Օգնիր մարդկանց ընդունել Թագավորության պատգամը

«Ագրիպպասն էլ Պօղոսին ասեց. Քիչ է մնում որ ինձ համոզես որ քրիստոնեայ դառնամ» (ԳՈՐԾՔ 26։28)։

1, 2. Ինչպե՞ս պատահեց, որ Պողոսը հայտնվեց Փեստոս կուսակալի և Հերովդես Ագրիպպաս II թագավորի առաջ։

ՀԵՐՈՎԴԵՍ Ագրիպպաս II թագավորն ու նրա քույր Բերինիկեն մ.թ. 58 թ.–ին եկան Կեսարիա՝ այցելելու հռոմեացի կուսակալ Փեստոս Պորկիոսին։ Փեստոսի հրավերով նրանք «մեծ հանդէսով եկան, եւ հազարապետների եւ քաղաքի պատուաւոր մարդկանց հետ ատեանը մտան»։ Փեստոսի հրամանով քրիստոնյա Պողոս առաքյալը բերվեց նրանց մոտ։ Ինչպե՞ս պատահեց, որ Հիսուս Քրիստոսի այս հետևորդը հայտնվեց Փեստոս կուսակալի ատյանի առջև (Գործք 25։13–23)։

² Պատասխանը կարող ենք գտնել Փեստոսի խոսքերում։ Նա ասաց իր հյուրերին. «Ով Ագրիպպաս թագաւոր եւ բոլոր մարդիկ որ մեզ հետ էք, տեսնում էք սորան, որի համար Հրէաների բոլոր ժողովուրդն իմ առաջին եկան Երուսաղէմումը եւ այստեղ աղաղակելով թէ նա այլ եւս պիտի չ’ապրի։ Բայց ես տեղեկացայ, որ դա ոչինչ մեռնելու արժանի բան չէ գործել. եւ երբոր դա ինքը դէպի Վեհափառը բողոքեց, խորհուրդ արի որ ուղարկեմ։ Որի համար մի հաստատ բան չ’ունիմ որ գրեմ իմ տիրոջը. նորա համար դորան բերի ձեր առաջին, եւ մանաւանդ քո առաջին, ով Ագրիպպաս թագաւոր, որ վերաքննելով մի բան ունենամ գրելու։ Որովհետեւ ինձ անպատշաճ է երեւում, որ մի կապած մարդ ուղարկեմ, եւ նորա դէմ ասուած յանցանքները չ’իմացնեմ» (Գործք 25։24–27)։

3. Ինչո՞ւ էին կրոնական առաջնորդները մեղադրանքներ ներկայացրել Պողոսին։

³ Փեստոսի խոսքերից երևում է, որ Պողոսին անհիմն ձևով մեղադրում էին ապստամբություն հրահրելու մեջ. մի հանցագործություն, որի համար մահով էին պատժում (Գործք 25։11)։ Սակայն Պողոսն անմեղ էր։ Նրան մեղադրում էին կրոնական առաջնորդները՝ նախանձից դրդված։ Նրանք ընդդիմանում էին Պողոսի՝ Թագավորության պատգամը հռչակելու ջանքերին և շատ էին զայրանում այն բանի համար, որ նա օգնում էր մարդկանց դառնալու Հիսուս Քրիստոսի հետևորդներ։ Լավ զինված պահակախմբի ուղեկցությամբ Պողոսին Երուսաղեմից բերեցին Կեսարիա քաղաք–​նավահանգիստը, որտեղից Պողոսը բողոքեց դեպի կայսրը։ Այստեղից նրան պետք է տանեին Հռոմ։

4. Ի՞նչ անսպասելի բան ասաց Ագրիպպաս թագավորը։

⁴ Պատկերացրու Պողոսին կուսակալի պալատում՝ կանգնած մի խմբի առջև, որի մեջ է նաև Հռոմեական կայսրության տարածքի մեծ մասի կառավարիչը՝ Ագրիպպասը։ Թագավորը շրջվում է դեպի Պողոսն ու ասում. «Թույլ է տրվում քեզ խոսել» (ԱՆԹ)։ Պողոսի խոսելու ընթացքում մի արտասովոր բան է տեղի ունենում։ Նրա ասածները սկսում են ազդել թագավորի վրա։ Ագրիպպաս թագավորը նույնիսկ ասում է. «Քիչ է մնում որ ինձ համոզես, որ քրիստոնեայ դառնամ» (Գործք 26։1–28)։

