Yehowa Paŋa Ka Pɔ’ɛ

1. Moses yuun eŋɛ la wani pa’alɛ ti a tari sakerɛ bɔ’ɔra Yehowa eŋa n yuun tari Israeldoma la yese Egypt la?

HEBRU gɔŋɔ la tɔɣɛ pa’alɛ nɛreba zo’e zo’e n yuun tari sakerɛ bɔ’ɔra Yehowa. Ba poan ayima dela Moses. A yuun tari la sakerɛ n kpe’em. (Heb. 3:​2-5; 11:​23-25) A yuun eŋɛ pa’alɛ ti a tari la sakerɛ eŋa n yuun tari Israeldoma yese Egypt tiŋa la. A yuun ka basɛ ti Faro la a soogɛpa la dabeem kɛ̃ en. A yuun dekɛ la amea delum Yehowa ta’an dekɛ nɛreba la yakɛ Mɔɣɛ Mɔlega la ge me tari ba doose goo la poan. (Heb. 11:​27-29) Israeldoma la zo’e zo’e yuun ka le tara sakerɛ ti Yehowa wan ta’an bisa ba ge Moses yuun kelum dekɛ la amea delum Yehowa. Moses sakerɛ la yuun ka basɛ yoo se’ere n sɔi la Naayinɛ yuun doose la nyalema sore poan bo ba dia la ko’om goo la poan.a—Yɛh. 15:​22-25; Ym. 78:​23-25.

2. Bem zuo ti Yehowa yuun soke Moses yeti: “Ho tɛn’ɛhe yeti Na’ayenɛ nu’o pɔnhege mɛ”? (Kanlɛ 11:​21-23)

² La boi bim ti Moses sakerɛ yuun kpe’em mɛ ge Yehowa n yuun faaɛ Israeldoma la Egypt tiŋa la, yuunɛ pooren ti Moses pɔsɛ tara puti’ira ayi ayi ti Yehowa wan ta’an bo ba nɛnɔ wuu Eŋa n yele se’em la. Moses yuun ka mi Yehowa n wan eŋɛ se’em ta’an bo nɛreba zo’e zo’e nɛnɔ goo la poan ti ba obe tiɣɛ. Bala Yehowa yuun soke Moses yeti: “Ho tɛn’ɛhe yeti Na’ayenɛ nu’o pɔnhege mɛ?” (Kaalɛ Kanlɛ 11:​21-23.) Yelesum la n de “Na’ayenɛ nu’o” la ze’ele bo la Naayinɛ zilam vo’osum la bii a paŋa la. Bala la, Yehowa yuun boti a pa’alɛ Moses ti, ‘Mam wan ta’an eŋɛ mam n boti n eŋɛ sɛla la.’

3. Beni n sɔi ti Moses, la Israeldoma la yele pakɛ tɔ?

³ Hon tabelɛ fabela ti Yehowa wan bo ho yelese’a n pakɛ hɔ bii ho deodoma? Lan yeen dɛna se’em, basɛ ya ti to bisɛ sɛla n sɔi ti Moses la Israeldoma la yuun ka tara sakerɛ ti Yehowa wan bo ba sɛla n pakɛ ba. To wan bisɛ Baabule naresum yɛla n wan basɛ ti to dekɛ tomea delum Yehowa ge tara puti’irɛ ti A wan soŋera tɔ saŋa woo.

