Tun-i sing Tayuyon ang Pulong sang Dios Subong Isa ka Pamilya
“Ang tawo mabuhi, indi lamang sa tinapay, kundi sa tagsa ka pulong nga nagaguwa sa baba ni Jehova.”—MATEO 4:4.
1. Ano ang ginasiling sang Biblia tuhoy sa salabton sang mga ulo sang pamilya nga tudluan ang ila mga kabataan sang dalanon ni Jehova?
SI Jehova nga Dios naghatag sa mga ulo sang pamilya sing masunson nga mga pahanumdom tuhoy sa ila salabton nga tudluan ang ila mga kabataan. Ini nga instruksion magasangkap sa mga kabataan para sa karon nga kabuhi kag magabulig man sa paghanda sa ila para sa kabuhi nga magaabot. Ginpakita sang isa ka anghel nga nagatiglawas sa Dios kay Abraham ang iya salabton nga tudluan ang iya panimalay agod “bantayan nila ang dalanon ni Jehova.” (Genesis 18:19) Ang Israelinhon nga mga ginikanan ginsugo nga ipaathag sa ila mga kabataan kon paano ginluwas sang Dios ang Israel gikan sa Egipto kag kon paano niya sila ginhatagan sang iya Kasuguan sa Bukid Sinai, sa Horeb. (Exodo 13:8,9; Deuteronomio 4:9, 10; 11:18-21) Ang Cristianong mga ulo sang pamilya ginalaygayan nga padakuon ang ila mga kabataan “sa disiplina kag sa nagatadlong nga panghunahuna ni Jehova.” (Efeso 6:4) Bisan pa isa lang ka ginikanan ang nagaalagad kay Jehova, dapat niya panikasugan nga tudluan ang mga kabataan sang mga dalanon ni Jehova.—2 Timoteo 1:5; 3:14,15.
2. Ang pagtuon bala sang pamilya kinahanglan bisan pa wala sing mga kabataan sa puluy-an? Ipaathag.
2 Wala ini nagakahulugan nga ang pagtuon sang pamilya sa Pulong sang Dios para lamang sa mga panimalay nga may mga kabataan. Kon ang mag-asawa may pagtuon sang pamilya bisan pa wala sing kabataan sa puluy-an, nagapakita ini sing daku nga apresasyon sa espirituwal nga mga butang.—Efeso 5:25, 26.
3. Ngaa importante nga mangin tayuyon ang pagtuon sang pamilya?
3 Agod matigayon ang pinakamaayo, ang instruksion dapat ihatag sing tayuyon, nahisuno sa leksion nga gintudlo ni Jehova sa Israel sa kahanayakan: “Indi lamang paagi sa tinapay nagakabuhi ang tawo kundi paagi sa tagsa ka pulong nga nagaguwa sa baba ni Jehova.” (Deuteronomio 8:3) Depende sa mga sirkunstansia sang pamilya, ang iban nga panimalay nagahimo sing kahimusan para sa semanal nga pagtinuon; ang iban naman sing malip-ot nga mga sesyon sang pagtuon adlaw-adlaw. Bisan ano man nga kahimusan ang pakamaayuhon ninyo, indi paghimua ang pagtuon kon may higayon lamang. ‘Bakla ang tion’ para sa sini. Ang pagbayad sing kinahanglanon nga bili para sa sini nga tion isa ka maayo nga puhunan. Ang kabuhi sang mga katapo sang imo pamilya nataya.—Efeso 5:15-17; Filipos 3:16.
Mga Tulumuron nga Dapat Huptan sa Hunahuna
4, 5. (a) Paagi kay Moises, ano ang ginpahamtang ni Jehova sa atubangan sang mga ginikanan subong importante nga tulumuron sa pagtudlo sa ila mga kabataan? (b) Ano ang ginalakip sina sa karon?
