Iehova—Eda Tamana mai Ena Hebogahisi
“Lohiabada be mai ena bogahisihisi, bona iena hariharibada be bada herea.”—IAKOBO 5:11.
1. Dahaka dainai lalo-manau taudia ese Iehova Dirava idia ura henia?
GUBA be bada herea dainai taunimanima ese hisiu bona hisiu oreadia iboudiai idia duahidia diba lasi. Hisiu haida, Antares hegeregerena, be bada herea; edia bada bona edia diari ese dina ena be nega tausen momo amo idia hanaidia. Unai hisiu iboudiai ia karadia Diravana Badana ena siahu be dahaka bada! Momokani, “edia orea be ta ta amo ia halasidia, bona iboudiai edia ladadia ia hatodia Diravana” be Ia. (Isaia 40:26) To, hari Dirava mai garina be “mai ena bogahisihisi, bona iena hariharibada be bada herea.” Iehova ena hesiai taudia mai manaudia be unai idia diba dainai edia lalodia idia goada, bona inai be mai anina bada, dagedage, gorere, lalo-metau, o hekwarahi idaudia idia hisihisilaidia taudia dekediai!
2. Tanobada taudia momo ese hebogahisi edena bamona idia laloa?
2 Momo idia laloa Keriso ena hebogahisi be ena lalo-manoka ena toana ta. (Filipi 2:1) Evolusen herevana idia abia dae dainai, taunimanima idia hagoadadia, sibodia edia namo do idia tahua guna, herevana unai amo haida do idia hahisidia. Idia ese idia tohotohodia taudia haida, TV o gadara-helulu ai idia raraidia taudia, be nega ta idia tai lasi o hebogahisi idia hahedinaraia lasi. Politik gunalaia taudia haida danu be unai bamona idia kara. Stoa oreana tauna Seneca, pavapava mai dagedagena Nero ia hadibaia tauna, ia gwau: “Hebogahisi be manoka karana.” M’Clintock bona Strong edia Cyclopædia ia gwau: “Hari inai negai danu Stoa oreana taudia edia lalohadai ese . . . taunimanima edia lalodia idia hasiahudia noho.”
3. Iehova ese sibona ena kara edena bamona ia gwauraia Mose dekenai?
3 To taunimanima ia karadia Diravana ena kara be idau. Ia be sibona ena kara Mose ia hamaorolaia, ia gwau: “Lau inai Iehova, Iehova, hebogahisi bona hariharibada Diravana; lau badu haraga lasi, egu hebogahisi bona egu kara momokani be bada herea, . . . kerere bona dika lau gwaudiatao, to panisi amo do lau kahudia nege lasi.” (Esodo 34:6, 7) Unai hereva ena dokona ai Iehova ese ena hahemaoro goevagoeva ia gwauraia. Mai edia ura ida idia kara dika taudia be do ia panisidia. To, ena hereva ena matamana ai ia gwau ia be hebogahisi Diravana.
4. Heberu gado ai, inai hereva ra·chamʹ ena anina namona be dahaka?
4 Hebogahisi ena anina be kota ai panisi amo kahua nege karana sibona lasi. Bema Baibel idauidau ita hahegeregeredia, Heberu gado herevana ra·chamʹ amo ia vara herevana ena anina bada ita davaria. Diba taudia haida idia gwau ena anina be ‘auka lasi.’ Buka ta ladana Synonyms of the Old Testament ia gwau: “Racham ena anina be hebogahisi dobuna, ita lalokau henidia taudia o iseda heduru do idia abia be namo taudia ita itadia neganai ita lalonai ia vara hebogahisina be unai.”
5. Hebogahisi be Mose ena Taravatu lalonai edena bamona ia hedinarai?
5 Dirava ena hebogahisi be Israel besena ia henidia Taravatuna lalonai ia hedinarai goevagoeva. Ia haganidia, vabu, ihareha, bona ogogami taudia do idia kara henidia mai edia hebogahisi ida. (Esodo 22:22-27; Levitiko 19:9, 10; Deuteronomi 15:7-11) Idia iboudiai, mai edia igui hesiai taudia bona edia animal ida danu, be pura ta ta amo Sabati laga-anina ena hahenamo do idia abia. (Esodo 20:10) Inai danu, ogogami taudia idia kara henidia mai edia hebogahisi ida taudia be Dirava ese ia lalodia. Hereva Lada-isidia 19:17 ia gwau: “Ogogami tauna ia hebogahisi henia tauna ese Iehova dekenai ia henia torehai; Ia ese ena kara ena davana do ia henia.”
