“ Chante lanmè a ” : Yon maniskri ki fè yon pon ant de peryòd nan listwa

NAN jou ki te 22 me 2007 la, yo te ekspoze yon moso nan yon woulo ki te ekri nan lang ebre nan mize Izrayèl, nan vil Jerizalèm. Yo panse moso woulo sa a egziste depi nan setyèm syèk oswa nan uityèm syèk anvan epòk nou an. Se yon maniskri, yon pòsyon nan liv Egzòd la : Egzòd 13:19–16:1. Ladan l, gen yon chante yo rele “ Chante lanmè a ”. Se yon chante Izrayelit yo te chante apre yo te fin travèse lanmè Wouj pou yo selebre viktwa yo te ranpòte a. Poukisa ekspozisyon moso woulo sa a enpòtan konsa ?

Se akoz dat yo di maniskri a te ekri a. Yo te ekri woulo lanmè Mòt yo ant twazyèm syèk anvan epòk nou an ak premye syèk epòk nou an. Anvan yo te dekouvri yo, sa gen swasant an, maniskri ki pi ansyen ki te egziste a, se yon maniskri yo rele Kodèks Alèp. Yo panse yo te ekri l nan ane 930 epòk nou an. Apa kèk lòt moso woulo yo te dekouvri, pa gen okenn lòt maniskri nan lang ebre yo dekouvri ki te ekri ant de peryòd sa yo ki gen plizyè syèk ki separe yo.

Men sa James Snyder, direktè mize Izrayèl la, di : “ Maniskri yo rele Chante lanmè a fè yon pon ant yon peryòd nan listwa ki kòmanse ak dat yo panse woulo lanmè Mòt yo te ekri [...] pou rive nan dat yo panse Kodèks Alèp la te ekri. ” Dapre li menm, maniskri sa a ansanm ak kèk lòt tèks biblik ansyen “ se yon bon egzanp ki montre ki jan yon tèks ka rete entak ”.

Gen moun ki kwè moso woulo sa a se youn pami yon bann maniskri yo te dekouvri nan yon sinagòg nan vil Kè, ann Ejip, nan dènye pati diznevyèm syèk la. Sepandan, maniskri sa te pou yon moun ki te fè koleksyon maniskri ebre men ki pa t konnen enpòtans li jiskaske li te pale ak yon ekspè, yon pwofesyonèl, nan ane 1970 yo. Yo te fè yon tès kabòn 14 sou moso woulo sa a e yo te sere l yon kote jiskaske yo te ekspoze l nan mize Izrayèl la.

Men sa Adolpho Roitman, responsab an chèf Sangtyè Liv la ki nan mize Izrayèl la, ki responsab woulo lanmè Mòt yo, te di konsènan enpòtans moso woulo sa a : “ Maniskri yo rele Chante lanmè a montre kopi yo te fè pandan plizyè syèk yo, apati vèsyon Labib Masorèt la, te fidèl ak vèsyon sa a. Se yon bagay ki enkwayab lè nou wè jodi a maniskri sa a gen menm stil li te genyen nan setyèm syèk la ak uityèm syèk la. ”

Bib la se Pawòl Bondye enspire a, e se Bondye ki fè prezève l. Anplis, gen eskrib ki te pran san yo pou yo rekopye l. Se sa k fè, pa gen dout nan sa, nou kapab fè Bib nou genyen jodi a konfyans.

[Liy kredi pou foto nan paj 32]

Koutwazi mize Izrayèl, Jerizalèm.