Ang “Mapinalanggaon nga Kaluoy sang Aton Dios”

1, 2. (a) Paano ginadipara sang isa ka nanay ang nagahibi niya nga bata? (b) Ano nga balatyagon ang mas mabaskog pa sa kaluoy sang isa ka nanay?

NAGAHIBI ang bata sang tungang gab-i. Nagbugtaw gid dayon ang nanay. Sugod sang natawo ang iya bata, indi na mahamuok ang iya tulog. Nabal-an na niya ang sarisari nga paghibi sang iya bata. Gani, masami nga nabal-an na niya kon bala dapat niya patition, kuguson, ukon diparahon ang iya bata. Pero bisan ano man ang ginahibi sang bata, ginadipara ini dayon sang nanay. Indi puede nga pabungulan lang niya ang ginakinahanglan sang iya bata bangod palangga gid niya ini.

² Ang kaluoy nga ginabatyag sang nanay sa iya bata amo ang isa sa pinakamapinalanggaon nga balatyagon sang tawo. Pero, may isa pa ka balatyagon nga mas mabaskog. Amo ini ang mapinalanggaon nga kaluoy sang aton Dios nga si Jehova. Ang pagbinagbinag sa sining matahom nga kinaiya makabulig sa aton nga mangin malapit pa kay Jehova. Gani, binagbinagon naton kon ano ang kaluoy kag kon paano ini ginapakita sang Dios.

Ano ang Kaluoy?

3. Ano ang kahulugan sang Hebreo nga verb nga gin-translate nga “magpakita sing kaluoy” ukon “magkaluoy”?

³ Sa Biblia, halos pareho ang buot silingon sang kaawa kag kaluoy. May pila ka Hebreo kag Griego nga mga tinaga nga nagapakita sang ideya sang mapinalanggaon nga kaluoy. Halimbawa, binagbinaga ang Hebreo nga verb nga ra·chamʹ, nga pirme gina-translate nga “magpakita sing kaluoy” ukon “magkaluoy.” Ang isa ka reperensia nagapaathag nga ang verb nga ra·chamʹ “nagakahulugan sang madalom kag mapinalanggaon nga kaluoy, pareho sang ginabatyag naton kon makita naton nga nagaluya ukon nagaantos ang aton pinalangga ukon nagakinahanglan sia sang aton bulig.” Ining Hebreo nga tinaga nga ginaaplikar ni Jehova sa iya kaugalingon, may koneksion sa tinaga para sa “taguangkan” kag puede malaragway bilang “kaluoy sang iloy.”a—Exodo 33:19; Jeremias 33:26.

4, 5. Paano ginagamit sang Biblia ang balatyagon sang isa ka nanay sa iya bata para tudluan kita parte sa kaluoy ni Jehova?

⁴ Ginagamit sang Biblia ang balatyagon sang isa ka nanay sa iya bata para tudluan kita sang kahulugan sang kaluoy ni Jehova. Sa Isaias 49:15, aton mabasa: “Malimtan bala sang iloy ang iya nagatiti pa nga lapsag kag indi bala sia maluoy [ra·chamʹ] sa iya anak? Bisan pa ining mga babayi malipat, indi gid ako malipat sa imo.” Ginapadaku sining makatalandog nga paglaragway ang kadalumon sang kaluoy ni Jehova para sa iya katawhan. Paano?

⁵ Daw indi naton maimadyin nga ang isa ka nanay malipat sa pagbatiti kag sa pag-atipan sa iya ginapasuso pa nga bata. Kay man, ang isa ka lapsag wala sing mahimo sa iya kaugalingon. Adlaw kag gab-i kinahanglan sang bata ang atension kag pagpalangga sang iya nanay. Pero, masubo gid kay may mga nanay nga nagapabaya sa ila mga bata, ilabi na sa sining “makahalanguyos nga mga tion” kon sa diin madamo nga tawo ang “indi mapinalanggaon.” (2 Timoteo 3:1, 3) Pero siling ni Jehova, “indi gid ako malipat sa imo.” Ang mapinalanggaon nga kaluoy ni Jehova para sa iya mga alagad indi mapaslawan. Mas mabaskog ini sangsa pinakamapinalanggaon nga balatyagon nga maimadyin naton, nga amo ang kaluoy nga normal nga ginabatyag sang isa ka nanay sa iya lapsag. Amo kon ngaa nagsiling ang isa ka scholar sa Biblia parte sa Isaias 49:15: “Isa ini sa pinakamabaskog, ukon posible ang pinakamabaskog, nga pagpabutyag sang gugma sang Dios nga mabasa sa Hebreong Kasulatan.”

