Pagtinuon sang Pamilya nga Nagahatag sing Kalipay

“Paagi sa ihibalo ang nasulod nga mga hulot mapuno sing tanan nga bilidhon kag maayong mga butang nga may balor,” siling sang Biblia. (Hulubaton 24:⁠4) Ining bilidhon nga mga butang nga may balor indi lamang materyal nga mga manggad kundi nagalakip sa matuod nga gugma, diosnon nga kahadlok, kag malig-on nga pagtuo. Ining mga kinaiya nagapauswag gid sa kabuhi sang pamilya. (Hulubaton 15:​16, 17; 1 Pedro 1:⁠7) Apang, agod matigayon ini, dapat naton dalhon ang ihibalo sang Dios sa sulod sang aton mga panimalay.

ANG ulo sang pamilya amo ang may responsabilidad nga ipatudok ining ihibalo sa mga katapo sang pamilya. (Deuteronomio 6:​6, 7; Efeso 5:​25, 26; 6:⁠4) Ang isa sang labing maayo nga paagi sa paghimo sini amo ang regular nga pagtinuon sang pamilya. Makalilipay gid ini para sa mga nagapakigbahin kon ang pagtuon ginahiwat sa paagi nga makatudlo kag makalilingaw! Kon amo, binagbinagon naton ang pila ka kinahanglanon sa pagdumala sing isa ka epektibo nga pagtinuon sang pamilya.a

Ang pagtinuon sang pamilya labi nga epektibo kon ini regular. Kon indi ini organisado ukon depende lamang sa padalidali nga desisyon, mahimo gid nga talagsa lang ini mahiwat. Gani dapat mo ‘baklon ang tion’ para sa pagtuon. (Efeso 5:​15-​17) Ang pagpili sing isa ka regular nga tion nga kombeniente para sa tanan isa ka hangkat. “Ginbudlayan kami nga mahuptan nga regular ang pagtinuon sang amon pamilya,” siling sang isa ka ulo sang pamilya. “Gintilawan namon ang nanuhaytuhay nga tion tubtob nakakita kami sing tion nga medyo gab-i na nga nagakabagay sa amon. Regular na karon ang amon pagtinuon sang pamilya.”

Kon may nagakaigo na kamo nga tion, amligi nga wala ninyo ginatugutan ang mga sablag nga tublagon ang pagtuon. “Kon may mag-abot nga bisita samtang nagatuon kami,” siling ni Maria,b 33 anyos na karon, “ginapadayon sila ni Tatay kag ginapahulat tubtob matapos ang pagtuon. Kag kon may magtawag sa telepono, ginasilingan lamang niya ang tawo nga tawgan lang niya sia liwat.”

Apang wala ini nagakahulugan nga wala na sing tion sa pagpasibusibu. Mahimo mag-utwas ang mga emerhensia ukon wala ginapaabot nga mga hitabo, kag ayhan kinahanglanon nga paiwayon ukon paisulon ang pagtuon kon kaisa. (Manugwali 9:11) Apang halungi nga wala mo ginatugutan ang bisan ano sini nga pauntaton ang inyo rutina.​—⁠Filipos 3:​16.

Daw ano kalawig dapat ang pagtuon? Si Robert, nga nagmadinalag-on sa pagpadaku sa isa ka anak nga babayi kag isa ka anak nga lalaki, nagsiling: “Ang amon pagtuon masami nga nagalawig sing isa ka oras. Sang magamay pa ang kabataan, ginahuptan namon ang ila interes sa sining tion paagi sa pagbinagbinag sing nanuhaytuhay nga mga butang, subong sang pila ka parapo sa ginatun-an nga artikulo sa Ang Lalantawan, ginpili nga mga teksto sa Biblia, kag mga bahin sang iban nga publikasyon.” Si Maria nagsiling: “Sang bata pa kami sang akon duha ka utod nga babayi, ang amon pagtuon nagalawig sing mga 20 minutos duha ukon tatlo ka beses sa isa ka semana. Sang nagdaku kami, ang amon pagtuon kada semana naglawig sing mga isa ka oras.”

Ano ang Aton Dapat Tun-an?

