Ang Bug-os Uniberso nga Kaso sa Korte Nga Nagadalahig sa Imo

“‘Ipakita ang inyo kasaba,’ siling ni Jehova. ‘Ipaguwa ang inyo mga katarungan nga mabakod.’”—ISAIAS 41:21.

1, 2. (a) Ano ang nadalahig sa labing importante nga kaso sa korte nga baisan? (b) Ano ang hulusayon?

SA BUG-OS nga maragtas indi maisip na ang mga kaso sa korte. Sa sini, may mga saksi nga gingamit kag pamatuod nga ginpresentar para sa isa ka bahin ukon sa pihak. Sa madamo sini nga mga kaso, mga indibiduwal ang nadalahig, samtang sa iban, madamo nga katawhan ang naapektuhan. Apang ina tanan diutay lamang kon ipaanggid sa bug-os uniberso nga kaso sa korte nga ginabaisan karon. Tubtob sa karon, amo ini ang pinakaimportante nga kaso sa korte sa maragtas. Ang mga resulta sini magaapektar sa tagsa ka tawo sa duta, sa luyag man niya ukon indi.

² Ang nagapanguna nga pigura sa sini nga kaso amo ang labing mataas nga persona sa uniberso, si Jehova nga Dios, “ang Manunuga sang mga langit kag ang Dungganon nga nagahitad sa ila; ang Isa nga nagahumlad sang duta kag sang nagaguwa sa sini, ang Isa nga nagahatag sing ginhawa sa katawhan sa ibabaw sini.” (Isaias 42:5) Ano ang hulusayon? Amo ang iya pagkadios—ang pagkamatarong sang iya paggahom sa bug-os nga uniberso, lakip ang duta kag ang mga pumuluyo sini. Sarang ini matawag nga hulusayon tuhoy sa bug-os uniberso nga pagkasoberano.

3. Anong mga pamangkot ang may kaangtanan sa bug-os uniberso nga pagkasoberano?

³ Ang mga pamangkot nga may kaangtanan sa sining hulusayon amo ini: Diin sa tanan nga dios nga ginasimba ang napamatud-an nga masaligan gid nga sarang mo marisgo ang imo kabuhi kag ang imo palaabuton sa ila? Diin ang aktuwal nga nagluntad, kag diin ang mga imbension lamang sang tawo? May yara bala matuod, buhi, kag supremo nga Dios nga makaluwas sa katawhan gikan sa walay paglaum nga kahimtangan karon kag makapahanabo sing husto nga sahi sang pangulohan nga magapasalig sing matuod nga paghidait, kalig-onan, kabuganaan, kag kapagros?

4. Ano ang masiling sa mga nagabatyag nga wala sing hulusayon, kay nagasiling sila nga nagatuo na sila sa Dios?

⁴ Madamo nga tawo ang nagabatyag nga wala sing hulusayon para sa ila, bangod nagasiling sila nga nagapati na sila sa Dios. Apang maka­presentar bala sila sing ebidensia nga ang dios nga ila ginasimba amo gid ang matuod nga Dios, nga ang iya mga saad masaligan, kag nga ang iya mga katuyuan kag kasuguan nagatuytoy sa ila kabuhi? Kon ina nga mga tawo magsabat sing huo, nian dapat man nila masabat ining mga pamangkot: Ano gid ang ebidensia nga may yara matuod nga Dios nga ang iya mga saad masaligan? Ano ang katuyuan sang Dios para sa katawhan kag sa duta? Sa diin na kita sa taknaan sang Dios, kag ano ang yara sa malapit nga palaabuton? Ano ang luyag niya nga himuon naton subong mga indibiduwal agod masakdag naton sia?