4 Kon nagatuon subong pamilya, matigayon ang pinakamaayo kon ginahuptan ninyo sa hunahuna ang maathag nga mga tulumuron. Binagbinaga ang pila ka posibilidad.
5 Sa kada pagtuon, panikasugi nga palig-unon ang gugma para kay Jehova nga Dios. Samtang nagatipon ang Israel sa kapatagan sang Moab, antes sila magsulod sa Ginsaad nga Duta, gintuon ni Moises ang ila igtalupangod sa ginpakilala sang ulihi ni Jesucristo subong ang “labing daku nga sugo sang Kasuguan.” Ano ini? “Higugmaa si Jehova nga imo Dios sa bug-os mo nga tagipusuon kag sa bug-os mo nga kalag kag sa bug-os mo nga kusog.” (Mateo 22:36, 37; Deuteronomio 6:5) Ginpalig-on ni Moises ang mga Israelinhon nga ipatudok ini sa ila mismo mga tagipusuon kag itudlo ini sa ila mga kabataan. Nagkinahanglan yadto sing pagsulitsulit, sing pagpatalupangod sa mga rason nga higugmaon si Jehova, sing pag-atubang sa mga panimuot kag pagginawi nga makaupang sa pagpakita sini nga gugma, kag sing pagpakita sing gugma kay Jehova sa ila kabuhi. Nagakinahanglan bala sini man nga sahi sang instruksion ang aton mga kabataan? Huo! Kag dapat man sila buligan nga ‘sirkunsidahon ang ila tagipusuon,’ kon sayuron, kuhaon ang bisan ano nga butang nga makaupang sa ila gugma sa Dios. (Deuteronomio 10:12, 16; Jeremias 4:4) Lakip sa sini nga mga upang mahimo nga amo ang paghandum para sa mga butang sang kalibutan kag para sa mga higayon nga magmasako sa mga hilikuton sini. (1 Juan 2:15, 16) Ang gugma kay Jehova dapat mangin aktibo, mapabutyagon, nagapahulag sa aton sa paghimo sing mga butang nga kalahamut-an sa aton langitnon nga Amay. (1 Juan 5:3) Agod ang inyo pagtuon sang pamilya may yara madugay nga mga benepisyo, ang kada sesyon dapat himuon sa paagi nga nagapabakod sini nga gugma.
6. (a) Ano ang kinahanglan agod mapaambit ang sibu nga ihibalo? (b) Paano ginapadaku sang Kasulatan ang pagkaimportante sang sibu nga ihibalo?
6 Ipaambit ang sibu nga ihibalo tuhoy sa mga ginapatuman sang Dios. Ano ang ginalakip sini? Nagalakip ini indi lamang sang pagbasa sang sabat gikan sa magasin ukon sa libro. Masunson ini nagakinahanglan sing paghinun-anon agod pat-uron nga ang importante nga mga tinaga kag pangunang mga ideya maathag nga nahangpan. Ang sibu nga ihibalo isa ka kinahanglanon nga butang sa pagsuklob sing bag-ong personalidad, sa pagpabilin nga nakahugod sa importante gid nga mga butang kon nagaatubang sing mga problema sa kabuhi, kag, sa amo, sa paghimo kon ano gid ang kalahamut-an sa Dios.—Filipos 1:9-11; Colosas 1:9, 10; 3:10.
7. (a) Anong mga pamangkot ang makabulig sa pamilya agod maaplikar sing praktikal ang materyal nga ginatun-an? (b) Paano ginapadaku sang Kasulatan ang kabilihanan sina nga tulumuron?
7 Buligi nga maaplikar sing praktikal ang natun-an. Paagi sini nga tulumuron, sa tion sang tagsa ka pagtuon sang pamilya, mamangkot: ‘Paano dapat makaapektar sa aton kabuhi ini nga materyal? Nagakinahanglan bala ini sing bisan ano nga pagbag-o sa kon ano karon ang aton ginahimo? Ngaa luyag naton maghimo sing mga pagbag-o?’ (Hulubaton 2:10-15; 9:10; Isaias 48:17,18) Ang paghatag sing nagakaigo nga tion sa praktikal nga aplikasyon sang mga butang nga natun-an isa ka importante nga butang sa espirituwal nga pagtubo sang mga katapo sang pamilya.
