueterei haguépe oĩta peteĩ lagúna,
pe yvy perõgui oikóta peteĩ ykua.+
Umi lugár oiko haguérupi umi jagua salváhe,*+
oĩta pásto vérde asýva, takuára ha ótra plánta osẽva ýpe.*
8 Oĩta avei peteĩ tape+ hérava Tape Sagrádo.
Umi ikyʼáva ndaikatumoʼãi oho upérupi.+
Upe tape oĩ oguata hag̃ua
umi ojapóva iporãva añoite,
umi oñembotavýva ndohomoʼãi upérupi.
9 Ndaiporimoʼãi umi león,
ni peteĩ animál salváhe ndohasamoʼãi upérupi,
koʼãichagua animál ndaiporimoʼãi upe lugárpe.+
Umi hénte ojerreskatáva añoiténte ohóta upe tapére.+
10 Umi hénte Jehová osalva vaʼekue ou jeýta+ ha vyʼápe oikéta Siónpe.+
Haʼekuéra ovyʼáta opa ára g̃uarã.+
Upépe ojevyʼa ha ojefesteháta,
ha ndaiporimoʼãi hasẽva ni osuspiráva.+
36 Ha 14 áño ogoverna haguépe rréi Ezequías, pe rréi de Asiria+ Senaquerib oho ojagarrapaite umi siuda imurallapáva oĩva Judápe.+ 2 Upéi pe rréi de Asiria omondo Lakís+ guive pe rabsaquépe*+ ha peteĩ ehérsito tuichaitereívape rréi Ezequías rendápe Jerusalénpe. Ha oho oñemoĩ hikuái pe kanál ohasahárupi pe y+ oúva pe piléta oĩvagui yvate gotyo. Upépe oĩ hína pe tape ohóva pe ojaojohéiva ñúme.+ 3 Upémarõ koʼã mbohapy kuimbaʼe osẽ hendápe: Eliaquim,+ haʼéva Hilquías raʼy ha oñenkargáva pe rréi palásiore, Sebná,+ pe rréi sekretário, ha Joá pe oanotáva umi mbaʼe oikóva, haʼéva hína Asaf raʼy.
4 Upéi pe rabsaqué heʼi chupekuéra: “Pejemína Ezequíaspe: ‘Pe rréi ipoderósova, pe rréi de Asiria heʼika ndéve: “¿Mbaʼe piko la nembopyʼaguasuetéva?+ 5 Ndéngo eiko ere: ‘Areko peteĩ plan ha podér añorairõ hag̃ua’. Péro vyrorei la eréva. ¿Mávare piko la rejerovia ajeve reñanima repuʼã che kóntrape?+ 6 ¡Emañamína! Ndéngo rejerovia Egíptore, haʼe ningo peteĩ takuarílla opẽ mbotáva, ha peteĩ kuimbaʼe oñakaramáramo hese ojejoko hag̃ua, oikutúta chupe ha ovandeáta ipóre. Péicha hína faraón pe rréi de Egipto umi ojeroviávape g̃uarã hese.+ 7 Ha eréramo chéve: ‘Ore rojerovia Jehová ore Járare’. ¿Ndahaʼéi piko chugui la Ezequías oipeʼapa vaʼekue umi altár ha umi lugár yvate ojepurúva ojeadora hag̃ua chupe?+ Ha heʼi Judá ha Jerusalénpe: ‘Pe altár oĩva Jerusalénpe, upéva renondépe peñesũ vaʼerã’”’.+ 8 Upévare, pejodesafia che ruvicha pe rréi de Asiria+ ndive: che ameʼẽta ndéve 2.000 kavaju, jahecha reguerekópa umi kuimbaʼe hiʼári g̃uarã. 9 Egipto omeʼẽramo jepe ndéve heta kárro de gérra ha kuimbaʼe kavaju arigua, ¿nde piko repensa reganataha pe governadór ikangyvévape jepe oservíva che ruvichápe? 10 Ha avei, ¿che piko ikatúta kuri aju ahundi hag̃ua ko lugár Jehová ndohejáirire chéve? Jehová voi ningo heʼi chéve: ‘Tereho katu ko país kóntrape ha ehundi chupekuéra’”.
11 Upépe Eliaquim, Sebná+ ha Joá heʼi pe rabsaquépe:+ “Eñeʼẽna oréve idióma araméope,*+ pórke ore rontende upéva. Ani reñeʼẽ judiokuéra idiómape pórke ontendepáta umi hénte oĩva pe murálla ári”.+ 12 Péro pe rabsaqué heʼi chupekuéra: “¿Peẽ piko peimoʼã che ruvicha chembou hague haʼe hag̃ua koʼã mbaʼe peẽme ha pende ruvichápente? Ko mensáhe ningo haʼe avei umi kuimbaʼe oguapývape g̃uarã pe murálla ári. Haʼekuéra ningo peẽicha avei hoʼúta hína hekaka ha ity”.
13 Upéi pe rabsaqué oñemboʼy ha hatã heʼi umi judío idiómape:+ “Pehendu mbaʼépa heʼi pe rréi ipoderósova, pe rréi de Asiria.+ 14 Péicha heʼi pe rréi: ‘Aníke peheja Ezequías penembotavy, pórke haʼe ndaikatumoʼãi pendesalva.+ 15 Ha aníke Ezequías káusare pejerovia Jehováre,+ heʼígui peẽme: “Jehová katuete ñandesalváta, ha ko siuda noñentregamoʼãi pe rréi de Asiria pópe”. 16 Aníkena pehendu Ezequíaspe, pórke pe rréi de Asiria heʼi kóicha: “Peñentrega ha peiko porã chendive,* ha káda uno peẽ peʼúta parrál pende parraltýgui ha ígo pende ígo mátagui, ha peyʼúta pende alhívegui.* 17 Péicha peikóta che aju peve ha pogueraha peteĩ yvy ojoguávape ko pende yvýpe,+ peteĩ yvy oprodusívape trígo, seváda ha parrál pejapo hag̃ua pan ha víno pyahu. 18 Aníkena penembotavy Ezequías heʼívo: ‘Jehová ñandesalváta’. ¿Oĩ piko raʼe peteĩ dios umi ótra nasiongua osalva vaʼekue ipaíspe pe rréi de Asiria poguýgui?+ 19 ¿Moõ piko oĩ umi dios de Hamat ha Arpad?+ ¿Moõ piko oĩ umi dios de Sefarvaim?+ ¿Haʼekuéra piko osalva raʼe Samáriape che poguýgui?+ 20 ¿Máva piko umi dios ótra nasiongua apytégui osalva vaʼekue che poguýgui inasiónpe, ajeve pepensa Jehová osalvataha Jerusalénpe che poguýgui?”’”.+
21 Péro umi hénte okirirĩnte chugui ha ndeʼíri chupe mbaʼevete, pórke pe rréi heʼi kuri chupekuéra: “Aníke pekontesta chupe”.+ 22 Péro Eliaquim haʼéva Hilquías raʼy, pe oñenkargáva pe rréi palásiore, avei Sebná+ pe rréi sekretário, ha Joá pe oanotáva umi mbaʼe oikóva, haʼéva Asaf raʼy, omondoro ijao ha oho hikuái Ezequías rendápe, ha omombeʼupaite chupe umi mbaʼe heʼi vaʼekue pe rabsaqué.
37 Rréi Ezequías ohendumírente upéva, omondoro ijao ha omonde ao ohechaukáva oñembyasyha, ha oho oike Jehová rógape.+ 2 Upéi omondo proféta Isaías+ rendápe, haʼéva Amoz raʼy, Eliaquímpe pe oñenkargáva pe rréi palásiore, Sebnápe pe rréi sekretário, ha avei umi omoakãvape* umi saserdotekuérape. Ha omonde hikuái ao ohechaukáva oñembyasyha. 3 Haʼekuéra heʼi Isaíaspe: “Péicha heʼi Ezequías: ‘Koestedía haʼe hína peteĩ día rohasa asyha, roñemaltrata* ha roñemotĩháme, pórke ore rojogua peteĩ kuña imemby potaitévape, péro ikangyetereíva hína imemby hag̃ua.+ 4 Ikatu mbaʼe ningo Ñandejára Jehová ohendu umi mbaʼe heʼi vaʼekue pe rabsaqué, pe huvicha rréi de Asiria ombou kuri chupe oñembohory hag̃ua Ñandejára oikovévare.+ Ha tokastiga chupe Ñandejára Jehová umi mbaʼe heʼi vaʼekuére. Upévare eñemboʼemíkena+ umi hénte hembývare gueteri’”.+
5 Ha rréi Ezequías siervokuéra oho Isaías rendápe.+ 6 Ha Isaías heʼi chupekuéra: “Péicha peje vaʼerã pende ruvichápe: ‘Kóicha heʼi Jehová: “Ani rekyhyje+ umi mbaʼe ojeʼe vaʼekuégui ndéve, umi mbaʼe heʼíva ndéve pe rréi de Asiria+ siervokuéra oñembohory hag̃ua cherehe. 7 Che amoĩta peteĩ idéa* pe rréi akãme, ha ág̃a haʼe ohendu vove peteĩ infórme oho jeýta hetãme,+ ha upépe che ajukaukáta chupe espádape hetãme voi”’”.+
8 Upéi pe rabsaqué ohendu pe rréi de Asiria ohóma hague Lakísgui, upémarõ haʼe oho jey hendápe ha otopa hese oñorairõha hína Libná kóntrape.+ 9 Upéi pe rréi ohendu ojeʼeha pe rréi Tirhacá de Etiopía osẽ hague oñorairõ hag̃ua ikóntrape. Upémarõ omondo jey mensahéro rréi Ezequías rendápe,+ ha heʼi chupekuéra: 10 “Péicha peẽ peje vaʼerã pe rréi Ezequías de Judápe: ‘Aníke reheja nembotavy nde Jára rejeroviaha heʼívo ndéve: “Jerusalénpe noñemeʼẽmoʼãi pe rréi de Asiria pópe”.+ 11 Nde ningo rehendúma umi rréi de Asiria ojapo vaʼekue entéro nasiónre, haʼe ohundipaite chupekuéra.+ ¿Ha nde añoite guaʼu piko la rejesalvátava? 12 Umi che tuakuéra ypykue ohundírõ guare umi ótra nasiónpe, ¿idioskuéra piko osalva rakaʼe chupekuéra?+ ¿Moõ piko oime Gozán, Harán,+ Rézef ha pe puévlo de Edén oĩ vaʼekue Tel-Asárpe? 13 ¿Moõ piko oime pe rréi de Hamat, pe rréi de Arpad ha pe rréi siuda Sefarvaimpegua,+ pe rréi Henapegua ha pe rréi Ivapegua?’”.
14 Ezequías ojagarra umi kárta umi mensahérogui ha olee. Upéi Ezequías oho Jehová rógape ha oipyso umi kárta Jehová renondépe.+ 15 Ha Ezequías oñemoĩ oñemboʼe Jehovápe+ ha heʼi: 16 “Jehová Israel Jára, nde ningo umi ehérsito yvagapegua ruvicha.+ Nde reguapy ne trónope umi keruvín* ári,* nde añoite hína Ñandejára tee oĩva yvateve entéro umi ótro goviérnogui ko yvy ape ári. Nde ningo rejapo vaʼekue pe yvága ha ko yvy. 17 Jehová, eñatendemína cherehe ha cherendumi.+ Jehová, emañamína ha ehecha.+ Ñandejára oikovéva, ehendumína umi mbaʼe heʼikáva Senaquerib ndedesafia ha oñembohory hag̃ua nderehe.+ 18 Jehová, péicha oiko hína, umi rréi de Asiria ohundipáma entéro umi nasiónpe,+ ha ohundi ijyvykuéra voi. 19 Ha opoi hikuái tatápe umi idioskuérape,+ pórke umíva ndahaʼéi vaʼekue voi dios, síno yvypóra ojapo vaʼekuénte+ yvyra ha itágui. Upévare haʼekuéra ikatu kuri ohundi umi dióspe. 20 Péro koʼág̃a Jehová ore Jára, oresalvamína upe rréigui, ikatu hag̃uáicha kompletoite umi goviérno oĩva ko yvy ape ári oikuaa nde añoite Jehová haʼeha pe Dios verdadéro”.+
21 Upémarõ Isaías, haʼéva Amoz raʼy, heʼika Ezequíaspe: “Péicha heʼi Jehová Israel Jára: ‘Nde reñemboʼe chéve pe rréi Senaquerib de Asiria heʼívare.+ 22 Upévare, che Jehová, haʼe koʼã mbaʼe ikóntrape:
“Pe siuda de Sion ndedespresia, oñembohory nderehe.
Pe siuda de Jerusalén oñakãmbovava ne renondépe.
23 ¿Mávape piko nde redesafia hína?+ ¿Mávarepa reñembohory ha reñeʼẽ vai?
¿Mávapepa reñeʼẽ hatã,+
ha reñemombaʼeguasu remañávo hese?
24 Umi nde siervokuéra rupive redesafia Jehovápe ha reñembohory hese+ erévo:
‘Heta kárro de gérra reheve
ajupíta umi montáña ijyvatévape,+
umi lugár mombyryvehápe pe Líbanope,
aitýta umi sédro tuichavéva ha umi enévro máta iporãvéva.
Ha ijyvatevehárupi aikéta umi lugár oñekañyháme, umi ikaʼaguyvehápe jepe.
25 Che ajoʼóta heta póso ha hayʼúta,
apyrũta Egipto arrojokuérape* ha ambohypáta’.
26 ¿Nde piko nerehendúi raʼe? Che adesidíma vaʼekue ymaite guive ajapotaha upéva.
Ymaite guivéma che aprepara* upéva.+
Ha koʼág̃a ajapóta upéicha.+
Umi siuda imurallapáva nde rehundipáta ha opytáta nandi vera.+
27 Umi hénte oikóva umi lugárpe ndorekomoʼãi oipytyvõva chupekuéra,
okyhyjetereíta ha oñemotĩta chupekuéra.
Ikangýta hikuái umi plánta ñumeguáicha ha umi pástoicha,
ojoguáta hikuái umi ñana osẽvape técho ári okáiva oipeju jave yvytu aku ésteguio.
29 Pórke ahendu ndepochyetereiha+ che kóntrape+ ha mbaʼéicha ayvúpe sarambi rejapo.
Upévare amoĩta che gáncho ne tĩre ha che fréno+ nde jurúpe,
ha rogueraha jeýta pe tape reju haguérupi”.
30 Ha péicha nde, Ezequías, reikuaáta koʼã mbaʼe oikotaha: ko áñope peʼúta umi mbaʼe okakuaáva haʼeño rei,* ha pe segundo áñope peʼúta trígo heñói vaʼekue umívagui, péro pe tercer áñope peñotỹta trígo ha pekosecháta, ha peñotỹta parrál ha peʼúta hiʼakue.+ 31 Umi ojesalva vaʼekue Judá puévlogui,*+ umi plántaicha oñembohapóta ha hiʼáta. 32 Peteĩ grúpo hembýva osẽta Jerusaléngui, ha umi ojesalva vaʼekue osẽta Sérro Sióngui.+ Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, odesidíma ojapotaha katuete upéva.+
33 Upévare Jehová heʼi kóicha rréi de Asíriare:+
“Ndoikemoʼãi ko siudápe.+
Ndopoimoʼãi ni peteĩ flécha koʼápe.
Ndoumoʼãi eskúdo reheve ko siudápe.
Ni nomopuʼãmoʼãi peteĩ rrámpa oataka hag̃ua ko siuda”’.+
34 ‘Pe tape ou haguérupi oho jeýta,
ndoikemoʼãi ko siudápe’, heʼi Jehová.
36 Ha Jehová ánhel ou ha ojuka 185.000 kuimbaʼépe umi asirio kampaméntope. Ha umi hénte opuʼãvo pyharevete ohecha kompletoite umi teʼongue.+ 37 Upémarõ rréi Senaquerib de Asiria oho jey Nínivepe+ ha opyta upépe.+ 38 Upéi haʼe oñesũ aja hína idiós Nisroc témplope,* umi itaʼýra teete Adramélec ha Sarézer ojuka chupe espádape,+ upéi okañy hikuái ha oho Ararátpe.+ Ha itaʼýra Esar-Hadóngui+ oiko rréi hekovia.
38 Upe tiémpope Ezequías ou hasyete ha oĩ omano hag̃uáicha.+ Ha proféta Isaías,+ haʼéva Amoz raʼy, og̃uahẽ ha heʼi chupe: “Péicha heʼi Jehová: ‘Ere umi nde rogayguápe* mbaʼépa reipota ojapo hikuái, pórke nderekueramoʼãi, ha remanóta’”.+ 2 Upépe Ezequías oñemolómo ha omaña pe pare ládo, ha oñepyrũ oñemboʼe Jehovápe. Haʼe heʼi: 3 “Jehová, ajerure asy ndéve nemanduʼami+ hag̃ua mbaʼéichapa cheñeʼẽrendu ha ajapo che pyʼaite guive ne rembipota,+ ha ajapo entéro mbaʼe iporãva ne renondépe”. Ha Ezequías oñepyrũ hasẽ soro.
4 Upéi Jehová oñeʼẽ Isaíaspe ha heʼi: 5 “Tereho jey ha ere Ezequíaspe:+ ‘David ningo nde túa ypykue, ha Jehová Ijára heʼika ndéve péicha: “Ahendu ne ñemboʼe,+ ha ahecha nde resay.+ Che apermitíta ndéve reikove 15 áño mas,+ 6 ha rosalváta ndéve ha ko siudápe pe rréi de Asíriagui, che adefendéta ko siuda.+ 7 Ha Jehová omeʼẽta ndéve peteĩ señál ohechauka hag̃ua Jehová okumplitaha heʼíva:+ 8 pe kuarahyʼã oguejýva Acaz eskalérare,* oguevíta 10 gráda”’”.+ Upémarõ pe kuarahyʼã oguejýmava oúvo pe eskalérare, oguevi jey 10 gráda.
9 Rréi Ezequías haʼéva rréi de Judá, oskrivi koʼã mbaʼe hasýrõ guare ha okuera rire imbaʼasýgui.
10 Che haʼe kuri: “Chéngo chemitã gueteri,
péro pe Sepultúra* oavríma hokẽ che aike hag̃ua.
Ojepeʼátama chehegui umi áño porãite cheraʼarõva gueteri”.
11 Ha haʼe kuri: “Ndaikatumoʼãvéima ahecha Jehová* cheguerohorýrõ,
Ndaikatumoʼãvéima ahecha yvyporakuérape, che aĩtama umi omanóva ndive.
12 Pe lugár aikoha ojogua umi pastór róga kárpape,
peteĩ persóna oúva oipeʼa ilugárgui ha ogueraha.+
Peteĩ travahadór oliaháicha peteĩ téla, péicha che alia che rekove,
oñekytĩháicha umi ílo oĩva pe téla pukukuépe, péicha haʼe chekytĩ.
Pyhareve guive pyhare peve, nde káusare apa ahávo.+
13 Che ningo añehaʼã chepyʼaguapy pyharekue.
Peteĩ león ojapoháicha, nde remopẽmbaite che kangue.
Pyhareve guive pyhare peve, nde káusare apa ahávo.+
14 Che aiko cherasẽʼi umi guyraʼi ojapoháicha.+
Cherasẽ umi palóma mimi ojapoháicha.+
Cheresa kaneʼõmbáma amaña hague pe yvága gotyo.+
Ha haʼe: ‘Jehová, ahasa asyeterei ningo.
Chepytyvõmíntena’.+
15 ¿Mbaʼéiko che ikatu haʼeve che favórpe?
Ñandejára opromete chéve álgo ha okumpli.
Che ningo ahasa peteĩ situasión ijetuʼúva ha añamarga kuri,
upévare koʼág̃a ahechaukáta cheumildeha aikove aja pukukue.
16 Ñandejára Jehová, ne ñeʼẽ rupivénte ningo entéro umi hénte oikove,
nembaʼeporã rupi che arrespira.
Ñandejára, nde chemongueráta ha asegíta aikove.+
17 Che aiko rangue pyʼaguapýpe, añamarga kuri,
péro nde cherayhueterei rupi,
chesalva pe yvykua pypukúgui.+
Ha entéro umi che pekádo remombo ne renondégui.*+
Umi oĩva pe yvykua pypukúpe ndaikatúi ojerovia nde reĩtaha ijykerekuéra.+
19 Péro peteĩ oikovéva si ikatu nemombaʼeguasu,
che ikatuháicha romombaʼeguasu estedía.
Peteĩ túa ikatu omombeʼu ifamiliakuérape nde nderefallaiha avavéndi.+
20 Jehová chesalvamína,
péicha che ambopúta che árpa ha apurahéita ndéve umi hénte ndive.+
Jehová, ore ropurahéita ndéve nde rógape káda día roikove aja pukukue”.+
21 Upémarõ Isaías heʼi: “Pegueru pe pomáda ojejapo vaʼekue ígogui* ha pemona pe kuru vaíre. Péicha ikatúta haʼe okuera”.+ 22 Ezequías oporandu: “¿Mbaʼe señál remeʼẽta chéve aikuaa hag̃ua ahataha Jehová rógape?”.+
39 Upe tiémpope, pe rréi de Babilonia Merodac-Baladán, haʼéva Baladán raʼy, omondo kárta ha peteĩ rregálo Ezequíaspe,+ pórke oikuaa kuri haʼe hasykatu hague ha okuera jeyha.+ 2 Ha Ezequías vyʼápe orresivi umi ou vaʼekuépe. Haʼe ohechauka chupekuéra pe óga oĩháme itesorokuéra:+ pláta, óro, umi aséite perfumádo ha umi ótro aséite iporãva, umi armakuéra kompletoite ha entéro mbaʼe oĩva itesoreríape. Ezequías ohechauka chupekuéra opa mbaʼe orekóva ipalásiope ha igoviérno poguýpe.
3 Upe rire proféta Isaías oike rréi Ezequías rendápe ha oporandu chupe: “¿Mbaʼéiko heʼi raʼe umi kuimbaʼe ha moõgui piko ou?”. Upépe Ezequías heʼi chupe: “Mombyrýgui ou hikuái, ou Babilóniagui”.+ 4 Upéi oporandu jey chupe: “¿Mbaʼe piko oike ohecha hikuái nde palásiope?”. Ezequías heʼi: “Ohecha hikuái entéro mbaʼe oĩva che palásiope. Ahechauka chupekuéra entéro mbaʼe oĩva che tesoreríape”.