Dirava Ena Hebogahisi be mai Ena Hetoana
6 Dirava ena ladana be Israel taudia latadiai, bona idia be dubu lalonai idia tomadiho henia Ierusalem ai; unai dubu be “Iehova ena ladana ena.” (2 Sisiga 2:4; 6:33) To gabeamo idia kara dika, kaivakuku idia tomadiho henidia, bona idia ala-ala; unai amo Dirava ena ladana idia hadikaia momokani. Ena hebogahisi ai Dirava ese unai kerere ia hamaoromaoroa toho; ia ura lasi bese ibounai do ia hadikaia ore. Ia “ese hereva be ena gwaukau taudia edia ududia amo ia siaidia loulou, badina be ia ese ena taunimanima bona ena noho gabuna ia hebogahisi henidia. To idia ese Dirava momokanina ena gwaukau taudia idia kirikirilaidia noho, ena hereva idia dadaraidia bona ena peroveta taudia idia hevasehalaidia, ela bona Iehova ena badu ia vara, ena bese taudia latadiai, ela bona hanamodia lou dalana be lasi.”—2 Sisiga 36:15, 16.
7. Iehova ena hebogahisi ia ore neganai, dahaka be Iuda basileiana ai ia vara?
7 Ena be Iehova be mai ena hebogahisi bona ia badu haraga lasi, to nega haida ena badu maorona ia hahedinaraia. Unai nega gunana ai ena hebogahisi ia ore dainai, “[Iehova] ese Kaldea pavapavana ia hakaua mai, do ia hadikadia totona. Ia ese edia eregabe taudia tuari kaiana amo ia aladia mase, edia dubu ena helaga gabuna ai. Tauhau eiava haneulato, tau badana eiava tau burukana, ia hebogahisi henidia lasi. Dirava ese gau iboudiai be unai tau ena imana ai ia atodia.” (2 Sisiga 36:17) Ierusalem bona ena dubu ia hadikadia ore, bona Israel besena ia guidia bena Babulono ia laohaidia.
Iena Ladana Ia Hebogahisi Henia
8 Idia gegedia ahu besedia ese unai hisihisi idia moalelaia. Idia hevasehalaidia, idia gwau: “Inai be Iehova ena orea taudia, iena tano amo idia raka lasi vadaeni.” Iehova ese unai hereva dikana ia laloa momo dainai, ia gwau: “Lauegu ladana helagana do lau hebogahisi henia . . . Lauegu ladana hereana . . . do lau hahelagaia; bena . . . bese idauidau do idia diba lau be Iehova.”—Esekiel 36:20-23.
8, 9. (a) Dahaka dainai Iehova ia gwau ena ladana do ia hebogahisi henia? (b) Ena inai taudia edia hereva edena bamona ia hadokodia?
9 Lagani 70 murinai, hebogahisi Diravana, Iehova, ese ena bese taudia ia ruhadia nege, bena edia tano idia lou henia bona Ierusalem ai dubu idia haginia lou. Unai amo ia ese idau besedia ia hahoadia bona edia hevaseha herevadia ia hadokodia. (Esekiel 36:35, 36) To, madi, Israel besena be kara dikadia idia karaia lou. Iuda tauna ta mai ena kamonai, Nehemia, ese unai kerere ia hamaoromaoroa. Taunimanima vairadiai Dirava ia guriguri henia, unai bese ia hebogahisi henidia daladia ia herevalaidia, ia gwau:
10. Nehemia ese Iehova ena hebogahisi edena bamona ia gwauraia?
10 “Edia hisihisi negana ai oi idia tai henia, bona oi ese guba ai oi kamonai henidia; bona emu hebogahisi bada hereana hegeregerena ai oi ese hamauridia taudia oi henidia, bena idia ese edia inai taudia edia imadia amo idia hamauridia. To idia laga-ani murinai, idia be oi vairanai ma idia kara dika lou, bona oi ese ma oi negedia edia inai taudia edia imadia ai, bena idia ese idia moidia tao. Bena idia be ma idia lou bona oi idia tai henia neganai, oi ese guba ai ma oi kamonai henidia; bona nega momo oi hamauridia, emu hebogahisi bada hereana hegeregerena. . . . Lagani momo lalodiai oi ese oi haheauka henidia.”—Nehemia 9:26-30; ma danu Isaia 63:9, 10 itaia.
