“Isuklob ang Hinganib sang Kapawa”

“Ang kagab-ihon manugtaliwan na; malapit na ang adlaw. Nian isikway ta ang mga buhat sang kadudulman kag isuklob ang hinganib sang kapawa.”—ROMA 13:12.

1, 2. Ano ang reaksion sang kalabanan nga mga Judiyo sang una nga siglo sa “matuod nga kapawa,” kag walay sapayan ini sang anong mga bentaha?

SI Jesucristo amo “ang matuod nga kapawa nga nagaiwag sa tanan nga sahi sang tawo.” (Juan 1:9) Sang nagkari sia subong Mesias sang 29 C.⁠E., nagkari sia sa isa ka pungsod nga ginpili sang Dios nga mangin Iya mga saksi kag nadedikar yadto kay Jehova sa dimagkubos sa ngalan lamang. (Isaias 43:10) Madamo nga mga Israelinhon ang naghulat sa Mesias, kag madamo sa ila ang nakahibalo sang pila sang mga tagna nga magapakilala sa iya. Dugang pa, si Jesus nagbantala sa tanan nga bahin sang Palestina, nagahimo sing mga tanda sa atubangan sang mga kadam-an. Ang mga kadam-an nagpanong agod mamati sa iya kag nahamuot sila sa ila nakita kag nabatian.​—⁠Mateo 4:​23-25; 7:​28, 29; 9:​32-36; Juan 7:⁠31.

² Apang, sang ulihi, ginsikway sang kalabanan nga mga Judiyo si Jesus. Ang Ebanghelyo ni Juan nagasiling: “Nagkari sia sa iya kaugalingon nga puluy-an, apang ang iya gid katawhan wala magbaton sa iya.” (Juan 1:11) Ngaa subong sini? Ang sabat sa sini nga pamangkot magabulig sa aton nga likawan ang pagsulit sang ila sayop. Magabulig ini sa aton sa ‘pagsikway sang mga buhat sang kadudulman kag . . . isuklob ang hinganib sang kapawa,’ sa amo malikawan ang indi kalahamut-an nga paghukom kaangay sang gin-antos sang Israel sang una nga siglo.​—⁠Roma 13:​12; Lucas 19:​43, 44.

Pagpamatok sang Relihioso nga mga Awtoridad

3. Sa anong paagi ang Judiyong relihiosong mga lider nangin “bulag nga mga tuytoy”?

³ Sa Israel ang relihioso nga mga lider amo ang nanguna sa pagsikway sa kapawa. Walay sapayan nga sila mga manunudlo nga “mangin-alamon sa Kasuguan,” ginpatuman nila sa katawhan ang isa ka sistema sang mga pagsulundan nga sa masami nagsumpakil sa Kasuguan sang Dios. (Lucas 11:​45, 46) Sa amo, ila ‘ginpakawalay pulos ang pulong sang Dios tungod sang ila pinalatunlaton nga tradisyon.’ (Marcos 7:​13; Mateo 23:​16, 23, 24) Sila “bulag nga mga tuytoy,” nga nagalipon sang kapawa sa pagsiga.​—⁠Mateo 15:⁠14.

4, 5. (a) Ano ang reaksion sang mga Fariseo sang magpalibog ang madamo nga mga Judiyo kon bala si Jesus amo ang Mesias? (b) Anong malain nga panimuot sang tagipusuon ang ginpakita sang mga Fariseo?

⁴ Sang isa ka okasyon sang nagapalibog ang madamo nga mga Israelinhon kon bala si Jesus amo ayhan ang Cristo, ang hinadlukan nga mga Fariseo nagpadala sing mga tulugyanan agod dakpon sia. Ang mga tulugyanan nagbalik nga wala sing dala, nga nagasiling: “Wala pa gid sing tawo nga nagpamulong subong sining tawo.” Wala matandog, ginpamangkot sang mga Fariseo ang mga tulugyanan: “Ginpatalang man bala kamo? May yara bala sang mga manugdumala ukon sang mga Fariseo nga nagtuo sa iya? Apang ining kadam-an nga wala makahibalo sang kasuguan pinakamalaut.” Si Nicodemo, isa ka katapo sang Sanhedrin, nagprotesta nga batok sa kasuguan nga hukman ang isa ka tawo antes sia bistahon. May kaugot, ang mga Fariseo nagliso sa iya kag nagsiling: “Ikaw man bala taga-Galilea? Usisaa kag makita mo nga wala sing manalagna nga magalutaw sa Galilea.”​—⁠Juan 7:​46-52.

