Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • w95 5/15 rau 21-26
  • Diari—Badadia Bona Maragidia (Kahana Iharuana)

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Diari—Badadia Bona Maragidia (Kahana Iharuana)
  • 1995 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • “Siahu Bada Taudia” Herevana Ia Hadiaria
  • Orea Naria Dalana Idia Hadiaria
  • Keristani Karadia Idia Hadiaria
  • Lalohadai Ma Haida Idia Hamaoromaoroa
  • Hereva Maorodia Ia Hadiaria Bada
  • Diari, Aposetolo Edia Negai
    1995 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Diari Ia Bada Ia Lao Noho Dalana Dekenai Oi Raka Noho
    2006 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2006
  • Diari—Badadia Bona Maragidia (Kahana Ginigunana)
    1995 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Tanobada Ena Diari Gavaia
    1993 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
Ma Haida Itaia
1995 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
w95 5/15 rau 21-26

Diari​—Badadia Bona Maragidia (Kahana Iharuana)

“Oiemu diari dainai, ai ese diari ai itaia noho.”​—SALAMO 36:9.

1. Gunaguna, dahaka idia karaia Apokalupo bukana ese ia gwauraia toadia edia anina do idia lalo-pararalaia totona?

GUNAGUNA amo, Keristani taudia ese Baibel bukana Apokalupo idia laloa bada. Hereva momokani ena diari ia bada ia lao dalana ia hahedinaraia namonamo. Lagani 1917 ai, Iehova ena orea taudia ese buka ta ladana The Finished Mystery idia halasia, ia lalonai Apokalupo ena anina idia gwauraia. Unai buka amo Kerisendom ena tomadiho bona politik gunalaia taudia idia gwauraia hedinarai mai edia gari lasi, to ena hereva momo be buka idauidau amo idia abia. To, The Finished Mystery ese Bible Student taudia ia tohoa, idia ese Iehova be tanobada ai ia gaukaralaia oreana do idia badinaia eiava lasi.

2. Hereva ta ladana “Bese ta Ia Vara” ese Apokalupo bukana be edena bamona ia hadiaria?

2 The Watch Tower, March 1, 1925 gauna, lalonai, hereva ta ladana “Bese ta Ia Vara” ese Apokalupo bukana ena hereva ia hadiaria bada. Guna idia laloa Apokalupo karoa 12 ese ia gwauraia gauna be, Roma Basileiana, Babulonia ena tomadiho hegeregerena dirava koikoidia idia tomadiho henia taudia edia basileia, ese Roman Katolik Oreana ia tuari henia, bona idia laloa mero ese pope ia laulaulaia. To unai magasin ena hereva ese ia hahedinaraia, Apokalupo 11:​15-18 ese ia hahedinaraia karoa 12 ese Dirava ena Basileia ena vara ia herevalaia.

3. Edena buka ese Apokalupo ena anina idia hadiaria bada?

3 Lagani 1930 ai, buka rua ladana Light idia halasia neganai, unai ibounai ese ia durudia, Apokalupo ena anina idia lalo-pararalaia bada totona. Bena, idia hamaoromaoroa herevadia ma haida be inai buka lalodiai idia hedinarai: “Babylon the Great Has Fallen!” God’s Kingdom Rules! (1963) bona “Then Is Finished the Mystery of God” (1969). To, unai neganai peroveta bukana Apokalupo ena anina ibounai idia do diba lasi. Ena anina idia hadiaria bada lagani 1988 ai, Apokalupo​—Ena Hagugurua Negana Ia Kahirakahira! bukana idia halasia neganai. Diari ia bada ia lao, badina be Apokalupo ena peroveta herevana be mai anina “Lohiabada ena Dina” dekenai, lagani 1914 ai ia matamaia dinana unai. (Apokalupo 1:10) Unai dainai, unai dina ena diari ia bada ia lao lalonai, edia lalo-parara Apokalupo bukana dekenai ia bada ia lao.