5. Պողոսի՝ Ագրիպպասին ուղղած խոսքերն ինչո՞ւ էին այդքան արդյունավետ։

⁵ Հապա պատկերացրու... Պողոսը հմտորեն պաշտպանվեց, և արդյունքը եղավ այն, որ Աստծո Խոսքի ներթափանցող զորությունը ներգործեց թագավորի վրա (Եբրայեցիս 4։12)։ Ի՞նչը Պողոսի ելույթն այդքան արդյունավետ դարձրեց, և Պողոսից ի՞նչ կարող ենք սովորել, որ կօգնի մեզ աշակերտներ պատրաստելու մեր գործում։ Երբ վերլուծում ենք պաշտպանվելու նպատակով ասված նրա ելույթը, հստակորեն երկու բան է ընդգծվում՝ 1) Պողոսը համոզիչ էր խոսում, 2) նա հմտորեն էր գործադրում Աստծո Խոսքից ստացած իր գիտելիքները, ինչպես որ արհեստավորն է վարպետորեն օգտագործում գործիքը։

Գործադրիր համոզելու արվեստը

6, 7. ա) Ի՞նչ իմաստ է կրում Աստվածաշնչում օգտագործված «համոզել» բառը։ բ) Ի՞նչ դեր է խաղում համոզելը այն բանում, որ օգնենք մարդկանց ընդունելու աստվածաշնչյան որևէ ուսուցում։

⁶ «Գործք Առաքելոց» գրքում «համոզել» բառի հունարեն տարբերակները հաճախ օգտագործվում են Պողոսի հետ կապված։ Ի՞նչ դեր ունի համոզելը աշակերտներ պատրաստելու մեր գործում։

⁷ Վայնի «Նոր Կտակարանի բառերի բացատրական բառարանում» ասվում է, որ Քրիստոնեական Հունարեն Գրությունների բնագիր լեզվում «համոզել» բառը նշանակում է՝ «քո կողմը դարձնել» կամ «փոխել անհատի տեսակետը՝ տրամաբանական փաստարկներ բերելով կամ բարոյական տեսանկյունից դատողություններ անելով» («Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words»)։ Այս բառի հիմնական իմաստը քննելով՝ ավելի շատ բան կհասկանանք։ Այն վստահության իմաստ է կրում իր մեջ։ Հետևաբար երբ համոզում ես մեկին, որ ընդունի Աստվածաշնչի որևէ ուսուցում, նշանակում է ձեռք ես բերում նրա վստահությունը, և նա հավատ է ընծայում այդ ուսուցման ճշմարտացիությանը։ Ինչ խոսք, որպեսզի անհատը հավատա և գործի Աստվածաշնչի համաձայն, բավական չէ նրան ասել, թե ինչ է ասվում Աստվածաշնչում։ Քո ունկնդիրը՝ անկախ նրանից՝ երեխա է, հարևան, աշխատակից, համադասարանցի կամ ազգական, պետք է համոզված լինի, որ այն, ինչ ասում ես, ճշմարիտ է (Բ Տիմոթէոս 3։14, 15)։

8. Ի՞նչ է ընդգրկում անհատին սուրբգրային ճշմարտության մեջ համոզելը։

⁸ Ինչպե՞ս կարող ես համոզել անհատին, որ այն, ինչ պատմում ես Աստծո Խոսքից, ճշմարտություն է։ Անհերքելի փաստարկների, տրամաբանական հիմնավորումների օգնությամբ, ինչպես նաև ջերմ կոչերով Պողոսը ջանում էր փոփոխություն մտցնել լսողների մտածելակերպի մեջ։ Ուստի բավական չէ պարզապես հայտնել, որ ինչ–​որ բան ճշմարիտ է. դու պետք է գոհացուցիչ ապացույցներ բերես քո ասածը հիմնավորելու համար։ Ինչպե՞ս կարող ես դա անել։ Հավաստիացիր, որ ասածդ ամուր կերպով հիմնված է Աստծո Խոսքի և ոչ թե քո անձնական կարծիքի վրա։ Գրությունների վրա հիմնված քո սրտաբուխ խոսքերը հիմնավորելու համար բեր նաև լրացուցիչ ապացույցներ (Առակաց 16։23, ՆԱ)։ Օրինակ՝ եթե ասում ես, որ հնազանդ մարդկությունը կյանք կվայելի դրախտային երկրի վրա, հիմնավորիր ասածդ սուրբգրային համարով, օրինակ՝ Եսայիա 65։21–25-ով։ Իսկ ինչպե՞ս կարող ես լրացուցիչ ապացույց բերել սուրբգրային միտքը հիմնավորելու համար։ Կարող ես այնպիսի բաներից օրինակներ բերել, որոնք ծանոթ են զրուցակցիդ։ Կարող ես հիշեցնել նրան այնպիսի պարզ ու հաճելի բաների մասին, որոնք վայելելու համար հարկ չկա վճարել՝ գեղեցիկ արևամուտը, ծաղկի հաճելի բույրը, մրգի ախորժելի համը կամ այն ուրախությունը, որ ստանում ես՝ նայելով, թե ինչպես է մայր թռչունը կերակրում իր ձագին։ Օգնիր նրան հասկանալ՝ այս հաճելի բաները վկայություն են այն բանի, որ Արարիչը ցանկանում է, որ մենք վայելենք կյանքը երկրի վրա (Ժողովող 3։11, 12)։a