5. Sa kay sin-o mapaangay ang katawhan kon wala sila nagapatubas sing ebidensia sa pagsakdag sang ila pagtuo sa Dios?

⁵ Ang kalabanan nga tawo nga nagasiling nagapati sila sa Dios indi makasabat sining mga pamangkot nga may awtoridad. Sarang ini sila mapaanggid sa mga tawo anay sang unang siglo nga nagapangangkon nagatuo sila sa Dios apang ang ila mga buhat nagahimutig sa ila pangangkon. Tuhoy sa ila ang Pulong sang Dios nagasiling: “Nagatu-ad sila nga nagakilala sila sa Dios, apang sa ila mga buhat ginapanghiwala nila sia.” Huo, ang “pagtuo nga wala sing mga binuhatan patay.” (Tito 1:16; Santiago 2:26) Busa, ang mga nagasiling nga nagatuo sila sa Dios apang indi makahatag sing malig-on nga ebidensia sa pagsakdag sini pareho lang sa mga tawo sang nagligad nga mga siglo nga nagtuo sa dimatuod nga mga dios nga madugay na nga wala ginasimba.

Pagtilaw nga mga Kaso

6, 7. (a) Ilaragway ang relihion sang dumaan nga mga Egiptohanon? (b) Paano nadalahig ang mga Israelinhon sa hulusayon sa ulot ni Jehova kag sang mga dios sang Egipto?

⁶ Ang isa ka halimbawa sini amo ang kaso batok sa mga dios sang dumaan nga Egipto mga 1,500 ka tuig sa wala pa ang aton Kumon nga Dag-on. Ang mga Egiptohanon nagsimba anay sa madamo nga dios, lakip ang mga sapat subong sang toro, kuring, baka, buaya, falcon, paka, chacal, leon, man-ug, buitre, kag lobo. Madamo sining mga sapat ang ginkabig nga mga inkarnasyon sang isa ka dios ukon diosa, kag ang hungod nga pagpatay sa sini sililutan sing kamatayon. Ang sagrado nga mga sapat ginpreserbar kag ginhatagan sing maayo gid nga lubong.

⁷ Ang nagpamatok sa sini tanan nga dios amo ang Dios nga ginsimba sang dumaan nga Israel, si Jehova. Ang iya tiglawas, si Moises, ginpadala agod pangabayon si Paraon nga palakton ang katawhan ni Jehova, nga ulipon sadto, kay ginsaaran sila ni Jehova sing kahilwayan. (Exodo 3:6-10) Apang si Paraon nagsiling: “Sin-o si Jehova, nga magpamati ako sa iya tingog nga palakton ang Israel? Indi ko kilala si Jehova kag, labot pa, indi ko pagpalakton ang Israel.” (Exodo 5:2) Nagsalig gid si Paraon nga ang mga dios sang Egipto labaw pa kay Jehova.

8, 9. (a) Paano ginpamatud-an ni Jehova ang iya pagkasuperyor batok sa mga dios sang Egipto? (b) Bangod sang natabo, ano ang masiling tuhoy sa mga dios sang Egipto?

⁸ Sin-o ang matuod nga Dios nga may ikasarang sa pagtuman sang iya mga saad kag makaamlig sa iya katawhan? Ang sabat magaabot sa dili madugay. Si Jehova nagtagna: “Batok sa tanan nga mga dios sang Egipto magahukom ako.” (Exodo 12:12) Gintuman bala niya yadto nga tagna? Huo! Nagpadala si Jehova sing napulo ka makahalapay nga kalalat-an agod pakahuy-an ang mga dios sang Egipto. Wala sing isa sa sini nga mga dios ang nakaamlig sa mga Egiptohanon. Kag ang ikanapulo nga kalalat-an labi gid nga talalupangdon, kay ginpatay sini ang mga panganay sang Egiptohanon, lakip ang anak ni Paraon. Isa ini ka talangkod nga pagsalakay sa ila nagapanguna nga dios si Ra (Amon-Ra), kay ang mga manuggahom sang Egipto nagkabig sa ila kaugalingon nga mga dios, mga anak ni Ra. Para sa mga Egiptohanon, ang pagkapatay sang panganay nga anak ni Paraon nagkahulugan sing pagkapatay sang isa ka dios.

⁹ Apang, wala sing isa sa Israelinhon nga panganay ang napatay, kay gin-amligan sila ni Jehova. Ginhatag man sang Dios sa iya katawhan ang kahilwayan nga iya ginsaad sa ila. Kag subong katapusan nga pagsalakay sa dimatuod nga mga dios sang Egipto, si Paraon kag ang iya hangaway—sila tanan—nalaglag sa Dagat nga Mapula. Sa amo, si Jehova napamatud-an nga amo ang matuod nga Dios. Ang iya mga saad amo ang natuman, kag ang iya mga sumilimba amo ang gin-amligan. (Exodo 14:21-31) Sa pihak nga bahin, ang mga dios sang Egipto wala sing gahom sa pag-amlig sa ila mga sumilimba. Yadtong mga dios wala gid nagluntad kundi mga imbension lamang sang mga tawo.

10. Ano nga hulusayon ang nag-atubang sa mga sumilimba ni Jehova kag sa Asiria?

¹⁰ Ang isa pa ka kaso tuhoy sa pagkadios natabo mga walo ka siglo sang ulihi, sang tion ni Hari Ezequias.a Ang mga sumilimba ni Jehova ginpahog sang mapintas nga Kagamhanan sa Kalibutan sang Asiria nga nagbihag sa tanan nga pungsod sa banas sini. Luyag sini nga paampuon ang Jerusalem, ang siudad nga nahamtangan sang “trono ni Jehova,” nga nagarepresentar sang iya pagsimba sa duta. (1 Cronica 29:23) Ginkilala sang hari sang Juda, nga si Ezequias, nga ‘ginlaglag [sang Asiria] ang tanan nga iban pa nga duta kag gindap-ong ang ila mga dios sa kalayo kay indi sila mga dios kundi binuhatan sang mga kamot sang tawo.’—Isaias 37:18, 19.

11. Paano ginluwas ni Jehova ang iya mga sumilimba, kag ano ang ginpakita sini?

¹¹ Nian nangamuyo ang matutom nga si Ezequias kay Jehova, nga nagapangayo sang iya pag-amlig. Nagsaad si Jehova nga wala sing isa ka hinganiban sang mga Asirianhon ang makaigo sa Jerusalem. (Isaias 37:33) Nahisuno gid sa tagna, wala sing isa ka hinganiban nga nagtupa sa Jerusalem. Sa baylo, “ang anghel ni Jehova nagguwa kag nagpamatay sa dulugan sang mga Asirianhon sing isa ka gatos kag kawaloan kag lima ka libo.” Sa tapos sadtong daku nga pagkalutos, ang hari sang Asiria, nga si Senaquerib, nag-isol. Sang ulihi, sang nagasimba sia sa iya dios nga si Nisroc, ginpatay sia sang iya mga anak. (Isaias 37:36-38) Sa amo napamatud-an liwat si Jehova subong Dios sang matuod nga tagna nga makaluwas sa iya mga sumilimba. Ang mga dios sang Asiria kag sang palibot nga mga pungsod napamatud-an nga indi matuod, wala nagaluntad, indi makasarang sa pag-amlig sa ila mga sumulunod.

12. Sa anong paagi ginyubit ni Belsasar si Jehova?

¹² Mga duha ka siglo sang ulihi, gintugutan sang Dios ang iya katawhan, nga nangin dimatutom, nga bihagon sang nagsunod nga kagamhanan sa kalibutan, ang Babilonia. Ang pinakadaku nga bahin sini amo ang madamo nga dios sini, mga diosa, kag mga templo sa pagsimba. Apang sa pagpabugal, ginyubit ni Belsasar nga Babilonianhon nga hari si Jehova. Sa isa ka daku nga sinalusalo, ginpakuha niya ang balaan nga mga suludlan nga nabihag gikan sa templo sang Jerusalem. “Nag-inom gikan sa ila ang hari kag ang iya mga ginuo, ang iya mga asawa kag ang iya mga babayi. Nag-inom sila sing alak, kag nagdayaw sa mga dios nga bulawan kag pilak, saway, salsalon, kahoy kag bato.”—Daniel 5:1-4.