5 Upépe Isaías heʼi Ezequíaspe: “Ehendu mbaʼépa heʼi Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: 6 ‘Og̃uahẽta peteĩ día, ha entéro mbaʼe oĩva nde palásiope, ha entéro mbaʼe umi nde tuakuéra ypykue ombyaty vaʼekue koestedía peve ojegueraháta Babilóniape. Mbaʼevete ndopytamoʼãi’,+ péicha heʼi Jehová.+ 7 ‘Ha umi nde raʼykuéra onasétava apytégui oĩta ojegueraháva prisionéroramo, ha oikóta chuguikuéra ofisiál pe rréi de Babilonia palásiope’”.+
8 Upépe Ezequías heʼi Isaíaspe: “Opa mbaʼe Jehová heʼíva ningo oĩ porã”. Upéi heʼive: “Pórke che aikove aja oĩta pyʼaguapy ha ojeikóta kyhyjeʼỹme”.+
40 “Pekonsolákena che puévlope. Pekonsolákena che puévlope”, heʼi pende Jára.+
2 “Umi mbaʼe pejéva topoko umi hénte Jerusalengua korasõre.
Peikuaauka opamaha pe tiémpo osufri hague hikuái.
Haʼekuéra opagapaitéma umi mbaʼe vai ojapo vaʼekuére,+
orresivíma* Jehovágui pe kastígo omereséva opeka haguére hikuái”.+
3 Oĩ peteĩ osapukáiva pe desiértore ha heʼíva:
“¡Pepreparáke Jehová rape!+
Pembojoja asy peteĩ tape+ Ñandejárape g̃uarã, tohasa pe desiérto rehe.+
4 Umi montáña ha sérro taikarapepa,
umi ñu guasu tojekarga ha taijyvateve.
Umi tape vai tojoja porã,
ha umi lugár isanhapáva topyta iporã asy.+
Jehová voi heʼíma péicha oikotaha”.
6 ¡Pehendumi! Oĩ peteĩ heʼíva: “¡Peikuaaukáke ko notísia!”.
Ótro katu oporandu: “¿Mbaʼe la aikuaauka vaʼerã?”.
“Enterove yvypóra ojogua pásto reípe,
ha pe mborayhu añetetéva* orekóva umi hénte haʼete peteĩ yvoty osẽva pe ñúre.+
7 Pe pásto ipiru ha pe yvoty omano+
Jehová espíritu* oipeju jave hesekuéra.+
Añetehápe umi hénte
ojogua pásto reípe.
Nde reguerúva notísia porã Jerusalénpe g̃uarã,
ani rekyhyje ha eñeʼẽ hatã porã.
Ere umi siuda Judaguápe:
“Koʼápe oĩ pende Jára”.+
10 Pemañamína, Ñandejára Jehová ogovernáva opa mbaʼe ou hína.
Haʼe ningo ipoderosoiterei. Ipo deréchape* haʼe ogoverna hína.+
Ñandejára oĩma opaga hag̃ua okorrespondéva peẽme,
Ñandejára orekóma pene premiorã.+
11 Peteĩ pastór ojapoháicha, haʼe oñangarekóta ijovechakuérare,+
ombyatýta umi ovecha raʼýpe
ha ogueraháta chupekuéra ijyva ári.
Ogiáta mbeguekatu asy umi imembykambúvape.+
12 ¿Máva piko ikatu ojoko ipópe umi y oĩva umi márpe?+
¿Máva ikatu omedi un ládo ipópe* pe yvága tuichaitéva?
¿Máva piko ikatu oipuru peteĩ mbaʼyru opesa hag̃ua
pe yvykuʼi oĩva ko yvy kompletoitépe?+
¿Máva piko ikatu opesa peteĩ valánsape umi montáña ha umi sérro?
13 ¿Máva ikatu oikuaa mbaʼeichaitépa tuicha Jehová espíritu?*
¿Máva ikatu omeʼẽ chupe konsého térã omboʼe chupe?+
14 ¿Mávape piko haʼe ojerure ajúda ontende hag̃ua álgo?
¿Máva piko ohekomboʼe chupe oikuaa hag̃ua iporãva?
¿Máva piko omboʼe chupe umi enseñánsa iporãva?
¿Máva ohechauka chupe mbaʼe tapépa osegi vaʼerã iñentendído hag̃ua?+
15 Umi tetãnguéra haʼete una góta y oĩva peteĩ mbaʼyrúpe,
chupe g̃uarã haʼete yvytimbo rei peteĩ valánsape.+
Umi ísla haʼe ikatu ohupi haʼeramoguáicha yvytimbónte.
16 Ojeitypáramo jepe umi yvyramáta oĩva Líbanope ojehapy hag̃ua pe altárpe,
ha ojejukáramo jepe enterove umi animál ojejapo hag̃ua ofrénda ojehapýva, ni upéva ndahaʼéi mbaʼevete henondépe, haʼe omerese hetaiteve mbaʼe.
18 ¿Mávare piko peẽ ikatu pekompara Ñandejárape?+
¿Mbaʼépe peẽ pepensa Ñandejára ojoguaha?+
19 Peteĩ kuimbaʼe ojapo metálgui peteĩ taʼanga,
upéi ótro omboape pe taʼanga órope,+
ha ipahápe oñemoĩ hese adórno de pláta.
20 Ótro kuimbaʼe katu oiporavo peteĩ yvyramáta iporãva omeʼẽ hag̃ua ofréndaramo,+
oheka peteĩ yvyra noñembyaimoʼãiva.
Upéi okontrata peteĩ artesáno vale ojapo hag̃ua chupe peteĩ taʼanga,
ha ojerure tomopyenda porã pono hoʼa.+
21 ¿Peẽ piko ndapeikuaái raʼe koʼã mbaʼe?
¿Napehendúi piko raʼe mbaʼeve?
¿Noñemombeʼúi piko peẽme koʼã mbaʼe ymaite guivéma?
¿Ndapehechái piko umi pruéva oĩva opárupi ko múndo ojejapo ypy guive?+
Haʼe oipyso pe yvága haʼeramoguáicha peteĩ téla pererĩ asýva.
Haʼe oipyso pe yvága haʼeramoguáicha peteĩ óga kárpa.+
23 Haʼe omona yvýre umi governánte iñimportántevape,
ohechauka umi hués* oĩva ko yvy ape ári ndahaʼeiha mbaʼeve.
24 Haʼekuéra haʼete plánta oñeñotỹva vai vaínte,
ojekutu kutúnte pe yvýpe,
haʼekuéra apenamínte oñembohapo.
Upévare oipejúnte pe yvytu ha ipirupáma,
pe yvytu oraha chupekuéra ñana pirukuéicha.+
25 Pe Dios Sánto heʼi: “¿Mávare piko pechekomparáta? ¿Pejéta piko oĩha chejoguáva?
Pe odirihíva umi estréllape peteĩ ehérsitoicha ha okontáva chupekuéra uno por uno,
haʼe ohenói káda estréllape hérarupi.+
Ñandejára tuicha ipuʼaka ha ipoderosoiterei,+
upévare ni peteĩ estrélla nokañýi chugui.
27 Jacob oiko heʼi: ‘Jehová ndohechái la che aiko lája.
Ñandejárape ndoúi ni ndohói umi inhustísia che ahasáva’.
Peẽ Israelgua, ¿mbaʼére piko peje péicha?+
28 ¿Peẽ piko ndapeikuaái ha napehendúiva ko mbaʼe?
Jehová ningo ko yvy Apohare, haʼe ojapo opa mbaʼe oĩva pype.
Haʼe hína Ñandejára opa ára g̃uarã.+ Haʼe arakaʼeve naikaneʼõi ni núnka naikangýi.+
Ñandejára iñarandueterei,* avave ndaikatúi ontendepa umi mbaʼe haʼe oikuaáva.+
30 Umi mitãrusukuéra ikaneʼõ ha ikangy jepi,
umi imitãva oñepysanga ha hoʼa.
31 Péro umi orekóva esperánsa Jehováre imbarete jeýta,
opuʼãta ha ovevéta hikuái ipeporamoguáicha peteĩ ágilaicha.+
Haʼekuéra odiparáta ha naikaneʼõmoʼãi,
osegíta oguata ha naikangymoʼãi”.+
41 “Peẽ ísla, pehendu kirirĩháme la che haʼéva,
peẽ tetãnguéra, peñembopyʼaguasu ha peju che rendápe.
Peñemoag̃ui peñeʼẽ hag̃ua,+
peju peñepresenta che renondépe ha che pohusgáta.
2 ¿Máva piko omomýi pe oĩva éstepe* ou hag̃ua?+
¿Mávapa ohenói chupe ou hag̃ua?
¿Mávapa ojevale hese ojapo hag̃ua hustísia, ha ontrega ipópe umi tetãnguérape?
Haʼe orekóta ipoguýpe umi rréipe,+
espádape haʼe omosarambíta iñenemígope haʼeramoguáicha yvytimbo.
Hiʼárkope ombovevéta chupekuéra, pe yvytu omboveveháicha pe kapiʼi pirukue.
3 Pe kuimbaʼe* opersegíta iñenemígope ha ndaiporimoʼãi mbaʼeve haperãme ojokóva chupe.
Ohasáta umi tape núnka avave ndohasái haguérupi.
4 ¿Mávapa odesidi ha ojapo koʼã mbaʼe?
¿Mávapa ohenói raʼe umi hénte yma guivéma?
Che Jehová aime kuri koʼápe primeroite,+
ha nakambiamoʼãi, asegíta upéicha umi hénte ultimoite oútavandi”.+
5 Umi ísla ohecha la oikóva ha okyhyjeterei,
umi lugár oĩva mombyryve jepe oryrýi osusũ.
Umi hénte oñembyaty oñemoĩ hag̃ua hese.
6 Káda uno oipytyvõ iñermánope,
heʼi ojupe hikuái: “Ani rekyhyje”.
7 Pe artesáno omokyreʼỹ pe orfévrepe.
Pe kuimbaʼe omopererĩva pe metál martíllope,+
omokyreʼỹ pe ótro omartillávape omoldea hag̃ua pe metál.*
Haʼe heʼi pe ojesolda vaʼekuére: “Opyta porãiterei”.
Upéi pe taʼanga ojejapo vaʼekue ojeklava ha ojeasegura porã.
8 “Israel, nde ningo che siérvo.+
Jacob, ndéve ningo che roiporavo.+
Nde haʼe hína che amígo Abrahán familiare.+
9 Mombyry asyetégui rohenói vaʼekue,+
che rojagarra pe lugár oĩvagui mombyryeterei.
10 Ani rekyhyje pórke che aĩ nde ykére.+
Che ningo nde Jára, upévare ani rejepyʼapy.+
Che romombaretéta ha roipytyvõta.+
Che po deréchape añakaramáta nderehe ha rogueraháta tape porãre’.
11 Entéro umi ipochýva nderehe oñemotĩta, oñemonáta chupekuéra yvýre.+
Umi oñemoĩva nderehe oñehundíta ha opytáta tesaráipe.+
12 Upéi remañáta oĩ haguépe umi oñemoĩva nderehe, péro nderetopamoʼãi hesekuéra.
Umi oñorairõva ne kóntrape opa reíta, ni hendague ndopytamoʼãi.+
13 Che ningo Jehová, nde Jára, ha añakarama hatãta nderehe, nde po deréchagui rojagarráta.
Che ningo haʼe ndéve: ‘Ani rekyhyje, che roipytyvõta’.+
14 Jacob, nde ningo peteĩ ysomi anga. Péro ani rekyhyje, che roipytyvõta.+ Peẽ hénte Israelgua, che aiméta pende ykére”.
Péicha heʼi Jehová Israel Jára,* haʼe ningo upe opaga vaʼekue pendegueru jey hag̃ua.+
15 “Che ajapo ndehegui peteĩ tavlón oñemopotĩ hag̃ua semílla,+
peteĩ erramiénta pyahu ojetrilla hag̃ua haimbe jováiva.
Nde rehasáta umi montáña ári ha remonguʼipaitéta,
umi sérro opytáta kapiʼi pirukuéicha.
16 Nde rembovevéta ne enemigokuérape,
pe yvytu oguerahapáta chupekuéra.
Peteĩ yvytu atã omosarambíta chupekuéra ápe ha pépe.
17 “Umi oikotevẽva ajúda ha umi imboriahúva oiko anga oheka y, péro ndaipóri mamove,
haʼekuéra ijuru sekopa ijuhéigui.+
Che, Jehová, ameʼẽta chupekuéra la ojeruréva.+
Che hína Israel Jára, ha ndahejareimoʼãi chupekuéra.+
18 Umi sérro perõre osyrýta y,+ ykua oĩta umi ñúre.+
Ha pe desiértogui oikóta peteĩ esterál.
Pe yvy isékovape oĩta ykua neporãva.
Che ajapóta entéro koʼã mbaʼe.+
19 Pe desiértope añotỹta sédro máta,
akásia, mírto ha píno.+
Pe desiértope añotỹta enévro,
ha hendive pe frésno ha siprés.+
20 Péicha enterove hénte ohecháta ha oikuaáta Jehová ojapo hague koʼã mbaʼe.
21 Jehová heʼi: “Peju pepresenta la pende káso.
Pepresenta umi pruéva perekóva”. Péicha heʼi Ñandejára haʼéva hína Jacob Rréi.
22 “Peẽ taʼangakuéra, pepresentána pruéva, pemombeʼu umi mbaʼe oikótava.
Pemombeʼúna umi mbaʼe oiko vaʼekue yma,
upéicha ikatúta rojepyʼamongeta hese ha roikuaa mbaʼépa oiko upéi.
Osino pemombeʼu oréve mbaʼépa oikóta amo gotyove.+
23 Pejéna mbaʼe mbaʼépa oikóta tenonderãme,
péicha ojekuaáta peẽpa dios añetehápe.+
Pejapóna álgo, tahaʼe ivai térã iporãva.
Péicha roñesorprendéta rohechávo la pejapóva.+
24 Peẽ ningo ndapevaléi mbaʼeverã,
mbaʼevete ndapejapói.+
Umi pendeporavóva pendeadora hag̃ua ñanembojeguaru.+
25 Che amomýita peteĩ kuimbaʼe oĩva nórtepe ha haʼe oúta upégui.+
Pe éstepe*+ oĩva omombaʼeguasúta che réra.
Haʼe opyrũta umi governántere, haʼeramoguáicha tuju,+
peteĩ alfaréro opyrũháicha pe ñaiʼũre.
26 ¿Máva piko iñepyrũme voi oprofetisa vaʼekue la oikótava?
Térã, ¿máva piko ymaite guive heʼi oikóta hague koʼã mbaʼe, ikatu hag̃uáicha roʼe: ‘Siérto raʼe la heʼíva’?+
Añetehápe, avave ndeʼíri vaʼekue mbaʼeve.
Avave nomombeʼúi la oikótava.
Ndaipóri penerendu vaʼekue”.+
27 Che raẽvete haʼe vaʼekue Siónpe: “Pemañami la oikótava amo gotyove”.+
Che amondóta Jerusalénpe peteĩ mensahéro omombeʼu hag̃ua notísia porã.+
28 Asegi amaña umi taʼangáre péro ndojapói hikuái mbaʼeve.
Ni peteĩva ijapyteguikuéra ndaikatúi omeʼẽ ni peteĩ konsého.
Che asegi aporandu, péro avave nokontestái.
29 Enterove umíva ningo dios guaʼúnte,
umi hénte ojapóva ningo vyroreiete.
Umi taʼanga de metál ndovaléi mbaʼeverã, ndahaʼeiete mbaʼeve.+
42 ¡Pemañami! Kóva ningo che siérvo,+ che aipytyvõ chupe.
Haʼe che elehído+ ha aguerohory* chupe.+
Haʼe ojapóta iporãva ha péicha omoĩta hustísia.+
4 Che siérvo naikangymoʼãi ha ndoikomoʼãi hese ivaíva. Haʼe omoĩ jeýta hustísia ko yvy ape ári.+
Ha umi ísla osegíta ohaʼarõ haʼe omeʼẽ chupekuéra iléi.*
5 Jehová hína pe Dios verdadéro, haʼe ojapo vaʼekue yvága.
Ñandejára Tuichaitéva oipyso pe yvága.+
Haʼe ojapo* ko yvy ha ojapo avei opa mbaʼe oprodusíva ko yvy.+
Haʼe omeʼẽ umi héntepe pe áire orrespira hag̃ua+
ha omeʼẽ entérope hekove oikove hag̃ua,+ ha haʼe heʼi péicha:
6 “Che, Jehová, ajapo hustísia ha upévare rohenói,
añakarama nde póre ha roprotehe.
Che romeʼẽta peteĩ kompromísoramo umi tetãme g̃uarã.+
Che romondo rehesape hag̃ua umi tetãme.+
Ha reguenohẽta umi oguapývape pytũmbýpe pe kárselpe.+
8 Che hína Jehová, péicha che réra.
Che napermitimoʼãi oñemombaʼeguasu ótrope.
Ndahejamoʼãi umi taʼangakuéra orresivi la chéve okorrespondéva.+
9 Pemañami mbaʼéichapa oñekumpli umi mbaʼe haʼe vaʼekue ñepyrũrã.
Ha koʼág̃a amombeʼu hína notísia ipyahúva,
che amombeʼúma koʼã mbaʼe oñepyrũ mboyve oiko”.+
10 Pepurahéi Jehovápe peteĩ músika pyahu.+
Pembotuicha chupe peẽ peikóva umi lugár mombyryvehápe.+
Pembotuicha Ñandejárape peẽ marinéro pejehekáva pe márpe,*
peẽ ísla ha umi oikóva upépe.+
11 Hatã pepurahéi peẽ peikóva desiértope,+
umi oikóva umi siudáre, umi puévlo oikohápe umi Quedarpegua.+
Vyʼápe pepurahéi peẽ peikóva umi sérrore,
peẽ hénte, hatã pesapukái umi montáña ruʼã guive.
12 Pembotuichákena Jehovápe,
umi ísla rehe peikuaauka vaʼerã haʼe tuichaha.+
13 Jehová osẽta hína peteĩ kuimbaʼe poderósoicha.+
Hiʼãntema chupe osẽ oñorairõ peteĩ gerréro pyʼaguasu ojapoháicha.+
Hatã osapukáita, pe gerrahápe ojejapoháicha.
Ohechauka porãta haʼe ipoderosoveha iñenemigokuéragui.+
14 Haʼe heʼi: “Hetaiterei tiémporema akirirĩ,
ajejoko ha ndaʼéi ni una palávra.
Péro koʼág̃a peteĩ kuña imemby potávaicha,
asapukáita, chepyahẽta ha chejukuʼa vaipáta.
15 Aitýta yvýre umi montáña ha sérro,
ha ambopirupáta umi plánta.
Umi rríogui oikóta yvy perõ,*
ha umi estéro isekopáta.+
16 Che agiáta umi siégope oho hag̃ua peteĩ tape ndoikuaáivare,+
ohóta hikuái umi lugár ndojekuaáivare.+
Che ajapóta koʼã mbaʼe ha ndahejareimoʼãi chupekuéra”.
17 Umi ojeroviáva umi dios raʼangáre oñemotĩta,
operdéta iñenemigokuéra kóntrape.
Haʼekuéra oiko heʼi umi taʼanga ojejapóvape metálgui: “Peẽ hína ore dios”.+
18 Peẽ napehendúiva, pejapysakána pehendu hag̃ua,
peẽ pendesiégova, peñatendéna pehecha hag̃ua.+
19 ¿Oĩ piko ótro isiégova che siérvoicha?*
Haʼe ningo che mensahéro, ¿oĩ piko ótro nohendúiva haʼéicha?
¿Máva ótro piko isiégo oĩháicha che siérvo avendesívape?
¿Oĩ piko ótro ivaivéva isituasión Jehová siérvogui?+
20 Rehecháramo jepe heta mbaʼe nereñatendéi umívare,
nde rehendu, péro nereñatendéi la rehendúvare.+
21 Jehová ningo ihústo,
upévare haʼe vyʼápe ohechauka pe léi* tuichaha ha iñimportanteha.
22 Ko puévlo opyta mbaʼeveʼỹre, ojepeʼapaite chugui ikosakuéra,+
haʼekuéra opyta kárselpe,+ ndaikatuvéi osẽ umi kuévagui.
Ojepeʼapa chuguikuéra la orekóva ha ndaipóri osalváva umi héntepe.+
Ojegueraha pe puévlope ha ndaipóri heʼíva: “Pegueru jeýna chupekuéra”.
23 ¿Máva pende apytépe ohendúta koʼã mbaʼe?
¿Máva piko ohendu ha oaprendéta koʼã mbaʼe ideprovécho hag̃ua chupe tenonderãme?
24 ¿Máva piko oheja ojegueraha Jacóbpe?
¿Máva opermiti ojesakea Israélpe?
¿Ndahaʼéi piko Jehová kóntrape la opekáva hikuái?
25 Upévare Ñandejára ipochy hesekuéra ha orrenegaiterei, ha opermiti oiko gérra oheja vaíva ipaíspe.+
Koʼã mbaʼe haʼete voi tata okarúva hesekuéra,
péro haʼekuéra nopenái la oikóvare ha oho vaive chupekuéra,+
mbaʼeve ndopokói ikorasõre ha nokambiái.+
43 Jacob, Jehová ningo nde Apohare,
Israel, haʼe hína pe ndeapo vaʼekue.+
Ha haʼe heʼi ndéve:
“Ani rekyhyje, pórke che apagáma rogueru jey hag̃ua.+
Che rohenóima nde rérarupi. Nde ningo chembaʼéma.
2 Nde rehasa vove oĩhárupi y, che aĩta nendive.+
Ha rehasa vove umi rríore, nderejahogamoʼãi.+
Rehasa vove tata mbytérupi, nde nderekaimoʼãi,
pe tata nanderapymoʼãi ni michĩmi.
3 Pórke che hína Jehová, nde Jára.
Che ningo Israel Jára,* nde Salvadór.
Che ameʼẽma Egipto, Etiopía ha Sebá nderehehápe,
péicha apaga rogueru jey hag̃ua.