Ang pagbinagbinag sining pamangkot kon ang tanan nagatipon na para sa pagtuon magaresulta sa kalugaw-an kag pagkawasi sing malahalon nga tion sa pagtuon. Kon amo sina ang kahimtangan, wala sing espesipiko nga ginapaabot ang kabataan kag sa indi madugay madulaan sila sing interes. Busa magpili sing abanse sang isa sang mga publikasyon sang Sosiedad nga pagabinagbinagon.

“Ang matutom kag mainandamon nga ulipon” nagaaman sing bugana nga publikasyon nga mapilian. (Mateo 24:​45-​47) Ayhan mahimo ninyo gamiton ang libro nga wala pa matun-an sang pamilya. Kag makalilipay gid nga binagbinagon ang pinili nga mga bahin sang Insight on the Scriptures kon ining mga tomo matigayon sa inyo hambal! Halimbawa, mahimo ninyo repasuhon ang artikulo tuhoy sa Panihapon sang Ginuo sa tion sang mga semana antes sang Memoryal. Madamo nga pamilya ang nalipay sa paghanda sa Pagtinuon sa Lalantawan para sa semana. Apang ang iban nga mga artikulo sa Ang Lalantawan nagaaman man sing maayo nga materyal para tun-an. Ang ulo sang pamilya, nga nakahibalo sa espirituwal nga mga kinahanglanon sang pamilya amo ang labi nga makapamat-od kon ano nga publikasyon ang dapat tun-an.

“Gintun-an namon pirme ang publikasyon nga ginpili sing abanse,” siling ni Maria. “Apang kon may pamangkot ukon problema nga mag-utwas sa eskwelahan, nian nagasaylo kami sa nagakaigo nga impormasyon.” Nagautwas gid man ang mga butang nga dapat hatagan sing pinasahi nga igtalupangod subong sang mga problema nga masumalang sang mga pamatan-on sa eskwelahan, dating, mga aktibidades sa eskwelahan, kag iban pa. Kon matabo ini, pilia ang mga artikulo ukon mga publikasyon nga nagabinagbinag sini nga problema. Kon makakita ikaw sing impormasyon sa pinakaulihi nga guwa sang Ang Lalantawan ukon Magmata! nga luyag mo binagbinagon gilayon upod sa pamilya, indi magpangalag-ag sa paghimo sina. Siempre, luyag mo pahibaluon sing abanse ang mga katapo sang pamilya tuhoy sa pagbag-o. Apang pat-ura nga balikan ang naiskedyul nga materyal sa tapos nga naatipan ang kinahanglanon.

Hupti nga Mahim-ong ang Kahimtangan

Ang pagtuon labing maayo kon ang mga kahimtangan malinong. (Santiago 3:18) Busa palambua ang matawhay, apang matinahuron, nga kahimtangan. Ang isa ka ulo sang pamilya sa Estados Unidos nagsiling: “Kon nagatuon kami sa sala man ukon sa balkonahe, nagatinuparay kami sa pagpungko sa baylo nga maglayuay sa sulod sang daku nga hulot. Para sa amon, nagatuga ini sing mainit nga balatyagon.” Kag si Maria nagahinumdom nga may daku nga kahamuot: “Kami sang akon mga utod nga babayi ginapapili kon diin nga bahin sang balay luyag namon magtuon sa sina nga semana. Nangin komportable kami sa sini.” Dumduma nga ang hustuhan nga kasanag, nagakaigo nga pagpapungko, kag ang makalilipay kag mahipid nga palibot nagaamot tanan sa kahim-ong. Ang pamahaw para sa pamilya pagkatapos sang pagtuon nagabulig man nga ang gab-i mangin makalilipay.

Kon kaisa, ang pila ka pamilya nagalakip pa gani sang iban nga pamilya sa ila nga pagtinuon, nga nagahimo sa pagtuon nga labi ka makawiwili kag subong man mapasangkad ang mga komento. Kon ginaagda ang mga bag-uhan sa kamatuoran nga makigbahin sa sining kahimusan, makabenepisyo sila gikan sa pagtan-aw sa isa ka eksperiensiado nga ulo sang pamilya nga nagadumala sa isa ka pagtinuon sang pamilya.

