May Rason Kita sa Pagsinggit sa Kalipay
“Magaagom sila sing kasadya kag kalipay, kag ang kasubo kag ang panghayhay magapalagyo.”—ISAIAS 35:10.
1. Sin-o sa karon ang labi na nga may rason sa pagkalipay?
AYHAN nakita ninyo nga pila lamang sa kalibutan ang may tunay nga kalipay karon nga mga adlaw. Apang, subong matuod nga mga Cristiano, ang mga Saksi ni Jehova may kalipay. Kag ang paglaum nga matigayon ina man nga kalipay bukas sa minilyon pa sang mga indi pa bawtismado, bata kag tigulang, nga nagapakig-upod sa mga Saksi. Ang katunayan nga ginabasa ninyo karon ining mga pulong sa sining magasin nagapakita nga ining kalipay yara na sa inyo ukon mahimo nga maagom ninyo.
2. Paano mapaanggid ang kalipay sang isa ka Cristiano sa kabilugan nga kahimtangan sang kalabanan nga mga tawo?
2 Nahangpan sang kalabanan nga mga tawo nga may kulang sa ila kabuhi. Kamusta naman kamo? Matuod, ayhan wala kamo sing tanan nga galamiton nga sarang ninyo magamit, pat-od gid nga indi ang tanan nga ginapanag-iyahan sang mga manggaranon kag mga gamhanan karon. Kag ayhan luyag ninyo matigayon ang maayo pa nga panglawas ukon labi pa nga kabaskog. Walay sapayan sina, masiling gid sing pat-od nga kon tuhoy sa kalipay, mas manggaranon kag mas mapagros kamo sangsa mga binilyon sang duta. Paano amo sini?
3. Anong makahulugan nga mga tinaga ang nagakabagay nga talupangdon naton, kag ngaa?
3 Dumduma ang ginsiling ni Jesus: “Ining mga butang napamulong ko sa inyo, agod nga ang akon kalipay mangin yara sa inyo kag ang inyo kalipay mabug-os.” (Juan 15:11) “Ang inyo kalipay mabug-os.” Katahom gid nga paglaragway! Ipakita sang madalom nga pagtuon sang Cristianong dalanon sang pagkabuhi ang madamong rason agod mabug-os ang aton kalipay. Apang sa karon, talupangda ang pila ka makahulugan nga mga pinamulong sa Isaias 35:10. Makahulugan ini bangod may daku gid ini nga kahilabtanan sa aton karon. Aton mabasa: “Ang mga tinubos ni Jehova magabalik kag magaabot nga may inamba sa Sion; kag ang walay katubtuban nga kalipay mangin sa ila mga ulo. Magaagom sila sing kasadya kag kalipay, kag ang kasubo kag ang panghayhay magapalagyo.”
4. Anong sahi sang kalipay ang ginahinambitan sa Isaias 35:10, kag ngaa dapat naton ini hatagan sing igtalupangod?
4 “Walay katubtuban nga kalipay.” Ang dinalan nga “walay katubtuban” isa ka husto nga pagbadbad sa kon ano ang ginsulat ni Isaias sa Hebreo. Apang, subong sang ginapakita sang iban pa nga mga kasulatan, ang kahulugan sining bersikulo amo ang “dayon.” (Salmo 45:6; 90:2; Isaias 40:28) Gani ang kalipay mangin walay katapusan, sa mga kahimtangan nga magapahanugot—huo, magapakamatarong—sang walay katapusan nga kalipay. Indi bala ina makalilipay? Apang, basi para sa imo, ina nga bersikulo isa lamang ka komento tuhoy sa isa ka ginasigahum nga kahimtangan, nga nagapahunahuna sa inyo: ‘Wala gid ina nagahilabot sa akon kon tuhoy sa akon adlaw-adlaw nga mga problema kag mga kabalaka.’ Apang tuhay ang ginapakita sang mga katunayan. Ang matagnaon nga saad sa Isaias 35:10 may kahulugan para sa imo karon. Agod mahibaluan kon paano, usisaon naton ining matahom nga kapitulo, ang Isaias 35, nga ginatalupangod ang tagsa ka bahin sang konteksto. Makasalig kamo nga malipay kamo sa matukiban naton.