“Siahu Bada Taudia” Herevana Ia Hadiaria

4 Lagani 1962 ai, diari bada ese Roma 13:1 ia hadiaria. Unai siri ia gwau: “Taunimanima ibounai ese siahu bada taudia [“lohia taudia,” New World Translation] do idia kamonai henia.” (King James Version) Bible Student taudia ginigunadia idia laloa unai siri ese ia gwauraia “siahu bada taudia” be tanobada gavamanidia edia siahu taudia. Idia laloa unai siri ena anina be, bema gavamani ese Keristani tauna ta ia hagania tuari ai do ia vareai, vadaeni tuari tauna ena dabua do ia kwatua, ipidi ta do ia abia, bena tuari gabuna do ia lao henia. Idia laloa Keristani tauna ese taunimanima ta ia alaia be taravatu dainai, bema raka siri dalana be lasi, iena ipidi do ia paea kava, ta do ia pidia lasi.a

4, 5. (a) Gunaguna, Bible Student taudia ese Roma 13:1 be edena bamona idia laloa? (b) Gabeai, edia lalona idia parara Baibel ena hereva hegeregerena “siahu bada taudia” be edena bamona do idia kara henia be maoro?

5 The Watchtower, November 15 bona December 1, 1962 gaudia, ese unai hereva idia hadiaria, Iesu ena hereva Mataio 22:21 lalonai idia herevalaia neganai. Unai siri ia gwau: “Kaisara ena gau, Kaisara dekenai umui henia, to Dirava ena gau be Dirava dekenai umui henia.” Aposetolo edia hereva Kara 5:29 lalonai be mai anina danu; idia gwau: “Dirava ai kamonai henia be namo, taunimanima ai kamonai henia be dika.” Keristani taudia ese Kaisara​—“siahu bada taudia” unai​—idia kamonai henia be namo; to Kaisara ena oda ta bema idia badinaia neganai unai anina be Dirava ena taravatu do idia utua, idia kamonai henia lasi be namo. Idia diba Kaisara idia kamonai henia be mai hetoana. Dirava ena taravatu idia utua lasi gaudia sibodia mo be Keristani taudia ese Kaisara idia henia. Lalo-diari goevagoeva unai hereva dekenai idia abia dainai, edia lalona idia hegeregere momokani!

Orea Naria Dalana Idia Hadiaria

6 Daidia be kongregesen lalodiai elda taudia bona diakono taudia edia dagi karadia do idia karaia be idia henanadailaia. Kerisendom lalonai tomadiho gunalaia taudia ese idia henunai idia gaukara taudia idia biagua dalana amo do idia siri totona, idia gwau kongregesen ta ta edia orea taudia ese vouti dalana amo do idia abia hidi. To The Watchtower, September 1 bona October 15, 1932 gaudia, ese diari idia halasia, idia hahedinaraia elda taudia be vouti dalana amo abia hidi karana be Baibel ese ia gwauraia lasi. Unai dainai, unai dala amo idia abia hidi vadaeni taudia edia gabunai hesiai gaukarana komitina idia atoa, bona Society ese hesiai gaukarana naria tauna ia abia hidi.

7. Diari ia bada ia lao dainai, kongregesen ena hesiai taudia abia hidi dalana be edena bamona idia hanamoa?

7 The Watchtower, June 1 bona 15, 1938 gaudia, ese diari idia halasia, idia hahedinaraia hesiai taudia kongregesen lalonai be vouti dalana amo do idia abia hidi lasi, to tiokratik dalanai do idia abia hidi. Lagani 1971 ai, diari idia halasia lou, idia hahedinaraia tadikaka tamona sibona ese kongregesen ta do ia gunalaia lasi. To, elda taudia edia orea ta ta, Iehova ena Witness taudia edia Hakaua Oreana ese ia abia hidi oreadia, ese kongregesen ta ta do idia gunalaia. Unai dainai, lagani 40 bamona lalonai diari ia bada ia lao lalonai, ia hahedinaraia elda taudia bona diakono taudia, hari idia gwauraia hesiai taudia, be ‘hesiai tauna mai ena kamonai bona mai ena kara maoromaoro’ ena Hakaua Oreana ese ia abidia hidi be maoro. (Mataio 24:​45-47) Unai be aposetolo edia negai ia vara gauna hegeregerena. Unai neganai, hakaua oreana ese Timoteo bona Tito bona unai bamona taudia ma haida ia abia hidi, ekalesia gunalaia taudia ai ia halaodia. (1 Timoteo 3:​1-7; 5:22; Tito 1:​5-9) Inai ibounai ese Isaia 60:17 ia hamomokania: “Lau ese auri laboralabora do lau mailaia lasi, to golo be oi dekenai do lau mailaia. Lau ese auri bona au do lau mailaia lasi, to siliva bona auri laboralabora, be oi dekenai do lau mailaia. Nadi do lau mailaia lasi, to auri. Oiemu biaguna taudia ese, oi do idia hisihisi henia lou lasi. Lau ese idia do lau hanamoa, vadaeni mai maoromaoro bona maino danu oi do idia biagua noho.”