Gamita sing Maalamon ang mga Kasangkapan sa Pagpanudlo
8. Anong mga kasangkapan para sa pagtuon sa Biblia ang gin-aman sang ulipon nga klase?
8 Ang “matutom kag mainandamon nga ulipon” nag-aman sing bugana nga kasangkapan nga sarang magamit sa pagtinuon. Ang magasin nga Lalantawan, nga dapat gamiton upod ang Biblia, matigayon sa 131 ka hambal. May mga libro para sa pagtuon sa Biblia sa 153 ka hambal, mga brosyur sa 284, mga audiocassette sa 61, mga videocassette sa 41, kag may programa pa sang kompyuter para sa pagpanalawsaw sa Biblia sa 9 ka hambal!—Mateo 24:45-47.
9. Paano naton maaplikar ang laygay sang mga kasulatan nga ginsambit sa parapo kon nagatuon ang pamilya sa Lalantawan?
9 Ginagamit sang madamong panimalay ang tion sang pagtuon sang pamilya sa paghanda para sa pagtinuon sang kongregasyon sa Lalantawan. Daku gid ini nga bulig! Ang Lalantawan nagaunod sing pangunang espirituwal nga pagkaon nga ginaaman agod pabakuron ang katawhan ni Jehova sa bug-os nga kalibutan. Kon ginatun-an ninyo Ang Lalantawan subong isa ka pamilya, indi lamang basahon ang mga parapo kag sabton ang naimprinta nga mga pamangkot. Panikasugi gid nga hangpon ini. Maghinguyang sing tion nga pangitaon ang mga kasulatan nga ginsambit apang wala ginbalikwat. Agdaha ang mga katapo sang pamilya sa pagkomento kon paano ini iangot sa kon ano ang ginasiling sa parapo nga ginabinagbinag. Ilakip ang tagipusuon.—Hulubaton 4:7,23; Binuhatan 17:11.
10. Ano ang himuon agod ilakip ang mga kabataan sa pagtinuon kag agod mangin isa ini ka makalilipay nga tion para sa ila?
10 Kon may mga kabataan sa inyo panimalay, ano ang himuon ninyo agod ang inyo pagtuon indi lamang mangin isa ka rutina sang pamilya kundi isa ka makapalig-on, makawiwili, kag makalilipay nga tion? Panikasugi nga pirme ginalakip ang kada isa sa nagakaigo nga paagi agod ang igtalupangod magapabilin nga natuon sa materyal nga ginatun-an. Kon posible, pat-ura nga ang kada bata may kaugalingon nga Biblia kag magasin nga tulun-an. Bilang pag-ilog sa pagpalangga nga ginpakita ni Jesus, mahimo palingkuron sang isa ka ginikanan ang diutay nga bata sa iya tupad, ayhan ginaagbayan sia. (Ipaanggid ang Marcos 10:13-16.) Ang isa ka pamatan-on mahimo pangabayon sang ulo sang pamilya nga ipaathag ang isa ka larawan nga makita sa materyal nga ginatun-an. Ang isa ka bata mahimo tangduan sing abanse nga basahon ang isa ka kasulatan. Ang isa nga dakudaku na mahimo tangduan nga sambiton ang mga kahigayunan nga maaplikar sing praktikal ang materyal nga ginatun-an.
11. Anong iban pa nga kasangkapan sa pagtudlo ang gin-aman, kag kon matigayon ini, paano ini gamiton sing mapuslanon may kaangtanan sa pagtuon sang pamilya?
