Ban Sa’am Ligeri Se’em Zaberɛ Poan, La Nɛreba Me N Kiiri Se’em

Nɛreba n sa’am ligeri se’em zaberɛ poan la ka tari makerɛ.

• February 13, 2024 ti The Washington Post yeti: “Yuunse’ere n tole la, gɔmɛtdoma n boi tingɔŋɔ wa za’a poan sa’am la ligeri n paɛ wuu $2.2 trillion zaberɛ to’ore to’ore poan. Ba ka tabelɛ sa’am ligeri bala zaberɛ poan.”

La daɣɛ ligese’a ti ba sa’am la ma’a n de yele la ge nɛreba zo’e zo’e me ki mɛ zaberɛ zuo. Geele nɛreba n ki se’em Ukraine zaberɛ la ma’a poan.

• Sogɛpa. Gɔnmi’ileba basɛba yeti zaberɛ wa n pɔsɛ yuuma ayi n tole la, sogɛpa n paɛ wuu 500,000 n ki bii pɔɣelum zaberɛ la poan.

• Sɛba n daɣɛ sogɛpa. United Nations yeti nɛreba n gaŋɛ 28,000 n ki bii pɔɣelum. Ge UN kpɛ’ɛma ayima yeti: “To kan ta’an pa’alɛ nɛresɛba wana mɔpi n ki bii pɔɣelum zaberɛ wa poan.”a

Zaberɛ n basɛ ti nɛreba mɛlesa se’em tingɔŋɔ wa za’a poan la gaŋɛ la nu’usi.

• Tustusa 114. Kãlɛ wa pa’alɛ la nɛresɛba n zɔ ge basɛ ba yɛa zaberɛ la gbiri gbiri zuo tingɔŋɔ wa za’a poan. Ba dekɛ kãlɛ wa la September 2023 poan.

• Tustusa 783. Kãlɛ wa pa’alɛ la nɛresɛba n ka nyɛti dia dita. World Food Programme la yeti: “Zaberɛ n ta’aseri kom paa. Tingɔŋɔ wa za’a poan, sɛba n ka nyɛti dia dita la zo’e zo’e boi la tinse’esi ti zaberɛ la gbiri gbiri bɔna.”

Saŋa keni na ti zaberɛ kan le ta bɔna yoi? To wan ta’an ta tara suma’asum beere sa’am? Saŋa keni na ti dia wan ta buge zɛ’an woo ti nɛreba kan le nasera? Baabule la yeti bem?

To boi la zaberɛ saŋa

Baabule la tɔɣɛ biŋe ti zaberɛ wan bɔna tingɔŋɔ wa za’a poan. Ku dekɛ zaberɛ makɛ la nɛra n bã’ari yeho.

• ‘Ti ayima yese na dɛna yemɔlega ti ba daa dekɛ paŋa bo se’em n bã’ari yeho wa ti a dekɛ suma’asum fɔregɛ tinparɛ la zuo, la wan eŋɛ se’em ti ba kuura taaba. Ba me daa dekɛ la sukãtɛ bo en.’​—Liligere 6:4.

Yibã’areba bayi n doli mina n bã’ari yemɔlega la. Bamam me ze’ele bo la kom, la kum n wan ta bɔna zɛ’an woo se’em. (Liligere 6:5-8) Ho san bɔta ti ho zamesɛ baŋɛ Baabule yetɔɣebiŋere wa soŋa, la sɛla n sɔi ti to mina ti la kɔ’ɔn tuna la tuuma tomam dabesa wa, kaalɛ zaseŋɔ yele la zuo n de “The Four Horsemen​—Who Are They?” (Bani N De Yibã’areba Banaasi La?)

Suma’asum wan ta bɔna beere sa’am

La kan yue, nɛreba kan le sa’ana tingɔŋɔ wa lɔɣɔrɔ zaberɛ poan. Ge la daɣɛ asaala n wan basɛ ti bala tum. Baabule la yeti:

• Naayinɛ wan ‘yese zaberɛ tinparɛ wa zuo basɛ.’​—Yooma 46:9.

• Naayinɛ wan yese zaberɛ n ta’asɛ yelese’a la woo basɛ. ‘A wan duuse ba nintam ba nini poan basɛ, ti kum kan le bɔna, susa’aŋɔ la kaasega la induuma kan le bɔna. Yelekɛɣesi la toli ya.’​—Liligere 21:4.

• Naayinɛ wan ta basɛ ti nɛra woo tara suma’asum daarewoo. ‘Mam nɛreba la wan bɔna la suma’asum, ti gbirega ka bɔna ge ti Naayinɛ mea gu’ulum bisera ba.’​—Isaiah 32:18.

Baabule yetɔɣebiŋ’a basɛ ti la niɛ peelumi ti zaberɛ, la yelese’a ti to nyɛta zina wa la pa’alɛ ti la kan yue, suma’asum wan ta bɔna.

Naayinɛ wan eŋɛ la wani basɛ ti suma’asum ta bɔna zɛ’an woo? A wan doose la a saazuo Na’am la poan eŋɛ bala. (Matu 6:10) Ho san bɔta ti ho zamesɛ baŋɛ Na’am wa n de sɛla, la bu wan soŋɛ ho se’em, bisɛ vidiyo gi’a wa zuo n de Naayinɛ Na’am La Dela Bem?