Pamangkot sang mga Pamatan-on . . .

Makahalit Gid Bala sa Akon ang Musika?

SI Tom isa ka normal nga 14-anyos​—maalam nga estudyante nga mabinuligon sa iya mga isigkatawo. Apang sang makabakal sia sing malahalon nga stereo, nagsugod sia sa pagpamati sa heavy-metal nga musika.

Si Tom pirme nagapakuribong sa iya kuwarto. Ginsaysay sang iya amay ang nagligad: “Ginasilingan ko sia, ‘Indi amo na lang sina ang himuon mo nga magpakuribong ka sa imo kuwarto sa tanan nga tion kag mamati sa imo stereo.’ ” Apang nagpadayon si Tom sa pagpamati. Nian, sang isa ka adlaw sang tigtulugnaw, ginbuno niya ang iya iloy nga ginkamatay niya kag naghikog man sia. “Sugiri ang mga ginikanan nga bantayan ang musika nga ginapamatian sang ila mga anak,” paandam sang nagabakho nga amay ni Tom. Sang mga adlaw antes matabo ang pagpatay, ginasulitsulit ni Tom ang kanta nga nahanungod “sa dugo kag pagpatay sa imo iloy.”

Isa bala ka indi kinaandan nga kaso? Amo gid. Kag bisan pa may labot man ang iban nga mga butang sa sining trahedya, nagapamatuod ini sa isa ka butang nga daw ginapakadiutay sang madamo nga pamatan-on: Ang musika makaimpluwensia sa imo! Mahimo nga indi ikaw isa ka humalangad sang heavy-metal, ukon nga maghuramentado ka. Sa gihapon, ang musika makaapektar sa imo sa mga paagi nga mahimo indi mo gani matalupangdan.

Ang Gahom sang Musika

Ang musika may gahom. Sa pagkamatuod, makapukaw ini sang tanan nga emosyon sang tawo​—halin sa kasubo kag kaluoy tubtob sa gugma kag kalipay. Ang musika makapakalma kag makapaakig. Makainspirar ini sing debosyon kag makapanubo sang moral. Indi katingalahan, nian, nga kutob pa sang dumaan nga panahon, ang musika nangin isa ka epektibo nga kasangkapan sang “dios sining sistema sang mga butang,” si Satanas nga Yawa.​—2 Corinto 4:4.

Sa pag-ilustrar: Wala lamang madugay sa tapos ginluwas ang mga Israelinhon gikan sa pagkaulipon sa Egipto, ginbiyaan nila ang pagsimba kay Jehova pabor sa isa ka bulawan nga tinday nga baka. Ano ang kaupod sang ila makahuluya nga ginhimo? Amo ang magaris kag malaw-ay nga musika! (Exodo 32:​1-6, 17, 18) Kag sang ginmanduan sang matinaastaason nga si Hari Nabokodonosor ang iya mga sakop nga magsimba sa isa ka pagano nga larawan, paano niya ginpukaw ang patriotiko kag relihioso nga kainit sang iya katawhan? Paagi sa paggamit sing makapulukaw nga musika!​—Daniel 3:​1-7.

Busa, dapat naton paabuton si Satanas nga gamiton ang musika sa pagpatalang sa katawhan karon. Sia “ang puno sang kagamhanan sang hangin, ang espiritu nga karon nagapanghikot sa mga anak nga dimasinulundon.” (Efeso 2:2) Madamo sang musika karon ang nagapabanaag sang rebelyuso nga espiritu ni Satanas. Kag indi katingalahan, kay sa masami ginsulat ini sang mga tawo nga siling sang Biblia ‘nagalakat sa pagkawalay pulos sang ila hunahuna, kag nga yara sa kadulom sa panghunahuna, kag nahamulag sa kabuhi nga iya sang Dios.’ Sa pagkamatuod, kon ipasad sa ila mga estilo sang pagkabuhi, madamong bantog nga mga manugkanta, mga musikero, kag mga kompositor ang “nakalampas sa tanan nga sentido moral.”​—Efeso 4:​17-19.

Sa amo ang pagpamati sa ila musika nagapadayag sa Cristianong mga pamatan-on sa pila ka matuod nga mga katalagman. Indi buot silingon nga ang tanan sang bantog nga musika malain ukon nga ang halungan mo lamang amo ang rock music.a Ang indi maayo nga musika sarang man makita sa klasikal nga mga komposisyon kag sa mga opera. Apang kon sang una ang pila ka musika nagpahangop ukon nagpanugda sing imoralidad, madamo sang musika karon ang nagapalig-on sang manubo nga moral nga ang pagkamakahuluya sini wala sing tupong.

