“Karon nga Gab-i Mapatay Ikaw”

Sang koresponsal sang Magmata! sa Bagatnan nga Aprika

NAHIBALUAN mo bala nga ilisipon na lang ang imo kabuhi kag karon nga gab-i mapatay ikaw?” pamangkot sang doktor.

Maluya bangod sa pagguwa sang dugo, ang 15-anyos nga si Wyndham Cook nagsabat nga bisan pa magakahulugan ini sing pagkadula sang iya kabuhi, determinado sia nga tumanon ang sugo sang Biblia nga ‘maglihi sa dugo.’​—Binuhatan 15:20.

“Ibutang mo bala ang pusil sa imo ulo kag tiruhon ang imo kaugalingon?” sabat sang doktor.

“Indi,” paathag ni Wyndham. “Apang ang indi pagpatughong sing dugo indi paghikog. Isa lamang ini ka pagtuman sa sugo sang Dios.” Si Wyndham may varicose veins sa esophagus, nga kon kaisa nagadul-ong sa pagdugo sa sulod. Nagapalain pa sang kahimtangan, si Wyndham hemophiliac (mabudlay nga pagtugon sang dugo).

Ang Krisis Nagapadulong

Sing halangpunon, nabalaka ang mga ginikanan ni Wyndham, sang nagsugod sia liwat sa pagdugo sang Martes, Nobiembre 28, 1989, pagligad sang pito ka tuig nga wala sini. Sa gilayon gindala si Wyndham sa ospital. Sa tapos mapaidalom sa endoscopy (paglantaw sang nasulod sang esophagus), ang iya hemoglobin count nagnubo sa 6.6 gramo sa kada desilitro. (Ang normal nga hemoglobin count 14 tubtob 15 gramo sa kada desilitro.) Sadto nga gab-i ang tanan indi mapahamtang samtang si Wyndham nagabulubugtaw.

Sang udto sang Mierkoles ang iya blood count nagnubo sa 4.3 gramo, kag ginadugo sia gihapon. Bangod sini nagsugod ang una sang pila ka pagpakighambal sa doktor sang ospital sa kon ngaa indi makapatughong sing dugo si Wyndham. Ang amay ni Wyndham, nga si Chris, nagapaathag: “Malaba ang amon pagpangatarungan gikan sa Kasulatan. Ginpaathag man namon nga wala namon ginasikway ang medikal nga bulig, ukon ang kabuhi. Sa subong sini nga krisis, kinahanglanon gid namon ang ila pagkasampaton sa medisina. Ginasikway lamang namon ang dugo subong terapiya.”

Sang alas 2:​00 sang hapon ginsuksukan sing tubo ang tutunlan ni Wyndham, nga sarang mabomba agod butangan sing presyon ang nagabanog nga mga ugat kag sa amo mag-untat ang pagdugo. Ang tubo lab-ot man sa tiyan agod kuhaon ang dugo nga natipon didto gikan sa pagdugo sa sulod. Sa sini nga punto, sang wala ang mga ginikanan ni Wyndham, ang isa ka nars nagsiling sa iya: “Pila lamang ka yunit sang dugo kag ang imo kabuhi maluwas. Ang imo mga ginikanan kag ministro indi makahibalo.”

“Si Jesus nag-inom sing dugo upod sa iya 12 ka apostoles,” pangatarungan sang doktor. “Si Cristo nagsiling, ‘Ini amo ang akon dugo . . . imna ini.’ Ginatawag mo ang imo kaugalingon nga Cristiano kag luyag mo sundon ang halimbawa ni Cristo, gani ngaa indi ka magpatughong sing dugo?”

Ginpaathag ni Wyndham nga sang mag-inom ang mga apostoles gikan sa kopa nga gintanyag ni Jesus, isa yadto ka alak nga simbulo lamang kag indi aktuwal nga dugo ni Jesus. Ang wala magkompromiso nga tindog ni Wyndham naghimo sing daku nga impresyon amo kon ngaa may sulat nga ginbutang sa iya file nga nagasiling, sa edad nga 15, may pangalibutan kag maligdong nga panghunahuna, sia bug-os nga nangindi sa pagpatughong sing dugo. Ining malig-on nga tindog may daku nga padya sang masunod nga adlaw.

