Karoa 12
Maka Abia, Mase Eiava Mauri Abia Totona?
TOMADIHO taudia momo be hari idia raka kerere dainai, namona be ita hahedinaraia Iehova bona ena dala ita ura henia momokani eiava lasi. Ita be iena Natuna, Iesu Keriso hegeregerena a, ‘ia ese kara maoromaoro ia ura henia, to kara dika be ia badu henia’? (Heberu 1:9) Iseda lalona idia hegeregere, inai be taunimanima vairadiai do ita hahedinaraia, a? Iehu bona Iehonadab Rekab edia sivarai amo sibona eda kara ita tahua be namo.
2 Lagani 900 B.C.E. bamona ai, Iehova ese Iehu na Israel basileiana ena king ai ia halaoa. Ia hasiahua, King Ahaba ena iduhu taudia iboudiai do ia hamasedia ore, bona Kwini Iesebel danu, unai hahine ese Baal tomadiho henia karana Israel lalonai ia habadaia bona Iehova tomadiho henia karana ia haorea toho. Idau bese tauna Iehonadab be Iehu ena palani ia diba vadaeni, ia hedavari henia totona ia raka lasi neganai. To Iehonadab ena lalokau Iehova dekenai be ia bada eiava? Taunimanima vairadiai do ia hahedinaraia ia laloa Dirava momokani, Iehova sibona idia tomadiho henia be namo, a?
“EMU KUDOU BE LAU DANU IA MAORO A?”
3 Iehu ese Iehonadab ia hahenamo henia murinai, ia nanadaia, ia gwau: “Emu kudou be lau danu ia maoro a, hegeregere egu kudou be emu danu ia maoro bamona?” Iehonadab ia haere, ia gwau: “Oibe.” Iehu ia gwau: “Bema unai bamona, emu imana oi henigu.” Bena Iehonadab ia abia dae, ena kariota latanai, ia gwau: “Ita lao, do oi itaia, egu lalona ia siahu Iehova dainai.” Vadaeni Iehonadab ia gari lasi.—2 Hanua Pavapavadia 10:15, 16; Deuteronomi 6:13-15 itaia.
4 Iehu be Samaria hanuana dekenai ia ginidae neganai, Baal ena peroveta taudia bona hahelaga taudia bona tomadiho henia taudia iboudiai ia boiridia, boubou karana badana be Baal ena dubu dekenai do idia karaia. Ia hamaorodia do ia noho tauna do ia mase. Oda ia gwauraia, dabua do idia mailaia, Baal tomadiho henia taudia edia. Unai amo idia be sibodia do idia hahedinaraia goevagoeva, bona bema idia haida idia gwau Iehova danu idia tomadiho henia, do idia hahedinaraia daika idia laloa bada. Reana unai neganai haida idia laloa Baal bona ia ese ia laulaulaia diravana koikoina, Satana Diabolo edia kwalimu horana ia ginidae unai.
5 Idia tahua, Iehova tomadiho henia tauna ta idia bogaragidiai ia noho lasi, to Baal tomadiho henia taudia sibodia. Bena boubou karana idia karaia. Dubu murimurinai Iehu ena orea taudia idia hegaegae, bena ia oda henidia neganai idia raka vareai. Ia gwau: “Umui aladia mase! Tau ta do ia roho mauri lasi.” Baal tomadiho henia taudia iboudiai idia hamasedia. Baal ena dubu idia hadikaia ore. “Unai amo Iehu ese Baal na Israel dekenai ia haorea.” Iehonadab be Iehu badinai ia noho, unai kara ia itaia. (2 Hanua Pavapavadia 10:18-28) Dahaka oi laloa unai sivarai dekenai? Ita ta be kara dika taudia edia mase ia moalelaia lasi, to unai ala-ala ena badina maorona bona unai sivarai be Bible lalonai idia torea ena badina danu, be ita diba eiava?—Esekiel 33:11 itaia.
6 Unai sivarai ese ita ia gwaumaoro henia lasi, tomadiho koikoi taudia eiava edia dubu do ita hadikaia ore. Iehova ese ena witness taudia hari inai negai ia abidia hidi lasi, ena hahemaoro maoromaoro hegeregerena unai taudia panisidia totona, to Iehu ia hereaia tauna, Iesu hari. Inai guba Pavapavana ese Babulono Badana idia badu henia gavamanidia do ia gwaumaoro henidia, unai tomadiho koikoi basileiana idia haorea totona. (Apokalupo 6:2; 17:16; 19:1, 2) Tanobadai ia noho neganai, Iesu ia ura lasi tomadiho karana ta amo Diabolo do ia hanamoa. Iehova ena hereva dadaraia bona sene taudia edia hereva badinaia karana bona moni be Dirava tomadiho henia karana amo abia karana danu be ia ese ia gwauraia dika. Iena lalona ia siahu Iehova dainai.—Luka 4:5-8; Mataio 15:3-9; 21:12, 13.