Upévare, rosalva hag̃ua*
antregáta heta hénte ha tetã nderehehápe.
5 Ani rekyhyje, che aime nendive.+
Aguerúta ne familiarépe pe ésteguio,
ha ambyatýta chupekuéra pe oésteguio.+
6 Che haʼéta pe nórtepe: ‘Eheja chupekuéra tou jey’.+
Ha pe súrpe haʼéta: ‘Anive ejoko chupekuéra.
Pegueru jey koʼápe che raʼykuéra oĩvape mombyry, pegueru jey che rajykuérape umi lugár oĩvagui mombyryete.+
7 Tou jey enterove umi ogueraháva che réra,*+
umi che ajapo vaʼekue chemombaʼeguasu hag̃ua.
Che akrea ha ajapo chupekuéra’.+
8 Che puévlo ningo hesa péro ndohechái, ijapysa péro nohendúi.
Pehejána chupekuéra tou.+
9 Toñembyaty entéro umi tetã peteĩ lugárpe,
ha toñembyaty oñondivepa umi puévlo.+
¿Máva piko idioskuéra apytégui ikatúta heʼi koʼã mbaʼe?
¿Máva piko ikatu omombeʼu umi mbaʼe oikótava amo gotyove?+
Topresentána itestigokuéra ohechauka hag̃ua haʼekuéra ihustoha.
Osino ótro tohendu heʼi hag̃ua, ‘Siertoite la heʼíva’”.+
Ajapo upéva ikatu hag̃uáicha chekuaa ha pejerovia cherehe,
ha pentende hag̃ua che núnka nakambiaiha, che siémpre el mísmo.+
Che mboyve ndaipóri vaʼekue ni peteĩ dios,
ha che rire, ndaipóri avei.+
11 Che hína Jehová,+ ha che añoite pende salvadór”.+
12 Jehová heʼi: “Che amombeʼu vaʼekue la ajapótava, che posalva ha aikuaauka vaʼekue ajapotaha upéva.
Upérõ ndapeguerekói vaʼekue ótro dios.+ Upévare peẽ hína che testígo.
Che hína pe Dios verdadéro.+
Ajapo jave álgo, ¿máva piko ikatu chejoko?”.+
14 Jehová, Israel Jára,*+ opaga vaʼekue pendegueru jey hag̃ua,+ ha heʼi péicha:
“Penderehehápe che hetápe amondóta Babilonia kóntrape, aitypáta umi tránka orekóva pe siuda rokẽ.+
Aganáta umi caldeo oĩvape umi várkope, ha opytáta oñelamenta hikuái upépe.+
15 Che hína Jehová, pe Dios Sánto,+ Israel Apohare,+ che hína pende Rréi”.+
17 Haʼe omomýi umi ehérsitope, umi kárro de gérra,
kavaju ha umi gerréro poderósope osẽ hag̃ua oñorairõ.+
Ha haʼe heʼi: “Hoʼapáta hikuái ha ndaikatumoʼãvéima opuʼã,+
hekovekuéra opa reíta, umi lámpara rendy ogue ha opa reiháicha”.
18 “Ani penemanduʼa umi mbaʼe yma guarére.
Anive pesegínte pepensa umi mbaʼe ohasáma vaʼekuére.
19 Pemañami, che ajapóta hína álgo ipyahúva,+
koʼág̃a voi oñepyrũma oiko.
Peẽ katuete pehecháta.
20 Umi animál salváhe oikóva pe ñúre, chemombaʼeguasúta.
Che puévlo aiporavo+ vaʼekuépe
che ameʼẽ y hoyʼu hag̃ua.
21 Che aforma pe puévlo chembaʼerã,
oikuaauka hag̃ua umi mbaʼe porãita che ajapóva.+
23 Ndereguerúi ovecha rejapo hag̃ua chéve ofrénda ojehapypaitéva.
Nde nderejapói sakrifísio chemombaʼeguasu hag̃ua.
Che ndoroovligái regueru hag̃ua chéve rregálo,
¿che piko tódo el tiémpo aikóva ajerure ndéve olívano nekaneʼõ meve?+
24 Ndereipurúi nde pláta rejogua hag̃ua chéve takuarílla hyakuã asýva,
ha rehapýramo jepe chéve umi animál kyrakue, che ndaguerohorýi umíva.+
Umi nde pekádo haʼete peteĩ kárga chéve g̃uarã.
Chemokaneʼõma umi ne rembiapo vaikue.+
25 Upéicharõ jepe, che réra rehehápe+ avorra umi ne rembiapo vai,+
ha cheresaráita nde pekadokuéragui.+
26 Ñapresenta káda uno ñande káso.
Chemomanduʼána, emombeʼúna ndehaitéma la oiko vaʼekue ehechauka hag̃ua nde erekoha la rrasón.
28 Upévare umi prínsipe oservíva pe lugár sagrádope ikyʼáta che renondépe.
Che antregáta Jacóbpe oñehundi hag̃ua,
ahejáta oñeñeʼẽ vai Israel rehe”.+
44 “Jacob, nde ningo che siérvo.
Israel, ndéve che roiporavo vaʼekue. Koʼág̃a aipota cherendumi.+
Che haʼe ndéve: ‘Ani rekyhyje che siérvo Jacob.+
Jesurún,*+ ndéve che roiporavo vaʼekue.
3 Che ameʼẽta y umi ijuhéivape,*+
ha umi lugár isekohárupi osyrýta peteĩ arrójo.
Ameʼẽta che espíritu ne familiakuérape,+
avendesíta ne desendiéntepe.
4 Okakuaáta hikuái umi kapiʼipe vérde asýicha,+
ojoguáta umi álamo máta oĩvape umi arrójo kóstare.
5 Oĩta heʼíva: “Che ningo Jehová mbaʼe hína”.+
Ótro heʼíta heraha Jacob,
ótro katu oskrivíta ipóre: “Che Jehová mbaʼe hína”.
Oĩta oñembohérava Israel’.
6 Che ningo Jehová, ha che hína Rréi Israélpe,+ che apaga agueru jey hag̃ua che puévlope.+
Che hína Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, ha che haʼe:
7 ¿Oĩ piko ótro ikatúva oñekompara cherehe?+
Taipyʼaguasúna ha toñeʼẽ, topresentána pruéva ohechauka hag̃ua siertoha upéva.+
Tomombeʼu umi ótro dios umi mbaʼe oikótava koʼẽrõitéma
ha umi mbaʼe oikótava amo gotyove,
che ajapo haguéicha aikóvo yma ajapo ypy guive che puévlope.
Che ningo káda únope amombeʼu umi mbaʼe ajapótava.
Peẽ hína che testígo.+
¿Oĩ piko ótro Dios cheichagua?
No, ndaipóri. Ndaipóri ótro Ita Guasu ikatúva pendeprotehe.+ Che aikuaa porã ndaiporiha ótro’”.
9 Enterove umi ojapóva taʼanga ndahaʼéi mbaʼeve.
Umi mbaʼe haʼekuéra omombaʼeguasúva ndaideprovéchoi avavépe.+
Umíva ndohechái ni ndoikuaái mbaʼeve,+ upévare ndoikomoʼãi testigorã.
Enterove persóna ojapóva umi taʼanga, oñemotĩta.+
10 Mbaʼevépe ndaideprovéchoi
pe ojapóva dios térã taʼanga de metál.+
11 Haʼe ha enterove iñirũnguéra oñemotĩta.+
Umi ojapóva umi taʼanga ningo yvypóra rei.
Enterove toñepresenta ha toñemboʼy ilugárpe,
haʼekuéra okyhyjéta ha oñemotĩta.
12 Pe erréro omoĩ pe iérro tatápe
ha oipuru iñerramiénta ombaʼapo hag̃ua hese,
upéi ijyva imbaretévape omoldea pe iérro martíllope ha oñepyrũ ojapo pe taʼanga.+
Upéi oñepyrũ iñembyahýi ha ikangy,
ndoyʼuvéi ha ikaneʼõ.
13 Pe artesáno ombaʼapóva madérare, oipyso pe madéra ári pe piolín omedi hag̃ua, upéi odivuha tísa pytãme.
Upéi oipuru pe eskofína omoldea hag̃ua, ha omarka ohóvo peteĩ erramiéntape.*
Omoldea pe yvyra ojogua peve peteĩ kuimbaʼépe,+
pe taʼanga ojogua peteĩ persónape ha iporãiterei la itraváho.
Upéi ojegueraha oñemoĩ hag̃ua peteĩ témplope.*+
14 Oĩ avei peteĩ oitýva umi sédro máta.
Haʼe oho oiporavo peteĩ yvyramáta,
peteĩ rróvle máta, ha oheja okakuaa imbarete porã peve pe kaʼaguýpe.+
Haʼe oñotỹ peteĩ laurél máta, upéi pe ama omongakuaa chupe.
15 Upéi upe yvyramáta ojepuru jepeʼarã.
Pe kuimbaʼe oipuru michĩmi ojepeʼe hag̃ua,
ha avei oñekosina hag̃ua.
Péro avei pe yvyrágui ojapo peteĩ taʼanga ha oñesũ henondépe,
ojapo chugui peteĩ dios ha oadora chupe.+
16 Upe yvyramátagui alamita oipuru jepeʼarã,
upévape haʼe ombojy la isoʼo ha hoʼu hyg̃uatãha meve.
Avei oipuru pe yvyra ojepeʼe hag̃ua ha heʼi:
“Igustoite koʼápe tata ypýpe. Cherete aku porã amaña aja pe tatarendýre”.
17 Upe hembývagui ojapo peteĩ taʼanga ha oñesũ henondépe,
ojapo chugui peteĩ dios ha oadora chupe.
Oñemboʼe chupe ha heʼi:
“Chesalvamína, nde ningo che jára”.+
18 Umi hénte ndoikuaái ha nontendéi mbaʼeve,+
hesakuéra oñemboty ha ndohechái mbaʼeve,
haʼekuéra* ndopillái mbaʼeve.
19 Avave ndojepyʼamongetái, ndoikuaái ha nontendéi mbaʼeve.
Upévare nopensái péicha:
“Peteĩ pedáso upe yvyrágui aipuru ajepeʼe hag̃ua.
Upéi ajapo pan ha ambojy che soʼo.
¿Aipurúta piko upe hembýva ajapo hag̃ua peteĩ mbaʼe ñanembojeguarúva?+
¿Aikóta piko amombaʼeguasu peteĩ yvyra pedáso?”.
20 Upe persónape oñembotavy,
ha haʼe oheja ikorasõ ogueraha vai chupe, haʼete hoʼúva tanimbu rei.
Upe persóna ndaikatumoʼãi ojesalva ni ijupe.* Haʼe nopensái ha ndeʼíri:
“Che pópe areko peteĩ mbaʼe ndovaléiva mbaʼeverã”.
21 “Jacob, nemanduʼákena koʼã mbaʼére,
Israel, ani nderesarái.
Nde ningo che siérvo, che rojapo vaʼekue.+
Che ndacheresaraimoʼãi ndehegui che siérvo Israel.+
22 Avorráta umi ne rembiapo vaikue ha nde pekadokuéra avei.
Ha aipurúta peteĩ arai amoʼã hag̃ua umíva.+
Eju jey che rendápe, che apagáta rogueru jey hag̃ua.+
23 Yvágape tojesapukái vyʼágui,
pórke Jehová okumplíma la heʼi vaʼekue.
Tosapukái vyʼágui enterove oĩva ko yvy ape ári.
Tosapukái vyʼágui umi montáña,+
pe kaʼaguy ha entéro umi yvyramáta,
pórke Jehová opagáma ogueru jey hag̃ua Jacóbpe.
Israélpe ojehecháta Ñandejára podér tuichaitéva”.+
24 Che hína Jehová, ha che apagáma rogueru jey hag̃ua.+
Che rojapo vaʼekue nde sy retepýpe.
Upévare che haʼe ndéve:
“Che hína Jehová, pe ojapo vaʼekue opa mbaʼe.
Che aipyso pe yvága peteĩ télaicha,+ ha ajapo* avei ko yvy.+
¿Oĩ piko raʼe chendive álgien chepytyvõ hag̃ua?
Umi iñarandúva oñekonfundipa, che voi akonfundipa chupekuéra.
Che ahechauka vyroreiha umi mbaʼe oikuaáva hikuái.+
26 Che añenkarga oñekumpli hag̃ua umi mbaʼe heʼíva che siérvo,
ha umi che mensahéro omombeʼúva che katuete akumpli.+
Che haʼe Jerusalén rehe: ‘Upe siudápe ojeiko jeýta’,+
che haʼe umi siuda oĩvare Judápe: ‘Umi siuda oñemopuʼãta,+
ha che añenkargáta oñemyatyrõ jey hag̃ua’.+
28 Che hína upe heʼíva Ciro+ rehe: ‘Haʼe hína pe pastór che aiporavo vaʼekue,
haʼe ojapopaitéta umi mbaʼe che aipotáva’.+
Che hína upe heʼíva Jerusalén rehe: ‘Ko siuda oñemopuʼã jeýta’,
ha pe témplore katu haʼe: ‘Isimiénto ojekoloka porãta’”.+
45 Jehová oiporavo Círope,+ ha ojagarra chupe ipo deréchagui.+
Haʼe oelehi chupe ojagarra hag̃ua umi tetã,+
ha oipeʼapa hag̃ua umi rréigui hiʼarmakuéra.
Ñandejára oavri chupe pe siuda rokẽ,
umi puérta oĩva pe entrádape opyta nandi.
Ñandejára heʼi chupe péicha:
Che amonguʼíta umi okẽ de kóvre,
ha amopẽta umi tránka de iérro orekóva umi okẽ.+
3 Che ameʼẽta ndéve umi tesóro oñeñongatúva umi lugár iñypytũháme,
umi tesóro oĩva kañyháme.+
Ajapóta upéva reikuaa hag̃ua che haʼeha Jehová,
che hína Israel Jára, ha che rohenói nde rérarupi.+
4 Nde ningo ndachekuaái kuri, upéicharamo jepe che rohenói nde rérarupi,
ameʼẽ ndéve peteĩ téra iñimportánteva ha ojerrespetátava.
Che ajapo upéva che siérvo Jacob, ha Israel rehehápe, che aelehi vaʼekue chupe.
5 Che hína Jehová, ha ndaipóri ótro,
ndaipóri ótro Dios cheichagua.+
Nde ndachekuaáiramo jepe, che romombaretéta.
6 Péicha entéro hénte oĩva kuarahyresẽ guive
kuarahyreike peve,*
oikuaáta ndaiporiha ótro Dios cheichagua.+
Che hína Jehová ha ndaipóri ótro.+
7 Che ajapo pe lus+ ha pe pytũmby.+
Che ikatu amoĩ pyʼaguapy+ térã ikatu ambou kastígo.+
Che hína Jehová, ha che ajapo koʼã mbaʼe.
8 Yvága, peheja toky ko yvy ape ári,+
amáicha toguejy hustísia umi araígui.
Tojeavri pe yvy ha pe salvasión taheñói umi semíllaicha.
Pe hustísia avei taheñói ha taisarambi ko yvy tuichakuére.+
Che hína Jehová, ha che ajapo koʼã mbaʼe”.
9 Oho vaíta pe oñemoĩvape Ijapohare rehe,*
pórke yvyporakuéra ningo kambuchi jekakuénte.
Pe persóna peteĩ kambuchi pedásonte oñemombóva pe yvýpe.
Pe ñaiʼũ piko heʼíta pe Alfarérope:* “¿Mbaʼéiko nde la rejapóva?”,+
pe mbaʼyru piko heʼíta chupe: “Nde ningo nderevaléi rejapo hag̃ua mbaʼeve”.
10 Oĩ ningo heʼíva itúape: “¿Maʼerã piko nde chegueru ko múndope?”, ha isýpe katu heʼi: “¿Máva piko heʼi ndéve nememby hag̃ua raʼe?”.
Koʼãichagua persónape katuete oho vaíta.
11 Jehová ningo Israel Jára,*+ haʼe ojapo ipuévlope. Haʼe heʼi:
“¿Peẽ piko peikóta pediskuti umi mbaʼe che adesidíva oikotaha?
¿Peẽ piko pejéta chéve mbaʼépa ajapo vaʼerã che familiakuérare+ ha umi mbaʼe ajapo vaʼekuére?
12 Che ajapo vaʼekue ko yvy+ ha ajapo yvypórape oiko hag̃ua pype.+
13 Jehová ningo umi ehérsito yvagapegua ruvicha, ha haʼe heʼi:
“Che ningo chehústo, upévare aiporavóta peteĩ kuimbaʼépe,+ ha che ambojojáta chupe haperã.
Haʼe hína pe omopuʼãtava che siuda,+
ha ndoikomoʼãi opaga ni okoimea+ ogueru jey hag̃ua umi prisionérope”.+
14 Jehová heʼi: “Umi mbaʼerepy* Egiptopegua ha umi merkadería* Etiopiagua,
avei umi kuimbaʼe Sebagua ijyvatéva,
oúta ne rendápe ha umíva nembaʼéta.
Chupekuéra ojepokuáta kadénape ha oikóta nde rapykuéri.
Oúta oñesũ ne renondépe+ ha heʼíta ndéve:
‘Roikuaa porã Ñandejára oĩha nendive,+
ha ndaipóri ótro Dios, ndaipóri ótro haʼeichagua’”.
15 Israel Jára, nde hína pe Salvadór.+
Nde ningo ndereikói remombeʼupa la rejapótava.
16 Umi ojapóva taʼanga oñemotĩta,
chupekuéra oñemonáta yvýre.+
17 Israel, Jehová ndesalváta pára siémpre.+
Nde arakaʼeve nereñemotĩmoʼãi ha entéronte imanduʼa porãta nderehe.+
18 Jehová hína umi yvága Apohare,+ pe Dios verdadéro.
Haʼe okrea ha omopyenda porã ko yvy,+ haʼe hína Ijapohare.
Ñandejára heʼi: “Che hína Jehová, ndaipóri ótro cheichagua.
19 Che nakañýi pendehegui, ni ndahái peteĩ lugár iñypytũháme añeʼẽ hag̃ua peẽme.+
Che ningo núnka ndaʼéi Jacob familiakuérape:
‘Peẽ cherekáramo jepe, ndachetopamoʼãi’.
Che hína Jehová, che haʼéva siémpre iporã ha ihústo.+
20 Peẽ hénte pejei vaʼekue umi tetã poguýgui,
peñemboja che rendápe, peñembyaty ha peju.+
Umi ogueraháva upérupi umi taʼanga ningo ndoikuaái mbaʼeve,
haʼekuéra oñemboʼe umi dios ndaikatúivape osalva chupekuéra.+
21 Peñemongeta oñondivepa,
pemombeʼu pende káso ha pepresenta umi pruéva.
¿Máva la heʼi vaʼekue koʼã mbaʼe oikotaha?
¿Máva omombeʼu umi mbaʼe ymaite guivéma?
¿Ndahaʼéi piko che voi? Si, che la haʼe vaʼekue, che hína Jehová.
Ndaipóri ótro Dios cheichagua.
Chéngo peteĩ Dios hústo ha pende Salvadór,+ ndaipóri ótro cheichagua.+
22 Ko yvy kompletoite, peju che rendápe ha che posalváta.+
Che hína pende Dios ha ndaipóri ótro.+
23 Pe osẽ vaʼekue che jurúgui siertogua hína,
katuete oñekumplíta.
Che rérare ahura:+
enterove oúta oñesũ che renondépe
ha ohuráta chéve nachetraisionamoʼãiha.+
24 Haʼekuéra heʼíta: ‘Ore roikuaa porã Jehová ihústo ha ipoderosoha.
Enterove ipochýva Ñandejárare oñemotĩta ha oúta oñepresenta henondépe.
25 Israel familiare ohechakuaáta ojapo porã hague oservívo Jehovápe,+
haʼekuéra oĩta orgullóso umi mbaʼe Ñandejára ojapóvare oipytyvõ hag̃ua chupekuéra’”.
46 Pe dios Bel ojayvy,+ pe dios Nebo ojayvy.
Umi taʼanga ojehupi umi animál de kárga ári.+
Umi animál ikaneʼõ ha umi taʼanga peteĩ kárga ipohyietereíva chupekuéra g̃uarã.
2 Umi dios ndaikatúi ni ijupe ojesalva,*
ndaikatúi orreskata haʼangakuéra ojegueraháva peteĩ kárga ojeguerahaháicha.
Enterove ojayvy ohóvo, ojegueraha chupekuéra prisionéro.
3 “Pejapysakána cherehe, peẽ Jacob familiakuéra, enterove peẽ haʼéva Israel rogaygua.+
Che añangareko nderehe renase guive, akuida nderehe peteĩ sy oñangarekoháicha imembýre.+
4 Ha peẽ pendetujáramo jepe pehóvo, che núnka nakambiái, che siémpre el mísmo.+
Ha ág̃a peẽ peneakãrangue morotĩmba vove, che asegíta pende ykére,
ajapo haguéicha yma, che poguerekóta che jyva ári ha posalváta.+
5 ¿Mávare piko peẽ chembojojáta?+
¿Máva piko ikatu oñekompara cherehe? ¿Pejéta piko oĩha ótro cheichagua?+
6 Oĩ umi onohẽva óro umi ivoságui,
haʼekuéra opesa ipláta peteĩ valánsape.
Haʼekuéra okontrata peteĩ ombaʼapóva metál rehe ha ojapoka peteĩ dios.+
Upéi umi hénte oñesũ pe taʼanga renondépe ha oadora chupe.+
7 Haʼekuéra ohupi pe taʼanga ijatiʼy ári+
ha ogueraha okoloka ilugárpe.
Ha pe taʼanga opyta oñemboʼy upépe, haʼe nomýiri ilugárgui.+
Umi hénte ojerure chupe ajúda, péro haʼe nokontestái,
avavépe ndaikatúi osalva isufrimiéntogui.+
8 Peẽ pekadór, pejagarrákena ensério koʼã mbaʼe.
Pendepyʼaguasúkena ha penemanduʼa koʼã mbaʼére.
9 Penemanduʼákena umi mbaʼe oiko vaʼekuére yma.*
Che hína pe Dios verdadéro ha ndaipóri ótro.
