Hisihisi be Bada Herea
“BADINA be dahaka taunimanima ta ta bona taunimanima oreadia edia hisihisi be bada . . . ? Dirava be gau iboudiai edia badina to inai tanobada lalonai gau momo idia vara kava, anina lasi hisihisi bona badina lasi kara dika idia vara. Reana Dirava be Nietzsche ese ia samania hegeregerena: lohia tauna aukana, koikoi tauna, taunimanima edia kohu ia henaoa tauna, taunimanima ia alaia tauna, a?”—On Being a Christian, Hans Küng ese ia torea.
Oi lalo-parara diba Katolik tomadiho ia stadilaia tauna Hans Küng be momo ese idia lalohadailaia hekwakwanai ia herevalaia—dahaka dainai siahu ibounai, lalokau Diravana ese inai hisihisi bada ia koua lasi? Taunimanima be unai bamona idia henanadai oi kamonai vadaeni, ani? Mai hebogahisi tauna be Küng ese ia herevalaia “rara bubua hanaihanai karana, varahu bona matana ranu idia diho, hisihisi, taitai bona gari, sibona noho bona mase” sivaraina ia lalohisihisilaia bada. Momokani, matamana amo ema bona hari, abata bamona, taunimanima milioni momo edia mauri be mai gari bada kara dika bona hisihisi bada ese ia hadikaia.—Iobu 14:1.
“Hekwarahi Bona Lalohisihisi” amo Idia Honu
Tuari ese ia havaraia hisihisi mani oi laloa. Dagedage idia davaria bona idia mase taudia ese idia mamia hisihisi sibona lasi, to edia mase idia lalohisihisilaia taudia, hegeregere idia mase natudia edia tama sina bona varavara bona tuari lalonai dagedage idia davaria taudia ma haida edia hisihisi danu ita laloa. Vanegai Red Cross ia gwau, “idia hanaia lagani 10 bona ma haida lalodiai, natudia 1.5 milioni be tuari lalonai idia hamasedia.” Lagani 1994 ai Rwanda dekenai, Red Cross ena ripoti ia gwau, “tatau, hahine bona natudia handred tausen haida idia kara dika henidia bena idia hamasedia.”
Natudia maragidia idia kara bodaga henidia taudia ese idia havaraia hisihisina danu do ita laloaboio lasi. Ia lalohisihisi bada sinana ta, ena natuna mero be natudia-durua gaukarana ia karaia tauna ta ese ia kara bodaga henia murinai sibona ia hamasea. Ia gwau: “Egu natuna mero ia kara bodaga henia tauna . . . ese ia bona memero ma haida be ita lalohadailaia diba lasi kara bodaga dika rohoroho dalana ai ia hadikadia.” Bona ala-ala karana idia manadalaia bona hanaihanai idia ala-ala taudia ese idia hamasedia taudia be hisihisi bada herea idia mamia, mani oi laloa; hegeregere Britain dekenai idia dogoatao tau bona hahine be “lagani 25 lalonai taunimanima idia abidia, idia reipidia, idia hahisidia bona idia hamasedia bona ta ese ia panisidia lasi”? Toana be taunimanima edia sivarai lalonai tatau bona hahine be ta ta dekenai idia kara dika bona ta ta dekenai hisihisi idia havaraia edia dokona be lasi.—Hadibaia Tauna 4:1-3.
Lalo-metau bona gorere ese idia havaraia hisihisina, bona famili taudia idia daradoko edia lalokau tauna ta ia mase haraga neganai be ita herevalaia vadaeni gaudia edia latanai ita atoa kau. Bona doe eiava sibodia idia vara kara dika dainai idia mamia lalohisihisina danu. Momo be Mose ena hereva idia abia dae, ia gwau, iseda lagani 70 eiava 80 be “hekwarahi bona lalohisihisi” amo idia honu.—Salamo 90:10.
Unai be Dirava Ena Ura, A?
Reana, haida idia gwau bamona, inai hisihisi ia vara hanaihanai be Dirava ena ura, bona ita be ita lalo-pararalaia diba lasi, a? ‘Gabeai gabu ma ta dekenai’ ita noho totona hari hisihisi ita abia be maoro, a? French aonega tauna Teilhard de Chardin ia abia dae, “mase bona tauanina ia bodaga karana ia havaraia hisihisina be ia namo taunimanima dekenai badina unai amo ia mauri bona lauma ai ia lao diba, unai be momokani, a”? (The Religion of Teilhard de Chardin) Lasi vaitani!
Taunimanima ia lalodia bada havaraia tauna be noho gabuna dikana do ia havaraia bena iena dika amo taunimanima ia hamauria neganai ia gwau ia be hebogahisi tauna, a? Lasi vaitani! Badina be dahaka lalokau Diravana ese unai bamona do ia karaia? Vadaeni dahaka dainai Dirava ese hisihisi ia koua lasi? Hisihisi do ia ore, a? Gabeai herevana ese unai henanadai do ia haerelaidia.
[Picture Credit Line on Page 3]
WHO photo by P. Almasy