Ang mga Cristiano kag ang Kalibutan sang Katawhan
“Padayon nga maglakat sa kaalam ayon sa mga tagaluwas.”—COLOSAS 4:5.
1. Ano ang ginasiling ni Jesus tuhoy sa iya mga sumulunod kag sa kalibutan?
SA PANGAMUYO sa iya langitnon nga Amay, si Jesus nagsiling tuhoy sa iya mga sumulunod: “Ang kalibutan nagdumot sa ila, bangod indi sila bahin sang kalibutan, subong nga ako indi bahin sang kalibutan.” Nian nagdugang sia: “Ginapangabay ko sa imo, indi nga kuhaon sila sa kalibutan, kundi nga bantayan sila bangod sa isa nga malauton.” (Juan 17:14, 15) Ang mga Cristiano indi kinahanglan nga painon sing pisikal sa kalibutan—halimbawa, paagi sa pagpuyo nga napain sa mga monasteryo. Sa baylo, ‘ginpadala sila ni Cristo sa kalibutan’ agod mangin iya mga saksi “tubtob sa ukbong sang duta.” (Juan 17:18; Binuhatan 1:8) Walay sapayan, nangabay sia sa Dios nga bantayan sila bangod si Satanas, “ang manuggahom sining kalibutan,” nagadumot sa ila bangod sa ngalan ni Cristo.—Juan 12:31; Mateo 24:9.
2. (a) Paano gingamit sang Biblia ang tinaga nga “kalibutan”? (b) Anong timbang nga panimuot ang ginpakita ni Jehova sa kalibutan?
2 Sa Biblia ang tinaga nga “kalibutan” (Griego, koʹsmos) masami nagapatuhoy sa dimatarong nga katilingban sang tawo, nga yara sa “idalom sang gahom sang isa nga malauton.” (1 Juan 5:19) Bangod ginasunod sang mga Cristiano ang mga talaksan ni Jehova kag ginatuman man ang sugo nga ibantala ang maayong balita sang Ginharian sang Dios sa kalibutan, nagautwas kon kaisa ang indi maayo nga kaangtanan sa ulot nila kag sang kalibutan. (2 Timoteo 3:12; 1 Juan 3:1, 13) Apang, ang koʹsmos ginagamit man sa Kasulatan sa pagpatuhoy sa tawhanon nga pamilya sa kabilugan. Nagahambal tuhoy sa kalibutan sa sining kahulugan, si Jesus nagsiling: “Ginhigugma gid sang Dios ang kalibutan sa bagay nga ginhatag niya ang iya bugtong nga Anak, agod nga ang bisan sin-o nga magtuo sa iya indi mawala kundi may kabuhi nga walay katapusan. Kay ginpadala sang Dios ang iya Anak sa kalibutan, indi agod hukman niya ang kalibutan, kundi agod ang kalibutan maluwas paagi sa iya.” (Juan 3:16, 17; 2 Corinto 5:19; 1 Juan 4:14) Gani, samtang ginadumtan ang mga butang nga nagapakilala sa malauton nga sistema ni Satanas, ginpakita ni Jehova ang iya gugma sa katawhan paagi sa pagpadala sa iya Anak sa duta agod luwason ang tanan nga “makadangat sa paghinulsol.” (2 Pedro 3:9; Hulubaton 6:16-19) Ang timbang nga panimuot ni Jehova sa kalibutan dapat magtuytoy sa iya mga sumilimba.
Ang Huwaran ni Jesus
3, 4. (a) Anong posisyon ang ginbaton ni Jesus tuhoy sa paggahom? (b) Paano gintamod ni Jesus ang kalibutan sang katawhan?