Dibagay sa Palamatin-an kag Panulok

Binagbinaga ang heavy-metal nga musika​—isa ka makaulugot nga porma sang madasig kag mabaskog nga musika nga masami ginapatokar sing makatilingil. Ang heavy-metal nga mga banda kinaandan na nga nagagamit sing mga ngalan subong sang Poison, Skid Row, Guns N’ Roses, kag Slayer. Ang Time nga magasin nagsiling: “Ang mga ngalan lamang sang banda nagahimo sing mga laragway sang kagubot, pagpaantos kag kamatayon.” Amo man ang masiling sa makahaladlok nga laragway nga nagapuni sa mga hapin sang album kag masami nga nagalaragway sing sataniko nga mga simbulo.

Apang kamusta ang musika mismo? Nagagamit ini sing mga titulo subong sang “Unod kag Dugo” kag “Gana Para sa Kalaglagan” kag may mga liriko nga nagahimaya sang seksuwal nga kaayawan paagi sa pag-antos sing kasakit, panglugos, kag pagpatay. Gani indi makapakibot nga ginatawag sang libro tuhoy sa heavy-metal nga musika nga Stairway to Hell ang heavy metal subong “isa ka kadalag-an sang kabastusan, kadasigon, prangka nga hambal, masingki nga dipagsapak.” Ang heavy-metal nga musika makapila naman gin-angot sa pag-abuso sa droga, Satanismo, kag paghikog sa tunga sang mga tagpalamati sini. Apang, suno sa mga report sang media, ang heavy metal amat-amat nga ginabaton sang kalabanan nga mga tawo.

Madamo sang rap nga musika (ukon, hip-hop) ang nagapasobra man.b Ang Time nga magasin nagsiling: “Ang rap nga mga mamalaybay . . . nagapangayo sing kalayo sang inaway batok sa mga pulis ukon sing asupre sang maathag . . . nga sekso.” (Ipaanggid ang Genesis 19:​24, KJ.) Sing prangka, ang mga liriko sang madamo sang popular nga rap nga mga kanta tuman ka law-ay nga balikwaton diri. Nagapatuhoy sa isa sina nga kanta, ang isa ka tin-edyer nga lin-ay nagsiling: “Nabatian ko ang una nga tinaga​—kag nakibot gid ako!”

Apang, madamo sang kinaandan na gani nga rock indi nagakabagay para sa palamatin-an sang isa ka Cristiano. Samtang ang kalabanan sang 40 ka popular nga kanta malaka lang nga subong ka walay huya sa rap ukon heavy metal, madamo gihapon ang malalangon​—ukon dayag—​nga nagapalig-on sang seksuwal nga imoralidad kag sang iban pa nga dicristiano nga mga buhat. Ang mga music video, nga popular gid sa tunga sang mga pamatan-on, nagapabaskog pa sa epekto sang musika paagi sa pagdugang sing kitaon nga mga laragway nga epektibo man. Sa isa ka pagtuon sa mga music video, 57 porsiento ang nasapwan nga nagaunod sing kasingki, kag 75 porsiento ang nagaunod sing mga danyag sang seksuwal nga paghirupay. Ang makapulukaw nga pamayo kag seksi nga panaot nasapwan man nga kinaandan sa mga music video.

Makahalit Bala Ini sa Imo?

Sa baylo nga makapauswag kag makapaayo, madamo sang musika nga ginasakdag karon ang maathag nga “dutan-on, sapatsapaton, demonyohanon.” (Santiago 3:15) Apang, sing makatilingala, indi tanan sang Cristianong mga pamatan-on nagaugyon nga may katalagman ang mamati sa sina nga mga kanta ukon ang magtan-aw sing mga video. “Indi ka dapat mabalaka sa mga liriko sang rap nga musika,” rason sang isa ka lin-ay. “Total indi mo ini mahangpan!” Ang bisan sin-o nga nagatinguha sa paghangop sang mga liriko sang rap mahimo magaugyon nga matuod ini.

Indi masami mahangpan sang mga pamatan-on ang natago nga mga kahulugan sang bantog nga mga kanta. Sa isa ka pagtuon, ginpangabay ang mga tin-edyer nga ilaragway ang kaundan sang pila ka popular nga mga kanta. Ang kalabanan sang mga pamatan-on wala makahangop sang malalangon nga mga tema sang sekso, kasingki, mga droga, kag sang Satanismo nga nagapangibabaw sa ila musika. Sa amo, ang The Journal of the American Medical Association naghinakop: “Wala sing pamatuod nga ini nga musika may [makahalalit] nga epekto sa panimuot sang mga tin-edyer.”