6. Ano ang pagpati sang madamo nga indi perpekto nga tawo parte sa mapinalanggaon nga kaluoy, pero ano ang ginapasalig ni Jehova sa aton?

⁶ Kon ang isa magpakita sang mapinalanggaon nga kaluoy, buot bala silingon nga maluya sia? Amo sina ang pagpati sang madamo nga indi perpekto nga tawo. Halimbawa, ang kilala nga Romano nga philospher nga si Seneca, nga nagkabuhi sang panahon ni Jesus, nagtudlo nga “ang kaluoy isa ka kaluyahon sa hunahuna.” Nagapati si Seneca sa Stoicism, nga isa ka pilosopiya nga ang pinakamaayo nga pagkabuhi amo ang pagkakalmado kag indi magpakita sang bisan ano nga balatyagon. Siling ni Seneca, puede buligan sang isa ka maalam nga tawo ang mga nagakinahanglan, pero indi sia dapat magbatyag sing kaluoy, kay ini nga balatyagon makapadula sang iya kalinong. Ang tawo nga iya lang kaugalingon ang ginapensar, indi gid makapakita sang matuod nga kaluoy. Pero indi gid pareho sina si Jehova! Sa iya Pulong, ginapasalig kita ni Jehova nga sia “tuman ka mainawaon kag maluluy-on.” (Santiago 5:11, footnote) Matun-an pa gid naton nga ang kaluoy indi isa ka kaluyahon kundi isa ka mabakod kag importante nga kinaiya. Usisaon naton kon paano ini ginapakita ni Jehova pareho sang isa ka mahigugmaon nga ginikanan.

Sang Nagpakita si Jehova sing Kaluoy sa Isa ka Pungsod

7, 8. Paano nag-antos ang mga Israelinhon sa Egipto sang una, kag ano ang ginhimo ni Jehova sa ila pag-antos?

⁷ Makita gid ang kaluoy ni Jehova sa iya pagpakig-angot sa pungsod sang Israel. Sang dali na lang matapos ang ika-16 nga siglo B.C.E., minilyon ka Israelinhon ang naulipon sa Egipto sang una. Ginpaantos kag “ginpabudlayan gid sila sang mga Egiptohanon. Ginpahimo sila sing daga nga palitada kag sing mga tisa. Ginpaobra sila sing todo.” (Exodo 1:11, 14) Bangod sang kabudlayan nga ila ginaantos, nagpanawag ang mga Israelinhon kay Jehova nga nagapangayo sing bulig. Ano ang ginhimo sang Dios nga may mapinalanggaon nga kaluoy?

⁸ Natandog ang tagipusuon ni Jehova. Sia nagsiling: “Nakita ko gid ang pag-antos sang akon katawhan sa Egipto, kag nabatian ko ang ila pagsinggit tungod sa mga nagapigos sa ila sa pag-obra; nahibaluan ko gid ang ila pag-antos.” (Exodo 3:7) Samtang ginatan-aw ni Jehova ang pag-antos sang iya katawhan ukon ginapamatian ang ila pagpanawag, nagabatyag gid sia sang kaluoy sa ila. Pareho sa nabinagbinag naton sa Kapitulo 24 sini nga libro, si Jehova isa ka Dios nga may empatiya. Ang empatiya ukon ang ikasarang nga mabatyagan ang ginaantos sang iban, may koneksion gid sa kaluoy. Pero wala lang ginbatyag ni Jehova ang pag-antos sang iya katawhan. May ginhimo sia para sa ila. Ang Isaias 63:9 nagasiling: “Tungod sa iya gugma kag kaluoy ginbakal niya sila liwat.” Paagi sa “makusog nga kamot,” ginluwas ni Jehova ang mga Israelinhon sa Egipto. (Deuteronomio 4:34) Dayon, ginhatagan niya sila sing pagkaon paagi sa milagro kag ginluwas sila pakadto sa Ginsaad nga Duta.

9, 10. (a) Ngaa sulitsulit nga ginluwas ni Jehova ang mga Israelinhon sang nagaistar na sila sa Ginsaad nga Duta? (b) Sang panahon ni Jefte, paano ginluwas ni Jehova ang mga Israelinhon, kag ngaa ginhimo niya ini?