⁵ Ngaa subong sini ang gingawi sang relihioso nga mga lider sa isa ka pungsod nga nadedikar sa Dios? Bangod ginpalambo nila ang isa ka malain nga tagipusuon. (Mateo 12:34) Ang ila pagtamay sa kinaandan nga katawhan nagbuyagyag sang ila pagkamatinaastaason. Ang ila pagsiling nga ‘wala sing isa sa mga manugdumala ukon sa mga Fariseo ang nagtuo sa iya’ isa ka matinaastaason nga pagpati nga ang Mesias mangin matuod lamang kon aprubahan nila. Dugang pa, indi sila bunayag, kay wala sila magtuo kay Jesus bangod naghalin sia sa Galilea, samtang ang simple nga pag-usisa lamang nagpahayag kuntani nga sia sa kamatuoran natawo sa Betlehem, ang gintagna nga duog nga matawhan sang Mesias.​—⁠Miqueas 5:​2; Mateo 2:⁠1.

6, 7. (a) Ano ang reaksion sang relihiosong mga lider sa pagkabanhaw ni Lazaro? (b) Ano ang ginsiling ni Jesus agod ibuyagyag ang gugma sang relihiosong mga lider sa kadudulman?

⁶ Ang indi mapakanay nga pagpamatok sining relihioso nga mga lider sa kapawa makakombinse nga ginpakita sang ginbanhaw ni Jesus si Lazaro. Para sa isa ka mahinadlukon sa Dios nga tawo, yadto nga buhat isa kuntani ka pamatuod nga si Jesus ginasakdag ni Jehova. Apang, ang nakita lamang sang relihioso nga mga lider amo ang posible nga katalagman sa ila mataas nga palangakuan. Sila nagsiling: “Ano ang aton himuon, kay ining tawo nagahimo sing madamo nga tanda? Kon aton pabayaan sia, ang tanan magatuo sa iya, kag ang mga Romanhon magakari kag magalaglag sang aton duog kag aton pungsod.” (Juan 11:​44, 47, 48) Gani nagplano sila nga patyon si Jesus kag si Lazaro, ayhan nagalaum nga sa sining paagi mapalong nila ang kapawa.​—⁠Juan 11:​53, 54; 12:​9, 10.

⁷ Busa, yadtong relihioso nga mga lider sang pungsod sang Dios gintabog gikan sa kapawa sang pagkamatinaastaason, bugal, pagkadibunayag, kag sang sobra nga interes sa kaugalingon. Sa talipuspusan sang iya ministeryo, ginbuyagyag ni Jesus ang ila sala, nga nagasiling: “Kailo kamo, mga escriba kag mga Fariseo, mga salimpapaw! bangod nga ginatakpan ninyo ang ginharian sang langit sa mga tawo; kay wala kamo inyo nagasulod, ukon nagatugot sa mga manugsulod sa pagsulod.”​—⁠Mateo 23:⁠13.

Kakagod kag Bugal

8. Anong mga hitabo sa Nazaret ang nagbuyagyag sang malain nga tagipusuon sang pila ka katawhan didto?

⁸ Sa kabilugan, ginpabanaag sang Judiyong katawhan sang una nga siglo ang ila relihioso nga mga lider sa pagsikway sa kapawa bangod sang ila malain nga tagipusuon. Halimbawa, sang isa ka okasyon gin-agda si Jesus nga maghambal sa isa ka sinagoga sa Nazaret. Ginbasa niya kag ginpaathag ang isa ka dinalan gikan sa Isaias, kag sang primero, namati sa iya ang kongregasyon. Apang sang maghimo sia sing maragtason nga mga pagpaanggid nga nagbuyagyag sang ila kakagod kag kakulang sing pagtuo, naakig sila kag nagtinguha sa pagpatay sa iya. (Lucas 4:​16-30) Ang bugal, lakip sa iban pa nga malain nga mga kinaiya, nagpugong sa ila sa pagbaton sa kapawa.

