Malubad Bala sang Relihion ang Krisis?

ANG kilala kag relihioso nga mga magasin kag mga pamantalaan madasig magbalita sang “mga kadalag-an” sang iban nga mga iglesia. Ginasugid nila ang tuhoy sa pangamuyo-kag-pagdayaw nga mga miting kag nagapasuod sa mga tawo sa Dios. Ginbalita nila nga ang mga sermon sa iban nga mga iglesia nangin mas espirituwal sang sa sosyal ukon politikal. Nagahambal sila nahanungod sa pag-alagad sa imol, mga pagpasag-uli sa talipusposan sang semana, mga grupo nga pagtuon sang Biblia, liturhiko nga mga klase sa saot, kag nahanungod sa kinabubut-on nga mga lego nga nagaboluntaryo kon diin kulang ang mga pari kag mga madre. Tanan ini ginahangop nga tanda sang relihioso nga pagpasag-uli.

Sa isa ka pamulongpulong sa National Association of Evangelicals sang nagligad nga Marso, si Presidente Reagan sang Estados Unidos nagsiling: “Ginsugdan sang Amerika ang pagkaaktibo liwat sa espirituwal. Ginpasag-uli ang pagtuo kag paglaum. Nagaliso liwat sa Dios ang mga Amerikano . . . Kag nagapati ako nga ginsugdan Niya nga ayuhon ang aton ginpakamaayo nga duta.” Ina nga pagpakita sing pagsalig makahimu sing daku sa pagpabakod sa panimuot nga sa ulihi ang madamung mga palaligban nga ginaatubang sang nasit-an nga katawhan karon malubad paagi sa pagkaaktibo liwat sa espirituwal.

Ini tanan daw maayo pamatian, apang ano ang nahimu sang “pagkaaktibo liwat sa espirituwal” kag sang “pagpasag-uli”? Mahimu nga mas maayo ang pamatyag sang iban tuhoy sa ila kaugalingon, apang nangin mas maayo bala sila nga mga Cristiano? Mahimu magabatyag ang mga tawo nga labi ka espirituwal, apang interesado gid bala sila sa espirituwal nga mga butang sang sa materyal nga paghimud-os? Kon ang pagkadidiosnon amo ang ginhangop nga daku nga kabangdanan sang mga krisis karon, nian ginbuligan bala sila nga magpakita sing diosnon nga debosyon? Importante katama ang mga sabat sa pagpat-od kon bala malubad ukon malandas sang relihion ang mga krisis karon ukon indi.

Diosnon nga Debosyon—Ano Ini?

Ang pagkadiosnon, ukon diosnon nga debosyon, ginasaysay subong debosyon sa Dios ukon pagkanasuod sa Dios. Gani, labi pa ini sang sa pagpakita sang naguwa nga pagkadiosnon ukon pagkarelihioso. Ang isa nga may diosnon nga debosyon nabalaka sing una, indi sa pagpaayaw sa personal nga mga kinahanglanon, kundi sa paghibalo kag paghimu sang kabubut-on sang Dios, nga may suod nga kaangtanan sa iya. Ang resulta amo nga ang kabuhi sang isa ka tao ginbag-o para sa mas maayo bangod “ang diosnon nga debosyon may kapuslanan sa tanan nga butang, nga may saad sang kabuhi karon kag sa palaabuton.”—1 Timoteo 4:8.

Nagakabagay bala sa sining kategoriya ang mga indibiduwal nga nagaliso sa relihion bangod lamang sang pagkadinaayawan sa mga katunayan sang kabuhi? Ukon kasubong gid bala sa ginasiling ni apostol Pablo nga “may dagway sang pagkadiosnon apang nagapanghiwala sang gahom sini”?—2 Timoteo 3:5.

Kon ang indibiduwal nagaliso sa Dios agod lamang paayawan ang personal nga kinahanglanon sa baylo sang tuyo nga ton-an ang kabubut-on sang Dios kag alagaron sia, ang sentro sang iya debosyon amo gid ang iya kaugalingon sa baylo sang sa Dios, indi bala? Ini nga sahi sang debosyon wala sing gahom nga mbag-o ang pagkabuhi sang indibiduwal gikan sa isa nga may makagud nga paghimud-os pakadto sa isa nga may matuod nagasakripisyo sa kaugalingon nga pag-alagad sa Dios.