11. Iehova bona taunimanima edia dirava idaudia edia idau be dahaka?
11 Dokona ai, Dirava ena Natuna lalokauna idia dadaraia mai edia dagedage ida murinai, Dirava ese Israel besena ia dadaraia ela bona hanaihanai. Lagani 1,500 mai kahana lalodiai ia badinadia vadaeni. Unai ese ia hamomokania ela bona hanaihanai Iehova be hebogahisi Diravana. Kara dika taudia ese idia lalodia davari diravadia mai dagedagedia be idau vaitani!—Rau 8 itaia.
Hebogahisi Karana Bada Hereana
12 Dirava ena hebogahisi karana bada hereana be ena Natuna lalokauna ia siaia mai tanobada ai. Momokani, Iehova ese Iesu ena kara maoromaoro ia moalelaia bada, badina be unai amo ia ese Diabolo ena samani herevadia koikoidia ia haere henidia namonamo. (Hereva Lada-isidia 27:11) To, ena Natuna be mai ena hisihisi bona mai ena hemarai ida ia mase neganai, Iehova ena lalona ia hisihisi bada herea. Unai ia haheaukalaia mai ena lalokau ida, taunimanima hamauridia dalana kehoa totona. (Ioane 3:16) Ioane Bapatiso ena tamana, Sekaria, ia peroveta hegeregerena, unai ese ia hahedinaraia “Dirava ena bogahisihisi ia bada ita dekenai.”—Luka 1:77, 78.
13. Dahaka dala badana amo Iesu ese ena Tamana ena kara ia hahedinaraia?
13 Dirava ese ena Natuna be tanobada ai ia siaia neganai, sibona ena kara be taunimanima ia haheitalaidia goevagoeva. Badina be Iesu ese ena Tamana ena kara ia hahedinaraia goevagoeva, hevarivari bamona, bona unai be mai anina bada, ogogami taudia ia kara henidia mai ena hebogahisi ida negadiai! (Ioane 1:14; 14:9) Evanelia torea taudia toi, Mataio, Mareko, bona Luka, ese Iesu ena hebogahisi be Greek gado herevana, splag·khniʹzo·mai, amo idia gwauraia; unai hereva be Greek gado herevana ma ta amo, ena anina be “bogarau.” Baibel ia tahua namonamo tauna, William Barclay, ia gwau: “Unai ese ia hahedinaraia ena anina be hebogahisi bada herea, ena mamina be ta be sibona ena bogana lalonai ia abia hebogahisina.” Hiri Motu Baibel lalonai, inai hereva “bogahisihisi” be unai hereva ida idia hahegeregerea.—Mareko 6:34; 8:2.
Iesu Ia Hebogahisi Negadia
14 Dirava ena Taravatu ia gwau lepera tauna do ia boiboi, do ia gwau, “Miro, miro,” ena gorere be taunimanima do ia hadibalaidia totona. (Levitiko 13:45) Vadaeni, Galilea hanuana ta ai, “tau ta, ena kopina ibounai be lepera sibona,” be Iesu dekenai ia raka kahirakahira lao neganai, unai bamona ia boiboi lasi dainai Iesu ese ia gwau henia, a? (Luka 5:12) Lasi. Iena noinoi ia kamonaia. Tau ia gwau: “Lohiabada e, bema oi ura, lau do oi hagoevaia diba.” Bena “Iesu mai bogahisihisi danu ena imana ia atoa lepera tauna ena kopina dekenai. Ia gwau, ‘Lau ura. Hari oi goeva.’ ” Bena nega tamona ena gorere ia ore. Unai dala amo Iesu ese ena siahu, Dirava ese ia henia siahuna, be ia hahedinaraia, bona ena hebogahisi danu; unai hebogahisi dainai unai siahu ia gaukaralaia.—Mareko 1:40-42.
14, 15. Galilea hanuana ta ai, Iesu be edena bamona ia hebogahisi, bona unai ese dahaka ia hahedinaraia?
15 Iesu ese ia idia noinoi henia taudia sibodia mo ia hebogahisi henidia, a? Lasi. Gabeai, ia ese haida ia itadia, Nain hanuana amo idia raka lasi, mase tauna ta idia huaia. Iesu ese unai bamona karadia momo ia itadia vadaeni, to, madi, unai mase tauna be vabu ta ena natuna merona tamona sibona ia vara. Iesu ese vabu “ia bogahisihisi henia” dainai, ia hereva henia, ia gwau: “Oi tai lasi.” Bena hoa karana badana ta ia karaia, ena natuna be mase amo ia hatorea isi lou.—Luka 7:11-15.