9. Paano ginbuyagyag ang sayop nga mga motibo sang isa ka daku nga grupo sang mga taga-Galilea?

⁹ Sa isa pa ka okasyon, milagruso nga ginpakaon ni Jesus ang isa ka dakung kadam-an sa higad sang Dagat sang Galilea. Ang mga nakasaksi sining milagro nagsiling: “Sa pagkamatuod amo ini ang manalagna nga nagakari sa kalibutan.” (Juan 6:​10-14) Sang magkadto si Jesus sa isa pa ka duog paagi sa sakayan, ang kadam-an nagsunod sa iya. Apang, nahibaluan ni Jesus, nga ang motibo sang madamo indi ang gugma sa kapawa. Ginsilingan niya sila: “Nagapangita kamo sa akon, indi bangod nga nakakita kamo sing mga tanda, kundi nga nakakaon kamo sang mga tinapay kag nabusog.” (Juan 6:26) Wala madugay napamatud-an nga husto sia sang madamo sang nagsunod sa iya ang nagbalik sa kalibutan. (Juan 6:66) Ang makagod nga, “ano ang mapulos ko?” nga panimuot naglipon sa kapawa.

10. Ano ang reaksion sang kalabanan nga mga Gentil sa kapawa?

¹⁰ Sang napatay kag nabanhaw si Jesus, padayon nga gindala sang tumuluo nga mga Judiyo ang kapawa sa iban pa nga mga Judiyo, apang pila lamang ang nagbaton. Busa, ginpalapnag ni apostol Pablo kag sang iban nga, nangin “kapawa sang mga pungsod,” ang maayong balita sa iban nga kadutaan. (Binuhatan 13:​44-47) Madamo sang di-Judiyo ang nagbaton, apang ang kabilugan nga reaksion amo ang ginlaragway ni Pablo: “Ginawali namon si Cristo nga ginlansang, . . . [isa ka mensahe nga para] sa mga pungsod kabuangan.” (1 Corinto 1:​22, 23) Ginsikway sang kalabanan nga mga di-Judiyo ang kapawa bangod ginbulag sila sang pagano nga mga disparatis ukon sang kalibutanon nga mga pilosopiya.​—⁠Binuhatan 14:8-13; 17:⁠32;

19:23-28.

‘Gintawag Gikan sa Kadudulman’

11, 12. Sin-o ang nagbaton sa kapawa sang nahaunang siglo, kag sin-o ang nagabaton karon?

¹¹ Sang nahaunang siglo, walay sapayan sang indi pagbaton sang kalabanan, madamo sang matarong sing tagipusuon nga mga tawo ang ‘gintawag gikan sa kadudulman pakadto sa kalatingalahan nga kapawa sang Dios.’ (1 Pedro 2:9) Tuhoy sa ila sini, si apostol Juan nagsulat: “Para sa tanan nga nagbaton [kay Cristo], ginhatagan niya sila sing awtoridad nga mangin mga anak sang Dios, kay nagtuo sila sa iya ngalan.” (Juan 1:12) Sugod sang Pentecostes 33 C.⁠E., ining mga nagahigugma sang kapawa ginbawtismuhan paagi sa balaan nga espiritu kag nangin mga anak sang Dios nga may paglaum nga maghari upod kay Jesus sa iya langitnon nga Ginharian.