Himua nga Buhi ang Biblia

Himua ang pagtinuon nga mapagsik para sa kabataan, kag malangkagon nga magapaabot sila sa sini. Mahimo ninyo ini paagi sa pagpalig-on sa magamay nga kabataan nga drowingon ang mga laragway sang mga danyag sa Biblia. Kon nagakaigo ipaarte sa kabataan ang mga hitabo kag mga drama sa Biblia. Indi kinahanglanon para sa kabataan nga gamiton ang isa ka pormal pamangkot kag sabat nga paagi. Ang pagbasa ukon pag-istorya tuhoy sa mga karakter sa Biblia isa ka makalilipay nga paagi agod ipatudok ang diosnon nga mga prinsipio. Si Robert nga ginhinambitan sa panugod, naghinumdom: “Kon kaisa nagaturnoturno kami sa pagbasa sing mga teksto sa Biblia, ginabasa ang lainlain nga mga papel sang ‘karakter’ nga gin-asayn sa amon.” Mahimo agdahon ang kabataan nga magpili sing mga karakter nga luyag nila ilaragway sa tion sang pagbasa.

Ang paggamit sing mga mapa kag mga tsart magabulig sa medyo daku na nga kabataan nga makita ang mga duog kag mga bahin sang duta diin natabo ang mga hitabo nga ginabinagbinag. Maathag nga upod ang diutay nga imahinasyon, mahimo mangin makalilipay kag mapasangkad ang pagtinuon sang pamilya. Kag handumon sang kabataan ang Pulong sang Dios.​—⁠1 Pedro 2:​2, 3.

Buligi ang Tanan sa Pagpakigbahin

Agod malipay ang kabataan sa pagtuon, dapat mabatyagan man nila nga may bahin sila. Mahimo makahalangkat gid agod ang kabataan nga may nanuhaytuhay nga pangidaron makapakigbahin. Apang ang prinsipio sa Biblia nagasiling: ‘Sia nga nagadumala, himuon niya ini sing hanuot gid.’ (Roma 12:⁠8) Makabulig kon mapagsik ikaw, kay ang kapagsik makalalaton.

Agod makapakigbahin ang singko-anyos nga anak nga babayi ni Ronald nga si Dina, ginpabasa niya sa iya ang mga subtitulo sa materyal nga ginatun-an kag ginapakomentuhan sa iya ang mga laragway. Sang ang Memoryal sang kamatayon ni Cristo nagahilapit sang nagligad nga tuig, ginsentro niya ang igtalupangod sa nagakaigo nga mga ilustrasyon sa libro nga Ang Pinakabantog nga Tawo nga Nagkabuhi.c Sia nagsiling: “Nabuligan sia sini nga mahangpan ang pagkaimportante sang okasyon.”

Sa iya dies-anyos nga anak nga babayi nga si Misha, nagdugang si Ronald sing isa pa ka bahin. “Si Misha nag-uswag tubtob sa punto nga nahangpan niya indi lamang kon ano ang mga ilustrasyon kundi ang mga kahulugan sini,” siling ni Ronald. “Gani kon ginabinagbinag namon ang libro nga Revelation​—⁠Its Grand Climax at Hand!,d nagakonsentrar kami sa kahulugan sang mga ilustrasyon kag nakabulig ini sa iya.”

Samtang nagatin-edyer ang kabataan, agdaha sila nga iaplikar sing praktikal ang materyal nga ginabinagbinag. Kon may mga pamangkot nga mag-utwas sa tion sang pagtuon, pangabaya sila nga tun-an ini. Ginhimo ina ni Robert sang ang iya 12-anyos nga si Paul, namangkot tuhoy sa bag-o naporma nga club sa eskwelahan nga may hampang nga Dungeons and Dragons. Ginpangita ni Paul kag sang iban nga katapo sang pamilya ang impormasyon nga ginagagamit ang Watchtower Publications Index, kag ginrepaso nila ini sa ila pagtinuon sang pamilya. “Subong resulta,” siling ni Robert, “gilayon nga nahangpan ni Paul nga ang hampang indi maayo para sa mga Cristiano.”