9. Ինչպե՞ս կարող ենք ողջամտություն դրսևորել մեր քարոզչական գործում։

⁹ Երբ փորձում ես մարդուն համոզել աստվածաշնչյան որևէ ուսուցում ընդունելու, զգույշ եղիր, որ քո ոգևորվածության պատճառով անխոհեմ անձնավորության տպավորություն չթողնես, քանի որ դրանով կփակես ունկնդրիդ միտքն ու սիրտը։ «Ծառայության դպրոց» գրքում նախազգուշացվում է. «Երբ ճշմարտությունը շատ կտրուկ կերպով է ներկայացվում, և նպատակը դիմացինին ապացուցելն է, որ երկար ժամանակ փայփայած իր համոզմունքները սխալ են, սովորաբար դա մարդկանց կողմից լավ չի ընդունվում, նույնիսկ եթե փաստարկներին թիկունք կանգնող շատ սուրբգրային համարներ են բերվում։ Օրինակ՝ եթե պարզապես ասենք, որ լայնորեն տարածված տոնակատարությունները դատապարտելի են հեթանոսական ծագում ունենալու պատճառով, ապա դրանով չի փոխվի մարդկանց վերաբերմունքը այդ տոնակատարությունների հանդեպ։ Մինչդեռ ողջամիտ մոտեցում հանդես բերելով՝ կարելի է լավ արդյունքների հասնել»։ Ինչո՞ւ պետք է ջանք թափենք ողջամիտ լինելու համար։ Գրքում ասվում է. «Մարդկանց տրամաբանությանը դիմելը կօգնի զրույցի բռնվել նրանց հետ, նյութ տալ հետագայում խորհրդածելու համար ու ճանապարհ հարթել՝ ապագայում զրույցները շարունակելու։ Այսպիսի մոտեցումը շատ համոզիչ է դարձնում խոսքը» (Կողոսացիս 4։6)։

Համոզիր այնպես, որ խոսքդ սրտին հասնի

10. Ինչպե՞ս սկսեց Պողոսն իր ելույթը Ագրիպպասի առջև։

¹⁰ Եկ այժմ ավելի մանրակրկիտ ձևով քննենք Պողոսի ելույթը, որն արձանագրված է «Գործք Առաքելոց» գրքի 26–րդ գլխում։ Նկատի առ, թե նա ինչպես սկսեց իր խոսքը։ Նախաբանում Պողոսը հիմնավոր փաստ գտավ Ագրիպպասին գովելու համար, թեև թագավորը ամոթալի հարաբերությունների մեջ էր իր քրոջ՝ Բերինիկեի հետ։ Պողոսն ասաց. «Այն ամենի համար որի մասին Հրէաները ամբաստանում են ինձանից, ով Ագրիպպաս թագաւոր, իմ անձը երանելի եմ համարում, որ այսօր քո առաջին պատասխան պիտի տամ։ Մանաւանդ որ դու տեղեակ ես Հրէից բոլոր սովորութիւններին եւ խնդիրներին. նորա համար աղաչում եմ, որ համբերութեամբ լսես ինձ» (Գործք 26։2, 3)։

11. Ինչպե՞ս են Պողոսի՝ Ագրիպպասին ուղղած խոսքերը հարգանք արտահայտում, և ի՞նչ օգուտ տվեցին դրանք։

¹¹ Նկատեցի՞ր. Պողոսն ընդունեց, որ Ագրիպպասը բարձր դիրք ունի՝ դիմելով նրան «թագավոր» տիտղոսով, և դրանով ցույց տվեց իր հարգանքը։ Բառերի խելացի ընտրություն կատարելով՝ Պողոսն Ագրիպպասին պատվի արժանացրեց (Ա Պետրոս 2։17)։ Առաքյալն ընդունեց, որ Ագրիպպասը լավ գիտեր իր հրեա հպատակների խրթին սովորույթներն և օրենքները, և ասաց, որ երջանիկ է, որ կարող է ինքն իրեն պաշտպանել այդպիսի լավատեղյակ կառավարչի առջև։ Պողոսը, որը քրիստոնյա էր, իրեն այնպես չպահեց, կարծես թե գերազանցում էր Ագրիպպասին, որը քրիստոնյա չէր (Փիլիպպեցիս 2։3)։ Ընդհակառակը՝ Պողոսն աղաչեց թագավորին, որ համբերատարությամբ լսի իրեն։ Այդպիսով՝ Պողոսը մի այնպիսի մթնոլորտ ստեղծեց, որ Ագրիպպասը, ինչպես նաև մյուս ունկնդիրները, ավելի հակված կլիներ ընդունելու նրա ասածները։ Նա ընդհանուր հիմք ստեղծեց, որի վրա կկարողանար կառուցել իր փաստարկները։

12. Թագավորության քարոզչության գործում ինչպե՞ս կարող ենք մեր խոսքը հասցնել ունկնդրի սրտին։

¹² Ինչպես որ Պողոսը քարոզեց Ագրիպպասին, այնպես էլ մենք Թագավորության լուրը քարոզելիս նախաբանից մինչև վերջաբան եկեք այնպես անենք, որ մեր խոսքը հասնի անհատի սրտին։ Մենք կարող ենք դա անել՝ անկեղծ հարգանք դրսևորելով նրա հանդեպ և իսկապես հետաքրքրվելով նրա ծագումով և մտածելակերպով (Ա Կորնթացիս 9։20–23)։

Աստծո Խոսքը հմտորեն գործածիր

13. Ինչպե՞ս կարող ես Պողոսի նման մղել քո ունկնդրին։

¹³ Պողոսը շատ էր ցանկանում մղել իր ունկնդիրներին գործելու բարի լուրի համաձայն (Ա Թեսաղոնիկեցիս 1։5–7)։ Այդ նպատակով նա այնպես էր խոսում, որ իր ասածները հասնում էին նրանց սրտին, որտեղից ծագում են մարդու մղումները։ Կրկին վերադառնանք Ագրիպպասի առջև Պողոսի ելույթին։ Ուշադրություն դարձրու, թե ինչպես Պողոսը «ճշմարտութեան խօսքն ուղիղ մատակարարե[ց]»՝ վկայակոչելով Մովսեսի և մարգարեների կողմից ասվածները (Բ Տիմոթէոս 2։15)։

14. Բացատրեք, թե Պողոսն ինչպես գործադրեց համոզելու արվեստը Ագրիպպասի առջև։

¹⁴ Պողոսը գիտեր, որ Ագրիպպասը միայն ծագումով էր հրեա։ Ակնարկելով հուդայականության վերաբերյալ Ագրիպպասի գիտելիքներին՝ Պողոսն ասաց, որ իր քարոզչության մեջ իրականում չկար «բան մը.... այն բաներէն դուրս, որոնք մարգարէները և Մովսէս ըսին թէ պիտի ըլլան» Մեսիայի մահվան և հարության վերաբերյալ (Գործք 26։22 ԱԱ, 23)։ Ուղղակիորեն դիմելով Ագրիպպասին՝ Պողոսը հարցրեց. «Հաւատո՞ւմ ես մարգարէներին, ով Ագրիպպաս արքայ»։ Ագրիպպասը երկընտրանքի մեջ ընկավ։ Եթե ասեր, թե մերժում է մարգարեներին, ապա նրա անունը՝ որպես հրեա հավատացյալի, կընկներ։ Իսկ եթե համաձայնվեր Պողոսի փաստարկներին, քրիստոնյա համարվելու վտանգի առջև էր կանգնում, քանի որ դրանով հանրայնորեն ցույց տված կլիներ, թե համաձայն է Պողոսի հետ։ Պողոսն ինքը իր հարցին իմաստնորեն պատասխանեց՝ ասելով. «Գիտեմ որ դու հաւատում ես»։ Ի՞նչ պատասխանելու մղվեց Ագրիպպասը։ Նա ասաց. «Քիչ է մնում որ ինձ համոզես որ քրիստոնեայ դառնամ» (Գործք 26։27, 28)։ Թեև Ագրիպպասը քրիստոնյա չդարձավ, սակայն ակնհայտ է, որ Պողոսն իր խոսքը որոշ չափով հասցրեց նրա սրտին (Եբրայեցիս 4։12)։

15. Ինչպե՞ս Պողոսը կարողացավ ժողով հիմնել Թեսաղոնիկեում։

¹⁵ Նկատեցի՞ր, որ Պողոսի՝ բարի լուրի մատուցման մեջ կար և՛ քարոզելը, և՛ համոզելը։ Քանի որ Պողոսն այս մոտեցումն էր կիրառում ‘Աստծո խոսքը ուղիղ մատակարարելիս’, իր ունկնդիրներից ոմանք դարձան հավատացյալներ։ Այս էր պարագան, երբ Թեսաղոնիկեի ժողովարանում Պողոսը փնտրում էր հրեաների և աստվածավախ հեթանոսների։ Գործք 17։2–4-ում ասվում է. «Պօղոսը սովորութեանը պէս մտաւ նորանց մօտ, եւ երեք շաբաթ օրեր նորանց հետ խօսեց գրքերիցը. բաց էր անում՝ եւ առաջներին դնում, թէ պէտք էր Քրիստոսը չարչարուէր՝ եւ մեռելներիցը յարութիւն առնէր.... Եւ նորանցից ոմանք հաւատացին»։ Պողոսը համոզիչ էր խոսում։ Նա տրամաբանում էր, բացատրում և Գրությունների միջոցով ապացուցում, որ Հիսուսը վաղուց խոստացված Մեսիան էր։ Արդյունքն ի՞նչ եղավ։ Հավատացյալների ժողով հաստատվեց։

16. Ինչպե՞ս կարող ես ավելի մեծ բավականություն ստանալ Թագավորությունը հռչակելուց։

¹⁶ Կարո՞ղ ես համոզելու արվեստը ավելի վարպետորեն գործադրել, երբ բացատրում ես Աստծո Խոսքը։ Եթե այո, ապա ավելի մեծ գոհունակություն կվայելես և բավականություն կստանաս Աստծո Թագավորության մասին քարոզելու և ուսուցանելու գործից։ Բարի լուրի այն քարոզիչները, որոնք քարոզչության մեջ Աստվածաշունչն ավելի հաճախ գործածելու խորհուրդը կիրառել են, ունեցել են այդպիսի զգացումներ։

17. Պատմիր քեզ հետ տեղի ունեցած մի դեպք կամ պարբերության մեջ գրվածը՝ ցույց տալու, որ մեր ծառայության մեջ Աստվածաշունչը գործածելը օգտավետ է։

¹⁷ Օրինակ՝ Եհովայի վկա մի շրջագայող վերակացու գրել է. «Բավական մեծ թվով եղբայրներ ու քույրեր այժմ տնետուն քարոզելիս Աստվածաշունչն իրենց ձեռքում են պահում։ Դա օգնել է քարոզիչներին որևէ սուրբգրային համար կարդալ շատ մարդկանց համար, որոնց հանդիպել են։ Սա էլ իր հերթին նպաստել է, որ թե՛ տանտիրոջ և թե՛ քարոզչի մտքում մեր ծառայությունը կապվի Աստվածաշնչի՛ հետ և ոչ թե միայն մեր պարբերագրերի ու գրքերի»։ Իհարկե, քարոզչության մեջ Աստվածաշունչը տեսանելի ձևով պահելը կախված է տարբեր գործոններից, այդ թվում տեղի սովորություններից։ Այնուամենայնիվ, մենք պետք է ցանկանանք ունենալ այնպիսի մարդու համբավ, որը, հմտորեն գործածելով Աստծո Խոսքը, կարողանում է ուրիշներին համոզել ընդունելու Թագավորության պատգամը։

Ծառայության հանդեպ Աստծո տեսակետն ունեցիր

18, 19. ա) Աստված ի՞նչ տեսակետ ունի մեր ծառայության հանդեպ, և ինչո՞ւ մենք պետք է այդ հարցում ունենանք նրա տեսակետը։ բ) Ի՞նչը մեզ կօգնի արդյունավետ վերայցելություններ կատարել (տե՛ս «Ինչպես արդյունավետ վերայցելություններ կատարել» շրջանակը, էջ 16)։

¹⁸ Մեր ունկնդիրների սրտին նաև կարող ենք հասնել, եթե ծառայության հանդեպ ունենանք Աստծո տեսակետը և համբերատար լինենք։ Աստված կամենում է, որ ամեն տեսակ մարդիկ «ճշմարտութեան գիտութեանը գան» (Ա Տիմոթէոս 2։3, 4)։ Արդյո՞ք մենք նույնը չենք ցանկանում։ Եհովան նաև համբերում է, և նրա համբերությունը հնարավորություն է տալիս շատերին «ապաշխարութեան հասնե[լու]» (Բ Պետրոս 3։9)։ Ուստի երբ գտնում ենք մեկին, որը պատրաստ է լսել Թագավորության պատգամը, միգուցե անհրաժեշտ լինի կրկին ու կրկին այցելել նրան՝ նրա հետաքրքրությունը զարգացնելու համար։ Ժամանակ ու համբերություն է հարկավոր՝ տեսնելու, թե ինչպես են ճշմարտության սերմերն աճում (Ա Կորնթացիս 3։6)։ Այս հոդվածին կից շրջանակում, որի վերնագիրն է «Ինչպես արդյունավետ վերայցելություններ կատարել», առաջարկներ են տրվում, թե ինչպես զարգացնել մարդկանց ցուցաբերած հետաքրքրությունը։ Հիշի՛ր՝ մարդկանց կյանքը՝ նրանց խնդիրներն ու հանգամանքները, մշտապես փոխվում է։ Միգուցե ստիպված լինենք շատ անգամ այցելել նրանց տուն, որպեսզի հանդիպենք նրանց, բայց արժե այդպիսի ջանքեր թափել։ Մենք ցանկանում ենք նրանց հնարավորություն տալ լսելու փրկության մասին Աստծո պատգամը։ Հետևաբար, աղոթիր Եհովային, որ քեզ իմաստություն տա, որպեսզի զարգացնես համոզելու քո ունակությունները ու կարողանաս ուրիշներին օգնել ընդունելու Թագավորության պատգամը։

¹⁹ Որպես քրիստոնյաներ՝ ուրիշ ի՞նչ կարող ենք անել այն բանից հետո, երբ հանդիպում ենք մի անձնավորության, որը ցանկանում է ավելի շատ բան լսել Թագավորության պատգամի մասին։ Այդ մասին խորհուրդներ են տրվում մեր հաջորդ հոդվածում։

[ծանոթագրություն]

Հիշո՞ւմ եք

• Ի՞նչը արդյունավետ դարձրեց Պողոսի ելույթը Ագրիպպաս թագավորի առջև։

• Ինչպե՞ս կարող է մեր խոսքը անհատի սրտին հասնել։

• Ի՞նչը կօգնի մեզ Աստծո Խոսքը արդյունավետորեն գործածել անհատի սրտին հասնելու համար։

• Ինչպե՞ս կարող ենք ծառայության հանդեպ Աստծո տեսակետն ունենալ։

[շրջանակ/նկար 16–րդ էջի վրա]

Ինչպես արդյունավետ վերայցելություններ կատարել

• Մարդու հանդեպ անհատական անկեղծ հետաքրքրություն դրսևորիր։

• Քննարկման համար ընտրիր աստվածաշնչյան այնպիսի թեմա, որը նրան կհետաքրքրի։

• Յուրաքանչյուր այցելության համար հիմք նախապատրաստիր։

• Շարունակիր մտածել այդ անհատի մասին նրանից հեռանալուց հետո։

• Շուտով վերադարձիր, թերևս մեկ–​երկու օր անց, որպեսզի շարունակես զարգացնել նրա հետաքրքրությունը։

• Հիշիր, որ քո նպատակը Աստվածաշնչի տնային ուսումնասիրություն սկսելն է։

• Աղոթիր, որ Եհովան զարգացնի նրա հետաքրքրությունը։

[նկար 15–րդ էջի վրա]

Պողոսը համոզելու արվեստը գործադրեց, երբ կանգնած էր Փեստոս կուսակալի և Ագրիպպաս թագավորի առջև