Nahisanto ang ginsiling ni Pablo sa bantog nga Sermon sa Bukid ni Jesus. Ginapakita nga indi tanan sang nagaangkon nga mga sumulunod niya kalahamut-an sa iya, nagdugang sia: “Madamu ang magasiling sa akon sadtong adlaw, ‘Ginuo, Ginuo, wala bala kami magpanagna sa imo ngalan, kag sa imo ngalan magsubol sang mga yawa, kag sa imo ngalan maghimu sing madamu nga buhat nga gamhanan?” Kag nian pahayagan ko sila: Wala gid ako makakilala sa inyo! Palayo sa akon, kamo nga mga manugbuhat sang kalautan.”—Mateo 7:22, 23.

Gani, indi ang pagpakita sing pagkarelihioso ang importante sa Dios. Agod mabaton sang indibiduwal ang panuytoy kag pagpakamaayo sang Dios, dapat sia mangin handa sa pagbaton sang panuytoy sang Dios, subong nga naunod sa Biblia kag iaplikar ini sa iya kabuhi. Subong sang ginsiling sang salmista: “Ang imo pulong suga sa akon mga tiil, kag kabawa sa akon banas.” (Salmo 119:105) Ginabuligan bala ang mga tawo nga nagaliso sa relihion nga maton-an kag matuman ina nga panuytoy?

Ano ang Katunayan?

Ginapakita sang ulihi nga surbey sa 10,000 ka aktibo nga Katoliko sa 60 ka parokya sa Estados Unidos nga 77 poriento sa ila ang labi nga nabalaka tuhoy sa kon ano ang mahanabo sa pungsod, ipaanggid sa 40 porsiento lamang nga nabalaka tuhoy sa “mga hulusayon sang personal nga kaluwasan.” Sing kaanggid, natukiban sang Gallup poll nga sa tanan nga pamangkot nga luyag ipamangkot sang mga tawo sa Dios, ang pinakapopular amo: “May yara gid bala mapinadayunon nga paghidait sa kalibutan?”

Sing pat-od, ang pagkabalaka tuhoy sa palaabuton sa sining ital-ital nga tion indi sayop. Apang tuhay gid katama ina nga mga reaksion sa kon ano ang ginsiling ni Jesus sa iya mga disipulo: “Kon ining mga butang magsugod sa pagkahanabo, maghangad kamo kag ibayaw ang inyo mga ulo, kay ang pagtubos sa inyo nagapalapit.” (Lucas 21:28) Ginapakita sang mga resulta sang surbey nga walay sapayan sang tanan nga hambal tuhoy sa pagkaaktibo liwat sa espirituwal, ang kabalaka tuhoy sa palaabuton nagapangibabaw sa mga tagipusuon kag mga hunahuna sang mga tawo karon. Diutay lamang ang nahimu sang ila relihion agod buligan sila nga malubad ang krisis sang aton ital-ital nga tion.—Tan-awa ang Lucas 21:26.

Tuhoy sa paghimu sa mga katapo sang iglesia nga labi ka espirituwal, ang editoryal sang magasin nga Ministry sang Seventh-Day Adventist nagsiling nga “sing masami diutay lamang ang kinatuhayan sa aktuwal nga estilo sang pagkabuhi sang aton katapo ukon sang aton kaugalingon agod makilala kita gikan sa aton di-Cristiano nga mga isigkatawo sa pihak nga ganhaan.” Sa baylo, siling pa sini, ginahatagan sang iglesia ang mga katapo sini sing “teolohiko nga rason agod ilakip ang materyalismo kag manugbakal nga estilo sang pagkabuhi” sang mga ditumuluo paagi sa paglaragway sa Dios subong isa “nga maluyag sang labing maayo para sa Iya katawhan kag nga maluyag sia nga makita nga natigayon nila ini.”

Sing kaanggid, ang The Economist sang London, sa tapos mareport nga “may mga tanda sang nagapadayon (nagadugang pa gani) nga interes sa relihioso nga mga pamangkot,” nagsiling nga ang “palaligban sang Church of England amo ang kon paano alagaran yadtong maluyag mahibal-an ang tuhoy sa pagtuluohan samtang indi ini sigurado sa iya kaugalingon kon ano ang iya ginatuohan.”

Kamusta ang tuhoy sa kabilihanan sang pamilya kag tawo? Napalig-on bala sang mga iglesia ang ila mga katapo batok sa malaut nga impluensia kag imoral nga dalanon sang kalibutan? Nangin mas maayo nga mga bana, mga asawa, mga ginikanan kag mga kabataan bala sila? Ang ulihi nga pagsurbey sa 8,000 ka pamatan-on kag 10,000 ka ginikanan sang nagasimba nga mga pamilya sang 13 ka denominasyon nagahatag sing magkubos pagpasiplat sa kahimtangan.

