Mauri Hanaihanai Tanobada Dekenai—Dirava Ia Gwauhamatalaia Helarona
“Ia karaia gaudia be anina lasi maurina lalonai ia atodia, . . . mai ena helaro ida.”—ROMA 8:20, NW.
VAIRA negana ai taunimanima do idia buruka lasi bona mase lasi, to tanobada ai do idia mauri hanaihanai; reana oi laloatao nega ginigunana unai sivarai oi kamonai neganai oi moale, ani? (Ioa. 17:3; Apok. 21:3, 4) Reana unai sivarai be haida dekenai oi harorolaia. Momokani, mauri hanaihanai helarona be ita harorolaia sivarai namona ta. Unai sivarai ese ita ia durua eda mauri ita laloa bada totona.
2 Kerisendom taudia idia laloa tanobada dekenai mauri hanaihanai do ia vara lasi. Ena be Baibel ia gwau souli ia mase diba, to dubu momo idia gwau ta ia mase neganai ena souli o lauma be guba dekenai ia lao. (Ese. 18:20, NW ) Momokani, taunimanima momo idia laloa tanobada ai mauri hanaihanai do ia vara lasi. To, ita sibona ita nanadaia: Baibel be unai helaro ia hamomokania, a? Bema oibe, edena negai Dirava ese unai helaro be taunimanima dekenai ia herevalaia?
“Anina Lasi Maurina Lalonai Ia Atodia . . . mai Ena Helaro Ida”
3 Iehova ena ura taunimanima totona be Adamu ena negai ia hedinarai. Dirava ese ia hahedinaraia goevagoeva, Adamu be do ia mauri hanaihanai bema ia kamonai. (Gen. 2:9, 17; 3:22) Adamu ena natuna bona tubuna ginigunadia be idia itaia gaudia amo idia diba, taunimanima be idia goevadae lasi. Eden umana ena vareai gabuna be aneru ese idia koua, bona taunimanima idia buruka bona idia mase. (Gen. 3:23, 24) Gabeai, taunimanima edia mauri lagani ia kwadogi ia lao noho danu. Adamu ena mauri lagani be 930. Abata amo ia roho mauri tauna Sema ena mauri lagani be 600 sibona, bona ena natuna Apakasada ena mauri lagani be 438. Aberahamo ena tamana Tera ena mauri lagani be 205. Aberahamo ena mauri lagani be 175, ena natuna Isako ena mauri lagani be 180, bona Iakobo ena mauri lagani be 147. (Gen. 5:5; 11:10-13, 32; 25:7; 35:28; 47:28) Taunimanima momo be reana unai idia itaia neganai idia laloparara gauna be inai—mauri hanaihanai helarona be ia boio vadaeni! To, badina ta dainai idia abia dae mauri hanaihanai be do ia vara lou, a?
4 Baibel ia gwau: “Ia karaia gaudia [taunimanima] be anina lasi maurina lalonai ia atodia, . . . mai ena helaro ida.” (Roma 8:20, NW ) Unai helaro be dahaka? Peroveta hereva ginigunana be “garana” ta ia kikilaia, bona ‘ia ese gaigai ena kwarana do ia botaia.’ (Genese 3:15, duahia.a) Abidadama taudia dekenai, unai gwauhamata Garana ese do ia karaia karana amo ia hahedinaraia Dirava ese ena ura taunimanima totona be ia laloatao noho. Unai gwauhamata dainai Abela bona Noa idia abia dae Dirava be Adamu ese ia haboioa hahenamo ibounai do ia henia lou. Reana idia laloparara gaigai ese garana ena ‘aena do ia koria’ ena anina be, rara do ia diho danu.—Gen. 4:4; 8:20; Heb. 11:4.
5 Aberahamo ita laloa. Dirava ese ia tohoa neganai, Aberahamo be “iena natuna Isako ia abia, boubou gauna bamona Dirava dekenai ia henia. Unai be, . . . iena natuna tamona.” (Heb. 11:17) Dahaka dainai ia ura unai bamona ia karaia? (Heberu 11:19 duahia.) Badina ia abia dae mase taudia be do idia toreisi lou! Dahaka badina dainai, Aberahamo be toreisi lou helarona ia abia dae? Gauna be inai: Iehova be Aberahamo dekenai natuna havaraia ena siahu ia henia lou, vadaeni ia bona Sara be edia buruka negana ai idia mahuta hebou bona edia natuna Isako ia vara. (Gen. 18:10-14; 21:1-3; Roma 4:19-21) Danu, Iehova be Aberahamo dekenai ia gwau: “Isako dekena amo, lau gwauhamata vadaeni bese [“garana,” NW ], be do oi abia.” (Gen. 21:12) Unai dainai, Aberahamo ia abia dae bema Isako ia mase, Dirava be mai ena siahu do ia hatorea isi lou.