Ang mga Tawo nga Kinahanglan Magkalipay
5. Sa anong matagnaon nga danyag makita ang tagna sang Isaias kapitulo 35?
5 Subong isa ka bulig, hibaluon naton ang impormasyon nga makabulig sa aton paghangop, ang maragtason nga danyag, sining makawiwili nga tagna. Ginsulat ini sang Hebreong manalagna nga si Isaias sang mga 732 B.C.E. Mga dekada yadto antes ginlaglag sang mga hangaway sang Babilonia ang Jerusalem. Subong sang ginapakita sang Isaias 34:1, 2, ang Dios nagtagna nga pagatimalusan niya ang mga pungsod, kaangay sang Edom, nga ginsambit sa Isaias 34:6. Maathag nga gingamit niya ang dumaan nga mga Babilonianhon sa paghimo sina. Sa kaanggid, ginpahapay sang Dios sa mga Babilonianhon ang Juda bangod ang mga Judiyo indi matutom. Ang resulta? Ang katawhan sang Dios gindala nga bihag, kag ang ila pungsod ginbilin nga nahapay sa sulod sang 70 ka tuig.—2 Cronica 36:15-21.
6. Ano ang kinatuhayan sa ulot sang magaabot sa mga Edominhon kag sang magaabot sa mga Judiyo?
6 Apang, may talalupangdon nga kinatuhayan sa ulot sang mga Edominhon kag mga Judiyo. Ang balaan nga pagtimalos sa mga Edominhon wala sing katapusan; sang ulihi nadula sila subong isa ka katawhan. Huo, maduaw gihapon ninyo ang mga kagulub-an sa lugar nga gin-istaran anay sang mga Edominhon, kaangay sang bantog-sa-kalibutan nga nagkalabilin sang Petra. Apang karon, wala na sing pungsod ukon katawhan nga sarang makilal-an subong ‘mga Edominhon.’ Sa pihak nga bahin, ang paghapay bala sang Babilonia sa Juda mangin dayon, nagabilin sa duta nga wala sing kalipay sing dayon?
7. Paano naghulag ang Judiyong mga bihag sa Babilonia sa Isaias kapitulo 35?
7 Diri sini nga ang makatilingala nga tagna sang Isaias kapitulo 35 may makakulunyag nga kahulugan. Mahimo ini matawag nga isa ka tagna sang pagpasag-uli, kay natuman ini primero sang nagbalik ang mga Judiyo sa ila pungsod sang 537 B.C.E. Ang mga Israelinhon nga gindala nga bihag sa Babilonia ginhatagan sing kahilwayan sa pagbalik sa ila pungsod. (Esdras 1:1-11) Apang, sa wala pa ina matabo ang mga Judiyo nga bihag sa Babilonia nga nagkabig sining balaan nga tagna mahimo nga nagpalibog kon ano nga sahi sang mga kahimtangan ang makita nila sa pagbalik nila sa ila pungsod, ang Juda. Kag mangin ano ang ila kahimtangan? Ang mga sabat direkta nga may kaangtanan sa kon ngaa may rason gid kita sa pagsinggit sa kalipay. Tan-awon naton.
8. Anong mga kahimtangan ang masapwan sang mga Judiyo sa pagbalik nila halin sa Babilonia? (Ipaanggid ang Ezequiel 19:3-6; Oseas 13:8.)
8 Indi gid maayo ang kahimtangan para sa mga Judiyo bisan pa sang nabatian nila nga mahimo sila makabalik sa ila pungsod. Ang ila pungsod nahapay sa sulod sang pito ka dekada, sa bug-os nga kabuhi. Ano ang natabo sa duta? Ang mga uma, mga ubasan, ukon mga talamnan sang hamungang kahoy mahimo nga nangin kamingawan. Ang natubigan nga mga hardin ukon pinuna nga duta mahimo nga nangin kigas ukon mga desyerto. (Isaias 24:1, 4; 33:9; Ezequiel 6:14) Handurawa, man, ang ilahas nga mga sapat nga mahimo nagbugana. Nagalakip ini sa mga sapat nga nagakaon sing karne, kaangay sang mga leon kag mga leopardo. (1 Hari 13:24-28; 2 Hari 17:25, 26; Ambahanon ni Solomon 4:8) Indi man nila malipatan ang mga oso, nga may ikasarang sa pagsalakay sa lalaki, babayi, ukon bata. (1 Samuel 17:34-37; 2 Hari 2:24; Hulubaton 17:12) Kag indi na kinahanglan nga hinambitan pa ang dalitan nga mga man-ug, ukon ang mga iwi-iwi. (Genesis 49:17; Deuteronomio 32:33; Job 20:16; Salmo 58:4; 140:3; Lucas 10:19) Kon nakaupod kamo sa mga Judiyo nga nagbalik halin sa Babilonia sang 537 B.C.E., ayhan magapangalag-ag kamo sa pagdayandayan sa sina nga lugar. Indi ini paraiso sang pag-abot nila.
