Oiemu Abidadama Ena Goada—Hari Idia Tohoa
“Lauegu varavara taudia e, bema dibagani idauidau ese umui dekenai ia ginidae neganai, inai bamona do umui laloa be namo: Inai be moale gauna sibona. Badina be umui diba, dibagani o hisihisi ese emui abidadama idia tohoa neganai, goada bona haheauka idia havaraia noho.”—IAMESI 1:2, 3.
1. Dahaka dainai Keristani taudia idia diba edia abidadama idia tohoa gaudia do idia davaria?
KERISTANI taudia momokanidia ese hisihisi idia ura henia lasi, bona hisihisi eiava hemarai idia moalelaia lasi. To, Iesu ena tadina Iamesi ese ia torea herevana, ataiai ia noho herevana, idia laloatao. Keriso ese ena hahediba taudia ia hadibaia goevagoeva, Dirava ena dala idia badinaia dainai, dagedage bona hekwakwanai ma haida do idia davaria. (Mataio 10:34; 24:9-13; Ioane 16:33) To, unai hahetoho amo moale idia abia diba. Edena bamona?
2. (a) Edena dala ai iseda abidadama idia tohoa gaudia amo moale ita abia diba? (b) Edena dala ai haheauka ese iseda mauri lalonai ena gaukara ia karaia diba?
2 Hahetoho eiava abidadama idia tohoa gaudia ita haheaukalaia amo moale ita abia ena badina badana be idia ese anina namona idia havaraia diba. Iamesi ia gwau bamona, hahetoho eiava hekwakwanai lalonai ita gini goada ese ‘haheauka ia havaraia noho.’ Unai Keristani kara namona ita habadaia amo namo do ita davaria diba. Iamesi ia gwau: “Vadaeni nega ibounai metau bona hisihisi lalonai do umui haheauka noho, ela bona inai haheauka emui lalona dekenai ia goada momokani. Unai neganai emui kara be namo, bona Dirava ena dala hegeregerena do umui raka, kerere ta lasi.” (Iamesi 1:4) Haheauka ese gaukara ta ia karaia. Ena gaukara be iseda kara ibounai ia hanamoa, bona ita ia durua Keristani taudia namodia ai ita lao totona. Unai dainai, hahetoho be Baibel ena taravatu utua dalana ta amo ita koua lasi neganai, iseda abidadama ia tohoa bona ia hanamoa. Bema guna gau haida idia vara neganai eiava ma haida ita kara henia neganai, boga-auka, hebogahisi, eiava lalokau ita hahedinaraia namonamo lasi, haheauka ese iseda kara ia hanamoa diba. Oibe, unai ia vara dalana be inai: Hahetoho ese haheauka idia havaraia; haheauka ese Keristani karadia ia hagoadaia; idia ese moale idia havaraia.—1 Petero 4:14; 2 Petero 1:5-8.
3 Aposetolo Petero danu ese ia hahedinaraia dahaka dainai abidadama idia tohoa gaudia dainai ita gari eiava ita komu be mai badina lasi. Ia gwau: “Inai mauri do umui abia dainai umui moale bada noho, to inai nega sisina lalonai be sedira dibagani idauidau ese umui do idia hisihisi henia. Inai dibagani edia badina be inai: Dirava ese emui abidadama ena goada do ia tohoa. Umui diba, golo be ia dika lao diba, to lahi lalonai idia atoa, be iena goada tohoa bona hanamoa totona. Abidadama be golo hegeregerena lasi. Lasi, ia ese golo ia hereaia. Vadaeni emui abidadama ena goada idia tohoa gaudia, hegeregere hisihisi o dibagani, be namo. Badina idia ese iseda abidadama idia hanamoa bona hagoadaia noho. Bona Iesu Keriso ia hedinarai dinana dekenai mataurai bona hairai bona hanamoa do umui davaria.” (1 Petero 1:6, 7) Hari unai hereva ese ita idia hagoadaia bada, badina “hisihisi bada herea”—hahenamo, hairai, hemataurai, bona hahemauri negana—ena daudau be haida idia laloa bamona lasi bona abidadama taudia ai ita lao matamaia negana bamona lasi, to ia be kahirakahira momokani.—Mataio 24:21; Roma 13:11, 12.
