Ia Parara Tomadiho Oreana—Ia Gini Noho Diba, A?
“KERISO be hahemauri dalana idia abia dae taudia, be ita itaia diba Tomadiho Oreana lalonai idia noho. Kerisendom ena orea idauidau—Ist bona West oreadia, bona Roman Katolik oreana bona Reformation oreadia—be Tomadiho Oreana tamona amo idia parara.” (Christians in Communion) Toretore tauna ta be unai dala ai Keristen oreadia ia lalodia—ia laloa unai orea be tomadiho bese badana tamona gabu idauidau ai, bona idia iboudiai idia gwau dala idauidau amo Iesu Keriso idia abidadama henia.
To, unai bese be ia parara, ena hahediba herevadia bona ena kara ena taravatu idia idauidau. Unai kara ia herevalaia tauna ta ia gwau, “Hari inai negai Keristen oreana . . . vareai taravatudia be auka momokani lasi, to basi dekenai idia gui kau taravatudia be auka.” Unai dainai, edena dala ai tomadiho ena goada, lauma dalana dekenai, ita gwauraia diba? Katolik bisop Basil Butler ena hereva dokona be inai: “Ia parara Keristen oreana ia gorere momokani.” (The Church and Unity) Gorere be edena dala ai ia matamaia? Unai gorere hanamoa dalana ia noho, a?
“Tau Dika Rohorohona”
Aposetolo Paulo ia sisiba, ia gwau lalo-tamona hadikaia karana do ia vara. To Tesalonika lalonai, idia laloa Keriso ia lou mai negana be ia kahirakahira Keristen taudia dekenai ia toretore, ia gwau: “Tau ta ese dala inai bamona dekenai do ia koikoi lasi umui dekenai. Badina [Iehova] ena Dina be do ia ginidae lasi ela bona unai Tau Dika Rohorohona do ia hedinaraia guna. Unai tau be Dirava ese do ia hadikaia momokani mase gabuna dekenai.”—2 Tesalonika 2:3.
Unai “Tau Dika Rohorohona” be Keristen kongregesen lalonai hereva momokani dadaraia karana bona gwau-edeede karana ia havaraia. Ia be daika? Ia be tau tamona lasi, to ia be Kerisendom ena tomadiho orea gunalaia taudia oreana. Unai orea be, Iesu ena aposetolo taudia idia mase negana sisina murinai, sibodia idia abia isi hereva momokani dadaraia kongregesen taudia bogaragidiai, bona gabeai Dirava momokani idia diba lasi taudia edia hahediba herevadia idia hahedibalaidia, hegeregere Toi Tamona herevana bona taunimanima edia souli ia mase diba lasi hahedibana. (Kara 20:29, 30; 2 Petero 2:1-3) Mase ia havaraia diba gorerena ta bamona, unai kara ese sibodia idia gwauraia Keristen taudia edia kongregesen lalonai demoni edia hahediba ia vareailaidia, bona unai ese lalo-tamona lasi karana ia havaraia.—Galatia 5:7-10.
Unai gorere be aposetolo Paulo ena nega lalonai ia matamaia. Ia toretore, ia gwau: “Oibe, hunia dekenai ia gaukara ia mai bona Dirava ese inai kara ia koua noho tauna do ia kokia.” (2 Tesalonika 2:7) Aposetolo taudia idia noho neganai, hereva momokani dadaraia karana ena dika idia koua diba. Idia do noho neganai kongregesen idia hatamonaia noho, to idia noho lasi neganai ta ese hereva momokani dadaraia karana ia koua diba lasi, bona gorere bamona unai kara ia bada ia lao haraga.—1 Timoteo 4:1-3; 2 Timoteo 2:16-18.
Unai “Tau Dika Rohorohona” ena kara ia do bada noho. Vanegai, “mahuta hebou karana bona tomadiho abidadama ia hekwarahilaia noho tomadiho oreana” ena ripoti ta lalonai, Church of England ena diakono badana ta ia maumau, ia gwau: “Taunimanima idia boiboi, idia gwau, namona be dubu gunalaia taudia be adavana lasi taudia ida idia mahuta hebou lasi, to unai hereva idia dadaraia. Tatau ida mahuta hebou karana idia karaia noho tataudia be pris dagina idia henidia. Namo idia gwauraia dika bona dika idia gwauraia namo.”—The Sunday Times Magazine, London, November 22, 1992.