3 Wala madugay antes sang iya kamatayon, ginhambalan ni Jesus si Poncio Pilato: “Ang akon ginharian indi bahin sining kalibutan.” (Juan 18:36) Nahisanto sa sining mga pinamulong, ginbalibaran ni Jesus ang tanyag ni Satanas nga ihatag sa iya ang paggahom sa mga ginharian sa kalibutan, kag wala niya gintugutan ang mga Judiyo nga himuon sia nga isa ka hari. (Lucas 4:5-8; Juan 6:14, 15) Apang, nagpakita si Jesus sing daku nga gugma para sa kalibutan sang katawhan. Ang isa ka halimbawa sini ginreport ni apostol Mateo: “Sang makita niya ang kadam-an naluoy sia sa ila, bangod napanitan sila kag nagdalangdalang kaangay sang mga karnero nga wala sing manugbantay.” Bangod sa gugma, nagbantala sia sa mga tawo sa ila mga banwa kag mga minuro. Gintudluan niya sila kag gin-ayo ang ila mga balatian. (Mateo 9:36) Mainulikdon man sia sa pisikal nga mga kinahanglanon sadtong nagkari agod makatuon sa iya. Aton mabasa: “Ginpapalapit ni Jesus sa iya ang iya mga disipulo kag nagsiling: ‘Naluoy ako sa kadam-an, kay tatlo na ka adlaw nga nagpabilin sila kaupod nakon kag wala sila sing bisan ano nga makaon; kag indi ko luyag nga papaulion sila nga gutom. Basi kon mapunaw sila sa dalanon.’ ” (Mateo 15:32) Daw ano ka mahigugmaon nga pag-ulikid!
4 Daku gid ang pagtamitami sang mga Judiyo sa mga Samariahanon, apang malawig nga nakigsugilanon si Jesus sa isa ka Samaritana kag naghinguyang sia sing duha ka adlaw sa pagpanaksi sing maid-id sa isa ka siudad sa Samaria. (Juan 4:5-42) Walay sapayan nga ginpadala sia sang Dios sa “nadula nga mga karnero sang panimalay sang Israel,” sa pila ka okasyon napahulag si Jesus bangod sa ginpakita nga pagtuo sang iban nga indi Judiyo. (Mateo 8:5-13; 15:21-28) Huo, ginpakita ni Jesus nga posible ang mangin “indi bahin sang kalibutan” kag sa amo man nga tion magpakita sing gugma sa kalibutan sang katawhan, sa mga tawo. Ginapakita man bala naton ang kaanggid nga kaawa sa mga tawo sa duog nga aton ginapuy-an, ginatrabahuan, ukon sa duog nga nagapamalaklon kita? Nagapakita bala kita sing pag-ulikid sa ila kaayuhan—indi lamang para sa ila espirituwal nga mga kinahanglanon kundi para man sa iban pa nga kinahanglanon kon may ikasarang kita sa pagbulig? Ginhimo ini ni Jesus, kag paagi sini, ginbuksan niya ang dalanon sa pagtudlo sa mga tawo tuhoy sa Ginharian. Matuod, indi kita makahimo sing literal nga mga milagro subong sang ginhimo ni Jesus. Apang sa masami ang maluluy-on nga buhat, kon sa aton pa, nagahimo sing milagruso nga mga buhat sa pagdula sa pagtamitami.
Ang Panimuot ni Pablo sa mga Tawo “sa Luwas”
5, 6. Paano ginpakig-angutan ni apostol Pablo ang mga Judiyo nga “tagaluwas”?
5 Sa pila sang iya mga sulat, ginapatuhuyan ni apostol Pablo ang mga tawo sa “luwas” ukon “tagaluwas,” buot silingon ang mga di-Cristiano, mga Judiyo man ukon mga Gentil. (1 Corinto 5:12; 1 Tesalonica 4:12; 1 Timoteo 3:7) Paano niya sila ginpakig-angutan? Sia ‘nangin tanan nga butang sa tanan nga sahi sang tawo, agod sa tanan nga paagi maluwas niya ang iban.’ (1 Corinto 9:20-22) Sang pag-abot niya sa isa ka siudad, ang iya ginahimo sa pagbantala amo ang pagkadto anay sa mga Judiyo nga nagapuyo didto. Ano ang iya paagi sang pagpalapit? Sing mataktikanhon kag matinahuron naghatag sia sing makapakumbinsi nga mga pamatuod sa Biblia nga nag-abot na ang Mesias, napatay sing isa ka mahalaron nga kamatayon, kag nabanhaw.—Binuhatan 13:5, 14-16, 43; 17:1-3, 10.