6 Aberahamo ena abidadama dainai, Iehova be ia ida “garana” ena gwauhamata ta idia karaia hebou. (Genese 22:18 duahia.b) Unai “garana” ginigunana be Iesu Keriso. (Gal. 3:16, BHğ) Iehova ese Aberahamo ia hamaoroa ena “garana” do ia habadaia, “guba ena hisiu bamona bona kone dekenai idia noho miri bamona”—Aberahamo be unai namba ia diba lasi. (Gen. 22:17, NW ) To gabeai, unai namba ia hedinarai. Iesu Keriso bona 144,000—iena Basileia lalonai ia ida do idia lohia hebou taudia—be unai “garana.” (Gal. 3:29; Apok. 7:4; 14:1) Mesia Basileiana dainai, “tanobada besedia ibounai be sibodia do idia hanamoa.”
7 Aberahamo be Iehova ida ia karaia gwauhamatana ena anina korikori ia diba lasi. To Baibel ia gwau: “Nega ibounai Aberahamo ese hanua badana ta totona ia naria noho, mai abidadama danu. Unai hanua be mai ena nadi badina aukana, bona mai goadana.” (Heb. 11:10) Unai hanua be Dirava ena Basileia. Aberahamo be unai Basileia ena henunai hahenamo idauidau ia abia totona, ia mauri lou be namo. Momokani, mase amo ia toreisi lou neganai, tanobada ai do ia mauri hanaihanai. Aramagedono amo idia roho mauri taudia eiava mase amo idia toreisi lou taudia be mauri hanaihanai do idia abia.—Apok. 7:9, 14; 20:12-14.
“Egu Lalona Dekenai Ia Noho Lauma ese, Lau Ia Oda Henia Do Lau Hereva”
8 Aberahamo ena tubuna merona Iosepa bona peroveta tauna Mose edia negai be tau ta ia noho, ena ladana be Iobu. Baibel bukana Iobu—reana Mose ese ia torea gauna—ese ia hahedinaraia dahaka dainai Iehova be Iobu ena hisihisi ia koua lasi bona ia dekenai dahaka ia vara. Ena be Iobu bukana be tau ta ena hisihisi ena sivarai ia gwauraia, to tanobada bona guba taudia dekenai unai be mai anina bada. Unai buka ese ia hahedinaraia Iehova ese guba bona tanobada ia lohiaia be maoro. Danu ia hahedinaraia, Dirava ena hesiai taudia ibounai be Eden umana ai ia vara hepapahuahuana lalonai idia vareai—bema idia ese Iehova idia badinaia noho, vadaeni mauri hanaihanai do idia abia, bema lasi, vadaeni Iehova ese do ia haoredia. Ena be Iobu be unai hepapahuahu ena anina korikori ia diba lasi, to Dirava ia badinaia noho bona ia ura lasi ena turana toi edia hereva ese idia hamanokaia. (Iobu 27:5) Unai ese eda abidadama ia hagoadaia be namo, bona ita ia durua Iehova ita badinaia bona ena lohia siahuna ita abia isi.
9 Unai turana toi edia hereva idia hadokoa murinai, “Elihu Barakele, Busu tauna, ia hereva.” Dahaka dainai? Ia gwau: “Badina egu lalona be hereva dekena ia honu, bona egu lalona dekenai ia noho lauma ese, lau ia oda henia do lau hereva.” (Iobu 32:5, 6, 18) Ena be Elihu ena hereva edia anina be Iobu ena hahetoho murinai idia guguru, to haida dekenai unai hereva be mai anina bada danu. Unai hereva dainai Dirava idia badinaia noho taudia be mai edia helaro.
10 Nega haida Iehova be tau tamona dekenai hereva ta ia henia, to taunimanima ibounai dekenai unai be mai anina bada danu. Hegeregere, Daniela ena peroveta herevana ai, Babulonia ena King Nebukanesa be ena nihi lalonai au badana ta ia itaia, idia utua oho gauna. (Dan. 4:10-27) Unai nihi ena anina be Nebukanesa dekenai ia guguru, to ena anina ma ta be inai: Lagani 607 B.C.E. amo ia matamaia ela bona lagani ibounai 2,520 idia ore neganai, Davida ena bese tauna ta o basileia ta be Dirava ena lohia siahuna tanobada ai do ia hahedinaraia lou.c Lagani 1914 ai Iesu Keriso be guba ena King ai ia lao neganai, unai ese ia hahedinaraia Iehova be tanobada do ia lohiaia. Kahirakahira Basileia ese Dirava idia kamonai henia taudia edia helaro ibounai do ia hagugurua dalana mani oi laloa!
