Iesu be Basileia Hairaina ai Do Ia Mai Neganai
“Haida idia gini inai, be do idia mase lasi, ela bona Taunimanima ena Natuna do idia itaia, mai ena Basileia danu do ia mai.”—MATAIO 16:28.
PENTEKOSTE 32 C.E. murinai, Iesu Keriso ena aposetolo toi ese mai anina bada mata hanai ta idia itaia. Baibel ia gwau: “Iesu ese Petero bona Iamesi bona ena tadina Ioane ia abia lao, ororo badana ta dekenai idia daekau. Vadaeni idia edia vairana dekenai Iesu ena toana ia idau.”—Mataio 17:1, 2.
2 Unai mata hanai, ia lalonai Iesu ena toana ia idau gauna, be mai anina bada negana ai ia vara. Iesu ese ia murinai idia raka taudia ia hamaoroa matamaia vadaeni hisihisi do ia ania bona Ierusalema ai do ia mase, to iena hereva idia abia dae be auka. (Mataio 16:21-23) Unai mata hanai ese Iesu ena aposetolo toiosi edia abidadama ia hagoadaia bona ia hegaegaedia, iena mase bona unai murinai Keristani ekalesia be lagani momo lalodiai do idia karaia gaukara aukana bona do idia davaria hedibagani do idia haheaukalaia totona. Unai mata hanai amo gau ta be hari ita dibaia diba, a? Oibe, badina be ia laulaulaia gauna be iseda negai ia vara.
3 Dina 6 idia do noho ela bona Iesu ena toana ia idau neganai, ia murinai idia raka taudia ia hamaoroa, ia gwau: “Taunimanima ena Natuna be iena Tamana ena diaridiari dekenai do ia mai, mai ena aneru momo danu, unai neganai taunimanima ta ta ibounai edia kara hegeregerena edia davana do ia henidia.” Unai hereva ena anina be “tanobada dokona” negana ai do ia vara. Iesu be ma ia gwau: “Umui lau hamaoroa momokani, haida idia gini inai, be do idia mase lasi, ela bona Taunimanima ena Natuna do idia itaia, mai ena Basileia danu do ia mai.” (Mataio 16:27, 28; 24:3; 25:31-34, 41; Daniela 12:4) Unai hereva gabedia edia anina hegeregerena Iesu ena toana ia idau.
4 Unai aposetolo toiosi ese dahaka idia itaia? Luka ese ia vara gauna be inai bamona ia gwauraia: “[Iesu] ia guriguri noho neganai, iena vairana ia idau vadaeni, bona iena dabua ia diaridiari, ia kurokuro momokani. Vadaeni tatau rua ia danu idia herevahereva, Mose bona Elia. Mai edia hairaina danu idia hedinarai, bona Iesu be Ierusalema dekenai do ia mase, Dirava ena ura hegeregerena sivaraina idia herevalaia.” Bena, “ori ta ese [aposetolo taudia] ia koua, vadaeni idia be ori ena lalonai idia vareai, bona idia gari dikadika. Vadaeni gado ta ori ena lalona dekena amo ia mai, ia gwau, ‘Inai be lauegu Natuna, lau abia hidi tauna, iena hereva do umui kamonai.’ ”—Luka 9:29-31, 34, 35.
Iseda Abidadama Ia Hagoadaia
5 Aposetolo Petero ese Iesu be “Keriso, Mauri Diravana ena Natuna” ia gwauraia vadaeni. (Mataio 16:16) Iehova ena hereva guba amo ese unai ia hamomokania, bona mata hanai lalonai Iesu ena toana ia idau neganai, unai ese Keriso be mai Basileia siahuna bona mai hairaina ida do ia mai taunimanima hahemaoro henidia totona negana ena toana ia hahedinaraia. Iesu ena toana ia idau bena lagani 30 mai kahana murinai, Petero ese inai hereva ia torea: “Iseda Lohiabada Iesu Keriso ena siahu, bona do ia mai sivaraina umui dekenai ai hamaoroa neganai, ai be gori kava ai gwauraia lasi. Lasi momokani. Badina korikori be, aiemai matana dekena amo iena hairaina ai itaia. Oibe, Tamana Dirava ese Keriso ena ladana ia hanamoa bada, bona hairai ia henia neganai, ai danu be unuseniai ai noho. Unai neganai, hairai bada gabuna dekena amo Dirava ia hereva, ia gwau, ‘Inai be lauegu Natuna, lauegu lalokau, lau ese ia lau ura henia bada.’ Inai gado guba dekena amo ia diho, be ai ese ai kamonaia. Inai kara ia vara, be Iesu danu ororo helagana dekenai ai noho neganai.”—2 Petero 1:16-18; 1 Petero 4:17.