Apang, tuhay ang ginapakita sang Biblia. Una, ginasugiran kita sini nga ang “malain nga mga paghiliupod nagapierdi sang mapuslanon nga mga batasan.” (1 Corinto 15:33) Karon, magahinguyang ka bala sing inoras sa pagpakig-upod ukon sa pagpamati sa isa nga nagagamit sing bastos nga mga hambal, nga nagapalig-on sa imo sa paggamit sing mga droga, nga nagasakdag sa pagsimba kay Satanas, ukon nga nagalaragway sang tiko nga sekso sing detalyado? Sa pagkamatuod indi! Ngaa nian ina nga mga panghambal indi makahalalit bangod lamang ginakanta ini ukon ginahambal nga may tiempo? Kon inang makapanubo nga mga tema ginapatokar sing sulitsulit, magaapektar gid ini sa imo! “Makabutang bala ang lalaki sing kalayo sa iya sabak kag indi masunog ang iya mga panapton”? pamangkot sang Hulubaton 6:27.

Bangod sini ang Biblia nagalaygay sa aton nga indi pagsambiton man lang ang imoral nga mga butang, labi na ang pagsulitsulit sini. (Efeso 5:​3-5; Filipos 4:8) Ang isa nga magasikway sining prinsipio pat-od nga “magaani sing kaduluntan.” (Galacia 6:8) “Ang mga kanta nagapahunahuna sa imo,” baton sang isa ka pamatan-on nga si Jodie. “Kon mag-utwas ang malain nga mga kailigbon, ginahatagan sini ang imo hunahuna sing gatong para sa kalayo.” Sa tapos mamati sa isa ka rap nga kanta nga maathag nga naglaragway sang tiko nga sekso, ang isa ka pamatan-on nagtu-ad: “Indi ko gid ini mapanas sa akon hunahuna.”

Kag kamusta ang pagpamati sa heavy-metal nga mga kanta nga nagabantala sing kamatayon, mga droga, ukon Satanismo? Ang isa ka Cristianong pamatan-on nagsugod sa pagpamati sa heavy metal kag wala madugay nangin mahunahunaon sia sa kamatayon. Nalikawan niya ang espirituwal kag pisikal nga kalaglagan paagi lamang sa determinado nga mga panikasog sang iya mga ginikanan kag sang isa ka hamtong nga Cristianong abyan.

Kon kaisa, ang mga panghunahuna ginahimo sa buhat. (Santiago 1:​14, 15) Kag madamo sang musika karon ang mahalungon nga gindesinyo agod pun-on ang inyo hunahuna sing malaut nga mga panghunahuna. Matuod, kon ginpadaku ikaw suno sa mga talaksan sang Biblia, mahimo gid nga indi ikaw magakomiter sing pagpatay ukon sing seksuwal nga imoralidad bangod lamang nabatian mo ini sa isa ka kanta. Apang sarang ikaw maimpluwensiahan sing malain sa iban nga mga paagi. Ang iban sang Cristianong mga pamatan-on nagsugod sa pagsul-ob sing indi kinaandan nga mga panapton kag mga gunting sang buhok nga ginapasundayag sang mga artista sa rock kag sa rap. Ang mga panghambal, mga panghulag, kag panimuot sina nga mga pamatan-on maathag nga nagapakita nga sila ginaimpluwensiahan sang ila ginapamatian.

“Ang mga pamatan-on nagasiling nga ang musika wala nagaapektar sa ila,” siling sang isa ka pamatan-on nga lalaki nga taga-Bagatnan nga Aprika. “Apang nagahatag ini kay Satanas sing dalan padulong sa imo kabuhi​—agod kontrolon ini.” Nahibaluan niya ini pasad sa iya naeksperiensiahan mismo, kay sia nagpaathag: “Ang musika nga akon anay ginapamatian amo ang nahanungod sa espiritismo, mga droga, kag sekso.” Paano sia nakapalos gikan sa makahalalit nga mga epekto sang makapanubo nga musika?

“Ginpanghaboy ko ang tanan ko nga mga plaka kag mga tape. Isa ka hinali nga pagbag-o ang magpungko sa isa ka malinong nga kuwarto. Apang ginhimo ako sini nga mangin maayo pa nga tawo.” Dapat ka bala maghimo sing kaanggid nga mga tikang​—indi buot silingon nga ipanghaboy ang tanan mo nga musika, kundi sa dimagkubos ihaboy ang imo mga plaka nga maathag nga makapanubo?​—Ipaanggid ang Binuhatan 19:19.

Nagakahulugan ini sing, indi nga isumpa ang musika, kundi magtuon nga mangin mapilion!

[Mga footnote]

[Retrato sa Pahina 26]

Makabulig bala ukon makahalit sa imo kon pun-on mo ang imo ulo sing mga mensahe sang kamatayon, kalaglagan, kag seksuwal nga kahigkuan?