“Unai Tau Do Umui Hamauria, Guri Lalonai Do Ia Diho Lasi”
11 Elihu be Iobu ia haere henia neganai, ia gwau, “Dirava ena aneru momo herea edia huanai, edia aneru ta ese, unai tau dekenai dala maorona do ia hamaoroa.” Unai aneru be “Dirava dekenai do ia guriguri, bona Dirava ese do ia kamonai henia.” Elihu ia gwau: “Mai bogahisihisi danu aneru do ia gwau, ‘Unai tau do umui hamauria, guri lalonai do ia diho lasi. Lau ese iena davana karaia totona, dala ta lau davaria vadaeni.’ Unai neganai unai tau ena tauanina, be do ia matamata lou, eregabe tauna bamona, bona iena uhau ena goada dinadia be ia davaria lou.’ ” (Iobu 33:23-26) Unai hereva ese idia hahedinaraia, Dirava be mai ena ura ida idia helalo-kerehai taudia edia dika “davana karaia” dalana ia abia dae.—Iobu 33:24.
12 Reana Elihu be inai hereva, “davana karaia” ena anina korikori ia diba lasi. (Dan. 12:8; 1 Pet. 1:10-12) Elihu ena hereva ese ia hahedinaraia gauna be inai: Nega ta do ia mai, Dirava be taunimanima edia dika “davana” do ia karaia bena buruka bona mase do ia haorea. Elihu be mauri hanaihanai helarona ia gwauraia unai. Danu, Baibel bukana Iobu ese ia hahedinaraia, vaira negana ai mase taudia do idia toreisi lou.—Iobu 14:14, 15.
13 Hari, Keristani taudia milioni momo idia ura inai nega dokonai idia roho mauri dainai, idia dekenai Elihu ena hereva be mai anina bada. Idia roho mauri buruka taudia be edia matamata negana ena goada do idia abia lou. (Apok. 7:9, 10, 14-17) Danu, Dirava idia abidadama henia taudia be mase taudia idia toreisi lou bona idia matamata lou karana do idia itaia dainai, nega ibounai idia moale. Momokani, horoa taudia be guba ai mase diba lasi maurina do idia abia bona Iesu ena “mamoe idaudia” be tanobada dekenai mauri hanaihanai do idia abia, badina idia ese Keriso ena mauri davalaia boubouna idia abidadama henia.—Ioa. 10:16; Roma 6:23.
Tanobada Dekenai Mase Do Ia Kokia
14 Dirava be Aberahamo ena bese ida gwauhamata ta idia karaia neganai, idia be Iena bese ai idia lao. Iehova be Taravatu ia henia neganai, ia gwau: “Lauegu taravatu bona lauegu oda do umui badinaia, unai bamona ia karaia tauna be do ia mauri.” (Lev. 18:5) Israela taudia be Taravatu maoromaorodia ibounai idia badinaia lasi dainai, Taravatu ia gwau idia be kerere davana dika momokani do idia davaria, to ta ese inai dika dekena amo idia ia hamauria be namo.—Gal. 3:13, NW.
15 Mose ia mase murinai, Iehova be Baibel idia torea taudia ma haida amo mauri hanaihanai helarona ia herevalaia danu. (Sal. 21:4; 37:29) Hegeregere, salamo torea tauna Davida be Siona dekenai tomadiho momokani taudia edia lalotamona karana ia herevalaia neganai, ia gwau: “Inai gabu dekenai be Lohiabada ese ia gwauhamata vadaeni, iena hanamoa do ia atoa. Iena hanamoa be inai: Mauri hanaihanai.”—Sal. 133:3.
16 Isaia amo Iehova ia peroveta, mauri hanaihanai be tanobada dekenai do ia vara. (Isaia 25:7, 8 duahia.) Kara dika bona mase be “dabua badana” ta mai metauna bamona, ita ibounai ia koua noho. Iehova ese ena taunimanima ia hamaoroa, mase bona kara dika be “tanobada ena kahana ibounai dekena amo do ia kokia.”
17 Mose ena Taravatu ese Asasele ena nani ia herevalaia dalana mani ita laloa danu. Lagani ta ta ai, Kara Dika Ena Davana Karaia Dinana ai, hahelaga tauna badana “ese iena imana ruaosi nani ena kwarana dekenai do ia atoa, bona Israela edia kara dika ibounai, bona edia kara kerere ibounai do ia gwauraia hedinarai. Unai dika ibounai be nani ena kwarana latanai do ia atoa” bona “inai nani ese Israela taudia edia kara dika ibounai taunimanima lasi gabuna dekenai do ia huaia lao, ia boio.” (Lev. 16:7-10, 21, 22) Isaia ia peroveta Mesia be unai bamona do ia mai neganai, “iseda hisihisi dikadia, bona iseda lalohisihisi danu, be ia ese [do] ia huaia” bona “taunimanima momo edia kara dika davana [do] ia karaia,” unai amo mauri hanaihanai ena dala ia kehoa.—Isaia 53:4-6, 12 duahia.