4 Hereva gunana lalonai, lagani 1914 murinai, horoa orena taudia idia davaria hahetoho ita laloa. Unai ese moale idia havaraia, a? A. H. Macmillan ese guna idia vara gaudia inai bamona ia herevalaia: “Lau itaia hahetoho aukadia momo ese orea idia tohoa bona orea lalonai idia noho taudia edia abidadama idia tohoa danu. Dirava ena lauma ena heduru amo ia mauri bona ia tubu. Lau itaia aonega dalana be mai emai haheauka ida ai naria, Iehova ese emai lalohadai Baibel ena siri ta dekenai do ia hamaoromaoroa totona, to lalohadai matamatana ta dainai ai lalohisihisi be namo lasi . . . Herevana edena bamona emai lalohadai ai haidaua nega haida, to unai ese Dirava ena hebogahisi dainai ia henia mauri davalaia boubouna bona Dirava ia gwauhamatalaia mauri hanaihanai ia haidaua lasi. Unai dainai, ai laloa gaudia idia vara lasi eiava lalohadai matamatadia dainai emai abidadama ia manoka ia lao ena badina ta be lasi.”—The Watchtower, August 15, 1966, rau 504.
5. (a) Orena taudia ese hahetoho idia davaria amo dahaka namo ia vara? (b) Dahaka dainai tohoa karana be mai anina ita dekenai hari?
5 Lagani 1914 ia lao 1919 ena tohoa negana lalonai idia gini goada taudia be tanobada ena siahu goadana bona Babulonia ena tomadiho karadia momo edia igui amo idia roho mauri. Unai negana amo orena taudia goevadia be mai edia ura bada ida edia boubou karadia amo Dirava idia hanamoa bona idia diba idia be Dirava ia abia dae oreana taudia. (Isaia 52:11; 2 Korinto 6:14-18) Kota henia karana be Dirava ena ruma dekenai ia matamaia, to ia be nega tamona lalonai ia ore lasi. Iehova ena orea taudia tohoa bona hagoevaia karana be ia vara noho. “Hisihisi badana” amo idia ura idia roho mauri “hutuma bada herea” taudia edia abidadama tohoa karana ia vara danu. (Apokalupo 7:9, 14, NW) Unai be horoa orena taudia idia tohoa daladia hegeregerena ai bona ma dala haida ai ia vara noho.
Edena Dala ai Reana Oi Do Idia Tohoa?
6. Momo ese idia haheaukalaia hahetoho ta be dahaka?
6 Keristani taudia momo ese dagedage dalana ai idia vara hahetoho idia haheaukalaia dalana idia laloa vadaeni. Idia be inai sivarai idia laloatao: “[Iuda gunalaia taudia ese] aposetolo idia boiria idia mai, bona ibounai idia dadabaia. Ma taravatu idia atoa, Iesu ena ladana dekenai idia hadibaia lou lasi, vadaeni idia ruhaia, idia siaidia lao. Unai neganai, aposetolo taudia ese kaunsolo idia rakatania mai moale bada danu. Edia moale [ena] badina be, Dirava ese idia ia abia hidi vadaeni Iesu ena ladana dainai hisihisi do idia abia.” (Kara 5:40, 41) Bona iseda nega lalonai Dirava ena taunimanima edia sivarai amo ia hedinarai dagedage taudia ese Iehova ena Witness taudia momo idia dadabaia, bona unai kara ia hanaia daladia ai idia kara dika henidia, bona tanobada ibounai tuaridia lalonai unai ia vara momo.
7. Hari inai negai idia noho Keristani taudia be edena bamona abidadama idia hahedinaraia?
7 Tanobada taudia ese Keristani taudia, horoa orena taudia bona hutuma bada “mamoe idaudia” taudia, be dala tamona ai idia dagedage henidia. (Ioane 10:16) Lagani momo lalodiai, unai orea ruaosi taudia idia tohoa badabada, hegeregere dibura dekenai idia atodia bona idia hamasedia danu, badina Dirava idia lalokau henia bona ia idia abidadama henia. Herevana unai orea ruaosi edia helaro be dahaka, to Dirava ena lauma ena heduru idia abia be gau badana. (Gima Kohorona, June 15, 1996, rau 31 itaia.) Lagani 1930 ia lao 1940 murina laganidia lalonai, Nazi Germany dekenai, Iehova ena hesiai taudia momo, natudia danu, ese abidadama goadana idia hahedinaraia, bona idia momo be idia tohoa bada herea momokani. Vanegai laganidia lalonai, Iehova ena taunimanima be dagedage ena hahetoho idia haheaukalaidia Burundi, Eritrea, Ethiopia, Malawi, Mozambique, Rwanda, Singapore, bona Zaire dekenai. Bona unai bamona hahetoho idia vara noho.
8. Edena dala ai Africa tadikaka ta ena hereva ese ia hahedinaraia iseda abidadama idia tohoa ena anina be dagedage taudia ese ita idia dadabaia neganai ita haheauka sibona lasi?