9. Tungod sa anong rason nga ang mga nagbalik may sadsaran sa paglaum kag sa pagsalig?
9 Walay sapayan sina, gintuytuyan mismo ni Jehova ang iya mga sumilimba pauli, kag may ikasarang sia sa pagbalhin sang nahapay nga kahimtangan. Wala bala kamo nagapati nga himuon ina sang Manunuga? (Job 42:2; Jeremias 32:17, 21, 27, 37, 41) Gani ano ang himuon niya—ano ang ginhimo niya—para sa nagbalik nga mga Judiyo kag para sa ila pungsod? Ano ang epekto sini sa katawhan sang Dios sa modernong tion kag sa inyo kahimtangan—sa karon kag sa palaabuton? Una tan-awon naton kon ano ang natabo sadto anay.
Nagkalipay Bangod sa Nagbag-o nga Kahimtangan
10. Anong pagbalhin ang gintagna sang Isaias 35:1, 2?
10 Ano ang natabo sang gintugutan ni Ciro ang mga Judiyo sa pagbalik sa sinang mamingaw nga duta? Basaha ang makakulunyag nga tagna sa Isaias 35:1, 2: “Ang kamingawan kag ang duta nga kigas magakasadya, kag ang desyerto magakalipay kag magapamulak subong sang rosa. Magapamulak ini sing bugana, kag magakalipay gid nga may kasadya kag inamba. Ang himaya sang Libano ihatag sa iya, ang pagkahalangdon sang Carmelo kag Saron. Makita nila ang himaya ni Jehova, ang pagkahalangdon sang Dios naton.”
11. Sa anong ihibalo tuhoy sa duta nagkuha si Isaias?
11 Sang panahon sang Biblia, ang Libano, Carmelo, kag Saron nakilal-an tungod sang ila buluberdehon nga katahom. (1 Cronica 5:16; 27:29; 2 Cronica 26:10; Ambahanon ni Solomon 2:1; 4:15; Oseas 14:5-7) Ginsugid ni Isaias yadto nga mga halimbawa sa paglaragway kon ano ang mangin kaangay sang ginbag-o nga duta, sa bulig sang Dios. Apang mangin epekto lamang bala ini sa duta? Indi gid!
12. Ngaa makasiling kita nga ang tagna sa Isaias kapitulo 35 nasentro sa mga tawo?
12 Ang Isaias 35:2 nagahinambit tuhoy sa duta nga “magakalipay gid nga may kasadya kag inamba.” Nakahibalo kita nga ang duta kag mga tanom indi literal nga “magakalipay gid nga may kasadya.” Apang, ang paghimo sa ila nga mabungahon kag mapatubason magapahalipay man sa mga tawo. (Levitico 23:37-40; Deuteronomio 16:15; Salmo 126:5, 6; Isaias 16:10; Jeremias 25:30; 48:33) Ang literal nga mga pagbalhin mismo sa duta nagatumbas sa mga pagbalhin sa mga tawo, kay ang mga tawo amo ang sentro sining tagna. Hanti, may rason kita nga hangpon ang pinamulong ni Isaias subong nasentro una sa mga pagbalhin sa nagbalik nga mga Judiyo, ilabi na sa ila kalipay.
13, 14. Anong pagbalhin sa mga tawo ang ginatagna sang Isaias 35:3, 4?
13 Sing nahisuno, usisaon naton sing dugang pa ining makapulukaw nga tagna agod tan-awon kon paano ini natuman sa tapos ang mga Judiyo nahilway kag nakabalik gikan sa Babilonia. Sa Isa 35 bersikulo 3 kag 4, si Isaias nagpamulong tuhoy sa iban pa nga mga pagbalhin sa mga nagbalik: “Pabaskuga ninyo ang mga kamot nga maluya, kag lig-una ang mga tuhod nga nagakurog. Isiling sa mga mahadlukon sing tagipusuon: ‘Magpakabakud. Dili mahadlok. Yari karon! Ang inyo Dios magakari nga may pagtimalos, nga may balus sang Dios. Sia magakari kag magaluwas sa inyo.’ ”
14 Indi bala makapabakod hunahunaon nga ang aton Dios, nga makasarang sa pagbalhin sang nahapay nga kahimtangan sang duta, interesado katama sa iya mga sumilimba? Indi niya luyag nga ang bihag nga mga Judiyo magabatyag nga naluyahan, nalas-ayan, ukon nabalaka sa palaabuton. (Hebreo 12:12) Hunahunaa ang kahimtangan sadtong Judiyong mga bihag. Luwas sa paglaum nga matigayon nila gikan sa mga tagna sang Dios tuhoy sa ila palaabuton, mabudlay gid para sa ila ang maglaum. Daw yara sila sa madulom nga bilangguan sa idalom sang duta, nga indi hilway sa paglakatlakat kag mangin aktibo sa pag-alagad kay Jehova. Daw wala sing masanag nga palaabuton para sa ila.—Ipaanggid ang Deuteronomio 28:29; Isaias 59:10.