Suno sa Christianity Today, natukiban sang pagtuon nga 42 porsiento sang mga pamatan-on ang nagsiling nga wala gid mahambali sang ila pamilya ang relihioso nga mga bagay, kag 40 porsiento ang nagsiling nga luyag nila ang dugang nga pagtuytoy sang ginikanan sa seksuwal nga mga bagay. Sa tunga sadtong 15 anyos ang edad, 53 porsiento ang naggamit sing alkohol, 20 porsiento ang naggamit sing marijuana. Ang mas nauna nga pagtuon, nga ginreport sa The Ann Arbor News, nakatukib nga 59 porsiento sang mga babayi ang nagsiling nga nakahulid na sila sa sekso sang 18 pa lang sila.

Sa katapusan, ginabuligan bala sang mga relihion ang ila mga sumulunod nga malikawan ang masingki nga espiritu sang kalibutan? Sa pagkamatuod, kon ang relihion amo ang nagapalig-on nga kusog sa ital-ital nga tion karon, indi bala nga sa magkubos paabuton naton ini? Apang, masubo ihambal, nahibaloan sang dugang kag dugang nga mga tawo nga ang relihion, sing direkta ukon indi direkta, nakaamot sa kalabanan nga mga inaway kag mga binangig nga nagpabudlay sa katawhan. Sambita ang mga duog subong sang Ireland, Lebanon kag Iran, kag ano ang magasulod sa hunahuna? Walay sapayan sang sulat sang pastor kag mga martsa sa paghidait, indi bala nga nadalahig ang dalagku na mga relihion sa pinakamadugo nga inaway karon?

Busa, ano ang masiling naton tuhoy sa ginatawag nga pagkaaktibo liwat sa relihion? Ayhan may ginapakita tuhoy sa relihioso nga pagpasag-uli, apang indi gid ini matawag nga pagkaaktibo liwat sa espirituwal. Sa baylo nga lig-unon sa espirituwal, pabakuron nga maatubang ang ital-ital nga tion, ang kalabanan sadtong nagaliso sa relihion sang kalibutan ginbutang sa komportable nga padron, isa ka pormalistiko nga sahi sang pagsimba. Isa ini ka “dagway sang pagkadiosnon apang nagapanghiwala sang gahom sini,” subong sang gintagna ni Pablo. Ang hapaw nga “pagkaaktibo liwat” kag “pagpasag-uli” nahisanto gid sa iban pa nagausmod nga mga kahimtangan—pag-usmod sa moral, pagkaguba sang pamilya, krimen kag kasingki, kag iban pa—nagatanda sang aton ital-ital nga tion.—2 Timoteo 3:1-5.

Ano ang Mangin Resulta?

Nagagamit subong simbulo sang dumaan relihioso nga siudad sang Babilonia, ginatudlo sang Biblia ang bug-os nga pagkapukan subong ang madangtan sang relihion sang kalibutan. Ang tolon-an sang Bugna nagatagna: “Ang manugtonda nga gamhanan nagkuha sing bato nga kaangay sa dakung bato sang galingan kag gintagbong ini sa dagat, nga nagsiling: ‘Sa amo ang Babilonia nga dakung siudad itagbong sing hinali, kag indi na gid makita.’”—Bugna 18:21.

Apang, antes mag-abot inang hinali nga katapusan, may kahigayunan nga pamatian ang balaan nga paandam sa Bugna 18:4: “Guwa ka sa iya, katawhan nakon, agod nga indi kamo makaambit sa iya mga sala, kag agod nga indi kamo makaagom sang iya mga kalalat-an.” Sa bug-os nga kalibutan, sa 205 ka kadutaan, ginpamatian sang mga Saksi ni Jehova ina nga paandam kag nagpalagyo pakadto sa Ginharian sang Dios subong ang lamang nga paglaum sang katawhan. (Mateo 24:14) Mangin isa ka bala sa linibolibo nga nagabuylog sa ila sa sinang pagpalagyo pakadto sa kaluwasan? Imo ang desisyon.

[Blurb sa pahina 6]

Walay sapayan sang sulat sang pastor kag mga martsa sa paghidait, indi bala nga nadalahig ang dalagku nga mga relihion sa painakamadugo nga inaway karon?

[Piktyur sa pahina 5]

Mahimu magabatyag ang mga tawo nga labi ka espirituwal, apang interesado gid bala sila sa espirituwal nga mga butang?

[Piktyur sa pahina 7]

Karon ginatos ka libo ang nagapamati sa paandam nga bayaan ang butig nga relihion