13. Ano ang ginpahambal ni Jehova kay Daniel para kay Belsasar?

¹³ Isa ini ka talangkod nga insulto kay Jehova, isa ka hangkat sa iya sa ngalan sang mga dios sang Babilonia. Nian gingamit ni Jehova ang iya manalagna nga si Daniel sa paghatag sing maisog nga pagpamatuod kay Hari Belsasar kag sa tanan nga nagtambong sa sinalusalo. Ginsakdag ni Daniel ang pagkadios ni Jehova kag ginsilingan si Hari Belsasar: “Wala ka magpaubos sang imo tagipusuon . . . Kundi nga nagpakataas ka sang imo kaugalingon batok sa Ginuo sang langit, . . . kag gindayaw mo ang mga dios nga pilak kag bulawan, nga saway, salsalon, kahoy, kag bato, nga indi makakita ukon makabati ukon makakilala; apang ang Dios nga sa iya kamot yara ang imo ginhawa kag nga iya ang tanan mo nga dalanon, wala mo paghimayaa.”—Daniel 5:22, 23.

14. Paano ginpakita ni Jehova nga sia ang matuod nga Dios?

¹⁴ Nian gindul-ong ni Daniel ang mensahe ni Jehova, nga amo ini: Ang matinaastaason nga si Hari Belsasar kag ang Babilonia laglagon sang mga Mediahanon kag mga Persiahanon sadto nga gab-i! (Daniel 5:24-27) Nagmatuod bala ini nga tagna? Huo. “Sa sadto nga gab-i ginpatay si Belsasar nga Caldeanhon nga hari kag si Dario nga Mediahanon nagbaton sang ginharian.” (Daniel 5:30, 31) Sa liwat, subong sang sa Egipto kag Asiria, si Jehova nagpamatuod subong matuod nga Dios, ang Dios nga nagatuman sa iya mga saad. Nakabenepisyo ang mga alagad sang Dios, kay ginhilway sila gikan sa pagkabihag kag nagbalik sa ila dutang natawhan. Ang mga nagpadayon sa pagsunod sa dimatuod nga mga dios napahamak.

Mga Tagna Para sa Aton Tion

15. (a) Ano nga bahin ang yara sa madamo nga tagna sang Biblia? (b) Ano man ang aton ginapatuhuyan kon ginagamit naton ang tinaga nga “dios”?

¹⁵ Si manalagna Isaias gin-inspirar sa pagrekord sing mga tagna nga natuman sa dumaan nga mga tion. Apang masami nga ang tagna sang Biblia, may daku pa nga katumanan nga may kahilabtanan sa aton tion. Amo sini ang natabo sa madamo nga butang nga ginsulat ni Isaias. Ang bahin sang iya mensahe nag-unod sing mga tagna tuhoy sa modernong-adlaw nga hangkat ni Jehova sa tanan nga pungsod kag sa ila mga dios. Kag sa tinaga nga “dios” ginapatuhuyan naton indi lamang ang mga dios nga direkta nga ginasimba sang katawhan sa tanan nga bahin sang kalibutan, lakip ang ginatawag nga paganong mga pungsod karon, kundi ang mga butang man nga nagabagay sa kahulugan sina nga tinaga. Ang depinisyon sang isa ka diksionaryo sa tinaga nga “dios” amo: “Isa nga nagakontrol sa isa ka partikular nga bahin ukon parte sang katunayan; isa ka personal ukon butang nga may supremo nga bili.”

16. Ano nga mga dios ang ginasimba karon sang katawhan sang mga pungsod, lakip ang Cristiandad?

¹⁶ Ang mga ginakabig subong mga dios karon nagalakip sa minilyon ka dios nga ginasimba sang mga Hindu, subong man sa mga ginasimba sang mga Budhista, mga Shintoista, mga animista, kag sang iban pa nga mga relihionista. Ginalakip man sini ang dios sang materyalismo, ang butang nga may supremo nga bili para sa kalabanan nga tawo sa duta, ang daku nga nagapahulag sa ila kabuhi. Ginalakip man sini ang mga dios sang militar nga kusog kag sang siensya nga ginalauman sang mga pungsod para sa kalig-onan kag kaluwasan. Subong man, ang kalabanan nga tawo bisan sa Cristiandad nga nagasiling nga nagatuo sila sa Dios wala gid nagasalig sa iya ukon nagaalagad sa iya sing matutom, kundi sa baylo ginasaligan nila kag ginaalagad ang mga tawo ukon mga butang subong amo ang mga butang nga ila ginapakitaan sing una nga pagkatutom.