16. Dahaka dainai Iesu ese hutuma ia hebogahisi henidia?
16 Unai sivarai ese idia hahedinaraia gauna badana be inai: Iesu ese haida ia hebogahisi henidia negadiai, kara amo ia durudia. Gabeai, Iesu ese ia idia gavaia loaloa taudia hutuma ia itadia namonamo neganai, “ia bogahisihisi idia dekenai, badina be edia tauanina idia manokamanoka, bona idia lao idau gabu idau gabu dekenai, mamoe idia naria lasi bamona.” (Mataio 9:36) Unai taunimanima be lauma anianina hitolona idia hitolo, to Farisea taudia ese idia ubudia lasi. Lasi, to taravatu momo amo idia hametaudia kava. (Mataio 12:1, 2; 15:1-9; 23:4, 23) Idia ese Iesu idia kamonai henia taudia idia lalo dika henidia dainai, inai bamona idia herevalaidia: “Mose ena taravatu idia diba lasi. Idia be Dirava dekena amo dika davana do idia davaria.”—Ioane 7:49.
17. Ia hebogahisi henidia dainai Iesu be dahaka ia karaia, bona unai neganai dahaka hakaua herevadia ia gwauraidia?
17 To Iesu be idau vaitani; hutuma ia itadia, lauma dalanai idia ogogami neganai, ia hebogahisi henidia. To kamonai taudia be momo herea dainai, ia sibona ese idia ta ta iboudiai do ia naridia dalana be lasi. Unai dainai ena hahediba taudia ia hamaorodia Dirava do idia noia, gaukara taudia ma haida do ia siaidia. (Mataio 9:35-38) Unai bamona guriguridia hegeregeredia, Iesu ese ena aposetolo ia siaidia, do idia haroro, do idia gwau: “Guba Basileia be kahirakahira ia mai vadaeni.” Unai neganai ia henidia herevadia ese Keristen taudia idia hakaudia, ema bona hari. Momokani, Iesu ena hebogahisi dainai ia ese lauma dalanai idia hitolo taudia edia bogadia ia hakunudia.—Mataio 10:5-7.
18. Hutuma ese Iesu ena laga-ani dalana idia koua neganai, edena bamona ia kara henidia, bona unai ese ita dahaka ia hadibalaia?
18 Ma nega ta Iesu ese aru taudia ia hebogahisi henidia lou, badina be lauma dalanai idia dabu. Unai neganai, ia bona ena aposetolo be haroro gaukarana badana idia karaia loaloa vadaeni dainai, idia taedi bona laga-ani gabuna idia tahua. To taunimanima ese idia davaridia haraga. Iesu ese ia badu henidia lasi, to “ia bogahisihisi idia dekenai badina idia be mamoe hegeregere, bona naria tauna lasi.” Unai dainai “Dirava ena Basileia herevana” ia hadibalaidia matama. Oibe, ena be ia taedi dainai ia laga-ani be namo, to edia lauma hitolona ia laloa momo dainai, sibona ena namo havaraia dalana ia dadaraia, do ia hadibadia totona.—Mareko 6:34; Luka 9:11.
19. Iesu ese hutuma ia hebogahisi henidia dainai, ia ese lauma dalanai bona dahaka dalanai danu ia durudia?
19 Ena be Iesu ese taunimanima be lauma dalanai do ia durudia dalana ia tahua guna, to tauanina dalanai durudia karadia ia readia lasi. Unai neganai ia ese danu “gorere hanamoa ura taudia ia hanamoa.” (Luka 9:11) Gabeai, aru taudia hutuma be nega daudau ia dekenai idia noho, bona edia ruma be daudau. Edia hitolo ena mamina ia abia dainai, Iesu ese ena hahediba taudia ia hamaorodia, ia gwau: “Hutuma dekenai lau bogahisihisi, badina idia be dina toi lau dekenai idia noho, bona idia be aniani lasi. Lau ura lasi mai hitolo danu lau siaidia, dala dekenai do idia manokamanoka garina.” (Mataio 15:32) Unai hisihisi do ia vara lasi totona, Iesu ese hoa dalanai taunimanima tausen haida, tatau, hahine, bona edia natudia, be paraoa 7 bona gwarume maragidia haida amo ia ubudia.