⁹ Indi lang asta diri ang kaluoy ni Jehova. Sang nagaistar na sila sa Ginsaad nga Duta, pila ka beses nga nangin indi matutom ang Israel gani nag-antos sila. Pero nakamarasmas ang katawhan kag nagpanawag sila kay Jehova. Sulitsulit niya sila nga ginluwas. Ngaa? “Bangod naluoy sia sa iya katawhan.”—2 Cronica 36:15; Hukom 2:11-16.

¹⁰ Binagbinaga ang natabo sang panahon ni Jefte. Bangod ang mga Israelinhon nagsimba sa butig nga mga dios, gintugutan sila ni Jehova nga daugdaugon sang mga Ammonhon sa sulod sang 18 ka tuig. Sang ulihi, naghinulsol ang mga Israelinhon. Ang Biblia nagasugid sa aton: “Ginsikway nila ang iban nga mga dios sa tunga nila kag nag-alagad sila kay Jehova, amo nga indi na niya mabatas ang pag-antos sang Israel.”b (Hukom 10:6-16) Sang nagpakita ang iya katawhan sing matuod nga paghinulsol, indi na maagwanta ni Jehova nga makita sila nga nagaantos. Gani ginpabaskog sang Dios nga may mapinalanggaon nga kaluoy si Jefte para luwason ang mga Israelinhon sa ila mga kaaway.—Hukom 11:30-33.

11. Base sa pagtratar ni Jehova sa mga Israelinhon, ano ang matun-an naton parte sa kaluoy?

¹¹ Ano ang natun-an naton parte sa mapinalanggaon nga kaluoy ni Jehova sa iya pagtratar sa Israel? Una, natun-an ta nga indi lang ini pagbatyag sang kasubo sa mga kabudlayan nga ginaantos sang iban. Dumduma ang halimbawa sang isa ka nanay nga bangod sang iya kaluoy gindipara niya ang iya nagahibi nga bata. Pareho man sa sini, wala nagapabungolbungol si Jehova sa mga pagpanawag sang iya mga alagad. Ang iya mapinalanggaon nga kaluoy nagapahulag sa iya nga paumpawan ang ila pag-antos. Natun-an man naton sa pagtratar ni Jehova sa mga Israelinhon nga ang kaluoy indi gid isa ka kaluyahon. Kay man, ginpahulag sia sining malum-ok nga kinaiya sa paghimo sing mabaskog kag desidido nga aksion para sa iya katawhan. Pero ginapakita lang bala ni Jehova ini nga kaluoy sa iya mga alagad bilang isa ka grupo?

Ang Kaluoy ni Jehova Para sa mga Indibiduwal

12. Paano ginpakita sang Kasuguan ang kaluoy ni Jehova para sa kada isa bilang indibiduwal?

¹² Ang Kasuguan nga ginhatag sang Dios sa pungsod sang Israel nagpakita sang iya kaluoy sa kada isa bilang indibiduwal. Halimbawa, binagbinaga ang iya pag-ulikid sa mga imol. Nahibaluan ni Jehova nga mahimo may wala ginapaabot nga mga sitwasyon nga ginabangdan sang pag-imol sang isa ka Israelinhon. Paano dapat trataron ang mga imol? Estrikto nga ginsugo ni Jehova ang mga Israelinhon: “Indi ninyo pagpatig-ahon ang inyo tagipusuon kag indi kamo mangin kuom sa inyo imol nga utod. Dapat mangin maalwan kamo kag indi kamo magpaganot sa paghatag sa iya, kay tungod sini pakamaayuhon ni Jehova nga inyo Dios ang tanan ninyo nga buluhaton kag ginahimo.” (Deuteronomio 15:7, 10) Ginsugo pa ni Jehova ang mga Israelinhon nga indi pag-uruton ani ang kilid sang ila uma ukon puluton ang bisan ano nga nabilin kay ginatigana ini para sa mga imol. (Levitico 23:22; Rut 2:2-7) Sang ginsunod sang pungsod ining may konsiderasyon nga sugo para sa pigado nga mga Israelinhon, ining mga pigado wala gid magpakilimos sing pagkaon. Ginapakita gid sini ang mapinalanggaon nga kaluoy ni Jehova.

13, 14. (a) Paano ang mga tinaga ni David nagapasalig sa aton nga nagaulikid gid si Jehova sa kada isa sa aton bilang indibiduwal? (b) Paano mailustrar nga si Jehova malapit sa mga “nagaantos” ukon “nalisdan”?