17. Sa ano nagapatuhoy ang daku pa nga katumanan sang mensahe ni Isaias?

¹⁷ Ang daku pa nga katumanan sang mensahe ni Isaias ginapatuhoy sa tanan nga “mga dios” sa aton tion. Ginasugo ni Jehova ang mga pungsod nga magtipon kag “maghambal.” Ginahangkat niya sila: “Magpalapit kita sing tingob sa hukmanan.” (Isaias 41:1) Nagakabuhi kita karon sa tion sang ‘paghukom’ sa sining kalibutan. Yari ini sa “katapusan nga mga adlaw” nga gintagna sa 2 Timoteo 3:1-5 kag Mateo 24:1-14. Sa sini nga tion ginahangkat ni Jehova ang mga dios sang mga pungsod nga itagna sing sibu ang palaabuton kag sa amo mapamatud-an nga sila mga dios. Ginahangkat man niya sila nga amligan ang ila mga sumalakdag kon masarangan nila. “Ipakita ang inyo kasaba,” siling niya. “Ipaguwa ang inyo mga katarungan nga mabakod . . . kag ipakita sa amon ang mga butang nga magaabot.”—Isaias 41:21, 22.

18. Paano ginapakilala sang labing gamhanan nga Dios ang iya kaugalingon, kag ano ang ginasaad niya sa iya mga sumilimba?

¹⁸ Ginapakita sang labing gamhanan nga Dios kon sin-o sia: “Ako si Jehova. Ina amo ang akon ngalan; kag indi ko pag-ihatag sa iban ang akon himaya, ukon ang akon pagdayaw sa mga larawan nga tinigban.” (Isaias 42:8) Kag ginasilingan niya ang mga nagasakdag sa iya: “Dili ka mahadlok, kay ako nagaupod sa imo. Dili ka magkahangawa, kay ako ang imo Dios. Palig-unon ko ikaw. Buligan ko ikaw.” Nagasaad sia sa ila: “Ang tanan nga nasingkal sa imo mahuy-an kag maligban. Ang mga nagapakigsuay sa imo mangin subong sang walay pulos kag mawala.” “Wala sing hinganiban nga ginhimo batok sa imo nga magamadinalag-on . . . Ini amo ang panublion sang mga alagad ni Jehova.”—Isaias 41:10, 11; Isaias 54:17.

19, 20. (a) Paano ginapakita ni Isaias nga may yara gintalana nga tion para sa paghusay ni Jehova sa mga butang? (b) Sin-o ang ginapakilala ni Jehova sa sining “katapusan nga mga adlaw,” kag paano sila nagarepresentar sa iya?

¹⁹ Sa malawig nga tion, sa sulod sang mga siglo, ginpabay-an ni Jehova ang mga pungsod sa ila kaugalingon nga mga dalanon. Apang, nag-abot na ang iya gintalana nga tion sa pagpakighusay sa duta. Gani nagasiling sia: “Naghipos ako sing malawig nga tion. Nagpahimunong ako. Nagpugong ako sang akon kaugalingon.” Apang karon, “kaangay sang gamhanan nga tawo, si Jehova magaguwa. Painiton niya ang iya kakugi kaangay sang hangaway. Magasinggit sia, huo, magasinggit sia sing mabaskog nga singgit sang inaway: batok sa iya mga kaaway ipakita niya nga mas gamhanan sia.” (Isaias 42:13, 14) Sa mga tagna ni Isaias kag sang iban pa nga mga manunulat sang Biblia, subong man sa iya ni Jesus, nagtagna si Jehova nga sa sining “katapusan nga mga adlaw” magabangon sia sing katawhan nga magapanaksi sa iya sing makugihon, nga subong bala mga saksi sila sa isa ka kaso sa korte.