Che hína pende Jára ha ndaipóri cheichagua.+
10 Ñepyrũrã che amombeʼúma mbaʼéichapa opáta peteĩ mbaʼe.
Ymaite guive che aprofetisa vaʼekue umi mbaʼe neʼĩrava oiko.+
11 Che ahenói peteĩ ágila ou hag̃ua pe kuarahyresẽguio,*+
Che haʼéma la ajapótava ha katuete oikóta upéva, che akumplíta la adesidi vaʼekue.+
12 Pejapysakána cherehe peẽ peñemohatãva umi mbaʼe pepensávape,
peẽ peñemomombyry chehegui ha ndapejapói iporãva.
Siónpe che asalváta ha Israélpe amombaʼéta”.+
47 Nde kuñataĩ pyahu,*
eguejy ha eguapy pe yvy reípe.
Nde hína Babilonia,+ umi caldeo rajy.
Eguapy pe yvýpe, upépe ndaipóri tróno.+
Avave ndeʼimoʼãvéima nderehe reñembojeroviaha ha reiko porãha.
2 Ejagarra pe molíno ha ejapo arína.
Eipeʼa pe vélo erekóva ne akãre, ha pe nde ao joʼaha.
Ehupi pe ótro nde ao ruguái ehasa hag̃ua pe rrío,
tove tojekuaapa ne retyma.
3 Repytáta opío
ha enterove nderecháta upéicha.
Che añevengáta+ ha ndahejamoʼãi ni peteĩ kuimbaʼe oñemoĩ che raperãme.
4 “Israel Jára* hína pe opagáva oregueru jey hag̃ua.
Haʼe héra Jehová,
ha haʼe hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha”.+
5 Nde hína umi caldeo rajy,+
ha koʼág̃a tereho eguapy pe pytũmbýpe ha ani ere mbaʼeve.
Avave ndeʼimoʼãvéima nde haʼeha pe Rréina* omandáva heta goviérnore.+
Umi ijedavéva ári jepe emoĩ peteĩ júgo pohýi ogueraha hag̃ua.+
7 Nde ningo eiko ere: “Che hína pe Rréina* omandátava pára siémpre”.+
Nde nerepensái la rejapóvare,
ndereguerekói enkuénta la oikótava nderehe.
8 Nde ningo reiko porãse ha refarreasénte voi,+
reguapy trankíla ha nderekyhyjéi mbaʼevégui.
Nde eiko ere: “Ndaipóri ningo ótra cheichagua, ndaipóri cherupyty vaʼerã.+
Che núnka ndapytamoʼãi viúda, ha nomanomoʼãi ni peteĩ che memby”.+
Koʼág̃a ejapysaka la haʼétavare ndéve.
9 Degolpete mokõi desgrásia oikóta nderehe peteĩ díapente:+
repytáta viúda ha omanóta ne membykuéra.
Kon tódo oúta ndéve koʼã desgrásia.+
Péicha oikóta nderehe pórke rejapo* hetaiterei paje ha reipuru máhia, ha hetaiterei vése rejapo koʼã mbaʼe.+
10 Nde rejapo umi mbaʼe ivaíva, ha repensa ndojehumoʼãiha ndéve mbaʼeve.
Ha ere vaʼekue: “Avave ndohechái la ajapóva”.
Nde nearandu ha reikuaa heta mbaʼe péro umíva ndegueraha vai.
Reiko repensa: “Ndaipóri ótra cheichagua, ndaipóri cherupyty vaʼerã”.
11 Péro heta mbaʼe vai oúta nde ári,
ha ndoservimoʼãi ndéve mbaʼeveichagua paje rejesalva hag̃ua.
Heta provléma oúta nde ári ha ndaikatumoʼãi rejei chugui.
Reimoʼãʼỹve jave reñehundietéta, oikóta nderehe umi mbaʼe núnka ni nerepensáiva oikotaha.+
12 Esegi katu eipuru máhia ha ejapo la nde paje+
rejapo haguéicha nemitã guive.
Ikatu mbaʼe ideprovécho ndéve,
ikatu mbaʼe umi héntepe remongyhyje.
13 Nde ndekuerái peve reho vaʼekue umi konsehéro rendápe,
topuʼãna haʼekuéra tandesalva koʼág̃a.
Haʼekuéra omaña umi estréllare ha oadora umi mbaʼe oĩva yvágape.+
Koʼã konsehéro ojegia pe jasy raʼýre
ha upéi omombeʼu la oikótava nderehe.
14 Haʼekuéra ningo ojogua umi kapiʼípe,
okáita hikuái tatápe.
Pe tata ningo imbareteterei ha haʼekuéra ndaikatumoʼãi ni ijupe voi ojesalva.*
Pe tata ndahaʼéi hína ojepeʼe hag̃ua hikuái
ni oho hag̃ua oguapy ijypýpe pono iroʼy.
15 Péva hína la ohaʼarõva umi echisérope.
Nde heta rembaʼapo vaʼekue hendivekuéra nemitã guive,
péro haʼekuéra odiparapáta opa gotyo rei.*
Ndaiporimoʼãi avave ikatúva ndesalva.+
48 Jacob rogaygua, pehendu la haʼétava peẽme,
peẽ peñembohérava Israel,+
peẽ pejúva Judá familiarégui.*
Peẽ ningo pehura Jehová rérare+
ha peñemboʼe Israel Járape.
Péro pendejapu ha ndapejapói mbaʼeve iporãva.+
Haʼe héra Jehová, haʼe hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha.
3 “Umi mbaʼe oiko vaʼekue,
che yma haʼéma voi peẽme oikotaha.
Umíva ningo che jurúgui osẽ ha che voi añenkarga oñemombeʼu hag̃ua.+
Upéi oñehaʼarõʼỹve jave, che akumplipaite umíva.+
4 Pórke che aikuaa mbaʼeichaitépa nde reñemohatã la erévape.
Aikuaa mbaʼeichaitépa nderovaʼatã, nerekambiaséi.*+
5 Che ymaite guive amombeʼu ndéve,
oñekumpli mboyve, che amombeʼúma ndéve.
Péicha ajapo ani hag̃ua eiko ere umi ótro dios rehe: ‘Che dios* omombeʼu chéve la oikótava,
umi dios ha taʼanga de metál arekóva omanda oiko hag̃ua koʼã mbaʼe’.
6 Nde ningo rehecha ha rehendu la haʼe vaʼekue,
¿neremombeʼumoʼãi piko umíva ótrope?+
Koʼág̃a che amombeʼu ndéve heta mbaʼe ipyahúva,+
umi sekréto nde ndereikuaáiva.
7 La che ajapóva koʼág̃a ningo ipyahu, ndahaʼéi ajapo vaʼekue yma.
Umi mbaʼe koʼág̃a ramo rehendu hína,
upévare nde ndaikatúi ere: ‘Che aikuaáma vaʼekue koʼã mbaʼe’.
8 Nde nerehenduséi+ ha nerentendeséi mbaʼeve,
ymaite guive haʼete voi rembotýva nde apysa.
9 Péro che réra rehehápe, chepochýramo jepe, ajejokótante,+
ajejokóta ahechauka hag̃ua chetuichaha.
Upévare che norohundimoʼãi.+
10 Che romopotĩ ha romoldea, péro ndahaʼéi ojejapoháicha pe plátare,+
che aheja rehasa heta mbaʼe ijetuʼúva romopotĩ hag̃ua ku oñemoingerõguáicha órnope umi metál.+
11 Che katuete ajapóta koʼã mbaʼe che réra rehehápe.+
Ndahejamoʼãi oñeñeʼẽ vai cherehe.+
Che napermitimoʼãi oñemombaʼeguasu ótrope.
12 Jacob, ejapysakána cherehe. Israel, che roiporavo vaʼekue.
Che ningo siémpre el mísmo, núnka nakambiái.+ Che hína pe primero ha pe último.+
13 Che pópe amopyenda ko yvy.+
Che po deréchape aipyso pe yvága.+
Che ahenóiramo chupekuéra, ou hikuái oñepresenta che renondépe.
14 Peñembyaty oñondivepa ha pejapysaka cherehe,
¿máva piko umi dios apytégui* ikatu omombeʼu koʼã mbaʼe?
Che, Jehová, ajevaléta peteĩ persóna ahayhúvare.+
Haʼe ojapóta la che aipotáva oiko Babilonia kóntrape,+
ha oipurúta ipodér oho hag̃ua umi caldeo kóntrape.+
15 Che haʼe oikotaha koʼã mbaʼe, che ahenói ha agueru pe kuimbaʼépe,+
la haʼe ojapótava katuete osẽ porãta.+
16 Peju che rendápe ha pehendu la haʼéva,
ymaite guive che núnka nañeʼẽiva ñemiháme.+
Oñepyrũ guive oiko koʼã mbaʼe, che aime vaʼekue upépe”.
Ñandejára Jehová ogovernáva opa mbaʼe koʼág̃a chemondo ha omeʼẽ chéve ijespíritu.
17 Jehová hína Israel Jára,* ha haʼe opaga ndegueru jey hag̃ua.+ Haʼe heʼi:
“Che Jehová, haʼe hína nde Jára.
18 Aipotaite ningo rejapo umi mbaʼe amandáva ndéve.+
19 Ne família ha ne desendiénte hetaitereíta pe yvykuʼícha.+
Israel réra núnka ndopytareimoʼãi,
ndojeimoʼãi che renondégui”.
20 ¡Pesẽke Babilóniagui!+
¡Mombyry pedipara umi caldéogui!
Peẽ peje vaʼerã: “Jehová opaga ogueru jey hag̃ua isiérvo Jacóbpe.+
21 Ñandejára ogiárõ guare ipuévlope pe desiértore,
ndofaltái vaʼekue chupekuéra y.+
Haʼe onohẽ pe itágui y chupekuéra g̃uarã, ojoka pe ita ha upégui osẽ pe y”.+
22 Jehová heʼi: “Ndaipóri pyʼaguapy pe iñañávape g̃uarã”.+
49 Peẽ islakuéra, pejapysaka cherehe.
Peẽ tetãnguéra peĩva mombyryete, peñatendemi cherehe.+
Jehová cherenóima kuri anase mboyve,+
haʼe cherenói che rérarupi aĩrõ guare che sy retepýpe.
2 Ñandejára ojapo che jurúgui peteĩ espáda haimbéva,
haʼe chereko ipópe oñangareko hag̃ua cherehe.+
Ojapo chehegui peteĩ flécha hakua porãva,
ha chemoĩ umi iflécha ryrúpe.
4 Che katu haʼe: “Reiete ningo che añehaʼã,
aipuru che podér péro ndahupytýi mbaʼeve.
Péro Jehová hína upe chehusgátava,
Ñandejára hína upe opagátava chéve”.+
5 Jehová ningo upe cheapo vaʼekue che sy retepýpe.
Ñandejára cheapo aservi hag̃ua chupe,
ha heʼi chéve agueru jey hag̃ua Jacóbpe, péicha Israel oñembyaty jeýta henondépe.+
Che aime porãta henondépe ha Jehová cheguerohorýta,
Ñandejára chemombaretéta.
6 Haʼe heʼi chéve: “Che ningo romopuʼã regueru jey hag̃ua Jacóbpe,
rembyaty hag̃ua umi israelita ojesalvávape.
Nde ningo che siérvo,
péro ndahaʼéi upévante, che romoĩ rehesape hag̃ua umi tetãnguérape.+
Péicha enterovete ko yvy ári ojesalváta, umi oĩva mombyryve jepe”.+
7 Jehová hína Israel Jára,*+ haʼe opaga ogueru jey hag̃ua ipuévlope. Haʼe oñeʼẽ upe ojedespresiávape,+ pe oservíva umi governántepe, hese ndochaʼéi pe tetã, chupe heʼi:
“Ohecha vove la oikóva umi rréi opuʼãta,
ha umi prínsipe oñesũta ne renondépe.
Péicha ojapóta hikuái pórke che, Jehová, ndafallái avavéndi.+
Che hína Israel Jára,* ha che roiporavóma”.+
8 Péicha heʼi Jehová:
“Pe tiémpo amoĩvape ahechauka hag̃ua chembaʼeporãha arresponde kuri ndéve,+
che roipytyvõ kuri pe día amoĩvape aporosalva hag̃ua.+
Che asegi añangareko nderehe romeʼẽ hag̃ua umi tetãme peteĩ kompromísoramo.+
Péicha ikatúta ojeiko porã jey pe tetãme,
ha ameʼẽ jey che puévlope iñerénsia.+
9 Ikatu hag̃uáicha ojeʼe umi prisionérope: ‘Pesẽ katu’.+
Ha umi oĩvape pytũmbýpe+ ojeʼéta: ‘Anivéma pekañy’.
Umi tape vaíre oĩta pásto porã porã,
ha umi hénte ojoguáta umi ovecha mimi opasteávape pe kálle kóstare.
10 Chupekuéra ndofaltamoʼãi tembiʼu ni y hoyʼu hag̃ua.+
Pe kuarahy ni pe arahaku ndohapymoʼãi chupekuéra.+
Pórke che agiáta che puévlope ha aiporiahuverekóta chupekuéra,+
agueraháta chupekuéra oĩhárupi umi ykua iporãitereíva.+
11 Che ambojoja asýta umi montáña ha oikóta chuguikuéra peteĩ tape,
ha umi tape amboyvatevéta.+
12 Emañami, umi hénte ou mombyrýgui,+
oĩ oúva nórte ha oésteguio,
oĩ avei umi oúva Sinim territóriogui”.+
13 Tovyʼa pe yvága ha pe yvy,+
umi montáña tosapukái vyʼágui,+
pórke Jehová okonsola ipuévlope,+
ha oiporiahuvereko umi osufrívape.+
14 Péro Sion osegi heʼi:
“Jehová chereja rei,+ Jehová hesaráima chehegui”.+
15 ¿Ikatu piko peteĩ sy hesarái imembyraʼýgui?
¿Nombyasymoʼãi piko pe imembyʼi oreko vaʼekuépe hetepýpe?
Ha oĩramo jepe kuña hesaráiva imembýgui, che arakaʼeve ndacheresaraimoʼãi ndehegui.+
16 Che askrivi nde réra che popytére,
umi ne murálla oĩ siémpre che renondépe.
17 Sion, ne familiakuéra ojapura ou jey hag̃ua.
Umi hénte ou vaʼekue ojapo sarambi ndehegui ha nerundi, osẽta odiparapa.
Jehová heʼi: “Che rekovére ahura ndéve ko mbaʼe,
umi hénte oúva ne rendápe haʼetéta voi adórno ndéve g̃uarã.
Nembojeguáta hikuái umi joya ombojeguaháicha peteĩ nóviape.
19 Nde ningo reñehundi kuri, ha upe nde yvy opyta nandi vera,+
upéicharõ jepe, koʼág̃a hetaitereíta umi hénte ha ndaiporimoʼãvéima lugár ojeiko hag̃ua.+
Umi nerundi vaʼekue,+ mombyry ohóta.+
20 Umi ne memby pyahu, onaséva umi ótro omano rire, oúta heʼi ndéve:
‘Koʼápe ndaiporivéima lugár.
Ekonsegína oréve lugár roiko hag̃ua’.+
21 Nde katu eréta nde pyʼapýpe:
‘Che ningo aime prisionéra tetã ahénope,
ha ndaikatúi chememby,
¿máva piko upéicharõ koʼã mitã ru?
¿Moõgui piko ou koʼãva?’”.+
22 Ñandejára Jehová ogovernáva opa mbaʼe heʼi:
Haʼekuéra oguerúta umi ne membykuérape ijyva ári,
ha oguerúta umi ne membykuñáme ijatiʼy ári.+
Haʼekuéra oñesũta ha oñakãityetéta ne renondépe.+
Haʼekuéra oheréita pe yvytimbo oĩva nde pýre.+
Péicha reikuaáta che haʼeha Jehová.
Umi ojeroviáva cherehe ni mbaʼevéicharõ noñemotĩmoʼãi”.+
24 ¿Ikatúta piko reipeʼa peteĩ kuimbaʼe ipoderósova poguýgui umi hénte haʼe ojagarra vaʼekue?
¿Ikatu piko remanda peteĩ governánte ipyʼahatãvape opoi hag̃ua iprisionérogui?
25 Jehová heʼi voi:
“Umi prisionéro oĩva peteĩ kuimbaʼe ipoderósova poguýpe jepe, isãsóta.+
Ha umi hénte oĩva prisionéroramo peteĩ governánte ipyʼahatãva poguýpe, opytáta lívre.+
Che añemoĩta umi oñemoĩvare nderehe,+
ha asalváta umi ne familiakuérape.
26 Umi nemaltratávape che haʼukáta hoʼo,
haʼekuéra hoʼúta huguy hoʼurõguáicha víno heʼẽ asýva okaʼu peve.
Ha enterove umi hénte oikuaáta che haʼeha Jehová.+
Che hína nde Salvadór+ ha pe apaga vaʼekue rogueru jey hag̃ua.+
Che hína Jacob Jára pe ipoderosoitéva”.+
50 Jehová heʼi:
“¿Che piko ameʼẽ raʼe pende sýpe peteĩ sertifikádo de divórsio+ amosẽrõ guare chupe?
¿Peẽ piko peimoʼã che povende hague adeve haguére algúnope?
Peẽ ningo penerembiapo vai,+ upévare peñevende vaʼekue ha pejegueraha prisionéro.
Ha pende sýpe oñemosẽ vaʼekue peẽ pende pekádo heta haguére.+
2 Upéicharõ, ¿mbaʼére piko avave ndaipóri koʼápe che ajúrõ guare?
¿Mbaʼére piko peẽ napekontestái che pohenóirõ guare?+
¿Pepensa piko che jyva mbykyetereiha posalva hag̃ua?
¿Peimoʼã piko ndarekoiha podér pogueru jey hag̃ua?+
Upéicha rupi umi pira itujupa upépe,
ha omano ndorekovéi rupi y.
3 Che amoypytũ pe yvága,+
haʼete voi amoĩva hese peteĩ téla hũ amoʼã hag̃ua”.
4 Jehová hína Ñandejára ogovernáva opa mbaʼe,
haʼe chemboʼe mbaʼéichapa aipuru vaʼerã umi ñeʼẽ iporãva,+
ikatu hag̃uáicha aikuaa mbaʼépa haʼe vaʼerã pe ikaneʼõvape.+
Ñandejára chemombáy káda pyhareve, ha ahendu haʼe chemboʼéva.+
5 Ñandejára Jehová ogovernáva opa mbaʼe omeʼẽ chéve entendimiénto.*
6 Che amoĩ che lómo umi chenupãvape,
ha amoĩ che rova umi hatã oitirávape che várva oipeʼa hag̃ua chehegui.*
Che namokañýi che rova umi cheapoʼívagui ni umi ondyvúvagui cherehe.+
7 Péro Ñandejára Jehová ogovernáva opa mbaʼe, chepytyvõta,+
upévare che nañeñanduvaimoʼãi.
Ha añehaʼã añemombarete peteĩ itáicha ambohovái hag̃ua chupekuéra.+
Che aikuaa porã nañemotĩmoʼãiha.
Toúna toñepresenta chembohovái hag̃ua.
Oiméramo oĩ opresentaséva peteĩ káso che kóntrape,
tou toñemboja che rendápe.
9 Ñandejára Jehová ogovernáva opa mbaʼe chepytyvõta.
¿Máva piko upéicharõ ikatu chekondena?
Umi vícho hoʼuháicha umi ao ha oñehundi,
péicha umi hénte oñehundíta umi aóicha.
10 ¿Máva piko pende apytégui orrespeta Jehovápe
ha iñeʼẽrendu Ñandejára siérvope?+
¿Máva piko oiko pytũmbýpe ha ndorekói ni peteĩ esperánsa?
Pejerovia Jehová rérare ha peheja ipópe opa mbaʼe.
11 “Pehendu enterove peẽ pembojepotáva pe tata,
peẽ pembovevéva hína pe tatapiriri.
Peho peguata pe tatarendy ohesapehárupi,
pe tatapiriri mbytére pekorre.
Peẽ perresivíta ko kastígo:
heta pehasa asýta ha pemanóta”.
51 “Che hína Jehová ha aipota pejapysaka cherehe enterove peẽ pejapo meméva iporãva,
enterove peñehaʼãva peñemoag̃ui cherehe.
Pemaʼẽ pe ita guasúre, chugui peẽ pesẽ vaʼekue.
Pemaʼẽ pe itakuáre, upégui che ponohẽ vaʼekue.
2 Pemaña pende túa Abrahán rehe,
ha Sara rehe,+ haʼe rupive peẽ penase vaʼekue.
Abrahán ningo haʼeñoite vaʼekue che ahenóirõ guare chupe,+
péro che avendesi rupi chupe, ifamiliakuéra hetaiterei.+
3 Jehová okonsoláta Siónpe.+
Haʼe oguerúta konsuélo entéro lugár oñehundi vaʼekuépe.+
Pe desiértogui oikóta peteĩ hardín neporãva, Edén iporã haguéicha.+
Umi ñu perõ iporãta Jehová hardín iporãháicha.+
Ojevyʼa ha ojepuka joáta upépe.
Ojejapóta ofrénda ojeagradese hag̃ua, ojejapóta upéva músika pu rory porãme.+
4 Peẽ ningo che puévlo, pehendu la haʼétava peẽme,
pejapysaka cherehe, peẽ ningo che nasión.+
Che aipurúta che podér ahusga hag̃ua umi héntepe.*+
Umi islapegua oreko esperánsa cherehe,+
ha ohaʼarõta che ahechauka che podér.
6 Pemaña pe yvágare,
ha pemaña avei ko yvýre.
Pe yvága odesapareséta tatatĩcha,
ko yvy katu oñembyaíta umi ao tujakuéicha,
ha umi hénte oikóva pype, mberúicha omanóta.
7 Peẽ ningo che puévlo ha pereko che léi* pene korasõme,+ peẽ ningo peikuaa mbaʼépa iporã.
Pehendúkena ko haʼétava peẽme,
ani pekyhyje umi oñembohorývagui penderehe, haʼekuéra ningo yvypóra reínte.
Ani pekyhyje umi mbaʼe vai heʼívagui peẽme.
