Ibounai ese Ura Kwalimu Do Idia Abia
“Lau laloa hari inai negai ita abia hisihisi be gau maragina, gabeai Dirava ese ita dekenai do ia hahedinaraia hairaina ida ita hahegeregere neganai. Badina Dirava ese ia karaia gaudia be mai edia ura dikadika ida idia naria noho Dirava ena natudia do ia hahedinaraidia totona. Badina be ia karaia gaudia be anina lasi maurina lalonai ia atodia, sibodia edia ura dainai lasi to ia atodia tauna dainai, mai ena helaro ida. Unai helaro be ia karaia gaudia danu be kara dika ena igui amo do ia ruhadia bona Dirava ena natudia edia ura kwalimu hereadaena do idia abia. Badina ita diba Dirava ese ia karaia gaudia iboudiai be idia taitai hebou noho bona idia hisihisi hebou noho ema bona hari.”—ROMA 8:18-22, NW.
APOSETOLO Paulo be Roma ai idia noho Keristani taudia dekenai revareva ia torea bona ataiai hereva kwadogina amo ia ese dahaka dainai taunimanima be ura kwalimu momokani idia davaria lasi bona nega momo idia mamia edia mauri be anina lasi bona hisihisi idia davaria ena badina ia gwauraia hedinarai. Edena dala ai ura kwalimu momokanina ita abia diba ia gwauraia hedinarai danu.
“Hari Inai Negai Ita Abia Noho Hisihisi”
Paulo ia gwau, “hari inai negai ita abia hisihisi be gau maragina, gabeai Dirava ese ita dekenai do ia hahedinaraia hairaina ida ita hahegeregere neganai.” Unai ia gwauraia neganai ia ese hari inai negai ita abia hisihisi ena bada ia hamaragia lasi. Paulo ena nega lalonai bona gabeai danu, Roma gavamani aukana, taunimanima edia maoro ia laloa bada lasi gavamanina, henunai Keristani taudia be hisihisi bada herea idia ania. Roma gavamani ia laloa Keristani taudia be Gavamani inai henia taudia neganai, ia dagedage henidia bada. Histori torea tauna J. M. Roberts ia gwau: “Siti badana [Roma] dekenai Keristani taudia momo be steidiam badadia lalonai dagedage bada dalanai idia mase eiava idia gabudia mase.” (Shorter History of the World) Ripoti ma ta be Nero ese ia dagedage henia taudia ia herevalaia neganai, ia gwau: “Haida be satauro dekenai idia hamasea, haida be animal ena kopina dekenai idia koudia bona sisia ese idia heatu henidia, haida be pisi amo edia tauanina idia dahua bona hanuaboi ia ginidae neganai, idia gabudia diari totona.”—New Testament History, F. F. Bruce ese ia torea.
Unai Keristani taudia ginigunadia be idia ura unai hisihisi amo do idia roho mauri, to idia ura lasi Iesu Keriso ena hahediba herevadia do idia dadaraia idia roho mauri totona. Hegeregere, Roma lohia taudia bona Zealot taudia, Iuda taudia edia ura kwalimu tuari oreana, huanai ia vara heiriheirina lalonai Keristani taudia idia gini siri momokani. (Ioane 17:16; 18:36) Zealot taudia dekenai, “Dirava ena nega namona idia naria herevana be ia vara noho hekwakwanai hanamoa dalana lasi.” Idia gwau, idia ura gauna be, Roma taudia, “idia inai henia oreana be mai dagedage ida do idia tuari henia.” (New Testament History) Keristani ginigunadia edia lalohadai be idau. Idia dekenai dala tamona sibona ia noho, ia be “Dirava ena nega namona idia naria.” Idia abia dae momokani, ma gau ta lasi to Dirava sibona ese “hari inai negai ita abia hisihisi” do ia hadokoa momokani bona ura kwalimu korikorina, noho hanaihanai gauna, do ia mailaia. (Mika 7:7; Habakuku 2:3) To, edena bamona unai do ia vara ita do herevalaia lasi neganai, do ita tahua guna dahaka dainai “ia karaia gaudia be anina lasi maurina lalonai ia atodia.”