Sang magbutlak ang adlaw sang Huebes, ang kahimtangan ni Wyndham daw nag-ayuayo. Apang wala ini magdugay. Gindugo sia liwat. Sang alas 9:​00 s.a. ang iya blood count nagnubo sa 3.0. Ang iya kahimtangan delikado. Ang senyor nga doktor nga nagadumala sang seksion para sa operasyon nangabay sa pamilya ni Wyndham nga magguwa sa kuwarto kay luyag niya hambalon si Wyndham sing isahanon.

“Indi mahapos nga pabay-an sia nga isahanon,” siling sang iya iloy, nga si Judy. “Nahadlok kami nga bangod sang iya maluya nga kahimtangan basi mahaylo sia. Apang anom ka bulan na sia nga nabawtismuhan, gani may kinamatarong sia sa pagpangapin sang iya kaugalingon.”

“Ang lamang nga mahimo namon sadto,” alimunaw sang iya amay, “amo nga mangamuyo kay Jehova nga buligan niya si Wyndham sa paghupot sang iya integridad. Natun-an namon ang matuod nga kahulugan sang tinaga nga ‘pag-ampo.’ ” Ang lamharon nga si Wyndham nagsiling nga ang nakabulig sa iya amo ang pagdumdom sang Bugna 2:​10: “Ang mga tinaga nga, ‘Pamatud-i ang imo kaugalingon nga matutom tubtob sa kamatayon, kag ihatag ko sa imo ang korona sang kabuhi,’ nagbalikbalik sa akon hunahuna,” siling niya.

Isa ka Mando sang Korte?

Sang ulihi nagsiling ang doktor nga mangayo sia sing mando gikan sa korte agod itugot ang pagtughong sing dugo. Bangod menor-de-edad si Wyndham, ginpaabot sang tanan nga ihatag ang pahanugot. Mabaskog gid ang mga pangamuyo para kay Wyndham. “Naeksperiensiahan sang halos bug-os nga kongregasyon ang mabudlay nga kahimtangan upod sa mga Cook,” paathag ni Neville, nagadumala nga manugtatap sang kongregasyon. “Kon mag-ayuayo si Wyndham, ang bug-os nga kongregasyon ginaumpawan. Kon maglain sia, ang tanan sa kongregasyon ginahawathawat sa matabo kag nagpangamuyo para sa makalilipay nga resulta.”

“Sang ginahulat namon ang resulta gikan sa korte,” alimunaw ni Judy, “nag-alabot ang kalabanan sang amon hubon sang mga gulang kag naghulat sa lugar para sa mga pasyente. Daw ano sila nga pagpakamaayo! Bangod sang padayon nga pagdugo kag ang blood count 2.9, daw indi makalampuwas si Wyndham.”

Sa sulod sang isa ka oras, nag-abot ang sabat nga ang mando sang korte nga ipilit ang pagtughong sing dugo kay Wyndham ginpangindian. “Ginsugiran kami,” paathag ni Chris, “nga ang rason sang pagpangindi amo nga si Wyndham may bug-os nga pangalibutan kag may maligdong nga panghunahuna. Nahibaluan niya ang resulta sang iya desisyon, kag nakahimo sia sing ginbinagbinag sing mahalungon nga desisyon nga nahisanto sa iya napasad sa Biblia nga pagtuluuhan.”

Nagaatubang sa Kamatayon

Apang wala nagauswag ang kahimtangan ni Wyndham. Sa kamatuoran, sang udto sang Huebes, si Chris kag si Judy ginpahibalo: “Ang inyo anak pila ka oras na lang nga mabuhi. Kon luyag ninyo nga makita sia sang inyo ministro kag mga paryente antes sia mapatay, maayo pa nga tawgon ninyo sila sa gilayon.” Ang utod ni Wyndham, ang 9-anyos nga si Jonathan, gindala agod makita sia.

Sang ala 1:​30 s.h. ang tubo sa tutunlan ni Wyndham ginkuha agod mapatay sia nga may dignidad. Sang masunod nga pila ka oras ang kabuhi ni Wyndham indi mapaktan. Bisan pa delikado, ang iya kahimtangan nagpabilin nga amo lang gihapon samtang ginahilanat ang iya bug-os nga lawas. Naghawithawit ang iya kabuhi sadtong bug-os nga gab-i.