7 Hari inai negai taunimanima idia kara, idau negai Baal tomadiho henia taudia idia kara hegeregerena, bona idia kwalimu. Ena be idia gwau idia be Keristen taudia, to Iehova ena taravatu idia dadaraia dainai inai tanobada ena dirava ena ladana idia abia isi. Matabodaga karadia idia karaia, moni bona kohu idia laloa bada, babalau karadia idia karaia bona Babulono ena hahediba herevadia idia hahedibalaia. To Keriso be ena inai taudia bogaragidiai hari ia lohia noho; vadaeni dahaka dainai ia ese ia koudia lasi, to ia haheauka henidia sibona? Unai idau negai sivaraina ese ia hahedinaraia, ia ura taunimanima ia tohodia, edia kara amo do idia hahedinaraia idia ese daika idia tomadiho henia; unai amo do ia diba, do ia hamauridia o do ia hamasedia be namo.
8 Edena dala oi abia hidi? Baal tomadiho henia karana bamona karadia iboudiai oi rakatania vadaeni a? Tanobada amo oi siri vadaeni bona oi hahedinaraia vadaeni Iehova oi tomadiho momokani, a?—2 Korinto 6:17.
9 Ena be Iehonadab be Israel tauna lasi to Iehova ia tomadiho henia; unai amo ia ese “mamoe idaudia” ia laulaulaidia. Vadaeni, oiemu lalohadai be Iehonadab ena hegeregerena a? Emu lalona ia hegeregere, taunimanima vairadiai do oi hahedinaraia, Iehu ia hereaia tauna, Iesu Keriso, oi badinaia, a? Iena horoa taudia tanobada dekenai ese “dika davana henia dinana iseda Dirava ena” idia harorolaia noho; unai gaukara dekenai oi durudia noho a? (Isaia 61:1, 2; Luka 9:26; Sekaria 8:23) Iehova oi badinaia noho mai emu lalona ibounai danu, bona ma gau ta oi tahua guna lasi, a? (Mataio 6:24; 1 Ioane 2:15-17) Emu mauri amo oi hahedinaraia oi ura bada oi ia lalo-namo henia, bona emu kara iboudiai amo unai oi tahua a?—Salamo 37:4; Hereva Lada-isidia 3:1-6.
OI BE MAI EMU MAKA EIAVA?
10 Bema ta ia laloa, kara namo ia karaia toho bona kara kereredia idia karaia tomadiho oreadia amo ia siri neganai, unai sibona amo Dirava ena matana ai ia hegeregere, ia kerere bada unai. Idia roho mauri gwauraia taudia iboudiai ese maka idia abia be namo, unai amo idia hahedinaraia goevagoeva Iehova idia tomadiho henia. (Apokalupo 14:6, 7; Salamo 37:34; Ioel 2:32) Peroveta tauna Esekiel ena matahanai ese unai ia hamomokania; unai matahanai ia abia guna bena Ierusalem idia hadikaia ore, lagani 607 B.C.E. lalonai.
11 Esekiel ese Iehova ena gadona ia kamonai, kamonai lasi hanuana Ierusalem do idia hadikaia ore taudia ia boiridia. Tatau 6 ia itadia, ta ta mai edia ala-ala gaudia, bona ma tau ta ia itaia, dabua aukana ia atoa bona ia be mai ena toretore gauna. Iehova ese hari tau ia hereva henia guna, ia gwau: “Ierusalem hanuana oi rakaia hanai, kara dika rohorohodia iboudiai, hanua lalonai idia karaia, na idia taitailaia bona idia ganaganalaia taudia edia baguna dekenai maka oi karaia.” Bena unai tatau 6 ia hamaorodia, ia gwau: “Ia murinai hanua umui rakaia hanai, umui ala-ala. . . . umui hebogahisi henidia lasi. Tau burukadia umui aladia mase, bona uhau, ulato, memero, kekeni bona hahine danu; to ena baguna be mai ena maka tauna umui daua toho lasi.” Bena ena matahanai amo Esekiel ese ala-ala bada herea ia itaia dainai, ia laloa Israel orena ibounai tano dekenai do idia hadikaia ore. (Esekiel 9:1-11) Dahaka dainai haida idia roho mauri? Mai ena toretore gauna tauna ese edia baguna dekenai ia karaia makana dainai.