TON WAN ZAMESƐ SƐLA MOSES LA ISRAELDOMA LA ZƐ’AN

4. Bem n yuun basɛ ti Israeldoma la zo’e zo’e ti’isa ti Yehowa kan ta’an bo ba yelese’a n pakɛ ba?

⁴ Geele bɔŋa la n yuun ani se’em. Israeldoma, la “nɛresɛba n dagɛ Israel buuri” n yuun laɣum doose yese Egypt tiŋa la. Ban yuun ye’ese Pu’ulumbiŋere Tiŋa la, ba yuun boi la goo la poan saŋa fii. (Yɛh. 12:38; Tɛɛ. 8:15) Manna la yuun nyuŋe nɛresɛba n daɣɛ Israeldoma, la Israeldoma la mea ti ba pɔsɛ nyɔ̃na. (Kan. 11:​4-6) Nɛreba la yuun kɔ’ɔn ti’isa la dise’a ti ba yuun dita Egypt tiŋa la. Ban yuun nyɔ̃ni la zuo, Moses yuun bisɛ ti la nari ti a ɛ nɛnɔ bo ba za’a ge a yuun ka mi eŋa n wan nyɛ bu zɛ’an.—Kan. 11:​13, 14.

5-6. To wan ta’an zamesɛ la bem la nɛresɛba n daɣɛ Israeldoma la n yuun dekɛ ba halebe’ero sa’am Israeldoma la?

⁵ Nɛresɛba n daɣɛ Israeldoma la yuun ka eŋɛ pa’alɛ ti ba puurɛ pee ya la Yehowa n eŋɛ sɛla bo ba la, bala n yuun basɛ ti Israeldoma la me pɔsɛ nyɔ̃na. Wana ta’an paɛ tɔ se’ere n sɔi la to laɣum bɔna mɛ la nɛresɛba n ka iti pa’ala ti ba puurɛ pee ya la sɛla ti Yehowa eŋɛ bo ba la. To san pɔsɛ ti’isa yelese’a ti to basɛ pooren bii to nini tɛ̃ta la sɛla ti nɛreba tara, la pa’alɛ ti to puurɛ ka pee la Yehowa n eŋɛ sɛla bo to la. Ge to san basɛ ti ton tari sɛla la seke to, la ka pakɛ la to bɔŋa n ani se’em, to puurɛ wan pee.

⁶ Israeldoma la yuun nari ti ba tɛ̃ra ti Naayinɛ yele ba ti ba san paɛ Pu’ulumbiŋere Tiŋa la, ba wan nyɛ sɛla woo ti ba bɔta ge daɣɛ ban yuun nan boi goo la poan la. Bala mea, ton wan tuɣum ti’isa ni yelese’a ti to ka tara nananawa la, la nari ti to ti’isa la Yehowa n yeti a wan bo to sɛla tinpaalega la poan. To me nari ti to ti’isa taɣesa Baabule gulesegɔ n wan soŋɛ tɔ ti to dekɛ tomea delum Yehowa malum pa’asɛ.

7. Beni n sɔi ti to tara suure lua ti Yehowa wan soŋɛ tɔ?

⁷ Ge ho ta’an bɔta ti ho baŋɛ sɛla n sɔi ti Naayinɛ soke Moses yeti: “Ho tɛn’ɛhe yeti Na’ayenɛ nu’o pɔnhege mɛ?” Yehowa yuun ta’an bɔta ti Moses ti’isɛ yɛla ayi yele: (1) A paŋa la ka pɔ’ɛ. (2) A ta’an dekɛ a paŋa la tum zɛ’an woo. Naayinɛ yuun ta’an bo Israeldoma la nɛnɔ zo’e zo’e la ka pakɛ la ban boi zɛ’an goo la poan. Naayinɛ “mɛŋa nu’o” poan ti a pa’alɛ a paŋa. (Ym. 136:​11, 12) Bala, yeledaaŋɔ san paɛ tɔ, to mina soŋa soŋa ti la ka pakɛ la ton boi zɛ’an, Yehowa wan ta’an soŋɛ tɔ.—Ym. 138:​6, 7.

8. To wan eŋɛ la wani kan tue wuu sɛba n yuun boi goo la poan la? (Bisɛ foote la.)

⁸ La yuun ka yue ti Yehowa bo ba kɔresi zo’e zo’e. Ge Israeldoma la yuun ka pɛ̃ɣɛ Yehowa la yelekirega wa. Ba zo’e zo’e yuun tari la punya’anɛ. Ba yuun kɔ’ɔn vaara kɔresi la zo’e zo’e mɛ ge ka gisa. Yehowa sunsɔa yuun nyiɛ mɛ la “nɛresɛba n ganhere dia la” ti a dɔlegɛ ba tuberɛ. (Kan. 11:​31-34) To wan ta’an zamesɛ sɛla ba yele la poan. La ka nari ti to tara punya’anɛ. To de buntata bii nasa woo, la nari ti to biŋe “lɔgɔrɔ saazuo ha.” To ta’an eŋɛ bala la, la nari ti to basɛ ti tomam la Yehowa la Yezu zɔtɔ nyɔka la kpe’em. (Mt. 6:​19, 20; Lu. 16:9) To san ita bala, to tari suure lua ti Yehowa wan bo to sɛla ti to bɔta.

9. To tari sakerɛ ti Naayinɛ wan soŋɛ to la wani?

⁹ Yehowa boti a soŋera a nɛreba mɛ zina beere wa. Ge bala ka pa’alɛ ti to kan malum koŋe innaanɛ poan lɔɣɔrɔ bii dia.b Yehowa kan malum zaɣesɛ tɔ. A wan bo to paŋa yeledaaŋɔ woo poan. To wan eŋɛ la wani pa’alɛ ti to tari sakerɛ ti Yehowa wan bo to yelese’a n pakɛ tɔ? Basɛ ya ti to geele bɔŋa ayi wa; (1) to san ɛɛra ligeri ti to bisa to deodoma, la (2) to san ti’isa ton wan bisa tomea se’em to san ta kuregɛ.

TO SAN ƐƐRA LIGERI TI TO BISA TO DEODOMA

10. La ta’an kpe’em bo to la wani ti to nyɛ ligeri?

¹⁰ Tingɔŋɔ wa n pɔ̃ri ba’asegɔ la, to mi ti la wan kpe’em bo to ti to nyɛta sɛla ti to bɔta. Nalɛɣerɛ yɛla, zaberɛ, yeledi’ima, bii bã’asi n wi’iri ta’an basɛ ti to tuuma bii lɔɣɔrɔ sa’am, ti la nara ti to tee kɛ̃’a zɛ’an. Wana ta’an basɛ ti la kpe’em bo to ti to nyɛ sɛla n pakɛ tɔ. La ta’an dɛna ti to ɛ tuunɛ tum ton boi zɛ’an la bii tomam la to deodoma loŋe tiŋa ti to ta’an ta bisa ba bilam. Bem n wan soŋɛ tɔ ti to ta’an kɔ’ɛ to puti’irɛ ti la pa’alɛ ti to dekɛ tomea delum la Yehowa?

11. Bem n wan soŋɛ hɔ ligeri yeledaaŋɔ poan? (Luke 12:​29-31)

¹¹ La yele pakɛ mɛ paa ti ho tɔɣɛ lan ani ho se’em la bo Yehowa, bala n wan ta’an soŋɛ hɔ. (Mag. 16:3) Zusɛ en ti a bo ho yɛm ti ho ta’an kɔ’ɛ ho puti’irɛ soŋa ge me soŋɛ hɔ ti ho bɔŋa la da ba’ɛ “daana” hɔ. (Kaalɛ Luke 12:​29-31.) Zusɛ en ti a soŋɛ hɔ ti ho basɛ ti hon tari sɛla la seke ho. (1 Tim. 6:​7, 8) Viisɛ to gɔnɔ la baŋɛ hon wan eŋɛ se’em la san kpe’em bo ho ti ho nyɛ ligeri. Nɛreba zo’e zo’e yeti yelese’a n boi jw.org poan la soŋɛ ba mɛ ligeri yeledaaŋɔ poan.

12. Soke ani n wan soŋɛ Kristabia ti a ta’an kɔ’ɛ a puti’irɛ ti la soŋɛ a deodoma?

¹² Mabiisi zo’e zo’e sakɛ tuna la tuuma ase’a n basɛ ti ba ka naɛ la ba deodoma kɛ̃’ɛra ge pooren ba ni ta baŋɛ ti bala ka ani soŋa. Ho san nyɛ tuunɛ, da ti’isa ligeri la ma’a yele ge bisɛ lan wan soŋɛ hon la ho deodoma se’em ti ya ana du’a du’a la Yehowa. (Lu. 14:28) Soke homea yeti: ‘Mam san ka naɛ la n luɣerɛ kpɛ’a kɛ̃’ɛra, la wan daam n pɔɣedire la wani? Mam wan ta’an kena zamesegɔ, na’am mɔɔlegɔ ge me naɛ la mabiisi la sɔsa?’ Ho san tara kɔma, ho ta’an soke homea ninmu’urɛ sokere wa: ‘Mam san ka bɔna la n kɔma, n wan eŋɛ la wani soŋɛ ba ti ba ana du’a du’a la Yehowa?’ (Ep. 6:4) Ho san yeti ho kɔ’ɛ ho puti’irɛ, tara Yehowa puti’irɛ tuna tuuma ge daɣɛ ho suurɔ bii ho zɔdoma n ka tari Baabule pa’alegɔ tuna tuuma la.c Tony n kɛ̃’ɛri Asia zaɣenɔrɛ bɔba yuun nyɛ la yɔ’ɔ zo’e zo’e ti a keŋɛ satiŋa ta tum. Ge eŋa n yuun zusɛ yele wa poan ge naɛ la a pɔɣa sɔsɛ la, a yuun zaɣesɛ tuunɛ la mɛ ge bisɛ ban wan eŋɛ se’em basɛ ti ba deodoma vom ana naana. Nananawa Tony yeti: “Mam nyɛ yɔ’ɔ mɛ soŋɛ nɛreba zo’e zo’e ti ba baŋɛ Yehowa, ti to kɔma la me puurɛ pee la yelemɛŋɛrɛ la. Mam deodoma la baŋɛ ti to san nana pa’alegɔ la n boi Matu 6:33 la, Yehowa wan bisa tɔ.”

TO SAN TI’ISA TON WAN BISA TOMEA SE’EM TO SAN TA KUREGƐ

13. Bem ti la nara ti to eŋɛ nananawa ti la ta soŋɛ tɔ beere sa’am?

¹³ To me ta’an eŋɛ pa’alɛ ti to dekɛ tomea delum Yehowa to san maasena ton wan eŋɛ se’em to san ta kuregɛ. Baabule la kpemese to giila ti to mu’ɛ nini tuna lan wan eŋɛ se’em ti to ta’an nyɛ yelese’a n pakɛ tɔ beere sa’am. (Mag. 6:​6-11) La san wan ta’an eŋɛ la ani soŋa ti ho biŋe ligeri ti la soŋɛ hɔ beere sa’am. Ligeri ta’an soŋɛ to mɛ yɛla ase’a poan. (Pa. 7:12) Ge la ka nari ti to basɛ ti ton eeri ligeri la dɛna ninmu’urɛ to vom poan.

14. Beni n sɔi ti la nara ti to tɛ̃ra Hebru 13:5 to san maasena sɛla biŋera beere sa’am?

¹⁴ Yezu bo la makerɛ pa’alɛ lan de gberentuuma se’em ti to bɔta ligeri biŋera ge me ka dɛna “bontateba Na’ayenɛ [nɛŋan].” (Lu. 12:​16-21) Nɛra ka boi n mi beere sa’am n wan ana se’em. (Mag. 23:​4, 5; Yam. 4:​13-15) Leyɛ’ɛsa, Yezu yeti sɛba woo n boti ba dɛna a podɔleba la nari ti ba dekɛ lɔɣese’a woo ti ba tara la basɛ ge ta’an dɔla eŋa. (Lu. 14:33.) Yuun kɔbesɛka n deŋɛ nɛŋa Kristakɔma n boi Yudea puurɛ yuun pee mɛ ti ba dekɛ lɔɣɔse’a woo ti ba tara la basɛ. (Heb. 10:34) Zina beere wa mabiisi zo’e zo’e dekɛ bɔnsɛka n wan basɛ ti ba tara ligeri la basɛ mɛ ban ka dekɛ bamea pa’asɛ nalɛɣerɛ yɛla poan la zuo. (Lil. 13:​16, 17) Bem n soŋɛ ba ti ba ta’an eŋɛ bala? Ba tari la suure lua la Yehowa n pu’ulum biŋe ti: “N kan malom bahɛ ho, bii n zagahɛ ho.” (Kaalɛ Hebru 13:5.) Bala to tiregeri mɛ maasena sɛla biŋera beere sa’am ge yeledi’ire san paɛ tɔ, to tari puti’irɛ ti Yehowa wan soŋɛ tɔ.

15. Dɔɣereba n de Kristakɔma nari ti ba geele ba kɔma la wani? (Bisɛ foote la.)

¹⁵ Tisi ase’a poan, nɛreba ni bɔta la ba dɔɣɛ zo’e ti ba san ta kuregɛ kɔma la tee bisera ba. Baabule la yeti dɔɣereba bɔ’ɔra ba kɔma yelese’a n pakɛ ba. (2 Ko. 12:14) Yelemɛŋɛrɛ, dɔɣereba san kuregɛ, ba ta’an bɔta ti ba kɔma soŋera ba yɛla ase’a poan, kɔma me puurɛ ni pee mɛ ti ba soŋɛ ba. (1 Tim. 5:4) Ge dɔɣereba n de Kristakɔma bɔkɛ ti sɛla n bo’ori ba pupeelum paa dela ba uge ba kɔma ti ba pu’usa Yehowa ge daɣɛ ba beere ta tara ligeri zo’e zo’e bisera ba.—3 Yo. 4.

16. Dɔɣereba wan maasum ba kɔma la wani ti ba ta’an ta bisera bamea beere sa’am? (Epesus 4:28)

¹⁶ Tara ho makesonɛ pa’ala ho kɔma ti ba ta’an dekɛ bamea delum Yehowa ge me soŋɛ ba ti ba ta’an ta bisa bamea beere sa’am. Ba bunbilimen poan, pa’alɛ ba ti tunkpe’eŋo tari nyuurɔ mɛ. (Mag. 29:21; kaalɛ Epesus 4:28.) Ban zo’ori la, soŋɛ ba ti ba muura sukuu poan. Dɔɣereba ta’an viisɛ bisɛ Baabule naresum yɛla dekɛ soŋɛ ba kɔma ti ba kɔ’ɛ ba puti’irɛ soŋa sukuu kenɛ poan. Wana wan soŋɛ ba kɔma la ti ba ta’an bisa bamea ge nyɛta saŋa mɔɔla zɔ’ɔra bii hali ta’an tum sore ŋmɛ’a tuuma la.

17. To tari puti’irɛ la bem poan?

¹⁷ Sɛba n dekɛ bamea delum Yehowa ta’an tara suure lua ti a wan bo ba yelese’a n pakɛ ba. Tingɔŋɔ wa ba’asegɔ n pɔ̃ri la, la ta’an kpe’em bo to ti to dekɛ tomea delum Yehowa. Ge la ka pakɛ la sɛla n wan eŋɛ, to dekɛ tomea delum Yehowa ti a wan bo to yelese’a n pakɛ tɔ. La ka pakɛ la ton boi zɛ’an, to tari puti’irɛ ti Yehowa paŋa la ka pɔ’ɛ ti a soŋɛ tɔ.