8. (a) Hereva momokani ia bada ia lao dainai, Society haheaua dalana be edena bamona idia hanamoa? (b) Hakaua Oreana ena komiti idauidau edia ladana be dahaka dahaka, bona edia gaukara be dahaka dahaka?

8 Ma gau ta be Watch Tower Society haheaua dalana. Lagani momo lalonai Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania ena dairekta taudia be Iehova ena Witness taudia edia Hakaua Oreana, bona orea ena presiden ese gau momo ia naria. Lagani 1977 Yearbook of Jehovah’s Witnesses (rau 258-9) ese ia hahedinaraia bamona, lagani 1976 lalonai Hakaua Oreana lalonai komiti 6 idia hamatamaia, idia ta ta ese tanobada ibounai lalonai idia karaia gaukarana ena kahana haida idia naria. Gaukara Taudia Naria Komiti ese Betele lalodiai idia gaukara taudia ia naria. Buka Karaia Komiti ese orea ena ruma bona kohu bona printa gaukarana ia naria. Haroro Gaukarana Komiti ese haroro gaukarana ia naria bona sekit bona distrik naria taudia, painia taudia, bona kongregesen pablisa taudia edia gaukara ia naria. Hadibaia Komiti ese kongregesen heboudia, dina-tamona hebouheboudia, sekit hebouheboudia, distrik bona intenesenel hebouheboudia, bona sikuli idauidau danu edia hereva ia hegaegaelaia, Dirava ena orea taudia be lauma dalanai hadibaia totona. Buka Torea Komiti ese buka, magasin, kaset teipi, bona vidio teipi edia hereva hegaegaelaia bona gado idauidau ai hahanaia gaukarana ia naria, bona ia hamomokania idia halasia gaudia iboudiai be Baibel ena hereva hegeregerena. Hahedika idia vara negadiai, Seamani ena Komiti ese heduru daladia ia hegaegaelaia. Guna, tadikaka tamona ese Watch Tower Society ena brens opesi ta ia naria, to lagani 1976 amo komiti ta ese ia naria.b

Keristani Karadia Idia Hadiaria

9 Nega momo Keristani karadia idia hadiaria. Unai kara ta, gini siri karana, mani oi laloa. The Watchtower, November 1, 1939 gauna, lalonai, hereva ta ladana “Gini Siri Karana” ai, unai kara idia hadiaria. Unai neganai ia hedinarai be namo, badina be unai be Tanobada Ibounai Tuarina Iharuana ia matamaia negana murinai sisina mo! Unai hereva ese gini siri karana ena anina ia gwauraia hedinarai, bona ia gwau Keristani taudia ese politikol karadia eiava bese edia tuari lalodiai do idia vareai be namo. (Mika 4:​3, 5; Ioane 17:​14, 16) Bese iboudiai ese idia badu henidia ena badina ta be unai. (Mataio 24:9) Ena be idaunegai Israela taudia idia tuari, to Iesu ena hereva Mataio 26:52 lalonai ese ia hahedinaraia Keristani taudia idia tuari be maoro lasi. Inai danu, Dirava ese idaunegai Israela ia lohiaia, to hari inai negai ia ese politikol besena ta ia lohiaia lasi.

