Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • yp karoa 34 rau 272-281
  • Dahaka Dainai Drag Oi Dadaraia be Namo?

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Dahaka Dainai Drag Oi Dadaraia be Namo?
  • Memero Kekeni—Edia Henanadai Haere Maorodia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • Drag ese Lalona ena Tubu Dalana Idia Koua
  • Drag ese Lau Do Idia Hagorerea Diba A?
  • Mariuana ese Tauanina ia Hadikaia Dalana
  • Drag be Baibel ese Ia Sisibalaia
  • Edia Bamodia edia Lalo-Ani
  • ‘Aonega Taudia ida Raka Hebou’
  • Oi Dadaraia Diba!
  • Drag
    Buka Helaga Herevalaia
Memero Kekeni—Edia Henanadai Haere Maorodia
yp karoa 34 rau 272-281

Karoa 34

Dahaka Dainai Drag Oi Dadaraia be Namo?

TAUHAU ta ladana Mike ia gwau: “Egu lalona be mero maragina ena hegeregerena. Nega haida lau be egu uru taudia garidia lau gari. Lau lalo-metau, bona nega haida lau be sibogu lau hamasea gwauraia.”

Hahine ta ladana Ann ia gwau, ena “lalona be kekeni maragina ena hegeregerena” bona ia be ‘sibona ena kara ia hemarailaia hanaihanai.’ Ma ia gwau: “Lau be hegeregere lasi hahine edia kara korikoridia do lau karaia.”

Mike bona Ann be edia lalohadai ta ena anina dikana idia abia noho. Unai lalohadai, idia do matamata neganai idia lalohadailaia, be inai: Drag do idia mamia toho. Hari inai negai memero kekeni milion momo be unai bamona idia karaia noho​—⁠drag idauidau, koukeini amo ela bona mariuana, be idia hekodolaia, o idia inua, o idia bonaia, o kuku bamona idia ania. Idia haida idia karaia edia lalo-hekwarahi amo do idia roho mauri totona. Ma haida be edia ura kava hegeregerena idia karaia. Ma haida idia karaia edia lalo-metau o edia lalo-hesiku hamaragia totona. Bona drag idia ania matamaia murinai, idia momo idia ania loulou badina be idia moalelaia dainai. Mero ta ladana Grant ia gwau: “[Mariuana] lau ania ena badina tamona be ena mamina namona lau moalelaia . . . Egu bamodia edia lalo-ani dainai lasi.”

Reana gabeai haida be oi vairanai drag do idia ania, o oi do idia henia toho. Mero ta ia gwau: “Emai sikuli naria taudia danu ese pot [mariuana] idia hoihoilaia.” Drag gaudia be sitoa haida dekenai idia hahedinaraia bona idia hoihoilaia. To, ena be momo ese drag idia ania, to do oi dadaraia be mai badina namona.

Drag ese Lalona ena Tubu Dalana Idia Koua

Edia lalo-hekwarahi amo do idia roho mauri totona drag idia ania taudia, Mike bona Ann hegeregeredia, be mani oi lalodia. Inai buka ena karoa namba 33 ena hereva hegeregerena, ta ena lalona be taunimanima badana ena lalona ai ia lao totona, namona be mauri ena hekwarahi idauidau, kwalimu negadiai bona kwalimu lasi negadiai danu, do ia haheaukalaidia. Edia lalo-hekwarahi amo do idia roho mauri totona drag idia ania memerodia bona kekenidia edia lalona be taunimanima badadia edia lalona hegeregeredia ai idia lao diba lasi, badina be unai haheauka dalana idia manadalaia lasi dainai.

Ta be do ia haheauka diba totona, namona be ia haheauka toho hanaihanai. Unai be soka gadara ia diba momo tauna ena kara hegeregerena. Iena kwarana bona iena aena amo bolo be hoa dalanai ia gadaralaia diba, badina be lagani momo lalodiai ia tereini dainai. Bolo be ena aena amo botaia bona heaulaia daladia idauidau ia tohoa loulou ela bona ia gadara namonamo diba.