8 Umichagua hénte oñehundíta, umi vícho ohundiháicha umi ao.
Umi vícho okarúta hesekuéra, hoʼurõguáicha pe lána.+
Péro che hustísia ndopamoʼãi arakaʼeve,
che salvasión ohupytýta entéro umi henerasión oúvape”.+
9 Epáyna Jehová. Epáyna ha ehechauka nde podér.+
Epáyna ejapo haguéicha yma,
ore tuakuéra ypykue oikoveha tiémpope.
Upérõ nde remonguʼi vaʼekue Rahábpe,*+
nde rehundi pe animál tuichaite oikóvape márpe, ¿ajépa?+
10 Nde remanda rupi, pe mar opyta iséko, umi y ipypukuetéva hypa.+
Nde ningo rejapo pe mar tuichaitévagui peteĩ tape ikatu hag̃uáicha ou jey nde puévlo rejogua vaʼekue, ¿ajépa?+
11 Umi hénte Jehová ojogua vaʼekue,
oupa jeýta.+
Ovyʼáta hikuái ou jeývo Siónpe.+
Haʼekuéra ovyʼaitereíta opa ára g̃uarã.+
Ndaiporimoʼãvéi ohasa asýva ni oñelamentáva.+
12 “Che siémpre ameʼẽ peẽme konsuélo.+
¿Mbaʼére piko pekyhyjéta peteĩ yvypóragui?
Haʼekuéra ningo ojogua umi kapiʼipe sapyʼaitépe ipirúvape. Enterove ningo omanóta.+
13 Che hína Jehová nde Apohare.+
Che aipyso pe yvága+ ha akoloka porã ilugárpe ko yvy,
¿mbaʼére piko nderesarái chehegui?
Nde ningo tódo el tiémpo rekyhyje upe nemongorávagui,
¿nde piko repensa haʼe ikatuha nerundi? ¿Moõ piko oĩ koʼág̃a upe nemongoráva?
14 Nde ningo kadénape rejepokua, péro koʼẽrõite repytátama lívre,+
neremanomoʼãi ni nderehomoʼãi pe sepultúrape.
Ndofaltamoʼãi avei ndéve reʼu vaʼerã.
15 Che hína Jehová nde Jára,
upe omandáva pe márpe ipochy hag̃ua ha omopuʼãva umi ijoladakuéra.+
Che cheréra Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha.+
16 Che ajevaléta nderehe aikuaauka hag̃ua che mensáhe,
che pópe añangarekóta nderehe.+
Che akoloka pe yvága ha pe yvy hendápe porã.+
Che haʼéta Siónpe: ‘Nde hína che puévlo’.+
17 Jerusalén, epáykena ha epuʼã.+
Jehová ningo ipochy kuri, ha ikastígo haʼete peteĩ kópa,
ha nde remboyʼu upéva rekaʼu peve,
ni michĩmi ndopytái pe kópape.+
18 Nde ningo heta ne família, heta mitã remongakuaa,
péro ni peteĩva ndaipóri ndegia hag̃ua, ndaipóri ndegueraha vaʼerã nde pógui.
19 Koʼã mokõi mbaʼe nderupyty: reñehundi ha repyta nandi vera,
rehasa ñembyahýi ha espádape rejejuka.+
¿Máva piko nembyasýta?
¿Máva piko nekonsoláta?+
20 Ne familiakuéra naimbaretevéi,+
káda eskínape haʼekuéra hoʼa oñedesmaja.
Ndaikatúi ojapo mbaʼeve hikuái, ojogua umi ovecha kaʼaguy ojejagarrávape peteĩ rrédpe.
Jehová ipochyeterei ha ombou hiʼarikuéra ikastígo”.
21 Nde kuña hetaite rehasa asýmava, koʼág̃a aipota rejapysaka cherehe.
Nde ningo rekaʼu, péro ndahaʼéi reʼu haguére víno.
22 Jehová hína Ñandejára ogovernáva opa mbaʼe, ha haʼe nde Jára ha odefende ipuévlope. Haʼe heʼi:
“Che ndorokastigamoʼãvéima, aipeʼáta nde pógui pe kópa nemongaʼúva,+
pe kópa orrepresentáva chepochyha.
Nde ndereʼumoʼãvéima chugui.+
23 Koʼág̃a pe kópa ameʼẽta umi nembohasa asy vaʼekuépe,+
umi heʼi vaʼekue ndéve:* ‘Ejepyso pe yvýpe ikatu hag̃uáicha ore roguata nde ári’.
Ha nde rejapo kuri upéva, reñeno haʼekuéra opyrũmba hag̃ua nderehe.
Haʼekuéra oguata ne lómo ári haʼeramoguáicha peteĩ kálle”.
52 Epáyke Sion,+ epáyke. Eñehaʼãkena eñemombarete.+
Jerusalén, nde hína peteĩ siuda sagráda, emonde umi nde ao iporãvéva,+
pórke ndoikemoʼãvéima nde siudápe avave ikyʼáva ni noñesirkunsidái vaʼekue.*+
2 Jerusalén, epuʼã pe yvýgui, eityvyro ndejehegui pe yvytimbo ha eguapy pe trónope.
Siuda de Sion, eipeʼa nde ajúragui pe kadéna* hatã oñemoĩ vaʼekue nderehe.+
3 Jehová heʼi:
“Chéve ndojepagái vaʼekue mbaʼeve peẽ peñevendérõ guare,+
ha mbaʼeve che ndapagamoʼãi pogueru jey hag̃ua”.+
4 Ñandejára Jehová ogovernáva opa mbaʼe heʼi:
“Ñepyrũrã che puévlo ojegueraha kuri Egíptope ha oiko upépe extranhéroicha,+
péro upéi Asiria reiete avei ombohasa asy chupekuéra”.
5 Jehová heʼi: “¿Mbaʼe piko ajapo vaʼerã koʼág̃a?”.
Jehová heʼi jey: “Che puévlo ningo ojegueraha kuri ótro tetãme ha ni ndojepagái hese,
umi governánte omandáva hesekuéra, osegi gueteri oñembohory che puévlore.+
Ha che réra katu ndorrespetái hikuái, tódo el día oñembohory hese.+
6 Upévare che puévlo oikuaa porãta che réra,+
upe díape haʼekuéra oikuaáta che haʼeha upe oñeʼẽva hína.
Che hína upéva”.
7 Iporãitépa jahecha pe omombeʼúva umi notísia porã* umi montáñare.+
Pe oikuaaukáva oĩha pyʼaguapy,+
pe oguerúva notísia iporãva,
omombeʼúva oĩha álgo iporãvéva ha oĩha salvasión.
Upe heʼíva Siónpe: “Koʼág̃a nde Dios haʼéma Rréi”.+
8 Ehendumi, umi guárdia oĩva pe tórre ári hatã omombeʼu la oikóva,
oñondivepa peteĩ ñeʼẽme vyʼápe osapukái.
Haʼekuéra ohecha porãitereíta mbaʼéichapa Jehová ombyaty jey umi hénte Siongua.
9 Tosapukái vyʼágui umi lugár opyta rei vaʼekue Jerusalénpe,+ tojapo upéva oñondivepa ha peteĩ ñeʼẽme,
pórke Jehová okonsola ipuévlope,+ haʼe ogueru jey umi hénte Jerusalengua.+
10 Jehová ohechauka enterove umi tetãme ipodér* sagrádo.+
Enterove ko yvy tuichakuére ohecháta mbaʼéichapa ñande Dios oporosalva.*+
11 Peẽ peraháva umi mbaʼyru ojepurúva Jehová rógape,+ pesẽke upe lugárgui,* pesẽke upégui.+
Pejei chugui ha ani pepoko mbaʼeve ikyʼávare.+
Pejeíke ijapyteguikuéra,+ peẽ pesegi vaʼerã penepotĩ.
12 Peẽ napesẽmoʼãi kyhyjepópe,
natekotevẽmoʼãi pedipara,
pórke Jehová ohóta pene renonderã,+
Israel Jára oñangarekóta avei penderehe pende rapykuéguio.+
13 Che siérvo+ iñarandúta ha entéro mbaʼe ojapóvape ojekuaáta upéva.
Chupe oñemeʼẽta peteĩ puésto iñimportánteva,
ojerrespeta ha oñembotuicháta chupe.+
14 Heta hénte oñemondýi vaʼekue omañávo hese,
pórke pe hova opyta desástre, ndaipóri ótro opytáva upéicha,
ha pe hete iporãitéva opyta desástre, ndaipóri ótro peichaite peve opyta vai vaʼekue.
15 Haʼe omondýita heta tetãme.+
Umi rréi opytáta ijurujái henondépe,+
pórke haʼekuéra ohecháta umi mbaʼe núnka ndojeʼéi vaʼekue chupekuéra,
ha ohendúta umi mbaʼe núnka nohendúi vaʼekue.+
53 ¿Máva piko ojerovia ore roʼe vaʼekuére?+
¿Ha mávapepa Jehová ohechauka+ ipodér?*+
2 Haʼe ojogua peteĩ plánta rakã+ okakuaávape henondépe,* haʼete peteĩ plánta oñembohapóva desiértope.
Haʼe noñembotuichái síno isensillomínte,+
ha jahechárõ chupe ni ndajahaséi ñañemboja hese.
3 Umi hénte odespresia ha omboyke chupe.+
Haʼe oikuaa mbaʼépa heʼise jehasa asy, ha ontende mbaʼépa heʼise la mbaʼasy.
Haʼete voi hova oñemoʼãva ñandehegui,*
ojedespresia chupe ha ñapensa haʼe ndovaleiha mbaʼeverã.+
Ñande katu ñapensa ojekastigaha chupe, ñapensa Ñandejára ombohasa asyha chupe, ha ombouha chupe peteĩ mbaʼasy.
Haʼe oheja ojekastiga chupe ñande jaiko hag̃ua pyʼaguapýpe,+
umi ijerída rupive ñande jakuera vaʼekue.+
6 Umi ovecháicha ñande jakorrepa rei upérupi,+
káda uno oho ohoseha gotyo,
péro Jehová omoĩmbaite hiʼári ñande pekádo.+
Ojegueraha chupe ojeguerahaháicha umi ovecha ojejuka hag̃ua,+
ojogua umi ovecha nahasẽivape oñeñapĩ jave,
haʼe ndeʼíri mbaʼeve.+
8 Chupe oñembohasa asy, ha ojehusga vai rupi ojejuka chupe.
¿Máva piko oinvestiga máva familiarépa* haʼe?
9 Haʼe ningo ndojapói mbaʼeve ivaíva,
ha núnka ndaijapúi vaʼekue,+
upéicharõ jepe oñemoĩ chupe peteĩ sepultúra umi iñañáva ndive,+
ha ojejukávo oñeñotỹ chupe umi iplátava ndive.+
10 Péro Jehová oheja chupe ohasa asy, okumpli hag̃ua ivolunta.
Haʼe opermiti ohasa heta sufrimiénto.
Ñandejára, nde representáramo hekove* peteĩ ofrénda+ por la kúlpaicha, haʼe ohecháta ifamiliakuérape ha oikove pukúta.+
Haʼe rupive Jehová volunta oñekumplíta.+
11 Haʼe ohasa asy haguére ojehupytýta heta mbaʼe porã ha ovyʼáta ohechávo umíva.
Che siérvo ningo ihústo ha oikuaa heta mbaʼe,+
upéicha rupi oipytyvõta heta persónape ha ojeʼéta hesekuéra ihustoha,+
haʼe ogueraháta ijapére ñande pekadokuéra.+
12 Upévare che ameʼẽta chupe ha hetave héntepe iprémio,
ha haʼe orrepartíta umi soldádo poderósondi umi mbaʼe ojepeʼa vaʼekue iñenemigokuéragui gerrahápe.
54 Jehová heʼi: “Nde kuña ndaikatúi vaʼekue nememby, esapukái vyʼágui.+
Evyʼákena ha esapukái,+ nde núnka nanderasýiva nememby hag̃ua.+
2 Embotuichave nde róga kárpa.+
Eipyso umi téla orekóva pe tavernákulo tuichaitéva.
Ani epondera, embotuicha katu pe óga kárpa,
embopuku porã umi pióla ha emoĩ hatã porã umi estáka.+
3 Nde derécha ha nde iskiérda gotyo rembotuicháta nde território.
Ne familiakuéra ojagarráta heta tetã,
ha oikóta hikuái umi siuda opytapa rei vaʼekuépe.+
4 Ani rekyhyje,+ pórke nereñemotĩmoʼãi.+
Ha ani reñeñandu vai pórke oñekumplíta la rehaʼarõva.
Ndereikomoʼãvéima nemanduʼa mbaʼéichapa reñemotĩ vaʼekue yma nemitãme.
Nderesaráita mbaʼéichapa rehasa asy vaʼekue ndeviúda tiémpope”.
5 “Nde Apohare Tuichaitéva+ haʼete peteĩ ména+ ndéve g̃uarã.
Haʼe héra Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha.
Haʼe Israel Jára,* upe ndejogua jey vaʼekue.+
Chupe oñehenóita Ñandejára ko yvy kompletoitépe.+
6 Nde ningo haʼete vaʼekue peteĩ tembireko ojeheja reíva, ndaipóri kuri konsuélo ndéve g̃uarã, péro Jehová nerenói.+
Nde ningo haʼete kuri peteĩ kuña omendáva imitã reheve, péro upéi iména odespresiáva chupe”, péicha heʼi pende Jára.
7 “Sapyʼaiténte roheja kuri,
péro che roiporiahuverekoiterei ha rogueru jeýta chendive.+
8 Che chepochyeterei nendive, ha akañy kuri sapyʼaite ndehegui.+
Péro che siémpre aporohayhueterei,* upévare roiporiahuverekóta”,+ péicha heʼi Jehová, upe opaga vaʼekue ndegueru jey hag̃ua.+
Koʼág̃a che ahura avei ndachepochymoʼãveimaha nderehe ha ndorokastigamoʼãveimaha.+
10 Umi montáña ikatu ojei ilugárgui,
umi sérro ikatu okacha vaipa,
péro che rohayhueterei* ha upéva núnka ndojeimoʼãi chehegui,+
pe kompromíso de paz ajapo vaʼekue nendive nokambiamoʼãi”,+ péicha heʼi Jehová, upe ndeporiahuverekóva.+
11 “Nde kuña+ hetaitéma rehasa asýva,
haʼete voi peteĩ torménta ndegueraháva ápe ha pépe, avave ningo nanekonsolái kuri.+
Péro che amopuʼã umi ne murálla ita ha méskla imbarete porãvape, ha ne simiéntope amoĩ ita vera hérava safíro.+
12 Pe párte ijyvatevéva ne murállagui ajapóta ita pytã iporãitereívagui,*
ha ne rokẽ ajapóta ita verágui,
ha umi ne frontérape amoĩta umi ita vera iporãitereíva.
14 Nde territóriope siémpre ojejapóta hustísia,+ péva haʼetéta voi peteĩ simiénto nemopyenda porãva.
Mombyry reiméta umi hénte nembohasa asývagui,+
nderekyhyjemoʼãi mbaʼevete asýgui.
Nderekyhyjemoʼãi pórke umi mbaʼe nemongyhyjéva, mombyry oĩta ndehegui.+
15 Algúno ndeataka sapyʼárõ,
ndahaʼemoʼãi che amanda rupi chupe.
Oimeraẽ oúva oñorairõ ne kóntrape, operdéta”.+
16 “Che ningo ajapo pe kuimbaʼe ombaʼapóvape metál rehe.
Haʼe ombojepota pe tata ombaʼapo hag̃ua pe metál rehe,
upéi ojapo chugui peteĩ árma.
Che akrea avei pe kuimbaʼe odesidívape iñaña ha oporohundi.+
17 Upévare, tahaʼe haʼéva pe árma ojepurúva ne kóntrape, núnka nosẽporãmoʼãi,+
ha oimeraẽ ndeakusáva pe huísio aja, nde rehechaukáta ijapuha.
Che, Jehová, ajapóta koʼã mbaʼe porã che siervokuéra rehehápe, ha péva peteĩ erénsia chupekuéra g̃uarã.
Che haʼéta hesekuéra ihustoha”, péicha heʼi Jehová.+
Ndaperekóiramo jepe pláta, peju katu pegueraha víno ha kamby+ gratiete.+
2 ¿Maʼerã piko peiko pejogua umi tembiʼu naiñaliméntoiva?
¿Maʼerã piko pegasta pende pláta umi tembiʼu ndaikatúivare penemohyg̃uatã?
Pehendu porãkena la haʼéva ha peʼu umi tembiʼu iporãva.+
Peʼúrõ umi tembiʼu héva, pehecháta* mbaʼeichaitépa pevyʼa.+
Che ajapóta penendive peteĩ kompromíso opa ára g̃uarã,+
péicha akumplíta apromete vaʼekue Davídpe: ahayhuetereitaha* chupe. Ha ko promésare ikatu pejerovia.+
4 Che anombra peteĩ líder+ ha governánte+ umi tetãme g̃uarã,
amoĩ chupe che testígoramo+ umi tetãme g̃uarã.
5 Peẽ pehenóita peteĩ tetã ndapeikuaáivape,
ha umi hénte upe tetãmegua oúta pene rendápe
pórke Ñandejára penembotuicháta.+
Haʼekuéra oúta Jehová rehehápe,+ haʼe hína Israel Jára.*
Tou jey Jehová rendápe, pórke haʼe oiporiahuverekóta chupe.+
Toñemoag̃ui Ñandejárare, pórke haʼe operdonambaitéta chupe hembiapo vaikue.+
8 Jehová heʼi: “Peẽ pepensáva idiferénte la che apensávagui,+
ha che rape idiferénte pe tape peẽ pesegívagui.
9 Pe yvága yvateterei oĩ, ko yvy ndaikatúi ohupyty chupe,
péicha avei che rape ijyvateve pende rapégui,
umi mbaʼe che apensáva mombyry oĩ pene pensamiéntogui.+
10 Pe ama ha pe niéve hoʼa yvágagui ikatu hag̃uáicha heʼõ pe yvy, heñói ha okakuaa umi plánta.
Pe y ndojevýi ojapopa mboyve koʼã mbaʼe.
Péicha oiko umi ombaʼapóva kokuépe oreko hag̃ua semílla oñotỹ hag̃ua, ha ani hag̃ua ofalta umi héntepe hoʼu vaʼerã.
Síno katuete oikóta opaite mbaʼe che aipotáva,+
la che haʼéva núnka nosẽvaimoʼãi.
Umi montáña ha umi sérro osapukáita vyʼágui peẽ peg̃uahẽvo,+
ha umi yvyramáta oĩva umi kaʼaguýre ojepopetéta peẽme.+
13 Okakuaa rangue umi plánta hatĩmbáva, okakuaáta enévro máta,+
ha okakuaa rangue umi pyno ñandejopi rasýva, okakuaáta mírto máta.
Koʼã mbaʼe oikótava ombotuicháta Jehová réra,+
ha opytáta de señál opa ára g̃uarã”.
56 Jehová heʼi péicha:
“Pedefende pe hustísia+ ha pejapo iporãva.
Pórke hiʼag̃uimbaitéma pe día posalva hag̃ua.
Che ahechaukáta chehustoha.+
2 Ovyʼa pe persóna ojapóva koʼã mbaʼe.
Ovyʼa pe persóna orrespetáva pe sábado oikuaágui sagradoha,
pe oñehaʼãmbaitéva ojapo che léi heʼíva.+
Pe ojejokóva ani hag̃ua ojapo mbaʼeve ivaíva.
3 Pe extranhéro oadoráva Jehovápe+ ndoikói vaʼerã heʼi:
‘Jehová chemboykéta hína ipuévlogui’.
Ha pe kuimbaʼe ndaikatúiva ifamília,* ndoikói vaʼerã heʼi: ‘Che ningo ajogua peteĩ yvyramáta ipirúvape’”.
4 Péicha heʼi Jehová umi kuimbaʼe ndaikatúivape ifamília,* umi orrespetáva pe sábado, umi ojapóva haʼe oguerohorýva ha okumplíva pe kompromíso hendive:
5 “Ameʼẽta peẽme peteĩ lugár che rógape, ha siémpre chemanduʼáta pende rérare.
Peẽ ndapeguerekói família, péro che ameʼẽta peẽme álgo iporãvéva upévagui,
pende réra ndopytamoʼãi tesaráipe.
Pende réra núnka ndojevorramoʼãi.
6 Oĩ umi extranhéro oñemoag̃uíva Jehováre oservi hag̃ua chupe,
ohechauka hag̃ua ohayhuha Jehová réra,+ ha oserviségui chupe.
Oĩ umi orrespetáva pe sábado
ha ohechaukáva sagradoha upéva.
Oĩ umi oñehaʼãmbaitéva okumpli pe kompromíso chendive.
7 Umichagua persónape che aguerúta che montáña sagrádape.+
Haʼekuéra ovyʼáta che rógape, upe lugár umi hénte ojapohápe orasión.
Che aguerohorýta umi ofrénda ojehapypaitéva ha sakrifísio opresentáva hikuái che altár ári.
Che rógape oñehenóita lugár enterove umi puévlo ojapo hag̃ua orasión”.+
8 Ñandejára Jehová ogovernáva opa mbaʼe ombyaty hína umi israelita isarambívape opárupi.+ Ha haʼe heʼi péicha:
“Ambyatýta upe lugárpe hetave persónape, ijaty hag̃ua umi ambyatýma vaʼekuéndi”.+
9 Péro enterove peẽ pejoguáva animál salváhepe, pejúke pekaru hag̃ua.
Peju enterove peẽ pejoguáva umi animál oikóvape pe kaʼaguýre.+
10 Umi guárdia oĩva pe tórrepe isiégo,+ ni peteĩva ndopillái la oikóva.+
Enterove haʼekuéra ojogua umi jagua iñeʼẽngúvape ndaikatúivape oñarõ.+
Haʼekuéra oñeno pe yvýpe ha ijukuʼa upépe umi jaguáicha, okesénte voi hikuái.
11 Haʼekuéra ningo ojogua umi jagua vareʼa* núnka nahyg̃uatãivape.
Haʼekuéra ningo pastór nontendéiva mbaʼeve.+
Enterove oho diferénte tapérupi.
Káda uno ohecha la ou porãva chupe, ha ojaprovecha hapicháre.
Haʼekuéra heʼi:
12 “Peju jaʼu víno, ñamokõ jakaʼupa peve.