10. Diari ese ia hahedinaraia Keristani taudia ese rara edena bamona idia laloa be namo?

10 Diari ese danu ia hahedinaraia rara be helaga. Guna, Bible Student taudia haida idia laloa rara taravatuna Kara 15:​28, 29 lalonai be mai anina Iuda Keristani taudia sibodia dekenai. To, Kara 21:25 ese ia hahedinaraia, aposetolo edia negai idau bese taudia be Keristani taudia ai idia lao neganai, idia haganidia unai oda do idia badinaia. Unai dainai rara be helaga Keristani taudia iboudiai dekenai, The Watchtower, July 1, 1945 gauna, ese ia hahedinaraia hegeregerena. Anina be boroma edia rara idia ania lasi bona hospital dekenai taunimanima edia rara idia abia dae lasi.

11. Idia diba Keristani taudia ese kuku ania karana edena bamona idia laloa be namo?

11 Diari ia bada ia lao dainai, guna idia badulaia sisina mo karadia haida be gabeai kara dikadia momokanidia idia gwauraia. Unai kara ta be kuku ania karana. Zion’s Watch Tower, August 1, 1895 gauna, lalonai, Tadikaka Russell ese 1 Korinto 10:31 bona 2 Korinto 7:1 ia herevalaia, ia gwau: “Bema Keristani tauna ta ese kuku ia ania, unai kara ese ia durua dalana eiava Dirava ia hanamoa dalana be lau diba lasi.” Lagani 1973 amo idia diba goevagoeva kuku ania tauna be Iehova ena Witness taudia edia orea lalonai ia noho diba lasi. Lagani 1976 lalonai idia hahedinaraia goevagoeva bema Witness tauna ta be bedi karaia gabuna ai ia gaukara, kongregesen lalonai ia noho diba lasi.

Lalohadai Ma Haida Idia Hamaoromaoroa

12 Diari ia bada ia lao dainai, hari idia diba goevagoeva Iesu ese ki hida be Petero ia henia. Guna, Bible Student taudia idia gwau, taunimanima be Basileia abia taudia ai do idia lao dalana kehoa totona, Petero ese ki rua ia abia​—ta be Iuda taudia totona, Pentekoste 33 C.E. ai ia gaukaralaia, bona ta be Iuda Lasi taudia totona, lagani 36 C.E. ai ia gaukaralaia matamaia, Korenelio ia haroro henia neganai. (Kara 2:​14-41; 10:​34-48) Gabeai, idia lalo-parara orea be toi​—unai orea ma ta be Samaria taudia. Petero ese ki iharuana ia gaukaralaia, Basileia abia dalana be idia totona ia kehoa neganai. (Kara 8:​14-17) Unai dainai, Petero ese Korenelio ia haroro henia neganai ki ihatoina ia gaukaralaia.​—Gima Kohorona, January 1, 1981 gauna, rau 9-16, 19.

13. Diari ese ia hahedinaraia Ioane karoa 10 ese mamoe magudia hida ia gwauraia?

13 Diari ma ia bada ia lao, bena idia diba Iesu ese mamoe magudia rua sibodia lasi, to toi ia herevalaia. (Ioane karoa 10) Gaudia be (1) Iuda taudia edia, Ioane Bapatiso be ena iduara gimaia tauna, (2) Dirava ese Basileia do idia abia totona ia horoa taudia edia, bona (3) “mamoe idaudia,” tanobada helarona idia abia taudia, edia.​—Ioane 10:​2, 3, 15, 16; Gima Kohorona, October 1, 1984 gauna, rau 7-18.

14. Diari ia bada ia lao dainai, ia hedinarai Iubili ese ia laulaulaia negana be edena negai ia matamaia?

14 Diari idia abia bena Iubili ese ia laulaulaia negana idia lalo-pararalaia. Taravatu hegeregerena, lagani namba 50 ta ta iboudiai be Iubili badana, unai lagani lalonai gau iboudiai be edia biagudia korikoridia idia henidia lou. (Levitiko 25:10) Nega daudau lalonai idia laloa unai ese Keriso ena Lagani 1,000 Lohia Negana ia laulaulaia. To, vanegai idia diba Iubili ese ia laulaulaia negana be Pentekoste 33 C.E. ai ia matamaia, Iesu ese ia bubua lauma helagana idia abia taudia be Mose ena Taravatu gwauhamatana amo ia ruhaia neganai.​—Gima Kohorona, June 1, 1987 gauna, rau 18-31.

