Baibel ta Ena Davana Maorona be Hida?
VANEGAI, British Library taudia idia gwau, K1,880,000 bamona do idia henia, Keristani Greek Revarevadia bukana ta, William Tyndale ese English gado ai ia hahanaia gauna, ena davana. Unai Tyndale Baibel be lagani 468 idia lao vadaeni ia halasia. Haida ese unai neganai ia printaia gaudia ginigunadia hadikaia ore daladia idia tahua goadagoada, bona unai Baibel tamona sibona ia do noho mai ena rau iboudiai ida. London dekenai idia hahedinaraia, taunimanima ese idia itaia totona.
Unai Tyndale Baibel be Bristol Baptist College amo idia hoia, England dekenai. Lagani 1784 amo unuseniai ia noho. Dr. Roger Hayden, kolesi komiti ena seamani ta, ia gwau: “Inai Keristani bukana be mai anina bada, emai bese bona ena noho dalana dekenai, bona ai ura taunimanima momo do idia itaia diba, badina be ema bona hari ruma aukana lalonai ai naria.”
Gunaguna, lagani handred momo lalonai Baibel idia abia diba Roma gado gunana ai, to haroro taudia bona sikuli bada taudia sibodia ese idia duahia diba. Ia gunalaia tauna John Wycliffe hegeregerena, Tyndale ia ura Baibel ta, taunimanima iboudiai ese do idia duahia bona do idia lalo-pararalaia diba gauna, do ia torea. Ia ese ena kara ia badulaia haroro tauna ta ia hamaoroa, ia gwau: ‘Bema Dirava ese egu mauri do ia naria, lagani momo idia do ore lasi neganai biru merona do lau durua bena Buka Helaga do ia diba momo, ena diba ese oiemu do ia hereaia.’
Unai kara dainai dika ia davaria diba, badina be Baibel be taunimanima iboudiai ese do idia duahia diba dalana kehoa toho karadia be haroro taudia ese idia badulaia dikadika. Unai dainai, Tyndale ese England ia heautania, ia lao Germany. Unuseniai ia ese “Taravatu Matamatana” Greek gado amo ia hahanaia English gado ai. Buka 3,000 bamona idia printaia bena England lalonai idia vareailaia hehuni. London ena bisop ese ia davaria bukadia iboudiai ia hoia, bena St. Paul ena dubu maguna ai ia gabua, taunimanima vairanai. Gabeai, Tyndale idia dogoatao, bena idia kota henia neganai idia gwau ia ese hahediba herevadia maorodia ia gorea. Lagani 1536 ai ena aiona idia gigia ela bona ia mase bena ena tauanina be lahi dekenai idia gabua. Ita hoalaia gauna be inai: Baibel ta, haroro taudia ese guna idia inai henia dikadika gauna, ena davana be hari inai negai ia bada herea!
Iehova ena Witness taudia idia gaukara goada, Baibel dibaia maoro dalana idia tahua taudia iboudiai hadibadia totona. Idia ese Baibel idauidau idia printaia bona idia hariharilaia, bona Baibel ibounai be gado gunadia amo idia hahanaia vadaeni; ena hereva be maoro bona duahia be haraga. Ema bona 1995 idia ese unai Baibel, New World Translation of the Holy Scriptures, 74,000,000 idia printaia, gado 12 ai. Momokani, Baibel ena namo korikorina be inai: Ena hereva ese mauri ia havaraia.
[Picture on page 32]
William Tyndale
[Credit Line]
From an old engraving in the Bibliothèque Nationale