Haheauka manadalaia dalana be unai hegeregerena. Ta do ia kwalimu totona, namona be ia tereini loulou. To Baibel be Hereva Lada-isidia 1⁠:22 ai ia henanadai, ia gwau: “Aonega lasi taudia e, aonega lasi karana do umui ura henia ela bona edena negai, . . . bona kavakava taudia e, aonega do umui dadaraia ela bona edena negai?” Drag amo idia abia moalena dekenai idia komu memerodia o kekenidia ese ‘lalo-duhu idia ura henia.’ Mauri ena hisihisi negadia haheaukalaia dalana maorona idia davaria lasi, badina be diba bona aonega idia abia lasi dainai. Inai idia diba lasi, ena be drag be lasi to haheauka dalana ia noho.

Ann be drag ia ania, ena lalo-hekwarahi amo do ia roho mauri totona. Ia gwau: “Lagani 14 lalodiai egu hekwakwanai lau hanaidia toho lasi.” Mike ena hereva be unai hegeregerena; ia gwau: “Egu mauri laganidia be 11 negana amo ema bona idia be 22 neganai, drag lau ania loulou. Lau hadokoa neganai egu lalona be mero maragina ena bamona. Haida dekenai lau tabekau, egu lalona do idia hagoadaia totona. Unai neganai lau diba, drag lau ania matamaia negana amo egu lalona ia tubu lasi.”

Tauhau ta ladana Frank ena mauri laganidia be 13 negana amo drag ia ania. Ia gwau: “Unai lagani iboudiai lau haoredia kava. Lau hadokoa neganai, mai egu lalohisihisi ida lau diba lau hegeregere lasi mauri ena hekwarahi do lau haheaukalaidia. Egu lalona be do mauri laganidia 13 ia abia merona ena lalona bamona, unai dainai mero bamona lau lalo-hekwarahi noho.”

Drag ese Lau Do Idia Hagorerea Diba A?

Inai oi laloa namonamo be namo: Memero kekeni momo idia diba drag aukadia ese idia hamasedia diba. To mariuana bona unai bamona drag manokadia ma haida be edena bamona? Idia gwauraidia dika taudia ese taunimanima idia hagaridia kava toho, a? Haere davaria totona, mani mariuana ita herevalaia.

Mariuana ena ladana ma haida be inai: pot, rifa, gras, ganja bona widi. Drag idia diba momo taudia be mai edia lalohadai idauidau ia dekenai, badina be mariuana sigaretina ta ena kwalahu lalonai muramura idauidau 400 bamona idia noho. Doketa ese kuku ena kwalahu ena anina be lagani 60 lalodiai idia tahua namonamo ema bona idia davaria ia ese kensa gorerena ia havaraia. Unai hegeregerena, reana lagani momo do idia ore guna, bena do idia diba goevagoeva, mariuana ena muramura idauidau 400 edia anina taunimanima edia tauanina dekenai be dahaka.

To, America dekenai doketa edia orea ta mai ladana bada ese unai drag ena siahu ena anina idia tahua namonamo taudia edia ripoti momo herea idia tahua namonamo murinai, idia gwau: “Idia halasia vadaeni herevadia ese idia hahedinaraia, mariuana ese taunimanima edia lalona bona edia tauanina be dala idauidau amo ia hadikadia diba.” Edena dala amo ia hadikadia diba?

Mariuana ese Tauanina ia Hadikaia Dalana

Mani baragi oi laloa. Mariuana idia gwauraia namo taudia danu ese idia abia dae herevana be inai: Kwalahu ania karana ese taunimania ia hanamodia diba lasi. Mariuana ena kwalahu, kuku ena kwalahu hegeregerena, be mai ena poisini idauidau.

Doketa Forest S. Tennant, Jr., ese U.S. tuari taudia 492, mariuana idia ania taudia, edia kara ia tahua namonamo. Ia davaria idia 100 100 amo 25 25 “edia gadona idia hisihisi mariuana idia ania dainai, bona 6 6 idia gwau huahua gorerena metauna ladana bronkaitis idia abia.” Doketa ma ta ese mariuana idia ania taudia 30 edia tauanina ia tahua namonamo neganai, ia davaria idia 24 edia gadona edia “hidiona ena toana ia dika, kensa gorerena ena matamana ena toana hegeregerena.”

