Խմորիչի բջիջը շատ բարդ կառուցվածք ունի։ Դրա ԴՆԹ պարունակող կորիզի մեջ տեղի ունեցող պրոցեսները շատ կազմակերպված են։ Բջիջն ունի միկրոսկոպիկ «սարքավորումներ», որոնք տեսակավորում, տեղափոխում և ձևափոխում են տարբեր մոլեկուլներ։ Այս պրոցեսները կարևոր են բջջի կենսագործունեության համար
Կյանք
Մեզ շրջապատող կենդանի օրգանիզմները շարունակ աճում, տեղաշարժվում ու բազմանում են։ Դրանց շնորհիվ Երկիր մոլորակը ինքնատիպ ու չքնաղ է։ Այսօր մարդկությունը կենդանի օրգանիզմների մասին ավելի շատ բան գիտի, քան երբևէ։ Իսկ դրանք ուսումնասիրելով՝ ի՞նչ ենք իմանում կյանքի ծագման մասին։
Օրգանիզմների բարդ կառուցվածքը մատնանշում է, որ դրանք նախագծված են եղել։ Կենդանի օրգանիզմները կառուցված են շատ փոքր «աղյուսներից»՝ բջիջներից։ Յուրաքանչյուր բջիջ փոքր գործարանի պես հազարավոր չափազանց բարդ պրոցեսներ է կատարում կյանքը պահպանելու և վերարտադրելու համար։ Սա վերաբերում է անգամ կյանքի ամենապարզ տեսակներին։ Դրանցից է, օրինակ, հացագործության մեջ օգտագործվող խմորիչը, որը միաբջիջ օրգանիզմ է։ Մարդու բջիջների հետ համեմատած՝ խմորիչի բջիջը գուցե շատ պարզ թվա, բայց իրականում այն նույնպես շատ բարդ կառուցվածք ունի։ Խմորիչի ԴՆԹ պարունակող բջջակորիզի մեջ տեղի ունեցող պրոցեսները շատ կազմակերպված են ընթանում։ Յուրաքանչյուր բջիջ պարունակում է միկրոսկոպիկ «սարքավորումներ», որոնք տեսակավորում, տեղափոխում և ձևափոխում են տարբեր մոլեկուլներ։ Այս պրոցեսները կարևոր են բջջի կենսագործունեության համար։ Երբ սնունդը սպառվում է, խմորիչի բջիջը դանդաղեցնում է իր կենսագործունեությունը, դառնում է ոչ ակտիվ, ասես մտնում է քնի մեջ։ Դրա շնորհիվ խմորիչը խոհանոցի պահարանում կարող է մնալ պասիվ վիճակում, մինչև հացթուխը կակտիվացնի այն՝ խմոր պատրաստելու համար։
Մարդկային բջիջները ավելի լավ հասկանալու համար գիտնականները տասնամյակներ շարունակ ուսումնասիրել են խմորիչի բջիջը։ Բայց դեռ շատ բան կա, որ նրանք չեն պարզել։ «Նույնիսկ խմորիչի բջջի աշխատանքը հասկանալու համար մենք բավարար թվով կենսաբաններ չունենք, որոնք կկատարեն բոլոր անհրաժեշտ հետազոտությունները»,— ասում է Շվեդիայի՝ Չալմերսի տեխնոլոգիական համալսարանի պրոֆեսոր Ռոս Քինգը։
Ի՞նչ եք կարծում՝ մի՞թե խմորիչի պարզ բջջի ապշեցուցիչ բարդությունը չի փաստում, որ այն ծրագրված է եղել։ Կարո՞ղ էր այն առաջանալ պատահականության արդյունքում։
Միայն կյանքից է կյանք ծնվում։ ԴՆԹ-ն կազմված է մոլեկուլներից, որոնք կոչվում են նուկլեոտիդներ։ Մարդկային բջիջներից յուրաքանչյուրը ունի 3,2 միլիարդ նուկլեոտիդ։ Դրանք դասավորված են այնպիսի հերթականությամբ, որ բջիջը կարողանա արտադրել համապատասխան ֆերմենտներ ու սպիտակուցներ։
Հավանականությունը, որ նուկլեոտիդները պատահականության արդյունքում, ճիշտ հերթականությամբ դասավորվելով, կկազմեն անգամ ամենապարզ շղթան, հավասար է 1-ը 10150-ի (1 և 150 զրոներ)։ Դա պարզապես անհնար է։
Փաստ է՝ գիտական ոչ մի փորձ չի հաստատել, որ անկենդան նյութից պատահականորեն կարող է կենդանի օրգանիզմ առաջանալ։
Մարդկային կյանքը յուրատեսակ է։ Մարդիկ օժտված են առանձնահատուկ ունակություններով, որոնց շնորհիվ կարողանում են այնպես վայելել կյանքը, ինչպես ոչ մի ուրիշ կենդանի օրգանիզմ չի կարող։ Մենք ունենք ստեղծագործական ունակություններ, զգացմունքներ արտահայտելու կարողություն և սոցիալական հմտություններ։ Մենք կարողանում ենք վայելել տարբեր համեր, հոտեր, հիանալ գեղեցիկ ձայներով, գույներով ու տեսարաններով։ Նաև ունակ ենք ապագայի համար ծրագրեր կազմելու և մտածելու կյանքի իմաստի մասին։
Ի՞նչ եք կարծում՝ արդյո՞ք այդ ունակությունները զարգացել են մեր մեջ, քանի որ դրանք անհրաժեշտ էին գոյատևելու և բազմանալու համար, թե՞ դրանք վառ ապացույց են, որ կյանքը պարգև է հոգատար Ստեղծչից։