15, 16. (a) Ano ang mahimo naton mahinakop nga ginhimo ni Jehova para sa mga nagbalik? (b) Ngaa ang mga nagbalik indi makapaabot sing milagruso nga mga pagpang-ayo sa pisikal, apang ano ang ginhimo sang Dios nahisanto sa Isaias 35:5, 6?
15 Apang, nagbalhin ina sang ginpahilway sila ni Jehova kay Ciro agod makapauli! Wala sing ebidensia sa Biblia nga milagruso nga ginpamuklat sang Dios ang bulag nga mga mata sang nagbalik nga mga Judiyo, ginbuksan ang bungol nga mga igdulungog, ukon ginpalakat ang bisan sin-o nga mga piang ukon mga kumpol sing tiil. Apang, daku pa ang ginhimo niya. Ginpasag-uli niya sila sa kapawa kag kahilwayan sang ila hinigugma nga pungsod!
16 Wala sing patimaan nga ang mga nagbalik nagpaabot nga himuon ni Jehova yadtong milagruso nga pagpang-ayo sa pisikal. Ayhan nahibaluan nila nga wala ini ginhimo sang Dios kanday Isaac, Samson, ukon Eli. (Genesis 27:1; Hukom 16:21, 26-30; 1 Samuel 3:2-8; 4:15) Apang kon nagpaabot sila sing balaan nga pagbalhin sang ila kahimtangan sing malaragwayon, wala sila mapaslawi. Sa pagkamatuod sa malaragwayon nga kahulugan, ang mga Isa 35 bersikulo 5 kag 6 natuman gid. Si Isaias nagtagna sing husto: “Nian ang mga mata sang mga bulag pamuklaton, kag ang mga igdulungog sang mga bungol mabuksan. Nian ang piang magalumpat subong sang usa, kag ang dila sang apa magaamba.”
Paghimo sa Duta nga Kaangay sang Isa ka Paraiso
17. Anong pisikal nga mga pagbalhin ang maathag nga ginpahanabo ni Jehova?
17 Ang mga nagbalik may rason gid sa pagsinggit sa kalipay bangod sang mga kahimtangan nga kaangay sang padayon nga ginlaragway ni Isaias: “Kay ang mga tubig magaguwa sa kamingawan, kag ang mga ilig sa desyerto. Kag ang nagaigpat nga balas mangin linaw, kag ang kigas nga duta mga tuburan sang tubig. Sa puluy-an sang mga chacal diin sila nagaluko mangin hilamon nga may mga tabun-ak kag mga bagaas.” (Isaias 35:6b, 7) Walay sapayan nga indi naton ini makita sa sinang bug-os nga rehiyon sa karon, ginapakita sang pamatuod nga ang lugar nga amo sadto ang Juda isa anay ka “halalban nga paraiso.”a
18. Paano mahimo nga naghulag ang Judiyong mga nagbalik sa mga pagpakamaayo sang Dios?
18 Tuhoy sa mga rason sang kalipay, hunahunaa kon daw ano ang ginbatyag sang Judiyong nagkalabilin sang ginpabalik sila sa Ginsaad nga Duta! May kahigayunan sila nga kuhaon ang nahapay nga duta, nga ginapuy-an sang mga chacal kag sang iban pa nga mga sapat, kag bag-uhon ini. Indi bala kamo malipay sa paghimo sining hilikuton sang pagpasag-uli, ilabi na kon nahibaluan ninyo nga ginapakamaayo sang Dios ang inyo mga panikasog?