²⁰ Ang katawhan nga ginapakilala ni Jehova sa pag-alagad sa iya nagapakita sing ebidensia nga sia ang matuod nga Dios, ang Manluluwas sang iya mga sumilimba kag ang Manuglaglag sa dimatuod nga mga dios kag sa ila mga sumalakdag. Ang katawhan ni Jehova karon ‘nagaamba sang iya pagdayaw gikan sa ukbong sang duta, gikan sa tanan nga mga pungsod kag mga pulo, gikan sa putukputukan sang mga bukid.’ (Isaias 42:10-12) Ginatuman sini ang isa pa ka tagna ni Isaias nga nagtagna: “Mahanabo sa ulihi nga mga adlaw [sa aton tion] . . . nga ang bukid sang balay ni Jehova [ang iya matuod nga pagsimba] tukuron sing malig-on sa mga bukid, kag pakataason sa ibabaw sang kabakoloran [labaw sa tanan nga sahi sang pagsimba]; kag magadugok sa iya [ang katawhan gikan sa] tanan nga pungsod.” Kag ano ang ginalaygay nila sa iban nga himuon? Ginaagda nila ang mga bunayag sing tagipusuon: “Kari kamo, magataklad kita sa bukid ni Jehova, . . . kag tudluan niya kita sang iya mga dalanon, kag magalakat kita sa iya mga banas.”—Isaias 2:2-4.

21. Anong mga pamangkot ang ginapautwas sang hangkat ni Jehova sa mga dios sang mga pungsod?

²¹ Sa amo, subong nga nagapamulong sa sulod sang korte, si Jehova nagasiling: “Pagtipunon sing tingob ang tanan nga pungsod, kag tipunon ang mga katawhan. . . . Padalha sila sang ila mga saksi agod nga mapakamatarong sila, ukon papamatia sila kag magsiling, ‘Kamatuoran ini!’” (Isaias 43:9) Isa ini ka talangkod nga hangkat sa mga dios sang mga pungsod. May makasugid bala sa ila kon ano ang matabo sa palaabuton? Nahimo na bala ini sang una? Makakita bala sila sing isa nga makapanaksi nga may malig-on nga ebidensia nga inang mga dios matuod gid, takus sang aton katutom? Ano nga rekord ang napatubas sang mga dios sang mga pungsod, kag sang ila mga sumulunod sa aton tion? Mas maayo bala ini sa napatubas sang mga dios sang dumaan nga mga Egiptohanon, mga Asirianhon, kag mga Babilonianhon? Sa pihak nga bahin, ang mga nagapanaksi kay Jehova nakapatubas bala sing malig-on nga ebidensia nga si Jehova amo ang matuod nga Dios, ang lamang nga Isa nga takus sang aton pagsimba? Ang masunod nga artikulo magapaathag sining mga butang.

[Footnote]

Repaso nga mga Pamangkot

◻ Ano ang hulusayon tuhoy sa bug-os uniberso nga pagkasoberano?

◻ Ano nga mga dios sang mga pungsod ang nadalahig sa hulusayon karon?

◻ Ano nga resulta sang tatlo ka pagtilaw nga kaso ang nagapakita sang pagkasuperyor ni Jehova batok sa dimatuod nga mga dios?

◻ Paano ginapakita ni Isaias nga husayon ni Jehova ang mga butang sa aton adlaw?

◻ Anong mga pamangkot ang kinahanglan sabton nahanungod sa mga sumalakdag sang tanan nga relihion karon?

[Laragway sa pahina 11]

Ang mga dios sang Egipto wala sing gahom sa atubangan sang matuod nga Dios, nga si Jehova

[Laragway sa pahina 12]

Ang mga dios sang Asiria kag ang ila mga sumalakdag nalutos gid sang matuod nga Dios

[Laragway sa pahina 13]

Gindul-ong ni Daniel ang mensahe ni Jehova sa mga sumilimba sa dimatuod nga mga dios sang Babilonia