Nian, sa sulod sang talipuspusan sang semana, nagsugod sia sa pag-uswag. Sang Lunes ginpamat-od nga papaulion sia, kay wala na sing mahimo para sa iya sa ospital. Pag-abot niya sa balay, natabo ang makahaladlok nga butang. Si Chris nag-alimunaw: “Gindala namon si Wyndham sa sulod sang balay kag ginpahigda sia sa katre. Sa sulod sang 45 ka minutos sang ulihi nagmata sia kag nagsugod sa pagdugo liwat. Ginkulbaan gid kami! Nangamuyo kami sa Dios nga buligan kami sa pag-atubang sa kahimtangan sa husto nga paagi.”

Sa sulod sang 30 ka minutos si Wyndham nagbalik sa amo gihapon nga ospital, sa amo gihapon nga kuwarto, kag amo gihapon nga doktor ang nag-atipan sa iya. Ang iya hemoglobin count nagnubo sa 2.5. Sadto nga gab-i gintakdan si Wyndham sing oksiheno, kay nabudlayan sia sa pagginhawa. Ang pagpanikasog nga mabuhi nagpadayon gihapon sang masunod nga adlaw sang matabo ang makapalig-on nga pagduaw. “Ang amon manugtatap sang distrito nga si Sarel, kag ang iya asawa, nga si Maryann nag-abot agod duawon si Wyndham,” paathag ni Judy. “Nagtindog si Sarel sa tupad sang katre ni Wyndham kag, ginauyatan ang iya kamot, nangamuyo sia sing tinagipusuon kay Jehova. Napalig-on kami sa tapos sang iya pagduaw.”

Sa bug-os nga krisis ang Cristianong kongregasyon naghatag sing praktikal nga bulig. May listahan ang kongregasyon kon sin-o ang magaluto sing kalan-on indi lamang para sa pamilya nga Cook kundi para man sa iban pa nga mga Saksi nga nagatukahay sa pag-upod sa ila. Ang mga pamatan-on nagpaninlo sang balay, nagpakaon sa ido, nagpasiga sang suga, kag sing iban pa. Ginhimo nila ang tanan nga diutay nga mga butang nga indi na dapat kabalak-an sang pamilya. Ang sakdag kag pagpalig-on gikan sa mga masigka Cristiano sa tion kaangay sini indi dapat pakadiutayon.

Namat-od liwat ang mga doktor nga, kon wala sing dugo, wala na sila sing mahimo para kay Wyndham. Gani, walay sapayan nga natakod sa oksiheno kag ang blood count kubos sa 2, ginpapauli sia.

Pag-ayo

Ang bulong nga erythropoietin, isa ka sentetiko nga porma sang hormone nga nagapukaw sang utok sang tul-an sa pagpadamo sang pula nga selula sang dugo sing madasig, ginrekomendar agod pataason ang blood count ni Wyndham.a Ining terapiya wala narehistro sa Bagatnan nga Aprika, apang may waiver nga ginpirmahan kag ang bulong ginpadapat sang doktor sang pamilya. Sa sulod sang tatlo ka semana, ang blood count ni Wyndham nagsaka sa 6.2, kag sa sulod sang anom ka semana nangin 11.5 ini. Duha ka bulan sang ulihi, si Wyndham mabaskog na sa paghinguyang sing isa ka bulan upod sa iya pamilya sa pagbantala sa publiko subong auxiliary nga payunir.

Ang isa sang maayong mga resulta sang diutayan nga pagkapatay ni Wyndham amo ang epekto sini sa iban pa nga mga pamatan-on sa kongregasyon. Si Judy nagsiling: “Sa banta ko nagpatalupangod ini sa ila nga sila man mahimo maobligar sa paghimo sing kaanggid nga tindog sa malip-ot nga tion. Didto sila sa ospital, nga nadalahig sa bug-os nga kabudlay, kag sa banta ko maathag ang mensahe sa ila, ‘Ginatamod bala naton sing serioso ang kamatuoran?’ ”

Sugod sang matabo ini, madinalag-on nga nabatas ni Wyndham ang duha pa ka pagdugo. Nahibaluan ni Wyndham nga mahimo matabo ini liwat sa bisan ano nga tion. Apang bisan ano man ang matabo, ginapaabot ni Wyndham Cook ang tion nga padyaan sia ni Jehova nga Dios sing himpit nga lawas sa nagapakari nga Paraiso sa duta. Samtang wala pa ina, si Wyndham determinado gid nga magpadayon sa pagkabuhi nahisuno sa mga prinsipio sang Biblia.b

[Mga footnote]

[Piktyur sa pahina 15]

Si Wyndham kag ang iya mga ginikanan