Ang Naligwin nga mga Banwa sang Bolivia Nakabati sing Maayong Balita
MGA 20 kami nga nagtipon sa baybayon, nga nalangkag sa isa ka adlaw nga pagbiyahe pakadto sa mga minuro sa ilaya sang suba. Yara kami sa tiilan sang Andes, diin ang suba Beni nagalanas sa malapad kag patag nga duta sang Amazon basin. Katahom gid sini nga lugar.
Apang, indi kami mga turista. Ang iban sa amon mga tumandok; ang pila sa amon naghalin sa malayo nga mga siudad agod magpuyo diri sa Rurrenabaque, isa ka matahom nga gamay nga banwa nga madamo sing nagapamulak nga mga kahoy, ang atop sang mga balay pawod, kag ang kalinong sa mga kalye ginatublag lamang kon kaisa sang mga motorsiklo nga pangpasahero. Ngaa nagbiyahe kami?
Ang nagakatabo diri amo man ang nagakatabo sa madamo pa nga bahin sang Bolivia. Ginabantala sang mga Saksi ni Jehova gikan sa mga siudad kag gikan sa iban nga mga pungsod ang maayong balita sang Ginharian sang Dios sa magagmay nga mga banwa.—Mateo 24:14.
Ang Bolivia yara sa tunga sang Bagatnan nga Amerika. Ang Bolivia doble sa kalaparon sang duta sang Pransia apang mga 10% lamang sang populasyon sini. Ang kalabanan nga pumuluyo sang Bolivia yara sa mga siudad kag sa minahan nga mga banwa nga nahamtang sa mataas kaayo nga mga duog ukon sa mga sentro sang agrikultura sa mga nalupyakan. Apang, sa manubo nga mga bahin sang tropiko, ang mga banwa ginapain sang malapad nga kagulangan.
Sang katuigan 1950 kag 1960, ginpangunahan sang masidla nga mga misyonera nga sanday Betty Jackson, Elsie Meynberg, Pamela Moseley, kag Charlotte Tomaschafsky ang hilikuton sa madamo nga naligwin nga mga banwa. Gintudlo nila ang kamatuoran sang Biblia sa sinsero nga mga tawo kag nagbulig sa pagtukod sing magagmay nga mga kongregasyon. Sang katuigan 1980 kag 1990, anom ka pilo pa nga nagdamo ang mga Saksi ni Jehova, kalabanan sa mga siudad. May kongregasyon na karon sa tanan nga bahin sang siudad. Makita mo ini sa mahamungayaon nga mga distrito, diin ang mga tawo nagaobra sa opisina sa matag-as nga mga tinukod, nagapuyo sa elegante nga mga mansion, kag nagapamalaklon sa mga supermarket. Apang may mga kongregasyon man sa mga baryo, diin ang mga tawo nagapuyo sa adobe nga mga payag, nagapamalaklon sa mga palapala, kag nagasuksok sing de-kolores nga tumandok nga mga panapton. Paano mabuligan ang dugang pa nga mga tawo sa naligwin nga mga duog nga makilala si Jehova?
Pagsakripisyo sang Masulhay nga Kabuhi sa Siudad
Sa sulod sang nagligad nga duha ka dekada, nagdinagsa ang mga tawo gikan sa minahan nga mga banwa kag mga baryo sang Bolivia pakadto sa mga siudad. Indi kinaandan ang pagsaylo sang mga tawo sa baliskad nga direksion, gikan sa siudad pakadto sa minuro. Madamo nga minuro ang may tig-isa lang ka telepono kag ang koryente pila lamang ka oras kada adlaw. Ang mga Saksi nga nagapuyo sa sining magagmay nga mga banwa tuigan lamang kon magkinitaay sa tion sang kombension, kag ang pagbiyahe pakadto sa sini nga mga kombension magasto, makatalagam, kag makakalapoy. Diutay lamang nga edukasyon ang ginaaman sa mga eskwelahan sa minuro. Ano, gali, ang nagpahulag sa pila ka Saksi ni Jehova nga magsaylo gikan sa mga siudad pakadto sa mga minuro?