¹³ Subong, nagaulikid gid ang aton mahigugmaon nga Dios sa kada isa sa aton bilang indibiduwal. Sigurado gid kita nga nahibaluan niya ang bisan ano nga ginaantos naton. Si salmista David nagsulat: “Ang mga mata ni Jehova nagatulok sa mga matarong, kag ang iya mga dulunggan nagapamati sa ila pagpangayo sing bulig. Malapit si Jehova sa mga nagaantos; ginaluwas niya ang mga nalisdan.” (Salmo 34:15, 18) Parte sa sini nga bersikulo, ang isa ka scholar sa Biblia nagsiling nga ang tinaga nga “nagaantos” kag “nalisdan” nagalaragway sa mga tawo nga na-depress ukon naluyahan sing buot bangod indi sila perpekto ukon bangod sa ila nahimo nga mga sala kag nagabatyag nga wala sila sing pulos. Mahimo batyagon sini nga mga tawo nga si Jehova malayo sa ila kag indi sila salapakon. Pero indi ina matuod. Ginapasalig kita sang ginsiling ni David nga wala ginabiyaan ni Jehova ang mga tawo nga nagabatyag nga wala sila sing pulos. Nahibaluan sang aton maluluy-on nga Dios nga kinahanglan gid naton sia sa sini nga mga sitwasyon, kag malapit sia sa aton.

¹⁴ Binagbinaga ang isa ka eksperiensia. Dalidali nga gindala sang isa ka nanay sa United States ang iya dos anyos nga anak nga lalaki sa ospital bangod sa grabe nga ubo. Sa tapos ma-check up ang bata, ginsilingan sang mga doktor ang nanay nga dapat i-admit sing isa ka gab-i ang bata. Diin nagtener ang nanay sina nga gab-i? Sa isa ka pulungkuan sa kuarto sang ospital, sa tupad mismo sang katre sang iya bata! Nagamasakit ang iya bata, kag dapat ara sia sa tupad niya. Sigurado nga sobra pa sa sini ang mapaabot naton sa aton mahigugmaon nga Amay sa langit! Kay man, ginhimo kita sa iya larawan. (Genesis 1:26) Ang makatalandog nga mga tinaga sang Salmo 34:18 nagasugid sa aton nga kon kita “nagaantos” ukon “nalisdan,” pareho si Jehova sang isa ka mahigugmaon nga ginikanan nga “malapit” ukon maluluy-on pirme kag handa sa pagbulig.

15. Paano ginabuligan ni Jehova ang kada isa sa aton bilang indibiduwal?

¹⁵ Gani, paano ginabuligan ni Jehova ang kada isa sa aton bilang indibiduwal? Wala niya pirme ginakuha ang rason sang aton pag-antos. Pero madamo sing ginahimo si Jehova para sa mga nagapangayo sa iya sing bulig. Ang iya Pulong, ang Biblia, nagahatag sing praktikal nga laygay nga makabulig gid. Sa kongregasyon, may ginhatag si Jehova nga kalipikado sa espirituwal nga mga manugtatap, nga nagatinguha nga mapakita ang iya kaluoy paagi sa pagbulig sa ila mga kauturan. (Santiago 5:14, 15) Bilang “Manugpamati sang pangamuyo,” nagahatag sia sing “balaan nga espiritu sa mga nagapangayo sa iya.” (Salmo 65:2; Lucas 11:13) Ini nga espiritu makahatag sa aton sing “gahom nga labaw sa kinaandan” para makabatas kita asta nga dulaon na sang Ginharian sang Dios ang tanan nga makapa-stress nga mga problema. (2 Corinto 4:7) Nagapasalamat gid kita sa sini! Indi gid naton pagkalimtan nga ginapakita sini ang mapinalanggaon nga kaluoy ni Jehova.

16. Ano ang pinakadaku nga halimbawa sang kaluoy ni Jehova, kag ano ang kahulugan sini sa imo?

¹⁶ Siempre, ang pinakadaku nga halimbawa sang kaluoy ni Jehova amo ang iya paghatag sang Isa nga pinalangga gid niya bilang gawad para sa aton. Ginhimo ni Jehova ini nga sakripisyo kay palangga niya kita, kag para maluwas kita sa sala kag kamatayon. Dumduma nga ining gawad isa ka personal nga regalo ni Jehova sa imo. Insakto gid si Zacarias, nga amay ni Juan nga Manugbawtismo, sang nagtagna sia nga ang gawad isa gid ka dalayawon nga pagpakita sang “mapinalanggaon nga kaluoy sang aton Dios.”—Lucas 1:78.