20. Iesu ena hebogahisi sivaraina ginigabena ese ita dahaka ia hadibalaia?
20 Iesu ese haida ia hebogahisi henidia sivaraidia ginigabena be inai: Ierusalem ia lao henia negana ginigabena ai, hutuma be ia ida idia lao, paseka do idia karaia totona. Ieriko kahirakahira ai, dala ena isena ai, noinoi taudia rua, matakepulu taudia, be idia boiboi loulou, idia gwau: “Lohiabada e, Davida ena natuna e, oi bogahisihisi ai dekenai.” Hutuma ese idia gwau henidia, do idia hereva lasi idia gwau, to Iesu ese ia nanadaidia, idia ura ia be dahaka do ia karaia. Idia gwau: “Lohiabada e, ai ura aiemai matana oi kehoa.” Vadaeni, “idia dekenai ia bogahisihisi, edia matana dekenai iena imana ia atoa, unai neganai gau idia itaia diba.” (Mataio 20:29-34) Unai ese gau badana ita ia hadibalaia! Unai neganai, Iesu be tanobada ai ia karaia hesiai karana ena pura ginigabena be ia kahirakahira neganai, gaukara momo be ia vairanai ia hure, unai gaukara do ia karaia guna bena Satana ena hesiai taudia ese do idia hamasea mai edia dagedage ida. Ena be unai ia lalo-hekwarahilaia, to taunimanima hebogahisi henidia karadia ia readia lasi.
Hebogahisi Ia Parabolelaia
21 Inai Greek gado herevana splag·khniʹzo·mai, Iesu ena mauri sivaraina lalonai idia torea herevana, be iena parabole toi lalodiai danu idia torea. Sivarai ta lalonai hesiai tauna ta ese ena biaguna ia noia, nega taina do ia henia ena abitorehai monina momo do ia henia lou totona. Iena biaguna “ese ia bogahisihisi ia dekenai,” unai dainai ena abitorehai ia gwauatao. Inai ese ia hahedinaraia Iehova ese hebogahisi bada herea ia hahedinaraia; Keristen taudia ta ta edia kara dika abitorehaina badana ia gwauatao, Iesu Keriso ena boubou idia abidadama henia dainai.—Mataio 18:27; 20:28.
22. Ia raka boio merona parabolena ese dahaka ia hahedinaraia?
22 Ia raka boio merona sivaraina mani oi laloa. Ena tamana ia lou henia neganai, “daudau dekenai ena tamana ese ia itaia, vadaeni ia bogahisihisi henia, ia heau lao, ena aiona dekenai ia rosia, ia kisi henia.” (Luka 15:20) Inai ese ia hahedinaraia, Keristen tauna ta ia raka boio murinai bema ia helalo kerehai momokani, Iehova ese do ia abia dae lou mai ena hebogahisi ida. Hari parabole ruaosi amo Iesu ese ia hahedinaraia, iseda Tamana, Iehova, “be mai ena bogahisihisi, bona iena hariharibada be bada herea.”—Iakobo 5:11.
23. Samaria tauna namona parabolena ese ita dahaka ia hadibalaia?
23 Inai hereva splag·khniʹzo·mai be idia lalodiai idia torea paraboledia ihatoina be Samaria tauna sivaraina; Iuda tauna ta, ena dabua idia dadia bona ia idia haberoa bada bena idia rakatania tauna, be ia ese “ia bogahisihisi henia.” (Luka 10:33) Hebogahisi dainai, ia ese unai tau, ia diba lasi tauna, ia durua bada. Inai ese ia hahedinaraia Iehova bona Iesu idia ura Keristen taudia momokanidia ese edia hebogahisi karadia do idia tohotohodia. Inai ita karaia diba daladia haida be stadi gabena lalonai do ita herevalaidia.
Riviu Henanadaidia
◻ Hebogahisi ena anina be dahaka?
◻ Iehova ese edena bamona ia hahedinaraia ena ladana ia hebogahisi henia?
◻ Hebogahisi karana bada hereana be dahaka?
◻ Edena dala badana amo Iesu ese ena Tamana ena kara ia hahedinaraia?
◻ Iesu ena hebogahisi karadia bona ena parabole ese ita dahaka idia hadibalaia?
6. Dahaka dainai Iehova ese peroveta taudia bona gwaukau taudia be ena orea taudia dekediai ia siaidia?
12. Iehova ena hebogahisi karana bada hereana be dahaka?
21. Hesiai tauna ena biaguna ese ena abitorehai badana ia gwauatao parabolena ese dahaka ia hahedinaraia?
[Box on page 12]
“HEBOGAHISI” GWAURAIA DALANA IDAUNA
PEROVETA tauna Ieremia ia boiboi, ia gwau: “Egu bogarau, egu bogarau!” Gau dikana ia ania dainai ena bogana ia hisihisi bena unai bamona ia maumauraia, a? Lasi. Heberu gado herevana ta amo ena hebogahisi ia gwauraia; Iuda basileiana latanai do ia vara hisihisina dainai ia hebogahisi.—Ieremia 4:19.
Iehova Dirava be mai ena hebogahisi dainai, Heberu gado ai ena hebogahisi be ena “bogarau” (me·ʽimʹ) idia gwauraia. Lagani 93 idia do noho ela bona Ieremia ia haroro matama neganai, Asuria pavapavana ese Israel basileiana taudia ia abidia mauri bena ia hakaudia oho. Iehova ese unai hisihisi ia koua lasi, badina be unai dala amo edia kerere ena davana idia abia. To ia lalodiaboio a? Lasi. Ia lalodia bada noho, badina be idia be ena gwauhamata besena ena kahana ta. Iehova ese ia herevalaidia neganai, edia iduhu badana Efraim ena ladana ia hatoa; ia henanadai, ia gwau: “Efraim be lau lalokau henia merona a, eiava egu natuna lalokau a? Badina be hadikaia herevadia lau gwauraidia hegeregerena, momokani ma do lau laloatao. Unai dainai egu bogarau be ia dainai idia mareremarere. Momokani do lau hebogahisi henia.”—Ieremia 31:20.
Iehova ia gwau ‘ena bogarau idia mareremarere’; unai hereva amo ia hahedinaraia ena bese taudia idia hakaudia oho murinai ia hebogahisi henidia bada. Baibel ia tahua namonamo tauna ta ladana E. Henderson ese hari siri inai bamona ia gwauraia: “Iehova ese ia hahedinaraia hebogahisina be hereadae, tama ta ese ena natuna, ia raka boio bena ia lou henia merona, dekenai ia hahedinaraia hebogahisina hegeregerena. . . . Ena be [Efraim taudia] unai bamona ia gwau henidia vadaeni bona ia panisidia vadaeni, . . . to ia lalodiaboio lasi. Lasi, to do idia namo lou negana ia naria mai ena moale ida.”
Keristen Greek Revarevadia lalodiai, hebogahisi idia torelaia negadiai, Greek gado herevana ta, ena anina be “bogarau,” be unai bamona idia gaukaralaia. (Filemona 12) Nega haida hari hereva be ma hereva ta ai idia hakapua, unai hereva ena anina be “namo.” Aposetolo Paulo bona Petero be unai bamona idia karaia, Keristen taudia idia hagoadadia ‘ta ta do idia bogahisihisi henia’ neganai. (Efeso 4:32; 1 Petero 3:8) Greek gado herevana, ena anina be “bogarau,” be Greek gado herevana pol·yʹ ai idia hakapua diba danu. Anina be “mai ena bogarau momo.” Ta ese Baibel lalonai nega tamona mo unai bamona ia gaukaralaia, Iehova Dirava ia herevalaia neganai. New World Translation lalonai ena hereva be inai bamona idia torea: “Iehova ena hebogahisi be bada.”—Iakobo 5:11.
Siahu Ibounai Diravana Iehova ita tanikiu henia bada be namo, badina be ia be hebogahisi lasi taudia ese idia lalodia davari diravadia mai dagedagedia hegeregeredia lasi! Keristen taudia momokanidia be edia ‘hebogahisi’ Diravana ena kara hegeregerena idia hebogahisi heheni.—Efeso 5:1.
[Picture on page 10]
Iehova ena hebogahisi ia ore neganai, dala ia kehoa Babulono taudia edia, iena bese taudia dikadia do idia hadareredia
[Picture on page 11]
Iehova Dirava ese ena Natuna alokauna ena mase ia itaia neganai, ena lalona ia hisihisi bada herea
[Picture on page 15]
Iesu ese ena Tamana ena hebogahisi ia hahedinaraia goevagoeva