19. Sa anong kahulugan nga ang pagbalik gikan sa pagkabihag sa Babilonia may kondisyon?
19 Apang, indi bisan sin-o lang kag tanan nga Judiyong bihag sa Babilonia ang mahimo makabalik ukon nagbalik agod makigbahin sa sinang makalilipay nga pagbalhin. Ang Dios naghatag sing mga tulumanon. Wala sing isa nga nadagtaan sang Babilonianhon, paganong relihiosong mga buhat ang may kinamatarong nga makabalik. (Daniel 5:1, 4, 22, 23; Isaias 52:11) Ukon ang bisan sin-o nga binuang nga naghimo sing dimaalamon nga dalanon mahimo makabalik. Ang tanan sang kaangay sini nga tawo indi kalipikado. Sa pihak nga bahin, yadtong nagtuman sang mga pagsulundan sang Dios, nga gintamod niya subong balaan sa relatibo nga kahulugan, mahimo makabalik sa Juda. Makalakbay sila nga daw nagalakat sa Alagyan sang Pagkabalaan. Gin-athag ina ni Isaias sa Isa 35 bersikulo 8: “Mangin may dakung dalan didto, bisan sing alagyan; kag tawgon ini nga Alagyan sang Pagkabalaan. Ang dimatinlo indi makaagi sa sini. Kag ini mangin sa manlalakat nga mga tawo, kag ang mga buangbuang indi makadalang sa sini.”
20. Ano ang indi dapat pagkahadlukan sang mga Judiyo sa pagbalik nila, nga nagaresulta sa ano?
20 Ang nagbalik nga mga Judiyo indi dapat mahadlok nga salakayon sang sapatsapaton nga mga tawo ukon mga buyong. Ngaa? Bangod indi ina pagatugutan ni Jehova sa Alagyan upod sang iya gintubos nga katawhan. Gani mahimo sila makalakbay nga may masadya nga tagipusuon kag malipayon nga palaabuton. Talupangda kon paano ina ginlaragway ni Isaias sa paghinakop sining tagna: “Mangin walay leon didto, kag ang bisan anong sapat nga manunukob nga magataklad sa sini. Indi sila makita didto; kag ang mga tinubos magalakat didto. Kag ang mga tinubos ni Jehova magabalik kag magaabot nga may inamba sa Sion; kag ang dayon nga kalipay mangin sa ila mga ulo. Magaagom sila sing kasadya kag kalipay, kag ang kasubo kag ang panghayhay magapalagyo.”—Isaias 35:9, 10.
21. Paano naton dapat tamdon ang katumanan sang Isaias kapitulo 35 nga natabo na?
21 May isa gid kita diri ka matagnaon nga laragway! Apang, indi naton ini dapat tamdon subong paghinun-anon lamang sa nagligad nga maragtas, kaangay sang isa ka matahom nga sugilanon nga wala sing kahilabtanan sa aton kahimtangan ukon sa aton palaabuton. Ang katunayan amo nga ining tagna may makatilingala nga katumanan karon sa tunga sang katawhan sang Dios, gani nagadalahig gid ini sa tagsatagsa sa aton. Nagahatag ini sa aton sing maayong rason sa pagsinggit sa kalipay. Ining mga bahin nga nagadalahig sa imo kabuhi karon kag sa palaabuton pagahinun-anunan sa masunod nga artikulo.
[Footnote]
a Gikan sa mga pagtuon niya sa rehiyon, ang agronomista nga si Walter C. Lowdermilk (nga nagatiglawas sa U.N. Food and Agriculture Organization) naghinakop: “Ining duta isa anay ka halalban nga paraiso.” Ginpakita man niya nga ang klima wala nagbag-o sing daku “sugod sang panahon sang mga Romano,” kag “ang ‘desyerto’ nga nagbulos sa anay bugana nga duta binuhatan sang tawo, indi sang kinaugali.”
Madumduman Mo Bala?
◻ San-o primero natuman ang Isaias kapitulo 35?
◻ Anong epekto ang ginbunga sang nahaunang katumanan sang tagna?
◻ Paano gintuman ni Jehova ang Isaias 35:5, 6?
◻ Anong mga pagbalhin sa duta kag sa ila kahimtangan ang naeksperiensiahan sang nagbalik nga mga Judiyo?
[Retrato sa pahina 9]
Ang kagulub-an sang Petra, sa lugar nga ginaistaran anay sang mga Edominhon
[Credit Line]
Garo Nalbandian
[Retrato sa pahina 10]
Samtang ang mga Judiyo gintapok, ang kalabanan sang Juda nangin kaangay sang kamingawan, nga ginahukmungan sang mabangis nga mga sapat kaangay sang mga oso kag mga leon
[Credit Line]
Garo Nalbandian
Oso kag Leon: Safari-Zoo sang Ramat-Gan, Tel Aviv