Karoa 13
“Dirava ena Hereva be Ia Mauri Noho”
Baibel ena sisiba ena aonega ese ia hahedinaraia ia be Dirava ena amo. Baibel ia gwau: “Buka Helaga ena hereva ibounai be Dirava ena Lauma ese ia havaraia. Bona inai hereva be mai ena siahu, hereva momokani ita dekenai do ia hadibaia . . . iseda kerere do ia hamaoromaoroa, bona mauri dala maoromaorona ita dekenai do ia hadibaia.” (2 Timoteo 3:16) Baibel be Dirava ena Hereva dainai, taunimanima ia sisiba henidia sibona lasi to ia haidaudia danu.
1-3. (a) Baibel ese edena bamona ia hahedinaraia iseda lalona ita haidaua be gau badana? (b) Dahaka sivarai ese ia hahedinaraia Baibel ena siahu ese taunimanima edia lalona ia haidaua diba?
MOMOKANI, Baibel ese taunimanima ia haidaudia diba. Inai sisiba Baibel lalonai mani oi laloa: “Emui mauri gunana dabua gunana bamona umui kokia. Badina be iena dika bona iena koikoi dainai ia be mase dekenai ia lao noho. Umui emui laloa bona emui kudouna do umui hamatamataia, be gau badana. Mauri matamata do umui atoa, dabua matamata umui atoa bamona. Inai mauri matamata dainai emui toana be Dirava ena toana bamona, ia ese ia karaia gauna. Inai mauri matamata ena kara be maoromaoro, helaga bona momokani.”—Efeso 4:22-24.
2 Ta ese lalona matamatana be dabua matamatana bamona ia atoa diba a? Oibe! Haida be Keristen taudia ai idia lao neganai edia lalona idia haidaua vaitani. (1 Korinto 6:9-11) Mero ta South America dekenai ena lagani be 9 neganai, ena tamana bona sinana idia mase. Edia henari henunai ia noho lasi dainai ena lalona ia kerere ia lao ela bona ia dika momokani. Ia gwau: “Egu lagani be 18 neganai, drag ania karana lau manadalaia vadaeni bona lau hadokoa diba lasi. Drag edia davana davaria totona lau henaohenao, bona unai dainai nega ta dibura rumana dekenai lau idia koua.” To gabeai iena lalana ta, Iehova ena Witness hahinena, ese ia durua diba.
3 Ia gwau: “Egu lalana ese Baibel lau ia hadibaia matamaia, bena hua 7 murinai drag ania karana lau hadokoa diba.” Ia ese danu ena bamodia gunadia ia rakatanidia bona Iehova ena Witness taudia ia tura henidia. Ia gwau: “Lauegu bamodia matamatadia dainai, bona Baibel lau stadilaia loulou dainai, lau goada lau lao ela bona Dirava lau gwauhamata henia, egu mauri ibounai lalonai ena ura do lau karaia.” Oibe, ena be guna drag ia ania hanaihanai bona ia henaohenao, to Baibel ena siahu amo iena mauri be unai bamona ia haidaua. Momokani, aposetolo Paulo ena hereva hegeregerena, “Dirava ena hereva be ia mauri noho, bona ia be mai ena siahu.”—Heberu 4:12.
Diba ese Ia Haidaua
4, 5. Kolose 3:8-10 hegeregerena, dahaka ita karaia be namo, mauri matamata ita goadalaia totona?
4 Baibel ese taunimanima edena bamona ia haidaudia? Ia gwau: “Inai gaudia umui negea momokani: badu, dagedage, laloa dikadika. Hereva dika bona hereva mirodia do umui gwauraia lasi. Umui ta ta dekenai umui koikoi lasi. Badina be emui mauri gunana mai ena dika dabua gunana bamona umui kokia vadaeni. Bona mauri matamata umui atoa vadaeni. Inai mauri matamata be Dirava ese ia havaraia. Bona ia ese nega ibounai diba matamata ia henia noho ia lao bona Dirava ena toana momokani do umui abia.”—Kolose 3:8-10.