¹² Sa aton adlaw ang katapusan nga mga katapo sining hinaplas nga mga anak sang Dios natipon na, kag bilang pagtuman sa tagna ni Daniel, sila “nagasiga subong sang kasanag sang kahawaan . . . , nagapaliso sang madamo sa pagkamatarong.” (Daniel 12:3) Ginpasiga nila ang ila kapawa tubtob sa kasangkaron nga kapin sa apat ka milyon ka “iban nga mga karnero” ang naganyat sa kamatuoran kag nagaagom sing matarong nga tindog sa atubangan sang Dios. (Juan 10:16) Ini man sila, nagapabanaag sing kapawa sa bug-os nga kalibutan, amo kon ngaa sa karon ina nga kapawa nagasiga sing kapin pa. Sa aton adlaw karon, subong sang una nga siglo, “ang kadudulman wala makadaug [sa kapawa].”​—⁠Juan 1:⁠5.

‘Wala sing Kadudulman sa Dios’

13. Anong paandam ang ginhatag sa aton ni Juan?

¹³ Apang, indi naton dapat kalipatan ang paandam ni apostol Juan: “Ang Dios kapawa kag sa iya wala gid sing kadudulman. Kon magsiling kita: ‘May pagpakig-ambit kita sa iya,’ apang nagalakat kita sa kadudulman, nagabutig kita kag wala nagaaplikar sang kamatuoran.” (1 Juan 1:​5, 6) Sing maathag, posible para sa mga Cristiano nga mahulog sa pareho nga tugalbong subong sang mga Judiyo kag, samtang ginatawag nga mga saksi sang Dios sa ngalan lamang, magpatubas sing mga buhat sang kadudulman.

14, 15. Anong mga buhat sang kadudulman ang nagpakita sang ila kaugalingon sa Cristianong kongregasyon sang una nga siglo, kag ano ang matun-an naton sa sini?

¹⁴ Sa pagkamatuod, natabo ini sang una nga siglo. Mabasa naton ang tuhoy sa malala nga pagbinahinbahin sa Corinto. (1 Corinto 1:​10-17) Ginpaandaman ni apostol Juan ang hinaplas nga mga Cristiano nga indi magdumtanay, kag ginlaygayan ni Santiago ang iban nga indi pagpaboran ang manggaranon sang sa imol. (Santiago 2:​2-4; 1 Juan 2:​9, 10; 3 Juan 11, 12) Dugang pa, sang gin-usisa ni Jesus ang pito ka kongregasyon sang Asia Minor, subong ginsaysay sa tulun-an sang Bugna, ginreport niya ang pagsulod sang mga buhat sang kadudulman, lakip ang apostasya, idolatriya, imoralidad, kag materyalismo. (Bugna 2:​4, 14, 15, 20-23; 3:​1, 15-17) Sadtong una nga mga adlaw sang Cristianong kongregasyon, madamo sa amo ang nagbiya sa kapawa, ang iban gindisfellowship kag ang iban nagpalayo padulong “sa kadudulman sa guwa.”​—⁠Mateo 25:30; Filipos 3:​18; Hebreo 2:​1; 2 Juan 8-11.

¹⁵ Ining tanan nga report gikan sa una nga siglo nagapakita sing nanuhaytuhay nga mga paagi nga ang kadudulman sang kalibutan makasulod sa panghunahuna sang indibiduwal nga mga Cristiano ukon bisan sang bug-os nga mga kongregasyon. Dapat kita magbantay nga indi gid ina matabo sa aton. Paano naton mahimo ina?

Ang Bag-ong Personalidad

16. Anong maayo nga laygay ang ginhatag ni Pablo sa mga taga-Efeso?

¹⁶ Ginlaygayan ni Pablo ang mga taga-Efeso nga indi magpabilin “sa kadudulman sa panghunahuna, kag napain gikan sa kabuhi nga iya sang Dios.” Agod nga indi magbalik sa sina nga kadudulman, dapat nila palambuon ang mga panimuot sang tagipusuon nga iya sang kapawa. Si Pablo nagsiling: “Dapat ninyo ubahon ang daan nga personalidad nga nahisuno sa inyo daan nga paggawi kag nagalain suno sa iya malimbungon nga mga kailigbon; kundi . . . dapat kamo mangin bag-o sa puwersa nga nagapahikot sang inyo panghunahuna, kag dapat ninyo isuklob ang bag-ong personalidad nga gintuga suno sa kabubut-on sang Dios sa matuod nga pagkamatarong kag pagkatutom.”​—⁠Efeso 4:18, 22-24.