Momokani, ta ia gwau diba lasi unai bamona taudia be momokani kensa gorerena do idia abia. To oi ura lasi unai dika davaria dalana do oi rakalaia, ani? Danu, Baibel ia gwau Dirava “ese mauri bona laga . . . ia henia noho taunimanima dekenai.” (Kara 17⁠:25) Emu baragi bona emu gadona ia hadikadia gauna bema oi ania mai emu ura ida, anina be mauri henia Diravana oi matauraia lasi, ani?

Kohelete 12⁠:6 ai Baibel ese taunimanima edia kwara harana ia gwauraia “golo disina.” Kwara harana ena metau be kilogram ta mai kahana sibona. Emu darana ibounai be ia lalonai, bona emu tauanina ena hemami varovarodia iboudiai be ia ese ia biagudia. Unai dainai, unai doketa edia orea edia hereva ma ta mani oi laloa; idia gwau: “Ai diba momokani mariuana ena siahu be bada taunimanima edia harana dekenai.” Hari inai negai, idia hamomokania vaitani diba lasi mariuana ese kwara anina ia hadikaia ela bona hanaihanai. To, reana mariuana ese “golo disina,” kwara anina unai, ia hadikaia diba, unai dainai ia dekenai ita naria namonamo be namo.

Reana gabeai do oi headava bena emu natudia do oi havaradia, ani? Unai doketa edia orea idia gwau, animal haida be mariuana momo idia ubulaidia murinai idia havaradia natudia be mai edia dika. Idia do diba lasi taunimanima be unai bamona ia hadikadia eiava lasi. To, mani inai oi laloa, unai dika haida be idia hedinarai lasi ela bona lagani haida idia ore. Unai dainai, idia do diba lasi dahaka be mariuana ania taudia edia natudia bona edia tubudia dekediai do idia vara. Doketa Gabriel Nahas ia gwau, reana idia haida be dika bada do idia davaria bona haida ese do idia davaria lasi. Natu be “Iehova ena harihari gaudia” ia gwauraidia tauna do ia naria namonamo, ena natudia be unai dika do idia davaria garina, ani?​—⁠Salamo 127⁠:⁠3.

Drag be Baibel ese Ia Sisibalaia

Momokani, mariuana sibona lasi to ma drag idauidau momo danu be taunimanima ese idia ania. To mariuana ena sivarai ese ia hahedinaraia goevagoeva, moale abia totona drag ania karana be kerere. Baibel ia gwau: “Tatau matamatadia edia hairai be edia goada.” (Hereva Lada-isidia 20⁠:29) Vadaeni, emu goada be reana do ia boio dalana do oi rakalaia matamaia, ena badina be dahaka?

To gau badana be inai: Baibel ese inai ia sisibalaia, ia gwau laloa namonamo dalana do ita badinaia be namo. Unai dainai, drag amo iseda lalona do ita hadikaia be namo lasi. (Hereva Lada-isidia 3⁠:21) Ma ia gwau: “Tauanina bona lauma hamiroa karadia ibounai do ita hadokoa, bona iseda mauri ita hagoevaia be namo. Vadaeni Dirava vairanai do ita noho namonamo, mai goeva bona mai gari danu.” Momokani, ‘hamiroa karadia idia hadokoa’ taudia sibodia mo, drag ania kava karana bona unai bamona karadia ma haida idia hadokoa taudia unai, be Dirava ese ia gwauhamata henidia, ia gwau: “Umui do lau abia dae. Lau be umui emui Tamana do lau noho.”​—⁠2 Korinto 6⁠:17–7⁠:⁠1.

To, drag do oi dadaraia be auka reana.

Edia Bamodia edia Lalo-Ani

Nega ta Joe be ena varavara Frank ida idia gwauhamata heheni, idia gwau drag do idia ania toho lasi. To lagani 5 sibona murinai, Joe be drag ia ania dainai ena motuka amo aksiden ia abia neganai ia mase. Bona Frank be drag ia ania hanaihanai, unai kara ia hadokoa diba lasi.

Dahaka dainai idia ruaosi idia hekwakwanai? Baibel ena haere be inai sisiba herevana lalonai: “Umui laloa kerere lasi. Bema kara dika taudia danu umui turana karaia neganai idia ese emui kara namona do idia hadikaia.” (1 Korinto 15⁠:33) Joe bona Frank be drag ania taudia ida idia hebamo heheni dainai, idia ruaosi ese drag idia mamia toho.