11 Bisan pa ginagamit ninyo Ang Lalantawan subong basihan sang inyo paghambalanay, indi pagkalimti nga may matun-an nga iban pa nga kasangkapan sa madamong hambal. Kon kinahanglan ang dugang pa nga impormasyon ukon paathag sa isa ka ekspresyon sa Biblia, mahimo ini mahatag sang Insight on the Scriptures. Ang iban pa nga mga pamangkot mahimo masabat paagi sa pagtan-aw sa Watch Tower Publications Index ukon paagi sa paggamit sing computer research program nga ginaaman sang Sosiedad. Ang pagtuon sa paggamit sining mga kasangkapan, kon matigayon ini sa inyo lenguahe, mangin mapuslanon nga bahin sang pagtuon sang pamilya. Upod ang tulumuron nga pukawon ang interes sang mga bata, mahimo man ninyo itigana ang bahin sang tion sang inyo pagtuon sa pagtan-aw sing isa ka bahin sang nagatudlo nga mga video sang Sosiedad ukon sa pagpamati sing isa ka bahin sang drama sa audiocassette kag nian hambalan ini. Ang maayo nga paggamit sining mga kasangkapan sa pagtuon makabulig agod ang pagtuon sang inyo pamilya mangin makawiwili kag mapuslanon sa bug-os nga pamilya.
Ipasibu sa mga Kinahanglanon sang Inyo Pamilya
12. Paano makabulig ang pagtuon sang pamilya sa pag-atubang sa mga kinahanglanon gid sang pamilya?
12 Ayhan masunson nga ginatun-an sang inyo pamilya ang leksion sa Lalantawan para sa semana. Apang mangin alisto sa mga problema kag mga balatyagon sang pamilya. Kon ang iloy wala nagatrabaho sing sekular, ayhan makahinguyang sia sing tion upod sa mga kabataan kada adlaw sa pagpauli nila gikan sa eskwelahan. Ang pila ka problema sarang dayon malubad; ang iban naman mahimo nagakinahanglan sing dugang nga igtalupangod. Kon may importante gid nga mga kinahanglanon sa pamilya, indi ini pagpasapayani. (Hulubaton 27:12) Mahimo ini maglakip indi lamang sang mga problema sa eskwelahan kundi sang iban man nga mga kahimtangan. Pilia ang nagakaigo nga materyal, kag pahibalua sing abanse ang pamilya kon ano ang tun-an.
13. Ngaa mapuslanon ang paghinun-anon sang pamilya kon paano atubangon ang kaimulon?
13 Subong isa ka halimbawa, ang daku nga bahin sang duta ginahugakom sang kapigaduhon; gani sa madamo nga duog, ayhan kinahanglan nga hambalan kon paano ini atubangon. Ang pagtuon bala sang pamilya mahimo masentro sa matuodtuod nga mga kahimtangan kag sa mga prinsipio sang Biblia nga mapuslanon sa inyo panimalay?—Hulubaton 21:5; Manugwali 9:11; Hebreo 13:5,6,18.
14. Anong mga kahimtangan ang nagahimo sang paghinun-anon sang pamilya tuhoy sa pagtamod ni Jehova sa kasingki, inaway, kag Cristianong neutralidad nga suno sa tion?
14 Ang isa pa ka butang nga kinahanglan hambalan amo ang kasingki. Dapat naton tanan ipatudok sing malig-on sa aton mga hunahuna kag mga tagipusuon ang pagtamod ni Jehova. (Genesis 6:13; Salmo 11:5) Ang pagtuon sang pamilya sa sining butang mangin isa ka tion nga hambalan kon paano pakig-angutan ang mga madaugdaugon sa eskwelahan, kon bala kinahanglan maghanas sa karate, ukon kon paano magpili sing nagakaigo nga kalingawan. Ang masingki nga mga binangig kinaandan na; halos ang tanan nga pungsod ginasit-an sing inaway sibil, pinuyas sa politika ukon etniko, ukon mga inaway sang mga gang. Subong resulta, ayhan kinahanglan hambalan sang inyo pamilya ang tuhoy sa paghupot sing Cristianong paggawi samtang ginalibutan sang nagainaway nga mga bahin.—Isaias 2:2-4; Juan 17:16.