5 Unai hegeregerena, Baibel ita diba maoro be gau badana. Baibel ese ia hahedinaraia edena kara do ita negea bona edena kara do ita goadalaia be namo. Tau matamatana ta Europe ena diho kahanai ena sivarai ese ia hahedinaraia inai bamona diba be mai ena siahu bada. Guna ia be badu haraga tauna mai dagedagena. Ena tauhau neganai ia heatu loulou, bona unai kara ia goadalaia dainai boksini tauna ai ia lao. To ena dagedage ia koua diba lasi. Ami lalonai ia noho neganai idia panisia, ami tauna ma ta ia botaia dainai. Ami ia rakatania murinai ia headava, bena ena adavana ia botaia loulou. Nega ta ia ese sibona ena tamana ia heatu henia. Momokani ia be badu momo tauna mai dagedagena!
6, 7. Baibel diba maoro karana ese tauhau ta edena bamona ia durua ena lalona ia haidaua totona?
6 To gabeai Baibel ia stadilaia Iehova ena Witness taudia ida, bona inai sisiba ia kamonai: “Bema tau ta ese umui dekenai ia kara dika henia neganai, iena kara dika davana do umui karaia lasi . . . Maino karaia daladia umui tahua dala idauidau ibounai dekenai.” (Roma 12:17, 18) Unai dainai ia diba iena badu karana be kerere badana ta. Vadaeni, boksini ia rakatania badina be ia diba unai kara be Keristen maino dalana hegeregerena lasi. To sibona ena dagedage ia hekwarahilaia noho.
7 To iena diba Baibel ena sisiba herevadia dekenai be ia bada ia lao neganai, unai ese ena lalona ia hamaoromaoroa, bena ena badu ia koua diba. Nega ta, ena Baibel stadi ia goadalaia murinai, tau ta ese ia badu henia bona ia gwau dika henia neganai, vaia ena kara hegeregerena badu ena mamina ia abia. Bena siahu idauna ta ena mamina ia abia danu, hemarai ena mamina unai; unai ese ena badu ia koua dainai badu karana ta ia karaia lasi. Unai tau ‘ena kara dika davana ia karaia lasi,’ to ia haheauka. Hari ia idau vaitani bona ia be mai ena lalona matamatana, badina be Baibel ia diba maoro dainai.
Dirava Dibaia Dalana
8. (a) Lalona matamatana be daika ena toana hegeregerena? (b) Diba maorona, taunimanima edia lalona hamatamataia gauna, ena anina ta be dahaka?
8 Momokani, taunimanima momo idia diba kara maoromaoro be dahaka, to edia ura dikadia ese idia hadareredia. Ena be idia diba goevagoeva dahaka be maoro bona dahaka be kerere, to unai sibona be hegeregere lasi. Ai sivarailaidia tataudia ruaosi be ma gau ta ese ia durudia idia idau totona. Unai be dahaka? Ai gwauraia vadaeni sirina ta ia gwau: “Mauri matamata umui atoa vadaeni. Inai mauri matamata be Dirava ese ia havaraia. Bona ia ese nega ibounai diba matamata ia henia noho ia lao bona Dirava ena toana momokani do umui abia.” (Kolose 3:10) Matamana neganai Dirava ese Adam ia karaia, sibona ena toana hegeregerena; unai hegeregerena, ta ena lalona matamatana be Dirava ena toana hegeregerena. (Genese 1:26) Unai tatau ruaosi edia diba maorona ena anina ta be Dirava diba maoro karana. Unai hegeregerena, Iesu ia gwau: “Mauri hanaihanai be inai, idia ese oi Dirava momokani tamona do idia diba, bona Iesu Keriso danu, oi ese oi siaia tauna.”—Ioane 17:3.
9. Dirava diba karana ese ita edena bamona ia durua iseda lalona ita haidaua totona?
9 Baibel stadilaia karana amo Dirava ita diba neganai, iena kara namodia bona ita dekenai ia hahedinaraia lalokauna be ita diba. Unai dainai ia ita lalokau henia. (1 Ioane 4:19) Bena hahegani ginigunana bona hereana ita badinaia diba: “[Iehova] oiemu Dirava dekenai do oi lalokau henia mai emu lalona ibounai, mai emu lauma ibounai, mai emu kudouna ibounai.” (Mataio 22:37) Dirava ita lalokau henia dainai, ita ura mauri matamata be dabua matamata bamona do ita atoa, ia ita hamoalea totona. Ita ura ia do ita tohotohoa, unai kara ena hekwarahi be herevana.
Ia Manadalaia Momokani Kereredia
10, 11. Diba maorona ese hahine matamatana ta edena bamona ia durua ena lalona ia haidaua matamaia totona?