12 “Kara dika rohorohodia iboudiai,” Ierusalem lalonai idia karaia, na “idia taitailaia bona idia ganaganalaia” taudia sibodia be maka idia abia, idia roho mauri totona. Unai “kara dika rohorohodia” be dahaka? Idia 5 be inai: (1) Israel taudia ese Iehova sibona idia tomadiho henia be maoro, to “vagege kaivakukuna” be Iehova ena dubu ena magu lalonai idia tomadiho henia. (1 Hanua Pavapavadia 14:22-24) (2) Animal idauidau edia laulau, dubu ena haba dekenai idia torea gaudia, vairadiai muramura mai bonana idia gabua. (3) Hahine ese dirava ta ladana Tamusu ena mase idia tailaia. Iehova ia gwau-edeede henia tauna, Nimrod ena ladana ma ta unai. (Genese 10:9) (4) Tatau haida ese Iehova ena dubu idia muri henia, dina idia tomadiho henia. (Deuteronomi 4:15-19) (5) Taunimanima ese tano na dagedage amo idia hahonua, bona gau ta Iehova ena vairana idia dudui henia, reana unai be usi laulauna ta. Unai dainai Iehova ese ia badu henidia dikadika be maoro, ani?—Esekiel 8:5-17.
13 Kerisendom ena kara haida, unai “kara dika rohorohodia” bamona karadia, be edena bamona oi laloa? (1) Iena dubu momo lalodiai taunimanima ese kaivakuku idia tomadiho henidia, Bible ena taravatu idia utua unai. (1 Korinto 10:14; 2 Hanua Pavapavadia 17:40, 41 itaia.) (2) Dirava ese animal bona taunimanima ia havaradia sivaraina be Kerisendom ese ia dadaraia, taunimanima be animal amo idia vara herevana ia abia dae; danu, animal bona manu edia laulau bese idauidau edia pepe dekenai idia torea be ia ese ia hanamoa bada. (3) Ena tomadiho lalonai korosi ia tomadiholaia, idau nega amo unai be Tamusu ena toana, bona hahelaga karadia ia karaia, Nimrod ena lalohadai idia tohotohoa taudia edia tuari lalodiai idia mase taudia taitailaidia totona. (To Ioane 17:16, 17 itaia.) (4) Dirava ena Hereva ia dadaraia, bona saiens taudia bona tanobada ena aonega taudia edia “lalo-diari” ia abia dae. (1 Timoteo 6:20, 21; Ieremia 2:13 itaia.) (5) Unai sibona lasi, to gabu haida dekenai unai orea ese gavamani idia tuari henia taudia ia durudia, bona ena be ia gwau Dirava ena ladanai ia hereva, to lebulebu karadia ia badulaia lasi. (2 Petro 2:1, 2) Taunimanima haida ese unai kara haida idia abia dae lasi, to unai kara ma haida idia durua o idia gwauraia dika lasi. Vadaeni, oi be dahaka oi laloa, unai Dirava hadikaia karadia dekenai?
14 Taunimanima momo edia abidadama edia dubu oreadia dekenai ia ore, unai dainai guriguri dekenai idia lao lasi. Reana idia be dagedage karadia bona koikoi karadia idia lalohisihisilaia bada danu. To unai sibona dainai roho mauri makana idia abia lasi. Namona be ‘mai ena toretore gauna tauna’ ese maka na edia baguna dekenai ia karaia. “Hesiai tauna mai ena kamonai bona mai ena kara maoromaoro” ese unai gaukara ia karaia, hari inai nega lalonai.—Mataio 24:45-47.
15 Inai maka, Dirava ena lalo-namo toana, idia ura abia taudia iboudiai ese Iehova ena hahediba herevadia, unai “hesiai tauna” oreana amo ia halasidia, idia abia dae bona Iehova tomadiho henia taudia korikoridia ai idia lao be namo. Edia uduna amo Iehova idia hanamoa to tanobada idia ura henia, be hegeregere lasi. (Isaia 29:13, 14; 1 Ioane 2:15) Namona be Iehova bona ena taravatu idia ura henia, bona ia idia hadikaia herevadia bona karadia “idia taitailaia bona idia ganaganalaia” be namo. Ta ese inka amo maka be edia baguna dekenai ia karaia lasi. To edia baguna be mai edia maka, anina be, gwauhamata bona bapatiso taudia hegeregeredia, “mauri matamata” be dabua bamona idia atoa vadaeni. (Efeso 4:24) Edia abidadama ia mauri noho. Taunimanima vairadiai bona gabu hehunidia ai, Dirava hanamoa karadia idia karaia toho. Kerisendom idia rakatania taudia sibodia lasi, to roho mauri bena “tanobada matamatana” noholaia dalana idia tahua taudia iboudiai be inai maka idia abia be namo.
16 Iehova ese unai tatau 6 ia hamaorodia, Iehova idia kara dika henia taudia iboudiai do idia hamasedia—anina be ta be ena adavana ena kara dainai o ena tamana o sinana ena kara dainai maka ia abia lasi bona idia bogaia hisi lasi. Bema tama sina idia ura lasi edia natudia be maka idia abia o bema edia natudia be Iehova ena hesiai taudia ai idia halaodia lasi, idia be mai edia kerere, edia natudia dekenai do ia vara gauna dekenai. Ena be Dirava badinaia taudia edia kamonai natudia be “helaga” Iehova ena matana ai, to edia gwau-edeede natudia be unai bamona lasi. (1 Korinto 7:14; Salamo 102:28; Hereva Lada-isidia 20:11; 30:17) Bema natu edia mauri lagani be hegeregere do idia bapatiso, to idia ura lasi Keristen taravatudia do idia badinaia, idia do matamata dainai do idia roho mauri lasi; idia bapatiso eiava lasi be herevana. Unai dainai, gau badana be edia dala idia abia hidi diba memerodia bona kekenidia iboudiai be Dirava idia gwauhamata henia bona ena ura idia karaia noho, maka idia abia totona!
17 Iehova ena hebogahisi bada dainai, ena witness taudia amo taunimanima ia hadibadia, do idia mase ore garina. To tomadiho koikoi ena sivarai bona ena huahua dikana be ia diba. Babulono Badana do idia hadikaia ore neganai, idia dogoatao taudia do ia bogadia hisi lasi. Dirava ese do ia panisia dinana amo ita roho mauri totona, namona be Iesu Keriso murinai ita raka, Iehova tomadiho henia taudia momokanidia hegeregeredia.
[Study Questions]
1. Inai karoa amo dahaka henanadai do ita laloa namonamo?
2. Iehu bona Iehonadab be daika daika?
3. Taunimanima vairadiai Iehonadab be edena bamona ia hahedinaraia Iehova tomadiho henia karana ia ura henia?
4, 5. (a) Iehu be dahaka ia karaia, Baal tomadiho henia taudia hahedinaraidia totona? (b) Bena Iehu be dahaka ia karaia, bona Iehonadab be edeseniai? (c) Dahaka oi laloa, Baal tomadiho henia taudia idia aladia mase sivaraina dekenai?
6. (a) Babulono Badana be edena bamona do ia ore? (b) Tanobada dekenai ia noho neganai, Iesu be edena bamona ia hahedinaraia iena lalona ia siahu Iehova dainai?
7. (a) Hari inai negai idia ese Baal tomadiho henia taudia edia kara edena bamona idia tohotohoa? (b) Dahaka dainai King Iesu Keriso ese unai kara ia haheaukalaia noho?
8. Ita be sibona dekenai edena bamona ita henanadai be namo?
9. (a) Bema Iehonadab ita tohotohoa momokani, dahaka ita karaia noho? (b) Bible siridia inai paragraph lalonai ese inai edena bamona idia hamomokania?
10. Bible be edena bamona ia hahedinaraia Iehova tomadiho henia taudia sibodia do idia roho mauri?
11. (a) Esekiel 9:1-11 dekenai ia torelaia matahanaina mani oi herevalaia. (b) Dahaka dainai haida idia roho mauri?
12. (a) Maka idia abia taudia ese “idia taitailaia bona idia ganaganalaia” karadia dika rohorohodia be dahaka? (b) Dahaka dainai Iehova ese unai kara ia badulaia dikadika?
13. (a) Unai bamona “kara dika rohorohodia” hari inai negai idia karaia, ta ta mani oi kikilaia. (b) Dahaka oi laloa, unai kara dekenai?
14. Ena be ta be dubu oreadia edia kara ia lalohisihisilaia, to dahaka dainai do ia roho mauri lasi reana?
15. (a) Maka be dahaka? (b) Ta be edena bamona ia abia?
16. Dahaka dainai inai matahanai be mai anina bada, natu bona edia tamadia bona sinadia dekenai?
17. Iehova ena hebogahisi be edena bamona?
[Pictures on page 95]
Oi be momokani maka oi abia vadaeni oi roho mauri totona, a?