15. Paano ang mga kabataan mahatagan sing instruksion tuhoy sa sekso kag pag-asawahay?
15 Samtang nagadalagku ang mga kabataan, kinahanglan nila ang instruksion tuhoy sa sekso kag pag-asawahay, nga nagakabagay sa ila edad. Sa iban nga mga kultura wala gid ginahinun-anunan sang kalabanan nga mga ginikanan ang tuhoy sa sekso sa ila mga kabataan. Ang wala matudluan nga mga kabataan mahimo makakuha sing tiko nga mga pagtamod gikan sa iban nga mga pamatan-on, kag ang mga resulta mahimo nga makahalalit. Indi bala mas maayo nga ilugon si Jehova, nga nagahatag sing prangka apang maayo nga laygay tuhoy sini nga butang sa Biblia? Ang diosnon nga laygay magabulig sa aton mga kabataan nga huptan ang pagtahod sa kaugalingon kag tamdon nga may dignidad ang tuhay nga sekso. (Hulubaton 5:18-20; Colosas 3:5; 1 Tesalonica 4:3-8) Bisan pa nahambalan na ninyo ini nga mga butang, indi magpangalag-ag nga hambalan ini liwat. Samtang nagautwas ang bag-ong mga kahimtangan, ang pagsulit kinahanglanon.
16. (a) Sa lainlain nga panimalay, san-o ginahiwat ang pagtuon sang pamilya? (b) Paano ninyo gin-atubang ang mga sablag agod mangin tayuyon ang pagtuon sang pamilya?
16 San-o himuon ang pagtuon sang pamilya? Sa pag-ilog sa mga pamilya Bethel sa bug-os nga duta, madamong panimalay ang nagaiskedyul sang ila pagtuon sang pamilya sa Lunes sang gab-i. Para sa iban tuhay naman. Sa Argentina ang isa ka pamilya nga may 11 ka katapo, lakip ang 9 ka kabataan, regular nga nagabugtaw sing alas singko kada aga agod hiwaton ang ila pagtuon sang pamilya. Bangod sang lainlain nga iskedyul sa trabaho, wala na sing iban nga tion ang posible. Indi ini mahapos, apang ginpatudok sini sa hunahuna kag tagipusuon sang mga kabataan ang pagkaimportante sang pagtuon sang pamilya. Sa Pilipinas ang isa ka gulang may regular nga pagtuon sa pamilya upod sa iya asawa kag sa ila tatlo ka kabataan samtang nagadaku sila. Sa sulod sang isa ka semana ang mga ginikanan nagahiwat sing personal nga pagtuon upod sa kada isa sang mga kabataan agod magtudok sa kada isa ang kamatuoran. Sa Estados Unidos, ginadul-ong sang isa ka utod nga babayi nga ang bana indi Saksi ang iya mga kabataan sa school bus kada aga. Samtang nagahulat sa bus, nagahinguyang sila sing mga napulo ka minuto sa pagbasa kag sa paghinun-anon sang nagakaigo nga tulun-an nga materyal pasad sa Kasulatan, kag pagkatapos sini ang iloy nagadulot sing malip-ot nga pangamuyo antes magsakay sa bus ang mga kabataan. Sa Democratic Republic of Congo, ang isa ka babayi nga ang pamilya ginbiyaan sang iya ditumuluo nga bana dapat gid magtuon sing maayo bangod sang iya manubo nga tinun-an. Ang iya daku na nga anak nga lalaki nagabulig paagi sa pagduaw sa pamilya kada semana agod dumalahan ang isa ka pagtuon nga nagalakip sang iya iloy kag sang iya mga manghod nga lalaki. Ang iloy nagapahamtang sing maayo nga halimbawa paagi sa iya makugi nga paghanda. May iban pa bala nga kahimtangan nga bangod sini nabudlayan ang inyo panimalay sa paghiwat sing regular nga pagtuon sang pamilya? Indi mag-ampo. Hanuot nga pangayua ang pagpakamaayo ni Jehova sa inyo mga panikasog agod may yara kamo regular nga pagtuon sa Biblia.—Marcos 11:23,24.
