ÈSKE GEN ESPWA POU PLANÈT NOU AN?
DLO DOUS
LAVI sou tè a t ap enposib san dlo, sitou dlo dous. An reyalite, dlo reprezante pi gwo pati nan tout sa ki vivan. Lak yo, rivyè yo, marekaj yo ak dlo ki anba tè yo fè lèzòm ak bèt yo jwenn dlo pou yo bwè, e yo pèmèt nou jwenn dlo pou nou wouze jaden nou.
Sa k fè n pa gen ase dlo dous
Pifò tè a kouvri ak dlo. Sepandan, men sa Òganizasyon mondyal meteyowolojik fè konnen: “Se sèlman 0.5 pousan dlo sou tè a ki disponib e moun ka sèvi avèk yo kòm dlo dous.” Byenke ti kantite dlo sa a ta dwe ase pou lavi posib sou tè a, pifò nan kantite dlo sa a vin kontamine, oswa moun pa gen aksè avèk li. Sa ki lakòz yo bezwen plis dlo e klima a vin chanje. Moun ki fè rechèch yo prevwa nan 30 an, ka gen senk milya moun ki pa gen ase dlo dous pou yo viv.
Tè a fèt pou l la pou toutan
Tè a fèt yon fason pou l toujou gen dlo sou li. Epitou, tè a, sa ki vivan nan dlo yo, e menm limyè solèy la travay pou netwaye dlo nou yo. Ann egzamine kèk prèv ki montre tè a se yon planèt ki fèt pou l la pou toutan.
Gen prèv ki montre tè a gen kapasite pou l retire anpil bagay k ap kontamine dlo yo. Nan marekaj yo, gen kèk plant moun yo byen konnen ki retire nitwojèn, fosfò ak pestisid nan dlo yo.
Selon etid syantifik yo fè, yo rive wè ki jan dlo yo rete pwòp tou natirèlman. Lè dlo a ap koule, bagay ki kontamine l yo fonn ladan l, epi bakteri manje yo.
Paloud ak moul ki viv nan dlo dous yo ka elimine kèk pwodui chimik ki danjere nan dlo yo nan kèk jou sèlman, e yo menm fè sa pi byen pase konpayi ki trete dlo yo.
Grasa sik dlo a, tè a rive konsève dlo ki sou li yo. Sik sa a ak lòt fenomèn natirèl ankò anpeche dlo yo kite atmosfè a, oswa disparèt sou tè a.
Sa lèzòm deja fè
Lè nou repare machin k ap bay luil e nou byen elimine dechè ki toksik, nou patisipe nan kenbe sous dlo nou yo pwòp.
Moun ki fè rechèch yo ankouraje n konsève dlo depi sa posib. Pou n evite kontamine dlo yo, yo konseye n repare machin nou lè l ap bay luil, epi pa flòch medikaman nou pa itilize nan twalèt, oswa jete pwodui ki toksik nan twou rego.
Enjenyè yo vin ak yon seri nouvo metòd ki estrawòdinè pou yo retire sèl nan dlo lanmè. Yo fè sa nan objektif pou yo ogmante kantite dlo dous ki gen sou tè a.
Men, sa pa sifi. Retire sèl nan dlo yo pa yon solisyon ki reyalis, paske sa koute anpil kòb e sa mande anpil enèji. An 2021, gen yon rapò Nasyonzini bay sou fason yo jere dlo ki fè konnen: “Sou tout tè a, yo ta dwe double kantite dlo y ap desale yo.”
Rezon ki fè nou gen espwa — Sa Bib la di
“Bondye [...] fè gout dlo yo monte anlè, yo vin tounen lapli ak bwouya. Epi, nyaj yo fè lapli tonbe. Dlo benyen tout moun.” — Jòb 36:26-28.
Bondye te kreye sik natirèl sa yo pou pwoteje dlo sou tè a. — Eklezyas 1:7.
Fè yon ti reflechi. Piske Kreyatè a te fè tè a yon fason ki pèmèt dlo yo rete pwòp, èske li pa lojik pou n kwè li gen pouvwa ak volonte pou l repare dega lèzòm lakòz yo? Gade atik ki gen tit “Bondye pwomèt gen espwa pou planèt nou an” ki nan paj 15 lan.