Kon San-o Wala Nagapakita sang Kaluoy si Jehova

17-19. (a) Paano ginapakita sang Biblia nga ang kaluoy ni Jehova may limitasyon? (b) Ngaa wala na nagpakita sang kaluoy si Jehova sa iya katawhan?

¹⁷ Pensaron ta bala nga ang mapinalanggaon nga kaluoy ni Jehova wala sing limitasyon? Indi gid. Ginapakita sang Biblia nga wala nagakaluoy si Jehova sa mga indibiduwal nga padayon nga nagarebelde sa iya. (Hebreo 10:28) Para maintiendihan naton kon ngaa amo sini ang ginahimo niya, dumduma ang halimbawa sang pungsod sang Israel.

¹⁸ Bisan pa pila ka beses nga ginluwas ni Jehova ang mga Israelinhon sa ila mga kaaway, wala na sila ginkaluy-an sang ulihi. Ining batinggilan nga katawhan padayon nga nagsimba sa mga diosdios kag gindala pa nila ini sa sulod mismo sang templo ni Jehova! (Ezequiel 5:11; 8:17, 18) Nagasiling man ang Biblia: “Ginalangolango lang nila ang mga mensahero sang matuod nga Dios. Gintamay nila ang iya ginsiling kag ginyaguta nila ang iya mga manalagna, tubtob wala na sing paglaum nga mag-ayo pa sila, amo nga naakig gid si Jehova sa iya katawhan.” (2 Cronica 36:16) Ang mga Israelinhon nakalab-ot sa punto nga indi na sila dapat kaluy-an, amo nga may kinamatarong si Jehova nga maakig sa ila. Ano ang resulta?

¹⁹ Wala na maluoy si Jehova sa iya katawhan. Sia nagsiling: “Indi gid ako magkasubo ukon magpakita sing pagkamainawaon ukon kaluoy sa ila. Wala gid sing makapugong sa akon sa pagpamatay sa ila.” (Jeremias 13:14) Gani, ginlaglag ang Jerusalem kag ang templo sini, kag ang mga Israelinhon gindala nga bihag sa Babilonia. Makapasubo kon ang makasasala nga mga tawo mangin grabe gid ka rebelyuso amo nga ang Dios indi na maluoy sa ila!—Panalambiton 2:21.

20, 21. (a) Ano ang matabo kon nalab-ot na ang limitasyon sang kaluoy sang Dios sa aton panahon subong? (b) Ano nga regalo sang kaluoy ni Jehova ang binagbinagon sa masunod nga kapitulo?

²⁰ Kamusta naman subong? Wala magbag-o si Jehova. Bangod sa kaluoy, ginsugo niya ang iya mga Saksi nga ibantala ang “maayong balita sang Ginharian” sa bug-os napuy-an nga duta. (Mateo 24:14) Kon magbaton ang matarong sing tagipusuon nga mga tawo, ginabuligan sila ni Jehova nga maintiendihan ang mensahe sang Ginharian. (Binuhatan 16:14) Pero ang pagbantala indi asta san-o. Kay indi gid maluluy-on si Jehova kon pasugtan niya nga magpadayon ining malain nga kalibutan, kag ang tanan nga kabudlayan kag problema sini. Kon ang kaluoy sang Dios makalab-ot sa limitasyon sini, hukman na ni Jehova ining sistema sang mga butang. Bisan sa sina nga tion, magahikot sia bangod sa kaluoy para sa iya “balaan nga ngalan” kag sa iya matutom nga mga alagad. (Ezequiel 36:20-23) Dulaon ni Jehova ang kalainan kag paluntaron ang isa ka matarong nga bag-ong kalibutan. Parte sa mga malain nga tawo, si Jehova nagasiling: “Indi ako magpakita sing kaluoy; ukon sing pagkamainawaon. Pabayaron ko sila suno sa ila mga binuhatan.”— Ezequiel 9:10.

²¹ Samtang wala pa ini, si Jehova nagakaluoy sa mga tawo, bisan sa mga nagakabagay malaglag. Ang makasasala nga mga tawo nga sinsero nga nagahinulsol makabenepisyo sa isa sa pinakadaku nga regalo sang kaluoy ni Jehova, nga amo ang pagpatawad. Sa masunod nga kapitulo, hambalan naton ang pila sa matahom nga mga ilustrasyon sa Biblia nga nagapakita sang bug-os nga pagpatawad ni Jehova.