Hereva Maorodia Ia Hadiaria Bada

15 “Hadibaia Tauna ese danu taunimanima hagoadaia herevadia ia tahua, bona ia torea herevadia be momokani, bona maoromaoro.” (Hadibaia Tauna 12:10) Unai hereva be mai anina hari ita gwauraia gauna dekenai, badina be diari ese hahediba herevadia bona kara, bona Keristani herevadia bona edia anina maoromaorodia danu ia hadiaria. Hegeregere, Bible Student taudia ese idia ura henia bada bukadia ta be Studies in the Scriptures bukadia ginigunana, ladana The Divine Plan of the Ages. To, gabeai, idia lalo-parara Dirava ena Hereva ia gwau taunimanima sibodia mo ese edia palani amo edia ura idia hagugurua toho. (Aonega Herevadia 19:21) Baibel be nega ta ia gwau lasi Iehova be unai bamona ia karaia. Unai bamona ia karaia be badina lasi. Ena ura be momokani do ia kwalimu, badina be ia be mai ena aonega bada bona mai ena siahu bada dainai, ia ura do ia vara gauna be do ia vara sibona, Efeso 1:​9, 10 ena hereva hegeregerena: “Dirava ese sibona ena ura gauna, iena palani . . . do ia haorea nega korikori ia ginidae neganai.” Unai dainai, metairametaira idia lalo-parara, Iehova ese ena ura hegeregerena do ia karaia karadia be English gado ai iena “purpose” idia gwauraia be maoro.

16. Metairametaira edia lalona idia parara Luka 2:14 ena anina be dahaka?

16 Bena Luka 2:14 ena hereva idia lalo-pararalaia. King James Version Baibel ia gwau: “Ataiai momokani guba dekenai Dirava idia hanamoa, bona tanobada dekenai be maino, taunimanima lalo-namo henidia.” Idia lalo-parara unai ese lalohadai maorona ia hahedinaraia lasi, badina be Dirava ese kara dika taudia danu ia lalo-namo henia lasi. Unai dainai Witness taudia idia laloa unai hereva ena anina be Dirava idia lalo-namo henia taudia ese maino idia abia. Unai dainai Baibel idia ura henia taudia be lalo-namo taudia idia gwauraia. To unai murinai idia lalo-parara unai lalo-namo be taunimanima edia lasi, to Dirava ena. Unai dainai, the New World Translation Baibel lalonai Luka 2:14 ena futnout ai ia gwau, “[Dirava] ese ia lalo-namo henia taudia.” Edia gwauhamata Dirava dekenai idia hamomokania Keristani taudia iboudiai be Dirava ese ia lalo-namo henia.

17, 18. Iehova ese dahaka do ia hamomokania, bona dahaka do ia hahelagaia?

17 Unai hegeregerena, guna, lagani momo lalonai, Witness taudia ese Iehova ena ladana hamomokania karana idia herevalaia. To Satani ese Iehova ena ladana ia hakoikoia, a? Eiava Satani ena hesiai taudia haida be idia gwau Dirava be sibona ena ladana ia hatoa Iehova be kerere, a? Lasi, lasi vaitani. Iehova ena ladana idia hepapahuahulaia lasi dainai, ia hamomokania be anina lasi. Unai dainai Watch Tower Society ena buka bona magasin matamatadia ese Iehova ena ladana hamomokania karana idia herevalaia lasi. Iehova ena lohia siahuna hamomokania karana bona ena ladana hahelagaia karana idia herevalaia. Unai be Iesu ena hereva hegeregerena; ia gwau inai bamona ita guriguri be namo: “Oiemu ladana do ai hahelagaia.” (Mataio 6:9) Iehova ia gwau loulou, iena ladana, Israela taudia ese idia hepapahuahulaia lasi to idia hadikaia ladana, be do ia hahelagaia.​—Esekiela 20:​9, 14, 22; 36:23.