“Anina Lasi Maurina Lalonai Ia Atodia”
The Emphatic Diaglott Baibel lalonai, Benjamin Wilson ia gwau ma haida idia gwau unai hereva “ia karaia gaudia” ena anina be “animal bona mauri lasi gaudia,” to unai be maoro lasi, ena anina be “taunimanima iboudiai.” (Kolose 1:23, NW itaia.) Ia be taunimanima besedia ibounai ia herevalaia—ura kwalimu ita ura henia taudia ibounai. Iseda tama sina ginigunadia edia kara dainai, ita be “anina lasi maurina lalonai” ita noho. Unai be “[ita siboda eda] ura dainai lasi,” eiava ita sibona ese ita abia hidi dainai ia vara lasi. Iseda mauri oromana be iseda tama sina ginigunadia amo ita abia. Rousseau ese “taunimanima be mai ura kwalimu danu idia vara” ia gwauraia neganai, ena hereva be Baibel ena hereva hegeregerena lasi. Ita ta ta ibounai be kara dika bona goevadae lasi ena igui lalonai ita vara, hegeregere hekwarahi bada bona anina lasi maurina lalonai igui hesiai taudia bamona ita noho.—Roma 3:23.
Dahaka dainai unai ia vara? Badina iseda tama sina ginigunadia, Adamu bona Heva, idia ura ‘Dirava hegeregerena’ ai idia lao, bona sibodia edia ura idia biagua, bona idia sibona totona dahaka be namo bona dahaka be dika do idia abia hidi. (Genese 3:5) Idia ese ura kwalimu ena anina bada gauna ta idia dadaraia. Havaraia Tauna sibona be ura kwalimu korikorina ia abia diba. Ia be Guba bona Tanobada edia Lohia Badana. (Isaia 33:22; Apokalupo 4:11) Taunimanima edia ura kwalimu be mai ena hetoana. Unai dainai hadibaia tauna Iamesi ese iena nega lalonai idia noho Keristani taudia ia hagoadaia “taravatu namona bona goevagoeva momokani” ese ia biagudia be namo.—Iamesi 1:25.
Iehova be mai maoro ida iena guba bona tanobada besena amo Adamu bona Heva ia lulua, bona unai dainai idia mase. (Genese 3:19) To edia natudia be edena bamona? Ena be goevadae lasi maurina, kara dika, bona mase sibona idia henia hanai diba edia natudia dekenai, to Iehova ia hebogahisi dainai natudia idia havaraia dalana ia koua lasi. Unai amo “mase be taunimanima ibounai ese idia abia.” (Roma 5:12) Unai dala amo Dirava ese “ia karaia gaudia be anina lasi maurina lalonai ia atodia.”
“Dirava Ena Natudia Do Ia Hahedinaraidia”
Iehova ese ia karaia gaudia be anina lasi maurina lalonai ia atodia “mai ena helaro ida,” anina be “Dirava ena natudia” edia gaukara amo taunimanima be ura kwalimu do idia abia lou negana do ia mai. Unai “Dirava ena natudia” be daidia? Idia be Iesu Keriso ena hahediba taudia, bona idia be “ia karaia gaudia, [taunimanima]” hegeregeredia, idia be mai edia kara dika bona goevadae lasi danu idia vara bona unai ese ia guidia. Edia vara dalana dainai Dirava ena guba bona tanobada besena goevadaena lalonai idia be gabu lasi. To Iehova ese idia totona mai anina bada karana ta ia karaia. Iesu Keriso ena mauri davalaia boubouna amo, Ia ese idia abia hanai kara dika ena igui amo ia ruhadia bona ia gwauraidia “helaga,” eiava lauma dalanai idia goeva. (1 Korinto 6:11) Bena iena “natudia” bamona ai ia halaodia, iena guba bona tanobada besena lalonai ia abidia vareai lou.—Roma 8:14-17.
Iehova ese ia abidia iena natudia dainai, idia be hahenamo hereadaena do idia abia. Idia be Iesu Keriso ida Dirava ena guba Basileia, eiava gavamani lalonai “Dirava ena hahelagaia taudia,” ai do idia lao “bona idia ese tanobada do idia gunalaia.” (Apokalupo 5:9, 10; 14:1-4) Unai gavamani be ura kwalimu ena taravatu bona hahemaoro maoromaoro latanai idia haginia auka—hisihisi karadia bona lohia aukadia latanai lasi. (Isaia 9:6, 7; 61:1-4) Aposetolo Paulo ia gwau unai Dirava ena natudia be Iesu, gunaguna idia gwauhamatalaia, ‘Aberahamo ena natuna,’ ida do idia lohia hebou taudia. (Galatia 3:16, 26, 29) Unai dainai, Dirava ese iena turana Aberahamo dekenai ia henia gwauhamata ia hagugurua karana dekenai idia be mai edia gaukara badana. Unai gwauhamata ena kahana ia hahedinaraia Aberahamo ena natuna amo “tanobada besedia iboudiai be sibodia do idia hanamoa.”—Genese 22:18, NW.
Dahaka hahenamo do idia havaraia taunimanima dekenai? Dirava ena natudia be Adamu ena kara dika amo taunimanima iboudiai do idia ruhaia bona taunimanima do idia goevadae lou gaukarana do idia karaia. “Bese idauidau, iduhu idauidau, kopina idauidau” taudia be Iesu Keriso ena mauri davalaia boubouna idia abidadama henia bona iena Basileia namona henunai do idia noho neganai, idia sibodia do idia hanamoa diba. (Apokalupo 7:9, 14-17; 21:1-4; 22:1, 2; Mataio 20:28; Ioane 3:16) Unai dala amo “ia karaia gaudia iboudiai” be “Dirava ena natudia edia ura kwalimu hereadaena do idia abia.” Ia be politikol ura kwalimuna mai ena hetoana gauna lasi, to ia be Adamu bona Heva ese Dirava ena lohia siahuna idia dadaraia negana amo taunimanima dekenai hisihisi bona daradoko idia havaraia gaudia ibounai amo do ia ruhadia ura kwalimuna. Unai dainai aposetolo Paulo ia gwau “inai negai ita abia hisihisi be gau maragina,” unai abidadama taudia ese do idia karaia gaukara hereadaena ida ita hahegeregerea neganai!
“Dirava ena natudia do ia hahedinaraidia” negana be edena negai do ia matamaia? Kahirakahira momokani, Iehova Dirava ese taunimanima ibounai dekenai daidia be Dirava ena natudia do ia hahedinaraia negana ai. Unai “natudia” do idia toreisi lou bona guba dekenai do idia noho, bona Iesu Keriso ida Dirava ena tuari, Aramagedono ai, inai tanobada be kara dika bona hisihisi amo do idia hagoevaia negana ai, unai do ia vara. (Daniela 2:44; 7:13, 14, 27; Apokalupo 2:26, 27; 16:16; 17:14; 19:11-21) Hari idia vara gaudia ita itaia neganai, gau momo idia hamomokania ita be “nega ena dokona” momokani ai ita noho, bona nega daudau lalonai Dirava ese gwau-edeede karana bona idia vara kara dikadia ia haheaukalaia karana do ia ore.—2 Timoteo 3:1-5; Mataio 24:3-31.
Oibe, aposetolo Paulo ia gwauraia gauna be momokani, ia gwau “ia karaia gaudia iboudiai be idia taitai hebou noho bona idia hisihisi hebou noho ema bona hari”—to unai be kahirakahira do ia ore. Hari inai negai idia noho taudia milioni momo be “Dirava ese gau ibounai do ia karaia matamata, ia ese guna iena peroveta taudia helagadia edia uduna dekenai ia hereva bamona” do idia itaia, taunimanima ibounai totona ia ese maino, ura kwalimu, bona hahemaoro maoromaoro do ia havaraia lou.—Kara 3:21.
Ura Kwalimu Momokanina
Dahaka oi karaia be namo “Dirava ena natudia edia ura kwalimu hereadaena” do oi moalelaia totona? Iesu Keriso ia gwau: “Bema lauegu hadibaia hereva umui badinaia neganai, umui be lauegu diba tahua taudia momokani. Hereva momokani be do umui diba, bona hereva momokani ese umui do ia ruhaia.” (Ioane 8:31, 32) Unai be ura kwalimu abia dalana badana—Keriso ena oda bona hahediba herevadia ita dibaia bona ita badinaia. Unai ese hari inai negai danu ura kwalimu sisina ia havaraia. Kahirakahira, ura kwalimu momokanina do ia havaraia Iesu Keriso ena lohia henunai. Aonega dalana be Iesu ena “hadibaia hereva” do oi dibaia Baibel stadilaia karana amo. (Ioane 17:3) Keristani ginigunadia hegeregeredia, Keriso ena hadibaia taudia korikoridia edia kongregesen ida do oi gaukara hebou. Unai oi karaia neganai, Iehova ese iena orea amo hari ia halasia hereva momokanidia amo namo do oi davaria.—Heberu 10:24, 25.
“Dirava ena natudia do ia hahedinaraidia” negana oi naria noho lalonai, namona be aposetolo Paulo bamona, hisihisi bada oi davaria bona haida ese oi idia kara auka henia bada neganai, Keriso ena henari bona heduru oi abidadama henia. Paulo ese Dirava ena natudia do ia hahedinaraidia ia herevalaia murinai, ia gwau: “Daika ese Keriso ena lalokau ita dekena amo do ia kokia diba? Nega dika ese, a? O hisihisi ese, a? O dagedage ese? O hitolo ese? O ogogami ese? O gari bada gauna ese? O mase ese?” (Roma 8:35) Io, Rousseau ena hereva hegeregerena, Paulo ena negai idia noho Keristani taudia be mai edia dagedage karadia idauidau amo “seini ese idia guidia” noho. Idia be “dina ibounai idia alaia . . . mamoe do idia haboua, alaia totona bamona.” (Roma 8:36) Unai kara dainai idia gari, a?
Paulo be inai ia torea: “To inai gaudia ita laloa lasi. Badina be Keriso ese ita ia lalokau henia, bona ia dainai do ita kwalimu momokani.” (Roma 8:37) Keristani taudia ginigunadia idia kwalimu ena be unai gaudia ibounai idia haheaukalaia, a? Edena bamona unai ia vara? Ia haere ia gwau: “Badina be lau diba momokani vadaeni, gau ta ia goada lasi, mase o mauri, o aneru, o lohia herea taudia, o guba ena siahu gaudia, o harihari idia noho gaudia, o gabeai do idia vara gaudia, o ataiai gaudia, o dobu gabuna gaudia, o tanobada dekenai karaia gaudia, ta ese Dirava ena lalokau, Keriso Iesu iseda Lohiabada ese ia hedinaraia vadaeni gauna, dekena amo ita do ia kokia diba lasi.” (Roma 8:38, 39) Oi danu be hari inai negai oi haheaukalaia ‘nega dikadia, hisihisi eiava dagedage’ amo oi “kwalimu momokani” diba. Dirava ena lalokau ese ia hamomokania, kahirakahira—kahirakahira momokani—igui amo ita do ia ruhaia, bona Dirava ena natudia edia ura kwalimu hereadaena do ita abia.
[Picture on page 6]
“Ia karaia gaudia iboudiai be idia taitai hebou noho bona idia hisihisi hebou noho ema bona hari”
[Picture on page 7]
‘Ia karaia gaudia be igui ibounai amo do ia ruhadia bona Dirava ena natudia edia ura kwalimu hereadaena do idia abia’