“May oportunidad ako nga makatapos sing isa ka karera sa siudad sang La Paz,” siling ni Luis kasan-o lang. “Apang pirme ginasiling sang akon mga ginikanan nga ang paghimo sing mga disipulo amo ang pinakamaayo nga karera. Gani nagkuha ako sing malip-ot lang nga kurso sa konstruksion. Sang nagbakasyon ako sa Rurrenabaque, natalupangdan ko nga maluyagon gid mamati ang mga tawo sa maayong balita. Sang makita ko nga pila lamang ang mga utod didto, nabatyagan ko nga dapat ako magbulig. Nagahiwat ako karon sing 12 ka pagtuon sa Biblia sa mga puluy-an. Halimbawa, nagahiwat ako sing pagtuon upod sa isa ka hoben pa nga mag-asawa nga may apat ka kabataan. Palainom sia anay kag sugarol, apang gin-untatan na niya ini tanan kag nagsugod sa pagsugid sa iya mga abyan sang iya ginatun-an tuhoy kay Jehova. Pirme sia nagahanda sang amon tulun-an. Kon indi sia makapauli sing tatlo ukon apat ka adlaw bangod sang pagpanablon sa kagulangan, nagakasubo sia bangod indi niya luyag nga may mawasi sia sa Cristianong mga hilikuton. Kon makita ko sila tanan nga nagatambong sa Cristianong mga miting, ginabatyag ko nga takus gid ang sakripisyo nga ginhimo ko nga magkadto diri.”
Si Juana isa ka nagasolo nga ginikanan. “Nagaobra ako anay subong suluguon sa La Paz,” siling niya. “Sang gamay pa ang akon anak nga lalaki, nagsulod ako sa bug-os tion nga ministeryo sa siudad. Sang maghapit ako sa Rurrenabaque sang may ginlaktan ako isa ka bes, narealisar ko nga mas daku ang mahimo ko kon magsaylo ako diri. Gani nagkadto ako diri kag nangita sing obra subong suluguon. Sang primero, daw indi ko maagwanta ang mainit nga klima kag ang mga insekto. Apang pito ka tuig na kami diri. Madamo nga pagtuon sa Biblia ang ginahiwat ko kada semana, kag madamo nga estudyante ang nagapakita sing apresasyon paagi sa pagtambong sa mga miting.” Si Juana kag ang iya anak nga lalaki nalakip sa mga manugsakay sa sakayan nga maipalaya. Ginaabiabi ka nga mag-upod.
Ang Pagbiyahe Pailaya
Nagbagrong ang makina nga natakod sa likod sang sakayan sang nagapadulong kami sa makitid nga igutlan sang mga bukid. Nag-iyagak ang isa ka panong sang mga pikoy, bilang protesta sa amon presensia. Ang lunangon nga tubig gikan sa bukid mabaskog nga nagaalimpulos sa palibot namon samtang ang bangkero eksperto nga nagamaniobra patabok sa sulog sang tubig. Nag-abot kami sa isa ka gamay nga minuro sang mga alas dies sang aga. Ginsugata kami didto sang isa ka manugtatap sang Kongregasyon sang Rurrenabaque, kag ginpakita niya sa amon kon diin kami mabantala.
Gin-abiabi kami sang mga taga-minuro, sa idalom sang handong sang isa ka kahoy ukon sa sulod sang ila balay nga human sa kawayan kag naatupan sing pawod. Matiuntion may nakilala kami nga isa ka hoben pa nga mag-asawa nga nagaligsa sing tubo sa ginhimo sa lokal nga kahoy nga ligsaan. Nagabusawak ang duga sa nagasalod nga saway nga kawa. Pagkatapos sini, ginapabukalan nila ang duga tubtob nga mangin maitom ini nga molases nga sarang mabaligya sa banwa. Gin-agda nila kami nga magsulod sa ila balay kag madamo sila sing ginpamangkot tuhoy sa Biblia.
Nagpadayon kami pailaya sang suba, nga nagabantala sa tagsa ka minuro. Madamo ang nalipay sa ginasiling sang Biblia nga dulaon ang balatian kag kamatayon. (Isaias 25:8; 33:24) Kulang ang palabulngan diri amo kon ngaa naagihan na sang kalabanan nga pamilya ang kasubo nga mamatyan sing bata. Ang mga mangunguma kag mga mangingisda nagadepende lang sa kon ano ang ila matanom ukon mahulik agod mabuhi. Amo kon ngaa, naluyagan sang madamo ang saad sang Dios nga nasulat sa Salmo 72 tuhoy sa isa ka gobierno nga magadula sang kaimulon. Apang, sa banta mo ayhan manikasog ang mga interesado sa sining naligwin nga mga duog nga magtambong sa Cristianong mga miting? Nabalaka sa sina sanday Eric kag Vicky, bug-os tion nga mga ministro sa Santa Rosa, nga tatlo ka oras nga biyahe pasulod sa Amazon basin.
Matambong Bala ang mga Interesado?
Sanday Eric kag Vicky nag-abot sa Bolivia gikan sa California, E.U.A., 12 ka tuig na ang nagligad. Ginpanugda sa ila sang nagalakbay nga manugtatap nga magsaylo sa Santa Rosa. “Duha lamang ang telepono sa banwa kag wala sing Internet,” siling ni Vicky. “Madamo sing ilahas nga mga sapat. Pirme kami makakita sing mga buaya, mga avestruz, kag dalagku nga mga man-ug kon magkadto kami sa mga baryo sakay sa amon motorsiklo. Apang, mas makawiwili ang mga tawo sangsa mga sapat. Nagahiwat kami sing pagtuon sa Biblia upod sa isa ka hoben pa nga mag-asawa nga ang apelyido nila Vacas kag may apat sila ka gamay pa nga kabataan. Mga 26 kilometros sa gua sang banwa ang ginaistaran nila. Palahubog anay ang amay, apang nagbag-o na sia karon. Kada semana, ginadala niya ang iya bug-os nga pamilya kag ang iya manghod nga babayi sa Kingdom Hall. Ginaangkas niya ang iya asawa kag ginabutang niya ang iya gamay pa nga bata sa bulutangan sang bagahe sa atubang sang iya daku nga bisikleta. Ginaangkas naman sang iya nuebe anyos nga bata nga lalaki ang iya manghod nga babayi sa isa pa ka bisikleta, kag ang iya otso anyos nga bata may bisikleta nga kaugalingon. Tatlo ka oras antes sila makalab-ot sa Kingdom Hall.” Ginahigugma gid sang pamilya si Jehova kag nagapanikasog gid nga makapakig-upod sa kongregasyon.
Sa 18 lamang ka bulan, 3 ang nakalipikar para sa bawtismo, kag mga 25 ang nagatambong sa bag-o nga Kingdom Hall sa Santa Rosa. Bisan madamo ang luyag magtuon sang Biblia, dalagku nga mga balagbag ang dapat landason sang madamo agod makaalagad kay Jehova.
Ang Kabudlayan sa Pagpalegalisar sang Pag-asawahay
Sanday Marina kag Osni, mga misyonero nga nagaalagad sa isa ka naligwin nga banwa malapit sa dulunan sang Bolivia kag Brazil, nagpaathag nga madamo diri ang wala nagakabig sang pag-asawahay subong isa ka permanente nga higot. Madamo sila sing ginapuyo. “Isa ini ka problema nga nagaupang sa pag-uswag sa espirituwal,” siling ni Osni. “Kon luyag sang mga tawo nga mangin matuod nga mga Cristiano, isa ini ka komplikado kag magasto nga proseso. Dapat anay areglahon sang iban ang ila una nga mga ginpuyo antes magpakasal sing legal. Apang, sa tapos mahangpan nga ang nagakaigo nga pagparehistro sang pag-asawahay isa ka Makasulatanhon nga kinahanglanon, naghimakas gid ang iban agod makakita sing kuarta nga inugbayad sa pagpalegalisar sang ila pag-asawahay.”—Roma 13:1, 2; Hebreo 13:4.
Ginsaysay ni Marina ang eksperiensia ni Norberto. “Mga pila na ka babayi ang iya ginpuyo anay antes sia mag-upod sa isa ka babayi nga manugtinapay. Mas bata ang babayi sing mga 35 ka tuig sangsa kay Norberto kag may anak sia nga lalaki nga gin-ayop ni Norberto. Samtang nagadaku ang bata nga lalaki, luyag ni Norberto nga mangin isa sia ka maayo nga halimbawa sa iya. Gani sang magkadto sa panaderya ang isa ka Saksi, nga nagatanyag sing libre nga pagtuon sa Biblia sa puluy-an, nagsugot si Norberto, bisan pa indi sia makahibalo magbasa kag kapin na sia sa 70 anyos. Sang mahibaluan ni Norberto kag sang iya ginapuyo nga babayi ang tuhoy sa mga ginapatuman ni Jehova, ginpalegalisar nila ang ila pag-asawahay kag nagpabawtismo pagkatapos sini. Ang bata nga lalaki nangin isa ka responsable nga Cristianong pamatan-on—nga amo gid ang handum sang iya tiyo. Nakatuon si Norberto sa pagbasa, kag nakahatag na gani sia sing mga pamulongpulong sa mga miting sang kongregasyon. Walay sapayan nga maluyaluya na sia bangod sang iya edad, makugi sia nga ministro sang maayong balita.”
Ginpabaskog sang Espiritu ni Jehova
Ginsilingan anay ni Jesus ang iya unang mga sumulunod: “Magabaton kamo sing gahom kon ang balaan nga espiritu mag-abot sa inyo, kag mangin mga saksi ko kamo . . . tubtob sa ukbong sang duta.” (Binuhatan 1:8) Daw ano ka makapalig-on nga makita ang espiritu sang Dios nga nagapahulag sa Cristianong mga lalaki kag mga babayi nga magkadto sa malayo nga mga lugar! Halimbawa, sang 2004 mga 30 ka makugi nga mga Cristiano ang nagbaton sing temporaryo nga mga asaynment sa naligwin nga mga teritoryo subong mga espesyal payunir nga ministro. Gin-apresyar nila ang halimbawa sang mga 180 ka dumuluong nga nagkadto sa Bolivia agod mag-alagad subong mga payunir, mga manugtatap sang sirkito, mga boluntaryo sa Bethel, ukon mga misyonero. Ang 17,000 ka manugbantala sang Ginharian sa Bolivia nagahiwat sing mga 22,000 ka pagtuon sa Biblia sa mga puluy-an sang interesado nga mga tawo.
Daku gid ang kalipay sini tanan nga mga kauturan bangod nabatyagan nila nga ginatuytuyan sila sang espiritu ni Jehova. Halimbawa, ginbaton nanday Robert kag Kathy ang asaynment subong mga misyonero sa Camiri. Bangod nahamtang sa daw nagabaludbalod kag berde nga mga pukatod malapit sa suba, ang Camiri isa ka naligwin nga banwa. “Daw iguigo gid ang amon pag-abot,” siling ni Robert. “Pagligad sang duha ka tuig, mga 40 ka tawo ang nangin mga manugbantala sing maayong balita.”
Nagpamati ang Isa ka Palahubog nga Sugarol
Madamo nga tawo ang nagadayaw sa mga pagbag-o nga nahimo sang mga nagatuon sang Biblia. Halimbawa, sang isa ka adlaw mga apat ka tuig na ang nagligad, nagaparumatay pa si Ariel sa katre subong epekto sang iya pagkahubog. Bisan pa nagbantog sia sa iya pagsugal, ginaproblema niya ang iya nagadaku nga kautangan, magamo nga pag-asawahay, kag ang iya napatumbayaan nga mga anak nga babayi. Nautod ang iya pagpamensar sang nagduaw ang isa sa mga Saksi ni Jehova nga nagapamalaybalay. Madurop nga nagpamati si Ariel samtang ginapaathag sang utod nga lalaki ang mga Kasulatan. Wala magdugay, nagbalik liwat si Ariel sa katre nga nagabasa sang tuhoy sa malipayon nga pagkabuhi sang pamilya, Paraiso, kag pag-alagad sa Dios. Nagsugot sia sang ulihi nga magtuon sang Biblia.
Sang mag-abot ang mga misyonero sa Camiri, ang asawa ni Ariel nga si Arminda, nagatuon man—apang indi tanto ka interesado. “Himuon ko ang tanan agod punggan sia sa pag-inom,” siling niya. “Apang ambot lang kon may mahimo pa ako. Daw indi na ina sia matabangan.” Apang, interesante gali ang pagtuon sa Biblia sangsa ginahunahuna niya. Wala pa matuigi, nabawtismuhan sia kag nagapanaksi na sa iya pamilya. Wala magdugay, ang pila sang iya mga paryente nagdedikar man sang ila kabuhi kay Jehova.
Para kay Ariel, isa gid ka daku nga pagpanikasog nga untatan niya ang pag-inom, pagpanigarilyo, kag ang pagsugal. Natabo ang daku gid nga butang sang gin-agda niya ang tanan niya nga mga abyan sa Memoryal sang kamatayon ni Jesus. Namat-od sia: “Ang mga indi magtambong, bulagan ko na. Ang mga matambong, hiwatan ko sing pagtuon sa Biblia.” Sa sining paagi, nakasugod sia sing tatlo ka pagtuon sa Biblia. Bisan sa wala pa si Ariel mangin isa ka katapo sang kongregasyon, naghiwat sia sing pagtuon sa Biblia upod sa isa niya ka paryente nga nag-uswag kag dungan sa iya nga nagpabawtismo. Si Arminda nagsiling: “Daw subong bala nga ang Ariel sang una wala na nagaluntad.”
Si Robert nagreport: “Sa hingapusan nga pag-isip, 24 ka katapo sining pamilya ang regular nga nagatambong sa mga miting. Napulo ang bawtismado na, kag walo pa ang di-bawtismado nga mga manugbantala. Ang iban nga nakakita sang ila nagbag-o nga paggawi nagsugod man sa pagtuon sang Biblia kag nagatambong sa mga miting sang kongregasyon. Ang mga nagatambong nag-uswag halin sa 100 pa 190. Kami ni Kathy nagahiwat sing mga 30 ka pagtuon sa Biblia, kag sila tanan nagatambong sa mga miting. Malipayon gid kami nga yari kami diri.”
Ang nagakatabo sa naligwin nga mga banwa sang Bolivia isa lamang ka diutay nga bahin sang bug-os kalibutan nga pagpanipon nga gintagna sa Bugna kapitulo 7, nga nagasugid tuhoy sa pagtipon sa tion sang “adlaw sang Ginuo” sa mga makalampuwas sa dakung kapipit-an. (Bugna 1:10; 7:9-14) Wala pa gid matabo sa maragtas sang tawo nga minilyon gikan sa tanan nga pungsod ang nagahiusa sa pagsimba sa lamang matuod nga Dios. Daw ano ini ka makakulunyag nga ebidensia nga malapit na ang katumanan sang mga saad sang Dios!
[Retrato sa pahina 9]
Betty Jackson
[Retrato sa pahina 9]
Elsie Meynberg
[Retrato sa pahina 9]
Pamela Moseley
[Retrato sa pahina 9]
Charlotte Tomaschafsky, sa punta sa tuo
[Retrato sa pahina 10]
Kada semana tatlo ka oras nga nagabisikleta ang pamilya Vaca pakadto sa Kingdom Hall
[Retrato sa pahina 10]
Sanday Eric kag Vicky nagkadto sa lugar diin kinahanglan ang dugang pa nga mga manugbantala sang Ginharian
[Retrato sa pahina 11]
Ang mga taga-minuro malapit sa suba Beni madurop nga nagapamati sa maayong balita
[Retrato sa pahina 12]
Sanday Robert kag Kathy nagaalagad subong mga misyonero sa Camiri