6 Sa sining paagi ginhimuslan ni Pablo ang ihibalo sang mga Judiyo sa Kasuguan kag sa mga manalagna agod matudluan sila tuhoy sa Mesias kag sa Ginharian sang Dios. Kag nagmadinalag-on sia sa pagkumbinsi sa pila sa ila. (Binuhatan 14:1; 17:4) Walay sapayan sang pagpamatok sang Judiyong mga lider, si Pablo nagpakita sing pagkamapinalanggaon sa iya masigka-Judiyo sang magsulat sia: “Mga kauturan, ang maayong kabubut-on sang akon tagipusuon kag sang akon pagpangabay sa Dios para sa ila [sa mga Judiyo], matuod gid nga para sa ila kaluwasan. Bangod nagapanaksi ako tuhoy sa ila nga may kakugi sila sa Dios; apang indi suno sa sibu nga ihibalo.”—Roma 10:1, 2.
Pagbulig sa Indi Judiyo nga mga Tumuluo
7. Ano ang reaksion sang madamo nga proselita sa maayong balita nga ginbantala ni Pablo?
7 Ang mga proselita indi mga Judiyo nga nangin mga sirkunsidado nga mga sumilimba sang Judaismo. Sing maathag, may proselita nga mga Judiyo sadto sa Roma, sa Antioquia sa Siria, sa Etiopia, kag sa Antioquia sa Pisidia—sa pagkamatuod, sa bug-os nga Judiyong Diaspora. (Binuhatan 2:8-10; 6:5; 8:27; 13:14, 43; ipaanggid ang Mateo 23:15.) Indi kaangay sa madamo nga gumalahom nga Judiyo, ang mga proselita indi bugalon, kag indi sila makapabugal nga kaliwatan sila ni Abraham. (Mateo 3:9; Juan 8:33) Sa baylo, ginbiyaan nila ang paganong mga dios kag mapainubuson nga nagliso kay Jehova, nagkuha sing pila ka ihibalo tuhoy sa iya kag sa iya mga kasuguan. Kag ginbaton nila ang ginalauman sang mga Judiyo nga pag-abot sang Mesias. Bangod nagpakita na sila sing kahanda nga magbag-o sa ila pagpangita sa kamatuoran, madamo sa ila ang handa sa paghimo sing dugang pa nga mga pagbag-o kag pagsunod sa pagbantala ni apostol Pablo. (Binuhatan 13:42, 43) Kon ang isa ka proselita nga nagasimba anay sa pagano nga mga dios makumbertir sa Cristianismo, pinasahi sia nga nasangkapan sa pagpanaksi sa iban pa nga mga Gentil nga nagasimba gihapon sa sinang mga dios.
8, 9. (a) Luwas sa mga proselita, anong iban pa nga sahi sang mga Gentil ang naganyat sa relihion sang mga Judiyo? (b) Ano ang reaksion sang madamo disirkunsidado nga mga mahinadlukon sa Dios sa maayong balita?
8 Magluwas sa sirkunsidado nga mga proselita, ang iban pa nga mga di-Judiyo naganyat man sa relihion sang mga Judiyo. Ang una sa ila nga nangin Cristiano amo si Cornelio nga, walay sapayan nga indi isa ka proselita, “isa ka debotado nga tawo kag nagakahadlok sa Dios.” (Binuhatan 10:2) Sa iya komentaryo sa Binuhatan, si Propesor F. F. Bruce nagsulat: “Yadtong mga Gentil kinaandan nga ginatawag anay ‘mga mahinadlukon sa Dios’; walay sapayan nga indi ini isa ka teknikal nga termino, nagakaigo ini nga gamiton. Madamong Gentil sadto anay, walay sapayan nga indi handa nga mangin bug-os nga mga nakumbertir sa Judaismo (ang ginapatuman nga sirkunsisyon amo ang daku nga balagbag para sa mga lalaki), naganyat sa simple nga pagsimba sang mga Judiyo sa isa ka Dios sa sinagoga kag sa maayo nga mga talaksan sang pagkabuhi sang mga Judiyo. Ang iban sa ila nagtambong sa sinagoga kag nangin maalamon sa mga pangamuyo kag sa mga leksion sa kasulatan, nga nabatian nila nga ginabasa sa Griego nga bersion.”