Koʼẽrõ jajapo jeýta koestedía guaréicha,+
péro igustovétantema”.
57 Pe ihústova omano,
ha avave ndoguerekói upéva enkuénta.
2 Haʼe oho pe lugár oĩháme pyʼaguapy.
Umi persóna ihústova oho opytuʼu pe sepultúrape.*
3 “Péro peẽ pajeséra memby,
peju koʼápe, pende túa ningo peteĩ kuimbaʼe oporomoakãratĩva,
pende sy katu peteĩ kuña rekovai.
4 ¿Mávare piko peẽ peñembohory?
¿Mávape piko peñemokũsẽmba
peñembohory hag̃ua hese?*
Peẽ ningo pepeka ha pendejapueterei.*+
5 Peẽ peneakãraku vaipa umi yvyramáta guasu guýpe+ pemombaʼeguasúvo pende dioskuérape.
Pejapo péicha káda yvyramáta guasu oĩháme.+
Avei pejuka pene família mimíme umi ñúre,*+
umi sérro paʼũrupi.
6 Koʼág̃a peẽ peelehi umi taʼanga ojejapóva itágui,
koʼã ita hína la pene erénsia.+
Umi itápe peẽ pemeʼẽ ofrénda líkida ha rregálo.+
¿Peẽ piko peimoʼã che aguerohorytaha koʼã mbaʼe?
7 Peteĩ montáña ijyvatéva ári peprepara pende rupa,*+
peho upépe pejapo hag̃ua ofrénda.+
8 Pene rokẽ márkore ha ikupépe pemoĩ peteĩ señál
penemomanduʼáva pe taʼanga peadorávare.
Peẽ chereja ha peñemboi, pejupi pe sérrope ha pembotuichave pende rupa.
Pejapo peteĩ kompromíso pene kuimbaʼekuérandi,*
ha peñenoseterei voi hendivekuéra.+
Ha pemaña pe órgano sexuál rehe.*
9 Peẽ peguejy Mélec rendápe ha pegueraha aséite ha heta perfúme hyakuã asýva.
10 Penekaneʼõma peiko haguére pende rape vaíre.
Péro ndapejéi voi:
‘Norokonsegimoʼãi mbaʼeve’.
Upéi penekyreʼỹ jey ha upévare napeñentregái.
11 ¿Mávagui piko peñemondýi ha pekyhyje,
upévare peñepyrũ pendejapu?+
Peẽ penderesarái chehegui.+
Peẽ ndapeguerekói enkuénta umi mbaʼe haʼe vaʼekue peẽme.+
Chéngo akirirĩnte kuri ha ndaʼéi mbaʼeve,+
ha upéi ndapekyhyjevéima chehegui.
12 Péro che ahechaukáta mbaʼépa pejapo,+ ha peñembohústo guaʼunteha.+
Ndaideprovechomoʼãi peẽme mbaʼeverã la pejapóva.+
13 Pejerure vove sokórro,
umi taʼanga atyraite perekóva napendesalvamoʼãi.+
Oúta peteĩ yvytu ha oguerahapáta chupekuéra,
oipejútante ha odesapareséta hikuái.
Péro pe ojeroviáva cherehe, opytáta ko yvy ape ári,
haʼe oikóta che montáña sagráda oĩháme.+
14 Oĩta heʼíva: ‘Pearregla ha peprepara la tape.+
Peipeʼa oimeraẽ mbaʼe ikatútava omolesta che puévlope’”.
Haʼe heʼi: “Che aiko yvatete peteĩ lugár sagrádope.+
Upéicharõ jepe, aime avei umi hénte iñumíldevandi ha umi oñeñandúvandi yvýre.
Che amopuʼã umi oĩvape yvýre,
ha umi hénte iñumíldevape.+
16 Che ndachepochymoʼãi penderehe tódo el tiémpo,
ni nañemoĩmoʼãi penderehe pára siémpre.+
Ajapóramo péicha, umi hénte ikangýta ha ndorekomoʼãvéima fuérsa oikove hag̃ua,+
ha ikangypáta entéro mbaʼe orrespiráva che akrea vaʼekue.
17 Che chepochy penderehe pórke pejaprovecha pende rapicháre pendeplatave hag̃ua.+
Upévare pokastiga, akañy pendehegui ha chepochy penendive.
Péro peẽ ndapeikuaaséi mbaʼeve+ ha pesegi pejapo umi mbaʼe pendegustávante.
Akonsola jeýta che puévlope,+ amokyreʼỹta umi oñembyasývape”.+
19 Jehová heʼi: “Che amomýita che puévlope chemombaʼeguasu hag̃ua.
Ambopyʼaguapýta umi oĩvape mombyry ha umi oĩvape ag̃ui avei.+
Che amongueráta chupekuéra.
20 Umi iñañáva ojogua pe mar pochy ndaikatúivape oñekalma.
Haʼete umi oláda onohẽva oka gotyo álga rogue ha tuju.
21 Ndaipóri pyʼaguapy pe iñañávape g̃uarã”,+ péicha heʼi Ñandejára.
58 “Eikuaauka che puévlope irreveldeha.
Emombeʼu Jacóbpe umi mbaʼe vai ojapóva.
¡Ani rejejoko, hatã ere koʼã mbaʼe!+
Hatã esapukái peteĩ turúicha.
2 Káda día haʼekuéra oheka che gía,
heʼi oikuaasetereiha umi che rape.
Péicha heʼi hikuái ojaporõguáicha iporãva,
ha ndohejairõguáicha Ijára mandamientokuéra.+
Ojerure avei chéve ojehusga porã hag̃ua chupekuéra,
ovyʼarõguáicha ikatu haguére oñemoag̃ui cherehe.+
3 Ha koʼág̃a haʼekuéra heʼi: ‘¿Mbaʼére piko nerepenái orerehe roajuna jave?+
Ore* ningo roñembyasy ropeka haguére, ¿nde piko nderehechái voi upéva?’.+
Ha che akontesta: peẽ ningo peajuna jave okonveníva* peẽmente pejapo,
ha petrata vai pende personalkuérape.+
4 Peẽ ningo káda ke peajuna, katuete peñorairõmba,
peneñaña ha peñonupã vaipa.
Péichante pesegíramo peajuna, ndaikatúi pehaʼarõ ahendu la pejeruréva.
5 ¿Che piko amanda peẽme péicha peajuna hag̃ua?
¿Peimoʼã piko che aipotaha péicha pesufri?
Peiko peñakãity guaʼu peteĩ plántaicha, peñeno umi ao chalái ha tanimbu ári.
¿Péva piko la ajúno peẽme g̃uarã?
Che ningo Jehová, ¿peimoʼã piko péicha chembovyʼataha?
6 Nahániri, che aipota pejapo koichagua ajúno:
aipota peipeʼa umi prisionérogui umi kadéna oñemoĩ reiete vaʼekue hesekuéra,
pemondoho umi pióla oñapytĩva pe júgo pohýi ogueraháva umi hénte,+
pepoi umi osufrívagui,+
pemopẽ umi júgo ogueraháva umi hénte.
7 Che aipota pekomparti pene rembiʼu umi iñembyahýiva ndive,+
pemoinge pende rógape umi ndahógaivape ha umi imboriahúvape,
Ani pemboyke pene hentekuérape.
8 Pejapóramo péicha, pende lus koʼẽjúicha omimbíta,+
ha pyaʼeterei pekuera jeýta.
Pe hustísia ohóta pene renonderã,
ha Jehová podér pendeprotehéta pende kupéguio.+
9 Ha pejeruréramo ajúda Jehovápe, haʼe katuete penerendúta,
pehenóiramo chupe, haʼe heʼíta peẽme: ‘Koʼápe aime’.
Peẽ peipeʼa vaʼerã umi júgo pemoĩva ótrore,
ha anive peiko peseñala pende rapichápe ha peñeʼẽ vai hese.+
10 Peẽ pemeʼẽ vaʼerã umi iñembyahýivape la peẽ* voi peʼuséva,+
pemeʼẽ vaʼerã umi osufrívape hemikotevẽ.
Pejapóramo upéicha, peẽ pehesapéta pe pytũmbýpe,
ha pytũramo jepe, peẽme g̃uarã hesakãta asajepytéicha.+
Che pomombaretéta,*
pejoguáta peteĩ hardín ojerrega porãvape,+
pejoguáta peteĩ ykua núnka ndahypáivape.
12 Umi lugár oñehundipa vaʼekue, peẽ pemopuʼã jeýta,+
pemyatyrõta umi simiénto hetaite tiémpore opyta rei vaʼekue.+
Pemyatyrõta umi murálla ha umi kálle,+
ha opárupi umi hénte pendekuaáta pejapo rupi koʼã mbaʼe.
13 Pe sábado ningo sagrádo chéve g̃uarã, upévare peẽ perrespeta vaʼerã ha pemboyke umi mbaʼe pejaposéva.*+
Che, Jehová, haʼéma pe sábado sagradoha, ha peẽ pemombaʼe vaʼerã upe día, pevyʼa vaʼerã pejapóvo upéva.+
Pemombaʼe vaʼerã pe sábado, pemotenonde rangue pejaposéva, ha peiko rangue peñeʼẽ vyroreíre.
14 Pejapóramo upéicha, che, Jehová, poipytyvõta pevyʼa hag̃ua,
ha perekóta pende poguýpe umi lugár ijyvatéva.+
Peẽ pedisfrutáta perresivívo Jacob, pende túa ypykue yvy pene erensiarã.+
Che hína Jehová, ha che haʼéma oikotaha koʼã mbaʼe”.
2 Péro peẽ voi ningo peñemomombyry Ñandejáragui pejapóvo ivaíva,+
peẽ pepeka ha upévare haʼe oñemolómo* pendehegui,
Ñandejára napenerenduséi.+
3 Peẽ ningo pejuka pende rapichápe,*+
ha umi pende po ikyʼa pejapo haguére ivaíva.
Peẽ pendejapu,+ ha peñeʼẽ ñemi ivaívare.
4 Ndaipóri avave ojeruréva ojejapo hag̃ua hustísia,+
avave ndeʼíri pe añetegua umi trivunálpe.
Peẽ ningo pejerovia umi mbaʼe ndaikatúivare pendesalva,+ ha vyroreírente peñeʼẽ.
Peẽ peplanea ivaíva, ha upéi pejapóma umíva.+
5 Haʼete voi peñatendéva umi mbói ivenenósova rupiʼáre peipotágui oja.
Pe mbói rupiʼa ojávo, mbóinte avei osẽ jey,
oimeraẽ hoʼúva umi mbói rupiʼa omano.
Avei peẽ peipuru ñandu renimbo pejapo hag̃ua téla.+
6 Pe ñandu renimbo ningo ndoservimoʼãi pejapo hag̃ua pende aorã,
ndaikatumoʼãi pejapo chugui ao pemonde hag̃ua.+
Peẽ peperhudika umi héntepe,
peneviolénto ha napeponderái pende rapicháre.+
Peiko peplanea mbaʼéichapa peperhudikáta ótrope.
Tuicha peperhudika ha pembohasa asy umi héntepe.+
8 Ndapeikuaái mbaʼéichapa peikóta pyʼaguapýpe pende rapichándi,
ha ndapejapói hustísia.+
Siémpre peho tape ivaívare,
ha entéro ohóva upérupi, ndoikomoʼãi pyʼaguapýpe.+
9 Ñandejára, upévare ningo pe hustísia mombyry oĩ orehegui,
pe hustísia ndaorerupytýi.
Ore rosegi rohaʼarõ peteĩ lus, péro pytũmbýpe roiko.
Rohaʼarõ hesakã, péro rosegi roguata pytũmbýpe.+
10 Roguata hag̃ua, ropokómante vaʼerã umi parére ojapoháicha umi siégo,
umi ndohecháiva ojapoháicha ropokómante vaʼerã entéro mbaʼére roguata hag̃ua rohóvo.+
Asajekue jepe roñepysanga, ku roguatarõguáicha pyhare,
umi kuimbaʼe imbaretéva apytépe ore rojogua umi omanóvape.
11 Rosegi roñelamenta, rojogua umi óso ipyahẽvape,
umi palómaicha rosegi orerasẽ.
Roipota ojejapo orerehehápe hustísia, péro reiete rohaʼarõ upéva.
Rojesalvase, péro upéva mombyry oĩ orehegui.
Ore roikuaa porã heta vése roñemoĩ hague nderehe,
ha rofalla hague.+
13 Jehová, ore ningo rojere ndehegui,
ore roñemolómo ndehegui ha ropeka ne kóntrape.
Romboliga umi héntepe ombosufri hag̃ua hapichápe ha ojerrevela hag̃ua nderehe.+
Ore korasõme rojepyʼamongeta umi japúre, ha upéi roñeʼẽ ñemi umívare.+
Pe añetegua oñepysanga pe plásape,
ha pe iporãva ndaikatúi oike upépe.
15 Pe añetegua opa rei,+
ha ojesakea umi hénte oñehaʼãvape ojere umi mbaʼe vaígui.
Jehová ohechapa la oikóva ha ndogustaiete chupe.*
Mamove ndaipóri hustísia.+
16 Ñandejára oñemondýi ohechávo ndaiporiha
ni peteĩ persóna ikatúva ojapo hustísia.
Upévare haʼe oipuru ipodér oporosalva hag̃ua,
Ñandejára ohechauka ipodér ha ihustísia.
17 Ñandejára omonde pe hustísia peteĩ armadúraicha,
pe salvasión omoĩ iñakãre peteĩ káskoicha.+
Haʼe omonde pe vengánsa peteĩ aóicha okastiga hag̃ua iñenemigokuérape.+
Haʼe ojaposeterei iporãva, upe deséo haʼete peteĩ ao puku* omondéva.
18 Péicha Ñandejára omyengoviáta káda únope la hembiapokuére:+
ohechaukáta iñenemígope ipochyha hendivekuéra, umi oñemoĩva hese orresivíta la omereséva.+
Ha umi oikóvape umi íslape avei haʼe okastigáta.
19 Umi hénte oĩva kuarahyreike gotyo orrespetáta Jehová réra,
ha umi hénte oĩva kuarahyresẽ gotyo omombaʼéta avei ipodér.
Pórke Jehová oúta peteĩ rrío osyry hatãvaicha,
upéva haʼe omomýi ijespíritu rupive.
20 Jehová heʼi: “Che hína pe apaga+ vaʼekue pogueru jey hag̃ua,+ che aháta Siónpe,
aháta asalva Jacob familiakuéra ojevýva hembiapo vaikuégui”.+
21 Jehová heʼi jey: “Péva hína pe kompromíso ajapóva hendivekuéra.+ Che espíritu oĩva penendive, ha avei umi palávra amoĩ vaʼekue pende jurúpe, núnka ndojeimoʼãi pendehegui. Ndojeimoʼãi pende jurúgui, ni pene familiakuéra jurúgui, ni pene nietokuéra jurúgui. Koʼág̃a guive ha opa ára g̃uarã”, péicha heʼi Jehová.
60 “Jerusalén,*+ Jehová podér omimbi nde ári.+
Epuʼãna ehesape pórke koʼág̃a ojehesape nde ári.
2 Umi arai hũ okuvripáta umi tetã,
ha ko yvy opytáta pytũmbýpe.
Péro Jehová podér omimbíta nde ári,
ha ojekuaáta haʼe ohesapeha nderehe.
4 Eñakãrapuʼã ha emaña la oĩvare nde jerére.
Enterovéva oñembyaty hína ha ou ne rendápe.
5 Upe tiémpope nde rehecháta la oikóva ha rejajáita,+
ndepyʼarorýta ha nde pyʼaite guive revyʼáta.
Pe rrikésa oĩva pe márpe ojeguerúta ndéve,
entéro umi mbaʼe orekóva umi tetã ojeguerúta ndéve g̃uarã.+
6 Nde yvýpe oĩta hetaiterei kaméllo,
Madián ha Efágui ojeguerúta umi kaméllo imitãva.+
Umi hénte Sebagua oúta ne rendápe,
ha oguerúta hikuái óro ha olívano.
Haʼekuéra omombaʼeguasúta Jehovápe.+
7 Ojeguerúta ndéve Quedárgui entéro umi ovecha aty.+
Ha Nebayótgui ojeguerúta ndéve ovecha mácho,+ umíva oservíta ndéve.
8 ¿Máva piko umi ovevéva oúvo ojoguáva umi araípe?
Ojogua hikuái umi palómape ohóva haitýpe.
9 Umi hénte oikóva umi íslape oreko esperánsa cherehe.+
Tenondete ou umi várko de Tarsis,
ogueru pype mombyrýgui umi ne membykuérape,+
ogueru hikuái pláta ha óro.
Ne membykuéra ou omombaʼeguasu hag̃ua che réra Jehová,
10 Umi extranhéro omopuʼãta umi ne murálla,
ha umi rréi ndeservíta.+
Che chepochy kuri nendive, upévare rokastiga,
péro chembaʼeporã rupi che roiporiahuverekóta.+
11 Umi ne rokẽ siémpre ojeavríta,+
arakue ni pyharekue noñembotymoʼãi.
Péicha umi tetã oguerúta ndéve irrikésa,
ha umi rreikuéra raẽvete ojapóta upéva.+
12 Oimeraẽ tetã ha goviérno noñemoĩriva nde poguýpe oñehundíta.
Umi tetã opytáta nandi vera.+
13 Ojeguerúta ndéve umi mbaʼe iporãvéva oĩva Líbanope,+
ojeguerúta pe enévro, frésno ha siprés máta.+
Péicha oñemoporãta che témplo,
che amoporãta pe lugár amoĩhápe che py.+
14 Umi ndetrata vai vaʼekue familiare oúta oñesũ ne renondépe,
avei umi hénte nanderrespetáiva.
15 Che ningo roheja rei kuri, ha avave ndaijaʼéi nderehe, ndaiporivéi kuri avave ohasáva nde siudáre.+
Upéicharõ jepe, enterove umi hénte nemombaʼéta opa ára g̃uarã, enterove umi henerasión oútava ovyʼáta ndereheve.
Che añenkargáta oiko hag̃ua upéva.+
16 Umi tetã ha umi rréi omeʼẽta ndéve+ entéro mbaʼe reikotevẽva,+
peteĩ sy omeʼẽháicha imembýpe kamby ipéchogui.
Che hína Jehová, ha nde rehecháta che haʼeha nde Salvadór.
Che hína Jacob Jára, pe ipoderosoitéva, ha che hína pe apagáva rogueru jey hag̃ua.+
17 Kóvre rangue aguerúta óro,
ha iérro rangue pláta.
Madéra rangue aguerúta kóvre,
ha ita rangue katu iérro.
Che amoĩta pe pyʼaguapy nemoakã hag̃ua
ha pe hustísia omeʼẽ hag̃ua ndéve ne rembiaporã.+
18 Noñehendumoʼãi oĩha violénsia nde yvýpe.
Ne retã noñehundimoʼãi ha ndaiporimoʼãi sarambi ne fronterakuérape.+
Umi ne rokẽ rembohérata Ñemombaʼe, ha umi ne murállape rembohérata Salvasión.+
19 Arakuépe pe kuarahy ndohesapemoʼãi ndéve g̃uarã,
ha pe jasy ndohesapemoʼãi pyharekue,
pórke Jehová haʼéta peteĩ lus ohesapéva nde ári opa ára g̃uarã,+
nde Jára nemoporãta.+
20 Pe kuarahy núnka ndoikemoʼãvéima,
ha pe jasy siémpre ojajáita,
pórke Jehová haʼéta peteĩ lus ohesapéva nderehe opa ára g̃uarã.+
Umi día reñelamenta ha nerasẽ hague opátama.+
21 Enterovéva umi oĩva nde puévlope ihústota,
ko yvy opytáta chupekuéra opa ára g̃uarã.
Haʼekuéra hína pe plánta raʼy che añotỹ vaʼekue,
22 Pe saʼimi oĩva upéi oĩta 1.000.
Pe tetã michĩvagui oikóta peteĩ tetã ipoderósova.
Che, Jehová, ambotuicháta chupe itiempoitépe”.
61 Ñandejára Jehová ogovernáva opa mbaʼe, omeʼẽ chéve ijespíritu.+
Jehová cheporavo amombeʼu hag̃ua umi notísia porã umi hénte ivuénovape.+
Ñandejára chembou aipytyvõ hag̃ua* umi oñekevrantávape,
ha amombeʼu hag̃ua umi esklávope opytataha lívre,
ha umi prisionéro ohecha jeytaha.+
2 Jehová chembou aikuaauka hag̃ua haʼe orekoha peteĩ tiémpo ohechauka hag̃ua imbaʼeporãha,
ha orekoha peteĩ día oñevenga hag̃ua iñenemigokuérare.+
Haʼe chembou akonsola hag̃ua umi oñembyasývape.+
3 Chembou aipytyvõ hag̃ua umi oñelamentávape Sion rehe,
ameʼẽ hag̃ua chupekuéra peteĩ adórno omoĩ hag̃ua iñakãre, omoĩ rangue tanimbu,
ameʼẽ hag̃ua chupekuéra aséite ovyʼa hag̃ua, oñelamenta rangue,
ameʼẽ hag̃ua chupekuéra ao omombaʼeguasu hag̃ua chupe, oiko rangue oñembyasy.
Péicha umi hénte heʼíta hesekuéra haʼeha yvyramáta guasu hiʼa porãva,
umíva Jehová voi oñotỹ vaʼekue omombaʼeguasu hag̃ua chupe.+
4 Pe puévlo omopuʼã jeýta umi lugár aréma oñehundipa vaʼekue,
omyatyrõta umi lugár hetaite tiémporema opyta rei vaʼekue.+
Omopuʼã jeýta hikuái umi siuda oñehundi vaʼekue,+
umi lugár opyta vaʼekue nandi vera hetaite tiémpore.+
5 “Umi extráño oúta ha oñangarekóta nde ovecha atýre,
umi extranhéro+ oñangarekóta nde kokuére ha nde parraltýre.+
Umi rrikésa orekóva umi tetã opytáta peẽme g̃uarã,+
vyʼápe pemombeʼúta enterovépe perresivi hague heta rrikésa umi tetãgui.
7 Che puévlo oñemotĩ vaʼekue péro koʼág̃a orresivíta hetaiterei vendisión, el dóvle voi.
Ndoikomoʼãi itindy, síno osapukáita vyʼágui pórke oñevendesíta chupekuéra.
Iñerensiarã orresivíta hikuái el dóvle pe yvy+ otokávagui chupekuéra,
ha ovyʼáta hikuái opa ára g̃uarã.+
8 Che, Jehová, ahayhueterei pe hustísia.+
Che ndachaʼéi ñemondáre ni pe inhustísiare.+
Che ajapóta che puévlo ndive peteĩ kompromíso opa ára g̃uarã.+
Che ndafallamoʼãi hendivekuéra, ha katuete apagáta la okorrespondéva chupekuéra.
9 Entéro umi tetã oikuaáta che puévlo familiarépe.+
Umi puévlo apytépe ojekuaáta mávapa idesendientekuéra.
Ohecháva guive chupekuéra,
ohechakuaáta haʼeha Jehová puévlo ha haʼe ovendesiha chupekuéra”.+
10 Che avyʼaitereíta ahechávo Jehová ojapóva.
Che pyʼaite* guive avyʼa che Jára ojapóvare.+
Haʼe ningo omeʼẽ chéve pe salvasión che aorã.+
Peteĩ téla puku* ñanemoʼãháicha, haʼe chemoʼã ihustísiape,
ikatu hag̃uáicha amonde peteĩ turvánte*+ pe nóvio omondeháicha,*
ha peteĩ nóvia omoĩháicha umi adórno oñemoporã hag̃ua.
11 Pe yvýpe heñoiháicha umi semílla,
ha pe hardínpe heñoiháicha la oñeñotỹva pype,
péicha Ñandejára Jehová ogovernáva opa mbaʼe omoheñóita pe hustísia,+
ha umi hénte omombaʼeguasúta chupe,+ entéro umi tetã ohecháta haʼe ojapoha upéva.
62 Che ahayhu rupi Siónpe nakirirĩmoʼãi,+
ahayhu rupi Jerusalénpe ndapytamoʼãi ajapoʼỹre mbaʼeve,
asegíta péicha pe hustísia omimbi peve peteĩ lus omimbiháicha+
ha isalvasión peteĩ antórcha hendyháicha.+
2 “Jerusalén,*+ umi tetã ohecháta nde hustísia,
ha enterove umi rréi ohecháta mbaʼéichapa remimbi ha neporã.+
Nde reguerekóta peteĩ téra pyahu,+
Jehová voi omoĩta ndéve nde réra pyahurã.
3 Nde rejoguáta peteĩ koróna iporãitereívape oĩva Jehová pópe.
Pe turvánte* umi rréi oipurúva iporãiterei, péicha nde neporã Ñandejára pópe.
4 Avave ndeʼimoʼãvéima rejoguaha peteĩ kuña iména oheja vaʼekuépe,+
avave ndeʼimoʼãvéi nde yvy opytaha nandi vera.+
Nde nderérata Pe Siuda Che Aguerohorýva,+
ha nde yvy katu hérata Pe Omendáva,
pórke Jehová ndeguerohorýta,
ha nde siuda ndopytareimoʼãvéima.
5 Peteĩ kuimbaʼe omendaháicha peteĩ kuñataĩre,*
péicha umi hénte oikóva nde siudápe omendáta nderehe.
Peteĩ nóvio omenda potáva ovyʼaháicha inóvia reheve,
péicha Ñandejára ovyʼáta ndereheve.+
6 Jerusalén, che amoĩ guárdia umi ne murálla ári,
haʼekuéra siémpre omombeʼu vaʼerã la ohecháva, tahaʼe arakue térã pyharekue.
Upéicha avei peẽ pemombaʼeguasúva Jehovápe,
ndapepytuʼúi vaʼerã.
7 Ani penekaneʼõ, pesegi peñemboʼe Ñandejárape omopyenda porã meve Jerusalén,
pesegi pejapo upéva haʼe ojapo peve chugui pe siuda umi hénte omombaʼevéva”.+
8 Jehová ojapo peteĩ kompromíso, ha ohupi ipo derécha. Ñandejára ipoderosoitereíva ohura:
“Che ndahejamoʼãvéima umi ne enemígo hoʼu nde trígo.
Peẽ ningo heta pembaʼapo pejapo hag̃ua pene víno, upévare che napermitimoʼãi umi extranhéro ou hoʼupa pendehegui.+
9 Káda uno hoʼúta pe trígo okosecha vaʼekue, ha chemombaʼeguasúta, che hína Jehová.
Káda uno hoʼúta pe víno haʼekuéra voi ojapo vaʼekue, hoʼúta hikuái che róga korapýpe, upe lugár sagrádo hína”.+
10 Pehasa, peike pe siuda rokẽrupi.
Pemopotĩ che puévlope haperã.+
Pearregla pe tape,
peguenohẽmba upégui umi ita,+
pemoĩ avei peteĩ señál* ijyvatéva umi puévlo ohecha hag̃ua.+
11 Jehová omeʼẽ ko mensáhe ko yvy ape ári, umi lugár mombyryvehápe jepe:
“Peje siuda de Siónpe:
‘Pejesalva potaitéma,+
Ñandejára oĩma opaga hag̃ua okorrespondéva peẽme,
Ñandejára orekóma pene premiorã’”.+
12 Chupekuéra oñehenóita pe puévlo sagrádo, umi hénte Jehová ojogua jey vaʼekue.+
Nde reñembohérata Pe Siuda Enterove Ohekáva, ha Peteĩ Siuda Ndojehejareíriva.+
63 ¿Máva piko pe oúva Edómgui?+
¿Máva piko pe oúva Bozrágui+ ijao parapáva?*
¿Máva piko pe ijao omimbi ha iporãitéva,
pe oguatáva oúvo peteĩ gerréro poderósoicha?
Haʼe heʼi: “Che hína, che añeʼẽ umi mbaʼe iporãvarente.
Che chepoderosoiterei aporosalva hag̃ua”.
2 ¿Mbaʼére piko pytãite la nde ao?
¿Mbaʼére piko nde ao ojogua umi ao oipurúvape umi opyrũva parrál rehe?+
3 Ha heʼi jey: “Ndaipóri kuri avave chendive,
cheaño apyrũ umi parrál rehe.
Che chepochyeterei
ha upévare apyrũmba umi che enemígore.+
Arrenegaiterei ha asegi apyrũ hesekuéra.
Huguykuéra ohypyipa che ao ha opyta ikyʼapa.
4 Che adesidíma mbaʼe díapa añevengáta che enemigokuérare.+
Og̃uahẽma pe tiémpo agueru jey hag̃ua che puévlope.
5 Amaña, péro ndaipóri avave chepytyvõ hag̃ua.
Chesorprende la ndaiporiha ni peteĩ chepytyvõséva oñekumpli hag̃ua che volunta.
Upévare che aipuru che podér asalva hag̃ua che puévlope.+
Chepochyeterei ha upéva omeʼẽ chéve fuérsa.
6 Arrenega ha upévare apyrũmba umi puévlore.
Che pochykuépe amongaʼu chupekuéra.+
Huguykuéra añohẽmba pe yvýre”.
7 Amombeʼúta mbaʼéichapa Jehová ohechauka oporohayhuetereiha,*
amombeʼúta umi mbaʼe porã Jehová ojapóva.
Aikuaaukáta entéro mbaʼe Jehová ojapo vaʼekue ñanderehehápe,+
umi mbaʼe porã ojapo vaʼekue Israel familiare rehehápe.
Haʼe ojapo upéva pórke ñandeporiahuvereko ha ñanderayhueterei.*
8 Ñandejára heʼi: “Haʼekuéra ningo che puévlo. Haʼekuéra che família ha núnka ndacherejamoʼãi”.+
Upévare Ñandejára osalva chupekuéra.+
9 Haʼekuéra ohasa asýrõ guare, haʼete voi haʼe la osufríva.+
Upévare Ñandejára omondo pe mensahéro* oĩva henondépe osalva hag̃ua chupekuéra.+
Haʼe ohayhu ha ombyasýgui ipuévlope, opaga hesekuéra ogueru jey hag̃ua.+
Upévare haʼe ohupi umi héntepe ha ogueraha chupekuéra ijyva ári. Yma Ñandejára ojapo haguéicha.+
10 Péro haʼekuéra lomímo jeýnte opuʼã hese+ ha ikausakuérare Ñandejára espíritu sánto oñembyasy.+
11 Ha ipuévlo imanduʼa umi tiémpo yma guarére.
Oñepyrũ imanduʼa Moisés oikove tiémpore, ha heʼi hikuái:
“¿Moõ piko oĩ pe osalva vaʼekue chupekuéra pe márgui+ umi pastór ipuevlopegua ndive?+
¿Moõ piko oĩ pe omeʼẽ vaʼekue Moiséspe* ijespíritu sánto?+
12 ¿Moõ piko oĩ upe ogia vaʼekue Moiséspe ipodér tuichaitéva rupive?*+
¿Ha pe oavri vaʼekue pe mar ipuévlo renondépe+
ombotuicha hag̃ua héra opa ára g̃uarã?+
13 ¿Moõ piko oĩ upe penepytyvõ vaʼekue pehasa hag̃ua umi y pochy mbytérupi?
Upéicha rupi mbaʼeve napendestorvái vaʼekue
ha peho peteĩ kavaju ogalopeávaicha umi ñu perõre.
14 Umi animalkuéra oguejy opytuʼu hag̃ua pe ñu guasúpe,
péicha avei Jehová espíritu omombytuʼu chupekuéra”.+
Ñandejára, péicha nde regia nde puévlope
rembotuicha hag̃ua nde réra porãite.+
15 Nde ningo reiko pe yvága ijyvatetévape,
upe lugár iporãite ha sagrádova. Emañána upe guive.
¿Mbaʼére piko nerepenavéi orerehe ha nderehechaukavéi nde podér?
¿Mbaʼére piko naorembyasyvéi+ ha ndaoreporiahuverekovéi?+
Umíva mombyry oĩ orehegui.
16 Ñandejára, nde ningo ore Túa,+
Abrahán ikatu onega orekuaaha,
ha Israel ikatu orerrechasa,
péro nde Jehová, ore Túa hína.
Nde ningo ymáma repaga vaʼekue oregueru jey hag̃ua.+
17 ¿Mbaʼére piko Jehová repermiti roñemomombyry ndehegui?
¿Mbaʼére piko repermiti orepyʼahatã ha roju ndorokyhyjevéi ndehegui?+
Ñandejára, oreporiahuvereko jeýna,
nemanduʼa ore haʼeha nde siérvo, ore ningo nde puévlo, ne erénsia.+
18 Nde puévlo ningo sagrádo ha sapyʼamínte oiko pe yvy nde remeʼẽ vaʼekuépe chupekuéra.
Umi ore enemigokuéra opyrũmba nde rógare.+
19 Hetaite tiémporema rojogua umi tetã ndoikóivape nde poguýpe,
ha ndogueraháiva nde réra.
64 Ñandejára, hiʼãite kuri oréve reavri umi yvága ha reguejy,
ha umi montáña tokachapa ne renondépe.
2 Upéicharire, pe tata katuete ohapyháicha umi ñana pirukue ha ombopupu pe y,
péicha avei katuete umi ne enemígo
oikuaa vaʼerãmoʼã nde réra
ha umi tetã oryrýita kuri ne renondépe.
3 Nde ningo yma rejapo vaʼekue hetaite mbaʼe porã ore ni norohaʼarõiva,+
reguejy vaʼekue ha umi montáña okachapa ne renondépe.+
4 Ymaite guive avave ndohecháiva
ni nohendúiva oĩha peteĩ Dios ndeichagua.
Ndaipóri ótro ndéicha odefendéva umi osegívape neraʼarõ.+
5 Nde ningo rehug̃uaitĩ voi reipytyvõ hag̃ua umi hénte ojapóvape iporãva,+
umi ndahesaráiriva ndehegui ha ohóva nde rapére.
Nde ndepochy kuri ore roikórõ guare ropeka,+
ha péicha roiko heta tiémpore.
¿Mbaʼéicha voi piko rohaʼarõta nde oresalva koʼág̃a?
6 Enterove ningo ore rojogua umi hénte ikyʼávape ne renondépe,
umi mbaʼe porã rojapóva ojogua umi trápo oipurúvape umi kuña omenstrua jave.+
Ore roñehundíta umi yvyra rogue ipiruháicha,
ore pekádo oregueraha vaíta pe yvytu atã oguerahaháicha la oĩva haperãme.
7 Ndaipóri avave omombaʼeguasúva nde réra.
Ndaipóri oñemoag̃uíva nderehe ha oñakarama hatãva nderehe ani hag̃ua reheja chupe.
Nde ningo rekañy orehegui,+
ha reheja roñehundi ore pekádo káusare.
Ore hína pe ñaiʼũ ha nde katu pe Alfaréro,*+
ore ningo ne rembiapokue.
9 Anína ndepochyeterei orerehe Jehová,+
anína siémpre nemanduʼa ore rembiapo vaikuére.
Ore ningo nde puévlo, anína nderesarái upévagui por favór.
10 Umi nde siuda sagrádagui oiko peteĩ desiérto,
Sion ningo koʼág̃a opyta nandi vera,
Jerusalén opyta nandi vera.+
11 Ore témplo* iporãiterei ha sagrádo,
upépe ore tuakuéra ypykue nemombaʼeguasu vaʼekue,
péro koʼág̃a ojehapypa pe lugár,+
oñehundipa umi mbaʼe yma romombaʼete vaʼekue.
12 Rehechávo oikoha koʼã mbaʼe, ¿nderejapomoʼãi piko mbaʼeve?
Jehová, ¿resegítante piko rekirirĩ ha rehejáta rohasa asy?+
65 “Che ajetopaka umi noporandúi vaʼekuépe cherehe.
Che aheja chetopa umi ndacherekái vaʼekue.+
Che haʼe vaʼekue: ‘Koʼápe ningo aime che. Koʼápe ningo aime che’. Péicha che haʼe peteĩ tetã nacherenóiri vaʼekuépe che rérarupi.+
2 Che aipyso umi che jyva ha tódo el día ainvita peteĩ puévlo irrevéldevape ou jey hag̃ua che rendápe.+
Haʼekuéra oho tape vaíre+
ha ojapo la oñantoháva chupekuéra.+
3 Che puévlo osegínte oñembohory cherehe che rovaitépe.+
Umi hardínpe ojapo hikuái sakrifísio+ ha umi ladríllo ári ojapo ofrénda ojehapýva.
4 Haʼekuéra oguapy pe sementériope,+
tódo el pyhare oĩ hikuái kañyháme,
haʼekuéra hoʼu kure roʼo,+
oreko hikuái umi páila ha óllape umi tembiʼu ñanembojeguarúva.+
5 Haʼekuéra heʼi hapichápe: ‘Eñemomombyry chehegui, aníke reja cherehe,
pórke che chepotĩve ndehegui Ñandejára renondépe’.
Haʼekuéra osegínte chembopochy,* haʼete peteĩ tata osegíva hendy tódo el día.
6 Péro koʼã mbaʼe ojeskrivíma ha che areko che renondépe.
Ndapytamoʼãi ajapoʼỹre mbaʼeve.
Upéva rangue ameʼẽta chupekuéra la omereséva,
mbaʼevete asy ndahejareimoʼãi chupekuéra.+
7 Ajapóta upéva pórke haʼekuéra ha ituakuéra ypykue opeka che kóntrape”.+
Péicha heʼi jey Jehová: “Haʼekuéra ohapy sakrifísio umi montáña ári, umi sérro ári haʼekuéra oñembohory cherehe.+
Primeroite voi ameʼẽta chupekuéra pe omereséva,
mbaʼevete asy ndahejareimoʼãi chupekuéra”.
8 Péicha heʼi jey Jehová:
“Rehecháramo peteĩ parrál isúmo porãva ojejapo hag̃ua víno,
katuete eréta: ‘Anína ehundi umi parrál pórke oĩ la hiʼa porãva’.
Péicha avei che ajapóta che siervokuéra rehehápe,
ni mbaʼevéicharõ nahundipamoʼãi chupekuéra.+
9 Che anohẽta Jacob família apytégui peteĩ desendiénte,
ha anohẽta Judá familiarégui peteĩ orresivítava che montáña iñerensiarã.+
Umi che aiporavóva orresivíta pe yvy ameʼẽtava chupekuéra,
che siervokuéra opytáta oiko upépe.+
10 Saróngui+ oikóta peteĩ lugár opastea hag̃ua umi ovecha.
Ha Acor Ñúgui+ oikóta peteĩ lugár ojeguerahahápe umi vaka opytuʼu hag̃ua.
Che ajapóta koʼã mbaʼe che puévlo iñeʼẽrendúva rehehápe.
Peprepara tembiʼu pe dios de la suértepe g̃uarã,
ha pemyenyhẽ umi kópa vínogui pe dios del destínope g̃uarã.
Pórke che pohenói kuri, péro peẽ napepenái cherehe.
Che añeʼẽ, péro peẽ napeñatendéi la haʼévare.+
Peẽ pesegínte pejapo ivaíva che renondépe
ha pedesidi pejapo la chéve ndachegustáiva”.+
13 Ñandejára Jehová ogovernáva opa mbaʼe, heʼi kóicha:
“Che siervokuéra orekóta hoʼu vaʼerã, péro peẽ peneñembyahýita.+
Che siervokuéra orekóta y,+ péro peẽ pendeuhéita.
Che siervokuéra ovyʼáta,+ péro peẽ peñemotĩta.+
14 Che siervokuéra osapukáita vyʼágui, pórke oñeñandu porãitereíta.
Peẽ katu peikóta penerasẽ pórke peñeñandu vaíta,
peñelamentáta pórke pepytáta peñamarga.
15 Che siervokuérape ameʼẽta peteĩ téra pyahu,
pende réra katu opytáta che siervokuéra oipuru hag̃ua omaldesi hag̃ua ótrope.
Che, Ñandejára Jehová ogovernáva opa mbaʼe, añenkargáta pemano hag̃ua káda uno.+
16 Che avendesíta oimeraẽ oñehaʼãvape ohupyty heta vendisión,
che hína pe Dios verdadéro.
Ha oimeraẽ persóna ojapóva peteĩ huraménto,
ohuráta cherehe, che hína pe Dios verdadéro.+
Umi mbaʼe vai* oiko vaʼekue yma, opytáta tesaráipe,
aipeʼaitéta umi mbaʼe vai anivéma hag̃ua ahecha.+
17 Pórke che ajapo hína yvága ha yvy pyahu,+
ha avave naimanduʼamoʼãi umi mbaʼe oiko vaʼekuére yma,
umíva ojeietétama pene korasõgui.+
18 Upévare, pevyʼákena umi mbaʼe che akreávare,
pórke che amopuʼã jey hína Jerusalén, ha ko siuda rupive umi hénte ovyʼáta.
Pe puévlo káusare opavave ovyʼa joáta.+
19 Avyʼáta Jerusalén rehe ha chepyʼarorýta che puévlo reheve,+
upépe avave nahasẽmoʼãvéima ha ndaiporimoʼãvéima ojaheʼóva”.+
20 “Ndaiporimoʼãi avei upépe ni peteĩ mitãraʼy omanóva.
Umi hénte oikóta heta tiémpore.
Ha omanóramo jepe peteĩ persóna orekóva 100 áño, haʼe ojoguáta peteĩ mitãrusúpe.
Ha algúno opekáramo, oñemaldesíta chupe ha omanóta orekóramo jepe 100 áño.
22 Nomopuʼãmoʼãi peteĩ óga ótro oiko hag̃ua pype,
noñemitỹmoʼãi ótrope g̃uarãnte.
Che puévlo oikove pukúta peteĩ yvyramáta oikove pukuháicha.+
Umi che aiporavo vaʼekue ipyʼaite guive odisfrutáta itravahokuégui.
Pórke haʼekuéra hína peteĩ puévlo ojejapóva umi hénte Jehová ovendesi vaʼekuégui,+
idesendientekuéra oĩ avei hendivekuéra.+
24 Haʼekuéra ojerure mboyve chéve ajúda, che arrespondétama chupekuéra,
haʼekuéra oñeʼẽ aja gueteri, che ajapótama la ojeruréva.
Pe mbói katu hoʼúta yvytimbónte.
Umi animál ndoapeligramoʼãi avavépe, ndojapomoʼãi hikuái mbaʼeve ivaíva che montáña sagrádape”,+ péicha heʼi Jehová.
66 Jehová heʼi:
“Pe yvága ningo che tróno, ha pe yvy katu che pyrenda.+
¿Mbaʼeichagua óga piko peẽ pepensa ikatuha pemopuʼã chéve g̃uarã?+
¿Ha moõ piko oĩ pe lugár ikatuhápe aiko?”.+
2 Jehová heʼive: “Che voi ningo ajapo vaʼekue entéro koʼã mbaʼe.
Ha upéicha rupi entéro mbaʼe oexisti.+
La che aguerohorýva ningo koʼãichagua persóna:
pe iñumíldevape, pe ikorasõite guive oñembyasývape ha orrespetáva ipyʼaite guive che ñeʼẽ.*+
3 Pe ojukáva peteĩ tóro ojogua pe ojukávape peteĩ kuimbaʼépe,+
pe omeʼẽva sakrifísioramo peteĩ ovecha, ojogua pe omopẽvape peteĩ jaguápe ijajúra.+
Pe omeʼẽva ofréndaramo peteĩ rregálo, ojogua pe omeʼẽvape kure ruguykue.+
Pe omeʼẽva ofréndaramo olívano,+ ojogua pe omombaʼeguasúvape peteĩ taʼangápe.+
Haʼekuéra odesidi ojapo oñantohávante chupekuéra,
ha ovyʼa voi ojapóvo umi mbaʼe vai ñanembojeguarúva.
4 Upévare, che aiporavóta umi kastígo chupekuéra g̃uarã,+
ha amboúta hiʼarikuéra umi mbaʼe omongyhyjevéva chupekuéra.