Buka ta ladana Self-Destructive Behavior in Children and Adolescents ena hereva be inai: “Memero kekeni momo ese drag idia ania matamaia, badina be edia turadia ese edia lalona idia ania, unai drag do idia moalelaia hebou totona.” Inai karoa ena matamanai ai gwauraia tauhauna, Mike, ese unai ia hamomokania, ia gwau: “Lauegu bamodia edia lalo-ani lau dadaraia be auka herea. . . . Mariuana lau ania matamaia, badina idia iboudiai ese idia ania noho dainai, bona lau ura lau be idia ida do ai lalo-tamona.”

Momokani, bema emu turadia ese drag idia ania matamaia, emu lalona do idia ania goadagoada, edia kara do oi tohotohoa totona. Bema oi bamodia noho, reana oi danu be drag do oi ania.

‘Aonega Taudia ida Raka Hebou’

“Aonega taudia ida ia raka hebou tauna be do ia aonega, to kavakava taudia ia bamodia tauna ese dika do ia davaria.” (Hereva Lada-isidia 13⁠:20) Bema dala oi tahua udu kurukuru gorerena do oi abia lasi totona, unai gorere idia abia taudia dekedia amo do oi siri, ani? Unai hegeregerena, bema ita ura lasi drag do ita ania, namona be ita noho namonamo bona hekwakwanai gabudia amo ita siri.

Vadaeni, oi ura drag do oi dadaraia, a? Bema unai oi ura, emu hebamo karana oi naria namonamo. Dirava idia gari henia Keristen taudia tura henidia dalana oi tahua, badina be idia ese oi do idia durua, drag do oi dadaraia noho totona. (1 Samuel 23⁠:​15, 16 itaia.) Esodo 23⁠:2 ena hereva danu mani oi laloa. Inai hereva be Mose ese ia torea, kota ai do idia hereva taudia sisiba henidia totona, to idia be mai anina bada memero kekeni dekediai danu; ia gwau: “Hutuma murinai umui raka lasi, kara dika karaia totona.”

Iena bamodia edia kara ia tohotohoa kava tauna be edia hesiai tauna bamona. Baibel be Roma 6⁠:16 ai ia gwau: “Umui diba lasi, a? Bema umui ese emui tauanina umui henia tau ta dekenai bona iena hereva umui kamonai henia neganai, umui be iena hesiai gaukara umui karaia noho taudia.” Unai dainai Baibel ese memero kekeni ia sisiba henidia, “laloa namonamo karana” do idia goadalaia. (Hereva Lada-isidia 2⁠:​10-12) Namona be sibomu emu lalona hadaia dalana oi dibaia, bena do oi ura lasi kerere taudia murinai do oi raka.

Ena be reana oi ura drag edia anina taunimanima dekenai do oi diba, to unai oi diba totona oi be sibomu emu lalona bona emu tauanina oi hamiroa be anina lasi. Drag idia ania daudau taudia, emu uru taudia unai, be mani oi itadia. Idia be lalo-haraga taudia a? Sikuli ai idia kwalimu a? Eiava idia lalo-hesiku bona nega haida idia lalo-duhu momokani, a? Reana idia momo ese drag idia ania matamaia, badina be idia ura gau matamatana do idia mamia toho. Unai dainai Baibel ese Keristen taudia ia sisiba henidia, edia ura dika do idia koua, bona kara dika dekenai beibi hegeregeredia ai do idia lao.​—⁠1 Korinto 14⁠:⁠20.

Oi Dadaraia Diba!

Drag ania kava karana ia gwauraia bukana ta ia gwau: “Oi be mai emu maoro drag do oi dadaraia. Bema emu turadia haida ese oi idia gwau henia badina be oi dadaraia dainai, emu dagi, ura-kwalimu tauna dagina unai, be idia hadikaia noho.” Bema ta ese drag oi ia henia toho, dahaka do oi karaia diba? Namona be do oi dadaraia mai emu boga-auka ida! Reana drag ania kava karana ena dika do oi hamaorolaia lasi, to unai buka ena hereva hegeregerena, do oi gwau: “Lasi, lau ura lasi do lau ania” eiava, “Lasi, lau ura lasi unai hekwarahi do lau davaria” eiava, “Sibogu egu tauanina hadikaia karana lau karaia lasi.” Bema oi ia henia toho noho, namona be oi hereva auka henia! Danu, bema emu bamodia oi hamaorodia oi be Keristen tauna, reana unai dala amo oi do idia dibagania lasi.