9 Nakilala ni apostol Pablo ang madamo nga mahinadlukon sa Dios sang magbantala sia sa mga sinagoga sa Asia Minor kag sa Gresya. Sa Antioquia sa Pisidia ginpatuhuyan niya yadtong nagtipon sa sinagoga subong “mga lalaki, mga Israelinhon kag kamo nga nagakahadlok sa Dios.” (Binuhatan 13:16, 26) Ginsulat ni Lucas nga sa tapos makabantala si Pablo sing tatlo ka Inugpahuway sa sinagoga sa Tesalonica, “ang pila sa ila [ang mga Judiyo] nangin mga tumuluo [mga Cristiano] kag nag-upod kay Pablo kag kay Silas, kag isa ka dakung kadam-an sang mga Griego nga nagsimba sa Dios kag indi diutay sa lutaw nga mga babayi ang naghimo man sini.” (Binuhatan 17:4) Mahimo gid, nga ang pila sang mga Griego indi sirkunsidado nga mga mahinadlukon sa Dios. May pamatuod nga madamo sining mga Gentil ang nakig-upod sa Judiyong mga komunidad.
Pagbantala sa “mga Ditumuluo”
10. Paano nagbantala si Pablo sa mga Gentil nga wala sing ihibalo sa Kasulatan, kag ano ang resulta?
10 Sa Cristianong Griegong Kasulatan, ang tinaga nga “mga ditumuluo” nagapatuhoy sa mga tawo sa kabilugan sa guwa sang Cristianong kongregasyon. Sa masami nagapatuhoy ini sa mga pagano. (Roma 15:31; 1 Corinto 14:22, 23; 2 Corinto 4:4; 6:14) Sa Atenas madamong ditumuluo ang gintudluan sa Griegong pilosopiya nga wala gid sing ihibalo tuhoy sa Kasulatan. Nagpaluya bala ini kay Pablo sa pagpanaksi sa ila? Wala. Apang, ginpasibu niya ang iya paagi sang pagpalapit. Malantipon nga ginpresentar niya ang iya mga ideya sa Biblia nga wala nagakutlo sing direkta halin sa Hebreong Kasulatan, nga wala mahibaluan sang mga taga-Atenas. Mahalungon nga ginpakita niya ang kaanggid sa ulot sang kamatuoran sa Biblia kag sang pila ka panghunahuna nga ginpabutyag sang dumaan nga Stoiko nga mga mamalaybay. Kag ginpresentar niya ang ideya tuhoy sa isa ka matuod nga Dios para sa bug-os nga katawhan, isa ka Dios nga magahukom sa pagkamatarong paagi sa isa ka tawo nga napatay kag nabanhaw. Sa amo mataktikanhon nga nagbantala si Pablo tuhoy kay Cristo sa mga taga-Atenas. Ang resulta? Walay sapayan nga ginyaguta sia gilayon sang kalabanan ukon nangin maduhaduhaon sila, “ang pila ka lalaki nag-upod sa iya kag nangin mga tumuluo, ang isa man sa ila amo si Dionisio, isa ka hukom sa korte sang Areopago, kag ang isa ka babayi nga si Damaris, kag ang iban pa.”—Binuhatan 17:18, 21-34.
11. Ano nga sahi sang siudad ang Corinto, kag ano ang resulta sang pagbantala didto ni Pablo?
11 May daku nga komunidad sang mga Judiyo sa Corinto sadto, gani ginsugdan didto ni Pablo ang iya ministeryo paagi sa pagbantala sa sinagoga. Apang sang namatok ang mga Judiyo, nagkadto si Pablo sa mga Gentil. (Binuhatan 18:1-6) Kag daw ano kadamo nga populasyon! Ang Corinto isa ka masako, malapad, komersial nga siudad, bantog sa bug-os Griego-Romano nga kalibutan bangod sang lugak nga pagkabuhi sini. Sa pagkamatuod “ang mangin taga-Corinto” nagakahulugan sing paghimo sang imoralidad. Apang, sang ginsikway sang mga Judiyo ang pagbantala ni Pablo nagpakita si Cristo sa iya kag nagsiling: “Indi ka magkahadlok, kundi magpadayon sa paghambal . . . , kay may madamo ako nga katawhan sa sini nga siudad.” (Binuhatan 18:9, 10) Amo gid sina ang natabo, nakatukod si Pablo sang isa ka kongregasyon sa Corinto, walay sapayan nga ang pila sang mga katapo sini nagapaduyog anay sa estilo sang pagkabuhi sang mga “taga-Corinto.”—1 Corinto 6:9-11.