Mga Padya Bangod sang Pagpadayon
17. (a) Agod may tayuyon nga pagtuon sang pamilya, ano ang kinahanglanon? (b) Anong eksperiensia ang nagailustrar sang kabilihanan sang regular nga pagtuon sang pamilya sa mga dalanon ni Jehova?
17 Ang pagplano kinahanglanon. Ang pagpadayon ginapatuman. Apang ang mga benepisyo nga matigayon gikan sa regular nga pagtuon sang pamilya takus gid sa sini. (Hulubaton 22:6; 3 Juan 4) Si Franz kag si Hilda, sa Alemanya, nagsagod sing pamilya nga may 11 ka kabataan. Mga tinuig sang ulihi, ang ila anak nga babayi nga si Magdalena nagsiling: “Ang ginakabig ko nga pinakaimportante karon amo nga wala sing isa ka adlaw nga nagligad nga wala kami makabaton sing espirituwal nga instruksion.” Sang ang espiritu sang nasyonalismo nag-init sa idalom ni Adolf Hitler, gingamit sang amay ni Magdalena ang Biblia agod ihanda ang iya pamilya para sa mga pagtilaw nga ginasigahom niya nga magaabot. Sang ulihi, ang bataon nga mga katapo sang pamilya ginkuha kag gindala sa reform school; ang iban nga katapo sang pamilya gindakop kag ginbukot sa mga prisuhan kag mga kampo konsentrasyon. Ang iban ginpatay. Ang pagtuo nila tanan nagbakod—indi lamang sang tion nga may mapintas nga paghingabot kundi, para sa mga nakalampuwas, sang mga tinuig man nga nagsunod.
18. Paano ginpadyaan ang mga panikasog sang nagasolo nga mga ginikanan?
18 Madamong nagasolo nga ginikanan, subong man yadtong ang ila mga tiayon indi pareho sang ila pagtuluuhan, ang naghatag man sa ila mga kabataan sing regular nga instruksion sa Biblia. Ang isa ka nagasolo nga iloy, nga isa ka biyuda, sa India naghimakas nga mapatudok sa iya duha ka kabataan ang gugma kay Jehova. Apang, nagkasubo gid sia sang ang iya anak nga lalaki nag-untat sa pagpakig-upod sa katawhan ni Jehova. Nakitluoy sia kay Jehova nga patawaron sia tungod sa iya mga kakulangan sa paghanas sa iya anak nga lalaki. Apang wala gid man malipatan sang anak ang iya natun-an. Pagligad sang kapin sa isa ka dekada, nagbalik sia, naghimo sing daku nga pag-uswag sa espirituwal, kag nangin gulang sa kongregasyon. Karon sia kag ang iya asawa nagaalagad subong bug-os tion nga mga payunir nga ministro. Daw ano gid ang pagpasalamat sang mga ginikanan nga nagtuman sang laygay ni Jehova kag sang iya organisasyon nga hatagan sing regular nga instruksion sa Biblia ang pamilya! Ginaaplikar bala ninyo ina nga laygay sa inyo pamilya?
Mapaathag Mo Bala?
◻ Ngaa ang regular nga pagtuon sang pamilya importante?
◻ Ano dapat ang aton mga tulumuron sa tagsa ka pagtuon sang pamilya?
◻ Anong mga kasangkapan sa pagtudlo ang gin-aman sa aton?
◻ Paano mapasibu ang pagtuon sa mga kinahanglanon sang pamilya?
[Laragway sa pahina 15]
Ang pat-od nga mga tulumuron magapauswag sang inyo pagtuon sang pamilya