Uiti Bona Ava
Iesu Keriso ia hahediba, ia gwau nega sisina lalonai Keristen momokani oreana do idia itaia diba lasi. Ia gwau Keristen kongregesen ena badina haginia karana be uma lalonai tau ta ese uhe ia hadoa karana hegeregerena. To, Iesu ia gwau, “badu tauna ia mai, ava dikadia uiti edia huanai ia hadoa, vadaeni ia raka siri.” Iena hesiai taudia idia ura ava dikadia idia ragaia neganai, uma ena biaguna ia gwau: “Lasi, ava dikadia umui ragaia neganai uiti danu umui ragaia nega tamona garina.” Uiti bona ava dikadia idia tubu hebou ela bona edena negai? Uma biaguna ia gwau: “Do idia noho, do idia tubu nega tamona, ia lao bona uiti utua negana.”—Mataio 13:25, 29, 30.
Keristen koikoidia be Keristen momokanidia badinai do idia tubu hebou, ela bona “uiti utua negana,” eiava tanobada dokona lalonai unai orea rua hapararadia negana. (Mataio 28:20) Satana Diabolo ese hereva momokani idia dadaraia taudia ia gaukaralaidia, ia dika bona ia parara Keristen kongregesen koikoina ta ia havaraia totona. (Mataio 13:36-39) Idia havaraia hemarai gauna be Keristen koikoi oreana ta. (2 Korinto 11:3, 13-15; Kolose 2:8) Lagani daha momo lalodiai, dubu be kahana momo dekenai ia parara dainai, Keristen momokanidia davaridia dalana ia auka.
Idia Parara Kaha Matamatadia
The Testing of the Churches—1932-1982 bukana ia gwau, hari inai nega lalonai, “tomadiho orea amo idia parara kaha matamatadia idia hedinarai, hegeregere charismatic tomadiho oreadia bamona. Unai orea idia gwau idia ta ta sibona edia abidadama bona diba hegeregerena idia tomadiho diba.” Haida idia laloa, vara lou, charismatic tomadiho orea matamatadia be matamata lasi, to idia be lauma dalana ai idia goada lou. Hegeregere, Northern Ireland dekenai, lagani 1850 ia lao 1859 lalonai, unai bamona goada lou karadia idia vara. Idia laloa gau namodia do idia vara. Ripoti ta ese “tadikaka idia tamona karana . . . Presbyterian, Wesleyan, bona Independent haroro taudia bogaragidiai” ia herevalaia, bona ia gwau “dina ta ta iboudiai, mahuta, matahanai, nihi bona hoa karadia idia vara.”—Religious Revivals.
Taunimanima momo idia laloa unai ia vara badina Dirava ese ena lauma ia gaukaralaia iena dubu ia hamauria lou totona. Unai ia itaia tauna ta ia gwau: ‘Dirava ena dubu be inai gabudia ai ia gaukara lou.’ To, ena be unai gaukara lou karana idia gwauraia, “guna ia vara lasi nega namo hereana Ulster ena tomadiho sivaraina lalonai,” to unai kara bona ia bamona idia vara gaukara matamaia lou karadia ese lauma dalana ai idia gwau idia vara lou taudia bogaragidiai tomadiho ena lalo-tamona ia havaraia lasi.
Unai bamona taudia idia gwau anina bada herevadia dekenai idia lalo-tamona. To Kerisendom ena kahana ma haida ai tomadiho taudia be unai bamona idia hereva danu, idia gwau “Keristen taudia ia hatamonadia gauna ena anina be bada herea, to ia hapararadia gaudia be anina bada lasi.” (The Church and Unity) Kerisendom ia gwau: “Ai ia hatamonaia gauna bona aiemai Keristen tadikaka iboudiai ia hatamonadia gauna ena badina be Keriso lalonai ai bapatiso.” (Christians in Communion) To bema idia gwau unai parara karadia be dika momokani lasi badina idia iboudiai be Iesu idia abidadama henia dainai, unai be hegeregerena idia gwau, bema emu kudouna ia goada kansa ese dika bada do ia havaraia lasi.