6 Aposetolo toiosi idia itaia gauna ese hari inai negai iseda abidadama ia hagoadaia danu. Momokani, lagani 32 C.E. amo ema bona hari, gau idauidau idia vara vadaeni. Vaira laganina ai, Iesu ia mase, bena ena Tamana ese ia hatorea isi murinai, ia daekau iena imana idibana kahana dekenai. (Kara 2:29-36) Unai lagani ai, Pentekoste dinana ai, “Dirava ena Israela” matamatana ia vara bona Ierusalema ai idia haroro matamaia, gabeai idia haroro ela bona tanobada hegegemadai. (Galatia 6:16; Kara 1:8) Nega daudau lasi Iesu murinai idia raka taudia edia abidadama idia tohoa; aposetolo taudia idia dogoatao bona idia dadabaia dikadika, badina be haroro gaukarana idia hadokoa lasi. Nega daudau lasi Stefano idia hodoa mase. Bena Iamesi, Iesu ena toana ia idau ia itaia tauna, idia alaia mase. (Kara 5:17-40; 6:8–7:60; 12:1, 2) To Petero bona Ioane idia roho mauri, bena lagani momo lalodiai Iehova ena hesiai idia lao henia mai edia kamonai ida. Lagani 100 C.E. be kahirakahira neganai, Ioane ese mata hanai amo Iesu ena hairaina guba lalonai ia itaia bena unai mata hanai sivaraidia ia torea.—Apokalupo 1:12-20; 14:14; 19:11-16.
7 “Lohiabada ena Dina” be lagani 1914 ai ia matamaia negana amo, Ioane be mata hanai lalodiai ia itaia gaudia momo edia anina idia vara vadaeni. (Apokalupo 1:10) Vadaeni, Iesu ena toana ia idau ese ia hahedinaraia gauna, ia be “iena Tamana ena diaridiari dekenai do ia mai” karana, be edena bamona? Unai mata hanai ena anina ia vara matamaia, Dirava ena guba Basileiana be lagani 1914 ai ia vara neganai. Iesu be pavapava dagina ai ena terona latanai ia helai matamaia neganai, ia be guba bona tanobada kara henia dalanai daba ena hisiu bada bamona ia dae; unai nega be dina matamatana ena daba rere hegeregerena. (2 Petero 1:19; Apokalupo 11:15; 22:16) Unai neganai Iesu ese haida be edia kara hegeregerena davana namona ia henidia, a? Oibe. Gau haida ese idia hamomokania unai nega murinai horoa Keristani taudia edia guba toreisi lou negana ia matamaia.—2 Timoteo 4:8; Apokalupo 14:13.
8 To nega daudau lasi, Iesu be “mai ena hairai danu do ia mai, mai ena aneru helagadia danu,” taunimanima iboudiai hahemaoro henidia totona. (Mataio 25:31) Unai neganai, mai ena hairai bada ida do ia hedinarai bona “taunimanima ta ta ibounai” edia kara hegeregeredia edia davana do ia henidia. Mamoe bamona taudia ese Basileia, Dirava ia karaia hegaegae idia edia, lalonai, mauri hanaihanai do idia abia, bona nanigosi bamona taudia be “davana ia dika hanaihanai gabuna” dekenai do idia lao. Iesu ena toana ia idau mata hanaina ena anina ia vara dalana ena dokona namo hereana be unai!—Mataio 25:34, 41, 46; Mareko 8:38; 2 Tesalonika 1:6-10.
Iesu ida Hairai Do Idia Abia Taudia
9 Iesu ena toana ia idau neganai, ia be sibona lasi. Mose bona Elia be ia ida idia hedinarai. (Mataio 17:2, 3) Idia be momokani ia dekenai idia noho, a? Lasi, badina be idia ruaosi be idau negai idia mase vadaeni bona kahu ai idia mahuta noho ela bona toreisi lou negana. (Hadibaia Tauna 9:5, 10; Heberu 11:35) Iesu be mai guba hairaina ida do ia mai neganai idia be ia ida do idia hedinarai, a? Lasi, badina be Mose bona Elia idia noho neganai, taunimanima be guba maurina helarona idia do abia lasi. Idia be tanobada ai do idia “toreisi lou, kara maoromaoro taudia” edia toreisi lou lalonai. (Kara 24:15) Unai dainai mata hanai lalonai idia hedinarai ese gau ta ia laulaulaia. Gauna be dahaka?