10 Haida be unai totona idia hekwarahi bada. Hahine matamatana ta North America dekenai be unai bamona. Ia do maragi neganai, tau ta ese ia hadikaia, bena ia tubu daekau lalonai ena ruma taudia idia heatu heheni momo. Ia bada neganai drag ia ania, bona edia davana davaria totona ariara karadia ia karaia bona ia henaohenao. Sinuka rumadia dekenai ia loaloa momo, bona nega momo pulisi ese dibura rumana dekenai idia koua.
11 Nega haida ia rogorogo to ena natuna be ena bogana lalonai ia hamasedia, ela bona ariara natuna ta ia abia. Unai murinai, Iehova ena Witness taudia ese idia haroro henia neganai, Baibel ena hereva ia moalelaia bona ia stadilaia matamaia. Bena nega sisina murinai Dirava ia badinaia matamaia bona sibona ena mauri ia haidaua matamaia.
12, 13. Diba maorona ena siahu ese hari hahine edena bamona ia haidaua?
12 To ia do hekwarahi bada, badina be ena mauri gunana ia manadalaia momokani dainai. Nega ta, sisiba herevana ta ia badulaia dainai Baibel stadilaia karana ia hadokoa bona ena kara mirodia dekenai ia giroa lou. To Baibel ena hereva, ia lalonai idia hadoa vadaeni herevadia, be ia ese ia laloaboio diba lasi. Ia gwau: “Nega ta ta egu lalona ese lau ia samania, bona 2 Petero 2:22 ena hereva lau laloa lou: ‘Sisia be iena mumuta dekenai ma ia giroa lao noho.’ ”
13 Unai ia diba dainai, gabeai ia helalo-kerehai mai ena goada ida. Ia gwau: “Lau ese iduara lau kehoa Iehova ena, bona lau noia loulou lau do ia durua.” Mauri matamata ia goadalaia, to ena hekwarahi ia ore lasi. Nega ta, iena lalona ia manoka dainai ia inuinu kekero bona matabodaga karana ta ia karaia. To unai murinai ia hahedinaraia ia be momokani ia idau ia lao noho. Sibona ena kara ia badulaia bona ia hemarailaia. Ia gwau: “Unai neganai lau guriguri momo bona lau stadi momo.” Gabeai Dirava ena Hereva ena siahu ese ena mauri ia haidaua vaitani. Ena be guna drag ia ania bona ia lebulebu momo, to Keristen goadana ai ia lao bena mauri goeva be lagani haida lalodiai ia badinaia noho ema bona hari.
Dirava ena Hereva ese Ia Haidaua Besena Ta
14, 15. (a) Dahaka siahu Dirava ena amo ese Baibel amo ia gaukara? (b) Keristen momokani taudia edia kara korikori haida be dahaka?
14 Baibel ena siahu lalo-manau taudia edia mauri lalodiai ia gaukara ese ia hahedinaraia ia be taunimanima edia gaukara ta sibona lasi. Dirava ena lauma ese Baibel ia havaraia bona ia amo ia gaukara. Unai lauma amo Iesu ese hoa karadia ia karaia, bona unai lauma amo iseda kara dikadia ita hadarerea diba bona Keristen karadia ita goadalaia diba. Unai Keristen karadia be inai: lalokau, moale, maino, hebogahisi, kara maoromaoro, abidadama, manau, bona tauanina ena ura koua karana. Baibel lalonai idia gwauraidia ‘Lauma Helaga ese ia havaraia karadia.’—Galatia 5:22, 23.
15 Hari inai negai, unai lauma be taunimanima milion haida lalodiai ia gaukara noho, “Iehova ese ia hadibadia” bona ‘maino bada’ be iena amo idia abia taudia unai. (Isaia 54:13) Iesu ese ia hahedinaraia idia be daidia, ia gwau: “Taunimanima ibounai do idia diba umui be lauegu diba tahua taudia, ta ta dekenai do umui lalokau henia dainai.” (Ioane 13:35) Keristen lalokauna be lauma ena huahua ta bona Keristen taudia edia mauri matamata ena toana badana. Vadaeni, orea ta be Iesu ena hereva hegeregerena lalokau idia hahedinaraia noho, eiava?
16, 17. Niuspepa edia hereva haida oi gwauraia, unai hereva dainai ita diba daidia be “Iehova ese ia hadibadia” bona ‘maino bada’ idia abia.