Hari inai negai, unai bamona tomadiho daladia dainai daradara ia bada ia lao bona lauma dalana ai taunimanima be sibodia edia taravatu idia badinaia, lalo-ani herevadia idia hahedibalaia taudia be idia murinai taunimanima idia hakaudia neganai. Vanegai, lauma dalana ai taunimanima idia gunalaidia taudia Jim Jones bona David Koresh ese taunimanima tausen momo idia hakaudia kerere. (Mataio 15:14) Baptist haroro tauna ta be Klu Klux Klan ena gunalaia tauna ta. Kurokuro taudia idia kwalimu totona tomadiho goadalaia lou dalana ai ia gaukara, bona ia gwau unai bamona idia karaia taudia dekenai “atai amo Dirava ese goada do ia henidia, Calvary dekenai Ia mase tauna [Iesu Keriso] bamona idia gari lasi totona.”
To Iesu ena ladana ai idia gwau idia vara hoa karadia, bona idia karaia siahu karadia, bona idia hahedinaraidia toadia be edena bamona? Namona be oi laloatao, Iesu Keriso ena sisiba goadana be, “Lohiabada e, Lohiabada e” idia gwauraidia taudia lasi to ‘Tamana ena ura do idia karaia taudia’ do ia lalo-namo henidia. Hari inai negai, taunimanima momo be iena Tamana, Iehova, ena ladana idia diba lasi. Iesu ia sisiba, ia gwau haida be ‘iena ladana dekenai lauma dika do idia lulua bona iena ladana dekenai hoa karadia momo do idia karaia’ to idia be “dika karaia taudia.”—Mataio 7:21-23.
“Ia Dekena amo Do Umui Raka Siri”
Kerisendom ena gorere hanamoa dalana be edena bamona ita gwauraia? Sedira gorere do idia hanamoa diba lasi. Katolik bisop tauna Butler ena sisiba be “ita naria lasi, to [dubu] ita bamoa, bona ita durua noho ena taunimanima bogaragidiai ‘hagoevaia’ karana ita karaia noho.” Ia namo iena sisiba ita badinaia, a? Lasi! Kerisendom ia parara bona ena kahana be idauidau, bona do ia gini noho diba lasi. (Mareko 3:24, 25) Ia be tanobada ibounai dekenai tomadiho koikoi oreana ena kahana, idia gwauraia Babulono Badana. (Apokalupo 18:2, 3) Unai rara bubua tomadiho oreana be kahirakahira Dirava ese do ia hadikaia ore.
Baibel ia gwau lasi Keristen momokanidia be unai tomadiho orea mirona lalonai idia noho bona ena lalonai amo idia hamaoromaoroa toho. To ena sisiba be inai: “Lauegu orea taudia, ia dekena amo do umui raka siri, ia danu do umui kara dika hebou garina, bona ia danu panisi do umui abia hebou garina! Badina be iena kara dikadia be momo herea momokani, ororo bamona idia daekau lao ela bona guba dekenai. Bona Dirava ese iena kara dikadia do ia laloaboio lasi.”—Apokalupo 18:4, 5.
“Raka siri” bena edeseniai do idia lao? Umui laloa, Iesu ia gwauhamata uiti utua negana ai, Keristen momokanidia be tanobada ibounai dekenai lalo-tamona ai do idia haboudia. Danu, peroveta tauna Mika be inai hereva amo unai haboudia tamona karana ia perovetalaia: “Do lau haboudia, mamoe edia magu ai idia hebou bamona, mamoe serina edia rei gabuna ai idia noho bamona.” (Mika 2:12) Unai ia vara vadaeni, a?
Oibe! Keristen momokanidia be hari idia haboudia noho tanobada ibounai dekenai tadikaka oreana tamona lalonai. Idia be daidia? Idia be Iehova ena Witness taudia edia Keristen kongregesen, bona mai lalo-tamona ida Dirava ena Basileia ena sivarai namona be tano 231 lalodiai idia harorolaia. Idia ese Kerisendom ena hahediba, taunimanima idia hapararadia hahedibana, idia dadaraia bona Dirava idia tomadiho henia iena Hereva ena hereva momokani hegeregerena ai.—Ioane 8:31, 32; 17:17.
Mai moale danu oi ai boiria oi hereva henidia totona. Bema oi ura Iehova ena Witness taudia dekenai ma gau haida oi diba, mani emu kara emu gabu ai eiava inai magasin ena rau 2 dekenai ia noho address dekenai oi tahudia.
[Picture on page 7]
“Dirava ese iena kara dikadia do ia laloa boio lasi”