Oi tubu daekau noho lalonai, lalo-hekwarahi idauidau do oi davaria. To, bema unai hisihisi amo roho mauri totona drag do oi ania, reana sibomu emu dala do oi koua, bena taunimanima badana mai aonegana ai do oi lao diba lasi. Emu hekwakwanai hanaidia dalana oi lalohadailaia mai emu boga-auka ida. Emu lalo-hekwarahi oi haheaukalaia diba lasi neganai, drag oi ania lasi do oi roho mauri totona. Emu tamana o emu sinana o taunimanima badana ma ta, oi do ia sisiba henia diba tauna, oi hamaorolaia. Danu, Baibel ena hereva mani oi laloa; ia gwau: “Gau ta totona do umui laloa hekwarahi lasi. To emui dabu gaudia do umui abia totona Dirava do umui noia. . . . Dirava ena maino . . . ese emui laloa gaudia bona emui kudouna idia mamia gaudia ibounai do ia naria namonamo.”​—⁠Filipi 4⁠:​6, 7.

Oibe, Iehova Dirava ese emu lalona do ia hagoadaia, drag do oi dadaraia diba totona. Haida edia lalo-ani oi dadaraia hanaihanai. Mike ena sisiba hegeregerena: “Drag oi mamia toho lasi, emu mauri ibounai lalonai do oi hisihisi garina!”

Inai Henanadai Herevalaia

◻ Dahaka dainai memero kekeni momo ese drag idia ania matamaia?

◻ Edena bamona drag ania karana ese emu lalona ena tubu dalana ia koua diba?

◻ Edena bamona mariuana ese tauanina ia hadikaia?

◻ Moale davaria totona drag ania karana be Baibel ese edena bamona ia gwauraia?

◻ Dahaka dainai emu hebamo karana oi naria namonamo be namo, drag do oi dadaraia noho totona?

◻ Drag dadaraia herevadia haida be dahaka bona dahaka?

[Blurb on page 274]

Mero ta ia gwau: “Emai sikuli naria taudia danu ese pot idia hoihoilaia”

[Blurb on page 279]

“Lau diba drag lau ania matamaia negana amo egu lalona ia tubu lasi.”​—⁠Mike, guna drag ia ania kava tauna

[Box on page 278]

Mariuana be Gorere Hanamoa Muramurana, A?

Doketa haida idia gwau, mariuana amo mata gorerena ta bona laga-tuna gorerena ta do idia hanamoa diba, bona kensa gorerena idia abia taudia be edia gorere hanamoa muramuradia do idia henidia neganai, mariuana amo edia lalo-aru mamina do idia hamaragia diba. U.S. dekenai doketa edia orea ta ese unai hereva ia hamomokania. Unai dainai doketa ese gorere taudia do idia hamaorodia mariuana sigareti do idia ania be namo, a?

Lasi. Mariuana lalonai be muramura idauidau 400 idia noho, bona ena be unai muramura haida be mai edia namo reana, to gorere taudia ese mariuana sigareti idia ania be unai muramura ania dalana maorona lasi. Doketa Carlton Turner ia gwau, ena be penisilin muramurana be valavala lalonai ia noho, to penisilin abia totona ta ese paraoa mai valavalana ia ania be hegeregere lasi, bona unai hegeregerena, ta ese gorere hanamoa muramurana abia totona, mariuana ia ania be hegeregere lasi danu. Bema gabeai mariuana ena muramura haida be gorere hanamoa muramuradia korikoridia ai do idia halaodia, unai muramura ta ta sibodia be doketa ese do idia gwauraia hidi. Unai be U.S. Secretary of Health and Human Services ena hereva hegeregerena; ia gwau: “Ena be reana unai dala amo gorere haida do idia hanamoa diba, to namona be inai hereva mai anina bada be do ita laloaboio lasi: Mariuana ese taunimanima ia hagoreredia.”

[Picture on page 275]

Drag oi dadaraia mai emu boga-auka ida!

[Pictures on page 276, 277]

Bema drag amo emu lalo-hekwarahi oi haorea toho . . . do oi bada neganai do oi haheauka diba lasi reana

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2026)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia