Նոյի նավամատյանը. նշանակություն ունի՞ մեզ համար

ԻՐ ՆԵՐԿԱՅՈՒԹՅԱՆ և իրերի համակարգի վախճանի նշանի մասին մարգարեանալիս Հիսուսն ասաց. «Ինչպէս Նոյի օրերն, այնպէս կ’լինի եւ մարդի Որդու գալուստը» (Մատթէոս 24։3, 37)։ Հիսուսը նախագուշակեց, որ մեր օրերում պատահող դեպքերը նման էին լինելու Նոյի ժամանակներում տեղի ունեցած դեպքերին։ Նոյի օրերում կատարված իրադարձությունների ճշգրիտ ու վստահելի արձանագրությունը կարող է որպես մի անգին գանձ լինել մեզ համար։

Կարելի՞ է ասել, որ Նոյի նավամատյանը այդպիսի գանձ է։ Ունի՞ այն ճշգրիտ պատմական փաստաթղթի արժեք։ Կարո՞ղ ենք իսկապես որոշել, թե երբ է տեղի ունեցել Ջրհեղեղը։

Ե՞րբ է տեղի ունեցել Ջրհեղեղը

Աստվածաշունչը ժամանակագրական տվյալներ է պարունակում, որոնք հնարավորություն են տալիս հաշվել ժամանակը մինչև մարդկության պատմության սկիզբը։ Ծննդոց 5։1–29-ում գտնում ենք տոհմաբանության արձանագրություն՝ սկսած առաջին մարդու՝ Ադամի արարումից մինչև Նոյի ծնունդը։ Ջրհեղեղը սկսվեց «Նոյի կենաց վեցհարիւրերորդ տարումը» (Ծննդոց 7։11)։

Ջրհեղեղի ժամանակը որոշելու համար որպես ելակետ պետք է ընդունենք որևէ նշանակալից թվական։ Այսինքն՝ մենք պետք է սկսենք մի թվականից, որն ընդունված է աշխարհիկ պատմության մեջ և համապատասխանում է Աստվածաշնչում գրված որևէ հատուկ իրադարձության։ Այդպիսի թվից սկսած հաշվելով՝ մենք կարող ենք որոշել Ջրհեղեղի թվականը ներկայումս գործածվող գրիգորյան օրացույցով։

Այդպիսի մի թվական է մ.թ.ա. 539 թիվը, երբ պարսից թագավոր Կյուրոսը գրավեց Բաբելոնը։ Նրա կառավարման ժամանակաշրջանի մասին հիշատակող աշխարհիկ աղբյուրներից են բաբելոնյան տախտակները և Դիոդորոսի, Աֆրիկանոսի, Եվսեբիոսի ու Պտղոմեոսի թղթերը։ Կյուրոսի արձակած հրամանի համաձայն՝ հրեաների մնացորդը հեռացավ Բաբելոնից և մ.թ.ա. 537 թ.–ին հասավ հայրենիք։ Դա նշանավորեց ավարտը Հուդայի 70–ամյա գերության, որը համաձայն Աստվածաշնչի՝ սկսվել էր մ.թ.ա. 607 թ.–ին։ Եթե հաշվենք դատավորների և Իսրայելի թագավորների կառավարման տարիները, կգանք այն եզրակացության, որ իսրայելացիները Եգիպտոսից դուրս են եկել մ.թ.ա. 1513 թ.–ին։ Ըստ աստվածաշնչյան ժամանակագրության՝ դրանից 430 տարի առաջ՝ մ.թ.ա. 1943 թ.–ին, Աստված ուխտ կապեց Աբրահամի հետ։ Այնուհետև պետք է հաշվենք Թարայի, Նաքովրի, Սերուգի, Ռագավի, Փաղեկի, Եբերի և Սաղայի, ինչպես նաև Արփաքսադի ծննդյան և կյանքի տևողության տարիները. վերջինս ծնվել է «ջրհեղեղից երկու տարի յետոյ» (Ծննդոց 11։10–32)։ Այսպիսով՝ կարելի է ասել, որ Ջրհեղեղը սկսվել է մ.թ.ա. 2370 թ.–ին։a

Ջրհեղեղի սկիզբը

Նախքան Նոյի ժամանակաշրջանի իրադարձությունները քննելը միգուցե ցանկանաք կարդալ «Ծննդոց» գրքի 7–րդ գլխի 11–րդ համարից մինչև 8–րդ գլխի 4–րդ համարը։ Տեղացած հորդառատ անձրևի մասին կարդում ենք. «Նոյի կենաց վեցհարիւրերորդ տարումը [մ.թ.ա. 2370 թ.]՝ երկրորդ ամսումը՝ ամսի տասնեւեօթներորդ օրը. նոյն օրը մեծ անդունդի բոլոր աղբիւրները ճեղքուեցան եւ երկնքի պատուհանները բացուեցան» (Ծննդոց 7։11)։

Նոյը տարին բաժանել էր 30 օրից բաղկացած 12 ամիսների։ Հին ժամանակներում տարվա առաջին ամիսը սկսվում էր մեր օրացույցային տարվա սեպտեմբեր ամսվա մոտավորապես կեսից։ Ջրհեղեղի ջրերը սկսեցին թափվել «երկրորդ ամսումը՝ ամսի տասնեւեօթներորդ օրը» և շարունակեցին թափվել 40 օր ու 40 գիշեր. մ.թ.ա. 2370 թ. նոյեմբեր և դեկտեմբեր ամիսների ընթացքում։

Ջրհեղեղի մասին մենք նաև տեղեկանում ենք. «Ջրերը երկրի վերայ հարիւր յիսուն օր բարձրացած մնացին։ ....Եւ ջրերը գնալով երկրի վերայից քաշվում էին, եւ հարիւր յիսուն օրից յետոյ ջրերը քիչացան։ Եւ եօթներորդ ամսում՝ ամսի տասնեւեօթներորդ օրը տապանը Արարատ սարի վերայ նստեց» (Ծննդոց 7։24–8։4)։ Այսպիսով՝ այն ժամանակվանից, երբ ջրերը ամբողջությամբ ծածկեցին երկիրը, մինչև նրանք սկսեցին ետ քաշվել, անցավ 150 օր, կամ՝ հինգ ամիս։ Ուրեմն՝ տապանը Արարատ լեռան վրա նստեց 2369 թ.–ի ապրիլ ամսին։

Այժմ թերևս ցանկանաք կարդալ Ծննդոց 8։5–17 համարները։ Մոտավորապես երկուս ու կես ամիս (73 օր) անց երևացին սարերի գագաթները. «Տասներորդ [հունիս] ամսի մէկին սարերի գլուխները երեւեցան» (Ծննդոց 8։5)։b Երեք ամիս (90 օր) անց՝ Նոյի «վեց հարիւր մէկ տարումը՝ առաջի ամսի մէկին», կամ՝ մ.թ.ա. 2369 թ. սեպտեմբերի կեսերին, Նոյը բացեց տապանի ծածկը։ Նա արդեն կարող էր տեսնել, որ «երկրի երեսը ցամաքել էր» (Ծննդոց 8։13)։ Մեկ ամիս և 27 օր անց (57 օր)՝ «երկրորդ ամսումը՝ ամսի քսանեւեօթներորդ օրը [մ.թ.ա. 2369 թ. նոյեմբերի կեսերին] երկիրը չորացաւ»։ Նոյն ու իր ընտանիքը տապանից դուրս եկան և ոտք դրեցին չոր գետնի վրա։ Հետևաբար Նոյը և մյուսները մեկ լուսնային տարի և տասը օր (370 օր) անցկացրին տապանում (Ծննդոց 8։14)։

Ի՞նչ է ապացուցում մանրամասներ, ժամանակային տեղեկություններ պարունակող և որոշակի իրադարձությունների մասին պատմող այս ճշգրիտ արձանագրությունը։ Այն, որ հրեա մարգարե Մովսեսը, որը, անշուշտ, «Ծննդոց» գիրքը գրել է իրեն փոխանցված արձանագրությունների հիման վրա, ներկայացրել է փաստեր, և ոչ թե առասպելներ։ Հետևաբար Ջրհեղեղի պատմությունը այսօր մեզ համար մեծ նշանակություն ունի։

Աստվածաշնչի մյուս գրողները՝ Ջրհեղեղի մասին

Բացի «Ծննդոցի» արձանագրությունից՝ Աստվածաշնչում շատ այլ վկայակոչումներ կան Նոյի և ջրհեղեղի մասին։ Օրինակ՝

1. Եզրասը, որ դպիր էր, Նոյի և նրա որդիների անունները (Սեմ, Քամ և Հաբեթ) հիշատակում է Իսրայել ազգի տոհմաբանության մեջ (Ա Մնացորդաց 1։4–17)։

2. Բժիշկ Ղուկասը, որ նաև Ավետարանը գրի առնողներից մեկն էր, Հիսուսի նախահայրերին թվարկելիս նշել է նաև Նոյին (Ղուկաս 3։36)։

3. Պետրոս առաքյալը հավատակիցներին գրելիս բազմիցս անդրադարձել է Ջրհեղեղի արձանագրությանը (Բ Պետրոս 2։5; 3։5, 6)։

4. Պողոս առաքյալը խոսել է այն մեծ հավատի մասին, որը Նոյը ցուցաբերեց՝ իր ընտանիքի փրկության համար տապան կառուցելով (Եբրայեցիս 11։7)։

Կա՞րող է արդյոք կասկած լինել, որ այս գրքերն արձանագրողները, որոնք ներշնչված են եղել Աստծո կողմից, վստահել են Ջրհեղեղի մասին «Ծննդոցի» հաղորդագրությանը։ Նրանք, անտարակույս, դա համարել են իրական դեպք։

Հիսուսը և Ջրհեղեղը

Հիսուս Քրիստոսը մինչև երկիր գալը գոյություն է ունեցել (Առակաց 8։30, 31)։ Ջրհեղեղի ժամանակ նա գտնվում էր երկնքում որպես ոգեղեն էակ։ Լինելով այդ իրադարձության ականատեսը՝ Հիսուսը Գրություններում գտնվող ամենամեծ ապացույցն է ներկայացրել Նոյի և Ջրհեղեղի մասին։ Նա ասել է. «Ինչպէս Նոյի օրերն, այնպէս կ’լինի եւ մարդի Որդու գալուստը։ Որովհետեւ ինչպէս որ էին ջրհեղեղից առաջ եղած օրերը, ուտում էին եւ խմում էին, կին էին առնում եւ մարդի էին գնում, մինչեւ այն օրն, որ Նոյը մտաւ տապանը. եւ չ’գիտացին, մինչեւ որ ջրհեղեղն եկաւ, եւ ամենքը վեր առաւ, այնպէս կ’լինի եւ մարդի Որդու գալուստը» (Մատթէոս 24։37–39)։

Արդյո՞ք իրերի այս համակարգի վախճանի մասին մեզ զգուշացնելու համար Հիսուսը առասպել կպատմեր։ Դժվար թե։ Մենք վստահ ենք, որ նա իրական օրինակ է օգտագործել, որը վկայում է ամբարիշտների նկատմամբ Աստծո իրականացրած դատաստանի մասին։ Այո՛, բազմաթիվ մարդիկ կորցրեցին իրենց կյանքը, բայց մենք կարող ենք մխիթարվել՝ իմանալով, որ Նոյն ու իր ընտանիքը փրկվեցին Ջրհեղեղից։

‘Նոյի օրերը’ այսօր՝ ‘մարդի Որդու’՝ Հիսուս Քրիստոսի ներկայության ժամանակ ապրող մարդկանց համար շատ մեծ կարևորություն ունեն։ Կարդալով համաշխարհային Ջրհեղեղի մանրամասն արձանագրությունը, որը պահպանվել է Նոյի միջոցով՝ կարող ենք վստահ լինել, որ դա իրական պատմական փաստ է։ Այն, ինչ Ջրհեղեղի մասին հայտնում է Աստծո ներշնչումով գրված «Ծննդոց» գիրքը, մեծ նշանակություն ունի մեզ համար։ Ինչպես որ Նոյը, իր որդիները և նրանց կանայք հավատացին Աստծո տված փրկության միջոցին, այնպես էլ մենք, եթե հավատանք Հիսուսի քավիչ զոհաբերությանը, կարող ենք Եհովայի պաշտպանության տակ լինել (Մատթէոս 20։28)։ Ավելին՝ մենք կարող ենք հույս ունենալ, որ կլինենք իրերի ներկա այս չար համակարգը վերապրողների մեջ, ճիշտ ինչպես Նոյն ու իր ընտանիքը. ըստ Նոյի նավամատյանի՝ նրանք վերապրեցին Ջրհեղեղը, որը վերջ դրեց այն ժամանակվա անաստված աշխարհին։

[ծանոթագրություններ]

[շրջանակ 5–րդ էջի վրա]

Իսկապե՞ս նրանք այդքան երկար են ապրել

«ՆՈՅԻ բոլոր օրերը ինը հարիւր յիսուն տարի եղաւ եւ մեռաւ»,— ասվում է Աստվածաշնչում (Ծննդոց 9։29)։ Նոյի պապը՝ Մաթուսաղան, որը մեզ հայտնի ամենաերկարակյաց մարդն է, ապրել է 969 տարի։ Ադամից մինչև Նոյ՝ տաս սերունդների կյանքի միջին տևողությունը 850 տարուց ավելի է եղել (Ծննդոց 5։5–31)։ Արդյո՞ք մարդիկ այն ժամանակ այդքան երկար են ապրել։

Աստծո սկզբնական նպատակն էր, որ մարդը հավիտյան ապրեր։ Առաջին մարդ Ադամը ստեղծվել էր կյանքի անսահման տևողություն ունենալու հնարավորությամբ և նա կվայելեր այն, եթե հնազանդ մնար Աստծուն (Ծննդոց 2։15–17)։ Բայց Ադամը չհնազանդվեց և կորցրեց այդ հնարավորությունը։ 930 տարի ապրելուց հետո, դանդաղորեն ընթանալով դեպի մահ, Ադամը վերադարձավ հողին, որից վերցվել էր (Ծննդոց 3։19; 5։5)։ Առաջին մարդը մեղքի ու մահվան ժառանգություն թողեց իր բոլոր սերունդներին (Հռովմայեցիս 5։12)։

Այն ժամանակներում ապրող մարդիկ ավելի մոտ էին կատարյալ վիճակին, որ սկզբում Ադամն ուներ և, ըստ երևույթին, հենց այս պատճառով էլ ավելի երկարակյաց էին, քան հետագայում ծնված մարդիկ։ Մարդու կյանքի տևողությունը, որ նախաջրհեղեղյան ժամանակներում հասնում էր մոտ հազար տարվա, Ջրհեղեղից հետո կտրուկ նվազեց։ Օրինակ՝ Աբրահամը ապրեց ընդամենը 175 տարի (Ծննդոց 25։7)։ Այդ հավատարիմ նահապետի մահից մոտ 400 տարի անց Մովսես մարգարեն գրեց. «Մեր տարիների օրերը եօթանասուն տարի են, եւ եթէ զօրութիւնով ութսուն տարի էլ լինին, նորանց փառքն աշխատանք է եւ ցաւ» (Սաղմոս 90։10)։ Իրավիճակը նույնն է այսօր։

[գծապատկեր/նկարներ 6–րդ և 7–րդ էջերի վրա]

Ետադարձ հաշվարկ հրեաների վերադարձի մասին. Կյուրոսի հրամանից մինչև Նոյի Ջրհեղեղը

537 Կյուրոսի հրամանագիրըc

68 տարի

1513 Իսրայելացիների ելքը Եգիպտոսից

1943 Ուժի մեջ է մտնում աբրահամական ուխտը

205 տարի

2148 Թարայի ծնունդը

222 տարի

2370 Ջրհեղեղի սկիզբը

[ծանոթագրություն]