8 To, ita gwau vadaeni, iseda abidadama be hehuni daladia ai idia tohoa danu. Unai hahetoho haida be maoromaoro ita itaia be auka. Mani oi laloa edena bamona do oi kara, bema inai bamona gauna be oi dekenai ia vara. Angola dekenai tadikaka ta mai ena natudia ten edia kongregesen be nega sisina lalonai gaukara idia naria tadikaka ese idia vadivadi henia diba lasi. Gabeai dala ia kehoa ma haida ese unai kongregesen idia vadivadi henia totona. Ia idia nanadaia, edena bamona ena ruma bese taudia ia ubua diba. Ia haere be auka, bona ia gwauraia herevana tamona be edia mauri ia auka. Dina ta ta lalonai nega tamona ena natudia dekenai aniani ia henia diba, a? Ia haere: “Lasi. To ai dekenai idia noho gaudia sibona amo ai mauri noho dalana ai manadalaia.” Bena mai ena lalo-goada ida ia gwau: “To ita diba hari dina gabediai inai gaudia do idia vara, ani?” Tanobada dekenai unai bamona abidadama ita davaria be auka, to Dirava idia badinaia noho Keristani taudia ese vaia idia hahedinaraia. Idia be mai lalo-goada ida idia diba momokani Basileia gwauhamatadia be do idia guguru.
9 Hutuma bada taudia be tiokratik dalana badinaia karana amo hahetoho idia abia danu. Dirava ena hakaua herevadia bona tiokratik gaukara daladia ese tanobada ibounai Keristani kongregesen idia hakaua. Unai ena anina badana be ita abia dae Iesu Keriso be iseda Hakaua tauna, Iehova ese ia abia hidi Keristani kongregesen ena Kwarana. (1 Korinto 11:3) Mai eda ura ida ia bona ena Tamana ita kamonai henia karana ita hahedinaraia dalana be lalo-tamona ai Iehova ena ura ita karaia totona tiokratik dalanai ia gwauraia dagi taudia bona gaukara daladia ita abia dae. Ma danu, kongregesen ta ta ibounai dekenai, tatau haida idia abia hidi gaukara idia gunalaia totona. Idia be goevadae lasi taudia bona reana edia kerere ita itaia haraga diba; to Baibel ese ita ia sisiba henia unai naria taudia ita matauraia bona ita kamonai henia. (Heberu 13:7, 17) Nega haida oi davaria unai oi karaia be auka, a? Oi dekenai unai be hahetoho ta, a? Bema oibe, unai kara, oiemu abidadama ia tohoa karana, amo namo oi abia, a?
10. Haroro gaukara ese edena bamona ita ia tohoa?
10 Haroro gaukara be hahenamo bona hahegani, to hanaihanai ita haroro ese ita ia tohoa danu. Unai hahetoho ita hanaia totona, namona be ita lalo-parara haroro gaukara ita goadalaia lalonai, sisina sibona, eiava toana sibona, be hegeregere lasi. Namona be oi laloatao ena gau iboudiai ia henia ogogami vabuna ta be Iesu ese ia hanamoa. (Mareko 12:41-44) Reana sibona ita henanadai be namo, ‘Unai hegeregerena egu haroro gaukara lalonai sibona lau henia, a?’ Namona be nega ibounai ita ibounai be Iehova ena Witness taudia, bona dala ia kehoa neganai, iseda diari ita hahedinaraia.—Mataio 5:16.
11. Lalohadai matamatadia eiava iseda kara dainai sisiba ita abia ese edena bamona ita idia tohoa diba?
11 Reana ita davaria hahetoho ma ta be Baibel ena hereva momokani ena diari ia bada ia lao bona kamonai hesiai tauna ese ita ia henia sisiba ita laloa karana dekenai. (Mataio 24:45) Nega haida unai ena anina be iseda kara do ita hamaoromaoroa be namo, hegeregere guna idia lalo-parara goevagoeva kuku ania taudia ese unai kara idia rakatania be namo bema kongregesen lalonai idia ura idia noho.a (2 Korinto 7:1) Eiava reana ita ia tohoa gauna be ita ura henia miusiki eiava moale karana ta dekenai iseda lalohadai ita haidaua be mai badina ita abia dae eiava lasi.b Ita daradara idia henia sisiba be aonega sisiba eiava lasi, a? Eiava ita hegeregere Dirava ena lauma ese iseda lalohadai do ia haidaua bona ita ia durua Keristani kara do ita hahedinaraia totona, a?—Efeso 4:20-24; 5:3-5.
12. Bapatiso murinai ta ese ena abidadama ia hagoadaia totona dahaka ia karaia be namo?
12 Lagani momo lalodiai, hutuma bada herea taudia edia namba ia bada daekau, bona idia bapatiso murinai edia turana karana Iehova ida idia hagoadaia noho. To ena anina be Keristani hebouhebou ta bona Kingdom Hall dekenai hebou haida dekenai idia lao sibona lasi, eiava nega haida haroro gaukara idia karaia sibona lasi. Haheitalai be inai: Reana tau ta be Babulonia Badana, tomadiho koikoi ena orea badana, ena dubu ta dekenai ia lao lasi, to momokani ia rakatania vadaeni, a? Babulonia Badana ena lalohadai—Dirava ena kara maoromaoro taravatudia idia hadikaia lalohadai idauidau—idia hahedinaraia gaudia ia do dogoatao noho, a? Kara goeva bona headava lalonai badinaia heheni karana ia laloa bada lasi, a? Ia ese sibona ena ura bona kohu ura henia karana ia hahedinaraia badabada to lauma gaudia ia laloa bada lasi, a? Oibe, tanobada ena miro gaudia amo ia gini siri, a?—Iamesi 1:27.
Idia Tohoa Abidadama Ena Namo
13, 14. Tomadiho momokanina ena dala ai idia raka matamaia murinai, haida be dahaka idia karaia?
13 Bema Babulonia Badana amo ita heau mauri momokani bona tanobada ita rakatania vadaeni, ita rakatania gaudia do ita laloa lou lasi be namo. Luka 9:62 ai ita davaria hakaua herevana hegeregerena, bema ita rakatania gaudia ita raraia lou, reana Dirava ena Basileia henunai do ita noho lasi. Iesu ia gwau: “Tau ta ese tano makohia gauna iena imana dekenai bema ia dogoatao vadaeni, to iena matana do ia negea murina kahana dekenai, ia be Dirava ena Basileia do ia abia diba lasi.”
14 To guna Keristani taudia ai idia lao taudia haida be gabeai inai tanobada ena kara idia badinaia lou. Idia ese tanobada ena lauma idia dadaraia lasi. (2 Petero 2:20-22) Tanobada gaudia ese edia lalona idia veria bona edia nega idia haorea, bena lauma dalanai idia tubu lasi. Dirava ena Basileia bona ena kara maoromaoro be edia lalona bona kudouna dekenai idia laloa bada lasi, edia mauri lalonai idia tahua guna lasi, to idia raka siri kohu idia tahua totona. Bema idia abia dae lasi edia abidadama be ia manoka bona idia gini goada lasi, bona bema edia mauri dalana haidaua totona Dirava ena sisiba idia tahua lasi, Iehova bona ena orea ida edia turana karana namona idia haboioa diba.—Apokalupo 3:15-19.
15. Dirava ese ita ia abia dae noho totona, dahaka ita karaia be namo?
15 Dirava ese ita do ia lalo-namo henia bona ia mai haraga hisihisi badana amo ita do ia hamauria totona, namona be ita goeva noho, ‘iseda dabua be mamoe ena Natuna ena rara dekenai ita huria.’ (Apokalupo 7:9-14; 1 Korinto 6:11) Bema Dirava vairanai mai goeva bona mai maoromaoro ida ita noho lasi, iseda hesiai gaukara helagana do ia abia dae lasi. Momokani, namona be ita ibounai ita lalo-parara ena goada idia tohoa vadaeni abidadama ese ita do ia durua ita haheauka bona Dirava ena lalona hahisia karadia do ita karaia lasi.
16. Koikoi herevadia be reana edena bamona iseda abidadama idia tohoa?
16 Nega haida, nius halasia taudia bona gavamani taudia ese Dirava ena taunimanima idia gwauraia kerere, unai amo iseda Keristani hahediba herevadia bona mauri dalana idia gwauraia dika. Unai ita hoalaia lasi, badina Iesu ese ia hahedinaraia goevagoeva ‘tanobada ese ita ia badu henia, badina ita be tanobada ena lasi.’ (Ioane 17:14) Satani ese edia matana ia koua taudia dainai do ita gari bona sivarai namona ita hemarailaia, a? Hereva momokani idia hakoikoia herevadia dainai hanaihanai hebou lao karana bona haroro gaukara do ita rakatania, a? Eiava do ita gini goada bona mai gari lasi ida Iehova bona ena Basileia ena hereva momokanina do ita harorolaia goadagoada, a?
17. Dahaka ese ita ia hagoadaia abidadama ita hahedinaraia noho totona?
17 Idia guguru vadaeni Baibel ena peroveta herevadia idia hahedinaraia hari ita be dokona negana ai ita noho. Baibel amo ita abia helarona, kara maoromaoro tanobadana matamatana ena helaro unai, be do ia guguru. Ela bona unai dina do ia mai, namona be Dirava ena Hereva ita abidadama henia goadagoada bona tanobada hegegemadai Basileia sivarai namona ita harorolaia karana amo iseda abidadama ita hamomokania. Pura ta ta ibounai idia bapatiso hahediba matamata taudia tausen momo mani oi laloa. Unai badina namona dainai Iehova ena haheauka karana ita laloa bada, badina hahemaoro ia do karaia lasi amo ma taunimanima momo edia hahemauri ia havaraia, ani? Dirava ese Basileia harorolaia gaukarana, taunimanima hamauria gaukarana unai, ia do hadokoa lasi dainai ita moale, ani? Bona ita moale bada badina taunimanima milioni momo ese hereva momokani idia abia dae bona edia abidadama idia hahedinaraia noho, ani?
18. Iehova ita hesiai henia lalonai, iseda lalona ita hadaia dahaka ita karaia totona?
18 Iseda abidadama tohoa negana be edena negai do ia ore be ita diba lasi. To inai ita diba momokani: Iehova ese dina ta ia abia hidi vadaeni, hari idia noho guba bona tanobada dikadia edia davana ia henia totona. Unai dina ita naria noho lalonai, namona be iseda lalona ita hadaia iseda abidadama ia Durua Tauna, Iesu, ena abidadama, idia tohoa abidadama goadana, do ita tohotohoa. Bona idia buruka idia lao horoa orena taudia bona ita bogaraginai hesiai gaukara idia karaia taudia ma haida edia haheitalai do ita tohotohoa.
19. Ita diba momokani, dahaka ese tanobada do ia halusia?
19 Namona be iseda lalona ita hadaia, noho hanaihanai sivarai namona be bese, iduhu, gado, bona taunimanima iboudiai dekenai do ita harorolaia noho, bona guba ataiai ia roho lao aneruna ida ita gaukara hebou. Namona be taunimanima ese aneru ena hereva do idia kamonai, ia gwau: “Dirava do umui gari henia, ia do umui hanamoa bada, badina be Dirava ese taunimanima ibounai do ia kota henia ena nega ia ginidae vadaeni.” (Apokalupo 14:6, 7) Dirava ese kota do ia karaia neganai, iseda abidadama ena goada idia tohoa vadaeni dainai dahaka do ia vara ita dekenai? Inai tanobada amo Dirava ena kara maoromaoro tanobadana lalonai do ita roho mauri—unai be moale dikadika gauna, ani? Iseda abidadama idia tohoa gaudia ita haheaukalaia dainai, aposetolo Ioane hegeregerena do ita gwau diba: “Ita ese Dirava ita abidadama henia noho, bona inai abidadama dekena amo tanobada ena kara ita halusia noho.”—1 Ioane 5:4.
[Footnotes]
a Gima Kohorona, February 1, 1974, rau 37-41, bona The Watchtower, July 1, 1973, rau 409-11 itaia.
b Gima Kohorona, March 1, 1984, rau 25-29 itaia.
Oi Laloatao, A?
◻ Abidadama idia tohoa gaudia ese edena dala ai moale idia havaraia diba?
◻ Dahaka gaudia, iseda abidadama idia tohoa gaudia unai, be reana ita itaia haraga lasi?
◻ Iseda abidadama idia tohoa gaudia ita haheaukalaia karana amo dahaka namo do ita abia ela bona hanaihanai?
3. Dahaka dainai ia namo lasi bema gari dainai hahetoho eiava abidadama idia tohoa gaudia amo ita komu?
4. Tadikaka ta ese ia bona horoa Keristani taudia ma haida idia haheaukalaia hahetoho be edena bamona ia laloa?
9. Korinto Ginigunana 11:3 ena lalohadai ese edena bamona ita ia tohoa?
[Pictures on page 17]
A. H. Macmillan (vairana, laurina kahana ai), ia bona Watch Tower Society ena opesa taudia be koikoi herevadia dainai dibura dekenai idia atoa gwauraia negana ai
Lagani 1928 ai, Detroit, Michigan ena hebouhebou dekenai ia lao
Ena lagani ginigabedia lalonai, Tadikaka Macmillan ese abidadama ia do hahedinaraia noho
[Picture on page 18]
Inai famili bamona, Africa dekenai Keristani taudia momo ese idia tohoa abidadama goadana idia hahedinaraia