18 Lagani 1971 ai, buka ta ladana “The Nations Shall Know That I Am Jehovah”​—How? ese unai kara ruaosi edia idau ia hahedinaraia; ia gwau: “Iesu Keriso ia tuari . . . Iehova ena Lohia Siahuna guba bona tanobada ai hamomokania totona bona Iehova ena ladana hanamoa totona.” (Rau 364-5) Lagani 1973 ai, buka ladana God’s Kingdom of a Thousand Years Has Approached be ia gwau: “ ‘Hisihisi badana’ do ia ginidae neganai, Siahu Ibounai Diravana Iehova ese ena lohia siahuna guba ai bona tanobada ai do ia hamomokania bona ena ladana namona do ia hahelagaia.” (Rau 409) Bena, lagani 1975 ai, buka ladana Man’s Salvation Out Of World Distress at Hand! be ia gwau: “Unai neganai, guba bona tanobada ai, kara hereadaena be do ia vara vadaeni; Iehova ena lohia siahuna guba bona tanobada ai hamomokania bona ena ladana helagana hahelagaia karana unai.”​—Rau 281.

19, 20. Edena bamona ita hahedinaraia diba ita abia lauma diarina ita laloa bada?

19 Iehova ena orea taudia ese inai lauma diarina ai idia noho be hahenamo badana idia dekenai! Kerisendom ena gunalaia taudia be idau vaitani, idia be lauma diburana ai idia noho, haroro tauna ta ena hereva ta ese ia hahedinaraia hegeregerena; ia gwau: “Badina be dahaka kara dika ia vara? Badina be dahaka hisihisi ia vara? Badina be dahaka diabolo ia noho? Lau ura guba dekenai do lau ginidae neganai, unai henanadai Lohiabada be do lau henia.” To Iehova ena Witness taudia ese ena henanadai idia haerelaia diba: Unai gau idia vara, badina be Diabolo ese Iehova ena lohia siahuna ena maoro ia hepapahuahulaia bona taunimanima edia kara maoromaoro ia tohoa, ia koudia toho neganai Dirava do idia badinaia noho eiava.

20 Idia hanai laganidia lalonai, diari badadia bona maragidia ese Iehova ena hesiai taudia, idia gwauhamata henia vadaeni taudia, edia dala idia hadiaria. Unai ese Salamo 97:11 bona Aonega Herevadia 4:18 edia hereva ia hamomokania. To namona be inai ita laloaboio lasi: Diari ai ita raka, anina be ia bada ia lao diarina ita laloa bada bona ia hegeregerena ita noho. Ita itaia vadaeni hegeregerena, ia bada ia lao diarina be mai anina, iseda kara dekenai bona iseda haroro gaukarana dekenai.

[Footnotes]

a Unai lalohadai koua totona, The Watch Tower, June 1 bona June 15, 1929 gaudia, idia gwau “siahu bada taudia” be Iehova Dirava bona Iesu Keriso. Lagani 1962 lalonai unai lalohadai idia hamaoromaoroa.

b Gima Kohorona, April 15, 1992 gauna, ia gwau tadikaka idia abia hidi Hakaua Oreana ena komiti do idia durudia; idia momo be “mamoe idaudia” taudia. Idia be Esera ena negai idia noho Nethinim taudia hegeregerena.​—Ioane 10:16; Esera 2:58.

Inai Oi Laloatao A?

◻ “Siahu bada taudia” kamonai henia dalana be edena bamona ia hadiaria?

◻ Diari idia abia dainai, orea naria dalana be edena bamona idia haidaua?

◻ Diari ia bada ia lao dainai, Keristani taudia edia kara be edena bamona ia haidaua?

◻ Lauma diarina ese iseda lalohadai Baibel ena hereva haida dekenai be edena bamona ia hamaoromaoroa?

6. (a) Kerisendom ena orea naridia dalana amo do idia siri totona, dahaka idia karaia? (b) Dokonai edia lalona idia parara, kongregesen naria taudia abia hidi dalana maorona be dahaka?

9. Hereva momokani ena diari dainai, Keristani taudia ese tanobada ena gavamani edia dahaka amo idia gini siri?

12. (a) Diari ese ia hahedinaraia Iesu ese Basileia ena ki hida be Petero ia henia? (b) Edena negadiai Petero ese unai ki ta ta ia gaukaralaia?

15. Diari idia abia dainai, Iehova ese do ia karaia karadia be English gado ai edena bamona idia gwauraia be maoro?

[Picture Credit Line on page 25]

Keys on page 24: Drawing based on photo taken in Cooper-Hewitt,

National Design Museum, Smithsonian Institution

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2026)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia