Tara Sukpe’ene Wuu Zadok

1-2. Ani n yuun de Zadok? (1 Yelebiŋ’a 12:​22, 26-28)

TI’ISƐ yele wa bisɛ. Buraasi n gaŋɛ 340,000 n wa’ana ti ba bobe David ti a dɛna Israel za’a naba. Buraasi wa yuun kɛ̃’ɛri la kunkuma zuto ti tãsi bɔna bim ta paɛ dabesa atã. Bamam n yuun kɛ̃’ɛri zɛ’an la ka zaaɛ la Hebron tiŋa. (1 Yel. 12:39) Ba yuun la’ari mɛ, sɔsera ge yuuna pɛ̃ɣera Yehowa. Buraa ayima n boi nɛrekuuŋɔ la poan ti a yu’urɛ dɛna Zadok. Daanse’ere, buraasi wa zo’e zo’e yuun ka baŋɛ ti a boi bim ge Yehowa yuun nyɛ buraa wa mɛ ge bɔta ti to zamesɛ a yele. (Kaalɛ 1 Yelebiŋ’a 12:​22, 26-28.) Ani n yuun de Zadok?

² Zadok yuun dela malemadaana n yuun naɛ la Malema Nɛŋadaana Abiatar tuna. Naayinɛ yuun bo Zadok la yɛm zo’e zo’e ti a ta’an bɔkera A puti’irɛ. (2 Sa. 15:27) Nɛreba yuun san ɛɛra ka’aŋɔ, ba ni keŋɛ la Zadok zɛ’an. Zadok me yuun tari la sukpe’ene. Zaseŋɔ wa poan, to wan zamesɛ baŋɛ Zadok n yuun tari sukpe’ene se’em.

3. (a) Beni n sɔi ti Yehowa yamesi nara ti ba tara sukpe’ene? (b) To wan sɔsɛ la bem zaseŋɔ wa poan?

³ Ba’asegɔ dabesa wa poan, Sitaana kɔ’ɔn tiregera mɛ ti a sa’am to sakerɛ la ti to tara bɔ’ɔra Yehowa la. (1 Pe. 5:8) La nari ti to tara sukpe’ene ge ŋmibera gura se’em ma’a ti Yehowa wan ta sa’am Sitaana la a nɛreba la. (Ym. 31:24) Basɛ ya ti to sɔsɛ ya sarɔtɔ tutã poan ti to wan ta’an tɔɣesɛ Zadok sukpe’ene la.

KƆ’ƆN PA NAAYINƐ NA’AM LA POORE

4. Beni n sɔi ti Yehowa nɛreba nara ti ba tara sukpe’ene ge ta’an pa Naayinɛ Na’am la poore? (Bisɛ foote la.)

⁴ Tomam n de Yehowa nɛreba la zuo, to kɔ’ɔn pa la A Na’am la poore. Ge la nari ti to tara sukpe’ene ta’an eŋɛ bala. (Mt. 6:33) Makerɛ, ton boi tingɔŋɔ be’o wa poan la zuo, la nari ti to tara sukpe’ene ta’an dɔla Yehowa pa’alegɔ ge kɔ’ɔn mɔɔla Na’am yelesoma la. (1 Tes. 2:2) Nalɛɣerɛ yɛla basɛ ti nɛreba ka tara nɔyinɛ. Bala la, la nari ti to tara sukpe’ene kan dekɛ tomea pa’asɛ tingɔŋɔ wa yɛla poan. (Yon 18:36) Yehowa nɛreba n ka dekɛ bamea pa’asɛ nalɛɣerɛ yɛla bii soogɛa tuuma poan la zuo, ba zo’e zo’e tuuma sa’am mɛ ge ti ba ŋmɛ basɛba bii nyɔɣɛ ba paɣɛ.

5. Beni n sɔi ti la yuun nara ti Zadok tara sukpe’ene ta’an soŋɛ David?

⁵ Zadok yuun yeen ka keŋɛ la Hebron tiŋa ti a puurɛ ta pee la David n di na’am la ma’a zuo. (1 Yel. 12:38) Ge a yuun maasum mɛ ge dekɛ a zaberɛ lɔɣɔrɔ keŋɛ. A yuun maasum mɛ ti a doose David keŋɛ zaberɛ poan ge zabɛ po’e Israeldoma. Daanse’ere, Zadok yuun ka mi zaberɛ soŋa soŋa ge a yuun tari la sukpe’ene.

6. David yuun tari sukpe’ene la wani ti la soŋɛ Zadok? (Yooma 138:3)

⁶ Bem n yuun soŋɛ malemadaana Zadok ti a tara sukpe’ene? A yuun mi la nɛreba zo’e zo’e n yuun tari paŋa la sukpe’ene. Nɔkpe’ene kai ti a yuun tɔɣesɛ la ba makesonɛ la. Makerɛ, David yuun dela soogɛa nɛŋadaana n tari sukpe’ene. Bala n sɔi ti Israeldoma za’a yuun bɔta ti a dɛna ba naba la. (1 Yel. 11:​1, 2) David yuun ni kɔ’ɔn dekɛ la amea delum Yehowa ti A soŋɛ en ti a zabɛ nyaŋɛ a dindoma la. (Ym. 28:7; kaalɛ Yooma 138:3.) Zadok yuun le tɔɣesɛ la buraasi n tari sukpe’ene maɣesɛ wuu Yehoiada la a dayɔa Benaiah la soogɛpa kpɛ’ɛndoma 22 n yuun pa David poore la. (1 Yel. 11:​22-25; 12:​26-28) Buraasi wa za’a yuun kɔ’ɔn pa la David n de ba naba la poore.

7. (a) Nɛrebani n tari sukpe’ene zina beere wa ti to wan ta’an tɔɣesɛ? (b) Wuu vidiyo la n pa’alɛ se’em la, hon zamesɛ la bem Mabia Nsilu yele la poan?

⁷ Nɛreba basɛba yuun dekɛ la sukpe’ene pu’usa Yehowa ge pa a na’am la poore. To san ti’isa ba yele, la ni kpemese la to giila ti to me tara sukpe’ene. Se’em ma’a ti Yezu Krista n de to Naba la yuun bɔna tingɔŋɔ wa zuo la, a yuun ka dekɛ amea pa’asɛ Sitaana tingɔŋɔ wa nalɛɣerɛ yɛla poan. (Mt. 4:8-11; Yon 6:​14, 15) A yuun ni kɔ’ɔn dekɛ amea delum la Yehowa ti a bo en sukpe’ene. Zina beere wa, to tari bunbilipaalesi zo’e zo’e n zaɣesɛ ti ba kan tum soogɛa tuuma bii ba dekɛ bamea pa’asɛ nalɛɣerɛ yɛla poan. Ho ta’an kaalɛ ba zi’irego poan yɛla jw.org poan.a

KƆ’ƆN SOŊERA HO MABIISI

8. Wani ma’a ti la nara ti keendoma ni dekɛ sukpe’ene soŋɛ ba mabiisi la?

⁸ Yehowa nɛreba nɔŋɛ la ba soŋera taaba. (2 Ko. 8:4) Ge saŋa ase’a la ni nara ti ba tara sukpe’ene ta’an eŋɛ bala. Makerɛ, zaberɛ san kɔ, keendoma la mi ti mabiisi la eeri la giilekpeŋere la soŋerɛ. Keendoma la kelum mina ti mabiisi la eeri la vo’osum poan la innaanɛ soŋerɛ. Keendoma la n nɔŋɛ mabiisi la zuo, ba ni pɔ̃sɛ la ba nyuurɛ soŋɛ ba mabiisi la. (Yon 15:​12, 13) Ban iti bala la pa’alɛ ti ba tɔɣeseri la Zadok sukpe’ene la.

9. Wuu 2 Samuel 15:​27-29 n pa’alɛ se’em la, David yuun yele Zadok ti a eŋɛ la bem? (Bisɛ foote la.)

⁹ David vom yuun boi la dɛŋa poan. David dayɔa Absalom yuun boti a ku en mɛ ge tee dɛna naba. (2 Sa. 15:​12, 13) La yuun nari ti David basɛ Yerusalem kalam! David yuun yele a yamesi la yeti: ‘Isige ya ti to te’ele zɔ, san daɣena bala, to kan piɛ Absalom nu’usin!’ (2 Sa. 15:14) A yamesi la n yuun keni la, David yuun bisɛ ti la nari ti nɛra yee Yerusalem ta’an baŋɛ Absalom n iti sɛla ge ni bo en lasebaarɛ. Bala la, David yuun tum la Zadok la malemadoma basɛba ti ba lebe tiŋa la poan ta bisera sɛla n iti ge ni bo en lasebaarɛ. (Kaalɛ 2 Samuel 15:​27-29.) La yuun nari ti ba bisera bamesi soŋa paa. La yuun dela dɛŋa bɔ’ɔra ba ti ba viisɛ la ba baŋɛ Absalom n yuun iti sɛla. Absalom yuun dela gbire gbire nɛra, ti’isa a ma’a yele ge me yuun bɔta ti a ku amea sɔ. Makɛ bisɛ eŋa n yuun wan eŋɛ Zadok la malemadoma la se’em, a san baŋɛ ti ba viiseri la eŋa yɛla ti ba yele David!

10. Zadok la a tadaandoma la yuun eŋɛ la bem te’ele David?

¹⁰ David yuun yele la a zɔ Husai la Zadok ti ba eŋɛ sɛla ta’an soŋɛ en. (2 Sa. 15:​32-37) Husai yuun nari ti a parum eŋɛ wuu a pa la Absalom poore ge ta’an pa’alɛ Absalom sansɛka n nari ti a zabɛ. Husai n yuun eŋɛ bala la, yuun bo David yɔ’ɔ mɛ ti a ta’an nyɛ saŋa maasum amea soŋa. Absalom n yuun kelese Husai ka’aŋɔ la, Husai yuun yele Zadok la Abiatar sɛla n eŋɛ la mɛ. (2 Sa. 17:​8-16) Zadok la Abiatar me yuun yele David, Absalom n maasum ti a eŋɛ sɛla. (2 Sa. 17:17) Yehowa yuun soŋɛ la Zadok la malemadoma basɛba ti ba yuun nyaŋɛ te’ele David ti daaŋɔ ka paɛ en.—2 Sa. 17:​21, 22.

11. To wan eŋɛ la wani ta’an tɔɣesɛ Zadok sukpe’ene la se’em ma’a ti to soŋera to mabiisi?

¹¹ To mabiisi san bɔna dɛŋa poan ti to yeti to soŋɛ ba, to wan eŋɛ la wani ta’an tara Zadok sukpe’ene la taaba? (1) Dɔla pa’alegɔ. Dɛŋa san ta paɛ tɔ, la yele pakɛ mɛ ti to nana bɔ’ɔra la wan eŋɛ se’em ti to ta’an tara nɔyinɛ. Dɔla pa’alegɔ la ti ya tigere yile la tara bɔ’ɔra ya la. (Heb. 13:17) Saŋa woo keendoma nari ti ba ni te’ele kaalɛ Yehowa tigere la n pa’alɛ tɔ ton nari ti to eŋɛ sɛla maasum gura yeledi’ima, la ton nari ti to eŋɛ sɛla yeledi’ima san ta bɔna. (1 Ko. 14:​33, 40) (2) Tara sukpe’ene ge ma’ara homea. (Mag. 22:3) Ni ti’isɛ soŋa soŋa ge nyaa tum tuunɛ. Tara homea soŋa. (3) Dekɛ homea delum Yehowa. Tɛ̃ra ti Yehowa ka boti daaŋɔ paɛ hon la ho mabiisi la. Yehowa ta’an soŋɛ hɔ ti hon me soŋɛ ho mabiisi la ti daaŋɔ da paɛ ya.

12-13. Hon zamesɛ la bem Viktor la Vitalii yele la poan? (Bisɛ foote la.)

¹² Geele Viktor la Vitalii yele la bisɛ. Ba yuun tari la dia la ko’om kena bɔ’ɔra ba mabiisi Ukraine tiŋa. Viktor yeti, “To yuun kɔ’ɔn ɛɛra la dia zɛ’an woo. To yuun ni kɔ’ɔn wuna nɛreba n ŋmɛ’ɛri bugumdɔɔrɔ mɛ. Mabia ayima n daa dekɛ dia, a dia biŋere zɛ’an bo to ti to dekɛ soŋɛ mabiisi la. Dia wa yuun soŋɛ mabiisi la mɛ dabesa zo’e zo’e. Se’em ma’a ti to daa vaara dia la ita loore la poan la, ti bomb daa lui to nɛŋai sa. Bomb la n daa lui zɛ’an la daa zaaɛ la to mɛ wuu mita 20 (66 ft). Dabeserɛ la za’a poan, to daa kɔ’ɔn zusera la Yehowa ti a bo to sukpe’ene ti to ta’an soŋera mabiisi la.”

¹³ Vitalii yeti, “La daa nari la to tara sukpe’ene paa. Mam n daa pɔsɛ keŋɛ zɛ’an la, la daa dekɛ la awa 12 ge ti mam nyaa paɛ bim. Sankaŋa la, mam daa kɔ’ɔn zusera la Yehowa.” Vitalii daa tari sukpe’ene mɛ ge a me daa biseri la amea soŋa. A yeti, “Mam daa ni kɔ’ɔn zusera la Yehowa ti a bo mam yɛm la sirege n mea halɛ. Mam daa ni tukera n loore la dɔla la sarɔse’a ma’a ti kpɛ’ɛndoma la bo yɔ’ɔ ti to ta’an dɔla la. Mam giila daa ni kpeŋe mɛ se’em ma’a ti mam daa ni nyɛ mabiisi la n naɛ taaba tuna la. Mabiisi la daa ni yese lɔɣɔse’a n ni gu sore la mɛ. Ba daa ni soŋɛ to mɛ ti to vaɛ dia, la lɔɣeyɛɛtɔ la lɔɣɔrɔ ase’a eŋɛ loore la poan. Ba me daa ni bo to la dia, la zɛ’an ti to wan gã’arɛ.”

KƆ’ƆN TARA YELEMƐŊƐRƐ BƆ’ƆRA YEHOWA

14. To yire nɛra bii to zɔ san basɛ Yehowa pu’usegɔ, la ni ana to la wani?

¹⁴ Yelese’ere n wan ta’an daam to paa dela to yire nɛra bii to zɔ san basɛ Yehowa pu’usegɔ. (Ym. 78:40; Mag. 24:10) To san nɔŋɛ nɛra la, la ni kpe’em mɛ ti to ta’an ŋmibe. Yele kana taaba san paɛ hɔ, Zadok yele la wan ta’an kpemese ho giila.

15. Beni n sɔi ti Zadok yuun nara ti a tara sukpe’ene ta’an tara yelemɛŋɛrɛ bɔ’ɔra Yehowa? (1 Nadoma 1:​5-8)

¹⁵ Zadok yuun tari yelemɛŋɛrɛ bɔ’ɔra Yehowa mɛ se’em ma’a ti a zɔ Abiatar yuun ka le tara yelemɛŋɛrɛ la. Yele wa yuun eŋɛ la se’em ma’a ti David yuun pɔ̃ra kum la. A dɔyɔa Adoniya yuun pɛ̃regɛ mɛ bɔta ti a dɛna naba ge Yehowa yuun boti la Solomon dɛna naba. (1 Yel. 22:​9, 10) Abiatar yuun pa la Adoniya poore. (Kaalɛ 1 Nadoma 1:​5-8.) Abiatar n yuun eŋɛ bala la pa’alɛ ti a yuun ka tari yelemɛŋɛrɛ bɔ’ɔra David la Yehowa! Makɛ bisɛ Zadok suure n yuun sa’am se’em la yele wa. Eŋa la Abiatar yuun naɛ taaba tum malema tuuma la mɛ paɛ yuun pinaasi. (2 Sa. 8:17) Ba yuun laɣum bisa ‘yelemɛŋɛrɛ Naayinɛ nɔbiŋere daka la’ mɛ. (2 Sa. 15:29) Ba yuun laɣum soŋɛ David n yuun de naba la mɛ ge yuun laɣum tum tuuma ase’a Yehowa pu’usegɔ poan.—2 Sa. 19:​11-14.