17. Paano naton karon malikawan ang pagbalik sa kadudulman?

¹⁷ Ginalaygay diri ni Pablo, kon sa aton pa, ang operasyon​—⁠ginautod ang isa anay ka bahin naton, ang aton daan nga personalidad, kag ginatugutan ang pagtubo sang isa ka bug-os nga bag-ong espiritu sa ‘pagpahikot sang aton panghunahuna.’ Kag wala sia nagapakighambal sa mga interesado kundi sa bawtismado nga mga Cristiano. Ang pagbag-o sang aton personalidad wala nagadulog sa bawtismo. Isa ini ka dalayon nga proseso. Kon untatan naton ang pagpalambo sing bag-ong personalidad, ang daan mahimo gid nga magalutaw liwat, upod ang bugal, ang pagkamatinaastaason, kag kakagod sini. (Genesis 8:​21; Roma 7:​21-25) Makadul-ong ini sa pagbalik sa mga buhat sang kadudulman.

“Paagi sa Kapawa Gikan sa Imo Makakita Kami sing Kapawa”

18, 19. Paano ginlaragway ni Jesus kag ni Pablo ang dalan sa pagkilala sa “mga anak sang kapawa”?

¹⁸ Dumduma nga ang aton pagtigayon sing dayon nga kabuhi nasandig sa aton pagbaton sing kalahamut-an nga paghukom gikan sa Dios, nga napasad sa kadakuon sang aton gugma sa kapawa. Sa tapos mapatuhuyan ining naulihi nga punto, si Jesus nagsiling: “Sia nga nagabuhat sing malaut nagadumot sa kapawa kag wala sia nagapalapit sa kapawa, agod nga ang iya mga buhat masabdong. Apang sia nga nagahimo sing matuod nagapalapit sa kapawa, agod nga ang iya mga buhat mapadayag subong ginbuhat nahisanto sa Dios.”​—⁠Juan 3:19-21.

¹⁹ Ginsakdag ni Pablo ining painuino sang nagsulat sia sa mga taga-Efeso: “Magpadayon kamo sa paggawi subong mga anak sang kapawa, kay ang bunga sang kapawa ginahuman sang tagsa ka sahi sang pagkaayo kag pagkamatarong kag kamatuoran.” (Efeso 5:​8, 9) Gani ang aton mga buhat nagapakita kon bala kita mga anak sang kapawa ukon sang kadudulman. Apang ang matarong nga mga buhat magagikan lamang sa maayo nga tagipusuon. Gani dapat naton bantayan ang aton tagipusuon, mangin mahunahunaon sang kinahanglanon nga padayunon naton ang pagbag-o sang aton personalidad, mangin mahalungon nahanungod sa espiritu nga nagapahikot sang aton panghunahuna.​—⁠Hulubaton 4:⁠23.

20, 21. (a) Anong pinasahi nga hangkat ang nagaatubang sa kabataan nga natawo sa Cristianong mga pamilya? (b) Anong hangkat ang nagaatubang sa tanan nga mga anak sang Cristianong mga ginikanan?

²⁰ Sa pila ka kaso, nangin isa ini ka pinasahi nga hangkat para sa kabataan nga natawo sa dedikado nga mga Saksi ni Jehova. Ngaa? Ti, sa isa ka bahin, ini nga kabataan nagaagom sing matahom nga pagpakamaayo. Ang paghibalo sing kamatuoran sugod sa pagkabata nagakahulugan, sa epekto, nga wala gid maeksperiensiahi sang isa ka tawo ang mangin sa kadudulman sang kalibutan ni Satanas. (2 Timoteo 3:​14, 15) Sa pihak nga bahin, ginapasapayanan sang iban nga kabataan ining kamatuoran kag wala gid makatuon sa paghigugma sa kapawa. Amo ini ang kahimtangan sang kalabanan nga mga Judiyo sang una nga siglo. Nagdaku sila sa isa ka pungsod nga nadedikar kay Jehova, kag sa pila ka kasangkaron nahibaluan nila ang kamatuoran. Apang wala ini sa ila tagipusuon.​—⁠Mateo 15:​8, 9.