Nagatinguha sa Pagluwas sa “Tanan nga Sahi Sang Tawo” Karon
12, 13. (a) Paano nga ang teritoryo naton karon kaanggid sa adlaw ni Pablo? (b) Ano nga panimuot ang ginapakita naton sa mga teritoryo diin ang mga relihion sang Cristiandad madugay na nga natukod ukon diin madamo ang nadulaan sing gana sa organisado nga relihion?
12 Sa karon, subong sang una nga siglo, “ang dibagay nga kaluoy sang Dios . . . nagadala sing kaluwasan sa tanan nga sahi sang tawo.” (Tito 2:11) Ang teritoryo sa pagbantala sing maayong balita naglapnag sa tanan nga kontinente kag sa kalabanan nga isla sang kadagatan. Kag, subong sang mga adlaw ni Pablo, “ang tanan nga sahi sang tawo” nakadtuan. Halimbawa, ang iban sa aton nagbantala sa mga duog diin ang mga simbahan sang Cristiandad natukod na sa madamo nga siglo. Kaangay sa mga Judiyo sang unang siglo, ang ila mga katapo malig-on nga nahigtan sang relihiosong mga tradisyon. Walay sapayan, malipayon nga ginapangita naton yadtong may maayong kahimtangan sa tagipusuon kag ginahimuslan ang bisan anong nahibaluan nila sa Biblia. Wala naton sila ginapakanubo ukon ginahikayan bisan kon ginapamatukan kag ginahingabot kita kon kaisa sang mga lider sang ila relihion. Sa baylo, ginakilala naton nga ang iban sa ila may “kakugi sa Dios” walay sapayan nga kulang sila sing sibu nga ihibalo. Kaangay ni Jesus kag ni Pablo, ginapakita naton ang tunay nga gugma sa mga tawo, kag handum gid naton nga maluwas sila.—Roma 10:2.
13 Samtang nagabantala, madamo sa aton ang nakasumalang sing mga indibiduwal nga nadulaan sing gana sa organisado nga relihion. Apang, mahimo nga mahinadlukon sila gihapon sa Dios, nagapati sa Dios sa pila ka kasangkaron kag nagatinguha nga magkabuhi sing matarong. Sa sining tiko kag walay dios nga kaliwatan, indi bala kita malipay nga makilala ang mga tawo nga may pagpati pa sa Dios? Kag indi bala kita interesado nga tuytuyan sila sa isa ka porma sang pagsimba nga wala sing pagkasalimpapaw kag kabutigan?—Filipos 2:15.
14, 15. Paano ang daku nga latagon natigayon para sa pagbantala sing maayong balita?
14 Sa iya ilustrasyon tuhoy sa pukot, si Jesus nagtagna nga may daku nga teritoryo para sa pagbantala nga hilikuton. (Mateo 13:47-49) Ginpaathag ini nga ilustrasyon, ang Lalantawan sang Hunyo 15, 1992, nagasiling sa pahina 20: “Sa mga siglo ang mga katapo sang Cristiandad nagtungod sing importante nga papel sa pagbadbad, pagkopya, kag pagpanagtag sang Pulong sang Dios. Ang mga simbahan naghimo kag nagsakdag sang ulihi sing mga sosiedad sa Biblia, nga nagbadbad sang Biblia sa mga hambal sang nabaw-ing nga kadutaan. Nagpadala man sila sing misyonero mediko kag mga manunudlo nga naghimo sang mga tawo nga Cristiano bangod nagabaton sila sing pagkaon kag materyal nga mga benepisyo. Nagtipon ini sing madamo katama nga dinagakaigo nga isda, nga wala sing kahamuot sang Dios. Apang sa magkubos nagpadayag ini sa minilyon sang di-Cristiano sa Biblia kag sa dagway sang Cristianismo, bisan pa malain.”
15 Ang pagpangumbertir sang Cristiandad nangin epektibo gid sa Bagatnan nga Amerika, Aprika, kag sa pila ka kapuluan sang dagat. Sa karon, madamo sing mahagop ang nasapwan sa sini nga mga duog, kag makapadayon kita sa paghimo sing maayo kon may positibo, mahigugmaon nga panimuot kita sa sinang mapainubuson nga mga tawo, kaangay man ni Pablo sa Judiyong mga proselita. Nalakip sa nagakinahanglan sang aton bulig amo man ang minilyon ka tawo nga matawag “mga sumalakdag” sang mga Saksi ni Jehova. Ginaabiabi nila kita pirme kon ginaduaw naton sila. Ang iban nagtuon sing Biblia upod sa aton kag nagtambong sa aton mga miting, ilabi na ang tuigan nga Memoryal sang kamatayon ni Cristo. Indi bala nga isa sila ka masangkad nga latagon para sa pagbantala sing maayong balita sang Ginharian?
16, 17. (a) Ano nga mga sahi sang mga tawo ang ginadalhan naton sang maayong balita? (b) Paano naton ginailog si Pablo sa pagbantala sa lainlain nga sahi sang tawo?
16 Dugang pa, kamusta naman yadtong sa guwa sang Cristiandad—makit-an man naton sila sa ila ginmat-an nga mga pungsod ukon kon imigrante sila sa mga pungsod sa Nakatundan? Kag kamusta man yadtong minilyon nga bug-os nga nagsikway sa relihion, nga nangin mga ateistiko ukon agnostiko? Dugang pa, kamusta yadtong nangin makugi subong sing kakugi sa relihion sa modernong pilosopiya ukon sa popular nga sikolohiya nga ginbalhag sa madamong bulig-sa-kaugalingon nga mga libro nga yara sa mga balaligyaan sang libro? Dapat bala pabayaan ina nga mga tawo, kabigon nga indi takus sing kaluwasan? Indi kon ilugon naton si apostol Pablo.
17 Sang nagabantala sa Atenas, si Pablo wala magpadala sa siod sa pagdebate tuhoy sa pilosopiya sa iya mga tagpalamati. Apang, ginpasibu niya ang iya pangatarungan sa mga tawo nga iya ginaatubang, ginpresentar ang mga kamatuoran sang Biblia sa maathag, makatarunganon nga paagi. Sing kaanggid, indi kinahanglan nga mangin mga eksperto kita sa relihion ukon mga pilosopiya sang mga tawo nga aton ginabantalaan. Apang, ginapasibu naton ang paagi sang aton pagpalapit agod mangin epektibo ang aton pagpanaksi, sa amo mangin “tanan nga butang sa tanan nga sahi sang tawo.” (1 Corinto 9:22) Nagasulat sa mga Cristiano sa Colosas, si Pablo nagsiling: “Padayon nga maglakat sa kaalam ayon sa mga tagaluwas, nga ginabakal ang nagakaigo nga tion para sa inyo kaugalingon. Tuguti nga ang inyo panghambal pirme nga may maayong kabubut-on, nga naunawan sing asin, agod mahibaluan ninyo kon paano sabton ang tagsatagsa.”—Colosas 4:5, 6.
18. Ano ang aton responsabilidad, kag ano ang indi naton dapat kalimtan?
18 Kaangay nanday Jesus kag apostol Pablo, pakitaan naton sing gugma ang tanan nga sahi sang tawo. Ilabi na, dapat kita manikasog nga ipaambit sa iban ang maayong balita sang Ginharian. Sa pihak nga bahin, indi pagkalimti nga si Jesus nagsiling tuhoy sa iya mga disipulo: “Indi sila bahin sang kalibutan.” (Juan 17:16) Binagbinagon sa masunod nga artikulo kon ano ang kahulugan sini para sa aton.
Bilang Repaso
◻ Ilaragway ang timbang nga panimuot ni Jesus tuhoy sa kalibutan.
◻ Paano nagbantala si apostol Pablo sa mga Judiyo kag sa mga proselita?
◻ Paano ginpalapitan ni Pablo ang mga mahinadlukon sa Dios kag mga ditumuluo?
◻ Paano kita mangin “tanan nga butang sa tanan nga sahi sang tawo” sa aton pagbantala nga hilikuton?
[Kapsion sa pahina 10]
Paagi sa paghimo sing mga buhat sang kaluoy sa ila mga isigkatawo, sa masami sarang madula sang mga Cristiano ang pagtamitami