Nagaasayn man si Robert sing tulun-an sa iban nga higayon. Ang iya asawa nga si Nancy, naghinumdom: “Sang gintun-an namon ang tuhoy sa mga apostoles ni Jesus, gin-asayn sa kada isa sa amon ang isa ka apostol kada semana. Makalilipay gid makita ang kabataan nga nakunyag sa pagpresentar sang ila mga report sa pagtinuon sang pamilya!” Ang ila kaugalingon nga pagpanalawsaw kag ang pagpaambit sing impormasyon sa pamilya nagabulig sa kabataan nga ‘magtubo upod kay Jehova.’​—⁠1 Samuel 2:​20, 21.

Ang pagpamangkot​—⁠sing punto de vista subong man sing nagatuytoy nga mga pamangkot​—⁠isa man ka maayo nga paagi agod malakip ang kabataan. Ang Batid nga Manunudlo, si Jesus, namangkot sing punto de vista nga pamangkot, subong sang, “Ano bala sa hunahuna mo?” (Mateo 17:25) “Kon may pamangkot ang isa sa amon, wala kami ginasabat sang amon ginikanan sing direkta,” hinumdom ni Maria. “Nagapamangkot sila pirme sing nagatuytoy nga mga pamangkot, ginabuligan kami nga mangatarungan tuhoy sa isa ka butang.”

Magkomunikar​—⁠Indi Pagpaakiga!

Ang pagtinuon sang pamilya mangin makalilipay kon ang tanan nga nagatambong makapaalinton sang ila mga pagtamod kag mga balatyagon nga wala nahadlok nga hikayan. Apang “ang maayo nga komunikasyon sa tion sang pagtinuon sang pamilya mahimo lamang kon ang linya sang komunikasyon bukas sa iban pa nga higayon,” siling sang isa ka amay. “Indi ninyo ini paghimua sa tion lamang sang pagtuon.” Likawi gid ang wala sing patugsiling nga mga komento nga nagasaklaw, subong sang, ‘Amo lang ina? Abi ko importante gid ang imo isiling’; ‘Binuang ina’; ‘Ti, ano gid ang mapaabot gikan sa imo? Kon sa bagay, bata ka pa.’ (Hulubaton 12:18) Mangin mainawaon kag maluluy-on sa inyo kabataan. (Salmo 103:13; Malaquias 3:17) Magkalipay sa ila, kag sakdaga sila samtang ginapanikasugan nila nga iaplikar ang ila natun-an.

Kinahanglan nga sa tion sang pagtinuon sa pamilya ang hunahuna sang bata mabinatunon sa instruksion. “Kon tadlungon mo ang kabataan,” paathag sang isa ka madinalag-on nga ginikanan sang apat ka kabataan, “may medyo indi maabiabihon ikaw nga manugpamati.” Sa amo nga kahimtangan, ang impormasyon mahimo nga indi magtudok. Busa likawi nga himuon ang tion sang pagtinuon nga tion sang pagdisiplina kag pagsilot. Kon ini kinahanglanon, ihatag ini sa ulihi kag sing indibiduwal.

Ang Pagpanikasog Takus

Ang pagtukod sing bugana sa espirituwal nga pamilya nagakinahanglan sing tion kag panikasog. Apang ang salmista nagasiling: “Yari karon! Ang mga anak palanublion gikan kay Jehova; ang bunga sang tiyan isa ka padya.” (Salmo 127:⁠3) Kag ginatugyan sa mga ginikanan ang responsabilidad sa ‘pagpadaku [sa kabataan] sa disiplina kag sa nagatadlong nga panghunahuna ni Jehova.’ (Efeso 6:⁠4) Busa palambua ang kalantip sa pagdumala sing epektibo kag makalilipay nga pagtinuon sang pamilya. Himua ang inyo labi nga masarangan sa pag-aman sing “walay simbog nga gatas nga iya sang pulong,” agod nga ang inyo kabataan mahimo “magtubo sa kaluwasan.”​—⁠1 Pedro 2:2; Juan 17:⁠3.

[Mga footnote]