²¹ Ang Cristianong mga ginikanan may salabton sa atubangan sang Dios nga padakuon ang ila mga anak sa kapawa. (Deuteronomio 6:​4-9; Efeso 6:4) Apang, sa ulihi, dapat higugmaon sang anak mismo ang kapawa sing kapin sa kadudulman. Dapat niya himuon ang kapawa sang kamatuoran nga mangin iya kaugalingon. Samtang nagadaku sia, ang pila ka bahin sang kalibutan ni Satanas mahimo mangin makagalanyat. Ang wala sing ginakabalak-an ukon iresponsable nga estilo sang pagkabuhi sang iya mga katubotubo mahimo nga daw makakulunyag. Ang pagkamaduhaduhaon nga ginatudlo sa klase mahimo makasululay. Apang indi niya dapat kalipatan nga sa guwa sang kapawa, ‘ang kadudulman nagatabon sang duta.’ (Isaias 60:2) Sa ulihi, ining madulom nga kali­butan wala sing maayo nga mahatag.​—⁠1 Juan 2:​15-17.

22. Paano karon ginapakamaayo ni Jehova ang mga nagapalapit sa kapawa, kag paano niya sila pakamaayuhon sa palaabuton?

²² Si Hari David nagsulat: “Kay sa imo [Jehova] yara ang tuburan sang kabuhi; sa imo kapawa makakita kami sing kapawa. Padayuna ang imo mahigugmaon nga kaluoy sa mga nakakilala sa imo.” (Salmo 36:​9, 10) Ang mga nagahigugma sang kapawa nakakilala kay Jehova, kag mahimo ini magkahulugan sing kabuhi para sa ila. (Juan 17:3) Sa iya mahigugmaon nga kaluoy, ginasakdag sila ni Jehova karon, kag kon magbunal ang dakung kapipit-an, amligan niya sila pasulod sa bag-ong kalibutan. Maeks­periensiahan naton ini karon kon likawan naton ang kadudulman sang kalibutan ni Satanas. Sa bag-ong kalibutan, ang katawhan ipasag-uli sa himpit nga kabuhi sa Paraiso. (Bugna 21:​3-5) Ang mga makabaton sing kalahamut-an nga paghukom may paglaum nga magkalipay sa kapawa ni Jehova sing dayon. Daw ano ka mahimayaon nga paglaum! Kag daw ano kabaskog nga pangpapagsik karon nga “isikway ang mga buhat sang kadudulman kag . . . isuklob ang hinganib sang kapawa”!​—⁠Roma 13:⁠12

Nadumduman Mo Bala?

◻ Ngaa ginsikway sang kalabanan nga mga Judiyo sang adlaw ni Jesus ang kapawa?

◻ Tubtob sa anong kasangkaron ang kapawa nagasiga sa modernong mga tion?

◻ Anong mga paandam tuhoy sa kakagod kag bugal ang ginahatag sang mga halimbawa sang una nga siglo?

◻ Ano ang kinahanglanon kon luyag naton magpabilin sa kapawa?

◻ Anong mga pagpakamaayo ang nagahulat para sa mga nagahigugma sa kapawa?

[Laragway sa pahina 14]

Ang kalabanan nga mga Judiyo sang adlaw ni Jesus wala magbaton sa kapawa

[Mga Laragway sa pahina 17]

Sa sulod sang mga dekada nanuhaytuhay nga mga metodo ang gingamit sa pagpasiga sang kapawa sa paghimo sing mga disipulo

[Laragway sa pahina 18]

“Dapat ninyo ubahon ang daan nga personalidad . . . kag dapat isuklob ang bag-ong personalidad”