Pórke che ahenóirõ guare, avave nokontestái,
ha añeʼẽrõ guare, avave nopenái cherehe.+
Haʼekuéra osegi ojapo umi mbaʼe ivaíva che renondépe,
osegi ojapo umi mbaʼe ndachegustáiva”.+
5 Peẽ perrespetáva pende pyʼaite guive* Jehová ñeʼẽ, pehendu la haʼe heʼíva peẽme:
“Umi pene ermáno ndochaʼéiva penderehe, ha penemboykéva che réra káusare, oiko heʼi guaʼu: ‘Toñemombaʼeguasu Jehovápe’.+
Péro che ajechaukáta peẽme ha pevyʼaitereíta,
ha amo ipahápe, haʼekuéra la oñemotĩtava”.+
6 Oñehendu peteĩ tyapu guasu oúva pe siudágui, pe témplogui,
Jehová omeʼẽ iñenemigokuérape la omereséva hikuái, ha upe tyapu oñehendu hína.
7 Siuda de Sion hasyete mboyve imemby hag̃ua, ja imembýma,+
haʼe hasyete mboyve, ja onaséma imembykuimbaʼe.
8 ¿Máva piko ohendúmava oikoha koʼã mbaʼe?
¿Arakaʼe piko ojehecháva koʼã mbaʼe?
¿Peteĩ siuda piko ikatu onase peteĩ díapente?
¿Ikatu piko peteĩ tetã onase sapyʼaitépe?
Péro Sion oñepyrũvo hasy imemby hag̃ua, ja onaséma imembykuéra.
9 Jehová heʼi: “¿Ahejáta piko pe kuña reiete hasy imemby hag̃ua upéi ajokótaramo ani hag̃ua osẽ imemby?”.
Ñandejára heʼi: “¿Maʼerã piko che aipytyvõta pe kuñáme, upéi ajokótaramo pe mitã ani hag̃ua onase?”.
10 Enterove peẽ pehayhúva Jerusalénpe,+ pevyʼákena Jerusalén reheve, pendepyʼarorýkena heseve.+
Peẽ peñelamentáva ko siudáre, pevyʼákena pende pyʼaite guive heseve.
11 Peteĩ sy omokambuháicha imembyʼípe hyg̃uatã meve, péicha Jerusalén omeʼẽmbaitéta peẽme peikotevẽva.
Mbaʼevete ndofaltamoʼãi peẽme, ha pevyʼaitereíta, pórke Jerusalén orresivíta heta rrikésa.
12 Jehová heʼi:
“Pe siuda ári ahykuavóta peteĩ rríoicha pe pyʼaguapy,+
umi korrentáda hatã osyryháicha, péicha umi tetã rrikésa oúta peẽme.+
Peteĩ sy omokambuháicha imembýpe, péicha oñeñangarekóta penderehe, jyva ári pejegueraháta,
opopoʼiháicha umi mitã isy rapypaʼũme, péicha peẽ peikóta.
Pevyʼáta pehechávo mbaʼéichapa oĩ Jerusalén.+
14 Peẽ pehecháta koʼã mbaʼe ha pende pyʼaite guive pevyʼáta.
Pene kangue imbarete jeýta, haʼetéta voi umi plánta ipyahu asýva.
Jehová ohechaukáta isiervokuérape ipoderosoha,
péro okondenáta iñenemigokuérape”.+
Ñandejára ipochyeterei ha oúta oñevenga hag̃ua.
Haʼe oúta okastiga hag̃ua tatápe iñenemigokuérape.+
16 Jehová okastigáta chupekuéra tatápe,
oúta ijespádare ohusga hag̃ua umi héntepe.
Hetaitereíta umi hénte Jehová ohundíva.
17 Umi hénte ojepreparáva ha oñemopotĩva oho hag̃ua oadora ótro dióspe umi hardínpe,* oñehundíta.+ Haʼekuéra oho upépe hoʼu kure roʼo,+ anguja+ ha umi tembiʼu ñanembojeguarúva, péro oñondivepa omanóta hikuái”, péicha heʼi Jehová. 18 “Che aikuaa la haʼekuéra opensáva ha la ojapóva. Upévare ambyatýta umi hénte opa tetãygua ha oñeʼẽva diferénte idióma. Haʼekuéra oúta ha ohecháta che podér”.
19 “Che amoĩta peteĩ señál umi puévlo mbytépe, ha che puévlo apytégui amondóta umi tetãre umi ojesalva vaʼekuépe. Amondóta chupekuéra Tarsis,+ Pul ha Lúdpe,+ umi hénte upepegua oipurukuaaiterei árko ha flécha. Amondóta avei umi ísla opytávape mombyry, hérava Tubal ha Javán.+ Ha umi amondo vaʼekue oikuaaukáta che podér umi tetã ndachekuaáivape ha núnka ndohecháiva che ajapóva che podér rupive.+ 20 Haʼekuéra oguerúta pene ermanokuéra oĩvape opa tetãrupi.+ Oguerúta chupekuéra rregáloramo Jehovápe g̃uarã. Ojeguerúta chupekuéra kavaju ári, karrósa, karrítope, mburika ári ha avei umi kaméllo iñakuãva ári. Oúta hikuái Jerusalénpe, che montáña sagrádape. Ojoguáta hikuái umi hénte Israelgua oúvape Jehová rógape ha oguerúva chupe rregálo peteĩ mbaʼyru potĩ asývape”, péicha heʼi Jehová.
21 Jehová osegi heʼi: “Ha unos kuántope amoĩta oservi hag̃ua de saserdóte ha avei oĩta oservíva de levita”.
22 Jehová avei heʼi: “Umi yvága pyahu ha pe yvy pyahu+ ajapóva hína opytáta pára siémpre, péicha avei pene família ha pende réra opytáta opa árare”.+
23 Jehová heʼi: “Entéro umi hénte oúta oñesũ che renondépe,*
haʼekuéra osegíta ojapo upéva káda mes ha káda semána.*+
24 Ha haʼekuéra osẽta ha ohecháta umi che enemigokuéra reʼongue,
ha umi yso oĩva hiʼarikuéra nomanomoʼãi,
ha pe tata oĩháme umi teʼongue ndoguemoʼãi,+
ha umi teʼongue ombojeguarúta entéro umi héntepe”.
Heʼiséva: “Pe salvasión ou Jehovágui”.
Térã: “ndoikuaái ipatrónpe”.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Hebréope: “noñemombúi”.
Térã: “instruksión rehe”.
Térã: “pende po henyhẽ tuguýgui”.
Térã: “servésa de trígo”.
Térã: “otransa”.
Hebréope: “oñemopotĩramoguáicha lehíape”. Kóva hína peteĩ sustánsia alkalína imbaretéva.
Térã: “fívra de línope”.
Térã: “instruksión”.
Hebréope: “rréha de arádo”.
Animál ojoguáva tópope oĩ vaʼekue Israélpe.
Térã: “pe parralty”.
Térã: “adórno ojoguáva jasy raʼýpe”.
Ehecha Dik.
Térã: “aséite valsámiko”.
Péva heʼise ani hag̃ua oñemotĩ nomendái ha naifamíliai haguére.
Hebréope: “tepoti”.
Hebréope: “1 bato”. Ehecha Info. B14.
Hebréope: “1 homer”. Ehecha Info. B14.
Hebréope: “1 efá”. Ehecha Info. B14.
Peteĩ instruménto musikál ojoguáva tamborʼípe.
Térã: “Seol”. Ehecha Dik.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Térã: “iñinstruksión”.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Térã: “póste oservítava de señál”.
Ehecha Dik.
Térã: “sánto, sánto, sánto”.
Hebréope: “1 de káda 10”.
Ikatu avei: “Haʼe”.
Péva hína Israel.
Heʼiséva: “Mbovymínte ou jeýta”.
Térã: “Seólcha”. Ehecha Dik.
Heʼiséva: “Ñandejára oĩ orendive”.
Térã: “yrapérupi”.
Térã: “hoyʼuhárupi”.
Hebréope: “pedáso”.
Térã: “távla”.
Hebréope: “peteĩ estílo komúnpe”. Ehecha Dik.
Amalisia heʼise: “Heta hénte pyaʼeterei oúta ohundi pe tetã”.
Térã: “areko rrelasión sexuál”. Hebréope: “añemboja hese”.
Siloé haʼe vaʼekue peteĩ kanál oguerúva y.
Ehecha Is 7:14.
Térã: “instruksión”.
Hebréope: “ijatiʼy ári”.
Térã: “sikómoro máta”.
Hebréope: “hapykuéguio”.
Térã: “pe asirio”.
Térã: “apóstata”.
Péva hína “pe asíriope”.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Hebréope: “oipysóta ivastón”.
Hebréope: “ojapo”.
Hebréope: “hembe espíritu reheve”.
Hebréope: “haʼéta peteĩ sínto ikuʼáre”.
Hebréope: “haʼéta peteĩ sínto ikadérare”.
Térã: “oikóta peteĩ tiémpore”.
Peteĩ animál ojoguáva jaguaretépe.
Hebréope: “animál oñemongyráva”.
Hebréope: “Jesé rapo”.
Térã: “póste oservítava de señál”.
Hebréope: “opytuʼuhápe”.
Térã: “Etiopía”.
Péva hína Babilonia.
Térã: “póste oservítava de señál”.
Térã: “umi 4 eskínagui”.
Hebréope: “Jah”. Péicha oñemombyky Jehová réra.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Térã: “póste oservítava de señál”.
Hebréope: “pe yvága púnta guive”.
Hebréope: “ha umi ikesíl”. Oiméne oñeʼẽ hína Orión rehe ha umi konstelasión oĩvare ijerére.
Ikatu avei: “demónio ojoguáva kavarápe”.
Térã: “chakál”.
Térã: “Omombytuʼúta”.
Térã: “Seólpe”. Ehecha Dik.
Térã: “oguejýma pe Sepultúrape”.
Térã: “Seólpe”. Ehecha Dik.
Hebréope: “hógape”.
Hebréope: “Aitypeíta pe typycha oporohundívape”.
Térã: “pe asíriope”.
Térã: “ipo oĩva oporonupã hag̃ua”.
Hebréope: “hógape”.
Térã: “yrape”.
Térã: “ohechaukáta mborayhu ifiélva”. Ehecha Dik.
Térã: “peteĩ travahadór okovráva okontaháicha umi áño”.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Hebréope: “ñuatĩ”.
Hebréope: “kanóa de papírope”.
Térã: “póste oservítava de señál”.
Térã: “Ménfispe”.
Hebréope: “tahaʼe pe akã térã pe huguái, pe hakã guasu térã pe ysypo”.
Koʼápe oñeñeʼẽ hína pe idióma hebreo rehe.
Térã: “pe komandántepe”.
Hebréope: “opío”.
Hebréope: “ojehecháta Egíptope opío”.
Amalisia koʼápe oñeñeʼẽ pe território yma oĩ haguépe Babilonia.
Hebréope: “chekuʼa rasyeterei”.
Térã: “peunhi”. Ehecha Dik.
Hebréope: “taʼýra”.
Heʼiséva: “Silénsio”. Péicha oñehenói Edómpe umi profesíape.
Hebréope: “pe kaʼaguýpe”.
Térã: “peteĩ travahadór okovráva okontaháicha umi áño”.
Koʼápe oñeñeʼẽ hína Jerusalén rehe.
Hebréope: “pe okuvríva chupe”.
Hebréope: “amoĩta David róga lláve ijatiʼy ári”.
Péva hína peteĩ kanál osẽva Rrío Nílogui.
Hebréope: “vírhen”.
Hebréope: “Sidón membykuña haʼéva vírhen”.
Koʼápe oñeñeʼẽ hína Judá ha Jerusalén rehe.
Ikatu avei: “isekopa”.
Ikatu avei: “isekopáva”.
Hebréope: “mar”.
Hebréope: “pe lus oĩháme”.
Hebréope: “oñepenáta hesekuéra”.
Hebréope: “omokõta”.
Hebréope: “omombytuʼúta ipo”.
Hebréope: “Jah”. Péicha oñemombyky Jehová réra.
Hebréope: “umi oikóvape yvate, pe siuda oĩvape yvatete”.
Hebréope: “peteĩ teʼongue”.
Ehecha Dik.
Térã: “pe kuñáme”. Koʼápe amalisia oñeʼẽ Israel rehe, oñekompara chupe peteĩ kuñáre ha parraltýre.
Ehecha Dik.
Térã: “Haʼe omboúta ijespíritu umi hués ári”.
Hebréope: “línea oñemedi hag̃ua”.
Hebréope: “línea oñemedi hag̃ua”.
Térã: “Seólndi”. Ehecha Dik.
Ehecha Dik.
Térã: “erramiénta de nivelasión”.
Térã: “Seólndi”. Ehecha Dik.
Ikatu avei: “Haʼekuéra ontende vove koʼã mbaʼe, okyhyjetereíta”.
Térã: “mího”.
Hebréope: “espélta”. Ehecha Dik.
Hebréope: “Ikonsého”.
Amalisia heʼise: “Pe lugár ojehapyhápe umi sakrifísio oñemoĩva Ñandejára altárpe”. Amalisia oñeñeʼẽ Jerusalén rehe.
Hebréope: “extráño”.
Hebréope: “Mbaʼéicha piko pekambiapa la kósa”.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Péva hína oñemotĩgui ha oñedesepsionágui.
Térã: “Sánto de Jacob”.
Hebréope: “oñohẽ álgo sakrifísioramo”. Péva heʼise og̃uahẽha peteĩ ñeʼẽme.
Ehecha Dik.
Térã: “távlare”.
Térã: “instruksión”.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Hebréope: “ikyra ha ijaséiteta”.
Térã: “vaka”.
Térã: “ojeseparáva pála ha rrastríllo mbohapy hãivape”.
Hebréope: “Jehová réra”.
Hebréope: “Tófet”.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Hebréope: “Pe ita guasu”.
Hebréope: “lus”.
Hebréope: “pemondóva”.
Koʼápe oñeʼẽ hína Asiria rehe.
Hebréope: “jyva”.
Térã: “ijyvatéva”.
Térã: “rróllo”. Ehecha Dik.
Koʼápe oñeñeʼẽ hína Bozrá rehe, haʼéva Edom kapitál.
Hebréope: “umi ita”.
Térã: “chakál”.
Ikatu avei: “Pe demónio ojoguáva kavarápe”.
Peteĩ guyra ojoguáva vúope.
Térã: “Umi miláno”.
Térã: “ikorasõme ojepyʼapývape”.
Térã: “chakál”.
Hebréope: “papíro”.
Térã: “pe kopéro prinsipálpe”.
Térã: “siríacope”.
Hebréope: “Pejapo chendive peteĩ vendisión ha pesẽ che rendápe”.
Upéva hína yvykua oñembyatyhápe y.
Hebréope: “ansianokuéra”.
Térã: “oñeñeʼẽ vaiha orerehe”.
Hebréope: “peteĩ espíritu”.
Ehecha Dik.
Ikatu avei: “apytépe”.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Térã: “Nilo kanalkuérape”.
Térã: “ajapo”.
Térã: “umi semílla hoʼa ha okakuaa rei vaʼekue”.
Hebréope: “rógagui”.
Hebréope: “rógape”.
Térã: “umi oikóvape nde palásiope”.
Ikatu oime koʼã gráda ojepuru vaʼekue ojekuaa hag̃ua la óra, peteĩ rrelo solár ojapoháicha.
Térã: “Seol”. Ehecha Dik.
Hebréope: “Jah”. Péicha oñemombyky Jehová réra.
Hebréope: “Jah”. Péicha oñemombyky Jehová réra.
Hebréope: “nde rapykue gotyo”.
Térã: “Seol”. Ehecha Dik.
Hebréope: “pan ojejapóva ígo isékova ojejopy pyrévagui”.
Térã: “orresivi dóvle”.
Térã: “mborayhu ifiélva”. Ehecha Dik.
Hebréope: “pytu”.
Hebréope ko pártepe oñeñeʼẽ peteĩ kuñáme.
Hebréope: “Ijyvápe”.
Hebréope: “una cuarta”. Ehecha Info. B14.
Térã: “opensáva”.
Térã: “governánte”.
Térã: “Ñandejára entendimiénto”.
Hebréope: “kuarahyresẽ gotyo”.
Koʼápe oñeñeʼẽ hína pe governadór Jehová oipurúva rehe.
Hebréope: “pe omartilláva pe júnkepe”.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Hebréope: “kuarahyresẽ gotyo”.
Térã: “che álma oguerohory”.
Térã: “instruksión”.
Hebréope: “oipyso”.
Hebréope: “peẽ peguejýva pe márpe ha umi mbaʼe omyenyhẽvape chupe”.
Hebréope: “ísla”.
Koʼápe oñeñeʼẽ hína Israel rehe.
Térã: “instruksión”.
Térã: “umi instruksión rehe”.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Térã: “asalva hag̃ua ne álma”.
Hebréope: “oñehenóiva che rérarupi”.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Térã: “chakál”.
Amalisia koʼápe oñeñeʼẽ hína umi omboʼévare pe léi.
Hebréope: “nde sy ryépe”.
Heʼiséva: “Upe hekojojáva”. Peteĩ título oñemoĩva Israélpe oñemombaʼe hag̃ua chupe.
Térã: “yvy isékovape”.
Térã: “kompáspe”.
Hebréope: “ógape”.
Hebréope: “ikorasõnguéra”.
Térã: “osalva hiʼálma”.
Hebréope: “aipyso”.
Hebréope: “ñeʼẽ rei”.
Térã: “pe éste guive oéste peve”.
Térã: “odiskutívape Ijapoharépe”.
Térã: “Ijapoharépe”.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Ikatu avei: “travahadór”.
Ikatu avei: “komersiánte”.
Ikatu avei: “opyta hag̃ua nandi rei”.
Térã: “osalva hiʼálmape”.
Hebréope: “primeroite oiko vaʼekuére”.
Térã: “ajaposéva, aipotáva”.
Térã: “ésteguio”.
Térã: “ajaposéva, aipotáva”.
Hebréope: “vírhen”.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Térã: “Kuñakarai”.
Térã: “Kuñakarai”.
Ikatu avei: “rejapóramo jepe”.
Térã: “osalva hiʼálma”.
Hebréope: “iterritório gotyo”.
Hebréope: “Judá ýgui”.
Hebréope: “Nde ajúra ojogua iérrope ha nde syva katu de kóvre”.
Térã: “ídolo”.
Hebréope: “ijapytepekuéra”.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Térã: “póste oservítava de señál”.
Térã: “omeʼẽta kamby ne membykuérape”.
Hebréope: “oavri che apysa”.
Hebréope: “oitirávape umíva omoperõ meve”.
Hebréope: “Che jyva ohusgáta umi puévlope”.
Térã: “instruksión”.
Ehecha Dik.
Térã: “ne álmape”.
Térã: “noñekytĩriva hiʼórgano sexuál pire”. Ehecha Dik.
Térã: “pióla”.
Hebréope: “Iporãite umi oguerúva notísia porã py”.
Hebréope: “ijyva”.
Térã: “ogana”.
Koʼápe oñeñeʼẽ hína Babilonia rehe.
Hebréope: “ijyva”.
Péva ikatu hína peteĩ persóna térã Ñandejára.
Ikatu avei: “Haʼete peteĩ persóna umi hénte ojeréva chugui ani hag̃ua omaña hese”.
Hebréope: “henerasiónpa”.
Térã: “hiʼálma”.
Térã: “hiʼálma”.
Térã: “ijáravagui”.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Térã: “ahechauka mborayhu ifiélva”. Ehecha Dik.
Térã: “ahechauka ndéve mborayhu ifiélva”.
Térã: “rruvígui”.
Térã: “pene álma ohecháta”.
Térã: “pene álma oikovéta”.
Térã: “ahechaukataha mborayhu ifiélva”. Ehecha Dik.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Amalisia koʼápe idióma hebréope oñeñeʼẽ peteĩ persóna ojekapa pyrévare.
Amalisia koʼápe idióma hebréope oñeñeʼẽ peteĩ persóna ojekapa pyrévare.
Térã: “hiʼálma mbaretéva”.
Ikatu avei: “ani hag̃ua osufri umi mbaʼe vai”.
Hebréope: “tupápe”.
Térã: “¿Máva kóntrape peavri pende juru?”.
Hebréope: “¿Peẽ piko ndahaʼéi pekadór ha oporombotavýva familiare?”.
Térã: “yrapére”.
Amalisia koʼápe oñeñeʼẽ peteĩ altár térã lugár de adorasión rehe ojepurúva umi taʼangápe g̃uarã.
Térã: “umi dios fálsondi”.
Amalisia koʼápe oñeñeʼẽ taʼanga ñemombaʼeguasúre.
Térã: “Seólpe”. Ehecha Dik.
Térã: “Ore álma”.
Térã: “pendegustáva”.
Hebréope: “oikoha opío”.
Térã: “pene álma”.
Térã: “pene álmape”.
Hebréope: “amombaretéta pene kangue”.
Térã: “umi mbaʼe pendegustáva”.
Hebréope: “ndaipohýiri”.
Hebréope: “omokañy hova”.
Hebréope: “Pende po ikyʼa tuguýpe”.
Hebréope: “Pende pykuéra odipara”.
Hebréope: “ha koʼã mbaʼe ivai hesa renondépe”.
Térã: “ao ijyvakuareíva”.
Hebréope: “Kuña”.
Térã: “romoporãta”.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Térã: “Sánto de Israel”. Ehecha Dik.
Hebréope: “amoĩ hag̃ua vénda”.
Térã: “álma”.
Térã: “ao ijyvakuareíva”.
Ehecha Dik.
Hebréope: “omoĩháicha iturvánte peteĩ saserdóte”.
Hebréope: “Kuña”.
Ehecha Dik.
Hebréope: “vírhen rehe”.
Térã: “póste oservítava de señál”.
Ikatu avei: “pytãitéva”.
Térã: “mborayhu ifiélva”. Ehecha Dik.
Térã: “ohechauka ñandéve mborayhu ifiélva”.
Térã: “ánhel”.
Hebréope: “omoĩ vaʼekue ipype”.
Térã: “¿Máva piko omondo ijyva porãite Moisés po derécha ndive?”.
Térã: “pe oremoldea vaʼekue”.
Hebréope: “róga”.
Hebréope: “Haʼekuéra ningo tatatĩ che tĩme”.
Térã: “provléma”.
Hebréope: “oryrýiva che ñeʼẽre”.
Hebréope: “peryrýiva”.
Hebréope: “osegívo pe oĩvape pe hardín mbytépe”.
Térã: “cheadora”.
Hebréope: “káda jasy raʼy ha káda sábado”.