18 Isaia amo, Iehova be Israela taudia ia hamaoroa, emui “mase taudia be do idia mauri lou, edia tauanidia be do idia toreisi lou. Guria gabudia dekenai idia mahuta noho taudia, be do idia noga, bona mai moale danu ane do idia abia. Badina be hanuaboi ena paripari ese, tano ia hagoadaia lou bamona, Lohiabada ese mase vadaeni taudia do ia hamauria lou.” (Isa. 26:19) Heberu Revarevadia idia hahedinaraia goevagoeva, mauri hanaihanai tanobada dekenai bona toreisi lou helarona idia noho. Hegeregere, Daniela ena mauri lagani be kahirakahira 100 neganai, Iehova ia gwau: “Do oi laga-ani, to nega dokona dekenai be do oi toreisi, bona oiemu gaukara davana namona do oi abia.”—Dan. 12:13.
19 Toreisi lou helarona ia noho dainai, ena be Lasaro ia mase to Mareta be Iesu ia hamaoroa diba: “Lau diba dina gabeai, toreisi lou dinana neganai, do ia toreisi lou.” (Ioa. 11:24) Iesu bona ena hahediba taudia be unai helaro idia herevalaia danu, a? Iehova ia ura taunimanima be mauri hanaihanai tanobada dekenai idia abia, a? Stadi gabena ai unai henanadai do ita haerelaia.
[Footnotes]
a Genese 3:15 (NW ) ia gwau: “Lau ese badu oi bona hahine ihuanai do lau atoa, bona oiemu garana bona iena garana ihuanai danu. Ia ese oiemu kwarana do ia botaia, bona oi ese ia aena geduna do oi haberoa.”
b Genese 22:18 (NW ): “Bona oiemu garana dainai tanobada besedia ibounai be sibodia do idia hanamoa, badina be oi ese lauegu hereva oi kamonai.”
Anina Oi Gwauraia Diba, A?
• Taunimanima be “anina lasi maurina lalonai ia atodia” dainai, dahaka helaro ia noho?
• Dahaka ese ia hahedinaraia Aberahamo be toreisi lou ia abia dae?
• Elihu be dahaka helaro ia herevalaia taunimanima ibounai totona?
• Edena dala ai Heberu Revarevadia ese mauri hanaihanai tanobada dekenai bona toreisi lou helarona idia herevalaia?
[Study Questions]
1, 2. (a) Dahaka dainai ita dekenai tanobada ai mauri hanaihanai do ia vara helarona be mai anina bada? (b) Dahaka dainai momo idia laloa tanobada ai mauri hanaihanai do ia vara lasi?
3. Edena bamona Iehova ena ura taunimanima totona be Adamu ena negai ia hedinarai?
4. Dahaka dainai idaunegai abidadama taudia idia abia dae Dirava be Adamu ese ia haboioa hahenamo ibounai do ia henia lou?
5. Dahaka ese ia hahedinaraia Aberahamo be toreisi lou karana ia abidadama henia?
6, 7. (a) Iehova be Aberahamo ida dahaka gwauhamata ia karaia? (b) Edena dala ai unai gwauhamata ese ia hahedinaraia taunimanima be mai edia helaro?
8, 9. Dahaka dainai Baibel bukana Iobu be tau tamona ena hisihisi ena sivarai sibona ia gwauraia lasi?
10. Dahaka ese ia hahedinaraia Iehova ese tau tamona dekenai ia henia herevana be nega haida mai anina bada taunimanima ibounai dekenai danu?
11. Elihu ena hereva ese Dirava be edena bamona ia herevalaia?
12. Elihu be dahaka helaro ia herevalaia taunimanima ibounai totona?
13. Keristani taudia dekenai Elihu ena hereva anina be dahaka?
14. Israela taudia ese mauri hanaihanai helarona idia abia totona, dahaka dainai Mose ena Taravatu ia hereaia gauna ta idia abia be namo?
15. Davida ia gwau vaira neganai Iehova ena hanamoa gauna be dahaka?
16. Isaia amo, Iehova ia gwauhamata vaira neganai dahaka be “tanobada ena kahana ibounai dekena amo do ia kokia”?
17. Peroveta herevana hegeregerena, edena dala ai Mesia be mauri hanaihanai ena dala ia kehoa?
18, 19. Isaia 26:19 bona Daniela 12:13 be dahaka helaro idia gwauraia?
[Picture on page 5]
Elihu ena hereva Iobu dekenai ese ia hahedinaraia, Dirava ese taunimanima be buruka bona mase amo do ia hamauridia
[Picture on page 6]
Iehova ese Daniela ia hamaoroa ‘nega dokona dekenai be do ia toreisi, bona ena gaukara davana namona do ia abia’