16. Daanse’ere, bem n yuun soŋɛ Zadok ti a tara yelemɛŋɛrɛ?

¹⁶ Zadok yuun kelum tara yelemɛŋɛrɛ bɔ’ɔra Yehowa mɛ, la ka pakɛ la Abiatar n yuun eŋɛ sɛla la. David yuun mi ti a yuun wan ta’an dekɛ amea delum Zadok. Se’em ma’a ti Adoniya nigum nigumtuuma yuun niɛ peelumi la, David yele la Zadok, Natan, la Benaiah ti ba loe Solomon ti a dɛna naba. (1 Na. 1:​32-34) Zadok giila yuun kpeŋe mɛ la eŋa n yuun nyɛ Yehowa yamesi maɣesɛ wuu Natan n yuun tari yelemɛŋɛrɛ bɔ’ɔra Yehowa ge pa Naba David poore la. (1 Na. 1:​38, 39) Se’em ma’a ti Solomon yuun ta dɛna naba la, a yuun ‘dekɛ la Zadok tee ze’ele Abiatar na’arɛ, ti a dɛna malemadaana.’—1 Na. 2:35.

17. Ho yire nɛra bii ho zɔ san basɛ Yehowa pu’usegɔ, ho wan eŋɛ la wani ta’an tɔɣesɛ Zadok?

¹⁷ Ho wan eŋɛ la wani ta’an tɔɣesɛ Zadok? Ho yire nɛra bii ho zɔ san basɛ Yehowa pu’usegɔ, eŋɛ pa’alɛ ti ho tari yelemɛŋɛrɛ bɔ’ɔra Yehowa. (Yos. 24:15) Yehowa wan bo ho paŋa la sukpe’ene ti ho ta’an eŋɛ bala. Zusɛ Yehowa ti a soŋɛ hɔ ge me ana du’a du’a la sɛba n tari yelemɛŋɛrɛ bɔ’ɔra Yehowa la. Yehowa puurɛ pee mɛ la hon tari yelemɛŋɛrɛ bɔ’ɔra en la. A me wan kã bo ho.—2 Sa. 22:26.

18. Hon zamesɛ la bem Marco la Sidse zi’irego yele la poan?

¹⁸ Geele Marco la a pɔɣa Sidse yele la bisɛ. Ba bipugeto bayi n de bunkureba n basɛ yelemɛŋɛrɛ la. Marco yeti, “Dabese’ere daarɛ ti ho dɔɣɛ ho bia la, ho ni kɔ’ɔn nɔŋɛ en mɛ paa. Ho ni tiregera la ho paŋa za’a ti ho te’ele en ti daaŋɔ da paɛ en. Bala la, ho bia san basɛ Yehowa pu’usegɔ, la ni sa’am la ho suure.” Marco le yeti, “Yehowa kɔ’ɔn soŋera to mɛ ti to ŋmibera. A kɔ’ɔn soŋɛ to mɛ ti to kpɛmesa taaba giila. Tɔregɔ san paɛ mam, mam pɔɣa n ni buɣelɛ mam suure. Tɔregɔ me san paɛ mam pɔɣa, mam n ni buɣelɛ a suure.” Sidse yeti, “Yehowa daa san ka soŋɛ ni tɔ, tomam kan nyaŋɛ ŋmibe ni. Mam suure daa ni sa’am mɛ ti mam ti’isa ti, mam n ta’asɛ ti mam kɔma la basɛ Yehowa pu’usegɔ. Bala la, mam daa sɔsɛ lan ani mam se’em mɛ bo Yehowa. Mam n daa zusɛ ba’asɛ la, la ka yue ti mam daa nyɛ mabipɔka ayima ti mam nyɛ en ti la yue. A daa wa’an me na kɔkɛ mam, bisɛ mam zii ge nyaa yeti, ‘Sidse, tɛ̃ra ti la daɣɛ hon ta’asɛ!’ Yehowa soŋɛ mam mɛ ti mam pu’usa en la nyɛɛma.”

19. Hon lu ho suure ti ho eŋɛ la bem?

¹⁹ Yehowa boti la a yamesi za’a tara sukpe’ene wuu Zadok. (2 Tim. 1:7) A ka boti to bisɛ nam tomea ge to dekɛ tomea delum en. Bala la, yele san paɛ hɔ ti la kpe’em bo ho ti ho tara sukpe’ene, zusɛ Yehowa. Tara puti’irɛ ti Yehowa wan soŋɛ hɔ ti ho tara sukpe’ene wuu Zadok!—1 Pe. 5:10.