10 Baibel siridia ma haida edia anina hegeregeredia, Mose bona Elia be haida idia laulaulaidia peroveta dalanai. Taravatu gwauhamatana ena herohemaino tauna dagina ai Mose ese Iesu, taravatu matamatana ena Herohemaino Tauna, ia laulaulaia. (Deuteronomi 18:18; Galatia 3:19; Heberu 8:6) Elia ese Ioane Bapatiso ia laulaulaia, Mesia ia gunalaia tauna unai. (Mataio 17:11-13) Inai danu, Apokalupo karoa 11 ena hereva hegeregerena, Mose bona Elia ese dokona neganai idia noho horoa taudia oredia idia laulaulaia. Unai be edena bamona ita diba?
11 Mani Apokalupo 11:1-6 oi itaia. Siri 3 ia gwau: “Lau ese egu uitnesi taudia rua dekenai siahu do lau henia. Vadaeni idia ese puse dabua do idia karaia, bona dina 1260 lalonai Dirava ena peroveta hereva do idia gwauraia hedinarai.” Unai peroveta herevana ena anina be horoa Keristani taudia oredia dekenai ia vara, Tanobada Ibounai Tuarina Iharuana negana lalonai.a Badina be dahaka uitnesi taudia be rua? Badina be horoa taudia oredia ese idia karaia gaukaradia be lauma dalanai Mose bona Elia edia gaukara hegeregeredia. Siri 5 bona 6 idia gwau: “Tau ta bema ia ura unai uitnesi ruaosi do idia hadikaia neganai, idia ese edia uduna dekena amo lahi do idia negea, unai tau do idia araia ore. Vadaeni, bema tau ta ese unai uitnesi taudia ia alaia toho neganai, ia be do ia mase momokani. Unai uitnesi ruaosi be mai edia siahu guba do idia koua, vadaeni edia haroro dinadia lalonai medu do ia diho lasi. Idia be mai siahu danu tanobada ena ranu be rara dekenai do idia halaoa. Mai edia siahu danu, hisihisi idauidau dekena amo tanobada taudia do idia hisihisi henia. Inai bamona idia karaia diba nega momo, edia ura hegeregerena.” Unai hereva dainai Elia bona Mose ese idia karaia hoa karadia ita laloa.—Numera 16:31-34; 1 King Taudia 17:1; 2 King Taudia 1:9-12.
12 Vadaeni, Iesu ena toana ia idau neganai Mose bona Elia ese daidia idia laulaulaia? Luka ia gwau idia be Iesu ida idia hedinarai “mai edia hairaina danu.” (Luka 9:31) Ia hedinarai goevagoeva idia ese idia laulaulaia taudia be lauma helaga amo ia horodia Keristani taudia, Keriso ida ‘Dirava ese ia henia hanamoa gaudia do idia abia danu’ taudia. Unai dainai edia helaro namona be ‘Keriso danu iena hairaina do idia abia nega tamona.’ (Roma 8:17) Iesu be “taunimanima ta ta ibounai edia kara hegeregerena edia davana do ia henidia” totona ena Tamana ena diaridiari ai do ia mai neganai, idia toreisi lou vadaeni horoa taudia be ia ida do idia mai.—Mataio 16:27.
Uitnesi Taudia, Mose Bona Elia Hegeregeredia
13 Mai anina bada gaudia ese idia hahedinaraia horoa taudia, Iesu ida edia ahuna do idia abia taudia, be Mose bona Elia ese peroveta dalanai idia laulaulaidia maoromaoro. Lagani momo lalodiai Mose bona Elia ruaosi be Iehova ena gwaukau taudia. Pavapava ese idia ruaosi idia badu henidia. Idia dabu neganai, idau ruma bese ta ese idia ta ta ia durua. Idia ruaosi be mai edia gari lasi ida pavapava idia peroveta henidia bona peroveta koikoi taudia idia dadaraia goadagoada. Mose bona Elia ruaosi ese Iehova ena siahu idia itaia, Sinai Ororona (ladana ma ta Horeb) ai. Idia ruaosi ese edia gabu do idia abia taudia be Ioridane ena ist kahanai idia gwauraia hidi. Mose (Iosua ida) bona Elia (Elisaia ida) edia negai hoa karadia momo idia karaia; Iesu be tanobada dekenai ia noho neganai ia karaia hoa karadia edia momo ese edia momo ia hereaia.b
14 Unai ibounai dainai Dirava ena Israela ita laloa, ani? Oibe. Iesu ese ia murinai idia raka taudia mai edia kamonai ia hamaorodia, ia gwau: “Umui lao, bese ibounai be diba tahua taudia do umui halaoa, bona Tamana, Natuna, bona Lauma Helaga ena ladanai do umui bapatiso henia idia dekenai. Bona idia dekenai do umui hadibaia, umui dekenai lau henia hereva ibounai be do idia badinaia. Bona do umui kamonai bona laloa noho, lau be hanaihanai umui danu ita noho ela bona tanobada dokona.” (Mataio 28:19, 20) Horoa Keristani taudia ese unai hereva idia badinaia dainai idia be Iehova ena gwaukau taudia Pentekoste 33 C.E. amo ema bona hari. Mose bona Elia hegeregeredia, lohia edia badu idia haheaukalaia bona idia haroro henidia. Iesu ese ena aposetolo 12 ia hamaorodia, ia gwau: “Lohia bona king edia vairana dekenai do idia hakaua umui, lau dainai. Inai dala dekenai umui ese lau do umui gwauraia hedinarai idia dekenai, bona bese idauidau ibounai dekenai.” (Mataio 10:18) Keristani ekalesiana ena nega lalonai iena hereva edia anina idia vara loulou vadaeni.—Kara 25:6, 11, 12, 24-27; 26:3.
15 Inai danu, Mose bona Elia hegeregeredia, horoa Keristani taudia be mai edia gari lasi ida hereva momokani idia badinaia bona tomadiho herevadia koikoidia idia dadaraia. Paulo ena kara be oi laloa; Iuda peroveta koikoi tauna Bariesu ia gwau henia bona mai ena hemataurai to mai ena goada ida danu ia hahedinaraia Atena taudia edia dirava be koikoi gaudia. (Kara 13:6-12; 17:16, 22-31) Inai danu mani oi laloa: Inai nega lalonai horoa taudia oredia ese Kerisendom ena kerere idia gwauraia hedinarai vadaeni mai edia goada ida, bona unai haroro gaukarana ese ia hahisia.—Apokalupo 8:7-12.c
16 Mose ese Farao ena badu ia heautania neganai, Israela lasi tauna ta ladana Reuele, iena ladana ma ta be Ietero, ese ena ruma lalonai ia abia dae. Gabeai, Reuele ese orea naria dalana namona ia sisibalaia Mose dekenai, bona iena natuna, Hobaba, ese Israela taudia be tano gagaena ai ia hakaudia hanai.d (Esodo 2:15-22; 18:5-27; Numera 10:29) Horoa lasi taudia ese Dirava ena Israela taudia, horoa taudia unai, be unai bamona idia durudia vadaeni, a? Oibe, “mamoe idaudia” “hutuma bada herea,” inai dina gabedia lalodiai idia hedinarai taudia, ese idia durudia. (Apokalupo 7:9, NW; Ioane 10:16; Isaia 61:5) Unai “mamoe” ese Iesu ena tadina, horoa taudia, dekenai mai lalokau ida do idia henia heduruna be Iesu ese ia gwauraia guna, peroveta dalanai idia dekenai ia gwau: “Lau hitolo neganai, umui ubua lau. Lau ranu mase, ranu umui henia lau dekenai. Lau be idau tauna, to umui abia dae lau. Lau be dabua lasi, dabua umui atoa lau dekenai. Lau gorere neganai, egu lalona umui hanamoa. Dibura ruma dekenai lau noho neganai, lau dekenai umui vadivadi. . . . Umui lau hamaoroa momokani, inai lauegu tadikakana ogogami herea taudia dekenai unai bamona umui karaia neganai, be lau dekenai umui karaia vadaeni danu.”—Mataio 25:35-40.
17 Inai danu, Dirava ena Israela dekenai ia vara gauna ta be Horeb Ororona ai Elia dekenai ia vara gauna bamona.e Elia be Kwini Iesebele ia heautania neganai bamona, horoa taudia oredia mai edia gari be idia laloa Tanobada Ibounai Tuarina Ginigunana dokona ai edia gaukara ia ore vadaeni. Bena, Elia hegeregerena, idia be Iehova ida idia hedavari; unai neganai ia mai, sibodia be Dirava ena “orea taudia” idia gwauraia oreadia hahemaoro henidia totona. (1 Petero 4:17; Malaki 3:1-3) Ia davaria Kerisendom be ia hegeregere lasi, to horoa taudia oredia ia abia dae ‘hesiai tauna mai ena kamonai bona mai ena kara maoromaoro,’ bona Iesu ena kohu ibounai tanobada ai ena naria tauna ai ia halaoa. (Mataio 24:45-47) Horeb ai, Elia ese “gado maragina, hereva manoka sibona” ia kamonai, Iehova ena gadona unai, gaukara ma haida ia henia noho. Tuari murinai, regegere bada lasi neganai, Iehova ena hesiai taudia, horoa taudia mai edia kamonai, ese ena gadona be Baibel ena rau amo idia kamonai. Edia lalona danu idia parara gaukara ta ia henidia.—1 King Taudia 19:4, 9-18; Apokalupo 11:7-13.
18 Vadaeni, Iehova ese ena siahu be Dirava ena Israela ena amo ia hahedinaraia badabada, eiava? Iesu ia mase murinai, aposetolo taudia ese hoa karadia momo idia karaia, to gabeai unai hoa karadia idia doko. (1 Korinto 13:8-13) Hari inai negai, unai bamona hoa karadia ita itaia lasi. To Iesu ese ia murinai idia raka taudia ia hamaoroa, ia gwau: “Momokani, momokani umui lau hamaoroa, lau dekenai ia abidadama henia tauna ese lau karaia karadia ibounai be do ia karaia, bona inai kara do idia hereaia karadia danu do ia karaia.” (Ioane 14:12) Lagani 100 C.E. be do lasi neganai, unai hereva ena anina be ia vara guna, Iesu ena hahediba taudia ese sivarai namona be Roma Basileiana ibounai lalonai idia harorolaia neganai. (Roma 10:18) Unai kara idia hereaia karadia be horoa taudia oredia ese idia karaia, sivarai namona be ‘tanobada ibounai dekenai harorolaia’ gaukarana idia gunalaia lalonai. (Mataio 24:14) Unai dainai dahaka ia vara? Hari inai negai idia ese Iehova ena hesiai taudia, gwauhamata taudia mai edia kamonai, momo herea idia gogoa, bona nega gunadia iboudiai idia hereaia. (Apokalupo 5:9, 10; 7:9, 10) Iehova ena siahu ia hedinarai namo herea unai!—Isaia 60:22.
Iesu Ena Tadina be Hairai ai Idia Mai
19 Iesu ena tadina oredia, horoa taudia, idia mase neganai, ia ida hairai idia abia hebou. (Roma 2:6, 7; 1 Korinto 15:53; 1 Tesalonika 4:14, 17) Unai amo idia be mase diba lasi pavapavadia bona hahelaga taudia ai idia lao, guba Basileiana lalonai. Unai neganai idia be Iesu ida “auri itotohina dekena amo tanobada besedia do idia biagudia. Uro idia makohia kahana maragimaragi bamona, unai tanobada besedia do idia hamakohia maragimaragi.” (Apokalupo 2:27; 20:4-6; Salamo 110:2, 5, 6) Iesu ida, terona latadiai do idia helai, “Israela edia iduhu 12” do idia kota henidia. (Mataio 19:28) Taitai taudia ese unai gaudia idia naria mai edia ura bada ida, idia be Dirava ese “iena natuna korikori taudia do ia hedinaraia” karana ena kara haida.—Roma 8:19-21; 2 Tesalonika 1:6-8.
20 “Hisihisi bada herea” lalonai Iesu do ia hedinarai negana be Paulo ese ia herevalaia, ia gwau: “Unai neganai ena helaga taudia ida hairai abia totona do ia mai, bona unai dina ai, idia abidadama henia taudia ibounai ese do idia hoalaia, badina aiemai haroro gaukarana umui abia dae.” (Mataio 24:21; 2 Tesalonika 1:10, NW) Petero, Iamesi, Ioane, bona Keriso ese lauma amo ia horoa Keristani taudia oredia iboudiai edia helaro namona be unai! Iesu ena toana ia idau karana, ese Petero ena abidadama ia hagoadaia. Momokani, unai kara sivaraina ita duahia ese iseda abidadama danu ia hagoadaia, bona ia dainai ita diba momokani nega daudau lasi Iesu ese “taunimanima ta ta ibounai edia kara hegeregerena edia davana do ia henidia.” Horoa Keristani taudia mai edia kamonai, hari inai negai idia do noho, idia diba momokani Iesu ida hairai do idia abia hebou. Mamoe idaudia taudia edia abidadama ia goada badina be idia diba Iesu ese inai nega dikana ena dokona lalona amo do ia hamauridia bena tanobada matamatana mai hairaina lalonai do idia noho. (Apokalupo 7:14) Unai ese ita ia hagoadaia momokani, do ita gini auka ela bona dokona! Bona unai mata hanai ese gau ma haida be ita ia hadibaia diba, hereva gabena lalonai do ita davaria hegeregerena.
[Footnotes]
a Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. ese ia halasia bukadia, “Let Your Name Be Sanctified,” rau 313-14, bona Apokalupo—Ena Hagugurua Negana Ia Kahirakahira!, rau 163-5, itaia.
b Esodo 2:15-22; 3:1-6; 5:2; 7:8-13; 8:18; 19:16-19; Deuteronomi 31:23; 1 King Taudia 17:8-16; 18:21-40; 19:1, 2, 8-18; 2 King Taudia 2:1-14.
d Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. ese ia halasia bukana ladana You May Survive Armageddon Into Godˈs New World, rau 281-3 itaia.
e Buka ladana “Let Your Name Be Sanctified,” rau 317-20 itaia.
Oi Laloatao, A?
◻ Iesu ena toana ia idau neganai daidia be ia ida idia hedinarai?
◻ Iesu ena toana ia idau ese aposetolo edia abidadama be edena bamona ia hagoadaia?
◻ Mata hanai lalonai Mose bona Elia be Iesu ida idia hedinarai “mai edia hairaina danu” neganai, idia ruaosi ese daidia idia laulaulaia?
◻ Edena dala ai horoa taudia be Mose bona Elia hegeregeredia?
[Study Questions]
1, 2. Pentekoste 32 C.E. murinai dahaka ia vara, bona dahaka totona ia vara?
3, 4. (a) Dina 6 idia do noho ela bona Iesu ena toana ia idau neganai, dahaka ia gwau? (b) Iesu ena toana ia idau neganai ia vara gauna be mani oi gwauraia.
5. Iesu ena toana ia idau dainai aposetolo Petero ena lalohadai be dahaka?
6. Iesu ena toana ia idau murinai dahaka dahaka idia vara?
7. (a) Unai mata hanai, ia lalonai Iesu ena toana ia idau, ena anina be edena negai ia vara matamaia? (b) Edena negai Iesu ese haida edia kara hegeregerena edia davana ia henidia?
8. Iesu ena toana ia idau mata hanaina ena anina do ia vara negana ena dokona ai, dahaka dahaka do idia vara?
9. Do ita laloa, Iesu ena toana ia idau mata hanaina, ena anina do ia vara neganai Mose bona Elia be ia ida do idia noho, a? Mani oi gwauraia.
10, 11. Baibel siridia ma haida edia anina hegeregeredia, Elia bona Mose ese daidia idia laulaulaia?
12. Iesu ena toana ia idau neganai, Mose bona Elia ese daidia idia laulaulaia?
13. Dahaka gau ese idia hahedinaraia horoa taudia, Iesu ida edia ahuna do idia abia taudia, be Mose bona Elia ese peroveta dalanai idia laulaulaidia maoromaoro?
14. Edena dala amo horoa taudia be Iehova ena gwaukau taudia, Mose bona Elia hegeregeredia?
15, 16. Edena dala ai horoa taudia be Mose bona Elia hegeregeredia (a) hereva momokani idia badinaia mai edia gari lasi ida? (b) Israela lasi taudia edia amo heduru idia abia?
17. Dahaka be horoa taudia dekenai ia vara, Horeb Ororona ai Elia dekenai ia vara gauna bamona?
18. Iehova ese ena siahu be Dirava ena Israela ena amo ia hahedinaraia badabada, a?
19. Edena negai Iesu ena tadina, horoa taudia, be Iesu ida mai hairai danu do idia hedinarai?
20. (a) Iesu ena toana ia idau dainai, dahaka helaro ese Petero ena abidadama ia hagoadaia? (b) Iesu ena toana ia idau ese Keristani taudia be edena bamona ia hagoadaia, hari inai negai?
[Picture on page 10]
Mata hanai lalonai Iesu ena toana ia idau ese Keristani taudia edia abidadama ia hagoadaia, aposetolo edia negai bona hari inai negai danu