16 Mani inai hereva oi kamonai, ta ese North America ena niuspepa ta ladana New Haven Register ia tore henia: “Herevana edia haroro gaukarana ese oi ia habadua vadaeni eiava lasi, to edia lalo-goada, edia kara namo bona edia kara maoromaoro dainai oi hanamodia be namo.” Germany ena niuspepa ta ladana Münchner Merkur ese unai orea inai bamona ia gwauraia: “Edia takisi monina be nega korikori ai idia henia mai edia momokani ida, [Germany ena] Federal Republic taudia oredia idia hanaidia. Motuka taria taravatudia bona taravatu oredia idia badinaia.”
17 Unai niuspepa ruaosi ese idia herevalaia oreana be Buenos Aires, Argentina ena niuspepa ta ladana Herald ese inai bamona ia herevalaia: “Nega daudau lalonai Iehova ena Witness taudia ese idia hahedinaraia idia gaukara goadagoada, idia noho namonamo, edia moni idia naria namonamo bona Dirava idia gari henia. Unai bamona taudia be iseda bese lalonai idia noho be namo.” Zambia dekenai taunimanima edia mauri daladia idauidau idia tahua namonamo murinai, ripoti ta be magasin ladana American Ethnologist lalonai idia torea, idia gwau: “Headava naria namonamo karana dekenai, Iehova ena Witness taudia ese idau tomadiho orea taudia idia hereadia.”
18, 19. Iehova ena Witness taudia Italy dekenai bona South Africa dekenai be edena bamona idia gwauraidia?
18 Italy dekenai niuspepa ta ladana La Stampa ese danu Iehova ena Witness taudia ia herevalaidia, ia gwau: “Gavamani idia kamonai henia namo herea: takisi monina henia karana idia reaia lasi, bona taravatu idia utua lasi sibodia edia namo tahua totona. Dekena tauna lalokau henia karana, politikol dagidia dadaraia karana, dagedage karadia amo siri karana, bona kara momokani be Keristen taudia momo ese Sunday ai dubu lalodiai idia harorolaia sibona, to [Iehova ena Witness taudia] ese unai kara idia badinaia dina iboudiai.”
19 South Africa dekenai iunivesiti ena hadibaia tauna ta be unai tano ena taravatu hegeregerena idia koua gabu haida dekenai ia lao diba lasi, badina be ia be tau kurokurona ta lasi dainai. Ia gwau Iehova ena Witness taudia be “Baibel ena hereva hereadaedia ese idia hadibadia dainai, ta ena kopina ena kala idia laloa lasi. . . . Idia sibodia mo be tadikaka bamona idia noho.”
20. Edena dala amo Iehova ena Witness taudia idia idau?
20 Inai hereva ese idia hahedinaraia orea ta ia noho, inai orea taudia ese Baibel be edia kudoudia lalodiai idia abia dae, bona Dirava ena lauma be idia lalodiai ia gaukara. Idia ese danu sivarai namona tanobada ibounai dekenai idia harorolaia, Iesu ena oda hegeregerena. (Mataio 24:14) Dahaka dainai Iehova ena Witness taudia be inai bamona idia idau? Taunimanima oredia hegeregeredia idia be mai edia manoka idauidau, moni idia hekwarahilaia, bona edia mauri durua gaudia idia tahua. To idia ese Dirava idia lalokau henia, Baibel idia laloa bada, bona ena siahu be edia mauri lalodiai idia abia dae.
21. Ena be tanobada be badu amo ia honudae, to Iehova ena Witness taudia edia orea ia noho; unai ese dahaka ia hamomokania?
21 Iehova ena Witness taudia milion toi mai kahana be tano 200 mai kahana lalodiai idia noho. Idia be kopi idauidau bona gado idauidau, taga taudia bona ogogami taudia. To bese iboudiai lalodiai idia gaukara hebou mai edia lalo-tamona bona mai edia maino ida. Edia tano edia gavamani edia taravatu hegeregeredia idia noho namonamo, to Dirava ena Basileia idia badinaia guna bona idia harorolaia goadagoada. Ena be tanobada be badu amo ia honu, to Iehova ena Witness taudia edia orea be tanobada dekenai ia noho. Unai ese ia hamomokania goevagoeva, Dirava ena lauma be taunimanima bogaragidiai ia gaukara noho, bona Baibel be “ia mauri noho, bona ia be mai ena siahu.”
[Blurb on page 177]
Baibel ese taunimanima ia haidaudia
[Blurb on page 181]
Dirava ia diba tauna ia ura ia tohotohoa